Potocznie: finanse = zasoby pieniężne
Tylko te zjawiska pieniężne, które są związane z kreacją i ruchem realnie istniejących zasobów pieniądza bądz

też z zaciąganiem zobowiązań do uruchomienia zasobów pieniężnych w przyszłości, wchodzą w zakres
finansów.
Przedmiot nauki finansów  nauka o zjawiskach i procesach pieniężnych. Zajmuje się głównie badaniem ruchu
pieniądza: jego tworzeniem w systemie bankowym krążeniem między różnymi jednostkami gospodarującymi,
osiadaniem w postaci oszczędności i rezerw pieniężnych.
Podstawowe kryteria klasyfikacji finansów:
·ð kryterium przedmiotowe  wskazuje na tytuÅ‚ (charakter) operacji pieniężnej
·ð kryterium podmiotowe  wskazuje na rodzaj jednostki, która dokonuje operacji pieniężnych.
Podział zjawisk według kryterium przedmiotowego:
·ð przychody i wydatki rynkowe  wystÄ™powanie wzajemnego Å›wiadczenia miÄ™dzy podmiotami
uczestniczącymi w danym akcie rynkowym; ruch pieniądza i jego ekwiwalentów w transakcjach
rynkowych jest regulowany przez mechanizm rynkowy i  ewentualnie  przez normy prawa
stanowionego, jeżeli państwo czy inne związki publicznoprawne ingerują w funkcjonowanie rynku
·ð przychody i wydatki nierynkowe (transfery)  brak Å›wiadczenia wzajemnego ze strony uczestnika
transferu otrzymującego świadczenie pieniężne; operacje transferowe nie są regulowane przez
mechanizm rynkowy, majÄ… podstawÄ™ uznaniowÄ….
Klasyfikacja podmiotowa:
·ð finanse przedsiÄ™biorstw  stanowiÄ… zespół zjawisk finansowych zwiÄ…zanych z przychodami i wydatkami
pieniężnymi podmiotów uczestniczących w procesie produkcji i wymiany dóbr prywatnych
·ð finanse gospodarstw domowych  stanowiÄ… zespół zjawisk finansowych zwiÄ…zanych z przychodami i
wydatkami pieniężnymi ludności
·ð finanse banków i innych poÅ›redników finansowych  stanowiÄ… zespół zjawisk finansowych zwiÄ…zanych
z funkcjonowaniem banków i innych pośredników działających na rynkach finansowych zajmujących
się kierowaniem funduszy pieniężnych, nagromadzonych przez jedne podmioty do drugich
podmiotów, które zgłaszają popyt na te fundusze
·ð finanse publiczne  stanowiÄ… zespół zjawisk finansowych zwiÄ…zanych z przychodami pieniężnymi
państwa i jednostek samorządu terytorialnego z wyłączeniem jednostek sektora publicznego
zaliczonych do sektora finansów przedsiębiorstw.
Funkcje finansów:
·ð alokacyjna
·ð redystrybucyjna
·ð stabilizacyjna
Funkcja alokacyjna polega na dokonywaniu alokacji zasobów w gospodarce za pomocą strumieni pieniężnych
(rozdzielanie czynników produkcji i dóbr).
Funkcja redystrybucyjna polega na dokonywaniu wtórnego podziału dochodów, które powstały w wyniku
pierwotnego podziału PKB pod wpływem mechanizmu rynkowego bądz
regulacji administracyjnych.
Funkcja stabilizacyjna polega na oddziaływaniu na przebieg procesów gospodarczych w kierunku zachowania
stałego i zrównoważonego wzrostu przy optymalnym wykorzystaniu czynników tak, aby zapewnić
społeczeństwu stałą poprawę warunków życia.
Aktywa to składniki majątkowe. Pasywa to z
ródła finansowania składników majątkowych. Bilans jest
zestawieniem aktywów i pasywów na dany dzień.
Aktywa:
·ð trwaÅ‚e
·ð obrotowe
Uszeregowane są od tych najtrudniejszych do upłynnienia do najbardziej płynnych.
Upłynnić = zamienić na gotówkę.
Aktywa trwałe: budynki, maszyny, urządzenia.
Aktywa obrotowe: środki pieniężne itp.
Aktywa trwałe to aktywa, które są zaangażowane w przedsiębiorstwie długookresowo (oficjalnie dłużej niż rok).
Można je podzielić na aktywa niezbędne do prowadzenia działalności operacyjnej, które służą do prowadzenia
działalności produkcyjnej, usługowej, handlowej itp., oraz na aktywa traktowane jako inwestycje, które służą
osiągnięciu korzyści w postaci wzrostu wartości przychodów.
Aktywa trwałe nie zużywają się w trakcie jednego cyklu operacyjnego przedsiębiorstwa.
Należności to obietnica otrzymania środków pieniężnych w przyszłości.
Aktywa trwałe tworzą potencjał produkcyjny przedsiębiorstwa.
Aktywa obrotowe zużywają się w trakcje cyklu operacyjnego przedsiębiorstwa, obracają się w
przedsiębiorstwie.
Aktywami obrotowymi mogą być aktywa o charakterze inwestycyjnym lub zaangażowane w działalność
operacyjnÄ… (ale tylko na okres do jednego roku).
Pasywa to kapitały potrzebne do sfinansowania majątku.
Środki pieniężne są w aktywach.
Pasywa dzielimy na kapitały własne i obce. Pasywa w bilansie są uszeregowane według stopnia wymagalności
(kapitały własne i kapitały obce). Najpierw są kapitały najpóz
niej wymagalne.
Kapitały obce pozyskujemy np. przez pożyczki lub emitowanie obligacji.
Akcje, udziały to kapitał własny.
Kapitał własny: dawca kapitału staje się właścicielem, ma prawo do udziału w majątku przedsiębiorstwa.
Dawca kapitału obcego staje się wierzycielem, jedynie wypożycza środki przedsiębiorstwu i ma prawo do
odsetek.
Kapitał własny to kapitał bezzwrotny.
Wynagrodzeniem dla dawcy kapitału własnego jest dywidenda, czyli prawo do udziału w zysku.
Kapitał własny jest ostatni w dostępie do środków przedsiębiorstwa. Najpierw wypłacane są odsetki
wierzycielom, dopiero wtedy zyski są wypłacane właścicielom.
Kapitał własny ponosi ryzyko działalności gospodarczej, a kapitał obcy tego ryzyka nie ponosi. Kapitał własny
przejmuje zysk, kapitał obcy nie uczestniczy w podziale zysku.
Kapitał własny oczekuje korzyści większych od podejmowanego ryzyka.
Kapitał własny jest kapitałem droższym: właściciele ponoszą większe ryzyko i oczekują większych korzyści.
Dywidenda jest wypłacana z zysku po opodatkowaniu.
Przedsiębiorstwo osiąga korzyści podatkowe przez wypłacanie odsetek.
Kapitał własny potrzebny jest do tego, aby przedsiębiorstwo mogło zaistnieć (funkcja inicjująca).
Inne funkcje kapitału własnego:
·ð funkcja finansowania
·ð funkcja zabezpieczajÄ…ca  kapitaÅ‚ wÅ‚asny stanowi zabezpieczenie dla wierzycieli
·ð funkcja wiarygodnoÅ›ci  im wiÄ™kszy udziaÅ‚ kapitaÅ‚u wÅ‚asnego, tym przedsiÄ™biorstwo jest postrzegane
jako bardziej wiarygodne (wiarygodność kredytowa)
·ð funkcja inicjatywna  kapitaÅ‚ wÅ‚asny nie jest obÅ‚ożony tak dużymi ograniczeniami jak kapitaÅ‚ obcy.
Aktyw muszą być równe pasywom (zasada równowagi bilansowej).
Trzy z
ródła kapitału własnego:
·ð kapitaÅ‚ podstawowy
·ð zysk netto
·ð kapitaÅ‚ zapasowy (rezerwowy)