MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Beata Figarska - Wysocka
Wykonywanie okładzin z tworzyw sztucznych
713[05].Z2.04
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr inż. Witold Kapusta
mgr inż. Bartłomiej Marcinkiewicz
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Beata Figarska  Wysocka
Konsultacja:
dr inż. Jacek Przepiórka
Korekta:
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 713[05].Z2.04
 Wykonywanie okładzin z tworzyw sztucznych , zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu posadzkarz.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 4
2. Wymagania wstępne 6
3. Cele kształcenia 7
4. Materiał nauczania 9
4.1. Właściwości okładzin z tworzyw sztucznych 9
4.1.1. Materiał nauczania 9
4.1.2. Pytania sprawdzające 9
4.1.3. Ćwiczenia 10
4.1.4. Sprawdzian postępów 11
4.2. Okładzinowe materiały z tworzyw sztucznych 12
4.2.1. Materiał nauczania 12
4.2.2. Pytania sprawdzające 13
4.2.3. Ćwiczenia 14
4.2.4. Sprawdzian postępów 15
4.3. Okładziny klejone, napinane i mocowane mechanicznie 16
4.3.1. Materiał nauczania 16
4.3.2. Pytania sprawdzające 18
4.3.3. Ćwiczenia 18
4.3.4. Sprawdzian postępów 19
4.4. Przygotowanie podłoży 20
4.4.1. Materiał nauczania 20
4.4.2. Pytania sprawdzające 21
4.4.3. Ćwiczenia 21
4.4.4. Sprawdzian postępów 22
4.5. Narzędzia i sprzęt 23
4.5.1. Materiał nauczania 23
4.5.2. Pytania sprawdzające 25
4.5.3. Ćwiczenia 26
4.5.4. Sprawdzian postępów 26
4.6. Wykonywanie okładzin wewnętrznych 27
4.6.1. Materiał nauczania 27
4.6.2. Pytania sprawdzające 28
4.6.3. Ćwiczenia 28
4.6.4. Sprawdzian postępów 30
4.7. Wykonywanie okładzin zewnętrznych 31
4.7.1. Materiał nauczania 31
4.7.2. Pytania sprawdzające 32
4.7.3. Ćwiczenia 33
4.7.4. Sprawdzian postępów 33
4.8. Wykończenie powierzchni okładzin 34
4.8.1. Materiał nauczania 34
4.8.2. Pytania sprawdzające 34
4.8.3. Ćwiczenia 34
4.8.4. Sprawdzian postępów 35
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
4.9. Naprawa, remont i renowacja 36
4.9.1. Materiał nauczania 36
4.9.2. Pytania sprawdzające 36
4.9.3. Ćwiczenia 36
4.9.4. Sprawdzian postępów 37
4.10. Odbiór robót 38
4.10.1. Materiał nauczania 38
4.10.2. Pytania sprawdzające 38
4.10.3. Ćwiczenia 38
4.10.4. Sprawdzian postępów 39
4.11. Przepisy bhp 40
4.11.1. Materiał nauczania 40
4.11.2. Pytania sprawdzające 41
4.11.3. Ćwiczenia 41
4.11.4. Sprawdzian postępów 42
5. Sprawdzian osiągnięć 43
6. Literatura 51
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
1. WPROWADZENIE
Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o okładzinach z tworzyw
sztucznych, a także ułatwi Ci wykonanie okładzin oraz ich odbiór.
W poradniku zamieszczono:
- Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś
mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej.
- Cele kształcenia tej jednostki modułowej.
- Materiał nauczania (rozdział 4), który umożliwia samodzielne przygotowanie się
do wykonania ćwiczeń i zaliczenia sprawdzianów. Obejmuje on również ćwiczenia, które
zawierają wykaz materiałów, narzędzi i sprzętu potrzebnych do realizacji ćwiczeń. Przed
ćwiczeniami zamieszczono pytania sprawdzające wiedzę potrzebną do ich wykonania. Po
ćwiczeniach zamieszczony został sprawdzian postępów. Wykonując sprawdzian
postępów, powinieneś odpowiadać na pytania tak lub nie, co oznacza, że opanowałeś
materiał albo nie.
- Sprawdzian osiągnięć, w którym zamieszczono instrukcję dla ucznia oraz zestaw zadań
testowych sprawdzających opanowanie wiedzy i umiejętności z zakresu całej jednostki.
- Zamieszczona została także karta odpowiedzi.
- Wykaz literatury obejmujący zakres wiadomości, dotyczącej tej jednostki modułowej,
która umożliwi Ci pogłębienie nabytych umiejętności.
- Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, to poproś nauczyciela
lub instruktora o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną
czynność.
Jednostka modułowa: Wykonywanie okładzin z tworzyw sztucznych, której treści teraz
poznasz, stanowi jeden z elementów modułu 713[05].Z2 ,,Technologie wykonywania
okładzin  i jest oznaczona na zamieszczonym schemacie na stronie 5.
Bezpieczeństwo i higiena pracy
W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów, przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju
wykonywanych prac. Przepisy te poznasz podczas trwania nauki.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
713[05].Z2
Technologie
wykonywania okładzin
713[05].Z2.01
Dobieranie
materiałów i sprzętu
713[05].Z2.02
Przygotowywanie zapraw, klejów
i zaczynów gipsowych
713[05].Z2.03 713[05].Z2.05
713[05].Z2.04
Wykonywanie okładzin Wykonywanie okładzin z drewna
Wykonywanie okładzin
z materiałów mineralnych i materiałów drewnopochodnych
z tworzyw sztucznych
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
- rozpoznawać podstawowe materiały budowlane,
- posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budownictwa,
- wykonywać szkice podstawowymi technikami rysunkowymi,
- dobierać materiały i sprzęt do pracy,
- przygotowywać zaprawy, kleje i mieszanki betonowe,
- dobierać i wykonywać podkłady pod okładziny,
- stosować podstawowe przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,
- korzystać z różnych z
ródeł informacji.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
- uzasadnić znaczenie tworzyw sztucznych dla rozwoju techniki okładzinowej,
- określić odporność materiałów na wpływy mechaniczne i odporność termiczną,
- ocenić właściwości techniczno  użytkowe materiałów okładzinowych,
- rozróżnić okładziny ze względu na sposób ich mocowania,
- wyliczyć i rozróżnić materiały okładzinowe z tworzyw sztucznych,
- dobrać narzędzia i sprzęt,
- przygotować podłoże pod okładziny,
- przykleić płytki okładzinowe,
- wypełnić spoiny, oczyścić płytki i konserwować,
- wykonać okładziny z płyt, listew i elementów przestrzennych,
- wykonać okładziny z PVC typu siding,
- zamocować płyty i elementy przestrzenne,
- przygotować podłoże pod okładziny Unilam,
- stosować odpowiednie materiały do mocowania,
- przykleić okładziny z materiałów powlekanych PVC,
- wykonać okładziny z tkanin powlekanych,
- dobrać odpowiednie kleje i wykonać okładziny z folii ze spienionego PVC,
- wykonać okładziny boazeryjne i sufitowe z elementów listwowych z PVC,
- wykonać okładzinę ze styropianu elewacyjnego,
- wykonać renowację i naprawę okładzin,
- wymienić pojedyncze uszkodzone płytki lub elementy,
- zmontować i zdejmować rusztowanie,
- przestrzegać i interpretować przepisy bhp i ppoż.,
- oszacować ilość materiałów okładzinowych,
- sporządzić zapotrzebowanie na materiały,
- wykonać obmiar okładzin.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
4. MATERIAA
NAUCZANIA
4.1. Właściwości okładzin z tworzyw sztucznych
4.1.1. Materiał nauczania
Tworzywa sztuczne są to materiały zawierające jako podstawowy składnik
wielkocząsteczkowe substancje organiczne (polimery, nazwane też żywicami syntetycznymi)
oraz dodatki (wypełniacze, plastyfikatory lub utrwalacze oraz barwniki).
Znaczenie tworzyw sztucznych dla rozwoju techniki okładzinowej wynika przede
wszystkim z różnorodności materiałów i ich cech techniczno  użytkowych wraz
ze stosunkowo dużej łatwości ich przetwórstwa i obróbki np. współczynnik rozszerzalności
cieplnej dla tworzyw sztucznych w stosunku do betonu jest 7 razy większy. Materiały
okładzinowe z tworzyw sztucznych otwierają niemal nieograniczone możliwości wzornicze
(tzn. możliwości uzyskania barwy, faktury i wzoru dekoracji powierzchni).
Każde tworzywo ma określone właściwości decydujące o jego zastosowaniu.
Właściwości te nazywamy cechami technicznymi i dzielimy na trzy podstawowe grupy:
fizyczne (gęstość, gęstość pozorna, szczelność, porowatość, wilgotność, nasiąkliwość,
przesiąkliwość, itp.), mechaniczne (wytrzymałość na ściskanie, rozciąganie, twardość,
sprężystość, kruchość) oraz chemiczne.
Okładziną nazywamy element wykończeniowy, który zamocowany na powierzchni
budynku nadaje jej wymagane cechy techniczne, użytkowe i estetyczne.
Okładziny z tworzyw sztucznych mają szereg korzystnych właściwości techniczno 
użytkowych. Do nich możemy zaliczyć: odporność na zawilgocenie i działanie czynników
chemicznych, możliwość uzyskania materiałów o strukturze mikroporowatej,
umożliwiających dyfuzję pary wodnej lub materiałów niemal zupełnie szczelnych. Odporność
materiałów na wpływy mechaniczne (uderzenia, zarysowania itp.) może w zależności
od materiału, kształtować się dość w szerokim zakresie. To samo dotyczy odporności
termicznej. Są materiały wykazujące odporność stosunkowo małą, np. PVC  60 � 900 C, są
jednak również inne  o odporności termicznej dochodzącej do 2000 C.
Materiały okładzinowe z tworzyw sztucznych posiadają również właściwości typu:
odporność na światło oraz duża stabilność wymiarów.
Ze względu na właściwości użytkowe okładziny z tworzyw sztucznych dzielimy na:
dekoracyjne, dekoracyjno  użytkowe i ochronne.
4.1.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie są właściwości techniczno  użytkowe okładzin z tworzyw sztucznych?
2. Czy potrafisz wymienić właściwości okładzin z tworzyw sztucznych?
3. Z czego wynika znaczenie tworzyw sztucznych dla rozwoju techniki okładzinowej?
4. Jaką odporność termiczną posiada PVC?
5. Jak dzielimy okładziny z tworzyw sztucznych ze względu na właściwości użytkowe?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
4.1.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na przygotowanych 3 próbkach materiałów z tworzyw sztucznych przeprowadz
badanie
odporności na wpływy mechaniczne.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) wypisać na kartce papieru nazwy próbek materiałów,
3) przeprowadzić badanie polegające na uderzeniu młotkiem każdej próbki,
4) zapisać wyniki badań na kartce obok nazwy materiałów,
5) przeprowadzić badanie polegające na zarysowaniu każdej próbki rylcem stalowym,
6) zapisać wyniki badań na kartce obok nazwy materiałów,
7) zapisać w notatniku spostrzeżenia,
8) uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy,
9) zaprezentować wyniki wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 próbki 3 materiałów z tworzyw sztucznych,
 młotek,
 rylec stalowy,
 przybory piśmiennicze,
 kartka papieru,
 notatnik,
 literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Z przygotowanych 6 próbek materiałów z tworzyw sztucznych wybierz te, które według
Ciebie mogą spełniać właściwości użytkowo  dekoracyjne.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) wypisać na kartkach samoprzylepnych nazwy przedstawionych materiałów z tworzyw
sztucznych,
2) przyporządkować nazwy właściwym materiałom,
3) wybrać te, które według Ciebie spełniają warunki zadania,
4) wypisać na kartce dlaczego wybrałeś te materiały,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- próbki 6 materiałów z tworzyw sztucznych,
- kartki samoprzylepne,
- kartka papieru,
- przybory piśmiennicze,
- literatura z rozdziału 6.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Ćwiczenie 3
Odszukaj w Internecie lub literaturze z rozdziału 6 odporności termiczne materiałów
z tworzyw sztucznych. Nazwij i pogrupuj przygotowane próbki materiałów z tworzyw
sztucznych według wskazań odporności termicznej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w Internecie lub literaturze z rozdziału 6 odporności termiczne materiałów
z tworzyw sztucznych,
2) przeanalizować odszukane odporności termiczne materiałów,
3) wypisać na kartkach samoprzylepnych nazwy przedstawionych materiałów z tworzyw
sztucznych,
4) przyporządkować nazwy właściwym materiałom,
5) podzielić materiały na grupy według odporności termicznej,
6) wypisać na kartce materiały należące do I grupy o odporności termicznej 60 � 900C ,
7) wypisać na kartce materiały należące do II grupy o odporności termicznej około 2000C,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- próbki materiałów z tworzyw sztucznych,
- kartki samoprzylepne,
- kartka papieru,
- przybory piśmiennicze,
- literatura z rozdziału 6.
4.1.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) uzasadnić znaczenie tworzyw sztucznych dla rozwoju techniki
okładzinowej?
�� ��
2) zdefiniować właściwości techniczne okładzin z tworzyw sztucznych?
�� ��
3) określić odporność materiałów na wpływy mechaniczne?
�� ��
4) ocenić właściwości techniczno  użytkowe materiałów okładzinowych?
�� ��
5) określić odporność materiałów na odporność termiczną?
�� ��
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
4.2. Okładzinowe materiały z tworzyw sztucznych
4.2.1. Materiał nauczania
Wśród licznych odmian materiałów z tworzyw sztucznych najczęściej w robotach
okładzinowych stosuje się materiały z polichlorku winylu, laminaty melaminowo 
formaldehydowe, elementy poliestrowe i polimetakrylanowi.
Do materiałów okładzinowych z tworzyw sztucznych należą:
 płytki okładzinowe płaskie,
 płytki okładzinowe z twardego PVC,
 laminaty,
 elementy wytłaczane z twardego PVC,
 elementy wytłaczane z miękkiego PVC,
 tkaniny napinane,
 folie okładzinowe z PVC,
 folie ze spienionego PVC.
Zazwyczaj okładziny z tworzyw sztucznych wykonuje się technologią klejenia. Stosuje
się kleje dyspersyjne, kleje kontaktowe oraz rzadziej kleje żywiczne do klejenia na zimno lub
gorąco.
W niektórych rozwiązaniach okładzin są konieczne do ich wykończenia specjalne listwy
z twardego lub plastyfikowanego PVC albo aluminiowe.
Do materiałów potrzebnych do wyrównania podłoża często potrzebna jest woda i cement.
Cement należy składować w suchych, przewiewnych i zamkniętych magazynach, na
drewnianej podłodze, zabezpieczony przed wilgocią. Jako wodę zarobową można stosować
każdą wodę zdatną do picia oraz wodę z rzek, jezior po wcześniejszym przebadaniu.
Nie wolno stosować wody mineralnej.
Poniżej podano przykłady materiałów stosowanych w robotach okładzinowych.
Płytki okładzinowe płaskie są produkowane z różnych tworzyw sztucznych kilkoma
metodami technologicznymi. Najszersze jednak zastosowanie mają płytki sztywne
z plastyfikowanego polichlorku winylu o strukturze zbliżonej do sztywnych płytek
podłogowych z PVC. Płytki mają kształt prostokąta o wymiarach 300 x 149 mm lub 250 x
124 mm i grubości 1,3 mm.
Płytki okładzinowe z twardego PVC produkuje się je metodą wytłaczania lub przez
sprasowanie ze zgrzewaniem kilku warstw folii z PVC. W celu zwiększenia sztywności
płytek, a zarazem ich wymiarów, najczęściej formuje się je metodą prasowania próżniowego
jako elementy przestrzenne, które są przystosowane konstrukcyjnie do mocowania
mechanicznego. Grubość płyt wynosi 1 � 3 mm.
Laminaty płyty otrzymywane są przez sprasowanie na gorąco pod olbrzymim
ciśnieniem arkuszy specjalnego papieru nasyconego żywicami termoutwardzalnymi. Warstwę
wierzchnią stanowi arkusz papieru z nadrukowanym wzorem, nasycony żywicą melaminową
lub żywicą fenolowo  formaldehydową (np. UNILAM). Odznaczają się dużą
wytrzymałością mechaniczną, odpornością na zarysowanie, uderzenia, działania wody,
środków myjących, czynników chemicznych oraz temperatury do 1200C. Produkowane są
w wymiarach:
 długość 2800 mm,
 szerokość 1310 mm,
 grubość 0,5 � 4,0 mm.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Elementy wytłaczane z twardego PVC. Technologia wytłaczania twardego PVC
umożliwia otrzymywanie profilowanych elementów o skomplikowanym przekroju
stosunkowo dużych wymiarów. Dzięki rozwiniętej geometrii przekrojów tych elementów,
mimo cienkich ścianek (0,5 � 2 mm), wykazują dostateczną sztywność, umożliwiającą
mocowanie mechaniczne. Wymiary tych elementów wynoszą:
 długość 5 � 6 m,
 szerokość 250 � 300 mm.
Elementy wytłaczane ze zmiękczonego PVC. Przykładem jest profilowana wykładzina
poręczy schodów, pokazana na rysunku 1. Materiał dostarcza się w kręgach. Przed użyciem
wymaga uplastycznienia przez podgrzanie (np. przez zanurzenie w gorącej wodzie lub za
pomocą gorącego powietrza). W stanie uplastycznionym z łatwością można go nałożyć na
stalowy płaskownik poręczy. Po ostygnięciu profil zaciska się na płaskowniku. A
ącząc
poszczególne odcinki na długości trzeba zgrzewać końce.
Rys. 1. Profil okładziny poręczy schodów z PVC: a) po wytłoczeniu, b) po nałożeniu na płaskownik stalowy
[4, str. 309]
Tkaniny powlekane. Należą do nich materiały okładzinowe i obiciowe produkowane
metodą powlekania tkaniny bawełnianej lub z włókna syntetycznego pastą polichlorku
winylu, a następnie poddane obróbce termicznej z jednoczesnym fakturowaniem powierzchni.
Folie okładzinowe z PVC. Produkuje się je ze zmiękczonego polichlorku winylu,
w postaci taśm szerokości 100 � 280 cm i grubości 0,1 � 0,4 mm. Folie produkowane są
w nieograniczonej liczbie barw, wzorów i faktur powierzchni. Ich odmianą są również folie
samoprzylepne, powstałe z nałożenia na jedną powierzchnię warstwy specjalnego kleju.
Warstwę kleju chroni się parafinowanym lub silikonowanym papierem, który oddziela się
od folii bezpośrednio przed jej przyklejeniem.
Folie ze spienionego PVC. Jest to materiał okładzinowy produkowany w postaci taśm
o szerokości do 1,60 m i grubości do 2 mm. Ma strukturę gąbczastą i nadaje się do naklejania
go bezpośrednio na równą powierzchnię podłoża bez potrzeby uprzedniego szpachlowania.
Okładzina jest miękka w dotyku, ciepła i łatwo zmywalna.
4.2.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie materiały należą do okładzin z tworzyw sztucznych ?
2. Jakie zastosowanie mają płytki okładzinowe płaskie?
3. Jak produkuje się płytki okładzinowe z twardego PVC?
4. Do jakich materiałów należy płyta Unilam?
5. Z jakiego materiału okładzinowego wykonasz wykładzinę poręczy?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
4.2.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Z przygotowanych 5 próbek materiałów z tworzyw sztucznych wybierz jeden, który ma
zastosowanie w salach konferencyjnych oraz nazwij te materiały.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) wypisać nazwy przygotowanych materiałów na kartkach samoprzylepnych,
2) przyporządkować nazwę do właściwego materiału,
3) wybrać z pośród nich ten, który spełnia warunki ćwiczenia,
4) zapisać w notatniku, dlaczego został wybrany właśnie ten materiał,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) dokonać oceny ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 próbki 5 materiałów z tworzyw sztucznych,
 kartki samoprzylepne,
 notatnik,
 przybory piśmiennicze,
 literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Po obejrzeniu filmu na temat produkcji materiałów okładzinowych z tworzyw
sztucznych, wypisz na kartce zasady wykonania wybranego materiału oraz określ jego
zastosowanie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) obejrzeć uważnie film   Produkcja materiałów okładzinowych z tworzyw sztucznych ,
2) wybrać jeden z materiałów okładzinowych przedstawionych na filmie,
3) wypisać zasady produkcji tego materiału na arkuszu szarego papieru,
4) określić zastosowanie wybranego materiału na arkuszu szarego papieru,
5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) zapisać spostrzeżenia w notatniku.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 film instruktażowy   Produkcja materiałów okładzinowych z tworzyw sztucznych ,
 kartka papieru szarego,
 ołówek i gumka,
 długopis,
 notatnik,
 literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 3
Oblicz ilość okładzinowych płytek z PVC o wymiarach 250 x 124 x 1,3 mm do ułożenia
ich na powierzchni 10 m2 ściany.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) uporządkować jednostki miary,
2) obliczyć powierzchnię jednej płytki,
3) podzielić powierzchnię ściany przez powierzchnię jednej płytki,
4) podać wynik zaokrąglając do jedności w górę,
5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) zapisać wyniki w notatniku.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 kartka papieru,
 ołówek i gumka,
 kalkulator,
 notatnik.
Ćwiczenie 4
Oblicz liczbę rolek tapety winylowej o wymiarach 52 x 105 cm na wykonanie okładziny
pomieszczenia 4,60 x 3,50 x 2,80 m z otworami: okiennymi 1,50 x 1,50 sztuk 2 i drzwiowymi
0,60 x 2,00 m sztuk 1.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) uporządkować jednostki miary,
2) obliczyć powierzchnie jednej rolki tapety,
3) obliczyć powierzchnie ścian,
4) obliczyć powierzchnie otworów drzwiowego i okiennego,
5) odjąć od powierzchni ścian powierzchnie otworów,
6) podzielić powierzchnie ściany bez otworów przez powierzchnię jednej rolki,
7) doliczyć 3 � 10 % dodatku w zależności od wzoru tapety,
8) podać wynik zaokrąglając do jedności w górę,
9) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 kartka papieru,
 ołówek i gumka,
 kalkulator,
 notatnik.
4.2.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wymienić rodzaje okładzin z tworzyw sztucznych?
�� ��
2) sklasyfikować okładziny ze względu na zastosowanie?
�� ��
3) wymienić materiały z jakich wykonane są okładziny?
�� ��
4) wymienić różnice i podobieństwa okładzin z tworzyw sztucznych?
�� ��
5) obliczyć ilość potrzebnych okładzinowych płytek z PVC w zależności
�� ��
od powierzchni ściany?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
4.3. Okładziny klejone, napinane i mocowane mechanicznie
4.3.1. Materiał nauczania
Duża różnorodność materiałów okładzinowych z tworzyw sztucznych spowodowała
podział na:
 okładziny klejone,
 okładziny napinane,
 okładziny mocowane mechanicznie.
Okładziny klejone. Charakteryzują się tym, że w większości przykleja się je do podłoża
całą spodnią powierzchnią. Przyklejane punktowo mogą być tylko okładziny dz
więkochłonne
w postaci płytek ze spienionych tworzyw sztucznych.
Ze względu na różne podłoże stosujemy odmienne technologie klejenia z zastosowaniem
klejów dyspersyjnych, żywicznych lub kontaktowych.
Do wykończenia elementów niektórych okładzin klejonych wykorzystujemy listwy
z PVC albo aluminium.
Okładziny napinane. Wykonywanie okładzin tego typu zwykle należy do zakresu prac
tapicera. Zazwyczaj są to tkaniny powlekane PVC lub folie z PVC mocowane mechanicznie
do odpowiedniego podkładu z naciąganiem materiału okładzinowego w obu kierunkach.
Okładziny mocowane mechanicznie. Charakteryzują się dostateczną sztywnością,
uzyskiwaną najczęściej przez rozwinięcie geometrii kształtu materiału okładzinowego,
poprzez wyprofilowanie lub wytłoczenie. Mocowane są do podłoża za pomocą wkrętów.
Dlatego też otwory w płytach powinny mieć odpowiednio większą średnicę od średnicy
wkręta, a w wypadku elementów listwowych  otwory o kształcie podłużnym. Nie można
w tym przypadku mocowania zapomnieć o możliwości swobodnego ruchu elementów na
skutek rozszerzalności cieplnej. Szczeliny między elementami powinny mieć 1 � 2 mm
szerokości, a w wypadku długich elementów należy zaprojektować dylatacje 1 mm/m
z każdej strony. Przykłady takich materiałów podano na rysunku na rysunku 2 � 4.
Rys. 2. Przykłady elementów okładzinowych z PVC  wzory struktur powierzchni utworzonych z zestawu
elementów [4, str. 306]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
Rys. 3. Przykłady przekrojów listew profilowanych a) o przekroju otwartym, b) o przekroju zamkniętym
[4, str. 306]
Rys. 4. Przykłady listew montażowych i wykończeniowych z twardego PVC [4, str. 307]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
4.3.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Czy potrafisz pogrupować materiały okładzinowe z tworzyw sztucznych ze względu na
różnorodność?
2. Jaki znasz sposób mocowania okładzin klejonych?
3. Jak mocujemy okładziny klejone dz
więkochłonne?
4. Jakie materiały należą do grupy materiałów mocowanych mechanicznie?
5. Jakie warunki muszą być spełnione przy wykonywaniu okładzin mocowanych
mechanicznie?
4.3.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Nazwij przygotowane próbki 6 materiałów z tworzyw sztucznych oraz wybierz te, które
należą do grupy materiałów klejonych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) wypisać na kartkach samoprzylepnych nazwy przygotowanych próbek materiałów,
2) przyporządkować nazwy poszczególnym próbkom,
3) wybrać ten materiał, który spełnia warunki ćwiczenia,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 próbki 6 materiałów z tworzyw sztucznych,
 kartki samoprzylepne,
 ołówek lub długopis,
 literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Nazwij przygotowane próbki 6 materiałów z tworzyw sztucznych oraz wybierz te, które
należą do grupy materiałów mocowanych mechanicznie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) wypisać na kartkach samoprzylepnych nazwy przygotowanych próbek materiałów,
2) przyporządkować nazwy poszczególnym próbkom,
3) wybrać ten materiał, który spełnia warunki ćwiczenia,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 próbki 6 materiałów z tworzyw sztucznych,
 kartki samoprzylepne,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
 ołówek lub długopis,
 literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 3
Nazwij przygotowane próbki klejów oraz wybierz 4 do klejenia płytek, laminatów lub
elementów wytłaczanych z PVC.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z instrukcjami producenta dotyczącymi klejów,
2) wypisać na kartkach samoprzylepnych nazwy materiałów, które chcesz przyklejać,
3) przyporządkować nazwy materiałów poszczególnym próbkom klejów,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 próbki klejów wraz z instrukcjami producenta,
 kartki samoprzylepne,
 ołówek lub długopis.
4.3.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) sklasyfikować okładziny z tworzyw sztucznych?
�� ��
2) określić sposoby mocowań materiałów okładzinowych?
�� ��
3) wymienić rodzaje szczelin w okładzinach mocowanych mechanicznie?
�� ��
4) wyliczyć materiały okładzinowe z tworzyw sztucznych?
5) rozróżnić materiały okładzinowe z tworzyw sztucznych? �� ��
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
4.4. Przygotowanie podłoży
4.4.1. Materiał nauczania
Podłożem pod okładzinę może być powierzchnia elementu budowlanego z dowolnego
materiału. W obecnie najczęściej wznoszonych budynkach są to elementy wykonane
z betonu, gipsu, pustaków, cegły, drewna i tworzyw drzewnych oraz różnego rodzaju tynki
i warstwy izolacyjne.
Oceniając podłoże pod okładziny, uwzględniamy: stan czystości podłoża, cechy
geometryczne i właściwości powierzchni, cechy wytrzymałościowe, zawartość wilgoci
i stopień alkaliczności.
Czystość podłoża. Podłoża pod okładziny przyklejane powinny być wolne
od jakichkolwiek zanieczyszczeń. Jeśli wykazują zanieczyszczenia oleiste, należy je oczyścić
przez zeskrobanie i zmycie powierzchni detergentami.
W przypadku stosowania klejów dyspersyjnych, trzeba wszelkie elementy metalowe na
ścianach powlec powłoką przeciwrdzewną. W przeciwnym wypadku nastąpi korozja metalu,
a na cienkiej okładzinie pojawią się plamy rdzy.
Cechy geometryczne i właściwości powierzchni. Powierzchnia podłoża powinna
tworzyć płaszczyznę poziomą lub pionową, a linie ją ograniczające powinny być liniami
prostymi. W przypadku elementów budynku linie te wykazują pewne odchylenia. Odchylenia
te powinny jednak spełniać wymagania norm przedmiotowych. Powierzchnia podłoża
powinna być równa. Badania przez przykładanie łaty o długości 2 m nie powinna wykazywać
prześwitów większych niż 2 mm w liczbie nie większej niż 2 na całej długości łaty. Prześwity
te nie powinny wynikać z nagłych uskoków lub miejscowych zgrubień powierzchni. Podobne
wymagania i sposób badania dotyczą prostoliniowości krawędzi.
Gładkość powierzchni podłoża jest bardzo ważna w przypadku przyklejania cienkich
i elastycznych materiałów okładzinowych, mocowanych przy użyciu kleju na całej
powierzchni. W przypadku stwierdzenia, że gładkość nie odpowiada wymaganiom zawartym
w normach lub w warunkach technicznych należy powierzchnie wyszpachlować
lub zeszlifować.
Cechy wytrzymałościowe. Powierzchnia podłoża powinna być odpowiednio mocna,
nie wykazywać spękań lub złuszczeń. Właściwości wytrzymałościowe podłoża powinno się
oceniać w zależności od materiału okładzinowego i sposobu jego mocowania.
Zawartość wilgoci. Podłoża pod okładziny przyklejane powinny być możliwie suche,
ponieważ nadmiar wilgoci może uniemożliwić sklejenie. Wymagania dotyczące
dopuszczalnej wilgotności podłoża są ściśle związane z materiałem okładzinowym i rodzajem
stosowanego kleju. Dla materiałów szczelnych, do których zalicza się folie z PVC, tkaniny
powlekane PVC itp., przyklejane klejami dyspersyjnymi, wymaga się, aby wilgotność
podłoża betonowego nie przekraczała 3 % (wagowo), a podłoża gipsowego  2 %.
Wilgotność podłoża z drewna powinna wynosić 8 � 12 %.
Stopień alkaliczności podłoża. Przy stosowaniu niektórych materiałów okładzinowych
podłoże nie powinno wykazywać odczynu alkalicznego. W celu zbadania stopnia
alkaliczności podłoża należy je zwilżyć 1  procentowym roztworem alkoholowym
fenoloftaleiny.. Jeżeli podłoże jest bardzo alkaliczne, zwilżone miejsce zabarwi się na
czerwono. Przy odczynie słabo alkalicznym, zwilżone podłoże fenoloftaleiną w czasie
badania zabarwi się na różowo.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
4.4.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Z jakiego materiału może być podłoże pod okładzinę?
2. Jakie warunki powinno spełniać podłoże pod okładziny?
3. Jaką płaszczyznę powinna tworzyć powierzchnia podłoża pod okładzinę?
4. Czy potrafisz określić właściwości powierzchni podłoża?
5. W jaki sposób usuwamy zanieczyszczenia oleiste z powierzchni ścian?
4.4.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Sprawdz
właściwości wytrzymałościowe przygotowanej przez nauczyciela powierzchni
podłoża pod okładzinę z płaskich płytek PVC.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) obejrzeć dokładnie podłoże przygotowane przez nauczyciela,
2) sprawdzić, czy nie zawiera złuszczeń,
3) sprawdzić czy nie wykazuje spękań,
4) sprawdzić, czy nie zawiera odprysków,
5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) dokonać oceny pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 przygotowane przez nauczyciela podłoże,
 literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Przeanalizuj przygotowaną instrukcję sposobu przeprowadzania stopnia alkaliczności
podłoża pod tapetę oraz przeprowadz
badanie stopnia alkaliczności przygotowanego podłoża.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z przepisami bhp,
2) zapoznać się z instrukcją przeprowadzania badania stopnia alkaliczności podłoża,
3) zwilżyć podłoże 1  procentowym roztworem alkoholowym fenoloftaleiny w ilości
podanej w instrukcji,
4) sprawdzić barwę podłoża,
5) określić stopień alkaliczności podłoża w oparciu o instrukcje,
6) uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy,
7) zaprezentować efekty swojej pracy,
8) dokonać samooceny.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
Wyposażenie stanowiska pracy:
 instrukcja przeprowadzania badania stopnia alkaliczności podłoża,
 próbka podłoża,
 literatura z rozdziału 6.
4.4.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wskazać cechy geometryczne podłoża? �� ��
2) określić właściwości powierzchni podłoża?
�� ��
3) określić właściwości wytrzymałościowe podłoża?
�� ��
4) określić czystość podłoża?
�� ��
5) przygotować podłoże pod tapety?
�� ��
6) oczyścić podłoże wykazujące zanieczyszczenia oleiste?
�� ��
7) przygotować podłoże, jeśli zastosujemy kleje dyspersyjne?
�� ��
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
4.5. Narzędzia i sprzęt
4.5.1. Materiał nauczania
Do wykonywania okładzin z tworzyw sztucznych stosuje się narzędzia i sprzęt
pomocniczy, do następujących czynności:
 cięcia materiałów,
 wygładzania powierzchni podkładów,
 nanoszenia klejów i gruntowania,
 czyszczenia i odkurzania powierzchni podkładu oraz gotowej okładziny.
Do cięcia płytek i tapet stosuje się specjalne noże z wymiennymi ostrzami. Szczególnie
wygodne w użyciu jest ostrze, którego użyteczność (po stępieniu końca) przywraca się przez
odłamanie jego części (rysunek 5).
Rys. 5. Nóż z wymiennymi ostrzami 1  części ostrza przewidziane do odłamywania po stępieniu końca
[4, str. 165]
Do wygładzania powierzchni podkładów stosuje się packi z blachy stalowej lub szpachle
z wymiennymi brzeszczotami, których używa się zarówno do wygładzania podkładów, jak
i nanoszenia na podkład kleju (rysunek 6).
Do nanoszenia klejów stosuje się również szpachle ząbkowane, pędzle oraz wałki
malarskie.
Rys. 6. Przykłady narzędzi do nanoszenia klejów: a) packa ząbkowana , b) szpachla ząbkowana
[4, str. 105]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Stosuje się również odkurzacze do czyszczenia podkładu oraz czyszczenia okładzin.
Przy wykonywaniu okładzin metodą mocowania mechanicznego stosuje się narzędzia
używane w technice sadzeniowej takie jak: osadzak, trzpienie (rysunek 7) oraz wiertarki
obrotowe i obrotowo  udarowe.
Rys. 7. Przyrząd do osadzania dynamicznego listew, uchwytów itp. (przez wstrzeliwanie): a) osadzak
(w przekroju), b) trzpienie z nagwintowanym końcem i gwoz
dzie do wstrzeliwania, c) schemat zastosowań
1  tłok do wbijania, 2  ładunek wybuchowy, 3  tłok wciskający, 4  gwóżdż, 5  pierścień prowadzący
[4, str. 293]
Do wykonywania okładzin z tworzyw sztucznych robotnicy używają również narzędzi
ręcznych, takich jak: noże, piłki z drobnymi zębami, do cięcia listew, nożyce do blachy,
młotki, pędzle i wałki oraz sprzęt pomiarowy. Producenci elementów okładzin często
proponują klientom gotowe zestawy narzędzi dostosowane do danego typu okładziny
(rysunek 8).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
Rys. 8. Przykładowy zestaw narzędzi do montażu okładziny elewacyjnej: a) miara stalowa, b) taśma pomiarowa,
c) poziomnica, d) kątownik metalowy, e) elektryczna piła ręczna z tarczą drobnozębatą, f) piła płażnicowa,
g) piła do metalu, h) sznurek do znakowania, i) młotek,, j) wkrętak, k) szczypce, l) nożyce do blachy, ł) nożyce,
m) przekłuwacz, n) zaciskacz, o) poziomnica sznurkowa, p) wyciskacz, r) nóż, s) stół do cięcia listew i paneli,
t) giętarka ręczna przenośna do wykonywania wykończeń metalowych wokół drzwi i parapetów, u) platforma
montażowa [1, str. 11]
4.5.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie narzędzia stosujemy do cięcia płytek?
2. Jakie narzędzia zastosujesz do gruntowania podłoża?
3. Jakie narzędzia przygotujesz do nanoszenia kleju?
4. W jaki sposób oczyścisz powierzchnie okładziny?
5. Gdzie wykorzystujemy szpachle ząbkowane?
6. Jakie narzędzia zastosujesz do mocowania mechanicznego okładziny?
7. Jaki sprzęt pomocniczy jest niezbędny do wykonania okładziny z płytek PVC?
8. Jaki sprzęt pomocniczy jest niezbędny do wykonania okładziny w postaci tapety?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
4.5.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Nazwij przygotowane narzędzia i sprzęt oraz wybierz te, które są niezbędne
do zagruntowania podłoża pod okładzinę klejoną.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) wypisać na kartkach samoprzylepnych nazwy wszystkich przygotowanych narzędzi
i sprzętu,
2) przyporządkować nazwę do odpowiedniego narzędzia i sprzętu,
3) wybrać te narzędzia, które spełniają warunki ćwiczenia,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- narzędzia i sprzęt do wykonania okładziny z tworzyw sztucznych,
- przybory piśmiennicze,
- kartki samoprzylepne,
- literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Po obejrzeniu filmu na temat wykonania okładzin z płytek PVC, napisz na kartce zasady
czyszczenia i konserwacji narzędzi i sprzętu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) obejrzeć dokładnie film   Wykonywanie okładzin z płytek PVC ,
2) wypisać na kartce wszystkie narzędzia i sprzęt , które zostały wykorzystane w filmie,
3) wypisać obok każdego narzędzia zasady czyszczenia,
4) wypisać zasady konserwacji użytych w filmie narzędzi i sprzętu,
5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) dokonać samooceny.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- film instruktażowy   Wykonywanie okładzin z płytek PVC ,
- kartki papieru,
- przybory piśmiennicze.
4.5.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wymienić, jakie narzędzia stosujemy do cięcia płytek? �� ��
2) wymienić, jakie narzędzia zastosujesz do gruntowania podłoża? �� ��
3) scharakteryzować narzędzia potrzebne do nanoszenia kleju? �� ��
4) określić zastosowanie szpachli ząbkowanych? �� ��
5) wymienić narzędzia do czyszczenia okładzin? �� ��
6) wymienić narzędzia do mocowania mechanicznego okładzin? �� ��
7) opisać sprzęt pomocniczy potrzebny do wykonania okładzin? �� ��
8) dobrać narzędzia i sprzęt do wykonania poszczególnych robót ��
��
okładzinowych?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
4.6. Wykonywanie okładzin wewnętrznych
4.6.1.Materiał nauczania
Okładziny z płaskich płytek z PVC. Powierzchnia podłoża pod płytki powinna być
równa, samo podłoże mocne i suche. Gruntuje się je rozrzedzonym klejem. Wyznacza się
odbiciem sznura linie kierunkowe (pionowe i poziome), wzdłuż których rozpocznie się
układanie płytek.
Płytki okładzinowe z PVC przykleja się za pomocą klejów dyspersyjnych lub rzadziej
klejów kontaktowych. Klej nanosimy na podłoże packą stalową ząbkowaną.
Okładzina powinna być układana z pozostawieniem równych spoin między płytkami.
W narożach wypukłych płytki łączy się za pomocą uprzednio przyklejonej specjalnej listwy
lub odpowiednio wygiętej płytki po jej podgrzaniu.
Spoiny wypełnia się zaprawą z białego cementu i mączki kamiennej o proporcji 1 : 3,
z ewentualnym dodatkiem odpowiedniego pigmentu.
Okładziny z płyt, elementów listwowych profilowanych oraz elementów o strukturach
przestrzennych mocuje się do podłoża lub podkładu mechanicznie. Wielu producentów
okładzin z tworzyw sztucznych oferuje materiał wraz z elementami mocowania.
Do mocowania elementów okładziny stosuje się wkręty lub śruby mosiężne, aluminiowe lub
ze stali zabezpieczonej przed korozją. Elementy mocowane wkrętami powinny mieć
możliwość ruchu w miejscu przytwierdzenia. W tym celu otwór w elemencie okładzinowym
powinien być większy od średnicy wkręta i najlepiej mieć kształt podłużny. Pod łbem wkręta
musi być zastosowana podkładka.
Płyty melaminowe Unilam mogą być mocowane do podłoża przez przyklejanie całą
powierzchnią (np. na płytach z drewna), przez przyklejanie miejscowe za pośrednictwem
przekładek poliuretanowych lub filcowych (np. na tynkach i powierzchniach betonowych)
oraz mechanicznie za pomocą wkrętów (do podłoża z listew drewnianych).
Laminaty powinny być klimatyzowane w pomieszczeniach, w których mają być
układane, w czasie nie krótszym niż 24 godziny.
Przyklejanie laminatów na podłożach drewnianych, poprzedzają czynności wstępne takie
jak: odkurzenie podłoża, odtłuszczenie i schropowacenie spodniej strony laminatu przez
przeszlifowanie papierem ściernym lub piaskowanie.
Płyty przykleja się klejem i dociska do ściany prasą.
Przyklejanie laminatów na podkładkach poliuretanowych jest praktycznie jedyną metodą
mocowania bezpośrednio do podłoża betonowego lub tynku.
Paski ze spienionego poliuretanu lub filcu należy uprzednio zaimpregnować przez
zanurzenie w roztworze kleju. Położenie płyt oraz listew montażowych na ścianie należy
dokładnie rozplanować i oznaczyć. Pod każdą płytę należy rozmieścić w układzie pionowym
i odpowiednim rozstawie położenie przekładek. W miejscach gdzie przekładki mają być
przyklejone należy podłoże zagruntować roztworem kleju i przykleić. Na spodniej stronie
laminatu nanosi się klej pasami odpowiadającymi rozstawowi przyklejonych pasków.
Równocześnie powleka się paski poliuretanowe uprzednio przyklejone do ściany oraz
miejsca, na których zostaną przyklejone do ściany listwy montażowe z twardego PVC. Po
przyklejeniu płyt na całej długości okładziny wprowadza się górne i dolne listwy pobrzeżne
i przykleja je do ściany.
Metoda mechanicznego mocowania laminatów może być stosowana w razie braku listew
montażowych z PVC lub aluminium oraz pod warunkiem, że sposób zamocowania nie
ograniczy swobody ruchu płyty.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
Okładzinę z laminatów mocowanych mechanicznie wykonuje się zasadniczo
na podkładzie z listew drewnianych. Rozstaw listew nie powinien być większy niż 40 cm,
z tym że okładzinę mocować można wkrętami tylko do listew skrajnych, tj. wzdłuż brzegów
płyt, natomiast do listew pośrednich płyta powinna być przyklejona klejem.
Do mocowania laminatów stosuje się wkręty mosiężne lub stalowe niklowane, kadmowe.
W płycie otwory powinny mieć średnicę co najmniej dwukrotnie większą od średnicy wkręta.
Połączenie między płytami pokrywa się listewkami z drewna, tworzywa sztucznego
lub metalu.
Okładziny przyklejane. Podłoże pod okładziny powinno być równe, suche
i zagruntowane klejem. Do przyklejania materiałów okładzinowych można przystąpić
po wyschnięciu gruntownika. Klej nanosi się na podłoże szpachlą ząbkowaną lub wałkiem
malarskim na powierzchnie odpowiadającą wielkości jednego arkusza okładziny.
Rozpoczynając od górnego brzegu okładziny, który przykleja się wzdłuż wyznaczonej linii
arkusz rozwija się w dół, systematycznie pocierając jego powierzchnie zwitkiem suchej
tkaniny lub gumowym wałkiem w sposób powodujący wyciskanie powietrza spod arkusza.
Kolejny arkusz przykleja się w taki sposób, aby jego brzeg zachodził na przyklejony arkusz
na szerokość kilku centymetrów. Przy łączeniu arkuszy tapet na zakład brzeg arkusza
nakładanego powinno się zwrócić w kierunku okna. Następnie przecina się wzdłuż zakładu
oba zachodzące na siebie arkusze ostrym nożem przy stalowym liniale. Po usunięciu ścinków
łączy się oba brzegi ze sobą i silnie dociska do podłoża.
Okładziny obmierza się w metrach kwadratowych. Z obmiaru odlicza się powierzchnie
zajęte przez otwory drzwiowe i okienne.
Listwy obmierza się w metrach wzdłuż górnej krawędzi wykonanej okładziny.
Okładziny ścienne obmierza się według rzeczywistej powierzchni w rozwinięciu,
przyjmując wysokość od powierzchni podłogi do górnej krawędzi okładziny.
4.6.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie czynności należy wykonać przed przystąpieniem do wykonywania okładzin
z tworzyw sztucznych?
2. Jakie czynności, należy wykonać podczas przyklejania płytek z PVC?
3. Jakie są zasady mocowania okładzin z płyt, listew i elementów przestrzennych?
4. Jakie są sposoby mocowania okładzin z laminatów?
5. Jakie znasz sposoby mocowania okładzin z tkanin powlekanych?
4.6.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wybierz z przygotowanych 6 zestawów 2 i ułóż na przygotowanym podłożu różniące się
od siebie wzory struktury powierzchni okładziny wewnętrznej z wyprofilowanych elementów
z PVC.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) wybrać 2 z przygotowanych 6 zestawów do ułożenia okładziny wewnętrznej,
2) przygotować stanowisko pracy,
3) przeczytać uważnie instrukcje producentów wybranych wzorów struktury powierzchni,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
4) wybrać narzędzia do wykonania pierwszej okładziny,
5) ułożyć wzór pierwszej okładziny,
6) wybrać narzędzia do wykonania drugiej okładziny,
7) ułożyć wzór drugiej okładziny,
8) porównać wzory, sposób wykonania i estetykę,
9) uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy,
10) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- przygotowane podłoże,
- 6 próbek zestawów do wykonania okładziny wewnętrznej z wyprofilowanych elementów
z PVC wraz z instrukcjami wykonania,
- narzędzia i materiału do wykonania wszystkich 6 zestawów,
- literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Wykonaj wewnętrzną okładzinę z płaskich płytek PVC z zastosowaniem wybranego
kleju dyspersyjnego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) sprawdzić przygotowane podłoże,
2) przygotować stanowisko pracy,
3) przeczytać uważnie instrukcje producentów klejów,
4) wybrać klej,
5) przeczytać instrukcje mocowania płaskich płytek PVC,
6) przygotować materiały i narzędzia do wykonania okładziny z płaskich płytek PVC,
7) zamocować płytki,
8) zafugować płytki,
9) sprawdzić poprawność wykonania i estetykę,
10) uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy,
11) zaprezentować efekty swojej pracy,
12) dokonać samooceny.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- przygotowane podłoże,
- kleje dyspersyjne wraz z instrukcjami producentów,
- materiał i narzędzia do wykonania ćwiczenia,
- instrukcja mocowania płaskich płytek PVC.
Ćwiczenie 3
Zamocuj okładzinę sufitową z elementów listwowych z twardego PVC wykorzystując
wkręty.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) sprawdzić przygotowane podłoże,
2) przygotować stanowisko pracy,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
3) przeczytać uważnie instrukcje wykonywania okładziny sufitowej z elementów listwowych
z twardego PVC,
4) przygotować materiał, narzędzia i sprzęt do wykonania okładziny sufitowej,
5) zamocować podkład,
6) zamocować okładzinę sufitową,
7) sprawdzić poprawność wykonania i estetykę okładziny,
8) uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy,
9) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- przygotowane podłoże,
- materiały, narzędzia i sprzęt do wykonania ćwiczenia,
- instrukcja wykonania okładziny sufitowej z elementów listwowych z twardego PVC.
4.6.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz: Tak Nie
1) przygotować podłoże pod okładziny z tworzyw sztucznych? �� ��
2) wykonać okładziny z płaskich płytek PVC? �� ��
3) wykonać okładziny z laminatów? �� ��
4) wykonać okładziny z materiałów powlekanych? �� ��
5) wykonać okładziny z płyt, listew i elementów przestrzennych?
�� ��
6) stosować odpowiednie materiały do mocowania?
��
��
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
4.7. Wykonywanie okładzin zewnętrznych
4.7.1. Materiał nauczania
Przy projektowaniu okładzin osadzanych na zaprawie lub przyklejanych całą
powierzchnią do ścian zewnętrznych należy brać pod uwagę, że wywierać one mogą znaczny
wpływ na przebieg procesu dyfuzji pary wodnej i stosunki wilgotnościowe wewnątrz
przegrody. Aby para wodna z pomieszczenia dyfundując przez ścianę zewnętrzną nie
pozostawała w niej w postaci skroplin. Okładzina zewnętrzna ściany nie może mieć
mniejszego współczynnika przenikania pary wodnej niż współczynnik dla warstw ściany
znajdujących się od strony pomieszczenia cieplejszego czyli wnętrza domu.
Okładziny zewnętrzne wykonuje się z elementów listwowych profilowanych z PVC.
Mocuje się podobnie jak listwy lub łaty drewniane, gwoz
dziami lub wkrętami. Przy
wykonywaniu okładzin konstrukcji murowanych, gwoz
dzie mogą być wbijane w spoiny
między cegłami. Przykład zamocowania takiej okładziny pokazano na rysunku 9.
Rys. 9. Szczegół mocowania okładziny typu Bauplast z PVC [1, str. 109]
Na rysunku 10 pokazano domek jednorodzinny obłożony wykładziną listwową
z tworzywa sztucznego imitującego deskowanie ściany. Zaznaczono tam również rodzaje
profili montowanych w charakterystycznych miejscach elewacji. Elewacyjne elementy
listwowe z PVC  to materiał o dość dużej rozszerzalności termicznej, dlatego wykonywane
w nich otwory na gwoz
dzie i śruby powinny być podłużne, a gwoz
dzie wbijane pośrodku
otworów tak, aby element miał swobodę ruchu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
Rys. 10. Systemowe elementy elewacyjne z PVC [1, str. 110]
Do okładzin zewnętrznych zalicza się również styropian elewacyjny. Zwykle mocowany
jest całą powierzchnią do przygotowanego podłoża na klej. Na rynku obecnie występuje duża
różnorodność tego typu okładzin. Sposób zamocowania, grubość styropianu zależą w dużej
mierze od wyboru producenta.
4.7.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. W jaki sposób przygotowujemy podłoże pod okładziny zewnętrzne?
2. Jakie są najczęściej spotykane okładziny zewnętrzne?
3. W jaki sposób zamocujesz okładzinę zewnętrzną z elementów listwowych profilowanych
z PVC?
4. Jak zwykle mocujemy styropian elewacyjny?
4.7.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wybierz firmę produkującą styropian i według ich instrukcji, przygotuj zapotrzebowanie
na styropian elewacyjny i narzędzia potrzebne do wykonania okładziny ścian o powierzchni
100 m2.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) wybrać firmę, z której produktów chcesz skorzystać,
2) przeczytać dokładnie instrukcje producentów,
3) przeczytać z instrukcji zużycie styropianu elewacyjnego na wykonanie 100 m2 okładziny
ściany,
4) zapisać w notatniku,
5) wybrać narzędzia, które spełniają warunki ćwiczenia,
6) zapisać w notatniku,
7) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- instrukcje producentów styropianu,
- przybory piśmiennicze,
- notatnik,
- gumka,
- literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Po obejrzeniu filmu na temat wykonania okładzin zewnętrznych z elementów listwowych
z PVC, wypisz rodzaje tych elementów i miejsce ich zamocowania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować film   Wykonywanie okładzin zewnętrznych z elementów listwowych
z PVC ,
2) wypisać na kartce elementy okładziny, które zostały wykorzystane na filmie,
3) wypisać obok elementu miejsce jego zamocowania,
4) zaprezentować efekty swojej pracy,
5) dokonać samooceny.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- film instruktażowy   Wykonywanie okładzin zewnętrznych z elementów listwowych
z PVC ,
- kartki papieru,
- przybory piśmiennicze.
4.7.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) oszacować ilość materiałów okładzinowych? �� ��
2) sporządzić zapotrzebowanie na materiały okładzinowe? �� ��
3) wykonać obmiar okładzin? �� ��
4) przygotować podłoże pod styropian elewacyjny? �� ��
5) wykonać okładzinę ze styropianu elewacyjnego?
�� ��
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
4.8. Wykończenie powierzchni okładzin
4.8.1. Materiał nauczania
Brzegi okładzin z płyt, elementów listwowych i przestrzennych wykańcza się
odpowiednimi listwami z twardego PVC, dostarczanymi wraz z materiałem okładzin.
W okładzinach wewnętrznych, mocowanych na widoczne wkręty, często ze względów
estetycznych stosuje się listwy kryjące łby wkrętów.
Okładziny z laminatów przyklejanych całą powierzchnią do podkładu drewnianego
wykańcza się przez przyklejenie na bocznych powierzchniach płyty pasków laminatu lub
doklejki z PVC. Długość odcinka doklejki powinna być mniejsza od obwodu płyty około 3 %,
aby po nałożeniu doklejki w stanie rozgrzanym nastąpiło pewne naprężenie materiału
zapewniające dobre przyklejenie doklejki do brzegów płyty. Końce doklejki powinny być
zgrzane. Do przyklejenia stosuje się klej kontaktowy.
Okładziny z laminatów przyklejane do podłoża lub podkładu, wykańcza się za pomocą
listew montażowych, listewek drewnianych lub metalowych.
Przyklejane okładziny z tkanin powlekanych lub folii z PVC powinny być dokładnie
przycięte przy styku z innymi elementami. W razie potrzeby styki te przykrywa się
listewkami z drewna, metali kolorowych lub z twardego PVC.
4.8.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. W jaki sposób wykańczamy okładziny z płyt, elementów listwowych i przestrzennych?
2. Jakie są zasady wykańczania okładziny z laminatów przyklejanych całą powierzchnią?
3. Jakie są metody wykańczania okładziny z laminatów przyklejane do podkładu?
4. W jaki sposób wykańczamy okładziny z tkanin powlekanych?
5. Jakie są sposoby wykańczania okładziny z folii?
4.8.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dobierz i wykonaj rodzaj wykończenia do przygotowanej okładziny z laminatów
przyklejanych całą powierzchnią do podkładu drewnianego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przygotować stanowisko pracy,
2) wybrać metodę wykańczania okładziny,
3) przeczytać uważnie instrukcje wybranej metody wykańczania okładzin z laminatów,
4) przygotować narzędzia do wykonania ćwiczenia,
5) przygotować materiały do wykonania ćwiczenia,
6) wykonać ćwiczenie zgodnie z instrukcją i przepisami bhp,
7) uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy,
8) zaprezentować efekty swojej pracy,
9) dokonać oceny wykonania ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
Wyposażenie stanowiska pracy:
 próbka okładziny z laminatów przyklejona całą powierzchnią do podkładu drewnianego,
 instrukcje wykańczania okładzin,
 materiały do przygotowanych instrukcji,
 narzędzia i sprzęt do przygotowanych instrukcji,
 literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Dobierz i wykonaj rodzaj wykończenia do przygotowanej okładziny z tkanin
powlekanych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przygotować stanowisko pracy,
2) wybrać metodę wykańczania okładziny,
3) przeczytać uważnie instrukcje wybranej metody wykańczania okładzin,
4) przygotować narzędzia do wykonania ćwiczenia,
5) przygotować materiały do wykonania ćwiczenia,
6) wykonać ćwiczenie zgodnie z instrukcją i przepisami bhp,
7) uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy,
8) zaprezentować efekty swojej pracy,
9) dokonać oceny wykonania ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 próbka okładziny z tkanin powlekanych,
 instrukcje wykańczania okładzin,
 materiały do przygotowanych instrukcji,
 narzędzia i sprzęt do przygotowanych instrukcji,
 literatura z rozdziału 6.
4.8.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz: Tak Nie
1) wykonać wykańczanie okładzin z płyt i elementów przestrzennych?
�� ��
2) wykonać wykańczanie okładzin z laminatów?
�� ��
3) wykonać wykańczanie okładzin z materiałów powlekanych?
�� ��
4) wykonać wykańczanie okładzin z folii?
�� ��
5) obliczyć ilość potrzebnego materiału wykańczającego okładziny z folii?
�� ��
6) obliczyć ilość potrzebnego materiału wykańczającego okładziny
�� ��
z laminatów?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
4.9. Naprawa, remont i renowacja
4.9.1. Materiał nauczania
Jednym z najczęstszych błędów przy wykonywaniu okładzin z płyt, elementów
listwowych i przestrzennych jest sztywne mocowanie płyt okładzinowych, w wyniku czego
występuje deformacja powierzchni okładzin (wybrzuszenie). W takim przypadku należy
okładzinę zdjąć, jeszcze raz zamocować, powiększając otwór na wkręt.
Okładziny tego typu nie wymagają specjalnej konserwacji, lecz okresowego oczyszczania
przez zmywanie wodą. Okładziny z płyt, elementów listwowych i przestrzennych
charakteryzują się podatnością na brudzenie ze względu na ich właściwości elektrostatyczne.
Nieuwzględnianie rozszerzalności cieplnej materiału przy mocowaniu mechanicznym
płyt laminatów prowadzi do odkształceń powierzchni. Bardzo często spotyka się również
okładziny mocowane wkrętami nie tylko na obrzeżach, lecz również w polu płyt. Jest
to technicznie nieuzasadnione, ponieważ dziurawienie płyt otworami na wkręty niweczy
jedną z podstawowych zalet, jaką jest wielkoformatowość materiału okładzinowego.
Okładzina zatraca wtedy swoje walory estetyczne. W tym przypadku trzeba okładzinę
zdemontować i wykonać od nowa montaż z zachowaniem wszelkich prawideł mocowania
okładzin.
Okładziny z laminatów konserwujemy poprzez czyszczenie wilgotną tkaniną.
Do najczęściej popełnianych błędów przy wykonywaniu okładzin z tkanin powlekanych
i folii z PVC należą: nieprzestrzeganie wymagań dotyczących dopuszczalnej wilgotności
podłoża oraz niedostateczne wyrównanie i wygładzenie podłoża, szczególnie pod cienkie
materiały okładzinowe.
W tym przypadku musimy okładzinę zdjąć i wykonać ponownie z zachowaniem
wszystkich zasad mocowania okładzin z tkanin powlekanych i folii.
Okładziny z tkanin i folii z PVC nie wymagają specjalnych zabiegów konserwacyjnych
poza okresowym czyszczeniem (myciem).
4.9.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie są najczęstsze błędy podczas mocowania płyt i listew?
2. Jak naprawiamy okładzinę, gdy za sztywno ją zamocujemy?
3. Jakie mogą być błędy przy wykonywaniu okładzin z tkanin powlekanych?
4. Jakie mogą być błędy przy wykonywaniu okładzin z folii ?
5. Jakie mogą być błędy przy wykonywaniu okładzin z laminatów?
6. Czy potrafisz podać sposób konserwacji okładzin z tworzyw sztucznych?
4.9.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dla przygotowanej okładziny z laminatów przeprowadz
jej renowację.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z instrukcja przeprowadzania renowacji okładzin z laminatów,
2) przygotować stanowisko pracy,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
3) obejrzeć okładzinę,
4) umyć dokładnie, jeśli jest brudna,
5) zaproponować sposób renowacji okładziny,
6) skonsultować się z nauczycielem,
7) przygotować materiał i sprzęt do renowacji,
8) wykonać renowację,
9) uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy,
10) zaprezentować efekty swojej pracy,
11) dokonać oceny wykonania ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 próbka okładziny z laminatów,
 wilgotna tkanina i środki myjące,
 materiały i sprzęt do renowacji,
 literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Wypisz w notatniku błędy jakie popełniono przy wykonywaniu przygotowanej okładziny
z tkanin powlekanych i zaproponuj sposoby naprawy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) obejrzeć dokładnie próbkę okładziny,
2) sprawdzić czy nie ma pęcherzy powietrza, fałd lub plam,
3) zapisać spostrzeżenia w notatniku,
4) sprawdzić krawędzie arkuszy,
5) zapisać spostrzeżenia w notatniku,
6) sprawdzić czy nie występuje niejednolitość wzoru lub barwy,
7) zapisać spostrzeżenia w notatniku,
8) zaproponować sposoby naprawy,
9) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 próbka okładziny z tkanin powlekanych,
 artykuły piśmiennicze,
 notatnik.
4.9.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) zdefiniować błędy przy wykonywaniu okładzin z tworzyw sztucznych?
�� ��
2) wykonać naprawy okładzin z laminatów?
�� ��
3) wykonać naprawy okładzin z listew?
�� ��
4) wykonać renowację okładzin z tworzyw sztucznych?
�� ��
5) oszacować ilość materiałów potrzebnych do wykonania renowacji
okładzin z tworzyw sztucznych ?
�� ��
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
4.10. Odbiór robót
4.10.1. Materiał nauczania
Prawidłowość wykonania robót oraz ich zgodność z projektem sprawdza się podczas
ostatecznego odbioru budynku lub jego części.
Podstawą odbioru robót budowlanych są protokoły i atesty materiałów lub aprobaty
wydawane na 5 lat, dziennik budowy, Polskie Normy określające wymagania i badania
techniczne przy odbiorze poszczególnych rodzajów okładzin oraz projekt techniczny.
W czasie odbioru okładzin z płytek polistyrenowych:
 należy sprawdzić w protokole odbioru międzyoperacyjnego, czy podłoże wykonano
w sposób właściwy,
 badania materiałów okładzinowych przeprowadza się pośrednio na podstawie
zaświadczeń o jakości i zapisów w dzienniku budowy, bezpośrednio natomiast należy
sprawdzić dobór kolorystyczny płytek, występowanie odprysków, zarysowań, itp., za
materiał dobrej jakości uważa się ten, który po badaniach ma wszystkie oznaczenia
dobre,
 lekko opukując okładzinę, sprawdza się, czy należycie przylega ona do podkładu,
 sprawdza się prawidłowość przebiegu spoin,
 sprawdza się prawidłowość ukształtowania powierzchni.
Okładziny z laminatów melaminowych należy sprawdzać przez:
 oględziny zewnętrzne,
 pomiar prawidłowości ukształtowania powierzchni,
 stwierdzenie prawidłowości połączenia z podkładem,
 stwierdzenia prawidłowości umocnienia listewek ograniczających powierzchnię
okładziny,
 staranność oczyszczenia.
W czasie odbioru powierzchni tapetowanych należy sprawdzić wizualnie, czy:
 nie występują fałdy, pęcherze, plamy lub inne wady powierzchni,
 nie odstają krawędzie arkuszy na stykach, zakładach oraz przy suficie,
 arkusze nie są sztukowane,
 nie występuje niejednolitość wzoru lub barwy w wytapetowanym pomieszczeniu,
 nie ma wyraz
nych nierówności podłoża.
4.10.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. W jakim celu wykonujemy odbiory robót?
2. Jakie badania przeprowadzamy w czasie odbioru okładzin z płytek polistyrenowych?
3. Jakie badania przeprowadzamy w czasie odbioru okładzin z laminatów melaminowych?
4. Jakie badania przeprowadzamy w czasie odbioru okładzin z materiałów powlekanych?
4.10.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dla wykonanej próbki okładziny z płytek polistyrenowych, przeprowadz
odbiór robót.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) wypisać na kartce wszystkie badania przeprowadzane w czasie odbioru,
2) ocenić czy próbka przygotowanej okładziny może zostać odebrana,
3) zapisać spostrzeżenia w notatniku,
4) zaprezentować efekty swojej pracy,
5) dokonać oceny ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 próbka okładziny z płytek polistyrenowych,
 kartka papieru,
 artykuły piśmiennicze,
 notatnik,
 literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Przeprowadz
odbiór dla przygotowanej próbki powierzchni tapetowanej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) obejrzeć dokładnie próbkę okładziny,
2) sprawdzić czy nie ma pęcherzy powietrza, fałd lub plam,
3) zapisać spostrzeżenia w notatniku,
4) sprawdzić krawędzie arkuszy,
5) zapisać spostrzeżenia w notatniku,
6) sprawdzić czy nie występuje niejednolitość wzoru lub barwy,
7) zapisać spostrzeżenia w notatniku,
8) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 próbka powierzchni tapetowanej,
 artykuły piśmiennicze,
 notatnik.
4.10.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wyjaśnić, dlaczego wykonujemy odbiory robót?
�� ��
2) przeprowadzić odbiór okładzin z płytek polistyrenowych?
�� ��
3) przeprowadzić odbiór okładzin z laminatów?
�� ��
4) przeprowadzić odbiór powierzchni tapetowanych?
�� ��
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
4.11. Przepisy bhp
4.11.1. Materiał nauczania
Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy
Podczas wykonywania robót okładzinowych można zatrudnić wyłącznie pracowników
przeszkolonych w tym zakresie, posiadających aktualne karty zdrowia i zaopatrzonych
w odpowiednią odzież i obuwie. Obowiązki i prawa osób młodocianych zatrudnionych
na budowie są takie same jak innych pracowników. Jednak prawodawstwo chroni ich
szczególnie w przypadku wykonywania ciężkich i szkodliwych robót. Na przykład
młodociani (16 � 18 lat) mogą podnosić dorywczo ciężar do 10 kg  dziewczęta i 16 kg 
chłopcy. Młodocianym zabrania się również obsługi urządzeń o działaniu drgającym,
gotowania smoły i lepiku, stawiania i rozbierania rusztowań, pracy na rusztowaniach
wiszących i przesuwnych, lasowania wapna.
Stosowanie odzieży i ochron osobistych
Do prac okładzinowych należy używać odzieży roboczej, która ułatwia pracownikowi
wykonywanie czynności zawodowych w warunkach zagrażających życiu lub zdrowiu, chroni
odzież pracownika przed ubrudzeniem lub zniszczeniem. Elementy odzieży roboczej to:
spodnie, bluzy, koszule, kombinezony, obuwie robocze i okulary.
Wymagania dotyczące narzędzi i sprzętu
Narzędzia i sprzęt powinny spełniać określone wymagania, które zapewnią bezpieczną
pracę. Używane przez pracownika narzędzia, muszą być w dobrym stanie technicznym
i czyste. Należy je używać zgodnie z przeznaczeniem. Nie wolno używać uszkodzonych
narzędzi. Narzędzia elektryczne stosowane w pracach budowlanych powinny mieć dodatkowe
środki ochrony, do których należą m.in. zerowanie, uziemienie ochronne, wyłączniki. Przed
każdym użyciem zarówno narzędzie, jak i przewód wraz z gniazdem wtykowym powinno
być sprawdzone. Nie wolno używać narzędzi elektrycznych uszkodzonych i absolutnie
próbować ich samemu naprawiać. Po zakończonej pracy należy oczyścić narzędzia
i sprawdzić ich stan techniczny.
Zasady bezpieczeństwa pracy z materiałami szkodliwymi i łatwo palnymi
Materiały niebezpieczne w robotach okładzinowych zawierają lotne rozpuszczalniki
organiczne.
Używanie niektórych klejów związane jest z niebezpieczeństwem szkodliwego
oddziaływania ich na organizm ludzki oraz niebezpieczeństwem wybuchu.
W razie użycia materiałów zawierających lotne rozpuszczalniki organiczne należy:
 prowadzić roboty okładzinowe przy otwartych oknach lub przy czynnej wentylacji,
zapewniającej co najmniej czterokrotną wymianę powietrza w ciągu godziny,
 przestrzegać bezwzględnego zakazu palenia papierosów, używania otwartych palenisk,
narzędzi i silników, powodujących iskrzenie, a także należy wyłączyć dopływ prądu
do instalacji elektrycznej, jeżeli w pomieszczeniu nie jest ona hermetyczna,
 pomieszczenia, w których wykonywane są roboty, zabezpieczyć przed wejściem osób
trzecich z zapalonym papierosem,
 tak organizować roboty, aby zapewnić robotnikom przerwy w pracy połączone
z przebywaniem na świeżym powietrzu.
W celu zabezpieczenia należytych warunków higieny pracy należy przestrzegać
czystości osobistej, bezwzględnego mycia rąk przed spożywaniem posiłków, używania
czystej odzieży roboczej oraz porządku w miejscu pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
W przypadku gdy zdarzy się wypadek na budowie należy niezwłocznie wezwać
pogotowie.
Bezpieczeństwo przeciwpożarowe
W związku ze złym przechowywaniem i magazynowaniem materiałów łatwo palnych
lub zawierających łatwo palne rozpuszczalniki może zaistnieć niebezpieczeństwo pożaru.
Dlatego każda budowa powinna być wyposażona w podręczny sprzęt gaśniczy. Składa się
on z beczek z wodą, skrzyń z piaskiem, siekier, bosaków, gaśnic i koców. Sprzęt gaśniczy
powinien znajdować się w miejscu widocznym i łatwo dostępnym.
Palących się materiałów, zawierających substancje organiczne oraz narzędzi
elektrycznych pod napięciem nie wolno gasić wodą. Służą do tego celu gaśnice pianowe,
śniegowe, tetrowe i proszkowe. Gaśnicy tetrowej nie wolno używać do gaszenia pożaru
w ciasnych, zamkniętych pomieszczeniach.
Każdy z pracowników, który pierwszy zauważy z
ródło pożaru, powinien natychmiast
zaalarmować wszelkimi dostępnymi środkami (krzykiem, urządzeniem alarmowym itp.)
innych pracowników oraz straż pożarną i kierownictwo budowy. Czynności te można zlecić
innej osobie, sam zaś przystąpić do gaszenia zarodka pożaru.
Ergonomiczne organizowanie stanowisk pracy
Racjonalne organizowanie stanowisk pracy wymaga uwzględnienia: elementarnych zasad
bhp, pozycji człowieka pracującego, optymalnych wymiarów przestrzennych i zapewnienia
właściwych czynników środowiska pracy.
Sposób organizowania stanowisk roboczych powinien wynikać z zasad ergonomicznych
i ekonomik ruchów pracownika:
 ruchy robocze powinny być określone, proste, najkrótsze,
 konieczna ciągłość ruchów powinna odbywać się bez zastanowień, które hamują
działania i potęgują zmęczenie,
 obie ręce powinny jednocześnie rozpoczynać i kończyć ruchy oraz wypoczywać.
Ponadto należy uwzględnić następujące czynniki:
 właściwy mikroklimat,
 oświetlenie,
 przestrzeń dla swobodnego wykonywania ruchów,
 wyeliminowany lub zmniejszony hałas i wibracja.
4.11.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakich pracowników możemy zatrudniać do wykonywania robót okładzinowych?
2. Czy każdy zatrudniony pracownik musi mieć aktualną książeczkę zdrowia?
3. Czy każdy pracownik musi być zapoznany z przepisami bhp?
4. Co powinien zawierać podręczny sprzęt gaśniczy?
5. Jakich materiałów nie wolno gasić wodą?
6. Dlaczego musimy przestrzegać zasad higieny, gdy pracujemy z materiałami
szkodliwymi?
4.11.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dobierz odzież roboczą i środki ochrony dla pracownika wykonującego okładziny
z laminatów.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować rodzaj pomieszczenia, w którym ma być wykonana okładzina
z laminatów,
2) dobrać odzież roboczą,
3) dobrać środki ochrony,
4) zaprezentować efekty swojej pracy,
5) dokonać oceny wykonania ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 odzież robocza,
 środki ochrony,
 literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Zabezpiecz stanowisko pracy robotnika pracującego z zastosowaniem klejów.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z niebezpieczeństwami jakie grożą pracownikowi podczas pracy
z materiałami łatwopalnymi,
2) przeanalizować rodzaj pomieszczenia, w którym ma być wykonana okładzina
z zastosowaniem klejów,
3) zorganizować stanowisko pracy,
4) zabezpieczyć stanowisko pracy,
5) uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy,
6) zaprezentować efekty swojej pracy,
7) zapisać spostrzeżenia w notatniku.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 papier szary,
 artykuły piśmiennicze,
 notatnik,
 literatura z rozdziału 6.
4.11.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) dobrać odzież roboczą do rodzaju wykonywanej pracy?
�� ��
2) wymienić podręczny sprzęt gaśniczy?
�� ��
3) zabezpieczyć miejsce pracy z materiałami łatwopalnymi?
�� ��
4) określić gdzie znajdują się gaśnice w pracowni?
�� ��
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
41
5. SPRAWDZIAN OSI
GNI
Ć
INSTRUKCJA DLA UCZNIA
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 35 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Za każdą poprawną odpowiedz
możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane
są cztery możliwe odpowiedzi: A, B, C, D. Tylko jedna odpowiedz
jest poprawna;
wybierz ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.
7. Staraj się wyraz
nie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz
odpowiedz
, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedz
, którą uważasz
za poprawną.
8. Test składa się z dwóch części. Część I zawiera zadania z poziomu podstawowego,
natomiast w części II są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć
Ci trudności, gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań
o numerach od 27 do 35).
9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.
11. Po rozwiązaniu testu sprawdz
czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE
ODPOWIEDZI.
12. Na rozwiązanie testu masz 70 min.
Powodzenia!
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
CZ
ŚĆ I
1. Okładziną nazywamy element wykończeniowy, który zamocowany na powierzchni
budynku nadaje jej wymagane cechy: techniczne, użytkowe oraz:
a) estetyczne.
b) barwne.
c) ochronne.
d) jakościowe.
2. Do wykonania okładzin można przystąpić od wzniesienia budynku nie wcześniej niż
po upływie ilu miesięcy?
a) 2.
b) 3.
c) 4.
d) 5
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
42
3. Do elementów konstrukcyjnych budynku zaliczamy:
a) podłogi.
b) okładziny.
c) ściany nośne.
d) ściany osłonowe.
4. Okładziny z tworzyw sztucznych ze względu na rozwiązania techniczno  technologiczne
można podzielić na:
a) klejone, mocowane fizycznie i napinane.
b) klejone, mocowane fizycznie i zapinane.
c) klejone, mocowane mechanicznie i napinane.
d) podklejane, mocowane mechanicznie i zapinane.
5. Okładziny z tworzyw sztucznych mają właściwości:
a) techniczno  użytkowe.
b) użytkowo  technologiczne.
c) techniczno  technologiczne.
d) technologiczno  dekoracyjne.
6. Do materiałów okładzinowych z tworzyw sztucznych należą: płytki, laminaty oraz:
a) folie.
b) płyty pilśniowe.
c) płyty wiórowe.
d) płytki kamionkowe.
7. Worki z cementem można składować:
a) na wolnym powietrzu.
b) w magazynie półzamkniętym na podłodze betonowej.
c) w magazynie zamkniętym na podłodze betonowej.
d) w magazynie zamkniętym na paletach.
8. Laminaty powinny być klimatyzowane w pomieszczeniach, w których mają być układane
w czasie nie krótszym niż:
a) 2 dni.
b) 24 dni.
c) 24 godziny.
d) 2 miesiące.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
43
9. Do nanoszenia klejów stosuje się: szpachle gładkie oraz:
a) pędzle i wałki malarskie.
b) szpachle ząbkowane, noże i pędzle.
c) szpachle ząbkowane, pędzle i wałki malarskie.
d) szpachle ząbkowane, liniały i wałki malarskie.
10. Przy ocenie podłoża pod okładziny, rozpatruje się: cechy:
a) fizyczne, stan mrozoodporności podłoża.
b) wytrzymałościowe, stan mrozoodporności podłoża.
c) wytrzymałościowe, stan czystości podłoża, zawartość wilgoci.
d) wytrzymałościowe, stan czystości podłoża, zawartość wilgoci i cechy geometryczne.
11. Przy odczynie słabo alkalicznym, zwilżone podłoże fenoloftaleiną w czasie badania
zabarwi się na:
a) żółto.
b) zielono.
c) fioletowo.
d) różowo.
12. W wypadku stosowania klejów dyspersyjnych trzeba zabezpieczać wszelkie występujące
na powierzchni podłoża części:
a) metalowe.
b) drewniane.
c) plastykowe.
d) cementowe.
13. Paski ze spienionego poliuretanu lub filcu pod laminaty należy uprzednio zaimpregnować
przez zanurzenie w roztworze:
a) kleju.
b) zaprawy.
c) zaczynu.
d) detergentu.
14. Przy łączeniu arkuszy tapet na zakład brzeg arkusza nakładanego powinno się zwrócić:
a) w kierunku okna.
b) w kierunku drzwi.
c) przeciwnie do kierunku drzwi.
d) przeciwnie do kierunku okna.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
44
15. Przed przystąpieniem do klejenia okładzin z płaskich płytek PVC powierzchnie podłoża
należy:
a) umyć wodą.
b) umyć detergentami.
c) zagruntować klejem.
d) zagruntować zaprawą.
16. W okładzinie z płaskich płytek PVC spoiny wypełnia się zaprawą z białego cementu
i mączki kamiennej w stosunku:
a) 1 : 3.
b) 2 : 3.
c) 3 : 2.
d) 3 : 1.
17. Okładziny z płyt, listew i elementów przestrzennych mocujemy sposobem:
a) klejenia.
b) mechanicznym.
c) wpust  pióro.
d) wytłaczania.
18. Okładziny z materiałów powlekanych mocujemy sposobem:
a) klejenia.
b) mechanicznym.
c) wpust  pióro.
d) wytłaczania.
19. Jeżeli dodamy do zaprawy klejowej mniejszą ilość wody niż przewiduje producent
w instrukcji, to może nastąpić:
a) zmniejszenia jej wytrzymałości.
b) zwiększenie jej wytrzymałości na ściskanie.
c) zmniejszenie jej przyczepności do podłoża.
d) zwiększenie jej przyczepności do podłoża.
20. Z jakiego z
ródła można stosować wodę jako zarobową, jeżeli nie ma możliwości
przeprowadzenia badań?
a) mineralną.
b) wodociągową.
c) z najbliższej rzeki.
d) z najbliższego stawu rybnego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
45
21. Współczynnik rozszerzalności cieplnej dla tworzyw sztucznych w stosunku do betonu
jest:
a) porównywalny.
b) 7 razy większy.
c) 7 razy mniejszy.
d) o 7 razy mniejszy.
22. W czasie odbioru okładziny powlekane, wykazują:
a) całkowite związanie z podłożem.
b) niedoklejenie niektórych brzegów i obecność fałd.
c) obecność fałd, pęcherzy i częściowe związanie z podłożem.
d) obecność fałd, pęcherzy, częściowe związanie z podłożem i niektóre odklejone
brzegi.
23. Podstawą odbioru robót budowlanych są:
a) harmonogramy robót. i projekt budynku.
b) kontrolki pracowników i dziennik budowy.
c) protokoły materiałów, dziennik budowy i harmonogram prac.
d) protokoły materiałów, dziennik budowy i projekt techniczny.
24. Okładziny ścienne obmierza się według rzeczywistej powierzchni w rozwinięciu w:
a) m2.
b) m3.
c) cm2.
d) cm3.
25. W razie zauważenia z
ródła pożaru należy zaalarmować innych pracowników oraz:
a) straż.
b) straż, kierownictwo budowy.
c) straż, inspektora nadzoru, projektanta.
d) straż, inspektora nadzoru, straż miejską.
26. Podczas pracy z materiałami szkodliwymi pracownik musi:
a) używać narzędzi powodujących iskrzenie.
b) mieć otwarte okna.
c) mieć włączony piecyk gazowy.
d) mieć włączone wszystkie urządzenia elektryczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
46
CZ
ŚĆ II
27. Podczas wykonywania badania równości powierzchni podłoża użyjesz łaty:
a) 1 m.
b) 2 m.
c) 3 m.
d) 4 m.
28. Wilgotność podłoża z drewna powinna wynosić:
a) 8 � 12 %.
b) 6 � 8 %.
c) 4 � 6 %.
d) 2 � 4 %.
29. Zużycie kleju do zamocowania płyty Unilam na ścianie o wymiarach 2,5 x 4,0 m gdy
norma zużycia kleju jest 1,1 kg/1 m2 wyniesie:
a) 10 kg.
b) 11 kg.
c) 12 kg.
d) 13 kg.
30. Ile pełnych rolek tapety o powierzchni 0,60 m2 potrzebujesz na ścianę o powierzchni
10 m2 nie uwzględniając dodatku na wzór?
a) 6.
b) 10.
c) 16.
d) 17.
31. Dla folii z PVC wilgotność podłoża betonowego nie powinna przekraczać:
a) 1 %.
b) 2 %.
c) 3 %.
d) 4 %.
2
32. Na wykonanie 100 m okładziny norma czasu wynosi 90,28 roboczo  godziny (r-g).
Oblicz, ile czasu potrzeba na wykonanie okładziny na ścianie o długości 8 m i wysokości
2,5 m?
a) 8,06 r -g.
b) 18,06 r-g.
c) 28,06 r-g.
d) 38,06 r-g.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
47
33. Ile potrzebujesz kleju na zagruntowanie ściany o wymiarach 4 x 2,5 m, jeśli warstwa
kleju wynosi 0,5 cm?
a) 0,5 m3.
b) 0,05 m3.
c) 0,005 m3.
d) 0,0005 m3.
34. Ile kg suchej zaprawy klejowej należy użyć do przygotowania masy klejowej
do wykonania 20 m2 okładziny z materiałów powlekanych jeśli zużycie suchej mieszanki
wynosi 3 kg/m2:
a) 50kg.
b) 60 kg.
c) 70 kg.
d) 80 kg.
35. Ile potrzebujesz listew wykończeniowych na górną krawędz
okładziny, jeżeli listwy
można kupić o długości 4 m, a wykonujesz okładzinę ściany z paneli ściennych po całym
obwodzie pomieszczenia równym 17 mb?
a) 4 szt.
b) 5 szt.
c) 6 szt.
d) 7 szt.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
48
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
Wykonywanie okładzin z tworzyw sztucznych
Zgodnie z instrukcją zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1. a b c d
2. a b c d
3. a b c d
4. a b c d
5. a b c d
6. a b c d
7. a b c d
8. a b c d
9. a b c d
10. a b c d
11. a b c d
12. a b c d
13. a b c d
14. a b c d
15. a b c d
16. a b c d
17. a b c d
18. a b c d
19. a b c d
20. a b c d
21. a b c d
22. a b c d
23. a b c d
24. a b c d
25. a b c d
26. a b c d
27. a b c d
28. a b c d
29. a b c d
30. a b c d
31. a b c d
32. a b c d
33. a b c d
34. a b c d
35. a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
49
6. LITERATURA
1. Martinek W., Pieniążek J. Technologia budownictwa. WSiP, Warszawa 1997
2. Panas J.: Poradnik majstra budowlanego. ARKADY, Warszawa 2005
3. Szymański E.: Materiały budowlane. WSiP, Warszawa 2003
4. Wolski Z.: Technologia. Roboty podłogowe i okładzinowe. WSiP, Warszawa 1998
5. Czasopisma:  Materiały budowlane ,  Murator
6. Katalogi Nakładów Rzeczowych,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
50