Określenia czasownika

Określenia czasownika

1.

Podane w nawiasach rzeczowniki wpisz w odpowiedniej formie,

tak aby powstały związki wyrazowe. Określ przypadek wpisanych
rzeczowników.

rozpakowałem

(walizka)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .

przyglądałem się

(wystawa)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .

nie słyszałem

(odpowiedź)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .

szedłem

(dziecko)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .

mówię

(film)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .

Czasownik jest najczęściej określany przez:

rzeczowniki

kupił książkę, zanucił piosenkę, pożyczył rower

przysłówki

biegł szybko, śpiewał pięknie, popatrzył życzliwie

wyrażenia przyimkowe

szedł do domu, jeździł na rowerze

2.

a) W podanych związkach podkreśl wyrazy podrzędne.

ciężko pracował, śpiewała piosenkę, ślicznie wyglądały,

rodzice wyjechali, świetnie gotuje, kupiłem owoce,

dogoniła przyjaciela, długo wędrowali, zajada słodycze

b) Wypisz te związki, w których wyraz podrzędny jest przysłówkiem.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

16

Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl

3.

Wypisz związki czasownika i określ przypadek wyrazów pod-

rzędnych.

4.

Pokoloruj na żółto pola, na których zapisano związki czasow-

nika z przysłówkami, na zielono pola ze związkami czasownika
z rzeczownikami, a na brązowo pola ze związkami czasownika z wy-
rażeniami przyimkowymi.

b) Wyjaśnij znaczenie przynajmniej pięciu z powyższych związków
wyrazów.

17

Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl

Zdania złożone. Powtórzenie

Zdania złożone. Powtórzenie

1.

Wykorzystując podane w nawiasach spójniki, dopisz zdania

składowe, tak aby powstały zdania złożone współrzędnie. Postaw
niezbędne przecinki.

(oraz)

Uprawiam wspinaczkę wysokogórską. . .

(a)

Uprawiam wspinaczkę wysokogórską. . .

(ale)

Uprawiam wspinaczkę wysokogórską. . .

(albo)

W przyszłości zajmę się archeologią. . .

(zatem)

W przyszłości zajmę się archeologią. . .

(jednak)

W przyszłości zajmę się archeologią. . .

(toteż)

Pracuję na poczcie. . .

(natomiast)

Pracuję na poczcie. . .

(lecz)

Pracuję na poczcie. . .

2.

Dopisz zdania podrzędne, stosując podane w nawiasach spój-

niki. Pamiętaj, aby rozdzielić zdania składowe przecinkiem.

(że)

Zostawił mi wiadomość. . .

(która)

Zostawił mi wiadomość. . .

(jakiej)

Zostawił mi wiadomość. . .

(do którego)

Spotkam się z kolegą. . .

(ponieważ)

Spotkam się z kolegą. . .

(gdy)

Spotkam się z kolegą. . .

(iż)

Powiedział mi o tym. . .

(kiedy)

Powiedział mi o tym. . .

(co)

Powiedział mi o tym. . .

43

Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl

3.

Wstaw przecinki rozdzielające zdania składowe. Pierwsze li-

tery ze zdań złożonych podrzędnie wpisz w pierwszy diagram,
pierwsze litery ze zdań złożonych współrzędnie – w drugi.

Aleksander wyjechał do Londynu z kolegą który zna angielski.

Albo zaprosisz całą klasę albo nie mów o urodzinach nikomu.

Samemu sobie zawdzięczam że zdobyłem tytuł najlepszego ucznia.

Spojrzałeś na moją pracę ale nie poświęciłeś jej zbyt wiele uwagi.

Proszę abyście nie wracali zbyt późno.

Ta wystawa zachwyca albo denerwuje wszystkich zwiedzających.

Robiłeś dobrą minę do złej gry więc wszyscy ci uwierzyli.

Edek odwiedza mnie zawsze wtedy gdy upiekę sernik.

Razem możemy osiągnąć to czego nie osiągnąłbym sam.

Ala dopiero uczy się angielskiego natomiast dobrze zna niemiecki.

Aby zdążyć na czas musisz wstać wcześniej niż zwykle.

P e r

a d

(łac. dosł. „przez ciernie do gwiazd”) poprzez trudy wiedzie droga do sukcesu.

4.

Uzupełnij zdania, dopisując zdania wtrącone.

Sweter, który

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

, nie jest w moim guście.

Do osób, które

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

, nie mam zaufania.

Rower, o jakim

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

, dostaniesz na urodziny.

Decyzja, że

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

, zaskoczyła nas wszystkich.

Z każdym, kto

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

, mogę się zaprzyjaźnić.

W liście, którego

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

, była ważna

wiadomość dla moich rodziców.

44

Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl

Zdanie wtrącone

to zdanie podrzędne znajdujące się w środku zdania

nadrzędnego.

Książka, którą mi podarowaliście, zrobiła na mnie ogromne wrażenie.

Uwaga. Zdanie wtrącone oddzielamy z obu stron przecinkami.

5.

Postaw przecinki.

6.

a) Podkreśl przydawki.

Późnym wieczorem wybraliśmy się do nowo otwartej, wegetariań-
skiej restauracji.
Widzieliśmy tajemniczego, nieznajomego mężczyznę w długim
płaszczu i czarnym kapeluszu.
Cały wieczór opowiadaliśmy sobie dziwne i przerażające historie.

b) W każdym zdaniu zastąp jedną z przydawek zd. podrzędnym.

45

Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl