[300][346]Panie i panowie, | zebraliśmy się dziś tutaj
[350][398]aby opłakiwać stratę | czegoś drogiego dla nas.
[420][478]Jesteśmy tutaj dzisiaj, by powiedzieć | do widzenia do specjalnego przyjaciela,
[480][508]aby powiedzieć do widzenia dla pomysłu.
[510][548]Ktoś mógłby powiedzieć, że | być dziś tutaj zebranym,
[550][603]że opłakiwać stratę samochodu | jest pójściem za daleko.
[640][681]KTO ZABIŁ ELEKTRYCZNY SAMOCHÓD?
[780][843]W 1996 elektryczne samochody pojawiły się | na drogach całej Kalifornii.
[860][878]Były ciche i szybkie,
[880][918]nie wytwarzały spalin | i poruszały się bez benzyny.
[920][986]Dziesięć lat później, te futurystyczne | samochody prawie całkowicie zniknęły.
[1000][1008]Co się stało?
[1010][1065]Dlaczego powinniśmy tropić | ducha elektrycznego samochodu?
[1090][1128]To nie był pierwszy raz | kiedy elektryczny samochód został zabity.
[1130][1158]sto lat temu, |na drogach było więcej pojazdów elektrycznych
[1160][1188]niż samochodów spalinowych.
[1190][1228]Dla wielu ludzi elektryczne | samochody były samochodami z wyboru.
[1230][1278]Były ciche i spokojne, | i mogły być ładowne w domu.
[1280][1348]samochody spalinowe dla porównania wymagały | kręcenia korbą i produkowały spaliny.
[1350][1388]Jestem tak stara że pamiętam elektryczne samochody,
[1390][1408]od samego początku.
[1410][1448]miałam wtedy około sześciu lat, | gdy jechałam wysłuchać symfonii
[1450][1478]w tym ukochanym małym |elektrycznym samochodzie.
[1480][1528]Były bardzo ciche i miały | okna wykonane ze szkła.
[1530][1578]To było prawie jak | siedzieć wewnątrz ogromnej lampy.
[1580][1598]Co się stało?
[1600][1638]Dlaczego samochód spalinowy wygrał | z elektrycznym samochodem?
[1640][1668]Jak XX wiek nabrał szybkości,
[1670][1698]elektryczny samochód zgubił pęd.
[1700][1738]Automatyczny rozrusznik, tańszy | olej i produkcja masowa
[1740][1768]dały przewagę samochodowi benzynowemu.
[1770][1808]Do 1920 silnik spalinowy | wygrał wyścig
[1810][1828]o panowanie na drogach.
[1830][1874]I nadszedł wiek nowoczesnej motoryzacji.
[1960][1988]z setek milionów | samochodów zbudowanych w XX wieku,
[1990][2028]prawie żaden nie był elektryczny.
[2030][2058]Były szykowne. | Były szybkie.
[2060][2098]I dawały Amerykanom otwartą drogę.
[2100][2166]Ale jak z czasem poszliśmy dalej, | ich wada numer jeden stała się oczywista.
[2180][2203]Smog.
[2290][2318]Kalifornia ma najgorszą | jakość powietrza w kraju.
[2320][2364]I ma to wpływ na nasze największe skupiska zamieszkania.
[2365][2392]W mojej dzielnicy, mamy to, co się | nazywa "czarną chmurą śmierci"
[2392][2438]to wisi nad strefami portów | i obszarami otaczającymi porty.
[2440][2478]Widzimy tego przerażające skutki:
[2480][2534]współczynniki astmy, współczynniki raka, | nieprawidłowy rozwój płuc u dzieci,
[2536][2562]szczególnie u tych, które nie były | dopuszczone do zabaw na zewnątrz
[2564][2588]W 1989, badana odkryły
[2590][2638]że jedna z czterech osób w wieku | od 15 do 25 lat w Los Angeles
[2640][2688]miała poważne uszkodzenie płuc | i chroniczną chorobę oddechową.
[2690][2748]W 1990, było 41 alarmów I stopnia| podniesionych z powodu smogu.
[2750][2768]Obojętnie jakim rodzajem samochodu jeździmy,
[2770][2798]każdy galon (3,785 litra) paliwa, który spalamy,
[2800][2838]emituje 19 funtów (8,5 Kg) | dwutlenku węgla w powietrze.
[2840][2878]im więcej paliwa spalamy, | tym więcej CO2, którego wytwarzamy.
[2880][2928]Jeżeli czegoś nie zrobisz z | tym CO2, jeżeli nie ograniczysz technicznie jego emisji
[2930][2948]to trafi prosto do atmosfery
[2950][2993]a CO2 jest gazem globalnego ocieplenia.
[3010][3048]Wierzę, ze problemy z | globalnym ociepleniem będą daleko większe
[3050][3078]niż problemy społecznego bezpieczeństwa
[3080][3098]albo nawet problemy związane z terroryzmem.
[3100][3138]Mamy odpowiednik nuklearnej bomby zegarowej
[3140][3168]w naszych rękach, | z powodu globalnego ocieplenia.
[3170][3208]Jeżeli choroba płuc spowodowana zanieczyszczeniem | powietrza jest nieważna,
[3210][3238]jeżeli wszystkie te rzeczy się nie liczą, | będziemy w niezłych tarapatach.
[3240][3258]Mamy kryzys zdrowia społecznego.
[3260][3298]i dlatego musimy mieć motywację | i musimy mieć alternatywy.
[3300][3328]Przedsiębiorstwa samochodowe eksperymentowały | z alternatywami przez rok,
[3330][3378]ale żadnej z nich nie udało się | wydostać poza obszar testów.
[3380][3428]Pamiętam, że gdy byłem przewodniczącym w | radzie Tennessee Valley Authority,
[3430][3468]promowaliśmy elektryczny | samochód w późnych latach 70'tych.
[3470][3505]Nawet zaplanowałem wyścig
[3510][3538]od Gatlinburg w stanie Tennessee | do Nashville
[3540][3568]pomiędzy Paulem Newmanem | a Robertem Redfordem.
[3570][3618]Wszystko udało się rozkręcić | po czym uświadomiłem sobie, że zdobyliśmy nawet ogólnokrajowy rozgłos
[3620][3658]ale w salonach wystawowych |nie było żadnych elektrycznych samochodów
[3660][3708]Potrzeba było innego rodzaju wyścigu, aby | zrobić z samochodu elektrycznego, samochód przyszłości.
[3710][3768]Sunraycer był pojazdem napędzanym słońcem, | który został skonstruowany tutaj, w AeroVironment,
[3770][3798]w celu wygrywania wyścigu.
[3800][3838]W 1987, GM odniosło zwycięstwo | w Światowym Wyścigu Słonecznym w Australii
[3840][3888]jedynym w swoim rodzaju słonecznie napędzanym |pojeździe elektrycznym nazwanym Sunraycer.
[3890][3928]Zachęcony jego sukcesem, | prezes General Motors Roger Smith
[3930][3988]polecił temu samemu zespołowi projektantów, | by zbudowali prototyp elektrycznego samochodu codziennego użytku
[3990][4018]Jeżeli mieliśmy pójść pełną parą | do przodu z elektrycznymi samochodami
[4020][4058]elektronika musiała być wystarczająco dobra | by koncepcja była wykonalna,
[4060][4088]i właśnie w tym momencie |pojawiła się praca Alana Cocconi.
[4090][4128]Zbudowałeś prototyp | dla tego w twoim garażu?
[4130][4148]Tak. Mój garaż | nie jest przeciętnym garażem,
[4150][4188]to całkiem spora składnica maszynowa i elektroniczne | laboratorium. Ale zgadza się, zbudowałem to tu.
[4190][4228]To jest jak trzy kanałowy wzmacniacz stereo. | To dostarcza właściwych wielkości fal
[4230][4268]w właściwej częstości, by sterować silnikiem | we wszystkich rodzajach warunków jezdnych.
[4270][4298]więc to jest 100 000 Watowy wzmacniacz stereo.
[4300][4338]Alan przemógł system zasilający | by móc stworzyć samochód elektryczny
[4340][4394]zupełnie innych od tych, które były | stosowne wcześniej.
[4410][4454]Oni trzymali ten samochód w sekrecie, | dużo lepiej niż jakikolwiek inny sekret w Detroit
[4455][4482]ponieważ to zostało całkowicie | skonstruowane tutaj w Kalifornii
[4482][4508]więc to naprawdę było dużym zaskoczeniem | kiedy ujawniono go
[4510][4528]na wystawie samochodów w Los Angeles.
[4530][4558]To będzie naprawdę wielki krok | naprzód dla zwykłych ludzi
[4560][4598]dojeżdżających do pracy, | i z pracy
[4600][4628]jeżeli nie musisz jeździć więcej | niż 120 mil na dzień. (ok. 192 km)
[4630][4648]Innym żartem jaki robiliśmy sobie
[4650][4688]to nazywania pojazdu Uderzeniem (Impact)
[4690][4738]To robiło duże wrażenie, to było bardzo zaawansowane techniczne | i było interesującym założeniem
[4740][4778]że mamy swego rodzaju Corwettę | samochód typu elektrycznego,
[4780][4828]dwudrzwiowy, gładka stylizacja i | możemy zrobić z tego niezły biznes.
[4830][4848]To było interesujące.
[4850][4868]Kierownik programu zadzwonił do mnie i powiedział:
[4870][4908]"Czy chciałbyś być włączony | do program elektrycznego pojazdu?"
[4910][4928]"Świetnie. Co | miałbym tam robić?"
[4930][4963]A on mi odpowiedział: "Po prostu zbuduj popyt na | elektryczny samochód na całym świecie."
[4964][4979]Powiedziałem: "Czy masz jakieś instrukcje?"
[4980][5008]On wziął czysty kawałek papieru, | popchną go do przodu do mnie i powiedział:
[5010][5058]"Żadnych instrukcji. Sam to wymyślisz" I w | ten sposób dołączyłem do programu.
[5060][5108]To nabrało dużego zainteresowania | w przemyśle,
[5110][5128]ale zrobiło coś jeszcze.
[5130][5168]przykuło uwagę Kalifornijskiej Komisji Zasobów Powietrza. | "California Air Resources Board"
[5170][5198]Kalifornijska Komisja Zasobów Powietrza,
[5200][5218]znana pod skrótem CARB,
[5220][5268]dostrzegła w elektrycznym samochodzie | szansę, aby rozwiązać inny problem.
[5270][5288]Skoro General Motors już ogłosił
[5290][5328]że będzie | produkować elektryczne pojazdy
[5330][5358]zanim nawet opracowaliśmy ustawę,
[5360][5408]technologia elektrycznych pojazdów | stała się bardzo
[5410][5428]obiecującą technologią
[5430][5458]Wiedząc, że nowoczesny samochód | elektryczny jest możliwy,
[5460][5498]Władze Kalifornii podjęły się śmiałego | i bezprecedensowego kroku.
[5500][5538]Wydały ustawę o Zerowej Emisji Spalin.
[5540][5548]Ustawa była prosta.
[5550][5598]Jeżeli producenci samochodów chcieli | kontynuować sprzedaż samochodów w Kalifornii,
[5600][5638]część z tych samochodów musi być | pojazdami bezspalinowymi.
[5640][5658]Poprzeczka została ustawiona wysoko.
[5660][5688]Powiedzieli: 2% w 1998, 5% w 2001
[5690][5708]i 10% w 2003.
[5710][5748]Dla przedsiębiorstw samochodowych | były tylko dwie opcje;
[5750][5778]przestrzegać prawa albo walczyć z nim.
[5780][5823]Ostatecznie, zrobili obie rzeczy naraz.
[5970][6008]Elektryczny samochód jest tutaj
[6020][6048]EV1 od General Motors.
[6050][6078]Prototyp o nazwie "Impact" przekształcił się w EV1,
[6080][6108]pierwszy, nowoczesny samochód elektryczny masowej produkcji
[6110][6148]od głównego przedsiębiorstwa samochodowego w USA.
[6150][6198]GM wybrał dział marki Saturn, aby rozpocząć sprzedaż | w Kalifornii i Arizonie.
[6200][6228]Kupiłam mojego pierwszego Saturna | kiedy miałam 17 lat, a oni powiedzieli;
[6230][6244]"Czy chcesz tutaj pracować?"
[6246][6268]OK pomyślałam - to będzie dobra praca na czas college'u,
[6270][6288]To dobre zajęcie na czas studiów
[6290][6318]To doprowadziło do tego, że kocham | samochody bardziej niż to co studiowałam,
[6320][6368]a trzy lata później ogłoszono | program EV1, do którego dołączyłam
[6370][6418]Było nas trzynastu, większość | około dwudziestki, niezależni,
[6420][6468]nieżonaci, bez dzieci - chętni do robienia | czegokolwiek za niewielkie pieniądze.
[6470][6498]Zajmowaliśmy się konkretnymi regionami.
[6500][6518]Moja grupa zaczęła od Los Angeles,
[6520][6558]pracowałam z wszystkimi: | od inżynierów i studentów po gwiazdy ekranu.
[6560][6598]{y:i} mówię, mówię, mówię Alexandra!
[6600][6624]Mam obraz samej siebie...
[6625][6648]słysząc te piosenkę Saturna... | i będąc tak szczęśliwą!
[6650][6688]Posiadałem jeden z pierwszych EV1, | i używałem go tutaj w stolicy.
[6690][6718]Pokochałem ten samochód.
[6720][6758]Ten samochód posiadał wszystko |czego Amerykanie chcą od samochodu:
[6760][6828]odjazdowy, szybki, seksowny. | Gdy siedziałam w tym samochodzie to miałem uczucie jakby...
[6830][6878]Był bardzo rozsądnie wyceniony. | Oplata wynosiła pomiędzy 250$, a 500$ za miesiąc.
[6880][6908]Nie będę za bardzo szarżować, | ponieważ wokół jest dużo policji,
[6910][6938]boje się, że dostane mandat, | i wtedy dopiero będę podekscytowana.
[6940][6962]Uwierz w to albo nie, ale ten skurczybyk porusza się.
[6964][7020]Zabierze cie tak szybko na | Wybrzeże Pacyfiku, że dostaniesz mandat.
[7050][7078]Czułem się w nim trochę jak Batman,
[7080][7116]jakbym wyjeżdżał z jaskini,
[7120][7148]no wiesz, brama się otwiera...
[7150][7178]Wchodziłeś do środka, | a konsola była naprawdę blisko ciebie,
[7180][7208]a podświetlenie było naprawdę piękne.
[7210][7236]Był cichy.
[7280][7328]Samochód był tak szybki, | jakby mógł przegonić własny cień.
[7330][7371]Niesamowity samochód w prowadzeniu.
[7380][7418]To był jakby początek fali, |o której wiedzieliśmy, że nadchodzi.
[7420][7448]To było coś nowego, co będzie zmieniać | sposób, w jaki ludzie podróżują
[7450][7498]Inne przedsiębiorstwa samochodowe zaczęły się dostosować, | często przekształcając w elektryczne samochody dotychczas spalinowe,
[7500][7543]które uzyskały te same korzyści, co EV1.
[7590][7638]Zupełnie nie znam się na mechanice, ale uwielbiam się zajmować | moim elektrycznym samochodem, ponieważ jest to bardzo łatwe.
[7640][7698]Podłączam go na noc i kiedy | potrzebuję gdzieś wyjechać, to wyłączam go z sieci
[7700][7705]i odjeżdżam.
[7706][7724]One są dla ludzi, | którzy kochają środowisko.
[7725][7751]A ja powiedziałabym, że one są dla ludzi,| którzy kochają samochody.
[7752][7769]One są dla ludzi, którzy muszą gdzieś pojechać.
[7770][7778]To jest zdumiewające,
[7780][7808]to co robisz z tym elektrycznym samochodem, | wkładasz kluczyk,
[7810][7822]i uruchamiasz go. | - O kurcze.
[7824][7848]I tam jest ta rzecz na | podłodze, zwana pedałem.
[7850][7888]Zdumiewającą rzeczą jest fakt, | że koszt utrzymania samochodu
[7890][7916]jest taki sam jak gdybyś | jeździł typowym samochodem benzynowym.
[7917][7948]Z tym, że benzyna musiałaby kosztował tylko | 60 centów za galon. (ok. 40gr za 1L)
[7950][7998]Uwierz w to lub nie, ale podróż na stację benzynową|jest problemem. Ładowanie samochodu nie jest.
[8000][8042]Bateria, która ładujesz w domu, | pozwala przejechać między 70, a 80 mil na jednym naładowaniu,|(ok. 110-130Km)
[8044][8088]co dla mnie jest mniej więcej tym, | co potrzebuje wyjeździć w trakcie dnia.
[8090][8118]Ludzie zaczęli widywać | te samochody na drodze
[8120][8138]i zaczęli lepiej | rozumieć co one potrafią.
[8140][8158]Przyjaciele i sąsiedzi | i krewni mówili;
[8160][8188]"Hej, to jest fajny pomysł. | Powinienem dostać jednego z nich."
[8190][8218]I zaczęliśmy widzieć | wzrastające zainteresowanie,
[8220][8258]i kolejki | tworzące się do tych samochodów.
[8260][8278]- Cięcie numer dwa | - Cięcie numer dwa.
[8280][8328]Weszłam do Internetu, aby poszukać Toyoty RAV4 | i nagle widze Toyota RAV4 EV (Electric Vehicle)
[8330][8368]Powiedziałam: "Co to?" WOW! | Mój cały świat, jakby się otworzył.
[8370][8388]To jest elektryczny pojazd.
[8390][8428]Porusza się 100 mil na | naładowaniu, blablabla...
[8430][8468]"Nie wiedziałam, że to istniało,| że jest taka możliwość"
[8470][8498]"Dlaczego nie wiedziałam o tym? | Widziałaś to w telewizji?"
[8500][8528]Kiedy na początku próbowałem kupić EV Honda Plus,
[8530][8568]Pojechałem tam i powiedziałem: | "Hej, to jest wspaniały samochód. Biorę go!"
[8570][8598]Wtedy sprzedawca sprawiał wrażenie walniętego obuchem,
[8600][8628]nie wiedział co zrobić, | on nigdy wcześniej nie leasingował czegoś takiego.
[8630][8668]Nie wiedzieli jak to zrobić, | negocjacje trwały sześć tygodni,
[8670][8694]zanim byłem w stanie, "wyrwać" | samochód z ich rąk.
[8694][8728]Nie ma nic przyjemniejszego, niż prowadzenie samochodu | w dużym ruchu ulicznym, gdzie nie ma
[8730][8758]żadnego zanieczyszczenia | wychodzącego z rury wydechowej.
[8760][8788]Jest tylko dźwięk baterii.
[8790][8818]Tom, co ratujesz dzięki jeździe elektrycznym samochodem?
[8820][8838]Ratuję Amerykę, Dave, | właśnie to robię.
[8840][8878]Ratuję Amerykę | przez poruszanie się elektrycznym samochodem.
[8880][8928]Nie każdy był pewien tego, | że elektryczny samochód uratuje Amerykę.
[8930][8978]Nawet wtedy, gdy GM wypuścił na rynek pierwszą | serię EV1, wielu wątpiło w ten pomysł
[8980][9018]Akceptacja i zrozumienie konsumentów | było kluczowym zagadnieniem w tym wszystkim.
[9020][9068]I to, co odkryliśmy, to fakt, że ludzie | byli bardzo ostrożni w stosunku do elektrycznych samochodów.
[9070][9098]Rozważyłbym to, ale | nie zagłębiałam się w ten temat,
[9100][9148]Nie wiem, czy jest silny, to znaczy duży i niezawodny.
[9150][9168]Muszę wiedzieć, co zrobić, by ponownie go naładować,
[9170][9188]jak serwisować baterie.
[9190][9248]Ludzie nie chcą malutkiego samochodziku | z 15 calowymi kołami.
[9250][9288]Jak go naprawiać, | i gdzie w okolicy zrobić przegląd?
[9290][9328]Gdy niektórzy konsumenci wyrażali się | sceptycznie na temat elektrycznych samochodów,
[9330][9358]stan Kalifornia został zmuszony | odrzucić ustawę.
[9360][9398]Grupa zwana "Kalifornijczycy | przeciwko Dyskryminacji Przedsiębiorstw Przemysłowych"
[9400][9438]wymusiła nałożenie podatku na budowę stacji elektrycznych.
[9440][9458]Przychodzili na posiedzenia rad miejskich i mówili:
[9460][9488]"Nie chcecie umieszczać tutaj | stacji dla elektrycznych pojazdów."
[9490][9518]"To marnowanie pieniędzy podatników".
[9520][9538]Mieli swoich zwolenników.
[9540][9568]Przedsiębiorstwa, takie jak Trader Joe's, | i inne które mówiły
[9570][9585]"Dlaczego radni popierają coś takiego?"
[9586][9610]Z tego powodu użytkownicy EV zaczęli się organizować | i pisać listy
[9611][9628]do tych ludzi | rejestrując się na ich stronach.
[9630][9668]Udając zwolenników pisali: | "Czy zadajesz sobie sprawę, co popierasz?"
[9670][9698]W odpowiedzi przeciwnicy EV pousuwali |ze stron wszystkie ich wpisy i nazwiska.
[9700][9728]Potem okazało się, że te grupy
[9730][9758]były organizacjami konsumenckimi tylko z nazwy,
[9760][9812]finansowane prawie | wyłącznie przez przemysł naftowy.
[9820][9878]Przedsiębiorstwa naftowe zapłaciły także za | artykuły w ogólnokrajowych gazetach.
[9880][9928]Przekonywały nawe,t że środowiskowe korzyści| elektrycznych samochodów były wątpliwe.
[9930][9968]W przypadku elektrycznych samochodów przechodzimy | od energii wytwarzanej z ropy
[9970][9988]do energii wytwarzanej z węgla,
[9990][10038]I jeśli przechodzimy na węgiel, |to mamy bardzo niepokojący problem środowiskowy
[10040][10068]Obecnie 55% energii w USA pochodzi ze spalania węgla
[10070][10098]Jeżeli uruchomi się więcej elektrowni na węgiel,
[10100][10118]nie uzyska się lepszych warunków środowiskowych,
[10120][10138]ale "dłuższą rurę wydechowa".
[10140][10158]Liczne badania prowadzone
[10160][10178]przez Kalifornijską Komisję Energii
[10180][10228]wyraźnie pokazywały, że jazda |samochodem elektrycznym jest znacznie bardziej efektywna
[10230][10278]i mniej zanieczyszcza środowisko, |nawet jeżeli elektryczność, której używasz otrzymana jest z węgla.
[10280][10318]Ale argumenty przeciwko | elektrycznym samochodom szły dalej.
[10320][10348]Podawali nawet zabawny argument
[10350][10378]dotyczący sprawiedliwości społecznej
[10380][10428]Uważali, że tylko bogaci | ludzie będą mogli kupić elektryczny samochód
[10430][10478]A przecież zdrowe powietrze nie zna granicy | między Brentwood i południowym Los Angeles.
[10480][10518]Przedsiębiorstwa samochodowe zaczęły uzasadniać, | że ustawa jest zbyt wymagająca.
[10520][10538]Musieliśmy pomóc osobom tworzącym prawo.
[10540][10568]Oni zupełnie się nie znali na tych sprawach,
[10570][10634]Zaczęliśmy mieć irytujące poczucie, | że zbliżamy się nas skraj przepaści,
[10640][10668]że tego po prostu nie da się zrobić
[10670][10706]Stan Kalifornia został postawiony w sytuacji: |"Co zrobimy, jeżeli
[10707][10734]"przedsiębiorstwa samochodowe| nie przystosują się do wymagań ustawy?"
[10734][10766]Dlatego zamiast deliberować
[10770][10808]o tym, co zdarzyłoby się, | jeżeli przedsiębiorstwa nie zastosują się do wymagań ustawy,
[10810][10838]władze Kalifornii rozpoczęły negocjacje
[10840][10878]nad pewną elastycznością w ustawie.
[10880][10908]Kalifornia poszła na kompromis | z producentami samochodów
[10910][10948]akceptując wprowadzenie pewnych poprawek.
[10950][10988]Jedna z poprawek był zapis, |że producenci samochodów będą produkować
[10990][11018]i sprzedawać elektryczne samochody | zgodnie z zapotrzebowaniem klientów
[11020][11038]Jeżeli nie chciały produkować ich więcej,
[11040][11088]koncerny samochodowe musiałyby wytworzyć sytuacje,| aby nie było żadnego zapotrzebowania.
[11090][11098]Bylem nieznana osoba,
[11100][11148]ale pewnego dnia jadłem lunch w jadalni kierownictwa | w Centrum Technicznym GM
[11150][11178]Byliśmy tam we dwójkę, | i nagle ktoś pochylił się nade mną i mówi:
[11180][11218]"Dabels, wiesz co? | Jesteś moim najgorszym wrogiem."
[11220][11248]Spytałem, dlaczego i on powiedział:
[11250][11288]"Jestem od tego, by wywierać nacisk i pokazać, |że nie ma żadnego zapotrzebowania na elektryczne pojazdy,
[11290][11318]a ty jawnie udowadniasz, że się mylę."
[11320][11358]Usiedliśmy z Hal Riney, | czyli osobą z kierownictwa GM i mieliśmy tylko jedną kwestię:
[11360][11387]"Jak daleko, jak szybko i w jakiej ilości". | Tylko te pytania nas obchodziły
[11388][11418]"Proszę umieść to i to w reklamach. | To nie jest kosmiczna technologia"
[11419][11438]A oni wrócili | i zrobili dokładnie odwrotnie.
[11440][11468]Nigdy nie widzieliśmy reklamy w telewizji
[11470][11498]z elektrycznym samochodem pędzącym | na zboczu góry
[11500][11528]z przystojnym facetem lub kobietą ubraną w falbany.
[11530][11578]Przecież w ten sposób sprzedaje się samochody.
[11630][11668]Jak to porusza się bez paliwa i powietrza?
[11670][11708]Jak to porusza się | bez iskier i eksplozji?
[11710][11756]Jak to porusza się| bez biegów i przekładni?
[11760][11797]Jak to działa, pytasz siebie?
[11810][11838]I wtedy, spytasz:
[11840][11878]Jak poruszaliśmy się tak długo bez tego?
[11880][11898]elektryczny samochód.
[11900][11928]On nie nadchodzi,
[11930][11958]On jest tutaj.
[12000][12028]Co było celem | tych ogłoszeń?
[12030][12068]Miały zwabić konsumentów | czy ich spłoszyć?
[12070][12108]Naszym celem w GM było zrobienie w pełni | działającego elektrycznego samochodu,
[12110][12138]co miało przełożyć się na |sukces marketingowy General Motors.
[12140][12188]Rzecznik GM Dave Barthmuss, | pracował dla GM prawie dziesięć lat.
[12190][12238]Wydaliśmy 1 miliard dolarów,| aby zbudować dla tego rynek.
[12240][12268]Te pieniądze zostały przeznaczone| na reklamę, rozwój pojazdu
[12270][12298]i rozbudowę infrastruktury stacji ładujących
[12300][12334]W ciągu 4 lat, | dokładnie od 1996 do 2000,
[12336][12358]byliśmy w stanie wydzierżawić zaledwie 800 sztuk EV1.
[12360][12388]Zaczęliśmy spisywać kolejkę oczekujących | żeby udowodnić zapotrzebowanie dla GM,
[12390][12420]ale obojętnie jak dużo | ludzi mieliśmy na tej liście,
[12421][12458]to nigdy nie zostało uznane za dowód na popyt na EV1. | To wszystko było dla GM "niepotwierdzone".
[12458][12482]Dochodziły do nas słuchy |o długich kolejkach oczekujących na EV1,
[12484][12508]i szczerze mówiąc, mieliśmy | listę złożoną z ok. 4000 ludzi
[12510][12544]Podnosili ręce i mówili: | "Byłbym zainteresowany nowym EV1"
[12546][12558]i chciałbym go wydzierżawić"
[12560][12588]Skontaktowaliśmy się z każdą z tych osób | i przeanalizowaliśmy listę.
[12590][12618]I kiedy doszliśmy do punktu
[12620][12638]kiedy mogliśmy podpisywać finalną umowę,
[12640][12678]z listy złożonej z 4000 osób | zostawało raptem 50 osób
[12680][12728]Dopiero niedawno przyznali, |że rzeczywiście była taka kolejka
[12730][12748]i próbowali to wyjaśnić w ten sposób, że:
[12750][12788]"Kiedy omówiliśmy wszystkie ograniczenia związane z EV1,| na liście pozostało tylko 50 osób."
[12790][12818]Jeżeli naprawdę chcesz sprzedać produkt,
[12820][12848]nie zaczynasz od opisywania | ograniczeń produktu.
[12850][12888]Tom Everhart jest emerytowanym prezesem Caltech.
[12890][12928]przez 13 lat piastował funkcję w komisji dyrektorów GM.
[12930][12958]Nie sadzę, że General Motors bardzo się starał,
[12960][12998]aby szybko wypromować elektryczne samochody.
[13000][13034]Czy prezes General Motors to zrozumiał, nie wiem.
[13036][13068]Musieliśmy pytać o pozwolenie, kiedykolwiek chcieliśmy |komukolwiek wydzierżawić samochód,
[13070][13114]i na koniec kiedy mieliśmy już mało samochodów, |musieliśmy spisywać od ludzi oświadczenia.
[13115][13138]Chcieliśmy przekazać największą |liczbę samochodów w ręce gwiazd,
[13140][13175]ponieważ oni byli najbardziej znani | i mieli największą szansę dostania samochodu.
[13176][13208]Na to na pewno nie mieli szansy nauczyciele| trzeciego stopnia przedmiotów ścisłych.
[13210][13246]Musiałam napisać oświadczenie dla Mela Gibsona, | czym się zajmuje i czego dokonał,
[13247][13282]ponieważ ludzie, z którymi rozmawiałam | nie chcieli uwierzyć, że stać go na ten samochód.
[13282][13308]Zastanawiałem się: "Dlaczego muszę | to wypełnić?"
[13309][13332]Musiałeś nawet opisać,| gdzie masz znamienia na swoim ciele.
[13334][13348]No dosłownie wszystko.
[13350][13388]"Czy miałeś ostatnio wprowadzaną| sondę optyczna do twojej..."
[13390][13408]Kurde, nie
[13410][13448]Musiałeś opisać szczegółowo |naprawdę wiele różnych rzeczy.
[13450][13488]Konsumenci go chcieli, |ale uważali go za pojazd z ograniczeniami
[13490][13518]i spodziewali się zapłacić za niego ograniczoną cenę.
[13520][13558]I nie ma w tym niczego irracjonalnego.
[13560][13588]To stwierdzenie jest naprawdę sensowne.
[13590][13628]"Dajesz mi pojazd który | robi mniej, chcę zapłacić mniej."
[13630][13648]W porządku.
[13650][13678]Ale niestety, my nie możemy tego robić za mniej.
[13680][13708]Argumentowali, że to kwestia pieniędzy| i że jest on zbyt drogi w produkcji,
[13710][13748]produkowało się je w 4 dni, | to były ręcznie składane samochody,
[13750][13768]ze specjalnych komponentów.
[13770][13808]I gdyby uruchomić ich masowę produkcję,| cena oczywiście poszłaby znacznie w dół.
[13810][13838]Gdy przedsiębiorstwa samochodowe| starały się udowodnić, że nie ma na nie popytu,
[13840][13878]obrońcy elektrycznych pojazdów sadzili,| że maja swego sprzymierzeńca
[13880][13918]w osobie zajmującego się naukowo| ochroną środowiska, doktora Alana Lloyda,
[13920][13948]który przewodniczył |Kalifornijskiej Komisji Zasobów Powietrza.
[13950][13988]Kiedy pierwszy raz przyjrzałem się tej sprawie,
[13990][14028]sądziłem, że koncerny samochodowe | nie starają się zbyt mocno.
[14030][14068]Pomyślałem wiec: "Trzeba przycisnąć ich mocniej, | przycisnąć ich częściej. Oni muszą zrobić to lepiej"
[14070][14128]Dla stanowienia lepszego prawa, uważaliśmy, że trzeba | to zmienić drastycznie.
[14130][14168]I pojawił się pewien ruch w tę stronę, | ale nie wypalił.
[14170][14198]Kiedy przedsiębiorstwa samochodowe |próbowały zwalczać ustawę w Sacramento,
[14200][14238]GM po cichu zamknął linię montażową EV1
[14240][14258]i zaczął zwalniać swoich sprzedawców.
[14260][14298]Nagle, nie tylko zostaliśmy wywaleni | z projektu, ale także z przedsiębiorstwa.
[14300][14324]Zaczęli od największych
[14326][14348]z największymi kolejkami, | i największą liczba klientów.
[14350][14374]Na początku zlikwidowano najważniejsze obszary.
[14376][14388]I w ten sposób pod koniec 2001 r.
[14390][14428]nadszedł kres mojego | zatrudnienia w General Motors.
[14430][14458]Analizując praktyki | General Motors od wielu lat,
[14460][14478]i nie mówię tu | o inżynierach i naukowcach
[14480][14518]którzy naprawdę chcieli zrobić, | jak najlepszą pracę z technologią tego pojazdu,
[14520][14548]ale o kierownictwie na szczycie, | ich mottem wydawało się być:
[14550][14568]"Idąc wstecz do przyszłości."
[14570][14608]I właśnie to oni robią | już od dekad.
[14610][14648]Jako zasłużony adwokat konsumentów, | Ralph Nader organizował obywatelskie kampanie,
[14650][14678]aby uczynić samochody bardziej bezpiecznymi |i zużywającymi mniej paliwa.
[14680][14738]Jest on obeznany z taktyką używaną| przez przemysł samochodowy, by oprzeć się zmianom.
[14740][14768]Są różne sposoby, aby postawić polityków na kolanach.
[14770][14798]Kiedy przedsiębiorstwa samochodowe | mają długi czas na dostosowanie się,
[14800][14818]wtedy zaczynają pracować, | żłobiąc, żłobiąc.
[14820][14848]I kiedy zbliża się ostateczny termin | mówią, że nie mogą tego zrobić
[14850][14878]i ze dojdzie w ten sposób do | strasznych konsekwencji.
[14880][14908]Producenci samochodów przenieśli | walkę na nowy poziom.
[14910][14958]Zaskarżyli | Kalifornijską Komisje Zasobów Powietrza.
[14960][15018]GM był pierwszym pozywającym, wkrótce dołączył | Chrysler i kilku innych samochodowych dilerów
[15020][15048]Gdy Kalifornia coraz bardziej uginała się pod naciskiem,
[15050][15088]producenci samochodów | znaleźli nowego, potężnego sojusznika,
[15090][15118]rząd federalny.
[15120][15138]Wkrótce po dołączeniu do oskarżycieli,
[15140][15168]administracja Busha | wydala oświadczenie:
[15170][15208]Zaproponowałem dziś wydanie 1,2 miliarda | dolarów na badania
[15210][15228]aby w ten sposób Ameryka
[15230][15298]mogla przodować na świecie w rozwijaniu| czystych samochodów, napędzanych wodorem.
[15300][15328]Rząd federalny połączył | wysiłki przemysłu samochodowego i naftowego,
[15330][15368]aby skonstruować nowy, czysty samochód
[15370][15398]Dzięki miliardowym dotacjom rządowym,
[15400][15448]przez kilka następnych lat |kampania na rzecz pojazdów napędzanych wodorem
[15450][15468]zaczęła zalewać Kalifornię.
[15470][15498]Witam wszystkich | w Kalifornijskiej Spółce Paliw Wodorowych,
[15500][15548]gdzie tankujemy przyszłość w | nowy, ekologicznie przyjazny sposób.
[15550][15578]Producenci samochodów oraz dostarczyciele energii | i technologii,
[15580][15618]pracują dobrowolnie z agencjami rządowymi,
[15620][15658]aby uruchomić sprzedaż paliw wodorowych | dla samochodów i autobusów.
[15660][15682]Już wkrótce będziesz mógł zobaczyć tego typu samochody
[15684][15698]jeżdżące w twoim sąsiedztwie
[15700][15728]Nie będziemy jedynie śnili o | stacjach, gdzie można zatankować wodór
[15730][15768]Nie będziemy jedynie śnili o | samochodach napędzanych wodorem. My je zbudujemy.
[15770][15808]Napędzany wodorem Hummer nie jest| samochodem masowej produkcji, to samochód koncepcyjny.
[15810][15848]To dobry sposób dla gubernatora | Schwarzeneggera, aby moc zademonstrować
[15850][15868]jak to działa, podczas uroczystości otwierania
[15870][15908]nowych stacji tankowania wodoru. | Na przykład na lotnisku w Los Angeles.
[15910][15938]Będę zachęcał | do śmiałej rozbudowy infrastruktury wodorowej,
[15940][15968]aby przenieść nas w | ekologiczną przyszłość.
[15970][16028]Kiedy wodorowe paliwo oferowało ekscytującą | alternatywę "kiedyś w przyszłości"
[16030][16058]co się stało z | technologia "dnia dzisiejszego"?
[16060][16088]Co stało się z elektrycznymi samochodami?
[16090][16138]Wszystko zmierzało do decydującego spotkania | w Kalifornijskiej Komisji Zasobów Powietrza.
[16140][16168]Zwykli obywatele i przedstawiciele| przemysłu składali oświadczenia,
[16170][16208]gdy Komisja przygotowywała się do głosowania| nad losem elektrycznego samochodu.
[16210][16238]Chciałbym podziękować | wszystkim składającym oświadczenia,
[16240][16268]przede wszystkim przedstawicielom| przemysłu samochodowego,
[16270][16298]których głos będzie miał|tu szczególne znaczenie.
[16300][16338]Podobałaby mi się perspektywa, kiedy|paliwa wodorowe mogłyby zastąpić
[16340][16378]paliwa pochodzące z ropy naftowej.
[16380][16408]Podzielam twój optymizm|dla paliw wodorowych, może|nie w całej rozciągłości
[16410][16458]ale myślę, że jest to strategia|"przynęty i haczyka".|Mam nadzieje, że się mylę.
[16460][16528]Jestem trochę zaniepokojony, że|opieramy się jedynie na danych,|odnoszących się do paliw wodorowych.
[16530][16568]A co, jeśli paliwa|wodorowe nie będą działać?
[16570][16598]Wygląda na to, że najwięcej| ostatnich zmian w ustawie
[16600][16628]zostało zaprojektowanych w ten sposób,|aby ulżyć producentom samochodów.
[16628][16648]Jesteście częścią Komisji|ds. ochrony środowiska,
[16650][16678]a nie Komisją ds. ochrony|dochodów korporacji.
[16680][16708]Myślę, że wiele zaoferowaliśmy|temu rynkowi, aby...
[16710][16738]Tak, tak, zgadzam się. Ale|pamiętaj, że jest was wielu
[16740][16778]i muszę dać odpowiedni czas|dla producentów samochodów
[16780][16828]Lou Browning miał za zadanie |przedstawić całościowe sprawozdanie,
[16830][16848]i miał dostał obiecane dziesięć minut.
[16850][16872]Jedną z rzeczy, którą znaleźliśmy jest... | - Doktorze Browning,
[16874][16898]byłbym wdzięczny, gdyby mógł pan| zmieścić się w 3 minutach.
[16900][16918]W porządku, myślałem, że|miałem dziesięć, ale...
[16920][16958]Lloyd Alan kazał mu ograniczyć|wypowiedz, podczas|gdy producenci samochodów
[16960][16988]mieli wcześniej nieograniczony|czas wypowiedzi.
[16990][17038]Najważniejsze w kwestii|paliw wodorowych jest|obniżenie kosztów ich produkcji
[17040][17088]Dodatkowo homologowaliśmy|i wypuściliśmy na rynek|Hondę FCX na paliwa wodorowe.
[17090][17128]W największej części prace|zaawansowano dzięki Kalifornijskiej|Spółce Paliw Wodorowych,
[17130][17158]która bardzo pomogła w zebraniu|różnych punktów widzenia.
[17160][17198]Wszelkie nowe informacje o|bateriach, które nie pasowały
[17200][17248]do ogólnie przyjętych|wniosków, były bardzo szybko|wyciszane przez Alana Lloyda.
[17250][17288]Postawmy sprawę jasno. Nie|próbuję przechylać opinii|na jedna lub druga stronę
[17290][17322]Zjawiło się około 80 ludzi,|którzy chcieli przemawiać w|obronie elektrycznych samochodów,
[17324][17378]i zaledwie dwóch reprezentantów|przemysłu, co pozwoliło zabić ustawę.
[17380][17412]Zaledwie 4 osoby z 78
[17420][17438]poparło tę propozycję.
[17440][17458]Jak to się dla nas skończy?
[17460][17508]To jest bardzo, bardzo trudny program.| To jest rewolucyjny program.
[17510][17528]Przyciska on producentów|samochodów bardzo mocno.
[17530][17558]Oni tego nie lubią, i|przyciskają mocno w drugą stronę.
[17560][17588]I gdy zastanawiacie się dzisiaj| nad losem tego programu,
[17590][17628]wzywam was do politycznej odwagi,
[17630][17668]by podejmować odważne decyzje,|o którym wiecie, że są|potrzebne dla tego programu.
[17670][17708]Ponieważ, kiedy mówimy o ochronie| zdrowia ludzi w Kalifornii,
[17710][17750]nie ma niestety łatwych decyzji.
[17900][17948]Kalifornia zabiła ustawę o elektrycznych|samochodach 24 kwietnia 2003
[17950][17978]Postrzegałem to jako|stratę wspanialej okazji,
[17980][18028]ponieważ zainwestowaliśmy w|infrastrukturę, w technologię,
[18030][18048]a potem to wszystko|zostało wyrzucone do kosza.
[18050][18088]Oni z tego zrezygnowali. I dla|mnie jest to po prostu smutne.
[18090][18128]To jest smutny fakt |dla naszego społeczeństwa
[18130][18158]i funkcjonowania naszego|systemu w Stanach Zjednoczonych.
[18160][18188]Kiedy General Motors|zainicjował produkcję EV1,
[18190][18228]Kalifornia uchwaliła najbardziej|restrykcyjne normy|zanieczyszczeń samochodowych w kraju.
[18230][18278]10% wszystkich samochodów|sprzedanych w tym roku miało|być pojazdami zerowej emisji.
[18280][18318]Ale Kalifornia odrzuciła te|ustalenia po zaskarżeniu jej|przez producentów samochodów.
[18320][18358]Wiele różnych pojazdów, pojazdy|Hondy, pojazdy General Motors,
[18360][18388]były jedynie wyleasingowane i|nie było opcji, aby je kupić.
[18390][18438]Więc producenci samochodów|wykorzystali okazję by usunąć|wszystkie te samochody z dróg.
[18440][18468]Tak naprawdę oni nie chcieli pozwolić|ludziom na zakup tych samochodów,
[18470][18492]aby mogli ich używać i jeździć|nimi jak normalnymi samochodami.
[18494][18528]To co zauważyłam to fakt,|że gdy chciałam od GM
[18530][18568]ponownie wyleasingować |mój samochodu, oni po prostu|nie pozwolili mi na to.
[18570][18618]Nigdy nie miałem do czynienia|z produktem o który|musiałem błagać i walczyć
[18620][18668]i przypodobać się i upierać|się tak bardzo, by go dostać.
[18670][18708]I potem musiałem nadal błagać i walczyć
[18710][18738]i znaleźć jakiś sposób,|aby go zatrzymać.
[18740][18768]- Oni nie dawali tobie takiej opcji... | - Nie dawali opcji, by kupić.
[18770][18804]Mówili: "Dziękujemy za dzierżawę|samochodu. Do widzenia. To wszystko."
[18806][18838]"Oddaj go w takim a takim|terminie, albo będziesz narażony|na zarzut przetrzymania."
[18840][18888]GM bardzo cicho zabrało się za|odbieranie samochodów i nikt za|bardzo nie roztrząsał tej kwestii.
[18890][18908]Było kilku kierowców, którzy
[18910][18928]skarżyli się, że|zabierano im samochody
[18930][18948]ale nigdy w poważny i|zorganizowany sposób.
[18950][18968]Oni nie mieli żadnego|wyboru: albo im je zwrócić,
[18970][19008]albo stanąć wobec prawnych|konsekwencji kradzieży samochodu.
[19010][19048]Z tego co wiem, wszystkie samochody|zostały oddane, ponieważ|ludzie mieli za dużo do stracenia.
[19050][19088]Do dnia dzisiejszego, producenci|samochodów wypierają się wiedzy
[19090][19128]o tym jak duży był popyt|na nie w przeszłości i jak|duży popyt jest obecnie.
[19130][19148]Więc zdecydowaliśmy, że|będziemy z nimi walczyć,
[19150][19188]w każdy możliwy sposób, i w|ten sposób zorganizowaliśmy się.
[19190][19228]Kierowcy w całej Kalifornii|popierali protesty, by|uratować elektryczne samochody.
[19230][19258]"... to zmieniło moje myślenie|o elektrycznych samochodach."
[19260][19304]"i pomogło mi się|uniezależnić od ropy."
[19320][19376]Ogłoś niezależność od ropy,|żądaj samochodów zerowej emisji.
[19380][19400].
[19430][19490]"Elektryczne samochody = brak|zagranicznej ropy, brak wojen o ropę"
[19550][19578]Nie będąc w stanie zmienić polityki,
[19580][19618]aktywiści urządzili pogrzeb by|wzmocnić świadomość społeczną.
[19620][19658]Było to w tym samym miesiącu, kiedy|ogłoszono alarm smogowy I stopnia
[19660][19698]w południowej Kalifornii w|ciągu pięciu ostatnich lat.
[19700][19748]Byłem kierowcą EV1, nadal nim jestem,|od 1998 do grudnia tego roku,
[19750][19798]kiedy to GM z zimna krwią|pozbawił mnie ładowarki
[19800][19838]To co oszczercy i krytycy |elektrycznych pojazdów mówią od wielu lat
[19840][19888]jest prawdą. Elektryczny|samochód nie jest dla każdego.
[19890][19955]Ma ograniczony zasięg i|może zaspokoić potrzeby|90 procent całej populacji.
[19990][20008]Ludzie mnie pytali: |"Dlaczego to robisz?"
[20010][20038]a już szczególnie, kiedy|mój syn to powiedział,
[20040][20068]zastanawiam się, czy wykonuję|swoją pracę wystarczająco dobrze,
[20070][20108]bo być może nigdy nie będzie on|znał czasów, kiedy elektryczne|samochody będą jeździły na drogach.
[20110][20138]I kiedy jechaliśmy razem na to|spotkanie w EV1, powiedział:
[20140][20168]"Chciałbym, abyśmy mogli|zatrzymać EV1 na dłuższy czas".
[20170][20221]I wszystko co mogłam mu|odpowiedzieć to: "Ja także".
[20280][20298]Do lata 2004,
[20300][20348]pozostał tylko pojedynczy egzemplarz|EV1 pozostawiony w prywatnych|rękach w południowej Kalifornii.
[20350][20388]Dziś jest D-Day. Dziś jest koniec.
[20390][20428]GM nie postępuje dobrze. Oni|stworzyli wspaniały, wielki samochód.
[20430][20468]On jest dobrze skonstruowany,|dobrze zaprojektowany, |i jest przyjemny w jeździe.
[20470][20528]Nigdy nie widziałem wcześniej|przedsiębiorstwa, które było by tak kanibalistyczne|w stosunku do własnego produktu.
[20530][20570]To jest takie dziwne doświadczenie.
[20720][20738]Co sprawia, że samochód jeździ?
[20740][20775]- Naciskamy ten przycisk.
[20790][20828]To jest elektryczny|samochód jak tatusia.
[20830][20848]Hej, przyjechałaś w sama porę
[20850][20878]Wiem. Widzę to.
[20880][20908]To takie smutne.
[20910][20948]To jest specjalista EV, z|którym rozmawiałem w kółko,|który dał mi swój samochód.
[20950][20978]To jest naprawdę smutne, to|ściska serce. Nabierasz mnie?
[20980][21021]One są moimi dziećmi, każdy z nich.
[21090][21128]Dużo ludzkiego potencjału|właśnie odjechało.
[21130][21168]- Walka trwa. | - Właśnie tak.
[21266][21298]Dzięki temu, że nie było już na drogach|żadnych elektrycznych samochodów,
[21300][21350]General Motors był w |posiadaniu całej floty EV1.
[21360][21388]Dlaczego chcieli je odzyskać? |Co mieli zamiar z nimi zrobić?
[21390][21428]Odkryliśmy 78 sztuk EV1 |zaparkowanych na tylnym parkingu
[21430][21468]budynku GM w prowincji Burbank.
[21470][21508]Zabierając te samochody,|które były na drogach, gdzie|sprawowały się świetnie...
[21510][21570]Zamiast pozwolić tym ludziom jeździć|nimi, dopóki oni sami nie będą|już chcieli jeździć nimi więcej.
[21600][21628]- Kim jesteś? | - Jesteśmy członkami klubu EV1,
[21630][21658]i chcemy wejść i spojrzeć|na nasze samochody.
[21660][21678]Wiemy, że one są składowane tutaj.
[21680][21718]Nie mam żadnego pozwolenia, byście|poszli tam i popatrzyli na samochody.
[21720][21748]- Nie możemy po prostu wejść i | - Nie.
[21750][21778]Nie było żadnych wskazówek odnośnie|tego, gdzie samochody pojadą,
[21780][21818]dopóki nie pojawiła się|pogłoska w Internecie.
[21820][21848]Dowiedzieliśmy się z|nieoficjalnych informacji,
[21850][21888]że te pojazdy miały zostać| zabrane na tereny testów|samochodowych w Arizonie.
[21890][21928]Dużo EV1 zostało|wywiezionych poza Kalifornię
[21930][21968]na obszerny teren testowy GM|na płaskowzgórzu w Arizonie.
[21970][22008]...jest tak duży, że mieliśmy|kłopoty z namierzeniem...
[22010][22028]Teren był zamknięty dla ludzi z zewnątrz
[22030][22089]i nie było możliwości uzyskania|informacji, gdzie mogły być EV1.
[22140][22168]Lecimy nad GM.
[22240][22258]Oto i one.
[22260][22282]Wow!
[22320][22338]Lecieliśmy nad General Motors,
[22340][22378]i patrząc w dół, mogliśmy dostrzec,| tuż obok toru wyścigowego
[22380][22408]gdzie EV1 były najpierw |przetestowane, widzieliśmy
[22410][22438]nie wiem, być może z 50 EV1 zmiażdżonych
[22440][22488]i ułożonych na platformach,| obok żółtej zgniatarki.
[22490][22518]General Motors prawie to skończył.
[22520][22568]wydaje mi się, że nie|zostało już wiele EV1, które|nie zostały zniszczone.
[22570][22599]To dość smutne.
[22650][22678]Są cztery możliwości, co do EV1:
[22680][22708]przekaże się je do collage'ów i|uniwersytetów, do szkół inżynierii.
[22710][22738]Inne pojadą do muzeów i na|pokazy organizowane w całym kraju.
[22740][22768]Inne pojazdy EV1 będą badane|przez naszych inżynierów.
[22770][22808]Kolejna opcją dla EV1| jest ich recykling.
[22810][22838]Ale wiedz, że wszystkie części |EV1 nadają się do przetworzenia,
[22840][22878]Będą rozebrane na części i wtedy|będzie można ponownie ich|użyć. Wszystko będzie odzyskane.
[22880][22945]Nie będzie tak, że po prostu je zgnieciemy| i wyślemy na wysypisko śmieci.
[22980][23008]Kiedy widziałem te stosy|sprasowanych samochodów,
[23010][23058]to zabolało. Pomyślałem,|że to okrutnie głupie
[23060][23107]Widząc w komputerze, |no wiesz, w Internecie,
[23110][23138]zgniecione EV1, to co zrobił GM...
[23140][23168]- To było złe. | - Tragedia. To było tragiczne.
[23170][23228]Ale jeszcze bardziej złe były|powody, dla których oni to zrobili.
[23230][23258]Nasunęło się pytanie|"Co my teraz zrobimy?"
[23260][23288]Ale w momencie, kiedy się to wszystko|działo, nikt nie miał pojęcia,
[23290][23318]że teraz wszyscy producenci samochodów| będą chcieli zrobić to samo.
[23320][23348]Kolejne informacje z|Internetu wskazywały, że EV1
[23350][23388]nie były jedynymi elektrycznymi|samochodami w niebezpieczeństwie.
[23390][23418]Kilka elektrycznych Fordów|Th!nk i Fordów Ranger
[23420][23478]zostało odkrytych w Palm Springs,| i chodziły słuchy, że zostały|przygotowane do zniszczenia.
[23480][23528]W Los Angeles aktywiści zauważali |ładunek samochodowy z Toyotą RAV4 EV.
[23530][23568]Bojąc się, że celem było |zmiażdżenie ich, podążyli za nimi.
[23570][23598]Następnego ranka ciężarówka zawróciła.
[23600][23638]Ten facet jechał tak szybko, jak|szybko może jechać duży transport,
[23640][23658]próbując nas zgubić, to było jasne.
[23660][23708]Ale nie był wstanie tego|zrobić, i właśnie to wpłynęło|na zmianę planów Toyoty.
[23710][23758]To było tak niekonsekwentne,| oni nie wiedzieli, co mają do diabła zrobić.
[23760][23808]Wtedy skierował się na koniec|pomostu, i wyskoczyło|dwóch dużych strażników,
[23810][23828]otworzyli zamkniętą bramę,
[23830][23878]ciężarówka wjechała do środka,|a strażnicy pozostali na|zewnątrz i obserwowali nas.
[23880][23908]I w ten sposób skończyliśmy| na tym zadupiu.
[23910][23918]Oni maja tu wszystko.
[23920][23958]Ma wypluwaczkę dymu do portu,|gdzie dzieci muszą oddychać.
[23960][23998]Ma także ropę i ma Toyotę,| która podobno jest
[24000][24038]najzieleńszym przedsiębiorstwem|samochodowym, ale jednocześnie miażdży
[24040][24078]i ukrywa fakt, że to|robi, czyste RAV4 EV,
[24080][24108]zamiast sprzedać je chętnym klientom.
[24110][24158]Nikt nie widział elektrycznych|samochodów Hondy odkąd|zostały odebrane od klientów.
[24160][24208]I wtedy ukazał się kolejny|odcinek programu "Kalifornia|jest Zielona" w telewizji PBS.
[24210][24248]Będziemy za chwilę mogli zobaczyć,| jak się rozdrabnia samochody.
[24250][24258]Oczywiście
[24260][24278]Co jest czymś, czego |większość z nas nie widuje.
[24280][24318]Rozdrabniamy samochody, około|samochód na minutę, 1000|samochodów na dzień w dobry dzień.
[24320][24368]I co ciekawe, pierwszą|rzeczą, którą zauważyliśmy,|kiedy tu przyjechaliśmy...
[24370][24398]będziesz rozdrabniał |także nowe samochody.
[24400][24438]Te wyglądają na samochody|w doskonałym stanie. |Dlaczego będziesz je rozdrabniał?
[24440][24468]Trochę to tajemnicze, odkąd|jestem tutaj przez ostatnich 8 lat.
[24470][24498]Przywożą nam te samochody|od dilerów samochodowych
[24500][24518]i mówią nam, że to są samochody testowe
[24520][24538]i że zostały już przetestować
[24540][24568]i firmy ubezpieczeniowe nie|chcą już ich ubezpieczać,
[24570][24588]więc oni muszą dopilnować,| by je tu zniszczono.
[24590][24643]To wielka szkoda. Chętnie|bym wyjechał jednym z nich.
[24650][24698]Panie i panowie, to jest |dźwięk zgniatanego samochodu
[24700][24747]który będzie rozdrobniony|na miliony kawałków.
[24870][24898]Nie było do tej pory sytuacji,|że przedsiębiorstwo|samochodowe probuje wyłapać
[24900][24918]każda sztukę danego rodzaju samochodu,
[24920][24948]i niszczy je, jakby bojąc się,|że jeden z nich mógłby im uciec.
[24950][24968]Myślę, że oni chcieli mieć pewność
[24970][24998]że żaden z nich nie będzie już|nigdy więcej jeździł po ulicach,
[25000][25038]aby ludzie mogli sobie przypomnieć,|że istnieje coś takiego,|jak elektryczny samochód.
[25040][25058]Ludzie ciągle robią te| wszystkie analogie,
[25060][25098]"Niszczenie EV jest zdradą|amerykańskiego snu."
[25100][25118]Ale to nie jest sen.|To jest tutaj teraz!
[25120][25178]To może być zdradą mojego|snu, ale to jest zdrada|amerykańskiej rzeczywistości.
[25180][25208]Po odkryciu zniszczonych|EV1 w Arizonie,
[25210][25238]kierowcy elektrycznych|samochodów podjęli działania.
[25240][25268]Postanowili czuwać nad|ostatnimi pozostałymi EV1,
[25270][25298]które były zgromadzone w|oddziale GM w Burbank.
[25300][25328]Pozostało około 70|samochodów w Kalifornii.
[25330][25388]Znajdują się na parkingu za|moimi plecami, i oni mają|plany, by je także zgnieść.
[25390][25448]I musimy podjąć działania w|stosunku do General Motors,|by je z powrotem oddali.
[25450][25468]Udało się nam zgromadzić|wystarczające grupy
[25470][25504]oraz zmobilizować opinię|publiczną i inne organizacje do|dołączenia do naszej koalicji
[25504][25548]i wtedy po prostu nie odchodziliśmy,| byliśmy tam 24 godziny|na dzień, 7 dni w tygodniu.
[25550][25598]Jest 6 rano i byłam tutaj przez|godzinę, a wiec część naszego czuwania.
[25600][25648]Upewniamy się, że GM nie wymknie|się z samochodami tylnym wyjściem.
[25650][25678]Przez pierwsze 2 tygodnie |dość skutecznie nas ignorowano.
[25680][25698]Padały deszcze monsunowe,
[25700][25728]to było trochę przygnębiające być tam,
[25730][25748]ale równocześnie to było sensem misji.
[25750][25778]Byłem tutaj dzisiaj|rano od około 5:45,
[25780][25812]i jest dość spokojne.
[25830][25858]W końcu, 15 dnia, ogłosiliśmy ofertę
[25860][25908]Jako że, aktywiści EV zapisali|uprzednio numery|identyfikacyjne (VIN) samochodów,
[25910][25948]Chelsea podjęła ostatni wysiłek,|by kupić samochody od GM.
[25950][25988]Dobrze, General Motors twierdzi,| że nikt nie chce już EV1.
[25990][26018]Czy ktoś byłby skłonny, kupić je| za pozostałą cenę dzierżawy?
[26020][26058]I w ciągu 48 godzin, 80|osób wpisało się na listę
[26060][26078]Pozostało tam tylko 78 samochodów,
[26080][26108]i już mieliśmy kolejkę dla|samochodu, który nie był dostępny
[26110][26138]Miałam olbrzymie odczucie:|"gdzieś już to widziałam".
[26140][26168]Myślę, że w tym momencie byłoby właściwe
[26170][26208]dojść do jakiejś okrągłej sumki. |Dołącz do mnie w trzymaniu tego czeku
[26210][26248]oferując 1,9 miliona |dolarów dla General Motors,
[26250][26297]by umieścić z powrotem|te samochody na drodze.
[26310][26348]Pomimo oferty, GM nie odpowiedział.
[26350][26394]Los ostatnich 78|EV1 pozostał wątpliwy.
[26400][26428]Mała grupa aktywistów |kontynuowała czuwanie,
[26430][26482]by realizować marzenia o |elektrycznych samochodach.
[26490][26525]Kto kontroluje przyszłość?
[26530][26588]Ten, kto ma największe wpływy|I to w większym znaczeniu tego słowa
[26590][26618]I to zależy, do którego należysz.
[26620][26650]Panowie! Panowie!
[26660][26698]Wiem, że się martwicie i zgadzam się.
[26700][26748]Jest wiele powodów by się martwić. |Jak ta plantacja energii słonecznej
[26750][26788]w pełni gotowa, umieszczona|na skraju Angeles Los.
[26790][26808]Ogniwa Fotovoltaniczne,
[26810][26848]przerabiają światło słoneczne |bezpośrednio na elektryczność.
[26850][26888]Żarówka fluorescencyjna, działa dziesięć|razy dłużej niż konwencjonalna.
[26890][26908]a zużywa tylko ćwierć energii.
[26910][26958]Super okno, izoluje tak |dobrze jak 10 warstw szkła.
[26960][27008]Samochód elektryczny, częściowo|napędzany słonecznymi panelami.
[27010][27038]Ale prawda jest taka, panowie,
[27040][27083]ze nie martwię się żadną z tych rzeczy.
[27090][27135]Ponieważ nikt się|nigdy o nich nie dowie.
[27140][27178]Te wszystkie spiskowe teorie o tym|kto zabił elektryczny samochód.
[27180][27208]Tak wiec kto naprawdę|zabił elektryczny samochód?
[27210][27228]Niestety nie mogę tego |streścić w jednym zdaniu.
[27230][27258]To co naprawdę zabiło|elektryczny samochód,
[27260][27278]to brak korporacyjnej mądrości.
[27280][27305]Moim zdaniem to przemysł naftowy| zabił elektryczny samochód.
[27306][27338]Lloyd Alan zabił projekt|elektrycznego samochodu. |Byłem tam, kiedy on to zrobił.
[27340][27368]Kalifornijska Komisja Zasobów|Powietrza zabiła elektryczny samochód
[27370][27408]pod ogromnym naciskiem ze strony|przedsiębiorstw samochodowych.
[27410][27428]Oni jedynie pomogli w morderstwie,
[27430][27458]ale morderstwo zostało popełnione| przez General Motors.
[27460][27478]Nie wierzę w to ani przez minutę.
[27480][27550]GM sprzedałby tobie samochód|napędzany świńskim gównem,|jeżeli to by się opłacało
[27570][27598]Podejrzany: KONSUMENCI
[27600][27648]Producenci samochodów argumentują,| że nie było wystarczającego|popytu na elektryczny samochód.
[27650][27678]Twierdząc, że wydali miliony| dolarów na reklamę,
[27680][27698]powiedzieli, że kupujący|nie byli zainteresowani.
[27700][27738]Ale czy konsumenci w ogóle|wiedzieli, że ten samochód istniał
[27740][27768]Czy kiedykolwiek widziałeś|reklamę tego samochodu?
[27770][27808]Nigdy. Właśnie to próbuję|powiedzieć. To jest|całkowicie poza zakresem radaru.
[27810][27834]Nie znam właściwie|nikogo kto jeździł EV1.
[27836][27848]- Nikogo nie znasz? | - Nikogo.
[27850][27888]Może Fernando. Znam Fernando...| Jeździłeś kiedykolwiek EV1?
[27890][27908]- Słyszałem o nich. | - On słyszał o nich.
[27910][27938]Nie produkują już tych |samochodów w Kalifornii?
[27940][27958]Nie. Nie produkują już ich nigdzie.
[27960][27978]To bardzo źle. Potrzebujemy|tych samochodów.
[27980][28015]Dlaczego oni to zostawili?
[28020][28048]Powiedzieli, że nie było |zapotrzebowania na ten samochód.
[28050][28064]Czy oni są obłąkani?
[28066][28088]To jakaś ściema. Oczywiście,|że jest zapotrzebowanie.
[28090][28122]Oszczędzaj paliwo, uratuj|ludzi, uratuj powietrze, |oszczędzaj tlen, uratuj świat.
[28124][28156]To wszystko brzmi świetnie.
[28160][28188]Sprzedajemy samochody od 100 lat,
[28190][28218]i jak możesz sobie wyobrazić, |zrozumieliśmy, czego ludzie pragną
[28220][28258]Jeżeli ich zapytasz, oni odpowiedzą:|"Chcę 300 mil zasięgu" (ok. 500 km)
[28260][28288]"Chcę mieć możliwość jechać|z prędkością 85 albo 90 mil|na godzinę (130-150 km/h)
[28290][28328]"Chcę wozić czterech pasażerów|i mieć duży zwalisty samochód"
[28330][28348]Co jest zasadniczo |tym, co już sprzedajemy.
[28350][28368]Mówiłam to już wiele razy.
[28370][28408]Ludzie kupią wszystko, jeżeli|przekonasz ich, by to kupić.
[28410][28458]Nakarm ludzi wystarczająco, |a oni uwierzą, że to jest pokarm.
[28460][28478]Konsumenci nie widzą różnicy
[28480][28508]między elektrycznymi samochodami, |a samochodami, którymi już jeżdżą,
[28510][28538]ponieważ oni nie rozumieją|wpływu na środowisko,
[28540][28568]nie rozumieją wpływu wydobycia ropy|naftowej na niespokojna sytuacje
[28570][28578]na Bliskim Wschodzie.
[28580][28618]To, co mogla zrozumieć to: "jak ten|samochód działa i ile kosztuje".
[28620][28648]To, co naprawdę zabiło EV,|to amerykańscy konsumenci,
[28650][28688]ponieważ oni nie zaakceptowali|tego pomysłu, nie pojęli tego,
[28690][28728]że mimo ograniczonego zasięgu
[28730][28778]on nadal może być funkcjonalny,| przydatny, praktyczny.
[28780][28811]Podejrzany: BATERIE
[28820][28848]Czy elektryczny samochód umarł|z powodu technologii baterii?
[28850][28878]Czy EV naprawdę nie miał|wystarczającego zasięgu?
[28880][28918]A koncerny użyły najlepszych|dostępnych baterii?
[28920][28958]W tym czasie stosowane|były baterie kwasowo-ołowiane
[28960][28988]i pozwalały poruszać się|samochodowi 60 mil. (ok. 100 km)
[28990][29028]Jeżeli wyruszysz w nieznaną|podróż, i wiesz, że zdechnie on po 60 milach,
[29030][29068]byłbyś zdenerwowany podróżując.
[29070][29098]Ludzie myślą, że potrzebują|samochód, który przejedzie 300 mil (ok. 500 km)
[29100][29128]i będą go w stanie naładować| albo zatankować w 5 minut.
[29130][29178]Dla 90-95% twego poruszania|się samochodem, naprawdę|nie potrzebujesz tego.
[29180][29208]Potrzebujesz pojazdu, który pojedzie| mniej więcej 60 mil, (ok. 100 km)
[29210][29242]i to w całkowity sposób zaspokoi|twoje codzienne potrzeby|poruszania się samochodem.
[29244][29288]Dla tych, którzy chcieli zwiększyć| zasięg EV do 100 mil albo więcej
[29290][29304]lepsza bateria już istniała.
[29306][29338]Skonstruowana przez dobrze|znanego wynalazcę, pracującego|w Troy w stanie Michigan,
[29340][29368]około 30 mil od |Centrali General Motors.
[29370][29408]- Jestem Stan i... | - a ja lris Ovshinsky.
[29410][29428]Myślę, że nie musiałeś|tego robić w ten sposób
[29430][29462]Powinieneś powiedzieć, że jesteś|Stan Ovshinsky, a ja powiem,|że ja jestem Iris Ovshinsky.
[29464][29478]Nie zrobi tego, bo tak jest zabawnie.
[29480][29528]Z 200 patentami opublikowanymi|pod swoim nazwiskiem, Ovshinsky|utorował drogę dla nowej baterii,
[29530][29568]a GM nabył kontrolny udział|jego przedsiębiorstwa.
[29570][29608]Zostaliśmy wybrani z ponad 60|różnych dużych przedsiębiorstw,
[29610][29628]jak Westinghouse i inni,
[29630][29668]które chciały wygrać wyścig|na wykonawstwo baterii,
[29670][29708]które miały być użyte w czystych|elektrycznych samochodach.
[29710][29748]I zostaliśmy wybrani |ponieważ mieliśmy baterię.
[29750][29788]I dla nas, włożenie jej do samochodu
[29790][29818]nie było największą rzeczą,
[29820][29838]która mieliśmy zrobić.
[29840][29858]Ale oczekiwałeś szampana i róż.
[29860][29888]Oczekiwałem szampana i róż.
[29890][29928]Myślałem, że napiszą o tym gazetach,
[29930][29948]i pokażą, że osiągnęliśmy to.
[29950][29988]Naprawdę oczekiwałem, |że popłyną gratulacje.
[29990][30028]I wtedy wiedziałem, że coś|było nie tak, gdy zdarzyło|się coś dokładnie odwrotnego.
[30030][30088]Ovshinsky został ocenzurowany|za upowszechnianie postępów|w jego baterii bez pozwolenia,
[30090][30128]zakazano mu również umieszczania |reklam w ogólnokrajowych publikacjach.
[30130][30158]EV1 zaczął ze słabszą baterią.
[30160][30188]Minęły kolejne 2 lata |zanim baterie Ovshinskigo
[30190][30218]zostały zainstalowane w EV1.
[30220][30248]Pierwsza wersja EV1 miała|wadliwe baterie Delco,
[30250][30258]które ciągle zawodziły
[30260][30288]I to było niedociągnięcie GM.
[30290][30318]Wtedy włożyli dobre baterie |i nie mieli żadnych problemów.
[30320][30358]Ostatecznie GM sprzedało swoje|udziały w firmie Ovshinskyego
[30360][30378]jakiemuś nieokreślonemu kupującemu.
[30380][30408]Wtedy, gdy baterie Ni-MH| zostały ulepszone
[30410][30458]tak, że mogły one teraz|działać dłużej niż sam samochód|i były tańsze niż silnik,
[30460][30508]do gry wszedł Chevron Texaco i nabył|pakiet kontrolny od General Motors
[30510][30538]nad technologią Ovshinskyego.
[30540][30578]Przedsiębiorstwa naftowe|nie czują się zagrożone|przez technologię baterii,
[30580][30598]ponieważ oni skutecznie ją stłumili.
[30600][30618]Elektryczny samochód jest| ciekawym przypadkiem.
[30620][30648]To było beznadziejne nieporozumienie,
[30650][30678]i wielu ludzi, którzy|odpowiadali za decyzje o produkcji
[30680][30734]probuje wskazywać palcem, |kto jest za to odpowiedzialny.
[30740][30782]Podejrzany: PRZEDSIĘBIORSTWA NAFTOWE
[30820][30868]Do Basry i całego Iraku|przychodzą dobre wiadomości o|otwarciu nowego pola naftowego.
[30870][30908]Rurociąg biegnie przez pustynię|do Zatoki perskiej w Al Faw.
[30910][30958]Tam tankowce załadowują |cenne paliwo, którego świat|tak bardzo potrzebuje.
[30960][31008]Tak, to jest wielki dzień dla Iraku,| i jest okazja, by świętować.
[31010][31048]Owca nadziewana ryżem i|wiele innych dobrych rzeczy.
[31050][31108]Ale to tylko jedna z wielu|dobrych rzeczy, które|przyszły do Iraku dzięki ropie.
[31110][31148]Przedsiębiorstwa naftowe rzadko |uciekają od globalnych zagadnień.
[31150][31178]Dlaczego zatem lobbowały tak mocno,|aby budować publiczna niechęć
[31180][31198]do elektrycznego samochodu w Kalifornii?
[31200][31236]Trudno znaleźć wytłumaczenie
[31240][31268]dlaczego przemysł naftowy |znają się tym tak gruntownie.
[31270][31308]Niektórzy być może |widzieli to jako zagrożenie
[31310][31348]dla monopolu, dzięki któremu|dostarczają paliwo dla transportu.
[31350][31408]Jest jasne, że przedsiębiorstwa|naftowe, które kontrolują dziś rynek
[31410][31438]miały silną motywację by|zdyskredytować alternatywy.
[31440][31478]Oprócz tych alternatyw |które sami mogą kontrolować.
[31480][31514]Tak jak General Motors,
[31520][31558]który 40-50 lat temu kupił |system trolejbusowy i zamknął go,
[31560][31628]tak przedsiębiorstwa naftowe|sprzeciwiły się tworzeniu|elektrycznej infrastruktury.
[31630][31658]Jestem całkowicie innego zdania. |Nie zabiliśmy elektrycznego samochodu,
[31660][31688]także przemysł naftowy nie|zabił elektrycznego samochodu.
[31690][31718]To co zabiło elektryczny samochód,| to niewłaściwa technologia.
[31720][31758]To jest dobry przykład czegoś |czego nie powinniśmy powtarzać,
[31760][31802]przykład, którego powinniśmy unikać.
[31810][31858]Nadal jest z grubsza bilion|baryłek ropy w skorupie Ziemi.
[31860][31908]I jeżeli uświadomisz sobie, że|przeciętna cena ropy będzie|wynosiła po 100 dolarów za baryłkę,
[31910][31958]to jest to wciąż 100 bilionowej| wartości biznes, który|jest nadal do zrobienia.
[31960][31998]Jednakże, jeżeli w pewnym momencie |alternatywa jest wystarczająco dobra,
[32000][32058]ludzie przerzucają się na nią |i to jest to, czego przedsiębiorstwa|naftowe boją się najbardziej.
[32060][32088]w Kalifornii zużywamy tygodniowo|280 milionów galonów benzyny.
[32090][32138]Teraz cena wynosi 2,20$.|Rok temu to było 1,20$.
[32140][32158]Jest jest o dolar więcej na galonie.
[32160][32198]W tym roku ktoś zarabia tygodniowo|o 280 milionów dolarów więcej.
[32200][32238]To jest to samo paliwo, ten sam| rurociąg, ta sama rafineria.
[32240][32272]Dochody są olbrzymie.
[32340][32358]To czego bały się|przedsiębiorstwa naftowe,
[32360][32408]to perspektywa że elektryczne|pojazdy zdobędą rynek w ciągu 6 lat.
[32410][32438]To czego bały się|przedsiębiorstwa samochodowe,
[32440][32498]to fakt, że będą tracić pieniądze| na elektrycznych pojazdach|przez następne 6 miesięcy.
[32500][32528]Podejrzany: PRZEDSIĘBIORSTWA SAMOCHODOWE
[32530][32578]Mimo, że to koncerny samochodowe|wyprodukowały elektryczne samochody,|walczyły z nimi na każdym kroku.
[32580][32588]Jaki był ich motyw?
[32590][32628]Dlaczego byli tak zdeterminowani| by usunąć je z dróg?
[32630][32644]Myślę, że na początku,
[32646][32668]General Motors nie sądził, |że ten samochód się przyjmie.
[32670][32698]Nie sadzę, że oni myśleli,|że będą musieli podejmować
[32700][32738]jakąś konspiracją i ukrywać, że to się wydarzyło.|Oni nienawidzili tej ustawy.
[32740][32768]Nienawidzili jej tak bardzo, że|w końcu nie chcieli już dłużej
[32770][32778]siedzieć w biznesie EV.
[32780][32828]Szczerze mówiąc zauważyłem duże |niezadowolenie związane z nakazem
[32830][32858]konstruowania danego typu pojazdu.
[32860][32898]I stało się to walką o|zasady a nie tylko próbą
[32900][32938]technologicznego rozwiązania problemu.
[32940][32978]Pamiętam, że zaskoczyły mnie |niektóre ze sposobów argumentowania
[32980][33019]spraw poruszonych w Sacramento.
[33030][33059]Bez komentarza.
[33070][33098]W poufnej notatce służbowej z 1995
[33100][33128]Amerykańskie Stowarzyszenie|Producentów Samochodów
[33130][33168]chciało podjąć współpracę z|firma PR która prowadziłaby
[33170][33198]"oddolną kampanię edukacyjna"
[33200][33228]mającą na celu stworzenie atmosfery| sprzyjającej uchyleniu ustawy.
[33230][33258]Jak to określał dokument głównym|wyzwaniem z którym należało się uporać
[33260][33298]było "większe zainteresowanie|elektrycznymi pojazdami| wśród konsumentów"
[33300][33348]Dlaczego firmy samochodowe|wytoczyły tak ostrą kampanię|przeciw ich własnemu dziełu?
[33350][33388]Na spotkaniu zarządu General|Motors podjąłem temat
[33390][33428]jak ważnym dla EV1 było|danie General Motors
[33430][33478]bardzo istotnego okresu|wprowadzającego w to jak|przekształcać elektryczność
[33480][33508] w siłę napędową samochodu.
[33510][33538] Daliśmy im 2 lub 3 lata na wprowadzenie
[33540][33564]i moim zdaniem udało się im to.
[33566][33598]Ale moja frustracja polega|na tym, że nie doszło do|finalizacji tej inicjatywy.
[33600][33638]I powodem podanym przez zarząd,
[33640][33679]był brak przewidywanych zysków
[33686][33708]ze sprzedaży zarówno elektrycznych|samochodów jak i Hybryd.
[33710][33758]Oni nie potrafili zrozumieć|jak Toyota mogla zarobić
[33760][33798]na przykład na sprzedaży Priusa. |Oni myśleli, że stracą dużo pieniędzy
[33800][33858]Natomiast jak wynika z dowodów,| Toyota na pewno nie|straciła na jego produkcji.
[33860][33888]O ile strata dochodów |niepokoiła koncerny samochodowe,
[33890][33918]o tyle elektryczny samochód|musiał stawić czoła |zupełnie innemu problemowi:
[33920][33978]nie posiadał silnika|spalinowego, będącego podstawą|przemysłu samochodowego.
[33980][34018]Te części stanowią duży odsetek |dochodów dealerów samochodowych,
[34020][34048]poprzez potrzebę ich wymiany|oraz eksploatacji.
[34050][34088]W zasadzie, widoczne tutaj części| pokazują jakiego dochodu
[34090][34118]przemysł samochodowy nie|osiągnie przy sprzedaży EV1,
[34120][34138]albo innych rodzajów|elektrycznych samochodów
[34140][34178]Mogę właściwie wskazać wiele|z produktów które nie były|używane w programie EV1.
[34180][34198]filtr olejowy, który jest|potrzebny 4 razy w roku.
[34200][34214] To była najkosztowniejsza rzecz,
[34216][34241]zwłaszcza przy paru litrach|oleju potrzebnych za każdym razem.
[34242][34268]Nie przepadałem za pracą |nad silnikami spalinowymi,
[34270][34288]choćby dlatego, ze bardzo brudzą
[34290][34338]Pracując nad EV1, w zasadzie|wracałem do domu wyglądając tak.
[34340][34368]Serwisowanie EV1 było dość proste.
[34370][34408]Odbywało się ono co|około 5000 mil. (8000Km)
[34410][34478]Wymienialiśmy opony, do tego|dolewaliśmy płyn do spryskiwaczy i|odsyłaliśmy go z powrotem na ulice.
[34480][34518]To zdumiewające jak się|człowiek staje brudny tylko|po dotknięciu tych rzeczy.
[34520][34528]To jest trochę przykre.
[34530][34548]Żeby skutecznie sprzedawać| czyste samochody,
[34550][34578]musisz zasugerować, jak|bardzo różnią się od brudnych|produktów konkurencji,
[34580][34604]które zużywają olej, benzynę,
[34606][34628]zwiększają nasze uzależnienie|od zagranicznych paliw.
[34630][34648]A ten produkt jest inny.
[34650][34678]To wygląda na schizofrenię, |ale gdy wszystko się zaczęło..
[34680][34708]mogliśmy udowodnić ludziom w Kalifornii
[34710][34748]że byliśmy w stanie spełniać wymogi|zerowej emisji dwutlenku węgla
[34750][34778]A później zaczęliśmy się zastanawiać,|czy chcemy im to udowodnić
[34780][34798]myśląc o wszystkich innych|naszych samochodach.
[34800][34828]Ale im więcej się o tym słyszało,|tym większy stawał się rozdźwięk
[34830][34888]pomiędzy czystością, wydajnością| i brakiem zanieczyszczeń|a tym, co przedmiejskie.
[34890][34908]Koncerny samochodowe przekonały się
[34910][34948]ze nie mogą zarobić w krótkim|okresie na elektrycznych samochodach.
[34950][34998]a aby to osiągnąć, potrzebują|całkowicie innego rodzaju pojazdu.
[35000][35028]General Motors zaangażowało|się w promowanie Hummera,
[35030][35084]ponieważ zrozumiało, że to |Hummer przyniesie im zyski.
[35100][35128]Gdy pojawiły się pierwsze SUVy, |ludzie mówili: "Nie mogę tym jeździć"
[35130][35148]- "To jest jak czołg|, zwłaszcza dla pań.
[35150][35168]- Nie ma w nim tego coś,| zabije kogoś w tym.
[35170][35194]- Jest zbyt duży | - Za duży jak dla mnie."
[35196][35228]- Ale oni przekonali ludzi.|"To jest bezpieczniejsze." | - " Potrzebujesz tego samochodu."
[35229][35254]- "Potrzebujesz dużego samochodu." | - "To jest bezpieczny samochód."
[35254][35284]- "Potrzebujesz go|dla twojej rodziny." | - "Większy, bezpieczniejszy."
[35284][35318]Idea dusigrosza EV1 który|był super ekologiczny,
[35320][35338]nie wzbudzała entuzjazmu
[35340][35375]inaczej niż olbrzymi SUV
[35380][35408]zdolny do zgniecenia sąsiada-|to dostarczało dużo atrakcji.
[35410][35458]W zasadzie, to doskonale pokazuje|nam jakie były lata 90-te.
[35460][35500]To co było 25 000 $ kwota,|która można było odliczyć od|podatku, urosło do 100 000 $,
[35502][35550]gdy ubiegłej wiosny kongres przegłosował|szereg prezydenckich regulacji mających na|celu pobudzenie amerykańskiej gospodarki.
[35550][35578]Uważamy, że małe przedsiębiorstwa|potrzebują wsparcia w tych czasach,
[35580][35608]aby utrzymać swoja płynność finansowa| oraz systematycznie rozwijać firmę
[35610][35634]Ale jest tez tu pewna zachęta| dla przedsiębiorców,
[35636][35684]polegająca nie tylko na utrzymaniu płynności|finansowej, ale też zakupieniu największego|pożeracza paliwa, jaki jest dostępny na rynku.
[35684][35718]6000 funtowe samochody (ok 2,7 tony),| największe Czy to ma sens?
[35720][35758]Nie sadze, że wolno nam dyktować |jakie pojazdy ludzie powinni kupić
[35760][35774]- Celem jest... | - To ich zachęca!
[35776][35805]Można praktycznie kupić |cały samochód za kwotę, która|można odliczyć od podatku.
[35806][35828]Nie sadzę że ta regulacja
[35830][35854]jest w ten sposób wykorzystywana...
[35856][35878]ale są pewne dowody że jest|właśnie tak wykorzystywana
[35880][35938]Nie wiem. Będziemy musieli |poczekać i zobaczyć, co się stanie.
[35990][36056]Maksymalne zwolnienie|podatkowe dla elektrycznego|samochodu w 2002 r - 4000 $
[36090][36170]Maksymalne odliczenie od podatku dla samochodów|powyżej 6000 funtów (2,7 t) w 2003 r. | - 100000 $
[36200][36245]GM kupuje Hummera od|armii Grudzień 1999
[36250][36288]Miesiąc później GM zamknęło swoją|linie montażową w Lansing, Michigan
[36290][36328]Nie chcę widzieć Hummera|wprowadzanego na rynek przez rząd.
[36330][36368]Chcę, aby wszyscy mieli równe szanse.
[36370][36418]Rzecz, która mnie niepokoi to fakt,| że nie wszyscy mają równe szanse.
[36420][36438]Używamy naszego wojska, |aby zapewnić dostawy ropy.
[36440][36488]Używamy pieniędzy z naszych|podatków, by popierać przedsiębiorstwa|samochodowe na różne sposoby,
[36490][36528]a nie używamy naszych|podatków, by robić rzeczy,|które naprawdę trzeba robić
[36530][36568]aby być przygotowanym w przyszłości.
[36570][36600]Podejrzany: RZĄD
[36610][36658]Federalna polityka zawsze|miała olbrzymią siłę,|by kształtować przyszłość.
[36660][36698]Ponieważ rząd stanowczo zachęcał|do kupowania SUVów,
[36700][36748]rząd federalny pozwał władze |Kalifornii, aby wstrzymać|produkcję elektrycznych samochodów.
[36750][36798]Niektórzy wskazywali na|lobbing przemysłu naftowego|i przemysłu samochodowego.
[36800][36848]Oni kontrolują stan rzeczy w Waszyngtonie,| wraz z przemysłem samochodowym.
[36850][36868]Teraz mają tam Andiego Carda,
[36870][36908]byłego lobbystę, jako szefa |administracji w Białym Domu.
[36910][36938]Domyślam się, że oni nie muszą| już płacić innym lobbystom.
[36940][36958]Tak więc oszczędzają|tam trochę pieniędzy
[36960][36978]Andrew Card stał się|szefem administracji,
[36980][37018]kiedy administracja Busha dołączyła|do pozwu przeciw Kalifornii.
[37020][37048]Card był także prezydentem i prezesem
[37050][37088]Amerykańskiego Stowarzyszenia|Producentów Samochodów
[37090][37138]podczas kampanii zabijania| ustawy o elektrycznych|samochodach w Kalifornii.
[37140][37178]Koncerny zaczęły to zauważać: "jeżeli|nie zabijemy tego raka w Kalifornii,
[37180][37198]to będzie się rozprzestrzeniał| na resztę kraju".
[37200][37238]I myślę, że stało się to|strategią wielu przedsiębiorstw
[37240][37264]aby zrobić z tego narodowy problem.
[37266][37288]Raz nawet usłyszałem od|pewnego wybitnego kongresmena
[37290][37308]którego nazwiska nie wspomnę
[37310][37358]że "Mógłbym zrozumieć i tolerować|to, co w robicie w Kalifornii,
[37360][37398]"ale jeżeli kiedykolwiek|spróbujecie rozprzestrzenić |wasz kalifornijski program"
[37400][37448]"na resztę mojego kraju, będę|musiał stoczyć z wami bitwę."
[37450][37478]Czasami, gdy słucham|tej debaty o energii
[37480][37528]mam wrażenie że oglądam|stary film, który został|zrobiony w latach 70tych.
[37530][37587]Ponieważ dyskusja jest dokładnie| taka sama jak 30 lat temu.
[37600][37638]Każdy przeciętny pojazd, |przeciętny samochód na drodze,
[37640][37658]jest mniej wydajny niż| było to 20 lat temu.
[37660][37688]I to jest po prostu kompletne| zrzeczenie się przywództwa.
[37690][37708]Politycznego przywództwa, naprawdę.
[37710][37778]Ponieważ jest niemożliwym,|przeforsowanie standardów gospodarki|paliwowej, przez Kongres USA
[37780][37814]Kiedy OPEC ogłosił embargo|na ropę naftową w 1970,
[37816][37852]rząd amerykański zaczął prowadzić| gospodarkę paliwową mającą na|celu zmniejszenie importu ropy
[37854][37898]inaczej standardy CAFE, które|miały zmniejszać zużycie paliwa|w amerykańskich pojazdach.
[37900][37968]Dzięki ich wdrażaniu, w mniej|niż 10 lat, oszczędność paliwa|zwiększyła się o około 50%.
[37970][38018]Niestety, dwie dekady później, |nie było praktycznie żadnej zmiany.
[38020][38038]Jimmy Carter był ostatnim prezydentem
[38040][38078]który naprawdę traktował| energię priorytetowo.
[38080][38138]poświęcił swoje pierwsze 90|dni urzędowania na ułożenie|planu gospodarowania energią.
[38140][38158]Brałem w tym udział
[38160][38198]Żaden prezydent od tego czasu| nie włożył porównywalnego|wysiłku w tym kierunku.
[38200][38258]Dziś wieczorem ustawiam jasny|cel dla polityki energetycznej|Stanów Zjednoczonych.
[38260][38298]Począwszy od tego momentu,|ten naród nigdy nie użyje
[38300][38357]więcej obcej ropy niż zużywaliśmy|w 1977 roku. Nigdy więcej.
[38370][38408]Import ropy: 1977 - 8.8|miliona baryłek dziennie
[38410][38438]Import ropy: 2005 - 13.5|miliona baryłek dziennie
[38440][38478]Radykalna zmiana nastąpiła wraz z|objęciem urzędu przez Ronalda Reagana
[38480][38528]który zdjął panele słoneczne|z dachu Białego Domu|zamontowane przez Jimmiego
[38530][38558]w zasadzie, zaczął wojnę ze słońcem.
[38560][38608]Postanowiłem zawiesić|obowiązujące ustawy i|przekazać je do rozpatrzenia
[38610][38638]zespołowi kierowanemu przez |wiceprezydenta Busha w celu ich przejrzenia
[38640][38668]i miał na oku uratowanie z|nich tak dużo jak to możliwe.
[38670][38708]Wprowadziłem zmiany w przemyśle|naftowym, co powinno doprowadzić|do zwiększenia krajowego wydobycia
[38710][38728]i bardziej uniezależnić|nas od obcego surowca.
[38730][38758]Kiedy Reagan objął urząd, nie popierał|oszczędnej gospodarki paliwowej,
[38760][38788]ochrony środowiska, czy|odnawialnych źródeł energii.
[38790][38828]W połowie lat 80-tych, w zasadzie |wstrzymał prace nad zmniejszeniem
[38830][38848]zużycia paliwa przez samochody.
[38850][38888]I wtedy w 1985, ceny|ropy załamały się.
[38890][38938]Nie obarczał był całkowicie |Ronalda Reagana winą za tą sytuację
[38940][38978]Choć jest on częściowo za|nią odpowiedzialny, tak|samo jak kraje arabskie
[38980][39018]które podjęły bardzo |wyrachowaną decyzję,
[39020][39048]aby doprowadzić do|gwałtownego spadku cen ropy,
[39050][39098]głównie w celu upewnienia się|czy żadne z tych alternatywnych|źródeł pozyskiwania energii
[39100][39168]i wprowadzonych standardów|oszczędzania paliwa nie|przyniosło pożądanych skutków
[39170][39208]Więc oni podtrzymywali to|uzależnienie, inaczej mówiąc.
[39210][39269]w związku z czym, obecnie nadal| jesteśmy uzależnieni od ropy.
[39286][39308]Kiedy Clinton objął urząd, |a ja pracowałem dla Clintona,
[39310][39358]byliśmy dość zainteresowani| alternatywnymi źródłami|pozyskiwania energii
[39360][39378]i prowadzeniem oszczędnej|gospodarki paliwowej.
[39380][39408] To było nadal niepopularne politycznie
[39410][39438]samochodowi lobbyści byli|wtedy bardzo wpływowi,
[39440][39478]wiec administracja poszła|na swego rodzaju układ|z koncernami samochodowymi,
[39480][39502]podjęto współpracę na rzecz| nowej generacji pojazdów
[39504][39518]tworzenia hybrydowych samochodów,
[39520][39558]łączących silnik benzynowy|i układ elektryczny.
[39560][39588]w zamian, odstąpiliśmy od prowadzenia|oszczędnej gospodarki paliwowej.
[39590][39618]Nigdy nie poznałem w moim życiu|takiego pięciolatka jak ten.
[39620][39648]Podał mi dłoń i powiedział: "Miło mi|pana poznać, Panie Prezydencie."
[39650][39688]"Chcę, by pan zrobił samochód,|który działa na elektryczność|i nie zanieczyszcza powietrza."
[39690][39714]I to zrobiło na mnie wrażenie,| poszedłem po Ala Gore
[39716][39738]i zaprowadziłem go do tego|pięcioletniego chłopca,
[39740][39788]który powiedział: "Witam, Panie vice|prezydencie. Zamierzam spędzić|moje całe życie pracujące nad tym."
[39790][39818]" Będę panu pomagał |tworzyć elektryczny samochód"
[39820][39838]"który nie produkuje zanieczyszczeń"
[39840][39868]Al Gore odpowiedział: "To znaczy,|że będziemy partnerami."
[39870][39888]On powiedział: "Tak,|domyślam się, że tak."
[39890][39950]"Ale nie rozumiesz. Ją zamierzam|poświęcić temu CAŁE moje życie."
[39960][40008]Przez 8-9 lat, wydaliśmy około |miliarda dolarów z pieniędzy podatników
[40010][40028]na tworzenie hybrydowych pojazdów
[40030][40068]Ironicznie, amerykańskie koncerny |nie wypuściły żadnych hybryd na ulice.
[40070][40108]A raczej, gdy tylko George|Bush został prezydentem,
[40110][40138]koncerny samochodowe w USA|oddaliły się od hybryd.
[40140][40158]Ale to jest właśnie ironią,
[40160][40188]gdyż amerykański program bardzo|zaniepokoił Japończyków.
[40190][40238]Tak Toyota jak i Honda, w |odpowiedzi rozwinęły hybrydy,
[40240][40278]ponieważ koncerny te nie|chciały zostać pokonane przez|amerykańską konkurencję
[40280][40328]Przeciętne wykorzystanie paliwa w|2006 Japońskie hybrydy = 42 mile/galon| Amerykańskie hybrydy = 25 mil/galon
[40330][40358]Oni chcą, żeby ludzie uwierzyli| że coś się z tym robią
[40360][40378]ale tylko puste słówka
[40380][40418]Pamiętam gdy opowiadaliśmy| sobie taki żart,
[40420][40434]choć on już przestał bawić
[40436][40468]niech ekolodzy zajmują się "oprawą artystyczną" |a przemysł skupi na działaniach
[40470][40508]Drugim krokiem do uczynienia Ameryki|mniej zależnej od zagranicznej ropy
[40510][40538]jest produkowanie i rafinowanie| ropy naftowej u nas w kraju
[40540][40568]z uwzględnieniem ochrony|środowiska naturalnego.
[40570][40598]Jednak jednym z najbardziej|obiecujących miejsc|z zasobami ropy w Ameryce
[40600][40644]jest Arktyczny Park|Narodowy na Alasce.
[40690][40738]Gdy spodziewano się, że|Arktyczny Park Narodowy
[40740][40788]mógłby zaopatrywać Amerykę|w ropę nieznacznie więcej|niż w zapas ropy na jeden rok,
[40790][40828]zwykle podniesienie norm|spalania paliwa do 40 mil|na galonie (5,8l na 100km)
[40830][40884]mogłoby dostarczyć tę samą |ilość paliwa w ciągu 15 lat.
[40950][40988]Przemysł naftowy i |przedsiębiorstwa samochodowe
[40990][41008]są oporne na zmiany.
[41010][41058]Amerykanom trzeba przypominać,| że to prawo nakazuje|zapinanie pasów w samochodach,
[41060][41088]że, to prawo wymaga, by stosować |poduszki powietrzne w samochodach.
[41090][41128]że, to prawo wymaga, by samochód|przejeżdżał od 12 do 20 mil na galonie.
[41130][41168]i to prawo wymaga, by samochody|posiadały katalizatory|kontrolujące zanieczyszczenie.
[41170][41228]Myślę, że czyste samochody|są zbyt ważne, by przemysł|samochodowy je porzucił
[41230][41278]Podejrzany: KALIFORNIJSKA|KOMISJA ZASOBÓW POWIETRZA
[41280][41328]Kalifornijska ustawa zmusiła |producentów samochodów do|produkcji elektrycznych samochodów
[41330][41368]Kiedy Kalifornia to zmieniła,| samochody zniknęły.
[41370][41418]Dlaczego Kalifornia wycofała się |ze śmiałego prawa, które utworzyła?
[41420][41448]Odwiedziwszy wszystkie koncerny|samochodowe, oni mówili:
[41450][41488]"Spójrz, nie możemy produkować| coraz większej ilości
[41490][41508]elektrycznych pojazdów|zasilanych na baterie"
[41510][41538]I przekonałem się, że...
[41540][41568]Co naszym zadaniem jest|oczyszczenie powietrza?
[41570][41630]Czy może wymuszenie pewnej liczby| nowych technologii na drogach?
[41640][41678]Lloyd Alan naprawdę zawiódł jako |decydujący o kwestii, jak doprowadzić
[41680][41714]ustawę o zerowej emisji|pojazdów do pomyślnego końca
[41716][41728]Och, znam Aleca bardzo dobrze.
[41730][41758]Znam Aleca bardzo dobrze.|I mieliśmy kilka...
[41760][41788]szczerych rozmów
[41790][41828]I to mnie zabolało, ponieważ ja |mam najwyższy szacunek dla Aleca.
[41830][41878]I to mnie naprawdę zabolało,|by zostać oskarżonym
[41880][41908]o zrezygnowanie z zasilanych|na baterie pojazdów
[41910][41948]Oprócz przewodniczenia Kalifornijskiej|Komisji Zasobów Powietrza,
[41950][41978]Alan Lloyd miał także inną funkcję.
[41980][42018]Zaledwie cztery miesiące|przed posiedzeniem, które|zabiło elektryczny samochód,
[42020][42074]Lloyd objął stanowisko prezesa |Kalifornijskiej Spółki Paliw Wodorowych.
[42076][42098]Bylem zaangażowany w paliwa|wodorowe od wczesnych lat 90-tych.
[42100][42148]Kiedy 10 lat później zostałem|przewodniczącym Komisji Powietrza,|dużo wiedziałem o wodorze.
[42150][42188]Jestem zatem bardzo obeznany|w tych technologiach.
[42190][42228]I mógłbyś powiedzieć, że to była|przewaga technologii wodorowych,
[42230][42278]ponieważ wiedziałem,|jak można je wykorzystać
[42280][42316]Podejrzany: PALIWO WODOROWE
[42330][42368]Sekundka, muszę popatrzeć, |jak wypakowują moje dziecko.
[42370][42388]Producenci samochodów|przekonali Kalifornię
[42390][42438]że to fakty wspierają rozwój|pojazdów na paliwa wodorowe.
[42440][42478]Czy byłyby lepszą opcją|niż samochody elektryczne?
[42480][42518]Kierownik działu zaawansowanych|technologii Toyoty, Bill Reinert,
[42520][42558]zabrał ich prototyp wodorowego| SUVa na spotkanie z prasą.
[42560][42618]Jeden z naszych klientów|naprawdę nie lubi tego samochodu,|w przeciwieństwie do EV1.
[42620][42658]I powodem nie było jakieś ogólne|uprzedzenie do tego samochodu,
[42660][42678]ale fakt, że swego EV1
[42680][42708]mógł naładować w domu,| naładować w pracy,
[42710][42738]i mimo, że posiadał ograniczony zasięg,
[42740][42768]nie martwił się, gdzie|może naładować samochód
[42770][42808]W przypadku tego samochodu,|z ograniczonym dostępem |do stacji tankownia wodoru,
[42810][42838]powiedział, że spędzi cały dzień| planując jak zdobyć wodór
[42840][42852]do samochodu i jak wrócić do domu.
[42854][42868]To rzeczywiście wkurza.
[42870][42888]Im więcej wiesz, tym|bardziej uświadamiasz sobie
[42890][42928]że, naprawdę nie wiesz, jakie |przeszkody będziesz musiał pokonać
[42930][42948]Pytaniem numer jeden jest:
[42950][42978]"Kiedy to może... Kiedy|to będzie na rynku?"
[42980][43008]Kiedy to będzie na rynku? |To jest najgorsze pytanie.
[43010][43038]Konsumenci najprawdopodobniej| chcieliby wiedzieć
[43040][43068]jak długo to potrwa, by|zobaczyć je w masowej produkcji.
[43070][43078]Jest kilka możliwości.
[43080][43118]Mamy kilka technicznych|kwestii, które musimy rozwiązać:|przechowywanie wodoru,
[43120][43138]wytrzymałość materiałów,| redukcja kosztów.
[43140][43162]Czy jest jakieś praktyczne |rozwiązanie w tym momencie?
[43163][43178]Samochody mają ograniczony zasięg,
[43180][43218]trwałość samochodu nie jest za|dobra... Zobaczmy, co jeszcze?
[43220][43248]Nie radzą sobie dobrze|podczas zimnej pogody.
[43250][43268]Poza tym są wspaniałe.
[43270][43288]Czy kiedykolwiek byłeś na wyścigu psów?
[43290][43308]Jest tam mechaniczny |królik puszczany z przodu
[43310][43338]i psy nigdy nie mogą go dosięgnąć
[43340][43388]Paliwa wodorowe są trochę,|jak ten mechaniczny królik.
[43390][43448]Przez ostatnie 15 lat mówią|nam, że paliwa wodorowe będą|osiągalne za jakieś 10-15 lat.
[43450][43468]Gdy jesteś przedsiębiorstwem naftowym.
[43470][43498]twoim biznesem jest sprzedawanie paliwa.
[43500][43518]Sądzą, że mają sporo|czasu, jakieś 30 lat,
[43520][43538]i chcą mieć produkt, który się sprzeda.
[43540][43558]W ten sposób chronią siebie,
[43560][43598]ale z drugiej strony utrzymują|status quo (łac. obecny stan rzeczy).
[43600][43628]Widzimy przeciętnego Amerykanina
[43630][43658]i podwójne ogłoszenia wykupione|przez General Motors i Shell
[43660][43688]mówiące mu, General Motors|opracowuje samochody na wodór,
[43690][43735]a Shell będzie jego|potencjalnym dostawcą.
[43750][43798]Jeżeli wodór może dać lepszą|energię |niż tą, pochodzącą z elektryczności,
[43800][43848]to wtedy, "do jasnej-ciasnej"|powinno to być kwestią wyboru.
[43850][43868]Problem w tym, że nie|mamy takiego wyboru.
[43870][43898]Jak daleko ten samochód zajedzie| na ekologicznym paliwie?
[43900][43948]w przybliżeniu to będzie około|100-125 mil. (160-200 km)
[43950][43978]Dobrze. Interesujące.
[43980][44018]Samochody napędzane paliwem wodorowym
[44020][44078]zużywają od 3 do 4 razy|więcej energii niż samochody|napędzane bateriami.
[44080][44098]To jest początek|fantastycznej technologii,
[44100][44128]i dziękuję za spotkanie was tutaj.
[44130][44148]Za chwilę będziemy|oglądali inne pojazdy,
[44150][44193]ale to wodór jest drogą do przyszłości.
[44200][44228]Dzisiaj panuje duży entuzjazm|dla samochodów wodorowych, ale...
[44230][44268]Napisałem o tym całą książkę |zatytułowaną "Szum o Wodorze".
[44270][44308]Myślę, że to jest jasne, że wodór |jest trudniejszą alternatywą paliwa
[44310][44338]niż jakakolwiek inna alternatywa,|której kiedykolwiek próbowaliśmy.
[44340][44358]Oto 5 cudów, których muszą się spełnić,
[44360][44378]aby wodorowe samochody|pojawiły się na rynku.
[44380][44418]Pierwszy: przeciętny samochód |wodorowy kosztuje ok. miliona dolarów.
[44420][44438]To ma stanieć.
[44440][44488]Drugi: nie znamy na razie żadnego|materiału, który byłby w stanie|zgromadzić tyle wodoru w samochodzie,
[44490][44508]aby dać mu oczekiwany|przez ludzi zasięg.
[44510][44548]Cud numer trzy. Paliwo|jest bardzo drogie.
[44550][44608]Nawet wodór z brudnych|paliw kopalnych jest 2-3|razy droższy niż benzyna.
[44610][44638]Czwarty: musisz mieć |infrastrukturę do tankowania.
[44640][44658]Mamy obecnie 180 000 stacji benzynowych.
[44660][44698]Ktoś będzie musiał wybudować|przynajmniej 10 albo 20|tysięcy stacji wodorowych,
[44700][44728]zanim ktokolwiek będzie|się tym interesował.
[44730][44758]Cudem piątym jest - musisz|mieć nadzieję i modlić się,
[44760][44788]aby inni uczestnicy rynku |nie poszli do przodu w rozwoju.
[44790][44838]Ponieważ właśnie teraz, najlepszym|samochodem na rynku jest po prostu
[44840][44848]pojazd hybrydowy.
[44850][44878]Nadal działa na benzynę i|możesz tankować go wszędzie,
[44880][44898]ma 2 razy większy zasięg|od przeciętnego samochodu.
[44900][44938]Aktualne hybrydowe pojazdy| są zależne od benzyny,
[44940][44968]ale używając silnika elektrycznego |zwiększają swoją oszczędność paliwa.
[44970][45018]I jeżeli technologia baterii| będzie coraz lepsza,
[45020][45058]wtedy najlepsza hybryda, a potem|hybryda ładowana z gniazdka w roku 2020
[45060][45115]będzie znacznie przewyższać |najlepszy samochód wodorowy.
[45120][45148]Filmowaliście mnie tak długo, że wiecie,
[45150][45178]że nie będę za długo |kręcić się wokół tej sprawy.
[45180][45218]To mogłaby być długa|droga ku przyszłości.
[45220][45268]Toyota powiedziała: "Samochody|na paliwo wodorowe nie|wcześniej, niż za 30 lat."
[45270][45298]Wtedy odebrałem rozmowę z Departamentu|Energii ze stanu Kalifornia:
[45300][45318]"Co ty do diabła robisz?"
[45320][45338]I wszyscy inni producenci|paliw wodorowych:
[45340][45378]"My próbujemy zarobić|na życie tutaj..."
[45380][45388]To jest okropne.
[45390][45428]Tylko dlatego, że dużo ludzi|chce przy tym pracować,|to nie jest żadną gwarancją.
[45430][45458]To jest Disneyland - |życzenia stają się prawdą.
[45460][45488]Ja nie pracuję w Disneylandzie.
[45490][45518]Pracuję w prawdziwym świecie, |gdzie życzenia nie spełnią się same
[45520][45578]i naprawdę musisz ciężko|pracować, aby one się spełniły.|Mam nadzieję, że damy radę.
[45580][45608]14 marca 2005
[45630][45691]Po 27 dniach czuwania aktywiści|w końcu usłyszeli odpowiedź od GM.
[45760][45808]Paul Scott zadzwonił: "Czy jesteście|ludzie zajęci? Oni wciągają|nasze samochody właśnie teraz."
[45810][45838]"GM załadowuje samochody na|ciężarówki właśnie teraz!"
[45840][45848]"Co, co?"
[45850][45901]"Dobra, zostawimy wszystko| i zaraz tam będziemy."
[45950][45968]Oni załadowywali je,
[45970][45998]opony skrzeczały, a lawety| łopotały o siebie
[46000][46041]jak oni wpychali je na ciężarówki.
[46070][46098]Jesteśmy przeciwko największym| pieniądzom na świecie.
[46100][46128]Jesteśmy przeciwko przemysłowi|naftowemu, przemysłowi samochodowemu.
[46130][46182]To jak Dawid naprzeciw Goliata,| w bardzo dużej skali
[46190][46253]Ale jeżeli jest wystarczająca ilość|Dawidów na świecie, możemy wygrać.
[46300][46329]GM, wstydź się!
[46350][46388]General Motors zabiera stąd EV1,
[46390][46408]aby je niszczyć,
[46410][46438]wykonując zlecenie|przedsiębiorstw naftowych.
[46440][46478]Prosimy was o jedno, dajcie|nam trochę wolnego terenu,
[46480][46498]jeżeli mógłbyś zejść dla nas z podjazdu,
[46500][46554]abyśmy nie musieli robić z|nikim przepychanek. Dziękuję.
[46770][46801]Nie niszczcie EV1.
[46950][46993]15 marca 2005 ostatnie EV1 w Burbank
[47010][47048]zostały zabrane i zniszczone.
[47690][47718]- W porządku, Możesz wejść | - Wspaniale.
[47720][47758]Zejdziemy do skarbca |i pokażę ci samochód.
[47760][47778]Tęsknię za tym małym samochodem.
[47780][47798]Tak. Bardzo się cieszymy, że go tu mamy.
[47800][47838]Mamy kilka elektrycznych |pojazdów i kolekcję hybryd,
[47840][47868]ale ten cieszy nas szczególnie.
[47870][47898]Ten jest wyjątkowy.
[47900][47938]- Oto i on. | - Moje dziecko!
[47980][48006]Numer 99.
[48010][48038]- Rozpoznajesz ten samochód. | - Tak. To był samochód Chrisa.
[48040][48068]Pewno masz rację.
[48070][48088]Proszę, usiądź sobie.
[48090][48118]Jest tylko jeden problem,| nie uruchamia się.
[48120][48148]Wiesz, że General Motors rozmontował je.
[48150][48178]- Wiem. | - Żałujemy, że oni to|zrobili, ale musieli.
[48180][48208]Rozumiemy to. Jesteśmy po prostu|szczęśliwi, że go posiadamy.
[48210][48215]Tak.
[48216][48238]To jest bardzo ważna część|motoryzacyjnej historii.
[48240][48258]- To jest... | - Mieć producenta jak
[48260][48288]General Motors uczestniczącego |w tym programie. To jest cudowne.
[48290][48350]Rzecz w tym, że nie powinien on|być częścią historii motoryzacji.
[48490][48524]W 1939 szpanowali |elektrycznymi samochodami,
[48526][48538]mieli wtedy kilka modeli.
[48540][48568]Mówili, że to będzie coś| za następne kilka lat.
[48570][48598]I to się nigdy nie pojawiło. Ponieważ| to miało się nigdy nie pojawić
[48600][48628]Robią zbyt duże pieniądze| na technologii
[48630][48648]silników spalinowych.
[48650][48678]{y:b}PRZEDSIĘBIORSTWA|{y:b}SAMOCHODOWE - WINNE!
[48680][48728]Jeżeli pojawia się jakieś zagrożenie,|wtedy powstaje ekonomiczny|nacisk, aby znaleźć alternatywę.
[48730][48758]I tak długo, jak nie|ma żadnych alternatyw,
[48760][48788]ten zagrażający produkt staje|się coraz bardziej dochodowy.
[48790][48828]{y:b}KOMPANIE NAFTOWE - WINNE!
[48830][48858]Te są te same baterie których|używasz w swoim laptopie.
[48860][48878]Mają 6800 ogniw.
[48880][48908]Może przejechać 300 mil na|jednym ładowaniu, (480 km)
[48910][48928]jadąc z prędkością 70 mph. (112 Km/h)
[48930][48965]Osiąga 0 do 60mph w|3.6 sekundy. (0-100 Km)
[48966][48998]Jest to zatem niesamowity|wyczyn dla każdego samochodu,|nie tylko elektrycznego.
[49000][49018]Gdyby te same baterie|mogłyby zostać włożone do EV1
[49020][49048]bardzo łatwo byłoby zwiększyć|jego zasięg do 300 mil (480 km).
[49050][49088]To jest wstyd widząc te|samochody zniszczone, |kiedy można było je ulepszyć.
[49090][49108]{y:b}BATERIE - NIEWINNE!
[49110][49138]Wiem co zrobiłem i dlaczego to zrobiłem.
[49140][49168]I gdybym musiał zrobić to jeszcze|raz bazując na tych samych danych,
[49170][49188]wiedząc do czego to doprowadzi,
[49190][49216]postąpiłbym dokładnie tak samo.
[49216][49238]{y:b}KALIFORNIJSKA KOMISJA|{y:b}ZASOBÓW POWIETRZA - WINNA!
[49239][49260]Kiedy większość Amerykanów|słyszy o oszczędzaniu energii
[49261][49288]ma następujące skojarzenia: |"Chcesz bym jeździł małym samochodem,
[49290][49308]chcesz by w moim domu było zimno,
[49310][49348]i w zasadzie chcesz zrobić|ze mnie Europejczyka".
[49350][49378]{y:b}KONSUMENCI - WINNI!
[49380][49398]To jest brak przywództwa.
[49400][49438]To jest brak przeciwstawienia|się przemysłowi naftowemu,
[49440][49458]i przemysłowi samochodowemu.
[49460][49488]Trzeba zrozumieć, że oni|nie są Wujkiem Samem.
[49490][49508]Wujek Sam musi pozostać Wujkiem Samem,
[49510][49548]a Wujek Sam nie może postępować,| jak General Motors.
[49550][49568]{y:b}RZĄD - WINNY!
[49570][49598]Oni marnują ogromne ilości pieniędzy
[49600][49638]na samochody wodorowe, które we|wszystkich sensownych kalkulacjach,
[49640][49658]nie będą sprzedawane na rynku
[49660][49688]wcześniej niż za dwie dekady.
[49690][49718]Myślę, że to będzie |jeden z największych błędów
[49720][49748]w historii przemysłu motoryzacyjnego.
[49750][49778]PALIWA WODOROWE - WINNE!
[49780][49818]Czy słyszałeś kiedykolwiek o|powiedzeniu: "Śmierć od miliona cięć"?
[49820][49860]Małe, cienkie cięcia, aż końcu| ktoś wykrwawi się na śmierć.
[49890][49938]Walka o elektryczne samochody była| po prostu, walką o przyszłość.
[49940][49996]Goliat wygrał tę rundę, ale |teraz Goliat ma nowe problemy.
[50000][50018]Rosnące ceny ropy naftowej.
[50020][50058]Ameryka jest nadal zamieszana|w konflikty na Bliskim Wschodzie,
[50060][50098]a globalne ocieplenie staje się |coraz bardziej poważnym zagrożeniem.
[50100][50128]Co możemy zrobić, by ponownie|kształtować przyszłość?
[50130][50178]To miasto jest w ciągłym ruchu, |wielu znanych osób już tu nie ma.
[50180][50218]Dlaczego? Ponieważ oni nie|potrafili przystosować się do zmian.
[50220][50248]My wszyscy musimy|przystosowywać się do zmian.
[50250][50278]Nie dyskutuj kto i za co jest winny.
[50280][50298]Zbudujmy nowy przemysł.
[50300][50328]Zróbmy znów Amerykę silną.
[50330][50358]Chelse kontynuuje swoją pracę z| grupą zwaną Plug-in America,
[50360][50388]pracując z obywatelami naprzeciw|politycznym okolicznościom,
[50390][50428]aby promować przyszłość|niezależnej energii.
[50430][50454]Spotkanie Jima Woolseya|było wydarzeniem,
[50456][50478]ponieważ okazało się że jest on|fanem rzeczy, które robiliśmy,
[50480][50508]i on zgłosił się, by pracować| z Plug-in Ameryka.
[50510][50538]To jest jeden z przykładów |relacji, które muszą zaistnieć
[50540][50568]aby dalej wspierać to,|czego wszyscy chcemy.
[50570][50618]Zasiadałem w czterech administracjach,| wraz z prezydenckimi spotkaniami,
[50620][50648]wszystkie w różnych aspektach| bezpieczeństwa narodowego.
[50650][50678]I fakt, że 2/3 z odkrytych|pokładów ropy na świecie
[50680][50718]znajduje się na Bliskim Wschodzie|i wszyscy jesteśmy tak|uzależnieni od tej części świata,
[50720][50748]jest bardzo dużym pytaniem |dla bezpieczeństwa narodowego.
[50750][50758]Za mną są dwie rzeczy.
[50760][50798]Jedna to Prius, hybrydowa |benzynowo-elektryczna Toyota,
[50800][50818]i stacja przekaźnikowa elektrowni.
[50820][50848]Dzisiaj nie mają one ze|sobą zbyt wiele wspólnego,
[50850][50878]ale istnieje szansa, że mogłyby|one mieć ze sobą wiele wspólnego,
[50880][50898]w pozytywnym znaczeniu.
[50900][50948]I właśnie dlatego myślę, że|ładowana z gniazdka hybryda jest|naturalnym, następnym krokiem,
[50950][50978]i to jest dostępne dla nas dzisiaj.
[50980][50998]To jest ładowany z gniazdka Prius,
[51000][51038]który jest modyfikacją|normalnej Toyoty Prius
[51040][51068]i pozwala podróżować...
[51070][51108]która podnosi osiągi do 150-180|mil na galonie (1,6-1,8l na 100km)
[51110][51138]dla pierwszych 50-60 mil|poruszania się (80-96km)
[51140][51168]Nie potrzebujemy drogiej|infrastruktury ładowania,|by użyć tego samochodu.
[51170][51192]Możesz po prostu go podłączyć| gdziekolwiek w garażu.
[51194][51228]W ten sposób czynimy szczęśliwymi|przyrodników, ponieważ jest czyściej.
[51230][51268]Czynimy też szczęśliwszymi|neokonserwatystów, ponieważ|zużywa się mniej benzyny.
[51270][51298]W ten sposób każdy jest szczęśliwy,| ponieważ zużywa on mniej benzyny.
[51300][51358]Ładowane z gniazdka samochody mogą|być dalekosiężnym sposobem na|zmniejszenie naszej zależności od ropy.
[51360][51388]Wytwarzając tę elektryczność| z wiatru i słońca
[51390][51418]można przyczynić się do|zmniejszenia zanieczyszczenia.
[51420][51478]Ze swoją technologią baterii|używaną w większości hybrydowych|samochodów, Ovshinsky zbudował
[51480][51508]jedna z największych na świecie|fabryk cienkich ogniw słonecznych.
[51510][51546]To jest zwykły stalowy dach,
[51550][51568]a to jest podłożone materiałem klejącym.
[51570][51603]Tu podkładasz zaprawę,
[51610][51628]dociskasz, zakładasz okablowanie.
[51630][51658]Wszystko jest łatwe do podłączenia.
[51660][51698]Każdy, kto chce zrobić rewolucję|nie powinien chwytać pistoletu,
[51700][51728]tylko zacząć pracować, tak jak my,
[51730][51780]by zmieniać świat, używając|nauki i technologii.
[51790][51808]Jestem optymistką odnośnie przyszłości.
[51810][51838]Nawet biorąc pod uwagę, to wszystko,|co widzieliśmy podczas wojen o EV,
[51840][51858]pozostaję optymistką.
[51860][51888]Jedną z rzeczy, która|powoduje, że Ameryka działa
[51890][51953]to ci rozgniewani szarzy ludzie |ożywieni przez rzeczy, które są nowe.
[51970][52008]Kiedy uda ci się zrobić|koalicję tej wielkości i w|takim niesamowitym stylu,
[52010][52028]zdobywasz uwagę polityków.
[52030][52048]I oto mamy poważny problem:
[52050][52068]Ameryka jest uzależniona od ropy.
[52070][52098]Widzę tę całą potencjalną |koalicję pomiędzy obrońcami drzew,
[52100][52148]ludźmi uszczęśliwiającymi innych,| pogromcami smutków, tanimi|sprzedawcami i ewangelistami.
[52150][52178]To jest koalicja o dobrym rozmiarze.
[52180][52238]Jesteśmy o krok od świata,|który jest naprawdę|odnawialny i całkowicie czysty
[52240][52266]jeżeli tylko będziemy mieli siłę|woli, by wprowadzić go w życie.
[52266][52298]Nie musisz czekać na wielkie|przedsiębiorstwa samochodowe.|Możesz zrobić to sam,
[52300][52308]tak jak robię to tutaj.
[52310][52333]Stare samochody, nowe samochody | - naprawdę nie ma znaczenia.
[52333][52344]mogę przerobić cokolwiek.
[52346][52358]Nie widziałeś jeszcze wszystkiego.
[52360][52382]Przyszłość będzie bardzo |świetlana na tym obszarze,
[52384][52398]a siły popychające ją w tym kierunku,
[52400][52438]będą zarówno siłami ekonomicznymi,|jak i technologicznymi.
[52440][52458]Kiedy ludzie widzą te rzeczy,
[52460][52478]i mówią: "Kurcze, ja też chcę to robić!"
[52480][52508]I te słowa idą dalej.
[52510][52538]To daje nam nadzieję.
[52540][52588]Nadzieję, że możemy dokończyć naszego żywota,| osiągnąwszy to, co zamierzaliśmy zrobić
[52590][52598]i co zrobiliśmy
[52600][52628]A ty nadal chcesz zrobić tyle|rzeczy, mając przed sobą wiele lat?
[52630][52671]Nie miałbym wystarczająco czasu...