Arkusz1

Strona 1

MARGIT SANDEMO

TAJEMNICA W ADCY LASU

Ł

Z norweskiego przełożyła

IWONA ZIMNICKA

POL-NORDICA Publishing Ltd.

Otwock 1994

ROZDZIA I

Ł

Przez wiele lat las krył w swym wnętrzu tajemnicę.

Jedne narodziny nastąpiły w roku 1832.
- Ach, nie, nie znów! - zaszlochała akuszerka.
- Czy z dzieckiem coś nie w porządku? - szepnęła wycieńczona położnica,

Matka z wysiłkiem otworzyła oczy i popatrzyła na małego.
- Ach, mój Boże! Miej litość nade mną, niczego złego nie zrobiłam!

Taki śliczny, a mimo to mógł swym wyglądem sprowadzić jedynie tragedię.

Kto czuwał nad ludźmi wyprawiającymi się na jagody, by niezawodnie
znajdowali powrotną drogę do domu? Kto odpędzał niedźwiedzia, gdy
nieostrożny wędrowiec zbytnio się zbliżył do tego groźnego zwierza? Kto
ochraniał zbłąkane dzieci przed wilkami i mrokiem i bezpiecznie wiódł je ku
obrzeżom miasteczka, by całe i zdrowe, choć przemoczone i zapłakane, mogły
podreptać do swych rodziców?
Początek tej historii łączy się z przyjściem na świat dwojga dzieci. Nie urodziły
się jednak równocześnie - wiekiem znacznie różniły się między sobą.

- To śliczny, słodki chłopczyk. - Głos akuszerki, przepełniony rozpaczą,
wyraźnie drżał. - Jest piękny i zgrabny. Ale...

- Ja o tym wiem rzekła akuszerka. - To samo spotkało siostrę pani ojca. Nigdy
tego nie zapomnę. Pamiętam, jakby to się stało wczoraj, choć wtedy byłam
jeszcze młodą dziewczyną. To charakterystyczne dla waszego rodu, pani. Ale
obawiam się, że jaśnie pan nie będzie umiał tego zrozumieć...
Chłopczyk, noworodek, był rzeczywiście prześliczny, miał czarne jak węgiel
włosy i ciemne oczy, dość szeroką buzię i złotobrązową skórę.

Jego matka była niebieskooką blondynką o podłużnej, delikatnej twarzy.
Małżonek jej, rotmistrz, dziedzic na dworze i właściciel ziemski, Allan von
Adelkalk, noszący szlachecki tytuł barona, miał równie jasne włosy jak żona.
Mąż siostry ojca wyrzucił żonę za próg, kiedy urodziła ciemnowłosego
chłopczyka o smagłej cerze. Christine von Adelkalk zdawała sobie sprawę, że
jej mąż nie poprzestanie na tym. Jego odwet będzie po stokroć sroższy.
Najtragiczniejsze jednak było to, że na dworze jako zarządca pracował młody,
bardzo przystojny mężczyzna. Przepadał za kobietami i złamał niejedno
dziewczęce serce. Jego uwodzicielskiemu czarowi ulegały nie tylko panny z
niższych sfer, w szeregach przez niego zdobytych znalazły się także i wysoko
urodzone, szlachcianki. Miał oczy ciemne jak noc, a włosy tak czarne, że
połyskiwały niemal granatowo...

Arkusz1

Strona 2

- Dobry Boże - załkała. - Co my zrobimy? Czy w ogóle możemy coś zrobić?
Akuszerka ciężko westchnęła.
- Znam jaśnie pana niemal tak jak sama pani. To się nie może dobrze skończyć.

Dziewczyna postąpiła o krok do przodu.

Christine z trudem przełknęła ślinę, po czym kiwnęła głową.
- Czy wolno mi go przez chwilę potrzymać?
- Oczywiście! Czyż nie jest śliczny?

- Czy jeszcze go zobaczę? Muszę go zobaczyć, kiedyś, w przyszłości.

- Niech Bóg ma cię w swej opiece - szepnęła.

Rotmistrza Allana von Adelkalka cechował niepohamowany temperament.
Lubił batem popędzić zbyt powolnych pracowników czy leniwych chłopów i
nie tolerował żadnej słabości ani pomyłki. Christine urodziła mu dwie córki, o
które nie dbał ani trochę, były wszak dziewczętami. Kiedy źle się zachowały,
nie zwlekał z przywołaniem ich do porządku i im również nie żałował bata.
Christine doszły także opowieści, jakoby kiedyś, zanim jeszcze nastał jej czas,
zastrzelił swego rywala.

Piętnastoletnia córka akuszerki z przerażeniem przysłuchiwała się rozmowie.
Nagle matka odwróciła się w jej stronę:
- Elin, jedynie ty możesz nam pomóc w tej sprawie.

- Jaśnie pani - powiedziała akuszerka do baronowej leżącej w łóżku. - Wasz
mąż nie może ujrzeć dziecka. To od razu sprowadzi nieszczęście.

- Przepiękny - zaszlochała matka. - Ale zdaję sobie sprawę, że może się stać
przyczyną śmierci niewinnego człowieka. Nie dbam o to, co stanie się ze mną,
ale nie można dopuścić, by Allan skrzywdził to maleństwo!

I ona, i akuszerka doskonale wiedziały, że jaśnie pan za nic nie pozwoli
synkowi przeżyć. Kiedy gniew brał nad nim władzę, nie był w pełni świadom,
co czyni.
- Na nic się zdadzą tłumaczenia - stwierdziła akuszerka. - Mogłabym próbować
wyjaśnić panu, że jeden z przodków jaśnie pani, pradziad czy też prababka, taki
właśnie mieli koloryt: ciemne włosy i śniadą cerę. Ale kiedy ktoś nie chce
czegoś zrozumieć, to nie zrozumie tego nigdy.

- Wiem o tym. Mój małżonek, niestety, zawsze dostrzega we wszystkim tylko
to, co najgorsze. Ach, proszę, ratuj moje dziecko! Spraw, by przeżyło! Błagam
cię!
- Zrobię, co będę mogła. Elin! Zabierzesz chłopca i wymkniesz się z nim
tylnymi drzwiami. Biegnij co sił w nogach do lasu i niech nikt cię nie zobaczy!
Skryj się w lesie aż do zmroku, to nie potrwa długo. Później zabierzemy go do
nas, do domu. Postaram się znaleźć ludzi, którzy go wychowają gdzieś daleko
stąd. A wy, pani, musicie powiedzieć jaśnie panu, że dziecko przyszło na świat
martwe. No i że to była dziewczynka.

- Tak, kiedy nadejdzie taki czas, że będzie bezpieczny. Dopóki jednak będzie
żył jaśnie pan, nie możecie, pani, uznać dziecka za swoje.
Matka przytuliła chłopczyka do siebie, ucałowała go w czoło i bardzo
niechętnie, z rozpaczą w oczach, oddała akuszerce.

Wszystkie trzy myślały o tym samym: W czasie porodu towarzyszyła im
służąca, ale wybiegła akurat w momencie, gdy akuszerka stwierdziła, że na
świat przyszedł chłopiec. Opuściła pokój, jeszcze zanim odkryły śniadą cerę i
ciemne włosy, które miały zaważyć na losach dziecka.

Arkusz1

Strona 3

- Jaśnie panie... Jaśnie pan ma syna!
Twarz barona rozjaśniła się w uśmiechu.
- Syn? Nareszcie!

Później zapanował jeden wielki chaos.
Ryk barona docierał do najdalszych zakątków domu.

- Muszę pomówić ze służącą, nim zdąży cokolwiek o tym wspomnieć -
zdecydowała akuszerka. - A może jednak powinnyśmy wyznać, że to chłopiec?
Christine tylko pokiwała głową. Elin wzięła na ręce zawiniątko z maleństwem i
wymknęła się z pokoju.
W tejże chwili na czele oddziału żołnierzy wjechał na dziedziniec baron von
Adelkalk. Dziewka służąca wypadła na podwórze, poganiana chęcią
przekazania jako pierwsza wielkiej nowiny.

Zeskoczył z konia i kilkoma susami przebył schody. Jego adiutant ujął
wierzchowca za uzdę i poprowadził za główny budynek dworu, ku stajniom.
Wtedy właśnie ujrzał młodą dziewczynę przemykającą się w stronę lasu z
tobołkiem w objęciach.

- MÓJ SYN! GDZIE JEST MÓJ SYN? CHCĘ GO ZOBACZYĆ!
NATYCHMIAST!
Żona z płaczem opowiadała mu o maleństwie, które urodziło się martwe.
Służąca twierdziła, że wyraźnie słyszała płacz dziecka. Akuszerka zapewniała,
że chłopczyk żył ledwie kilka minut, nic więcej nie dało się zrobić. Był zbyt
słaby, za wcześnie przyszedł na świat, po prostu nie miał szans, by przeżyć.
Lepiej, że stało się to, co się stało.
Zaraz jednak zjawił się adiutant rotmistrza i opowiedział o dziewczynie, która
kryjąc się przed ludzkim wzrokiem biegła do lasu.
Baron, nie przestając grzmieć, rozkazał swoim ludziom przeszukać las. Chciał
zobaczyć syna, takie było jego prawo, jemu na pewno uda się ożywić
chłopczyka! Nikt nie może mu zabronić obejrzenia własnego syna!

- Martwego dziecka nie nosi się tak ostrożnie - dolewał oliwy do ognia
adiutant.
Barona ogarnął jeszcze straszliwszy gniew i to utwierdziło go w decyzji: Musi
zobaczyć dziecko. Nieważne, co zrobią z dziewczyną, byle tylko przynieśli mu
małego. W końcu i on wyruszył w ślad za zbiegłą.
Dwunastu mężczyzn pognało na poszukiwanie dziewczyny i dziecka.
Akuszerka obserwowała ich z okna na piętrze.
- Dobry Boże, nie opuszczaj teraz mojej Elin! Uchroń ją przed
niepohamowanym gniewem rotmistrza!
Elin słyszała swych prześladowców. Co sił w nogach pędziła przez pogrążający
się w coraz gęstszym mroku las. Przedzierała się przez zarośla, potykała o
kamienie i wystające z ziemi korzenie, ale nie wypuściła z rąk drogocennego
ciężaru. Śmiertelnie się bała, że dziecko nagle zacznie płakać. Dlatego także nie
miała odwagi ukryć się w którejś z mijanych skalnych szczelin.
W końcu zmęczenie zaczęło brać górę. Dojmujący ból rozsadzał piersi, nogi nie
chciały nieść jej już dłużej. Musiała odpocząć.

Arkusz1

Strona 4

Jeśli jednak zostaną odkryci, oboje będą straceni.

- Pozwól mi zaopiekować się dzieckiem - rzekł cicho.

Znalazła się blisko rzeki, która w tym miejscu płynęła rwącym nurtem. Szum
przelewających się mas wody sprawił, że nie słyszała swych prześladowców
wyraźnie. A jeśli ją zaskoczą? Spróbowała ponownie zagłębić się w las, między
drzewa, ale teren był tu wyjątkowo nierówny. Mogła się przewrócić i zranić.
Stanęła na wysokiej skarpie nad rzeką i z rozpaczą rozglądała się dokoła. W
którą stronę iść? Gdzie się ukryć?

Mrok gęstniał z każdą chwilą. Elin zawsze bała się lasu wieczorem. Pełen był
wtedy nieznanych, obcych dźwięków, zewsząd wyłaniały się tajemnicze
cienie...
Ona i jej matka mieszkały na obrzeżach maleńkiego tartacznego miasteczka,
przy samym skraju lasu, i Elin, kiedy zaczynało się ściemniać, nawet nie śmiała
zerknąć między drzewa. Wiedziała, że las jest ogromny, że nie ma końca.
Kiedy człowiek zapuścił się zbyt daleko, nie miał szans, by z niego wyjść. Las
ciągnął się aż do granicy z Norwegią i jeszcze dalej w głąb tego kraju. Podobno
mieszkała w nim niezwykła istota. Leśny bożek? A może Król Gór?
Elin nieustannie była bliska płaczu, ale nie starczało jej oddechu i z gardła
wyrywał jej się tylko od czasu do czasu jakby zduszony pisk.
Robiło się coraz ciemniej. Nadal słyszała głosy prześladowców, dochodziły
jednak z daleka, z miejsca poniżej wzniesienia, na którym stała. Rozróżniała
parskanie koni, kroki mężczyzn i pobrzękiwanie szabli.
Nareszcie zdołała znaleźć lepszą drogę, prowadzącą z otwartej skarpy w
ciemność, w głąb lasu. Nagle jej stopy zapadły się w miękki mech i stanęła tuż
pod skalną ścianą. Była już u kresu sił. Nogi odmówiły jej posłuszeństwa.
Osunęła się na ziemię w niewielkim zagłębieniu u stóp góry, tam gdzie się
wywróciła nieduża sosna, która nie zdołała się utrzymać w płytkiej warstwie
gleby. Elin pomacała ręką dookoła, a kiedy poczuła, że pod korzeniami drzewa
jest miękko, przeczołgała się tam i skuliła, starając się sprawiać wrażenie jak
najmniejszej.
Dopóki dziecko było blisko niej, mogła położyć rękę na buzi chłopca i stłumić
jego płacz. Dopóki była blisko, mogła go chronić.

Na moment w lesie zapadła cisza. Nie trwała jednak długo i już znów usłyszała
kroki i odgłosy rozmów.
Elin zaczęła się modlić - o życie chłopca i swoje własne.
Nagle wejście do jamy pod korzeniami drzewa przesłoniła jakaś postać. O mały
włos, a przestraszona dziewczyna uderzyłaby w krzyk. W ostatnim momencie
jednak zapanowała nad sobą i przycisnęła dłoń do ust, a z gardła wyrwał się jej
tylko stłumiony jęk.
Chociaż właściwie dlaczego miała teraz milczeć? I tak ją przecież znaleźli!
Mężczyzna, który stał przed nią, nie był jednak żołnierzem, a przynajmniej nie
nosił munduru. Kim więc, a może czym, był?
Ostatnie błyski dziennego światła obramowały jego sylwetkę niesamowitą
poświatą. Był rosły, miał długie splątane włosy, nosił obszerną, ściągniętą
pasem kurtkę ze zwierzęcych futer, a na nogach zamiast butów obwiązane
rzemieniami kawałki skór.
Przykucnął, a Elin wcisnęła się głębiej między korzenie.

Arkusz1

Strona 5

- Ja... nie mogę... go zostawić.
- Czy chcesz, by umarło?
- Nie, och, nie!

- Jego matka dostanie go z powrotem. Kiedy nadejdzie czas.
- Skąd wiesz...

- Domyśliłem się, że o to właśnie chodzi. Czy matka jest niewinna?
- Tak.
- Cóż, zatem wszystko w porządku.
- Nie... nie wiem... Tak się boję. Czy... czy ty jesteś Władcą Lasu?
Uśmiechnął się leciutko.
- Wiem, o co ci chodzi, ale nie, to nie ja.

- Ufam ci - szepnęła.
Kiwnął tylko głową i w następnej chwili już go nie było.

Nie musiała iść daleko.
- Baronie, ona jest tutaj! Nie ma dziecka!
Otoczyli ją ciasnym pierścieniem, rotmistrz zeskoczył z konia.
- Co zrobiłaś z moim synem, ty mała dziwko? - wrzasnął.

- Dlaczego? Jakie miałaś prawo, by...

- Ale on żył!

Elin ciężko dyszała.

- A więc daj mi je. Zajmę się nim, zaufaj mi! Będziesz mogła wrócić do
barbarzyńców, którzy cię ścigają, i powiedzieć, że wrzuciłaś dziecko do
wodospadu.
Jego słowa wciąż nie przekonywały Elin. Dziewczyna oddychała ciężko i
nierówno, on jednak zauważył, że mimo wszystko jest już spokojniejsza, i
wyciągnął ręce po dziecko.

- Słyszałem, co do siebie wołali. Ten zły człowiek powiedział, że mogą zrobić,
co tylko zechcą, ale on musi dostać swego syna. Wszystko jedno, żywego czy
martwego.
Ku swemu zdumieniu Elin czuła, że jej zaufanie do niezwykłego nieznajomego
rośnie.
- Chłopiec nie jest podobny do żadnego z rodziców. Jeśli ojciec go zobaczy,
zabije i matkę, i dziecko.

Elin powoli rozprostowała się i podała mu chłopca.

Elin została sama. Miała wrażenie, że wszystko, co się tego dnia wydarzyło,
było tylko snem. Noc jednak nadchodziła już wielkimi krokami, w jamie robiło
się coraz zimniej i w końcu wyczołgała się ze swej kryjówki. Otrzepała
spódnicę i skierowała się ku głosom, które nadal rozbrzmiewały w lesie.

Elin starała się zapanować nad głosem.
- Odmówiłam modlitwę za jego małą duszyczkę i wrzuciłam go do wodospadu,
tak jak nakazała mi matka.
Uderzenie szpicruty powaliło ją na ziemię. Szpicruta była twarda, a rotmistrz
ciął bezlitośnie.

- Dziecko nie było w pełni rozwinięte, jaśnie panie. Było ułomne. Nie
chciałyśmy, abyście musieli je oglądać.

Arkusz1

Strona 6

Rotmistrz prawie oszalał z wściekłości.

- Chryste, zmiłuj się nad mą biedną duszą - szepnęła zrezygnowana.

Jeden z jego towarzyszy przystanął.

Po cichu i niezauważenie żołnierz przeniósł się na ten lepszy ze światów.

- Hop, hop! - zawołał krótko stłumionym głosem.
Nie usłyszał żadnego dźwięku, ale był pewien, że ktoś jest przy nim, tuż obok.

- Tylko przez kilka chwil, łaskawy panie. Prawie od razu przestał oddychać.
Byłam przy tym, na własne oczy to widziałam.
- Martwego dziecka nie nosi się tak ostrożnie, jak ty to robiłaś - podejrzliwie
zauważył adiutant rotmistrza.
- Ależ, panie! - Elin nie była już w stanie ukryć przerażenia. - Duszy zmarłego
należy okazać szacunek! Nawet jeśli widziała światło dnia tylko przez krótką
chwilę.
- Zróbcie z tą ladacznicą, co chcecie! Ja niczego nie słyszałem ani nie
widziałem!
Wskoczył na konia i ruszył w stronę domu. Wielu z jego ludzi poszło w jego
ślady, ale trzech żołnierzy zostało. Patrzyli na dziewczynę z pożądaniem
zmieszanym z pogardą.
Elin była świadoma, że z ich strony nie może się spodziewać bodaj odrobiny
litości.

Dziecko leżało pod ciężkimi świerkami na miękkim posłaniu z mchu nieco
dalej w głębi lasu. Kiedy wybawca wrócił, by sprawdzić, co stało się z młodą
dziewczyną, znalazł ją skuloną na ziemi. Szlochała spazmatycznie, suknię
miała pokrwawioną i rozdartą, a trzej żołnierze, rozochoceni, z chichotem
oddalali się od niej.
Mała Elin, niewinna ofiara żądzy władzy i nieopanowanej pychy rotmistrza...
Ubrany w skóry mężczyzna nie podszedł do dziewczyny, nie dał jej nawet
poznać, że znalazł się w pobliżu. Ruszył natomiast w ślad za żołnierzami.
Jeden z nich wkrótce przystanął pod wysmukłą, młodą brzózką, by lepiej
zasznurować buty.
- Poczekajcie na mnie! - zawołał wesoło do swych towarzyszy, ale ci, nie
przerywając rozmowy, szli dalej.
Cienka, długa linka ze skóry z uwiązanym na końcu kamieniem ze świstem
przecięła powietrze i okręciła się wokół szyi żołnierza, przywiązując go do pnia
drzewa. Mężczyzna próbował krzyczeć, ale z ust wydobył mu się tylko
stłumiony jęk, którego jego kompani nie mogli usłyszeć. Usiłował poluzować
rzemień, ale przy każdym ruchu pętla zaciskała się coraz mocniej. Wreszcie
ramiona opadły mu bezwładnie, w głowie zaczęło szumieć, miał wrażenie, że
powietrze zaraz rozsadzi mu płuca. Stracił przytomność.

- Hej, gdzie ty się podziewasz? - zawołał. Nie usłyszawszy odpowiedzi,
wzruszył ramionami i poszedł dalej.
Niewiele kroków zdążył zrobić. Czyjaś dłoń chwyciła go za włosy i odchyliła
głowę do tyłu. Czyjeś ramię zacisnęło się wokół jego szyi.

Trzeci z nich uszedł jeszcze kawałek, po czym zatrzymał się, by zaczekać na
pozostałych. Czuł się dziwnie osamotniony, a przecież wyczuwał czyjąś
obecność w pobliżu.

Arkusz1

Strona 7

- Nie żartujcie sobie, przestańcie się chować! Głupcy!

Przeszedł jeszcze parę metrów i potknął się o leżącego na ziemi towarzysza.
- Co? Co, u licha...?

- Chodź - powiedział łagodnie. - Odprowadzę cię do domu.

Miasteczko już ją osądziło.

ROZDZIA II

Ł

Rok 1851, dziewiętnaście lat później.

Lasy, wszędzie dookoła lasy... Jak okiem sięgnąć bezludne knieje.
Tylko jedna jedyna oznaka życia.

Odpowiedziała mu niezmącona cisza. Z wahaniem postąpił parę kroków w
kierunku, z którego przyszedł.
- Hej, wy! Gdzieście się pochowali?
W odpowiedzi usłyszał jedynie rozpaczliwe szlochy brutalnie potraktowanej
dziewczyny, co wcale nie nastroiło go łagodniej.
- Do diabła, co to wszystko ma znaczyć! - wybuchnął. - Chodźmy już wreszcie
stąd!

Obmacał zwłoki kompana. Żadnych śladów krwi... Ale kark wydawał się
jakby... złamany?
Przerażony, zaczął wołać drugiego. Czy coś nie poruszyło się przy tamtym pniu
drzewa? Zbliżył się ostrożnie. U stóp brzozy, rzucony bezwładnie jak worek,
leżał drugi z kolegów. Kark miał cały, ale coś cienkiego i bardzo mocnego
zaciskało się na jego szyi, przecinając skórę.
Żołnierz wrzasnął ze strachu, chciał rzucić się do ucieczki, lecz długi nóż wbił
mu się w pierś. Osunął się na ziemię niedaleko swych dwóch towarzyszy.
Mężczyzna z lasu ujął Elin za rękę.

Nazajutrz trzech żołnierzy znaleziono ułożonych równiutkim rządkiem na
schodach dworu rotmistrza.
Czci małej Elin nie można było jednak przywrócić. Nikt nie podejrzewał jej,
rzecz jasna, by miała coś wspólnego ze śmiercią żołnierzy, ale jak mogła
pozwolić, by ją zgwałcono? To przecież wstyd i hańba!
Później, kiedy w następstwie owego strasznego przeżycia urodziła chłopczyka,
ludzie odsunęli się od niej jeszcze bardziej. Zrozpaczona akuszerka musiała
pogodzić się z myślą, że córka nigdy nie będzie miała przyzwoitego zalotnika.

Elin i jej syna czekałoby samotne życie pohańbionych i zniesławionych, gdyby
nie to, co wydarzyło się daleko, daleko w głębi lasu.

Łagodny zmierzch zapadał cicho nad wielkimi, ciągnącymi się w
nieskończoność lasami. Spowijał mrokiem leśne wzgórza, otulał mgłą polany i
kolejne wzniesienia, przesuwał się coraz dalej i dalej aż po sam horyzont, by
tam przejąć władzę nad złotym zachodem słońca. A pełna tajemnic wiosenna
noc już wyczekiwała, by rzucić swe czary...

Arkusz1

Strona 8

Matka była w życiu dzieci wszystkim co najdroższe.

W oddali, na niewielkiej równinie poniżej okrągłego grzbietu wzgórza,
migotało słabe światełko. Tu, w tej bezkresnej głuszy, wydawało się niemal
patetyczne w swej bezbrzeżnej samotności. Można by przypuszczać, że to
siedziba pierwszych mieszkańców Ziemi, którzy tu właśnie rozpalili ogień
przed swą jaskinią i skupili się wokół ogniska otoczonego ze wszystkich stron
tajemnicami lasu. Dzikie zwierzęta. Nadprzyrodzone siły. Strach, czający się
między drzewami, wyczekujący sposobności, by wślizgnąć się w ich ciała i
zawładnąć duszą.
Światełko pochodziło z małej chaty, nie większej nawet niż drewniany szałas.
Zbudowano ją na niedużej, lecz żyznej równinie, łagodnie opadającej ku
małemu jeziorku.
Piękniejszego miejsca nie było w całym lesie; tak przynajmniej twierdziły
dzieci, które tu mieszkały.
Powiadały, że znają cały las na wylot - każdy porośnięty mchem pagórek,
wszystkie tajemne jamy i pieczary. Wiedziały, gdzie rosną moroszki, które
zarośla kryją najsłodsze maliny i gdzie szukać największych, najbardziej
soczystych jagód. Nadały imiona wszystkim jeziorkom, każdemu oczku
wodnemu, wspięły się na szczyty okolicznych gór, w każdym razie na te, które
widać było z domu, dalej bowiem zabroniono im się zapuszczać.
Oczywiście wiedziały także, gdzie leży zagroda - dom dzieciństwa ich matki.
Nie było do niej daleko, stała jednak opuszczona, popadła w ruinę, bo i babcia,
i dziadek, rodzice matki, już nie żyli.

Dzieci dobrze znały także zwierzęta, zarówno te miłe, jak i niebezpieczne. Ich
zwykły ludzki wzrok zastąpił inny, dzięki któremu umiały dostrzec także to, co
nie istniało... Nieobce im były historie o elfach, boginkach i trollach, nie
mówiąc już o tajemniczym Władcy Lasu, który pokazywał się zbłąkanym,
zagubionym na pustkowiu wędrowcom jedynie jako niewyraźny cień ukryty za
pniem drzewa.
Matka mówiła, że spotkanie z Władcą Lasu może być bardzo niebezpieczne.
Mógł pojmać wędrowca i uwięzić w jednej z wielu swych grot, głęboko w
skalnych ciemnościach. Dzieci zapytały, czy Władca Lasu jest tą samą postacią,
co Król Gór, o którym matka także im opowiadała. Zrazu matka straciła
pewność siebie, ale w końcu odparła, że nie jest to jedna i ta sama istota. Król
Gór mieszkał w błękitnej skale, ale to Król Lasu był panem wszystkiego.
Wszystkiego, co istnieje jak okiem sięgnąć, a może i jeszcze dalej. Mieszkańcy
Północy, Lapończycy, nazywali go Tapio, bożek lasu.
Kto jednak raz znajdzie się we wnętrzu góry albo w przepastnych grotach Króla
Lasu, ten nigdy się stamtąd nie wydostanie, tak twierdziła matka. Dlatego
właśnie dzieciom nie pozwalano oddalać się od domu.
W lesie było wiele ścieżek, ale nie należało po nich chodzić, bo mogły być
ułudnymi drożynkami elfów i trolli i prowadzić ludzi na manowce.
Matka uczyła dzieci różnicy między dobrem a złem, między tym, co
bezpieczne, a tym, co stanowi zagrożenie.

Tego wieczoru, kiedy szarobłękitny zmierzch zapadł nad wzgórzami, a drozd ze
wzgórza śpiewał swą melodyjną pieśń, Śmierć zawitała do samotnej chaty.

Arkusz1

Strona 9

Wszyscy traktowali go jak patriarchę.

Tego wieczoru jednak w domu panowała cisza. Grobowa cisza.

Ojciec, jak zwykle, pogrążony był w milczeniu.

Patrzyły bezradnie, jak iskra życia w ciele matki powoli gaśnie.

Kończył się pracowity dzień. Osiemnastoletni Jorulv, najstarszy z rodzeństwa,
od świtu pomagał ojcu orać małe spłachetki pola. Z ojcem niełatwo się
pracowało, tak wiele wymagał i nie tolerował żadnej słabości u innych.
Zamknięty w sobie, mocno stał obiema nogami na ziemi, nie rozumiał, co
znaczą słowa takie, jak „marzenia” czy „fantazje”.
Był panem domu, głową rodziny i zawsze domagał się respektowania swych
praw. Pierwszy zasiadał do stołu i brał to, na co mu przyszła ochota, nie bacząc,
czy dla innych wystarczy. Przy jedzeniu siorbał i mlaskał, za to od dzieci
wymagał bezwzględnej ciszy. Jorulv nigdy nie widział, by ojciec się śmiał.
Ojciec był niezwykle małomównym człowiekiem, ale z pracą w polu radził
sobie doskonale, a owa umiejętność na takim pustkowiu była niezwykle cenna.
Miał wielkie, szorstkie od pracy dłonie, a naznaczone znojem plecy z każdym
rokiem stawały się coraz mocniej zgarbione.
Jorulv, dorastając, zaczął dostrzegać, jak bardzo ojciec jest niesprawiedliwy.
Miał wśród dzieci swoich faworytów, ale była i dwójka, której wprost nie
znosił. Nie wyrażał tego, co prawda, słowami, ale gestem i wzrokiem umiał
wymownie okazać, kogo darzy sympatią.

A może jednak nie wszyscy? Jorulv niepokoił się, bo dwoje spośród
rodzeństwa zaczęło zdradzać pewne oznaki buntu. Będzie musiał stłumić ten
opór. W ich małej chatynce nie było miejsca na konflikty i niezgodę.

Śmierć skosiła już jedno życie. Nowo narodzone dziecko nie zdążyło nawet
otworzyć ust do krzyku w proteście przeciw światu. Było to małe, żałosne
stworzenie, które ojciec owinął w kawałek płótna i wyniósł z chaty.
Matka leżała w łóżku bielsza niż śnieg. Właśnie wydała na świat siedemnaste
dziecko, ale tylko sześciorgu z nich dane było przeżyć. Zbyt wcześnie się
postarzała. Siwobrązowe włosy kosmykami rozsypały się na poduszce. Dłonie
miała chude, sękate, z wystającymi, nabiegłymi krwią żyłami.
Dwie najstarsze dziewczynki siedziały przy łóżku matki. Pragnęły jej pomóc,
ulżyć cierpieniom, ale co mogły zrobić? Miały dopiero piętnaście i szesnaście
lat.

Matka - ta, przy której zawsze wszyscy się zbierali! Taka dobra. Ciągle
zmęczona, ale czujna, gotowa w porę stłumić zarzewie kłótni między dziećmi a
ojcem. Wyczerpana, ale nieskończenie cierpliwa.
Wrócił ojciec i spojrzał na kobietę w łóżku, po czym odwrócił się ku
najstarszemu synowi, Jorulvowi, stojącemu w kącie razem z młodszym
rodzeństwem.
- Nie widzicie, że ona umarła? - spytał krótko. - Musimy ułożyć ją na marach.
Juliano, ty zamkniesz jej oczy.
Dziewczyna popatrzyła na niego przerażona. W tej samej chwili pięcioletni
Matti z głośnym krzykiem rzucił się ku łóżku, ale ojciec zamachnął się na syna
i chłopczyk znów znalazł się w kącie. Upadł na podłogę, na próżno usiłując
stłumić płacz. Jorulv kucnął przy nim i zaczął szeptać słowa pociechy.

Arkusz1

Strona 10

Teraz matki już nie było.

Wiosna stała w pełnej krasie, ale nikt się nią nie radował.

Matti był jednym z dwojga dzieci, których ojciec nigdy pnie zaakceptował.
Chłopiec bardzo się starał, ale był niezdarą i rzadko coś mu się udawało. Być
może działo się tak dlatego, że zbyt wiele wysiłku wkładał w to, co robi,
zawsze pragnął wszystkim się przypodobać. Kiedy matka broniła Mattiego,
ojciec zwykle powtarzał tylko, że dzieciak jest brzydki i głupi.

Jedenastoletni Ole nie spuszczał wzroku z ojca. Jorulv dostrzegł w oczach brata
nienawiść i przestraszył się nie na żarty. Ole należał właściwie do ulubieńców
ojca. Bystry, robota wprost paliła mu się w rękach, ale dość mądry, by dostrzec
niesprawiedliwość.
Jorulv zerknął na starsze z sióstr. Szesnastoletnia Juliana, ciepła i łagodna,
obowiązkowa, nie myśląca o sobie, była zupełnie jak matka. I Rebecka,
zbuntowana piętnastolatka, która zawsze chciała chodzić własnymi drogami,
ale ojciec nigdy jej na to nie pozwalał. Rebecka była drugim z dzieci, których
ojciec nie tolerował. Przywoływał ją do porządku surowym wzrokiem i
lodowatym milczeniem, zdarzało się nawet, że ją bił, choć była już przecież
prawie dorosłą dziewczyną. Bez względu jednak na to, co robił, Rebecka nigdy
nie stała się pokorna.
Matti i Rebecka musieli znosić podobny los. Matti jednak nie opierał się tak jak
jego siostra. Nie mógł pojąć, dlaczego ojciec go nie lubi, przecież tak bardzo
starał się być grzeczny i robił wszystko, by go zadowolić.
Szóstym dzieckiem była mała Linnea, miała dopiero trzy lata. Potrafiła
oczarować wszystkich swym promiennym uśmiechem i była rozpieszczana
przez całą rodzinę. Teraz jednak siedziała nic nie rozumiejąc, przytulona do
ściany. Usta jej drżały, jakby zaraz miała wybuchnąć płaczem. Dlaczego matka
nie chce się obudzić?

W maleńkiej leśnej zagrodzie nastała cisza. Nieduże budynki, wzniesione przez
rodziców ojca w ciężkich latach głodu, jakby zapadły się jeszcze bardziej w
ziemię. Wszystkie stłoczone były w zbitą gromadkę: chata, obora i stodoła,
owczarnia, warzelnia i spichlerz... Wszystkie zbyt małe, zbyt ciasne. Ponieważ
w miasteczku nad rzeką nie było dość miejsca, niektórzy jego mieszkańcy
przed laty przenieśli się do lasu, tam założyli nowe siedziby i znaleźli pastwiska
dla zwierząt. Tak powstała i ta zagroda.

Nawet zwierzętom najwyraźniej brakowało gospodyni. Z obory dobiegały
żałosne ryki krowy, byka i cielęcia, a kozy i owce smutno beczały w swej
zagrodzie. Matka stale się niepokoiła, że mogą utracić któreś ze zwierząt, i
zawsze zatrzymywali samca z każdego gatunku, by zapewnić przychówek.
Smutek, spowodowany odejściem matki, dręczył nie tylko dzieci, odczuwały go
także zwierzęta.
Melancholijne dźwięki piosenki drozda niosły się między wzgórzami. Strumyk
szemrał tak dziwnie żałośnie. Wszystko nagle posmutniało, poszarzało.

Arkusz1

Strona 11

Pogrzeb był dla dzieci koszmarem. Ojciec i Jorulv zbili dla matki prostą trumnę
z desek i pochowano ją na wzgórzu u skraju lasu, tam gdzie spoczywały
wszystkie zmarłe dzieci i gdzie znaleźli miejsce wiecznego spoczynku
dziadkowie, rodzice matki i ojca.
Niestety, ojciec zmusił do udziału w pogrzebie wszystkie dzieci, także i te
najmłodsze.
Z namaszczeniem przytoczył odpowiedni fragment z Biblii, kiedy jednak na
trumnę posypały się pierwsze grudki ziemi, dzieci nie zdołały już nad sobą
zapanować. Wybuchnęły płaczem, a Matti usiłował rzucić się w dół do grobu.
Ojciec wpadł w gniew, tak że Jorulv i Juliana musieli go uspokajać. Linnea
uciekła do domu i gdzieś się schowała.
Wszyscy rozumieli, że od dnia śmierci matki ich życie całkiem się odmieni. Nic
już nie będzie takie jak przedtem.
Najciężej było Mattiemu. Wiedział, że nie ma już nikogo, kto zdołałby go
ochronić przed trudną do zrozumienia niechęcią ojca. I bez względu na to, jak
długo chłopczyk się nad tym zastanawiał, nie mógł dociec, w czym zawinił.
Pomagał przecież w pracy ile tylko miał sił, zawsze okazywał ojcu
posłuszeństwo. A mimo to wszystko było źle.
Rebecka powiedziała mu, że mama jest teraz w niebie. Nie, wcale nie leży w
ziemi w tej okropnej trumnie. W nocy, kiedy Matti spał, przyszli aniołowie i
zabrali ją do siebie.
Chłopczyk wiele o tym rozmyślał. Tak bardzo tęsknił za dobrymi dłońmi matki,
które czule gładziły go po lnianozłotych włosach. Mama nigdy się nie
gniewała. Mama mówiła, że Matti jest ładnym i grzecznym chłopcem.
Matti wiedział, gdzie jest niebo. Jorulv mu o tym powiedział, a przecież Jorulv
wiedział wszystko. Kiedyś Matti wyglądał przez okno. Wskazał wówczas ręką
na najwyższą górę, Jorulv zaś wyjaśnił mu, że to Niebiańska Góra. Jest tak
wysoka, że z jej szczytu można się wdrapać prosto do nieba, dlatego tak
właśnie się nazywa.
Znajdowała się co prawda daleko, ale Matti był przeświadczony, że aniołowie
przebyli całą tę drogę przez las piechotą specjalnie po to, by zabrać matkę.
Tylko dobrzy ludzie idą do nieba, tak mówił ojciec, kiedy czytał Biblię. A
przecież matka była najlepsza na świecie...
Tydzień później Matti usłyszał, jak ojciec, ściągając z nóg ciężkie buty,
mamrocze coś do siebie pod nosem. Matti niewiele z tego rozumiał, ale
wydawało mu się, że ojciec gniewa się na matkę za to, że jej już nie ma.
- ... a zresztą, jako żona i tak do niczego się nie nadawała, nie ma to więc
żadnego znaczenia. Ciągle tylko rodziła dzieci. Mężczyzna nie został stworzony
do życia w samotności, tak mówi Pan. Muszę postarać się o jaką porządną
kobietę, bo dłużej tak być nie może. Potrzebna mi taka, która będzie umiała
zająć się domem. Dzieciaki z niczym nie potrafią sobie poradzić. Chcę mieć
młodą, mocną dziewuchę, a nie podstarzałą, umęczoną, chudą kobiecinę, która
na nic nie ma siły.
Ojciec nie wiedział, że Matti go słyszy, a słowa te poruszyły wiele czułych
strun w sercu chłopca.

Arkusz1

Strona 12

- Już. Mogą teraz przyjść i zjeść, póki jedzenie gorące.

To naprawdę nie wróżyło dobrze.

Następnego wieczoru Juliana rozbierała najmłodszą siostrzyczkę, Linneę.
Ubranko jej było za ciasne i postrzępione - matka zdążyła tylko dla Olego z
nowym ubraniem, musiała przecież zgręplować, uprząść i utkać zeszłoroczną
owczą wełnę. Dziewczęta pomagały jak mogły, ale na ogół co roku starczało na
nowe ubranie tylko dla jednego dziecka. Mieli przecież tak mało zwierząt.
Najmłodsza dziewczynka przez cały dzień była niewyspana i rozgrymaszona.
Pewnie i ona, tak jak wszystkie dzieci, tęskniła za matką. Juliana zmusiła ją do
wypicia kubka mleka, bo mała nie chciała jeść kolacji. Linnea nie była silnym
dzieckiem, tak często się przeziębiała...
Juliana rozejrzała się po izbie z uczuciem rezygnacji. Mieli tylko trzy łóżka.
Największe z nich, najszersze, zajmował ojciec. Dziewczynki gnieździły się w
drugim łóżku, a chłopcy w trzecim. Było im tak ciasno, że żadne nie mogło
obrócić się na drugi bok, nie poruszając przy tym pozostałych. Pół izby
zajmowały krosna.

Juliana i Rebecka robiły wszystko, by utrzymać izdebkę w czystości, ale nigdy
nie potrafiły osiągnąć takiego stanu jak za życia matki. Ojciec spluwał na
podłogę i rzucał zabłocone buty gdzie popadło. Ole, choć mądry i pracowity,
był niestety okropnym bałaganiarzem. A doprawdy mały nieporządek
wystarczył, by w izbie zapanował straszny rozgardiasz, mieszkali wszak tak
ciasno.
Kolacja stanęła na stole. Rebecka rzuciła drewniane łyżki, aż echo poszło po
izbie.

Dym wydobywający się z pieca snuł się po izbie jak welon, ale pachniał
przyjemnie, brzozowym drewnem.
Wrócili mężczyźni: ojciec, Jorulv i Ole, brudni i zmęczeni, ale zadowoleni z
wykonanej w ciągu całego dnia pracy.
Ojciec jednak był poirytowany, czuł się niepewnie. Z Jorulvem jakoś do tej
pory dawał sobie radę, chłopak robił, co mu polecono, ale i on ostatnio zaczął
okazywać niechęć wobec narzuconego mu bezwarunkowego posłuszeństwa.
Wysuwał nawet różnorakie propozycje, po prawdzie czasami zupełnie słuszne,
i to takie, które ojcu nie przyszłyby do głowy. Należało coś z tym zrobić, nie
wolno utracić kontroli nad własnymi dziećmi.
Jeszcze gorzej sprawy się miały z Olem, jego ulubieńcem. Ole zaczął spoglądać
na ojca z wyrazem, jak mu się wydawało, pogardy! Taki szczeniak, czyżby
usiłował przywoływać ojca do porządku?
Prawdą jednak było, że Ole był mądrzejszy od ojca. Wiedział wszystko o
zwierzętach i lesie, o drzewach i roślinach, o wiatrach i pogodzie. Zbyt często
też pytał o to, co znajdowało się za lasem.

Gniewnie ściągnął z nóg zabrudzone buty i rzucił je byle jak. Rebecka
podniosła je z podłogi i demonstracyjnie wyniosła do sionki.
W każdym razie, Bogu dzięki, jest Juliana. Ona była posłuszna i grzeczna,
nigdy nie narzekała, że ma za dużo pracy, ani na to, że na jej barkach - była
wszak najstarszą dziewczynką w gromadce rodzeństwa - spoczęła tak wielka
odpowiedzialność.

Arkusz1

Strona 13

Takie były rozpieszczone, wszystkie co do jednego!

Juliana rozejrzała się dokoła.
- Myślałam, że jest z wami - powiedziała.

Popatrzyli po sobie z niepokojem.

- Kiedy dopadnę tego łobuza, porządnie złoję mu skórę, to jedno jest pewne!

- Idziemy go poszukać - rzekł krótko.

ROZDZIA III

Ł

Matti stwierdził, że w lesie zrobiło się nieprzyjemnie.

Poczuł się naprawdę nieswojo.

Z Rebecka za to wybuchały ciągłe awantury. Przeklęta dziewucha, nigdy nie
powinna była się urodzić! Bez końca tylko spory.
Tak, musi jak najprędzej się stąd wynieść. To nie jest życie dla mężczyzny, w
samotności, z gromadą bachorów, Tyle od niego wymagały! Ubrania, jedzenia,
ciepła. Co sobie wyobrażały, ile właściwie może znieść samotny wdowiec?

- A gdzie jest Matti? - przerwał nagle ciszę Jorulv.

- Nie, nie widzieliśmy go od obiadu - zdumiał się Jorulv.
- Ale wyszedł przecież zaraz za wami - wtrąciła się Rebecka. - Widziałam, jak
drepcze przez łąkę w stronę lasu.

Ciepła kurtka Mattiego zniknęła. Nigdzie nie było też jego ukochanego
drewnianego konika, którego wystrugał mu Jorulv.
Matti uciekł. Wybrał się do wielkiego lasu całkiem sam. A przecież w tych
okolicach można było spotkać niedźwiedzia. Zdarzało się, że przechodziło tędy
stado wilków, choć ostatnio dawno już ich nie widziano. Ryś także mógł
okazać się niebezpieczny dla małego dziecka. Moczary. Urwiska. Bezkresne
lasy, w których tak łatwo zabłądzić.
Niepokój zmienił się w strach, w przerażenie, nawet ojciec pobladł. Ale słowa,
które wypowiedział, zabrzmiały surowo:

Dzieci unikały jego wzroku. Nie rozumiały, że pod gniewem skrywał głęboki
niepokój, dlatego właśnie wszystkie odwróciły się do niego tyłem.
Ojcu po plecach przebiegł dreszcz strachu, jakiego nigdy dotąd jeszcze nie
doświadczył. Przyzwyczajony był do nieposłuszeństwa Rebecki i jej
pogardliwie nadętej miny. Reakcja Olego też nie była żadną niespodzianką.
Ale Jorulv? I Juliana?

Jak to daleko! Żeby mieć lepszy widok, wdrapał się na pagórek, ale Niebiańska
Góra nie przybliżyła się ani odrobinę.
Najgorsze, że nie widział już ani domu, ani nawet tego dużego jeziora poniżej
zagrody.

Popłakując podreptał dalej. A tak dobrze zapowiadała się ta wyprawa! Był
najedzony i wypoczęty, bez trudu wędrował po okolicy. Wkrótce jednak dotarł
do bagniska i musiał je okrążyć. Potem natrafił na spore jezioro, nie to koło
domu, lecz zupełnie inne. Wcale mu się nie spodobało. Obchodził je brzegiem,
a wszędzie dookoła było tak pusto... A jeżeli zabłądził?
No i przecież matka go oczekiwała! Co się stanie, jeśli nie będzie mogła dłużej
czekać?

Arkusz1

Strona 14

I taki był zmęczony!
Nie mógł usiąść i odpocząć, bo wtedy napadłyby go wilki.
Wiedział, że musi iść dalej.

A nikt nie wiedział, dokąd się wybierał!
Łzy zaczęły płynąć mu po policzkach. Potknął się i wpadł na drzewo.
Nie chciał już nigdzie iść, nie miał sił. Musiał usiąść i choć chwilę odpocząć.
- Mamo! Boję się!

Zapadła noc.

Wołania, które nigdy nie doczekało się odpowiedzi.

Juliana zadrżała na samą myśl.

- A więc dobrze, jak chcecie - westchnął ojciec.

Pocieszało ich jedynie, że Matti zabrał ze sobą kurtkę i drewnianego konika.

- Czy ty jesteś aniołem?

Matti zaczął szybciej przebierać nóżkami. Bał się coraz bardziej, ale odpędzał
od siebie wszystkie strachy.
Nie wolno mu myśleć o łosiu czy też niedźwiedziu, o wilku ani rysiu. A już na
pewno nie o tym, co mogło być jeszcze groźniejsze! Musi tylko iść, iść jak
najszybciej przed siebie. Niedługo już będzie na miejscu.
Po pewnym czasie jednak spostrzegł, że zaczyna się ściemniać. Czy naprawdę
do Niebiańskiej Góry było aż tak daleko? A na dodatek z głodu burczało mu w
brzuchu.

Mrok wokół niego gęstniał z każdą chwilą. Matti już nie potrafił wskazać,
gdzie jest Niebiańska Góra.

Przycisnął do piersi drewnianego konika, skulił się na mchu i poczuł, że oczy
same mu się zamykają. Nie zdołał już jednak unieść w górę powiek.

- Zrobiło się zbyt ciemno - ze złością parsknął ojciec, kiedy on i czwórka
najstarszych dzieci zebrali się na skraju lasu. - Wyruszymy na poszukiwania
jutro rano, jak tylko się rozwidni.
Jorulvowi nadal w uszach dzwoniło echo rozpaczliwego wołania w lesie:
- Matti! Maaattiii!

- To prawda, w lesie jest już za ciemno - przyznał. - Ale moglibyśmy
przesondować jeziorko. Nad wodą jest jeszcze dość widno i jeśli weźmiemy
pochodnie...

- Muszę sprawdzić, co z Linneą - rzuciła przez ramię i pobiegła w kierunku
domu.

Z drżącym lękiem w sercach zaczęli schodzić ku jeziorku. Dopóki byli w lesie,
pozostawała wciąż iskierka nadziei, jeśli jednak znaleźliby Mattiego w wodzie,
na dnie...

Matti nie obudził się, gdy ktoś pochylił się nad nim, a potem podniósł go do
góry. Dopiero gdy wetknięto mu w rączkę ulubioną zabawkę, drgnął i otworzył
oczy.
Nocny wiatr szeleścił w koronach drzew, ale nie było już tak ciemno. Matti
spojrzał w twarz osobie, która go niosła, i w jednej chwili na dobre się
przebudził.

Arkusz1

Strona 15

- Dlaczego tak uważasz? - uśmiechnął się mężczyzna.
- Bo miałem iść do mamy. Może to ona wysłała anioła, żeby mnie sprowadził?
Na chwilę zapadło milczenie.
- Mieszkasz w tym małym domku nad jeziorem, prawda?

- Naprawdę?!
- Tak. To ona prosiła, bym ci pomógł.
Jaka cudowna wiadomość! Matti odetchnął z ulgą.
- Dokąd idziemy? - zapytał po chwili.

- Tak.
- A więc wołali właśnie ciebie.
Matti dość długo nad tym rozmyślał. Najwidoczniej znów zrobił coś złego.
- Ojciec mnie nie lubi - wyznał wreszcie cichutko.
- To znaczy, że jedziemy na tym samym wózku.
- Na jakim wózku?
- To tylko takie powiedzenie, Matti. Mój ojciec także mnie nie lubi.
- Naprawdę? Dlaczego? Przecież ty jesteś taki piękny! Czy on cię bije?
- Nigdy mnie nie widział.

- Mogę iść sam - oznajmił.
- Tak? To bardzo dobrze.

Nie miał jednak skrzydeł, a więc chyba mimo wszystko nie był aniołem.

- Hop! Hop! Co robicie tak wcześnie nad wodą?
Matti, ucieszony, tryskający radością, biegł w ich stronę.

- Tak - kiwnął głową Matti. - Ale chciałem iść do Niebiańskiej Góry, bo mama
poszła do nieba, a tam najłatwiej się dostać właśnie z Niebiańskiej Góry.
- Nie znajdziesz swojej mamy na Górze - uśmiechnął się mężczyzna przyjaźnie,
lecz ze smutkiem. - Ale ona towarzyszy ci przez cały czas. Jest u twego boku,
chociaż jej nie widzisz.

- Do domu, tam gdzie mieszkasz. Bardzo się o ciebie niepokoją. Szukali cię
przez cały wieczór i przez całą noc. Nawoływali. Bo to ty masz na imię Matti,
prawda?

Tego Matti nie potrafił objąć swoim rozumem. Jak ojciec tego człowieka mógł
wiedzieć, że go nie lubi, skoro nigdy go nie widział? Nagle przyszło mu do
głowy co innego. Rebecka zawsze powtarzała, że jest już za ciężki, by go nosić.

Mężczyzna postawił Mattiego na ziemi i chłopczyk mógł mu się lepiej
przyjrzeć. Jego tajemniczy opiekun miał na sobie skórzane ubranie, buty z
kawałków skór obwiązanych wokół nóg rzemieniem. Długie włosy miękkimi
falami spadały na ramiona.

W niczym to Mattiemu nie przeszkadzało. Powiedział przecież, że mama jest
razem z nimi, a to było najważniejsze.
Chłopczyk w jednej rączce trzymał swego ulubionego konika, a drugą mocno
ujął mężczyznę za rękę. Czuł się bezpiecznie. Bardzo podobała mu się ta dłoń.

Promienie słońca przedarły się przez opary porannej mgły i oświetliły
wycieńczonych, zdesperowanych ludzi nad jeziorem. Podnieśli głowy i
nasłuchiwali w napięciu!

Arkusz1

Strona 16

Matti z zapałem odpowiadał na wszystkie pytania:

Matti urwał w pół słowa i ze spuszczoną głową szybko dokończył:

- I on jest bardzo piękny - zakończył relację Matti.
Rodzeństwo jednak nie było w pełni usatysfakcjonowane jego opowieścią.

Matti popatrzył na niego urażony.
- Wcale nie. Zobacz, bucik mi się rozleciał, a on obwiązał go rzemieniem!

Matti badawczo przyjrzał się ojcu, ale zaraz odwrócił się do najstarszego brata.

Wszyscy pospieszyli mu na spotkanie, ojciec szedł jako ostatni. Był zły na
malca, ale wyczuwał, że najmniejsza nawet reprymenda może wywołać
prawdziwą burzę. Dlatego mocno zacisnął zęby, tłumiąc gniewne słowa, i
maszerował za dziećmi.

- Chciałem dojść do Niebiańskiej Góry, do mamy, ale okazało się, że to bardzo
daleko, i bardzo się zmęczyłem, no i zasnąłem. Nocą w lesie jest strasznie,
można zobaczyć to, czego nie ma naprawdę w dzień...
- Tak, tak - przerwał mu Jorulv. - Ale co się stało potem?
- Nie wiedziałem, że zasnąłem. Na początku płakałem, ale tylko troszeczkę. A
potem on przyszedł i zaprowadził mnie do domu.
On? Jaki on? Kto taki? Kto cię odprowadził? - zdumieni pytali jedno przez
drugie.
- Najpierw myślałem, że to anioł, ale nie miał skrzydeł, a wiec to niemożliwe.
Powiedział, że mamy nie ma na Niebiańskiej Górze. Powiedział, że mama cały
czas chodzi koło mnie, chociaż jej nie widzę. Powiedział, że czuwa nad nami
wszystkimi, żeby ojciec...
- ... żeby nic się nam nie stało. To mama wysłała go do lasu, żeby mnie
odnalazł.
- Matti - odezwała się Juliana surowo. - O kim ty właściwie mówisz? Wiesz
przecież, że w lesie nie ma żadnych ludzi!

- Tak, wiem. Ale jego ojciec też go nie lubi i właśnie dlatego on mieszka w
lesie.
Ojciec Mattiego poczuł nieprzyjemne ukłucie wyrzutów sumienia na dźwięk
słów „też go nie lubi”.

- Na pewno wszystko tylko ci się przyśniło - skwitował Ole. - Coś mi się widzi,
że przez cały czas siedziałeś schowany między drzewami na brzegu lasu, bo
chciałeś nas wystraszyć.

Dokładnie obejrzeli rzemyk i orzekli, że rzeczywiście nigdy podobnego nie
widzieli.
- No dobrze, ale jak on miał na imię? I jak wyglądał? - dopytywała się Rebecka.
- Był młody czy stary? Taki jak ojciec?

Nie, nie był taki jak ojciec. Jak Jorulv, tylko ciemniejszy. Miał całkiem czarne
włosy.
- Młody chłopak? - rzekł ojciec z niedowierzaniem. - Nic więcej o sobie nie
powiedział?
- Zapytałem, czy jest Władcą Lasu, i on odparł, że nie, nie jest. Ale powiedział,
że go zna. I dodał jeszcze: „Jeśli ktoś będzie dla ciebie niedobry, Matti,
poproszę Króla Lasu, żeby się z nim rozprawił!”

Arkusz1

Strona 17

- Dobrze, że jesteś już w domu, Matti!

Gdy zbliżała się wiosna, Juliana zaczęła odczuwać niepokój we krwi.

Niczego jednak nie widziała, czuła jedynie wiosenną gorączkę we krwi.

Jak cicho dokoła!

Czy jedynie przypadkiem wszystkie dzieci jak na komendę odwróciły się i
popatrzyły na ojca? Ojciec zagryzł wargi i dopiero po chwili mruknął, że teraz,
kiedy Matti nareszcie raczył wrócić do domu, mogą chyba iść coś zjeść i trochę
się zdrzemnąć.
Kiedy wracali do chaty, Jorulv położył najmłodszemu braciszkowi rękę na
karku i powiedział:

Miesiące jakoś upływały. Ojciec rzadko rozmawiał z dziećmi, a i one nauczyły
się unikać niepotrzebnych scysji. Dwoje najmłodszych, które zawsze
baraszkowały na łąkach zanosząc się radosnym śmiechem, przycichło,
zamknęło się w sobie. Starsze pracowały jeszcze bardziej zawzięcie, jak gdyby
chciały zagłuszyć myśli.
Zima tego roku okazała się wyjątkowo łagodna, radzili więc sobie nieźle. Dużo
czasu mogli spędzać w lesie, poza chatą, i nie musieli tłoczyć się w ciasnej
izbie. Wieczory były i tak dostatecznie nieprzyjemne.

Nigdy nie zdołała zapomnieć o tajemniczym wybawcy Mattiego, stał się on
bohaterem jej marzeń.
Człowiek, który mieszka w lesie? O którym nigdy dotąd nie słyszeli? Czy
mogło to mieć jakiś związek z tym, o czym czasami któreś z nich wspominało?
Zdarzało się, że dostrzegali jakieś niezwykłe poruszenie, jakby błysk między
drzewami, kiedy zbierali w lesie jagody albo chrust i mech.
Juliana postanowiła wziąć na siebie wszystkie tego typu prace i krążąc po lesie
otaczającym dom, ukradkiem rozglądała się dokoła.

Coś się wydarzyło dopiero w pewien przepiękny majowy dzień, kiedy
wyprawiła się do lasu razem z Olem. Ole chciał znaleźć kawałek drewna na
nowy ubijak, a Juliana zbierała brzozowe gałązki na nową miotłę.
Poprzedniego dnia pasła kozy. Nigdy nie wypuszczano zwierząt samych do
lasu, któreś z dzieci zawsze musiało pełnić funkcję pastuszka. Juliana zagnała
stadko do małej dolinki, położonej na uboczu, i właśnie wtedy nagle doznała
niezwykłego wrażenia, że w pobliżu znajduje się jakaś żywa obca istota.
M o g ł o to być zwierzę. Wychowana w lesie dziewczyna znała jego tajemnice
i potrafiła wyczuć bliskość zwierzęcia. Tym razem jednak było w tym coś
dziwnego.
Odczuła to szczególnie wyraźnie, kiedy stanęła na wzniesieniu, na którym
sosny i skalne bloki walczyły ze sobą o miejsce.
Dzisiaj skierowała się również ku dolince. Ole nie miał nic przeciwko temu, po
prostu szedł za siostrą. Kiedy jednak dotarli do dolinki, Ole powędrował dalej
w las i Juliana została sama.

I dzisiaj nawiedziło ją podobne uczucie, ale może wywołało je tylko gorące
pragnienie, by naprawdę ktoś był w pobliżu?
Nasłuchiwała skupiona, niemal każdym nerwem, a stopy odruchowo poniosły
ją ku wzniesieniu, na którym stała poprzedniego dnia.

Arkusz1

Strona 18

- Ole? Ole, gdzie jesteś?
- Tutaj - dobiegł ją głos z oddali. Co sił w nogach popędziła do brata.

Ale Juliana postawiła na swoim.
Kiedy zbliżała się do dolinki, serce mocno jej biło z przejęcia.

Jest głupia, głupia, głupia!
Nagle serce jej zamarło, jakby zapomniało uderzyć przynajmniej dwa razy.

Juliana poczuła, że zakręciło jej się w głowie.

Ale dwa krzyże, które miała przed oczami, były prawdziwe, rzeczywiste!

Sama nie wiedziała, czego tam szuka, jakiś wewnętrzny głos podpowiadał jej
kierunek wędrówki. Niczego też szczególnego nie znalazła, ale czy tak
naprawdę czegoś się spodziewała?
Działała całkiem podświadomie. Prawie nie zdając sobie sprawy z tego co robi,
wyszukała dwa patyczki i ułożyła je skrzyżowane na płaskim bloku skalnym.
Zdumiona przyjrzała się własnemu dziełu i zbiegła w dolinę. Co też jej przyszło
do głowy?

Następnego dnia dobrowolnie podjęła się pasienia kóz. Nie była to wcale jej
kolej, powinna zostać w domu i zająć się pieczeniem chleba, ale udało jej się
zamienić z Rebecką. Bracia ostro protestowali, bo rzadko kiedy smakowało im
pieczywo Rebecki.

W dolince przystanęła, a kozy łapczywie rzuciły się na młodą wiosenną trawę,
z zachwytem skubały pączki i zielone gałązki z okolicznych krzaków.
- Zostańcie tutaj - poleciła, jakby rozumiały, co do nich mówi. A może tak też i
było?
Wspięła się po zboczu ku porośniętemu sosenkami wzniesieniu. Nie wiedzieć
czemu, kryła się między krzakami, jak gdyby dopuszczała się czegoś
zakazanego.
Szła ze wzrokiem utkwionym w wierzchołki drzew, starając się za wszelką
cenę nie patrzeć tam, gdzie tak bardzo chciała spojrzeć. Pewnie, że było to
niemądre, ale tak strasznie obawiała się rozczarowania.
Rozczarowania? Ale z jakiego powodu? Surowo zganiła samą siebie. Jak
można być aż tak głupią?
Matti po prostu fantazjował, to przecież całkiem jasne. W lesie nie było nikogo
poza nimi. I chociaż, być może, wówczas naprawdę ktoś mu pomógł, nie miała
żadnych podstaw, by przypuszczać, że jej wytęskniony bohater wędrował po
lesie jeszcze przez wiele miesięcy.

Na płaskim głazie leżały dwa inne patyczki ułożone w znak krzyża. Obok tych,
które ona zostawiła poprzedniego dnia.

Wiedziała na pewno, że nie mógł tu przyjść nikt z rodziny. Przez cały czas
pilnowała rodzeństwa i ojca, baczyła, by przypadkiem nie odkryli jej niemądrej
tajemnicy.

Rozejrzała się dokoła, ale nie dostrzegła niczego nowego. Las był pusty jak
zawsze. To tylko wiosna obudziła jej tęsknotę.

Arkusz1

Strona 19

Postanowiła spróbować raz jeszcze.

Juliana westchnęła głęboko, cała drżąc. Twarzyczkę jej rozpromieniła radość.

ROZDZIA IV

Ł

- Nie, dziadek - wtrącił Ole.
Ojciec popatrzył na niego spode łba, ale nic więcej na ten temat nie powiedział.

- Milcz, dziewucho!

A zatem przypadek. Tamten krzyż musiał leżeć tam już wczoraj, choć ona
zwyczajnie go nie zauważyła. Niemożliwe, by ktoś inny tu był. Żadną miarą
niemożliwe.

Zbiegła kawałek w dół i zebrała nieduży bukiecik konwalii. Owinęła łodyżki
wilgotnym mchem, by szybko nie zwiędły, i położyła bukiecik między dwoma
krzyżami z patyczków. Potem szybko wróciła do kóz, które, znudzone,
zaczynały już się rozchodzić.
Wieczorem postarała się znaleźć wymówkę, by na chwilę pójść nad jezioro.
Uklękła na brzegu, wpatrując się w ciemną, przejrzystą wodę.
Och, nie było na co patrzeć! Doprawdy, daleko jej do Rebecki, ślicznej,
ciemnookiej, o szerokim uśmiechu i wesołym piegowatym nosku.
Ona była taka nijaka, przypominała kępkę zwiędłej trawy, tak przynajmniej
sama uważała.
Bo przecież woda w jeziorku nie mogła odbić ciepła bijącego z jej wielkich,
błękitnych oczu, piękna ust i łagodnie zarysowanego czoła. Juliana podobna
była do matki jak dwie krople wody. Stanowiłaby wymarzoną zdobycz dla
despotycznego mężczyzny, który dręczyłby żonę, bo tacy zawsze potrafią
upatrzyć sobie ofiarę. Matka często martwiła się o przyszłość Juliany,
pocieszając się tylko, że prawdopodobnie córka nie spotka nikogo, z kim
mogłaby dzielić życie. W lesie mieszkali przecież tylko oni.
Juliana skończyła właśnie siedemnaście lat. Czy było więc coś dziwnego w
tym, że wrażliwa dziewczyna śniła o bohaterze Mattiego?

Kiedy następnego dnia wróciła na wzgórze, konwalie zniknęły. Leżał tam teraz
bukiecik najpiękniejszych dzwonków.

Tej wiosny ojciec nie mógł wytrzymać już dłużej. Milczenie dzieci było tak
wymowne, że w końcu się poddał.
Pewnego dnia, kiedy niemy opór dał się odczuć jeszcze wyraźniej niż zwykle,
cisnął swym kapeluszem z szerokim rondem o podłogę i wrzasnął:
- Doprawdy, jesteście już dostatecznie dorośli, by radzić sobie samodzielnie!
Żaden mężczyzna nie zniósłby takiego życia. To mój dom, nie wasz, ja go
zbudowałem...

- Ja także mam prawo do własnego życia - burknął, spuszczając z tonu. -
Mężczyzna nie został stworzony do życia w samotności, takie są słowa Pana.
Wyprawię się w doliny i znajdę sobie dziewczynę, która będzie umiała zająć się
gospodarstwem. Dom przypomina już chlew! Sami zobaczcie, jak wygląda
stół!
- Nie miałam czasu, by po tobie posprzątać, ojcze - odparła Rebecka. Odszedłeś
od wieczerzy jako ostatni.

Arkusz1

Strona 20

Nic na to nie umieli odpowiedzieć. Słowa ojca odebrały i im mowę.

Za późno na co?
Potykając się, biegła zdyszana w górę zbocza.

W końcu odetchnęła głęboko parę razy i otarła oczy rąbkiem fartucha.

A może Władca Lasu?

Westchnęła ciężko i wstała, postanawiając wracać do domu.

Nie odezwał się więcej, a wiele miał im jeszcze do powiedzenia. Choćby to, że
są już na tyle duzi, by samodzielnie wyruszyć w świat, bo on przecież nie ma
wcale obowiązku karmienia ich przez całe życie. Najchętniej pozostawiłby w
domu jedynie Linneę i Olego, a reszcie nakazał się wynosić, i to jak najprędzej.
Teraz jednak postanowił milczeć. Mimo wszystko nadal byli mu potrzebni.
Trudno przewidzieć, jak zakończy się wyprawa w dolinę, no a Ole i Linnea nie
mogli zostać sami, to nie wchodziło w grę.
Gdyby tylko udało mu się znaleźć robotną kobietę, to... Wyrzuciłby ich w
jednej chwili, zrobił już dla nich to, co do niego należało.
Dzieci popatrzyły na siebie spłoszone. Matka czasami wspominała o świecie za
lasem, one jednak tak naprawdę nic o nim nie wiedziały, w głębi duszy
przekonane, że grasują w nim same złe moce.
Ojciec miał zamiar sprowadzić tu, do domu, jakąś dziewczynę z tamtego
świata, która w dodatku miałaby zająć miejsce matki?
- Kiedy mnie nie będzie, macie się trzymać blisko chałupy, zrozumiano? -
warknął ojciec. - Pilnujcie porządku w gospodarstwie i dbajcie o zwierzęta.
Kiedy wrócę z nową żoną, wszystko ma lśnić! Inaczej nie będzie chciała tu
zostać.

Ubranie ojca należało wyprać i połatać. Dwa dni później wyruszył. Patrzyli za
nim, jak okrążał jeziorko, aż wreszcie zniknął za wzgórzami po drugiej jego
stronie.
A więc dobrze wiedział, jak dojść do doliny, którą płynęła rzeka, pomyślał
Jorulv z uczuciem wewnętrznej pustki. Wiedział, ale nie wspomniał o tym ani
słowem.
Wyprawa ojca sprawiła, że Juliana przez wiele dni nie miała czasu, by pójść do
lasu. Ale kiedy Rebecka spróbowała wyrzucić bukiecik zwiędłych dzwonków,
stojący w kubeczku na oknie, Juliana gwałtownie zaprotestowała. Wyrwała
naczynko z rąk siostry, zostawiając Rebeckę oniemiałą ze zdziwienia. Po co
komu zwiędłe kwiaty pod poduszką?
Wreszcie jednak Juliana znalazła czas, by skupić się na swoich sprawach.
Pomknęła do lasu jak wiatr, przestraszona, że przybędzie za późno.

W tym samym miejscu co poprzednio leżał bukiecik najpiękniejszych
wiosennych kwiatków. Niestety, zdążył już zwiędnąć, nie zabrała go stąd na
czas.
Juliana przysiadła na kamieniu i wybuchnęła płaczem z żalu za czymś, czego
właściwie nigdy nie miała, a jednak utraciła.

Przecież nic nie wiedziała o tej tajemniczej osobie, która kładła tu kwiaty. Mógł
to być każdy, na przykład jakiś stary dziad albo mała dziewczynka.

Opowiedziana przez Mattiego historia o młodym, pięknym chłopcu zawróciła
jej w głowie. Przecież dobrze wiedziała, że w lesie nikt nie mieszka, nie było tu
ani starych dziadów, ani młodych panienek, ani...

Arkusz1

Strona 21

Zmieniła jednak zdanie, na chwilę przystanęła zamyślona.

Rodzeństwo dopytywało się, gdzie się podziewała tak długo.
- Poszłam się trochę przejść - odparła lekko.

Chcę się przekonać, kto tu przychodzi, mówiła do siebie w duchu. Ale jak mam
przekazać wiadomość? Nie mogę tu przecież siedzieć cały dzień! A może on w
ogóle nie przyjdzie, dlatego że nie zabrałam kwiatów?
Napisać nic nie mogła, bo pisać nie umiała. Ale może przyjdzie jej do głowy
jakiś znak, który mogłaby zostawić?
Upłynęła dobra chwila, zanim wymyśliła, co zrobi. Nie była pewna, czy ten
ktoś zrozumie, o co jej chodzi, ale umieściła najpierw kwiat mlecza, który
wyobrażać miał słońce, a potem ułożyła patyczki na kształt dwojga ludzi i
zaznaczyła, że słońce stoi na niebie tuż nad ich głowami.
Juliana postała chwilę, podziwiając swoje dzieło, uzupełniła kilka szczegółów i
pobiegła do domu. Była tak przejęta, że serce omal nie wyskoczyło jej z piersi.

Rotmistrzowi von Adelkalkowi w rok po przyjściu na świat syna, po którym
wszelki ślad zaginął, urodziła się córeczka, a pięć lat później - nareszcie
chłopczyk, tym razem jasnowłosy jak jego siostry. Rotmistrz przelał na synka
całą miłość, do jakiej był zdolny, a dziewczynki zaniedbywał jak przedtem.
Najmłodsza córka miała naprawdę na imię Elisabeth, ale nazywano ją krótko
Lisen. Była bystrą, żywą dziewczynką, niezwykle pogodną i obdarzoną
poczuciem humoru. Mogło się jej to bardzo przydać, jeśli miała czymś się
wyróżnić w gromadce rodzeństwa, składającej się z trzech zaszczutych,
zgnębionych dziewcząt i jednego rozpieszczonego chłopaka. Matka, co prawda,
nie zaniedbywała żadnego ze swych dzieci, była jednak do tego stopnia
zastraszona przez męża, że ogarniało ją drżenie już na sam dźwięk głosu pana i
władcy.
Kiedy rotmistrza nie było, Lisen ośmielała się mówić najokropniejsze rzeczy o
swoim ojcu, co matkę wprawiało w stan wielkiego wzburzenia. „Przebrzydły
nadęty dziad” - to jedno z bardziej eleganckich wyrażeń dziewczynki.
Upłynęło już tak wiele lat, a rotmistrz, choć można było tego oczekiwać, nie
awansował. Winny był temu przykry incydent związany z żołnierzami, których
znaleziono martwych na stopniach jego dworu. Zwierzchnikom rotmistrza
bardzo się to nie spodobało. Nigdy nie wykryto ani sprawcy przestępstwa, ani
też motywów, i rotmistrz dalej krzykiem rządził wszystkimi, którzy nawinęli
mu się pod rękę. Grzechem byłoby twierdzić, że powszechnie go lubiano.
Matka Lisen często bywała zasmucona. Zdarzało się, że godzinami stała w
oknie spoglądając w stronę lasu, a po policzkach nieprzerwanym strumieniem
płynęły jej łzy.
Lisen nie mogła się dowiedzieć, co gnębi matkę.
Dopiero pewnego dnia, gdy została wysłana do szwaczki po odbiór
haftowanego stanika dla matki, poznała tajemnicę.

Arkusz1

Strona 22

- Oczywiście, że nie! Nie powinien tak się wywyższać!

- Temu krzykaczowi? Nigdy w życiu!

Szwaczka, nosząca imię Elin, samotnie wychowywała dziecko, które przyszło
na świat poza małżeństwem. Fakt ten zdawał się jednak nie przeszkadzać matce
Lisen, która najwyraźniej żywiła słabość do tej kobiety. Elin doskonale
opanowała swoje rzemiosło, a dzięki łaskawemu odnoszeniu się do niej
baronowej i inne panie w mieście skłonne były przez palce patrzeć na
przeszłość Elin i korzystać z jej usług.
Elin była córką miejskiej akuszerki. Jej syn miał tyle lat co Lisen, ale z nim,
naturalnie, dziewczynie nie wolno było rozmawiać.
Lisen, z natury otwarta i szczera, paplała tak, że usta jej się nie zamykały,
podczas gdy Elin kończyła ostatnie szwy przy staniku.
- Taka jestem zła na mego brata - westchnęła Lisen. - Jest taki wyniosły, że
trudno z nim wytrzymać. Twierdzi, że wolno mu robić to, co chce, bo to on
odziedziczy dwór i cały majątek.
- Źle, że tak mówi - mruknęła Elin. - To bardzo niestosowne.

- Nie to wcale miałam na myśli - cicho powiedziała Elin. - Wszystko to razem
wstyd i hańba, i tak bardzo, bardzo żal mi jaśnie pani... Niczym sobie na to nie
zasłużyła!
- Co takiego? O co ci chodzi? - dopytywała się Lisen. Czyżby nagle nadarzyła
się okazja, by dowiedzieć się, dlaczego matka zawsze jest taka smutna?
Elin nie miała ochoty zdradzić nic więcej, ale Lisen nalegała, postanowiła
poznać prawdę. Wreszcie szwaczka ustąpiła.
- No cóż, jestem zdania, że prędzej czy później cała rzecz powinna wyjść na
jaw - rzekła zdecydowanie, odkładając szycie na bok. - Panna Lisen jest dobrą,
rozumną dziewczynką. Ale nie wolno wspomnieć o tym ojcu, ani jednym
słowem!

- Kiedyś zdarzyło się coś naprawdę strasznego - zaczęła Elin i opowiedziała
baronównie całą tragiczną historię o dziecku niepodobnym do żadnego z
rodziców, o tym, jak właśnie jej zlecono ukrycie noworodka w lesie, o
ścigających żołnierzach. Powiedziała, że dzieckiem zaopiekowała się
tajemnicza postać, która obiecała zwrócić dziecko matce, gdy nastąpi po temu
czas, to znaczy kiedy rotmistrz już umrze. Nie taiła też prawdy o żołnierzach,
gwałcie i śmierci nikczemników, którą niechybnie spowodował ów tajemniczy
ktoś, kto zabrał dziecko z jej rąk. Wspomniała też o swoim synku, owocu
gwałtu, i pogardzie, jaką wobec nich żywiło całe miasteczko.
Lisen siedziała w milczeniu, zaciskając dłonie, aż kostki jej bielały. Patrzyła
przed siebie, niczego jednak nie widząc. Wreszcie wykrztusiła:
- A więc tak to wszystko wygląda! Teraz nareszcie rozumiem. Śmierć
żołnierzy, twój wypadek. Tak, bo to był wypadek, i jeśli kiedykolwiek źle cię
potraktowałam, to bardzo proszę, wybacz mi.
- Panna Lisen nigdy źle się do mnie nie odnosiła - szepnęła Elin. - Ale tak
bardzo żal mi mego synka.

- Rozumiem. Ojciec zabrania mi rozmawiać z nim pod jakimkolwiek pozorem,
ale teraz z wielką radością przestanę go słuchać! - Na chwilę zapadło
milczenie, ale zaraz Lisen z głębi serca wyrwało się: - I pomyśleć, że mam
starszego brata...

Arkusz1

Strona 23

- No tak, to prawda. Czy nigdy nie miałaś o nim żadnej wiadomości?
- Nie słyszałam ani słowa. Ale matka panienki okazuje mi wielką dobroć.

Przybył do miasteczka, by znaleźć sobie żonę.

Nie, nie miał trudności ze zdobyciem kobiety.

Nie pamiętał też, że upływające lata zostawiają na człowieku bezlitosne ślady.

- Nie jest wcale pewne, czy on żyje - hamowała jej podniecenie Elin.

Lisen odchodząc miała łzy w oczach.
- Matce także nic o tym nie powiem - obiecała. - Ale bardzo dziękuję, że
zechciałaś mi o tym opowiedzieć, tak wiele pomogłaś mi zrozumieć. -
Uśmiechnęła się smutno. - Teraz pewnie i ja będę stać przy oknie i z żalem
wyglądać na las...

Wiele czasu upłynęło od chwili, gdy odwiedził je po raz ostatni. Więcej niż
czterdzieści lat. Był wtedy małym chłopcem, którego ojciec zabrał ze sobą. Od
tamtego czasu ogromnie dużo się tu zmieniło, osada rozrosła siej rozciągnęła
po obu stronach rzeki. Zbudowano nawet most, łączący obie części miasteczka.
Z trudem poznawał okolice, zauważył jednak, że nie jest wcale gorzej ubrany
niż pracownicy tartaczni, chłopi czy bezrobotni szwendający się po uliczkach
przy rynku. Stroje kobiet były natomiast mniej podarte i schludniejsze.
Kobieta. Na pewno nie będzie trudno jakąś złowić. Nie miał szczególnych
kłopotów ze zdobyciem tej, która została matką jego dzieci. Oddała mu serce,
kiedy tylko oboje do tego dojrzeli, a dziecka spodziewała się już po pierwszym
razie, gdy obcowali ze sobą jak mąż z żoną.
Zapomniał, że ona, młodziutka dziewczyna, wychowana w lesie, na odludziu,
nie miała żadnej możliwości wyboru. On był jedynym chłopakiem, jakiego
spotkała.

Teraz uważnie przyglądał się każdej napotkanej niewieście, ze wzgardą patrzył
na chude i bardziej podeszłe w latach, bezwstydnie gapił się na młode. Niestety,
te, które podobały mu się najbardziej, młode, ładne i okrągłe, wydawały się już
zajęte.
Postanowił, że skoro już tu przyszedł i trafiła mu się taka okazja, to napije się
piwa. Wiedział wszak, jak należy się zachować, przecież raz kiedyś był już z
ojcem w miasteczku. Ojciec zabrał go do pięknej gospody, zasiadł przy stole i
pił piwo z kufla, aż piana osiadła mu na wąsach... Wspaniałej gospody nigdzie
jednak nie mógł znaleźć. Chyba że... Czyżby to ta nędzna knajpa tam dalej? No
tak, rzeczywiście to właśnie tu.
Zawahał się przez moment, ale w końcu wszedł do małej, obskurnej izby. Na
pewno go tu rozpoznają.
Rzecz jasna nikt nie zwrócił nań uwagi. Pieniądze, niewielka sumka, którą żona
zdołała odłożyć z myślą o przyzwoitym pogrzebie, wyszły już z obiegu, ale
karczmarz zgodził się je przyjąć. Dostał kufel piwa i zasiadł przy jednym z
kulawych stołów. W pomieszczeniu cuchnęło, a pozostali goście, siedzący przy
sąsiednich ławach, sprawiali wrażenie mocno podpitych. Ale jemu to nie
przeszkadzało, zadowolony wyglądał przez okno, pił swoje piwo, starając się,
by jak najwięcej piany osiadło mu na wąsach, i cieszył się, że taki z niego pan
pełną gębą.

Arkusz1

Strona 24

- Chowa co prawda syna bękarta, ale...
- O, nie, nie chcę więcej żadnych bachorów!
- Ale chłopak jest już prawie dorosły i podobno robota pali mu się w rękach!

Z tym większą radością przyjmie jego propozycję.

W czym mogła mu pomóc?

Po pewnym czasie przysiadł się do niego karczmarz, zainteresowany
nieznajomym. Chłop wyjaśnił, z jaką to sprawą przybył do miasteczka, a
karczmarzowi z trudem udało się powstrzymać od śmiechu. Ten człowiek
najwyraźniej miał bardzo wygórowane ambicje i nie zastanawiał się ani trochę,
co sam ma do zaoferowania.
- No, nie będzie łatwo znaleźć kobietę, jakiej szukacie - powiedział karczmarz z
udawaną powagą. - Baby są teraz takie wymagające, chcą, by im obiecywać
złote góry. I na dodatek z sześciorgiem dzieci...?
Chłop pomyślał, że gór może zapewnić pod dostatkiem, gorzej z takimi, co
dałyby złoto...
- Ale wiem o jednej, co jeszcze jest dość młoda i nieźle wygląda, a i
wybrzydzać nie powinna, przypuszczam, że skłonna będzie wziąć byle co.
Wzdrygnął się chłop, słysząc te słowa, rozważył w myślach, czy nie napomknąć
by o tym, co posiada, ale postanowił zmilczeć i słuchać dalej.

- A, to co innego! Muszę ją obejrzeć, sprawdzić, czy warto ją brać. Gdzie
mieszka?
Karczmarz wyjaśnił, jak szukać domku owej niewiasty, i chłop, nie czekając
dłużej, pokrzepiony piwem, zaraz tam wyruszył.
Doprawdy, pięknie mieszkała ta Elin! Mogliby się tu osiedlić, ten dom
wyglądał na o wiele wygodniejszy niż jego nędzna chałupa w lesie. Nie
zawadza nawet, że kobieta ma bękarta.

U Elin jednak czekała go niespodzianka.
Popatrzyła ze zdziwieniem na podstarzałego, zaniedbanego mężczyznę. Taki
był niezgrabny, brakowało mu wielu zębów, a brud wrósł mocno w skórę,
widać było, że czystość jest mu sprawą najzupełniej obojętną.

Chłop uderzył w ton przechwałek, chełpił się wspaniałym majątkiem,
ciągnącymi się na mile lasami, których był właścicielem. Była to naturalnie
gruba przesada, uznał jednak, że może sobie na nią pozwolić. Czyż lasy nie
były dostępne dla wszystkich? A przecież on tam mieszkał, tym samym uważał,
że ma największe prawo, by z nich korzystać! Owszem, ma sześcioro dzieci,
ale nimi nie należy się przejmować. Potrzebna im matka, ot i wszystko, a i jemu
przyda się kobieta w domu.
Łakomym wzrokiem obrzucił jej łóżko, które stało w izdebce w głębi domu.
Zorientował się, że Elin jest szwaczką, świadczyły o tym nie dokończone części
garderoby i skrawki materiałów. Musiała być niezłą partią, no i wcale
niebrzydka. Nie była, co prawda, chodzącą pięknością, ale jeszcze względnie
młoda i miała okrągłe, wdzięczne kształty. Dokładnie taka, jaką chciał. Tak,
powziął już decyzję.
- Nie przeszkadza mi, że chowasz bękarta - rzekł wielkodusznie. - Może iść
razem z tobą, przyda się na gospodarstwie. A najlepiej będzie, jak
zamieszkamy tu, u ciebie, dzieciaki same sobie poradzą.

Arkusz1

Strona 25

Zacisnęła usta w wąską kreskę i wreszcie udało jej się wypchnąć go za drzwi.

Dlatego właśnie tak bardzo się o nie martwiła.

Dzieciom jednak wiodło się nie najgorzej, przynajmniej z początku.

ROZDZIA V

Ł

Elin uniosła dłoń, by mu przerwać. Jednoznacznie dała do zrozumienia, że jego
propozycja wcale to a wcale jej nie interesuje. Policzki jej płonęły,
zachowywała się, jakby uraził jej godność. Cóż za bzdury! Kobieta taka jak ona
nie mogła sobie przecież pozwolić na pielęgnowanie własnej dumy!
- Możemy później o tym pomówić - stwierdził wreszcie. - Potrzebujesz nieco
czasu, by przywyknąć do tej myśli, długo przecież żyłaś samotnie. Nie
spodziewałaś się tak świetnej propozycji, pewnie spadła na ciebie jak grom z
jasnego nieba, co? Ale nie mam dziś gdzie przenocować, możesz więc przyjąć
mnie w gościnę, prawda? Mam ochotę spędzić noc u boku kobiety, a ty
przecież nie musisz dbać o swoje dobre imię. Pewnie też ci tęskno do
mężczyzny? Takiej jak ty niełatwo znaleźć kogoś porządnego.
Z ust płynął mu potok słów. Chciał odegnać z jej twarzy ten dziwny wyraz
napięcia, ale im więcej mówił, tym bardziej tężały rysy Elin.

Kiedy tak nagle znalazł się z powrotem na ulicy, czuł się kompletnie
zdezorientowany.
- Piekielne babsko - mruknął pod nosem. - Nic nie warta. Nie chciałbym jej
dotknąć nawet obcęgami. No i nieślubne dziecko, właściwie od razu było
wiadomo, z kim ma się do czynienia.
Dzień miał się ku końcowi. Oburzony, z kwaśną miną, poszedł spać do lasu.
Zasnął pod krzakiem, obrażony na cały świat.

Tam właśnie znalazł go włóczęga-rzezimieszek. Ponieważ chłop, wybierając
się do miasta, włożył czyste, starannie pocerowane ubranie, rabuś doszedł do
wniosku, że przejezdny musi mieć przy sobie i pieniądze. Nie wahając się
długo, wbił nóż w plecy śpiącego i obrabował z tych paru marnych rzeczy,
które przedstawiały sobą jakąś wartość - kilku drobnych monet, ubrania i
butów.
Elin usłyszała o morderstwie kilka dni później. Zaraz zrozumiała, kim była
ofiara, i zapłakała ze współczucia. Elin była bowiem kobietą o gorącym sercu,
tyle że nie miała ochoty wiązać się z nieokrzesanym obcym przybyszem.
Myślała jednak przede wszystkim o sześciorgu dzieciach, o których wspomniał
ten człowiek. Wiedziała o nich tak niewiele, nie miała pojęcia ani gdzie
mieszkają, ani w jakim są wieku.

Nigdy nie miały tyle spokoju. Przed nimi było całe ciepłe, cudowne lato, a na
łąkach znów dzwonił wdzięczny dziecięcy śmiech. Starsze wiedziały, że
upłynie jeszcze wiele dni, zanim ojciec powróci, i radowały się nagłą
wolnością. Gorliwie wypełniały swoje obowiązki, troszczyły się o zwierzęta i
ani przez chwilę nie zatęskniły za ojcem.
Z twarzyczki Juliany w tym czasie dosłownie bił blask. Kiedy któreś z
rodzeństwa dopytywało się, co ją tak cieszy, kręciła tylko głową. Strzegła swej
tajemnicy, jakby była z najszczerszego złota.

Dzień po tym, jak Juliana zostawiła na kamieniu wiadomość, niebo było
zachmurzone. Skąd więc mogła wiedzieć, kiedy dokładnie nastanie południe?

Arkusz1

Strona 26

Postanowiła więc, że da swemu obrazkowi jeszcze jedną szansę.

Przedpołudnie upływało spokojnie.

- Tak! - szepnęła do siebie.
Rzeczywiście, ktoś był tu przed nią.

W domu nigdy nie mieli zegara - czas odmierzali według słońca i
zmieniających się pór roku. Będąc jednak dzieckiem natury, Juliana jakby przez
skórę wyczuła zbliżające się południe. Udała przed rodzeństwem, że ma coś
jeszcze do zrobienia w oborze, w rzeczywistości jednak okrążyła zagrodę i
pobiegła do lasu. Istniało pewne ryzyko, że któreś z pozostałych dzieci ją
dostrzeże, ale nie miała innego wyjścia, musiała wszystko postawić na jedną
kartę.
Niewielkie wzgórze leżało pogrążone w ciszy pod szarym, ciężkim od deszczu
niebem bez najmniejszego choćby znaku życia. Jakby całkiem opuszczone.
Kiedy ujrzała swój pieczołowicie wykonany obrazek nietknięty, rozczarowanie
niby kamień legło jej na duszy.

Najwyraźniej nikt nie odwiedził tego miejsca. Juliana miała wielką ochotę
jednym ruchem zniszczyć swoje dzieło. Ale czego właściwie się spodziewała?
Maleńki bukiet polnych kwiatków, który tajemniczy nieznajomy zebrał dla niej,
także przecież leżał i wiądł przez wiele dni, dlatego że jej nie udało się wyrwać
z domu.

Czy nie powinna przysiąść na chwilę i poczekać? Słońce skryło się wszak za
chmurami, może mimo wszystko nie trafiła na właściwy moment?
Ale, jeśli nie chciała wzbudzić podejrzeń rodzeństwa, nie wolno jej było dłużej
zwlekać. Musiała wracać do domu.
Tego dnia nie umiała dzielić z rodzeństwem radości i dobrego humoru. Przez
całe popołudnie i wieczór chodziła milcząca i zamyślona.
A jednak... Kiedy wstał kolejny dzień, Juliana obudziła się z nową nadzieją.
Matti i Linnea baraszkowali w łóżku, tocząc bitwę na poduszki z grubego
płótna. Zwykle nie pozwalano im na taką zabawę, ale tego dnia wyjątkowo
Juliana postanowiła nie łajać malców. Nie miała ochoty sprawiać nikomu
przykrości, sama wszak czuła, że radość i nadzieja omal nie rozsadzą jej piersi.

Najwspanialsze ze wszystkiego było to, że wiatr rozpędził grubą pokrywę
chmur.
Poweselała, z ochotą zabrała się do pracy. Zmiotła sieczkę z podłogi i pomogła
Olemu reperować zrobioną przez ojca sieć. Udał im się ostatni połów w
jeziorku, obiady mieli więc zapewnione na wiele dni.

Kiedy słońce stanęło w najwyższym punkcie, Juliana tak jak poprzedniego dnia
chyłkiem wymknęła się z domu. Moment był ku temu akurat odpowiedni,
wszyscy właśnie się najedli i teraz odpoczywali po posiłku. Kiedy ojca nie
było, mogli pozwolić sobie nawet na krótką drzemkę.
- Dobry Boże - modliła się w duchu Juliana. - Spraw, by się okazało, że ktoś
tam był!
Julianie nigdy nie przyszło do głowy, że ten, z którym nawiązała kontakt, mógł
okazać się niebezpiecznym złoczyńcą, bawiącym się w chowanego z naiwną
dziewczyną i wyczekującym okazji, by pewnego dnia rzucić się na nią.
Kiedy powoli, krok za krokiem, wspinała się na wzgórze, nabierała pewności,
że jest zupełnie sama. Pozostała jej już tylko jedna jedyna nadzieja i...

Arkusz1

Strona 27

Juliana nie mogła jednak zrozumieć, co miały przedstawiać.

- Och, nie! - jęknęła zgnębiona.
Juliana nie znała ani jednej litery.
Co miała począć? Kto mógł jej pomóc?
Nagle odetchnęła głęboko i szeroko otworzyła oczy. Ole!

- Nieważne! Powiedz mi tylko, co to znaczy!

Zdumiona wpatrywała się w wiadomość, którą sama zostawiła. Była nietknięta,
ale znaków przybyło. Pod jej rebusem, przedstawiającym dwoje ludzi i słońce,
ułożono wiele nowych znaków.

Ze strachu, że mogłaby coś zniszczyć, nie śmiała niczego dotknąć, przyglądała
się im tylko ze wszystkich stron. Wreszcie jednak pojęła, czym były tajemnicze
znaki: literami!

Ole zapytał kiedyś matkę, co oznacza napis na jedynej księdze, jaka była w
domu, opasłym tomie odziedziczonym po rodzicach matki. „Nie wiem - odparła
matka - ale może napisano tam «Biblia»?”
Przez wiele dni Ole z ogromnym zainteresowaniem studiował te litery. „Tak
właśnie musi być - stwierdził w końcu. - Bo dwie z tych liter są takie same, a w
słowie «Biblia» są też dwa takie same dźwięki. B.”
Z taką wiedzą daleko jednak nie zaszedł. Dopiero w dniu, kiedy ojciec, który
znał na pamięć spore urywki Biblii, zdradził, że wie, jak się ona zaczyna, nieco
rozjaśniło mu się w głowie. Pierwsze zdanie miało brzmieć: „Na początku Bóg
stworzył niebo i ziemię”.
Najpierw Olemu wydało się to wszystko niesłychanie zagmatwane, sądził
bowiem, że napis „Księgi Mojżeszowe” jest właśnie początkiem. Po długich
staraniach pojął wreszcie związek. Rozpoznał literę I, no i oczywiście B, stąd
„Bóg”... Dalej poszło już znacznie łatwiej. Przyjmując te kilka słów za punkt
wyjścia, zdołał poskładać i dalszy ciąg. Niektóre słowa były bardzo trudne,
nauczył się jednak czytać, niezbyt dobrze, ale wystarczyło.
Juliana nie mogła po prostu przepisać wiadomości pozostawionej na skale,
uważnie jednak przyglądała się każdemu znakowi tak długo, że aż wryły się jej
w pamięć, a potem jak najprędzej pobiegła do domu i zasypała Olego
pytaniami. Wyciągnęła zza pieca wiązkę cienkich patyczków i ułożyła na stole
wzór możliwie najdokładniej odpowiadający temu, który zastała na kamieniu.
Linnea i Matti, z zaciekawieniem przepychający się jedno przez drugie, zostali
wyproszeni od stołu. Pokazała swą pracę tylko Olemu, no, ale on przecież
musiał to zobaczyć.
- Gdzie ty to widziałaś? - zapytał Ole zaskoczony, kiedy siostra skończyła już
układać swój wzór.

Chłopiec wyprostował jeden z patyczków, który najwyraźniej musiał się
ześlizgnąć z kamienia.
- Hmm... Tu napisano... Tych kresek nie rozumiem. Ale napisano: TAK
WSZYSCY ZASNĄ ZA III DNI. Czy te trzy patyczki mają znaczyć „trzy”?
Czy ty coś z tego pojmujesz?

Juliana uczyniła coś, co prawie nigdy nie zdarzało się wśród rodzeństwa:
zarzuciła Olemu ramiona na szyję i uścisnęła tak mocno, że z trudem mógł
oddychać.

Arkusz1

Strona 28

- Czytać? Ciebie? No, mogę spróbować!

A jeśli miał zamiar na zawsze pozostać w dolinie?

Z pewnością nigdy nie wyrzeknie się go dobrowolnie.

Czy powinien wyruszyć na poszukiwanie ojca?

Może to właśnie przydarzyło się ojcu?

- Och, przestańże już, przecież nie ma za co dziękować! Ale powiedz mi, co to
ma znaczyć? Gdzie to znalazłaś?
- O, w żadnym szczególnym miejscu - Juliana starała się odpowiedzieć
wymijająco. - Ole... naucz mnie czytać!

Teraz Juliana zaczęła zastanawiać się nad sensem przekazanej jej wiadomości.
Po długich rozmyślaniach doszła do wniosku, że nieznajomy pragnie zobaczyć
się z nią wieczorem, kiedy wszyscy będą spać. Najwidoczniej opuścił słowo
„kiedy”, pewnie ze względu na to, że na głazie niewiele było miejsca. Jakie to
proste!

Przez dwa następne dni chodziła jakby opromieniona wewnętrznym światłem.
Zamęczała Rebeckę pytaniami, jak wygląda i czy będzie mogła pożyczyć
chustę matki? A czy jej sukienka nie jest już okropnie, ale to okropnie
zniszczona?
Bracia i siostry niczego nie rozumieli, cieszyli się jednak, widząc Julianę w tak
dobrym humorze.
Jorulv miał swe własne troski. I on także zaczął odczuwać niepokój we krwi,
podobnie jak Juliana. W głębi duszy przeczuwał, że musi gdzieś istnieć inny
świat, wielki, wspaniały świat wspólnoty z drugim człowiekiem. Pragnienie
poznania tej tajemnicy na razie jeszcze nie było w nim takie intensywne,
zwłaszcza że martwiło go co innego. Ojca nie było już od wielu dni. Jorulv
wiedział, że zejście w dolinę, którą płynie rzeka, może potrwać długo, ale żeby
aż tak się przeciągało? Ojciec zdecydowanie powinien wrócić już do domu.

Nie, takim egoistą nie okazałby się chyba nawet on. W dodatku ojciec był tak
dumny ze swej górskiej zagrody, należała do niego, była wszystkim, co miał tu
na ziemi. Jego królestwo.

Właśnie dlatego Jorulv tak bardzo się niepokoił.
Lato powinno minąć spokojnie, na razie całkiem nieźle radzili sobie sami.
Życie w lesie, na takim pustkowiu, wiele ich nauczyło. Ale co zrobią, jeśli
przyjdzie ciężka zima, jedna z tych, które naprawdę potrafiły dać się we znaki?
Cała odpowiedzialność spocznie na barkach Jorulva, a chłopak czuł, że jeszcze
do tego nie dojrzał. Podjęcie decyzji, które zwierzęta pozostawić przy życiu, a
które zabić. Zimno i głód. Brak paszy. Głód taki, że aż piszczało, przeżyli już
wcześniej, i nigdy go nie zapomnieli.
Już teraz, choć słońce mocno grzało, Jorulv zadrżał na myśl o tym, jak bardzo
ważne jest odpowiednie rozplanowanie prac na polu i w obejściu w lecie, tak
by mroźna, śnieżna zima zbytnio im nie dokuczyła. Żeby chociaż tylko chata
była bardziej szczelna! Pamiętał, jak nocą włosy dzieci przymarzały do ścian
przy szparach, którymi sączyła się wilgoć...

I zostawić rodzeństwo samo? Wszak nie znał drogi wiodącej w dolinę, gdzie
najpewniej mieszkali inni ludzie. Mógł zabłądzić i nigdy nie odnaleźć
powrotnej drogi do ich zagrody.

Arkusz1

Strona 29

Nareszcie! Nareszcie wszyscy zasnęli!

Znalazła się na dworze, w świecie, który był jej najzupełniej obcy.

Jeszcze jedna myśl dręczyła Jorulva, nie dając mu spokojnie spać po nocach.
Ścieżka, którą odszedł ojciec była jedną z tych, po których żadnemu z dzieci
nigdy nie wolno było chodzić. Mogła to być drożyna podziemnego ludku, a on
lubił płatać ludziom nieprzyjemne figle. Ojciec sam nie raz to powtarzał.
Jorulv nie był już jednak taki tego pewien. Może ojciec pragnął po prostu
przytrzymać dzieci jak najbliżej zagrody? Nie chciał, by znalazły drogę do
zamieszkanych okolic, o których matka kilkakrotnie wspominała? Ona także
nie była w pełni przekonana o ich istnieniu, ale słyszała o niebezpiecznych
okolicach poza lasem.

Upłynęły trzy dni. Juliana wyszorowała się do czysta, tak że bardziej się już nie
dało, ubranie miała wyprane, choć sama musiała przyznać, że nie było ładne.
Nosiła długą prostą sukienkę, bez żadnych ozdób, tylko na ramiona zarzuciła
matczyną chustę. Świeżo umyte, lśniące włosy rozczesała tak, że były gładkie
jak jedwab. Buty pożyczyła od Rebecki w zamian za gotowanie dla wszystkich
przez cały tydzień. Siostra nie mogła pojąć, na co Julianie jej buty, ale jeśli to
dla niej takie ważne, zgodziła się na korzystną, bądź co bądź, zamianę.
Wszyscy ułożyli się już do snu. Na szczęście Julianie przypadało miejsce z
samego brzegu posłania, ale akurat tego wieczoru miała wrażenie, że noc
upłynie, a rodzeństwo nie zapadnie w sen. A jeśli nieznajomy nie będzie mógł
czekać tak długo? Jeśli po prostu odejdzie?
No tak, zakłada, że musi to być mężczyzna, a tymczasem wcale nie wiadomo,
czy to jakiś „on”, czy „ona”. Miała jednak gorącą nadzieję, że to on, wybawca
Mattiego. To musi, musi, musi być tajemniczy opiekun najmłodszego
braciszka, nie może być nikt inny!
Juliana po cichutku wyślizgnęła się z łóżka i ubrała, chowając się za krosnami,
by nikt jej przypadkiem nie usłyszał. Teraz drzwi... nie skrzypcie, tak bardzo
proszę!

Juliana nie spodziewała się nocnej mgły. Ciężko pracujący ludzie zwykle nocą
spali twardym snem sprawiedliwych i niewiele wiedzieli o tym, co dzieje się w
przyrodzie o tej porze. Nieprzespane noce zdarzały się tylko wtedy, gdy na
przykład cielić się miała krowa, ale wtedy zawsze ojciec albo matka byli z nimi.
Teraz było zupełnie inaczej.

Choć noce o tej porze roku powinny być jasne, nie widziała dalej niż do obory.
Miała nadzieję, że mgła przerzedzi się trochę, kiedy wejdzie nieco głębiej w
las.
Wszystko wydawało się jakby zaczarowane! Krzyk nocnych ptaków
niezwykłym dźwiękiem niósł się po wodzie w jeziorze, a kiedy przemykała się
po łące, dostrzegła kątem oka sylwetki jakichś sporych zwierząt. Mogły to być
renifery, przynajmniej taką miała nadzieję. One nie były groźne.
W wysokiej trawie buty, na domiar złego buty Rebecki, przemokły od rosy.
Kraj sukienki również aż poczerniał od wilgoci. Ostrożnie uniosła odrobinę
spódnicę, tak bardzo chciała ładnie wyglądać tej nocy!

Arkusz1

Strona 30

Dłoń zniknęła. Dziewczyna odwróciła się powoli.

- Leśny bożek? - szepnęła z czcią.
Uśmiechnął się, ale nic na to nie powiedział.
Czyżby to on pomógł wrócić Mattiemu do domu?

Nieprzyjemnie było zagłębiać się w las o tak późnej porze. Mgła jeszcze
bardziej zgęstniała i Juliana musiała dotykać dłońmi pni drzew, by przekonać
się, czy są rzeczywiste. Na szczęście ona sama zdążyła w ostatnim czasie
pozostawić na trawie tak wiele śladów, że wydeptała nawet wąziutką ścieżkę,
która teraz prowadziła jej stopy.
Ku czemu właściwie zmierzam? myślała z niepokojem. Ku marzeniu o kimś?
Ku marzeniu o tym, co nieosiągalne?
Szła jednak na spotkanie i ani jej było w głowie zawrócić, choćby nawet serce
miało jej wyskoczyć z piersi, a drżące nogi nie chciały dalej nieść.
Dostrzegła pierwszą w tym roku niezapominajkę; bardzo ją to ucieszyło.
Uznała, że to dobry znak, kochała bowiem tę jasną barwę kwiatu i jego czyste
linie. Rzadko je jednak zrywała, wolała oglądać je tam, gdzie rosły.
Najpiękniejsze były w naturze, to ich właściwe miejsce.
Choć, musiała przyznać, nie znała nic piękniejszego od dużego bukietu
niezapominajek w ciemnym wazonie na wyszorowanym niemal do białości
stole. Zwykle Rebecka dbała o takie szczegóły. Juliana była zdania, że Rebecka
jest jak obcy ptak w ich rodzinie. Umiała tworzyć tak wiele piękna wokół
siebie, nie znosiła codziennych domowych zajęć...
Juliana drgnęła i powróciła do rzeczywistości. Gdzie się właściwie znalazła?
Czyżby zabłądziła, podczas gdy jej myśli krążyły własnym torem?
Nie, doszła właśnie do swojej dolinki. Poznała niski kamień wtopiony w
dywanik kędzierzawego mchu.
Mgła nie zalegała tu już może aż tak gęstą zasłoną, ale nadal przesłaniała świat.
Rozbawione kłębki mgły wirowały wokół dziewczyny. Gdyby Juliana nie znała
tak dobrze okolicy, mgła już dawno sprowadziłaby ją na manowce. Wydawało
się, że z niej drwi, kusi i woła, chcąc zwieść na zaczarowane ścieżki.
Julianę ogarnął nagle nastrój tak niezwykły, że musiała na chwilę przystanąć,
poczuć, że pod stopami ma prawdziwą ziemię. Słyszała, jak wali jej serce.
Kiedy wielka dłoń zakryła usta Juliany, dziewczyna podskoczyła do góry. Ktoś
mocno przytrzymywał ją od tyłu. Gdyby nie ręka tłumiąca jej głos, Juliana
wybuchnęłaby głośnym krzykiem.
- Ciiicho - szepnął jej ktoś prosto do ucha. - Puszczę cię, jeśli obiecasz, że nie
będziesz krzyczeć ani nie uciekniesz.
Juliana skinęła głową. Czuła, że ciało oblewa jej zimny pot, ale z całych sił
starała się zachować spokój.

Nie było powodu do krzyku, ale bezładną plątaninę uczuć, jakie nią teraz
owładnęły, trudno wprost opisać. Zdumienie. Przerażenie. I rozczarowanie, tak,
przede wszystkim rozczarowanie. I... szacunek?
Ukłoniła się głęboko. Matka nauczyła ją, że powinna się kłaniać wszystkim
dorosłym, ale Juliana dopiero po raz pierwszy miała możliwość zastosowania
się do tej nauki.

Arkusz1

Strona 31

W oka mgnieniu skrył się w lesie.

Nagle poczuła, że fala gorąca zalewa jej policzki.

Przez moment widziała go dość wyraźnie między dwiema smugami mgły.

Nie mogła oderwać od niego wzroku.

Juliana bezpowrotnie oddała swe serce.

ROZDZIA VI

Ł

Cisza, jaka zapadła w pełnym mgły lesie, była przytłaczająca.
To on zdecydował się przerwać kłopotliwe milczenie.

Wszystkie jej tak długo pielęgnowane marzenia zniknęły jak rosa pod
wpływem promieni słonecznych.
Był starszym mężczyzną, w brodzie i długich ciemnych włosach widać było
pasma siwizny. Nosił ubranie ze skór zwierząt, starannie pozszywanych
cieniutkimi rzemieniami. Niesłychanie przystojny, ale, niestety, zdecydowanie
za stary.
- Chciałem cię zobaczyć - rzekł stłumionym głosem. - Sprawdzić, czy się
nadajesz.
Juliana przeraziła się. Czy się nadaje? Do czego? Przecież ona do niczego się
nie nadawała, ojciec nieustannie to powtarzał. Do niczego!
- Tak - powiedział wysoki, prosty jak strzała mężczyzna. - W twoich oczach
widzę niewinność i ciepło. Jesteś naiwna, ale mądra. Tak, nadajesz się. - Dłonią
wykonał gest w stronę pagórka. - Idź tam!

Juliana stała i zmieszana patrzyła za nim. Starała się zebrać myśli, ale bezładnie
wirowały jej w głowie.
Odwróciła się i niepewnie zerknęła na wzgórze. Po co miałaby tam iść?
Przecież wszystko się już skończyło, marzenie się rozwiało, jej uczucia i
nadzieje okazały się płonne, śmieszne i bezsensowne.

Ktoś stał tam na szczycie! Jakaś inna, szczuplejsza postać. Mężczyzna! Zaczął
schodzić w dół, w jej stronę.

Policzki jej płonęły. To był wybawca Mattiego, nie miała co do tego
najmniejszej wątpliwości.
Zaczęła iść mu na spotkanie. Miała wrażenie, że stopy same ją niosą, nie
zważając na jej zawstydzenie i nieśmiałość.
Stanął przed nią. Młody człowiek, tak piękny, że na jego widok łzy zakręciły jej
się w oczach.
Z żalem pomyślała o swym nędznym ubraniu i o tym, jak bardzo ona sama jest
zwyczajna.
Miał włosy czarne jak noc, ciemnobrązowe oczy okolone długimi, gęstymi
rzęsami. Twarz była regularna, o szerokim czole i mocno zarysowanych
kościach policzkowych. I najważniejsze ze wszystkiego: wydawał się taki miły,
taki dobry.
Włosy miękkimi falami opadały mu na ramiona. Juliana nigdy jeszcze nie
widziała tak pięknych włosów.
Uśmiechnął się do niej, ale wyraz jego oczu świadczył o tym, że on także
znajduje się na nieznanym i dość niepewnym gruncie.
To właśnie wypełniło ją tak bezgraniczną czułością, że dwie łzy spłynęły jej po
policzkach.

Arkusz1

Strona 32

- Jak masz na imię? - zapytał cicho.

- Juliana! - powtórzył z uniesieniem. - Cóż za piękne imię!

- A ty? Jakie imię nosisz?
Uśmiechnął się.
- Nie mam imienia. Mój przybrany ojciec nazywa mnie po prostu Czarny.

- To bardzo do ciebie pasuje.
I znów zapadła ciężka cisza.
- Chodź - odezwał się wreszcie Czarny. - Usiądziemy na naszym kamieniu!
Na naszym kamieniu! Jak to pięknie zabrzmiało!
Zaczęli piąć się pod górę.

- Tak - odrzekła Juliana, wdzięczna za jego wyrozumiałość.

Głośno jednak powiedziała tylko:
- Zmarzniesz!

Jego twarz rozjaśniła się uśmiechem.

- Zawiodłaś się, gdy mnie ujrzałaś?
- Ach, nie! Przeciwnie!

- Juliana - odparła, ale przy pierwszej próbie głos jej się załamał i musiała
przedstawić się raz jeszcze. Ach, jakże się wstydziła!

Czy naprawdę, naprawdę tak myślał?! Odchrząknęła kilkakrotnie, nim wreszcie
zdobyła się na pytanie:

Julianie przyszło na myśl, że brzmi to trochę tak jak Zły lub Kusy, ale na głos,
rzecz jasna, tego nie powiedziała. Uśmiechnęła się tylko i rzekła:

Moja sukienka jest trochę mokra - wyznała zakłopotana. - Ale tylko mokra, nie
brudna.
Co ona wygaduje! Ale on jedynie pokiwał głową i powiedział, że wieczorem
trawa mokra jest od rosy.

Kiedy doszli do kamienia, Czarny jednym ruchem ręki zgarnął resztki
zostawianych przez nich wiadomości i zdjął kurtkę. Nosił pod nią białą koszulę
z dużym kołnierzem i szerokimi rękawami. W ciemnościach wydawała się
wprost oślepiająco biała, bielsza niż jakiekolwiek do tej pory widziane przez
Julianę płótno. Zdumiała się, że można osiągnąć aż taką biel.

- Nie, przywykłem chodzić w samej koszuli - odparł, rozścielając kurtkę na
kamieniu, i gestem wskazał, by usiadła. Zawahała się przez moment, ale zrobiła
jak prosił. A on usadowił się tuż obok niej.
Znów milczeli i znów to on musiał przerwać ciszę. Julianie nic rozsądnego nie
przychodziło do głowy.
- Myślałem, że nigdy już tu nie wrócisz - odezwał się niskim, melodyjnym
głosem, który przenikał ją do głębi i przepełniał rozkosznym drżeniem.
- Przez kilka dni nie mogłam wyrwać się z domu... Ale znalazłam twoje kwiaty
i zasuszyłam je, żeby zachowały się jak najdłużej. To samo zrobiłam z
pierwszym bukiecikiem, z dzwonkami.

I ja mam twoje konwalie. Mój przybrany ojciec mówił, że powinienem je
wyrzucić, ale nie chciałem. Czy wiedziałaś, kim jestem?
- Nie, miałam tylko nadzieję, że jesteś wybawcą Mattiego. Matti to mój mały
braciszek, bardzo pięknie mówił o tobie.

Arkusz1

Strona 33

Znów się wygłupiła.

- Gdzie mieszkasz?
Wskazał dłonią kierunek przeciwny do tego, w którym zniknął ojciec Juliany.

- Z przybranym ojcem?
- Tak. Jestem z nim spokrewniony.
- Tak też sądziłam. Jesteście bardzo do siebie podobni. Tacy ciemni.
- To prawda.
- Matti twierdził, że powiedziałeś mu, jakoby twój ojciec nigdy cię nie widział?
- Bo to prawda. Chodziło mi o mego prawdziwego ojca.

Roześmiał się głośno i serdecznie.

- To znaczy, że niedługo powinieneś iść?

- Czy zechcesz się jeszcze ze mną spotkać?
- Tak - odparła stłumionym głosem i także wstała.

Przez cały czas starali się wzajemnie nie dotykać, ale teraz siedzieli już tak
blisko siebie, że Juliana czuła ciepło bijące od jego ciała. Wywoływało to w
niej przedziwny niepokój, aż wreszcie musiała odsunąć się od niego odrobinę,
choć starała się uczynić to niepostrzeżenie.
Niestety, on także momentalnie się przemieścił i Julianie zrobiło się bardzo
przykro na myśl, że być może poczuł się urażony. Nie śmiała jednak przysunąć
się na powrót bliżej.
Nareszcie zdołała przejąć inicjatywę i podtrzymać rozmowę. Sama była sobą
zdziwiona, że udało jej się zadać takie chytre pytanie:

- W następnej dolinie, niedaleko granicy z Norwegią. Byłem tam zresztą wiele
razy z moim ojcem.

- Rozumiem - odparła Juliana, choć, szczerze mówiąc, nie pojmowała z tego
nic. - Daleko masz tutaj.

- Owszem, ale jeżdżę konno. Zostawiłem konia w pobliżu na pastwisku. Ojciec
także tam czeka.

- Obiecałem wrócić jak najprędzej. Muszę ci powiedzieć, Juliano, że nie będę
mógł tu przyjść przez dość długi czas. Dlatego bardzo się cieszę, że mogłem się
z tobą zobaczyć dziś wieczorem.
Ach, tyle wrażeń wirowało jej w głowie, tyle uczuć nią miotało! I te wszystkie
pytania, jakie chciała mu zadać! Na myśl, że długo nie będzie go widziała,
płacz omal nie rozsadził jej piersi.
Zrozumiał, że dziewczyna nie może znaleźć słów, i kiedy się podniósł, zapytał
uroczyście:

- Nie chcę, byś musiała co dzień przychodzić aż tutaj, by sprawdzić, czy nie ma
jakichś wiadomości ode mnie - powiedział z troską. - Nie wiem, jak długo mnie
nie będzie, ale zawieszę... co by tu wymyślić? Małą gałązkę jałowca przy
drzwiach obory? Co ty na to?
- Dobrze - wyszeptała bez tchu. - Postaram się każdego ranka wychodzić
pierwsza, aby nikt przede mną jej nie zerwał, no, bo jak bym wtedy wiedziała,
że już jesteś?
- Mogę położyć gałązkę ha daszku nad drzwiami obory. Wtedy na pewno nie
zniknie.

Arkusz1

Strona 34

- Mam wiele obowiązków - odparł wymijająco.
- Czy to właśnie ty dbasz o cały las?
- I tym także się zajmuję - zaśmiał się. - Ojciec wiele mnie nauczył.

Czarny śmiał się teraz w głos.

Czarny się zamyślił.

- Zanim nastanie jesień? - podpowiedziała.

- Ach, a więc musisz być przy tej osobie! - zawołała wzburzona.
- Tak, ona bardzo wiele znaczy dla mnie i dla mego przybranego ojca.

Juliana odwróciła twarz.

- Od dawna już nas obserwujesz?

- Tak, tak będzie lepiej. A... co ty masz zamiar... A może nie wolno ci o tym
mówić?
Zapatrzył się w mroczną dal gdzieś ponad jej głową. Było jasne, że nie czeka
go nic przyjemnego. Ach, tyle chciałaby się o nim dowiedzieć, ale
najwidoczniej już nie miał czasu, a i ona nie chciała okazać się zbyt natrętna.

- Czy to on jest Władcą Lasu? Tym, którego Finowie nazywają leśnym
bożkiem, Tapiola?

- Nie, ale twierdzi, że widział Władcę Lasu. Nie wiem, czy to prawda. Juliano,
czy twojego ojca nie ma?
- Nie ma. Powiedział, że ma zamiar iść w dolinę, by sprowadzić sobie nową
kobietę, i jeszcze nie wrócił do domu.

- Nigdy nie byłem w dolinie - powiedział po chwili. - Mój przybrany ojciec mi
nie pozwala. Bardzo chciałbym wam pomóc, bo odnoszę wrażenie, że jesteście
samotni. Ale nie będę miał ani chwili czasu, zanim...

- Nie, nie to chciałem powiedzieć. Zanim to się s k o ń c z y. Ktoś, kogo znam,
jest bardzo chory.

Zeszli już w dolinkę, nieubłaganie zbliżała się chwila pożegnania. Juliana tak
bardzo pragnęła, by Czarny został z nią dłużej, ale nie odważyła się
wypowiedzieć tego głośno. Co by sobie o niej pomyślał?
- O ile dobrze zrozumiałem, mały Matti boi się swego ojca? - po chwili
wahania zapytał Czarny.

- Tak. Nie chcę o nikim mówić nic złego, ale właściwie nigdy nie było nam tak
wspaniale jak teraz, kiedy ojca nie ma. To znaczy za życia matki wszystko
układało się dobrze. No... prawie wszystko - dodała po chwili. - Ojciec i dla
niej nie był dobry. Biedna mama! Tak bardzo nam jej brakuje!
Zaczęła mówić o czym innym, jakby próbując za wszelką cenę zatrzymać go
bodaj na jedną jeszcze małą chwilę.
- Mój najstarszy brat, Jorulv, obawia się zimy, ja zresztą też. Ojciec nie jest
może najlepszym z ojców, ale świetnie sobie ze wszystkim umiał, to znaczy
nadal umie, poradzić.
- Oczywiście. Wasze małe gospodarstwo jest bardzo zadbane. Oglądałem je, co
prawda, z daleka, ale...

- Od jakiegoś czasu - odparł wymijająco, jakby co nieco zakłopotany. Prawie
jakby... jakby... Nie, Juliana nie śmiała żywić takiej nadziei, ale miała wrażenie,
jak gdyby chciał powiedzieć, że zaczął się nimi interesować, odkąd ją ujrzał.

Arkusz1

Strona 35

Nic jednak nie przychodziło jej do głowy.

Wprost trudno było uwierzyć w takie szczęście.

Juliana czuła, że łzy zakręciły jej się w oczach.
- Och, nie, nie zniknę - obiecała. - Będę tutaj.
Uśmiechnął się do niej ciepło i odszedł, jakby rozpływając się we mgle.
„Tylko mi nie zniknij...” Jakie piękne słowa!

Co się stało z ojcem? Dlaczego nie wracał?

- Odprowadzę cię na skraj lasu - powiedział. - Nie będziesz musiała sama
błądzić w ciemnościach. Chodź!
Dziewczynę cieszył każdy ułamek chwili, jaki mogła spędzić w jego
towarzystwie. Teraz pragnęła tylko jednego: wymyślić coś takiego, powiedzieć
coś, co zatrzymałoby go jeszcze na trochę, co przedłużyłoby ich spotkanie o
kilka drogocennych minut.

Rebecka o wiele lepiej by sobie z tym poradziła, pomyślała Juliana. Bystra,
śmiała Rebecka, niczego nie owijała w bawełnę, zawsze umiała mówić o
wszystkim wprost. Szczęśliwie jednak to nie młodszej siostrze przypadło w
udziale wieczorne tajemnicze spotkanie, ale jej, Julianie!

Doszli do skraju lasu, zanim Juliana zdążyła cokolwiek powiedzieć, mądrego
czy głupiego. Tu Czarny się zatrzymał.
- Muszę już iść - stwierdził zasmucony. - Ojciec czeka zbyt długo. - Uroczyście
ujął ją za rękę. - Proszę, tylko mi nie zniknij - powiedział cicho, wzruszony.

Juliana pospieszyła przez łąkę do domu. Po cichu wemknęła się do izby i
zrzuciwszy przemoczone ubranie, wślizgnęła się do łóżka. Ostrożnie ułożyła się
pod przykryciem, pochłonięta rozpamiętywaniem wrażeń, jakich dostarczył jej
wieczór. Tak, będzie na niego czekać. Oczywiście, będzie czekać!

Mijało lato, a na daszku nad drzwiami obory nie pojawiła się żadna gałązka
jałowca.
Jorulv chodził zdenerwowany i niepewny. Coraz częściej można go było
dostrzec wpatrzonego w ścieżkę biegnącą wzdłuż jeziora. Jego niepokój
zaraźliwie działał i na innych. Ulga, jaką odczuli z początku, zaraz po odejściu
ojca, przerodziła się w głęboki lęk.

Jorulv powoli zaczął oswajać się z myślą, że być może będą musieli sami
dawać sobie radę przez zimę. Dlatego też rozdzielił obowiązki między
wszystkie dzieci, zatrudnił nawet Mattiego i małą Linneę. Matti miał już sześć
lat, a Linnea cztery, i mogli pomóc na wiele sposobów.
Ole i Jorulv skosili każdy spłachetek łąki, jaki tylko udało im się znaleźć w
okolicy, by zgromadzić jak najwięcej paszy dla zwierząt. Skrzętnie zebrali
zboże z maleńkiego poletka i wszystkie warzywa z przydomowego ogródka.
Dziewczęta każdą wolną chwilę spędzały przy krosnach, bo dzieci rosły,
wydawało się, z dnia na dzień, darły i wyrastały ze wszystkiego co miały.
Każda za mała część ubrania była natychmiast przerabiana na odzienie dla
któregoś z młodszych, tak aby nic się nie zmarnowało.

Arkusz1

Strona 36

Juliana patrzyła na siostrę zdumiona.

Dokładnie załatali wszystkie dziury w zabudowaniach gospodarczych,
naprawili, co trzeba. Z doświadczenia wiedzieli, że jeśli przyjdą ostre mrozy,
będą musieli zabrać najmniejsze zwierzęta do domu, by nie zamarzły na śmierć.
Pracy mieli tak dużo, że Jorulv wieczorami siadywał z Juliana i wspólnie
planowali rozkład zajęć na następny dzień. Nie mogli opanować lęku, że o
czymś zapomną, wiedzieli, że skutki niedopatrzenia mogą być po prostu
katastrofalne.
Liście na drzewach zaczęły żółknąć. Niedługo już miały opaść, a wówczas
każdego dnia należało spodziewać się śniegu.
- Być może nie poradzimy sobie ze wszystkim - stwierdził Jorulv pewnego
wieczoru, kiedy siedzieli przy stole. Izbę oświetlała łojowa świeca. Właśnie
odkryli, że zapomnieli o odlaniu większej liczby świec. Co się stanie, jeśli ich
nie starczy? - Może jednak najlepiej będzie, jeśli opuścimy gospodarstwo i
spróbujemy odnaleźć ścieżkę, którą powędrował ojciec? Chyba powinniśmy
przedostać się do ludzi?
- Och, nie! - przerażona Juliana zaprotestowała tak gwałtownie, że Jorulv nie
posiadał się ze zdumienia. - Nie, ja... my nie możemy opuścić zagrody. A jeśli
ojciec wróci i nie zastanie nas tutaj?
Nie chodziło jej wcale o ojca, ale przecież nie mogła się do tego przyznać.
Nikomu nie zdradziła swojej tajemnicy.
Nagły wybuch Juliany obudził Rebeckę. Młodsza siostra wstała z łóżka i wraz z
nimi usiadła przy stole.
- Ale musimy jak najprędzej podjąć decyzję - stanowczo rzekł Jorulv. - Jeśli
mamy się stąd wynieść, trzeba to zrobić, zanim spadnie śnieg. Inaczej nie
zdołamy zabrać zwierząt.
Juliana z rozpaczą potrząsnęła głowa, ale nie mogła wydusić z siebie tego, co
tak bardzo chciała powiedzieć: że ona m u s i tu zostać. „Tylko mi nie zniknij”,
tak przecież powiedział...
Zniecierpliwiona Rebecka westchnęła.
- Och, mój Boże, jak bardzo bym chciała się stąd wydostać! Kocham to miejsce
tak samo jak i wy, ale czuję, że jeśli tu zostanę, to coś we mnie pęknie.
- Pęknie? Nie rozumiem - powiedział Jorulv.
Rebecka wzruszyła ramionami.
- To takie trudne, Jorulvie. Sam wiesz, że staram się wywiązać z obowiązków,
które mnie przypadają, ale tak naprawdę marne są tego efekty. Wszystko, czego
się tknę, jest źle zrobione, nie tak porządnie i ładnie jak to, co robi Juliana.

- Ale przecież nikt z nas nie umie robić tak pięknych rzeczy, jak ty, Rebecko!
To właśnie ty potrafisz tak zestawić kolory, że aż się serce raduje, to ty...
- Tak, tak, tak. Umiem robić to, co nikomu niepotrzebne. Potrafię ułożyć
kwiaty w wazonie, wycinać z drewna figurki, z których nie ma żadnego
pożytku. Wiem, jak chciałabym, by wyglądały moje ubrania, ale nigdy mi takie
nie wyszły. I to wcale nie dlatego, że nie mam odpowiedniego materiału, ale
ponieważ nigdy nie udało mi się jeszcze uszyć choćby jednego prostego szwu.
Nienawidzę wykonywania tych samych czynności dzień w dzień. Chcę robić
coś nowego, tworzyć coś, co będzie piękne, co sprawi radość oczom!
Powszednie zajęcia są takie nudne!

Arkusz1

Strona 37

Juliana uśmiechnęła się niepewnie.

Siostra rozjaśniła się w jednej chwili.
- Tak, Ole mnie nauczył. Tu jest napisane „JULIANA”, a tu „OLE”.

- Na razie jeszcze nigdzie, ale jeśli chcesz, jutro napiszę.

- „CZARNY” - odparła Juliana, rumieniąc się.

- Ole powinien się uczyć - stwierdziła tylko. - On jest taki mądry, tak dużo wie.

- Ach, oczywiście, że są jeszcze inni ludzie! - wykrzyknęła Juliana.

Juliana odetchnęła z ulgą.

Brat i siostra wpatrywali się w nią wielkimi, szeroko otwartymi ze zdumienia
oczami. Żadne z nich nie wiedziało nic o zdolnościach twórczych czy o duszy
artysty. Owszem, mieli świadomość, że Rebecka nie lubi swych codziennych
obowiązków i prawdę powiedziawszy, nie umie ich właściwie wykonać.
Natomiast ozdobić ciasto czy pięknie nakryć do stołu - o, tak, nikt nie umiał
zrobić tego lepiej niż ona.
Rebecka znów westchnęła.
- A, zapomnijcie o tym, to nie jest takie istotne. Bardziej przejmuję się tobą,
Juliano, zastanawiam się, co się z tobą dzieje. Raz jesteś rozradowana, wprost
bije od ciebie szczęście, to znów płaczesz przez cały dzień. Co ci jest?

- Bardzo trudno mi to wyjaśnić. Wiem jedynie, że ja muszę tu zostać bez
względu na to, co postanowicie.
- Nie możesz przecież zostać sama! - zaprotestował Jorulv.
Juliana odwróciła twarz, by ukryć łzy. Rebecka zrozumiała, że należy rozmowę
skierować na inny temat, wskazała więc palcem kilka znaczków, narysowanych
węgielkiem na brzegu stołu.
- Czy to twoje dzieło, Juliano?

- Wspaniale! - wykrzyknęła Rebecka, której zaimponowała nowa umiejętność
siostry. - A gdzie „Rebecka”?

- Tak! I wiesz co? Myślę, że poproszę Olego, by i mnie nauczył pisać.
- I mnie także - oznajmił Jorulv. - Świetnie ci to wyszło, Juliano. A co jest
napisane tutaj, pod twoim imieniem?

- Czarny? A co to znaczy? Dlaczego to napisałaś? - zapytała Rebecka.
- To nic nie znaczy, nic w ogóle, to... To tylko słowo, które akurat wpadło mi
do głowy, kiedy rozmawiałam z Olem.
Rebecka nadal miała na twarzy zdumienie, ale nie drążyła tematu.

- Tak - odparł Jorulv zamyślony. - Teraz, kiedy wiemy na pewno, że są ludzie...
Bo tak powiedział ojciec! Tak wynikało z jego słów!

Popatrzyli na nią oszołomieni, dziewczynka nerwowo zaczęła skubać węgielek,
którego używała do pisania.
Jorulv wyjrzał przez okno.
- Zobaczcie, jak ciemno jest na dworze! I wieczór zapada z każdym dniem
coraz wcześniej. Niedługo powinniśmy wyruszyć. Śmiertelnie boję się zimy. -
Wyprostował się. - Ale poczekajmy jeszcze trochę, może ojciec jednak wróci.

W miasteczku młodziutka panna Lisen sprawiała coraz więcej kłopotów.

Arkusz1

Strona 38

ROZDZIA VII

Ł

Do matki jednak na razie jeszcze się nie zwróciła. Wolała poczekać.
Najpierw chciała wybadać wszystko na własną rękę.

Nie przestawała wypytywać, chciała wiedzieć wszystko, absolutnie wszystko o
lesie, którego tajemnicze, mroczne królestwo rozciągało się za miasteczkiem.

W małym przytartacznym miasteczku życie toczyło się zwykłą koleją, w
każdym razie dla większości mieszkańców. Z bystrą i niezależną Lisen von
Adelkalk było inaczej.

Bardzo się zmieniła ostatnio. Snobizm ojca wyraźnym piętnem odcisnął się na
jej dzieciństwie, temu nie dało się zaprzeczyć. Choć Lisen nie znosiła ojca,
snobizm wyssała z mlekiem matki, mieszkała wszak w najokazalszym domu w
całym mieście, przyjaciół dobierano jej odpowiednio do statusu i majątku
rodziców, wpojono w nią, że ludzie niżej urodzeni nie mają żadnego znaczenia.
Istnieją tylko po to, by łatwiej było żyć tym lepszym, mają świadczyć niezbędne
usługi i wykonywać ciężkie prace, mówiło się do nich, nie rozmawiało z nimi.
Podobne nastawienie panowało w kręgu jej znajomych, żadnego innego nie
znała.
Z czasem jednak, kiedy zaczął w niej narastać coraz silniejszy bunt przeciw
ojcu, podważała i negowała jego opinie, wielokrotnie czyniła próby wyrwania
się spod jego wpływu.

Po rozmowie ze szwaczką Elin życie nagle nabrało dla Lisen innych
wymiarów. Złamała wszelkie nakazy ojca i rozmawiała z kim tylko jej się
podobało.

Niczym uparta pszczoła w poszukiwaniu nektaru krążyła wokół wszystkich,
którzy, jak podejrzewała, mogli wiedzieć coś o lesie. Wypytywała i
nauczyciela, i starych pracowników tartacznych. U leśniczego przestudiowała
mapy, ale nic z nich nie mogła zrozumieć, takie były nieprecyzyjne. Czytała o
zwierzętach, zamieszkujących bory po tej stronie gór, rozpytywała o sąsiednie
miasteczka i wioski. Wszystkich, do których udało jej się dotrzeć, zasypywała
gradem pytań.

Matka stała się zbolałym, cichym stworzeniem, całkowicie pozostającym pod
władczą kuratelą ojca. Nie śmiała niczego uczynić ani powiedzieć, nie
zapytawszy go najpierw o zgodę. Lisen zrozumiała, że z rozmowy z matką na
razie i tak nic by jej nie przyszło. Dopóki nie wiedziała nic pewnego, nie mogła
wyłożyć żadnej karty na stół, powracanie do smutnych wydarzeń z odległej
przeszłości byłoby jedynie niepotrzebnym sypaniem soli na jątrzące się rany.
Ze słów Elin wynikało, że matka i tak nic nie wie, nic poza tym, co Elin
opowiedziała dziewczynce: że jej pierworodnego syna wziął pod opiekę
tajemniczy mężczyzna z lasu.

Za każdym razem, gdy Lisen myślała o apatycznym zachowaniu matki,
ogarniało ją oburzenie. Gdyby ta sprawa dotyczyła jej samej, już dawno
poruszyłaby niebo i ziemię, by się dowiedzieć, co się stało z zaginionym
dzieckiem. Nigdy nie zaznałaby spokoju i nie zadowoliła się niejasnym
zapewnieniem, że odzyska utracone dziecko, kiedy jej męża nie będzie wśród
żywych.
Matka Elin, akuszerka, osiągnęła już sędziwy wiek, ale umysł nadal zachowała
jasny. Lisen odwiedziła także ją, chcąc poznać więcej szczegółów o
narodzinach brata, ale i od staruszki nie dowiedziała się niczego nowego.

Arkusz1

Strona 39

Ale co wydarzyło się później? Dokąd poszedł ów człowiek?

- Nie, Benjaminie, ty nigdy nie byłeś moją tragedią, jesteś radością mego życia.

- Ciekawa jestem, co się tu kryje - powiedziała cicho.
- Drzewa - naiwnie odparł Benjamin.
- Tak, oczywiście masz rację. Ale co jest wśród drzew?

Tego lata Lisen często przychodziła w gościnę do Elin. Dom szwaczki stał się
dla dziewczynki zbawczym schronieniem, kiedy wyniosłe zachowanie ojca zbyt
już ją drażniło. Wiele razy spotkała tu syna Elin. Benjamin, bo takie nosił imię,
był miłym, nieśmiałym chłopcem mniej więcej w jej wieku. Od
najwcześniejszego dzieciństwa doświadczał ludzkiej pogardy, wyśmiewany
przez plotkarki z miasteczka i niedobre dzieci, które miały ojców. On przecież
ojca nie miał. Okazał się na tyle bezczelny, by przyjść na świat jako bękart, i za
to należało go ukarać.
Potem jednak panna Lisen ze dworu zaczęła z nim rozmawiać. Tak, zdarzało
się nawet, że szła ulicą, zatopiona w rozmowie z nim. Jego życie nagle się
zmieniło. Z początku drwiono z niego niemiłosiernie, że pokazuje się razem z
dworską panienką, ale kiedy Lisen przypadkowo była świadkiem jednego z
takich epizodów, szyderstwa szybko ustały. Lisen potrafiła błyskawicznie
wypowiedzieć słowa, które całkowicie zgnębiły dręczyciela Benjamina, miała
w sobie wrodzony autorytet, umiała budzić respekt. Była to chyba jedyna
pozytywna cecha, jaką odziedziczyła po ojcu i, doprawdy, umiała ją
wykorzystać.
Benjamin dobrze znał las. Wielokrotnie krył się w nim, uciekając przed
złośliwymi uwagami innych dzieci i w samotności wypłakując łzy upokorzenia.
Teraz zabierał tam Lisen, która chciała poznać wszystkie tajemnice lasu. Raz
nawet zdołała namówić Elin, by przyłączyła się do nich i opisała jej dokładnie,
co wydarzyło się tutaj przed dwudziestoma laty.
Elin pokazała dziewczynie, w którym miejscu ukryła się przed żołnierzami i
gdzie potem ujrzała postać, jak jej się wydawało, Władcy Lasu, rysującą się na
tle wieczornego nieba. Wyciągnął do niej ręce, by zabrać dziecko, zaginionego
starszego brata Lisen...

Elin potrafiła jedynie wskazać ogólnie kierunek, była zdania, że zagłębił się w
las. Nie mógł jednak odejść daleko, musiał gdzieś zostawić dziecko, bo
przecież wrócił, by jej pomóc. Okazało się jednak, że było już za późno,
tragedia stała się faktem. A potem... uśmiercił tych trzech żołnierzy.
- Kim innym powinien był się zająć - mruknęła Lisen z goryczą. - Ale, Elin, czy
Benjamin to tragedia?
Na twarzy Elin, kiedy na nowo przeżywała koszmar sprzed lat, malowała się
udręka i ból. Ale na dźwięk słów dziewczynki rysy jej złagodniały w czułym
uśmiechu.
Zakłopotany syn się zapłonił. Był tak nieśmiały i niepewny siebie, jak może
stać się chłopiec, który przez całe życie doświadcza ludzkiej pogardy i
upokorzeń.
Lisen zapatrzyła się w las.

Podniosła wzrok i wpatrywała się w czubki strzelistych świerków, ale zaraz
zakręciło jej się w głowie i prędko musiała spojrzeć w dół.
Elin przygryzła wargi.

Arkusz1

Strona 40

- Bardzo niepokoję się o dzieci - powiedziała wreszcie.

- Jest już jesień. Niedługo nadejdzie zima.

Popatrzyli na nią z powątpiewaniem.

- Mówiłaś już o nich, o sierotach... - W głosie Lisen zadźwięczała nadzieja. -
Może one coś wiedzą?
Elin jej nie słuchała.

- Elin, Benjaminie, słuchajcie! - mówiła Lisen z zapałem. - Może spróbujemy
odnaleźć ich zagrodę? Tym samym jednocześnie załatwimy dwie sprawy!
Pomożemy dzieciom i od razu zapytamy je o Władcę Lasu, może akurat coś o
nim wiedzą? I o niemowlęciu, które zaginęło dwadzieścia lat temu?

- Mam akurat tak dużo zamówień - powiedziała Elin niepewnie.
- To na pewno daleko - sprzeciwił się Benjamin. - I nie wiemy nawet, gdzie ich
szukać. Możemy zabłądzić. A w lesie są drapieżniki.
Lisen jednak nie pozwoliła zbić się z tropu.
- W tartaku nie mogą już znieść mojego widoku, tak długo zadręczam ich
pytaniami. Ale znalazł się wśród nich jeden drwal, który słyszał o jakiejś małej
zagrodzie położonej całkiem na odludziu, oddalonej stąd o jakieś dwa dni
marszu. Nigdy tam nie był i nie wie, czy nadal żyją w niej ludzie, ale w każdym
razie kiedyś tam mieszkali. Potrafi mniej więcej wskazać kierunek, gdzie leży
chata. Możemy poprosić, by nas tam zaprowadził. Pójdziemy zapytać od razu!
- A jeśli opuścił już miasteczko? - oponowała Elin. Nie mogła pozbyć się
strachu przed uczynieniem czegoś tak niekonwencjonalnego, a jednocześnie
bardzo chciała pomóc samotnym dzieciom. Myśl o ich niepewnym losie
dręczyła ją we dnie i w nocy od chwili, gdy usłyszała o śmierci ojca.
Stanęło, rzecz jasna, na tym, że poddali się Lisen.
Drwala nie było w tartaku, ale znaleźli go w domu, w małej, nędznej chatynce
zaraz za miastem.
Nie, nie zgodził się na wyruszenie w las przez pustkowia, czuł się zmęczony, a
i wiek porządnie mu już ciążył. Ale znał myśliwego, polującego na
niedźwiedzie, który obeznany jest z lasem jeszcze lepiej niż on. Choć on
pewnie wyruszył na polowanie, niełatwo będzie go odszukać...
To i lepiej, pomyślała Lisen, bo nie miała ochoty, by myśliwy towarzyszył im w
wyprawie. Nie lubiła myśliwych. „Myśliwy to człowiek, który lubi patrzeć, jak
umierają żywe stworzenia” - powiedziała kiedyś ojcu. Wpadł oczywiście w
gniew i za bezczelność wymierzył jej siarczysty policzek, aż się zatoczyła. Sam
lubił polować...

Lisen popatrzyła na dwoje swych „sprzymierzonych” i zaśmiała się z
rezygnacją.
- My troje nie mamy czego szukać w leśnych ostępach. Ktoś jeszcze musi iść z
nami, inaczej całą sprawę z góry można uważać za przegraną. Myślę jednak, że
najpierw powinnam zebrać się w sobie i porozmawiać wreszcie z matką.
- Czy dobrze to przemyślałaś? - ostrożnie zapytała Elin.
- Ona nie może przez całe życie chować głowy w piasek - oświadczyła Lisen. -
Ma zobowiązania chyba nie tylko wobec tego potwora, który jest jej mężem?
- Moim zdaniem panna Lisen powinna wyrażać się z większym szacunkiem o
właścicielu dworu - surowo upomniała ją Elin, ale Benjamin musiał odwrócić
głowę, by ukryć uśmiech.

Arkusz1

Strona 41

Najpierw jednak postanowiła porozmawiać z matką.

Hannibal na widok siostry przystanął.
- Cóż to ja o tobie słyszę?

- Powiem o wszystkim ojcu!
- Bardzo proszę! Może nareszcie dostrzeże, że ma także córki.

- Ciekawe, co byś powiedziała, gdybyś usłyszała moje myśli - mruknęła Lisen.
- Rodzice nie mogą po prostu żądać, by dzieci ich kochały. Muszą jeszcze na to
zasłużyć!
Rebecka i Lisen wiele miałyby sobie do powiedzenia, gdyby się spotkały.
Ustalili, że wyruszą za cztery dni. Elin zdąży wykończyć najpilniejsze
zamówienia, a Lisen będzie miała dość czasu, by namówić kogoś, by ich
eskortował, jakiegoś silnego mężczyznę znającego las.

Na schodach prowadzących na piętro Lisen spotkała swego młodszego brata
Hannibala. To ojciec nalegał, by syn nosił dumne imię bohatera wojennego, ale
Lisen zawsze uważała, że powinni wybrać coś mniej pretensjonalnego.
Mój Boże, jaki śmieszny jest ten chłopak, myślała. Już chodzi dumny i
napuszony jak oficer, choć taki z niego kurczak, gołowąs jeszcze!

Z wyglądu Lisen i Hannibal byli do siebie bardzo podobni, mieli ładne,
regularne rysy i wyjątkowo ciemne rzęsy. Naturą jednak różnili się jak dzień i
noc.

- Czy mogę prosić cię, byś przestał małpować ojca? Co takiego strasznego
słyszałeś, smarkaczu?
- Nie mów do mnie takim tonem - odparł zimno. - Pewnego dnia jeszcze tego
pożałujesz.
- Masz zamiar mnie stąd wyrzucić? Nie zdążysz, Durnybalu, nie zamyślam
skończyć jako mumia schowana w tym grobie.
- Mam na imię Hannibal, nie Durnybal! Nie wolno ci tak mnie przezywać! -
Hannibal akurat przechodził mutację i zakończył zdanie falsetem. - Mogę cię
wydziedziczyć!
- Hurra! - wykrzyknęła Lisen. - Dalej, szczeniaku, zabieraj się do tego!
- Nie będę tolerować... - zaczął wyniośle, ale głos znów odmówił mu
posłuszeństwa i chłopiec tylko groźnie popatrzył na siostrę. - Podobno
pokazujesz się w miasteczku z tym bękartem Benjaminem. Czy już kompletnie
oszalałaś? Masz zamiar okryć hańbą dobre imię naszej rodziny?
- To zdołaliście osiągnąć już dawno, twój podły ojciec rotmistrz i ty,
rozpieszczony głupku, Durnybalu - gniewnie odparła Lisen. - Ludzie
naśmiewają się z was, nie ze mnie. A poza tym rozmawiam z tym, z kim chcę.
Elin i jej syn to porządni, uczciwi ludzie. Nie ma powodu, by się ich wstydzić.
A teraz zejdź mi z drogi, bo inaczej cię przewrócę!
Uśmiechnęła się kpiąco i pobiegła dalej po schodach. Dobrze wiedziała, że
zachowuje się paskudnie i w głębi duszy żal jej było brata, ale ktoś przecież
musiał sprowadzić go na ziemię, zanim ojciec zdąży całkiem go zepsuć!

Christine von Adelkalk jak zwykle stała przy oknie i wyglądała na świat.
Drgnęła przestraszona, kiedy weszła Lisen, widać było wyraźnie, że znów
płakała.
- Tak, mamo, właśnie o tym chcę z tobą mówić - oznajmiła Lisen. Postanowiła
od razu przystąpić do rzeczy.

Arkusz1

Strona 42

Christine ze zdumieniem popatrzyła na najmłodszą córkę.

Matka bez sił opadła na najbliższe krzesło. Widać było, że oddycha z trudem.
- Ach, nie, nie możecie! Co powie na to twój ojciec?

- O co ci chodzi?

- Już dobrze, mamo, nie płacz już, zobaczysz, jakoś sobie z tym poradzimy.
Matka leciutko uścisnęła dłoń córki.

- Co takiego? Zrobię wszystko, co tylko będę mogła.

- Tak wiele samotnych dzieci - szepnęła Christine.

- Chcesz ze mną rozmawiać o swej siostrze Margrethe? Ale skąd możesz
wiedzieć...
Lisen ugryzła się w język.
- Margrethe? A co z nią?
- I ja się nad tym zastanawiam. Tak bardzo się cieszyłam, że mój pierwszy
wnuk przyjdzie na świat, a to się tak przeciąga! Czy myślisz, że mogło się stać
coś złego?
- Może to po prostu bardzo niezdecydowane dziecko, nie ma śmiałości wyjrzeć
na świat. Ale zobaczysz, kiedy będzie mu za ciasno, na pewno się pokaże. Ale
nie o tym chciałam z tobą mówić, choć o czymś równie ważnym. Mamo...
dlaczego nigdy nic mi nie powiedziałaś o moim najstarszym bracie?
Christine oszołomiona wpatrywała się w swą nieokiełznaną córkę. Twarz jej
najpierw spłonęła rumieńcem, a zaraz potem pobladła jak kreda.
- Rozmawiałam z Elin - spokojnie wyjaśniła Lisen. - Ona, jej syn Benjamin i ja
mamy zamiar wyprawić się na poszukiwanie mego zaginionego brata.

- Czy tchórzostwo zawsze musi wygrywać z twoim smutkiem? - ostrym głosem
zapytała Lisen.

- Przepraszam, być może źle się wyraziłam. Czy wolisz przez całe życie
zamartwiać się dlatego, że jesteś zbyt tchórzliwa, by dowiedzieć się, co się stało
z dzieckiem? Tak, wiem, że się martwisz, wiem, jak bardzo boli cię ta strata.
Zorientowałam się już dawno, tylko nie mogłam zrozumieć, co jest tego
powodem.
Christine wybuchnęła płaczem, Lisen padła na kolana przy matce.

- Nie mogłam postąpić inaczej, nie mogłam! Ale potem tak bardzo tego
żałowałam... Tak, Lisen, jeśli tylko możesz, to zrób coś! Dowiedz się, co się
stało z moim synkiem! Przywykłam już do myśli, że najpewniej od dawna nie
żyje, ale gdybym tylko mogła zapłakać nad jego grobem...
- Nie wolno dzielić skóry na niedźwiedziu przed zachodem słońca - odparła
rezolutnie Lisen, której często mieszały się przysłowia. - Ale potrzebna mi
twoja pomoc, mamo.

Lisen wyjaśniła, że ich wyprawa nie będzie wcale niedzielną majówką.
Opowiedziała o sześciorgu dzieciach, mieszkających gdzieś w lesie na
pustkowiu, których los tak bardzo niepokoi Elin, że pragnie je odszukać i
dowiedzieć się, jak sobie radzą.

Arkusz1

Strona 43

- Przecież ja nikogo nie znam... - zaczęła matka oszołomiona.
- Nie chcemy kogoś, kto zjada młode dziewczęta na śniadanie.

Szwagrowie z zainteresowaniem słuchali opowieści młodziutkiej powinowatej.

- Owszem - rzekła Lisen z goryczą, bo zrozumiała tę wypowiedź bardziej
ogólnie. Pomyśleć tylko, co przeżyć musiał Benjamin i sama Lisen, i jej siostry.
Siostry były już zamężne, każda poślubiła oficera, jakżeby inaczej. Ale Lisen
była zadowolona ze swych szwagrów, darzyła sympatią zwłaszcza męża
Margrethe, miłego, porządnego młodzieńca.

O, tak, gdy się baczniej rozejrzeć dokoła, na świecie jest wiele samotnych
dzieci!
Lisen wzięła się w garść i zaczęła perorować z ożywieniem:
- My troje jesteśmy słabi i bezradni, a mamy zamiar zapuścić się w otchłanie
lasu. Czy znasz kogoś, kto mógłby wskazać nam drogę? Jakiegoś silnego,
godnego zaufania człowieka, obeznanego z lasem.

- Ależ, Lisen!
- Och, dobrze już. Zapomnij o moim pytaniu. Powinnam była pamiętać, że
masz kontakt jedynie z salonowymi lwami.
- Lisen, doprawdy, jak ty się wyrażasz! Ale mogę wam dać pieniądze.
- Pieniądze - westchnęła Lisen. - Na co nam pieniądze w lesie?
- Chociaż... poczekaj chwilę - matka zamyśliła się. - Mój ojciec miał mapę
okolicznych lasów, sam ją narysował, dużo jeździł po tym dystrykcie. Ale twój
ojciec nigdy nie interesował się jego dziełem, polegał jedynie na oficjalnych
wydaniach.
Christine odnalazła starą, ale bardzo dobrze zachowaną mapę. Narysowano ją z
godną podziwu dokładnością. Przyglądały jej się wspólnie.
- To naprawdę fantastyczne! - wykrzyknęła Lisen. - Zobacz tutaj! Widzisz te
dwa punkciki na górze, niedaleko rzeki? To na pewno właśnie ta zagroda!
Kiedyś musiały być dwie, ale teraz tylko jedna jest zamieszkana. Jeśli ktoś w
ogóle nadal tam mieszka - dokończyła ze smutkiem.
- Cóż za wielkie obszary - westchnęła matka. - Jak można żyć na takim
odludziu? Czy naprawdę macie zamiar wyprawić się aż tak daleko?
- Nie ma innego wyjścia, mamo. Sześcioro dzieci, pozostawionych samym
sobie. I jeszcze siódme, o którym nic nam nie wiadomo: mój brat.
- Niech Bóg błogosławi waszą wyprawę, moje dziecko - powiedziała Christine
wzruszona.

Lisen w ostatniej chwili znalazła człowieka, który mógł im towarzyszyć.
Pogodziła się już z myślą, że będą musieli wyruszyć sami, kiedy
nieoczekiwanie w parku natknęła się na obu swych szwagrów. Patrik i Lars
powitali ją z radością i zaprosili na lemoniadę do małej parkowej cukierni.
Dzień był piękny, jakby lato po raz ostatni próbowało wziąć górę nad smutkiem
jesieni. Słońce świeciło, ale liście połyskiwały złotem i czerwienią, a osy
łakomie krążyły nad słodkim napojem i ciastkami.
Matka Lisen nie mogła służyć dziewczynce zbyt wielką pomocą, ale młodzi
oficerowie, kto wie? Lisen postanowiła zdradzić im rodzinną tajemnicę.

- Wcale mnie to nie dziwi - mruknął Lars, kiedy Lisen opisała strach matki
przed gniewem ojca wtedy, gdy narodził się chłopiec.

Arkusz1

Strona 44

ROZDZIA VIII

Ł

- Hurra! - zawołała uradowana. - Matti, idziemy się bawić!

Ach, dlaczego nie ma sprawiedliwości na tym świecie?

Na samą myśl zadrżał z przerażenia.

- Właśnie ze względu na dziecko postanowiły je ukryć - podkreśliła Lisen. -
Zająć się nim miała akuszerka, lecz, niestety, chłopczyk przepadł bez wieści.
Kiedy Lisen skończyła snuć swą opowieść, przez chwilę siedzieli w milczeniu
rozmyślając o tym, czego się dowiedzieli.
- Oczywiście, możemy ci pomóc, Lisen - oświadczył wreszcie Lars. - Osobiście
nie mogę nic zrobić, bo Margrethe już w każdej chwili może urodzić.
Rozumiesz, mam nadzieję, że nie chciałbym jej opuszczać akurat teraz. Ale
znam pewnego dobrego człowieka, to jeden z moich żołnierzy.
Drugi szwagier, Patrik, włączył się do rozmowy:
- Ja mogę pójść z tobą, Lisen, wezmę parę dni urlopu. Wiem, kogo masz na
myśli, Larsie, i jego także zabierzemy ze sobą. My dwaj zatroszczymy się o
broń, tak, tak, broń także musimy zabrać, bo, jak sama powiedziałaś, to nie
majówka. Zajmiemy się wszystkim. Spotkamy się z tobą, Elin, i z tym
żołnierzem na rynku jutro rano o siódmej. Tylko ubierzcie się rozsądnie,
pamiętajcie, że może padać. Czy jesteś zadowolona?
- Och, chyba nie może być lepiej! - odparła uszczęśliwiona Lisen.

W górach zima nadeszła wcześnie. Pewnego ranka Linnea wyjrzała na świat i
zobaczyła, że ziemię pokrył szron.

Czworo starszych wcale się jednak nie cieszyło. Jorulv z troską popatrzył na
Julianę.
- Twoje prośby już na nic się nie zdadzą - oświadczył. - Musimy wyruszyć stąd
jak najprędzej!
- Ależ, Jorulvie, dlaczego nie mielibyśmy poradzić sobie jakoś i przetrwać
zimy? - słabo zaprotestowała Juliana. Tak długo już walczyła o to, by pozostali
tutaj choćby jeszcze przez kilka dni, a później jeszcze kilka, i jeszcze.
- Bo wszystko wskazuje na to, że zimę w tym roku będziemy mieć wyjątkowo
ciężką.
Na to Juliana nie znalazła żadnej odpowiedzi. Wiedziała, że brat ma rację.
Rzeczywiście, dla nich, żyjących od lat w bliskim kontakcie z naturą,
zapowiadające surową zimę oznaki były aż nadto wyraźne.

Właściwie już dawno powinna była spojrzeć prawdzie w oczy: on nie wracał.
Powiedział, że ma mu nie zniknąć, i ona zrobiła już, co mogła.
Z każdym upływającym dniem zawód, jaki odczuwała, stawał się coraz
trudniejszy do zniesienia. Teraz już nie było na co czekać.
Jorulv założył nosidło na szerokie bary i zaczął schodzić w dół, do źródła.
Kiedy był już w połowie drogi, przystanął i rozejrzał się po łąkach
rozciągających się nad jeziorem.

Jak bardzo bolała myśl, że będą musieli się rozstać z tą okolicą; żal gnębił go
już teraz, nim pożegnanie stało się faktem. Za kilka dni znajdą się daleko stąd,
o ile, rzecz jasna, wszystko potoczy się szczęśliwie. Może dotrą do innych
ludzi?

Arkusz1

Strona 45

A może mimo wszystko powinni spróbować jakoś przetrwać zimę?

Inni ludzie?

Ta myśl sprawiła, że przypomniał sobie o nosidłach. Musi wziąć się do roboty.

- Czy widziałeś już kiedyś podobne w tym miejscu? Może jakieś wyrzuciłeś?

Smutek dręczył go nieustannie, nie dawał chwili spokoju. W tym miejscu
zwykle stawał w urokliwe wiosenne wieczory, czując pulsującą w żyłach
radość życia. Wsłuchiwał się w dochodzące z łąki beczenie jagniąt, słyszał
rżenie starego konia, stąd patrzył na matkę krzątającą się wokół domu z robótką
przypiętą do paska, zawsze trzymającą małe dziecko na ramieniu.
Jorulv wspominał wczesne poranki, tak jasne i przejrzyste, że dawało się
odróżnić każdy listek na drzewach porastających wzgórze po drugiej stronie
jeziorka. Przypominał sobie łosia, który o zmierzchu pojawiał się u wodopoju.
Później stratował ich małe poletko zboża i ojciec wpadł w złość. Jorulv był rad,
że łoś mógł się najeść, ale kiedy zimą oni sami musieli głodować, zrozumiał
gniew ojca.
Skierował wzrok ku cmentarzykowi, na którym spoczywał niemal cały jego
ród. Matka, dziadkowie, zmarłe rodzeństwo...
Jeśli opuścimy dom, matka pozostanie tu taka samotna. Nikt nie będzie
przynosił kwiatów na jej grób, nikt nie przysiadzie i nie porozmawia z nią w
najgłębszym zaufaniu. Wiedział, że inne dzieci tak robią. On sam także.

Nie, Linnea tego lata tak często się przeziębiała. Potrzebowała troskliwej
opieki. Tak, matka mówiła przecież, że są na świecie mądre baby, a i
mężczyźni potrafią leczyć choroby.

Skąd weźmie tyle odwagi? Jorulv czuł, że odpowiedzialność za rodzeństwo
przygniata mu barki strasznym ciężarem.

Kiedy wracał od źródła, natknął się na zmierzającą do obory Julianę. To na nich
dwoje tego ranka przypadło obrządzanie zwierząt. Jorulv szedł kilka kroków
przed siostrą, wsłuchując się w delikatne pobrzękiwanie cieniutkiej warstewki
lodu w wiadrze.
- Któż, u licha, rzuca na dach kawałki jałowca? - mruknął nagle pod nosem.
Sięgnął po niedużą iglastą gałązkę i już miał cisnąć ją na ziemię, gdy podbiegła
Juliana.
- Zostaw! - zawołała i wyrwała mu z dłoni kłujący pęd.

- Nie - odparł Jorulv zaskoczony. - Powiedz mi, co się z tobą dzieje?
Nie słuchała, co brat do niej mówi, wzrokiem cal po calu badała ziemię przy
wejściu do obory.
- Nie ma żadnych śladów - szepnęła do siebie. - To znaczy, że gałązka musiała
tu leżeć od wczorajszego wieczoru. Mój Boże!
- Juliano, co się z tobą dzieje? - powtórzył Jorulv surowo.
Dziewczynka mocno złapała brata za ramię i zaczęła nim potrząsać, aż z wiader
chlusnęła woda.
- Czy nie możemy poczekać jeszcze do jutra rana? Tak bardzo, bardzo cię
proszę, Jorulvie!
- Wcale nie miałem zamiaru wyruszać już dzisiaj. Ale chciałbym, żebyś mi
wyjaśniła...

Arkusz1

Strona 46

- Co masz zamiar zrobić z bykiem? - spytał zaczepnie.

- I jak wyjaśnisz to Mattiemu? - bezlitośnie ciągnął Ole.

- A więc musisz wytłumaczyć to Mattiemu - orzekł krótko Ole.

- Ole! Co my zrobimy?
Ole wzruszył ramionami.
- To ty chcesz się wyprowadzić!

- Dziękuję! Ach, dziękuję! - powtarzała ze łzami w oczach. - Oby tylko nie było
za późno! Jorulvie, czy przez chwilę możesz sam zająć się obrządkiem? Zaraz
wrócę, tylko... tylko... po prostu coś zgubiłam... w lesie.
Zniknęła za węgłem, nie czekając na odpowiedź. Słychać było jedynie, jak
łopoczą jej spódnice.

Jorulv patrzył za siostrą i ze zdumieniem kręcił głową. Co mogło się stać
Julianie? Od wczesnej wiosny zachowywała się jak niespełna rozumu. Tak,
najlepiej będzie, jeśli wyniosą się stąd, zanim na poważnie dopadnie ją polarna
choroba.
O polarnej chorobie wiele słyszał. To ciężki, dławiący smutek, nachodzący
tych, którzy zbyt długo przebywają na odludziu. Matka mówiła, że od tego
można dostać pomieszania zmysłów.
Zamyślony popchnął w bok jałówkę, by zrobić sobie więcej miejsca i zabrać się
do pracy. Cóż za straszliwy dylemat. Tyle już zdołali zgromadzić z myślą o
zimie. Czy cała robota ma pójść na marne? Mają to zostawić tutaj, czy może
raczej zabrać ze sobą? Ale jak poradzą sobie z przetransportowaniem zboża,
warzyw i całej reszty? A zostawić tak, by zmarniało? Przecież potrzebowali
zapasów, nawet jeśli mieli przezimować w jakimś innym miejscu!
W innym miejscu, w innym świecie... Jakże przerażające wydawało się to jemu,
który znał tylko las!
Z domu wyszedł Ole, nachmurzony i zbuntowany. Taki nastrój nie opuszczał
go już od kilku dni.

Wielkie nieba! Byk! Jorulva oblał zimny pot.

Byk był ukochanym przyjacielem Mattiego. Pozostawali nierozłączni od czasu,
gdy zwierzę było jeszcze słabym, nowo narodzonym cielątkiem, a karmienie go
butelką należało do obowiązków Mattiego. Za każdym razem, gdy chłopiec
wchodził do obory, byczek witał go radosnym rykiem.
Cielątko jednak z czasem zamieniło się w olbrzyma. Wielki byk nadal
przyjaźnie traktował Mattiego, ale wobec pozostałych dzieci okazywał
najprzeróżniejsze humory. Bywał nieobliczalny.
Jorulv zerknął na Olego.
- Nie możemy zabrać byka - stwierdził bezdźwięcznym głosem. Zdenerwował
się tak bardzo, że pobielały mu wargi.

Jorulv zdawał sobie sprawę, że z nich wszystkich na myśl o opuszczeniu
zagrody najbardziej cierpi Ole. Na nic się nie zdały podejmowane przez nich
próby pocieszenia chłopca, rozbudzanie nadziei, że, być może, jeśli trafią do
ludzi, będzie mógł się uczyć. Ole był także bardzo związany z matką, ostatnio
codziennie przesiadywał samotnie przy jej grobie.
Jorulv bezradnie popatrzył na brata.

Arkusz1

Strona 47

Głaz... To tam na górze.

Juliana umiała już czytać, w każdym razie prawie umiała.

„DZIŚ WIECZOREM PO OBRZĄDKU W OBORZE”.

- Dziękuję - szepnęła cichutko. - Dzięki ci, dobry Boże!

„PSZYJDE”.
Gnana radością lekko pomknęła do obory.

- Jak to właściwie daleko? - wysapał Benjamin.
- Nie mamy za sobą nawet połowy drogi - odparł Gustafsson.

Juliana, biegnąc przez las, czuła, że ma serce w gardle. Jakie to niemądre, nie
ustalili żadnej, choćby przybliżonej pory następnego spotkania. Przecież ona
nie mogła siedzieć na kamieniu od rana do północy, zwłaszcza teraz, gdy tyle
mieli pracy.

Nie oczekiwała wcale, że go zobaczy, spodziewała się jednak, że znajdzie jakąś
wiadomość.

I on wrócił, to w tej chwili najważniejsze, tylko to miało znaczenie. Będzie
mogła się z nim zobaczyć, zanim wyruszą w drogę.
Na kamieniu rzeczywiście widniały jakieś znaki, długi rząd zawiłych figur.
Czyżby zaplątała się tu wiewiórka i zostawiła po sobie taki bałagan?

Nie, to prawdziwe słowa. Ale jakie trudne! Z wysiłkiem odczytywała litery,
składała je, sylabizowała. Czuła, że płacz uwiązł jej w gardle. Były też dwa
znaki, które widziała chyba po raz pierwszy, musiała domyślać się ich
znaczenia.

Po długiej chwili odgadła wreszcie, jak brzmi pozostawiona dla niej
wiadomość:

Juliana odetchnęła z ulgą. Złożyła ręce i z wdzięcznością promiennie
uśmiechnęła się ku niebu.

Musiała też ułożyć odpowiedź, by on się dowiedział, że zrozumiała jego
wezwanie. Z dumą, że umie także coś napisać, ułożyła z patyczków słowo:

Z początku ścieżka prowadząca wzdłuż rzeki była wydeptana i wyraźna,
nieduża ekspedycja ruszyła więc odważnie, w dobrym nastroju. Lisen,
przeświadczona, że bierze udział w nieopisanie fascynującej przygodzie, szła
przodem aż do chwili, gdy droga nagle zaczęła stromo piąć się w górę wzdłuż
spadającego z hukiem wodospadu. Wówczas prowadzenie objął jej szwagier
Patrik i jego dzielny, silny żołnierz.
Lisen oddychała coraz ciężej, z żalem stwierdzając, że marną ma kondycję. Na
szczęście zauważyła, że Elin także męczy się w słońcu, a i Benjaminowi pot
zalewa oczy.
Żołnierz nosił nazwisko Gustafsson i był naprawdę porządnym, godnym
zaufania człowiekiem. Od dawna pełnił żołnierską służbę, ale urodził się w
górach i wiedział, czego wymaga życie w leśnych ostępach. Oprócz tego, że żuł
tabakę i nie błyszczał zbytnio inteligencją, Lisen nie miała do niego żadnych
zastrzeżeń. Był dobrym, porządnym człowiekiem, a ona umiała to docenić i
bardzo go polubiła.
Jesienne powietrze było ostre, las pachniał świeżo, przyjemnie. Po wielu
godzinach marszu zatrzymali się, by odpocząć i coś zjeść, i znów ruszyli. Coraz
bardziej czuła w nogach przebytą drogę. Nastrój przestał już być tak
entuzjastyczny.

Arkusz1

Strona 48

To ci dopiero pociecha!

Wszyscy przystanęli i zaczęli nasłuchiwać.

- Ale to znaczy, że niedługo będziemy na miejscu?

- Nie wiem. Teraz jest już cicho.

- Za to ja, owszem - oświadczył Benjamin.

Odwrócili się i popatrzyli w przeciwną stronę.

Przed wyruszeniem w drogę Patrik rozmawiał ze swą żoną Tildą, siostrą Lisen,
o zaginionym bracie. Patrik opowiedział później Lisen, że żona nie była wcale
tak bardzo zaskoczona nowiną, jakby się mogło zdawać. Powiedziała mu, że
dawno już przeczuwała, iż musiało się wówczas wydarzyć coś
nadzwyczajnego, ale była wtedy za mała, by pojąć, co właściwie zaszło. Z
całego serca życzyła powodzenia ich wyprawie.
- To dobrze wiedzieć - cichym głosem powiedziała Lisen. - Wiesz, niewiele
miałam wspólnego z moimi siostrami, kiedy jeszcze mieszkały w domu. Są
przecież o wiele starsze ode mnie. Ale nie mogłam pogodzić się z tym, że
ojciec nigdy ich nie dostrzegał. Nawet przy obiedzie udawał, że po prostu nie
ma ich przy stole. Mnie traktował podobnie, ale to nie było takie straszne. Ja
jestem silna, jakby ulepiona z innej gliny. One obie są znacznie bardziej
miękkie, wrażliwsze.
- Masz rację - kiwnął głową Patrik. - Cicho!

- Nie dochodzi już szum rzeki - szepnęła Lisen.
- Już dawno odbiliśmy w bok - odparł Gustafsson. - Jeszcze tam, przy tej
stromej ścianie, pamiętacie?

- O, nie, przed nami jeszcze spory kawałek. Tylko na mapie wygląda tak, że
przez cały czas można trzymać się rzeki. Co takiego usłyszałeś, Patriku?

Kiedy jednak znów podjęli wędrówkę, ponownie doszedł ich jakiś dziwny
dźwięk - coś niby trzask łamanych gałęzi, jak gdyby ktoś przedzierał się przez
gęstwinę świerków.
Przysunęli się ku sobie. Mężczyźni zdjęli strzelby z ramion, a potem nikt się już
nie poruszał. Lisen czuła, że nerwy ma napięte do ostatnich granic.
I znów hałas, ale tym razem dobiegł od strony kilku sosen, które nie rosły już
tak gęsto. Ujrzeli łosia, co sił w nogach oddalającego się od nich,
prawdopodobnie równie przestraszonego jak oni sami. Odetchnęli z ulgą.
- Wcale, ale to wcale się nie bałam! - zapewniła Lisen,

- Jeśli ty jesteś taki szczery, to i ja mogę sobie na to pozwolić - roześmiała się
Lisen. - Myślałam, że ze strachu oszaleję!

Zmierzch zastał ich na wzgórzu ze wszystkich stron otoczonym lasami.
Miasteczko dawno już zniknęło im z oczu, nie widzieli nawet odbicia łuny
świateł na niebie.

W oddali, daleko przed nimi, niewyraźną kreską znaczyły się góry. U ich stóp,
w miejscu gdzie krajobraz nie był tak zwarty jak otaczający ich las, dostrzegli
maleńkie światełko.
- Wielkie nieba! - jęknęła Elin. - Czy to możliwe?

Arkusz1

Strona 49

- W każdym razie żyją. To przynajmniej pociecha.

Zbudził ich dokuczliwy chłód.

Jeśli im się powiedzie, dotrą do niej przed zapadnięciem ciemności.

- Stójcie! - wrzasnął Gustafsson. - Musimy trzymać się razem! Słyszycie?
W zaroślach przed nimi rozległy się kolejne trzaski.

Wszyscy poczuli, jak wzruszenie ściska im gardła na ten niezwykły widok:
leśne pustkowie, wokół dzikie knieje, rozciągające się daleko jak okiem
sięgnąć. I w samym środku jedno jedyne maleńkie światełko.
- Sześcioro małych dzieci - mruknął Patrik niewyraźnie. - Sześcioro
opuszczonych, pozostawionych samym sobie dzieci.
Lisen otarła łzy.

- Ale do nich daleko! - z powątpiewaniem w głosie stwierdził Benjamin. -Cały
jutrzejszy dzień przejdzie nam z pewnością na wędrówce.
Kiedy tak rozprawiali, światełko zgasło. Dookoła zapanowały ciemności.
Dzieci z chaty na pustkowiu poszły spać.
W milczeniu, zamyśleni, zajęli się rozbijaniem obozu na szczycie wzgórza.
Chcieli zapewnić sobie dobry widok na wszystkie strony, na wypadek gdyby
pokazały się drapieżniki.

Ranek był jeszcze bardzo wczesny. Cały las pokrywał szron. Piękny to widok
na tle czerwieniejącego od wschodu nieba, zapowiadającego rychłe pojawienie
się słońca. Okoliczne doliny zakrywała mgła. Było strasznie zimno.
Tego właśnie ranka Juliana nareszcie znalazła gałązkę jałowca rzuconą na dach
obory.
Niewielka drużyna Lisen znów podjęła wędrówkę. Czasami musieli zbaczać z
drogi i wdrapywać się na wzniesienia, by sprawdzić, czy posuwają się we
właściwym kierunku. Dawno już stracili z oczu to, co z trudem dało się nazwać
ścieżką. Teraz mogli korzystać jedynie z podpowiedzi natury, z jej znaków: ze
słońca, z charakterystycznego wyglądu drzew od północnej i wschodniej
strony, zwróconych zawsze na południe mrowisk.
Późnym popołudniem wspięli się na kolejne pasmo wzgórz i wówczas po raz
pierwszy ujrzeli samotną górską zagrodę. Bez wątpienia znacznie się do niej
zbliżyli, jednakże mocno zboczyli z kursu. Zagroda znajdowała się spory
kawałek na lewo od miejsca, w którym stali.

Światło dnia zaczęło już powoli przygasać, gdy zaszły nieprzewidziane
wydarzenia.
Gustafsson przystanął nagle i zaczął głośno wciągać nosem powietrze. Jego
towarzysze również się zatrzymali, Lisen natychmiast zrozumiała, co zwróciło
uwagę żołnierza. Ostry, przenikliwy zapach...
- Drapieżniki - cicho oznajmił Gustafsson. - Gdzieś w pobliżu musi być
legowisko.
Z prawej strony coś poruszyło się w zaroślach, rozległy się dziwne odgłosy.
Benjamin, ogarnięty panicznym lękiem, rzucił się do ucieczki w przeciwnym
kierunku. Elin pospieszyła za synem.

- Sprowadzę Elin i Benjamina z powrotem - szybko powiedziała Lisen.

Arkusz1

Strona 50

- Wracajcie, to tylko rosomaki!

- Benjamin? - zawołała niepewnie.
Nikt jej nie odpowiedział.

Jedyne, co usłyszała, to swój własny oddech.

Ostatnia myśl wydała jej się najrozsądniejsza.

Kiedy ześlizgiwała się obok drzewka, mocno chwyciła się jego pnia.

ROZDZIA IX

Ł

Wieczorny obrządek był już zakończony.

Czekał już na nią! Dostrzegła go z daleka, stał w dolince i patrzył w jej stronę.

Nie wiedziała, czy poganiał ją strach, czy też chęć niesienia pomocy; na to
pytanie wolała nie odpowiadać. Czuła, że jest już bardzo zmęczona - dwa dni
marszu przez nieznany teren to wielki wysiłek, zarówno fizyczny, jak i
psychiczny.
Zobaczyła, że wystraszona Elin próbuje wspiąć się na drzewo, a Benjamin
przedziera się dalej do przodu przez gęste zarośla. Zaraz usłyszała głos Patrika,
dobiegający z tyłu, z daleka:

Lisen przystanęła na moment, wstydząc się własnej reakcji, ale zaraz usłyszała
pełen przerażenia okrzyk Benjamina kawałek dalej i pobiegła, by zatrzymać
chłopaka. Nagle, w jednej chwili, zapanowała wokół niej niczym nie zmącona
cisza.

- Patrik? Gustafsson? Elin?

Zdała sobie sprawę, że zbytnio oddaliła się od towarzyszy. Co mogła teraz
zrobić? Czy powinna dalej szukać Benjamina? Może raczej zawrócić i dołączyć
do pozostałych?

Starała się zorientować, z której strony nadeszła, ale las był tu taki gęsty, że nie
dostrzegła nic takiego, co mogłoby ją naprowadzić na ślad.
- Mój Boże, chyba się nie zgubiłam? - szepnęła do siebie przerażona. - Jestem
przecież tak wysoko, nie powinnam...
Ostrożnie postąpiła kilka kroków naprzód, ale zaraz poślizgnęła się na
wilgotnym mchu i zanim się obejrzała, już spadała po zboczu kończącym się
prawie pionową skalną ścianą.
Paraliżował ją strach, ale nie miała czasu o tym myśleć. Drzewo! Kawałek niżej
rosło nieduże, wątłe drzewko. Najważniejsze, by zachować zimną krew...

Nic na to nie poradzę, że czuć ode mnie oborą, myślała Juliana wymykając się
do lasu.
Spuściła wzrok, by popatrzeć na siebie, i gwałtownie się zatrzymała. Jak też
ona wygląda! Fartuch aż sztywny od gnojówki! Co robić? Co robić? Tak
przecież nie może się pokazać! Błyskawicznie zdjęła fartuch i powiesiła na
gałęzi. Pobiegła dalej. Sukienka, którą nosiła do pracy w oborze, nie była
pewnie dużo lepsza, ale jednak wyglądała trochę porządniej.

Juliana nie mogła opanować drżenia. Widzieli się już tak dawno temu, ledwie
mogła przypomnieć sobie jego twarz. Na pewno już o nią nie dbał... Co mogła
mu powiedzieć? Co mogła zrobić?
Czy naprawdę był taki przystojny, taki piękny? A na niej przecież nie warto
nawet oka zawiesić, taka jest zwyczajna, szara.

Arkusz1

Strona 51

- Przybiegłam tak szybko jak mogłam - wysapała. - Czy długo już tu jesteś?

Kiwnęła głową.

Gdy usłyszał jej słowa, na twarzy odmalowała mu się powaga.
- Przenosicie się? Dokąd? I dlaczego?

- Nie wrócił jeszcze?

- Czy nie zginęło wam kilka owiec? - zapytał nagle.
- Owiec? - powtórzyła zdumiona Juliana. - Nie, nic o tym nie wiem.
- Widziałem trzy kawałek stąd, w okolicy tej opuszczonej zagrody.

- A co jest z tą osobą, która była taka chora?
Rozjaśnił się.

- Obawiałeś się, że umrze, prawda? - cicho spytała Juliana.

Ale z twarzy biło jej oddanie i szczęście, niepewność i zawstydzenie. Juliana
miała w sobie coś, co sprawiało, że „warto było na niej zawiesić oko”, choć
sama nie zdawała sobie z tego sprawy.

- Niedługo, a poza tym z przyjemnością czekam na ciebie, Juliano. To ty
musiałaś mnie wyglądać tyle czasu. Bardzo mi przykro z tego powodu, ale nie
mogłem zjawić się wcześniej.

- Dobrze, że jesteś, bo jutro albo pojutrze opuszczamy zagrodę. Tak bardzo się
bałam, że się o tym nie dowiesz, a przecież obiecałam, że ci nie zniknę,
pamiętasz?

- Nie wiemy, podobno idąc w dół, wzdłuż rzeki, można dotrzeć do ludzi. Ojciec
tamtędy poszedł.

- Nie, a my boimy się zostać tu sami przez zimę. Wszystko wskazuje na to, że
mróz w tym roku może wyjątkowo dać się we znaki.
- Tak, zima na pewno będzie surowa - rzekł Czarny w zamyśleniu. - Doskonale
was rozumiem, ale mimo wszystko... Jak zamierzacie poradzić sobie ze
zwierzętami podczas tak długiej wędrówki? I przecież nie znacie żadnego
miejsca, gdzie moglibyście się zatrzymać, zamieszkać.
Juliana nie mogła dać mu na to odpowiedzi. Przez chwilę stali w milczeniu,
wpatrując się w oszronione drzewa. Dziewczynka nie czuła przenikliwego
chłodu, tak rozgrzewała ją radość z ponownego spotkania.
Zachodzące słońce zabarwiło ognistą czerwienią niebo za jego głową, tworząc
jakby płomienną glorię wokół długich czarnych włosów. Juliana przyglądała
mu się z nieskrywanym podziwem.

- Naprawdę? W starej zagrodzie babci? To bardzo dziwne, musimy to
sprawdzić.
- Niedobrze, żeby błąkały się same. - Jego oczy śmiały się do niej, delikatnie
ujął ją za rękę.
Juliana nie wiedziała, jak powinna zareagować na taką poufałość, ale nawet nie
próbowała już dłużej skrywać swych uczuć. Całkowicie pochłonął ją cud, który
stał się jej udziałem - zetknięcie dwóch dusz, które przeżywają pełną harmonię.
Z Czarnym mogła być całkiem szczera, a to dawało jej niezwykłe poczucie
bezpieczeństwa. Wiedziała teraz, o co chce go zapytać.

- Z moją przybraną matką? Dziękuję, przetrwała kryzys i teraz czuje się
znacznie lepiej.

Arkusz1

Strona 52

Juliana pokiwała głową. Potrafiła zrozumieć tę sytuację.
- Twoja przybrana matka... To oczywiście żona twego przybranego ojca?
- Nie, to jego matka.

- Och, więc musi być już bardzo stara.

- Porozmawiam z ojcem, ale teraz muszę już iść.

- Uważaj na siebie, Czarny - szepnęła.
- I ty także! Jeszcze się zobaczymy.
Rozstali się, Juliana wracała do zagrody oszołomiona szczęściem.

Dzieci niechętnie sposobiły się do opuszczeniu domu.

Jorulv poczuł, że oblewa go zimny pot.
- Co takiego? Nie ma ich za ogrodzeniem?
- Nie, najwyższy drąg w bramie spadł.

- Tak, tak - pokiwał głową Jorulv. - A gdzie Juliana?

- Tak, bardzo się o nią baliśmy. Wymagała bezustannej opieki i właśnie dlatego
nie mogłem wcześniej spotkać się z tobą. Wiesz, jest nas tylko dwóch.

Dziewczynka przypomniała sobie spotkanego uprzednio w lesie mężczyznę z
siwą brodą.

- Nie, nie tak bardzo. Po prostu stara. I jest najlepszym człowiekiem na ziemi. -
Czarny odetchnął głęboko. - Juliano... Obiecałem ojcu, że wrócę, zanim
zapadnia zmrok. Ale bardzo się zaniepokoiłem na wieść, iż macie zamiar
opuścić dom. Właściwie mieliśmy wracać już dziś wieczorem, ale poproszę
ojca, byśmy wstrzymali się do jutra. On z wami porozmawia i być może udzieli
wam kilku rad.
- O, tak! - rozpromieniła się Juliana. - Naprawdę byłoby to możliwe? Myślę, że
mogłoby to nam bardzo pomóc, bo szczerze mówiąc nie mamy pojęcia, jak
sobie z tym wszystkim poradzić.

Na pożegnanie znów ujął ją za rękę i spojrzał wzrokiem, z którego dało się
wyczytać wszystkie uczucia, jakie dla niej żywił. Drugą dłonią pogładził ją po
policzku. Juliana przytuliła twarz do jego dłoni.

Najstarsi chłopcy nadal nie zdecydowali, co zrobić z bykiem, pracowali bez
żadnego planu, a niechęć i lęk przed przeprowadzką jeszcze bardziej utrudniały
robotę.
Rebecka chyba jako jedyna chętnie zabrała się za przygotowania, ale traf
chciał, że to właśnie ona wieczorem wstrzymała całą akcję.
- Jorulvie - powiedziała ze strachem, spotkawszy brata koło obory. - Brakuje
trzech owiec, tej matki z dwoma jagniętami. Wszystkie trzy zniknęły.

- Och, nie! - westchnął Jorulv. - Akurat dzisiaj! Albo...? Może to zrządzenie
losu? Znak, że mimo wszystko nie powinni opuszczać gospodarstwa?
- To Matti zamykał dziś owce - powiedziała Rebecka żałośnie. - Wiesz dobrze,
że nie potrafię na niego krzyczeć.

- Nie wiem. - Rebecka wzruszyła ramionami. - Zniknęła zaraz, jak tylko
skończyła obrządek. Może poszła się przejść, pożegnać ze wszystkimi
miejscami.

Arkusz1

Strona 53

- Może powinnam zadąć w piszczałkę? - zapytała Rebecka.
Jorulv wahał się przez chwilę.

- Co takiego? Skąd to wiesz? Byłaś aż tak daleko?
- Nie - Juliana zaczęła się plątać. - Weszłam na wzgórze i...
Jorulv przerwał siostrze.

Wkrótce potem szedł już przez las.

Nagle przystanął i zaczął nasłuchiwać. Czyżby doszło go beczenie owcy?
Nie, to na pewno nie głos owcy ani też jagnięcia.

Nawet owce uniosły głowy, nasłuchując.

Król Gór?
W takim razie wołał dziwnie słabo.
- Pomocy!
Jorulvowi zaparło dech w piersiach. To człowiek! To na pewno kobiecy głos!
Omiótł wzrokiem skalną ścianę i teraz ją dostrzegł.
- Już idę! - odkrzyknął.
- Szybko! Już nie mam sił... nie utrzymam...

Leśna boginka? A może elf, z rodu Czarnych Elfów?

Jorulv znów pokiwał głową. Wszyscy wybierali się na podobne wycieczki,
każde z osobna. Zaczynało się jednak robić coraz ciemniej.

- To krowy słuchają piszczałki, nie owce. Cóż, będę musiał iść ich poszukać.
Ale gdzie?
W tej samej chwili przez łąkę nadbiegła ku nim Juliana. Wyszli jej na
spotkanie, by przekazać przykrą nowinę o zaginionych owcach.
- Wiem, gdzie one są - powiedziała głosem pełnym radości. - Są przy starej
zagrodzie babci i dziadka,

- Przynieś powróz, Rebecko. Sprowadzę je od razu, zanim jeszcze zapadnie
noc.

Żałował, że nie zabrał ze sobą Olego. Tu, między drzewami, zmrok wydawał
się jakby gęściejszy, choć właściwie nie było jeszcze ciemno. Miał sporo czasu.

Przyspieszył kroku. Kiedy nareszcie wyszedł na polanę, na której dziadkowie
mieli kiedyś swe gospodarstwo, natychmiast zauważył owieczki. Wystraszone
tuliły się do ściany walącej się chałupy.
Jorulv podszedł do nich i łagodnie, uspokajająco przemawiając, przywiązał
matkę. Starannie sprawdził węzły i w tej samej chwili znów usłyszał żałosne
wołanie.

- Spokojnie, tylko spokojnie - szepnął do zwierząt. Na wszelki wypadek
uwiązał także jagnięta. Zwykle trzymały się blisko matki, ale przerażone mogły
popędzić przed siebie, na nic nie zważając.
Wołanie dochodziło od skalnej ściany po drugiej stronie rzeki. Jorulv nie mógł
tego zrozumieć. Nie mogło to być żadne zwierzę. Czyj to więc głos?

Zamknął owce w zrujnowanym domu, tu przynajmniej wilki nie będą miały do
nich dostępu, i odważnie wszedł do lodowatej wody. Rzeka nie była głęboka,
ale chłód wbijał się w ciało tysiącem ostrych igieł.
Jorulv zdawał sobie sprawę, że osoba, która zawisła nad groźną przepaścią, nie
mogła być ani Julianą, ani Rebecką. To na pewno obca kobieta, chyba że...?

Arkusz1

Strona 54

Jorulv wyciągnął w jej stronę wielką, silną dłoń.
- Teraz, złap mnie za rękę!

- Nie bój się - powiedział głębokim, ciepłym głosem.

- Uważaj! - nakazał. - Spróbuj uchwycić moją rękę!

Nareszcie znów poczuła pod stopami stały grunt!

Tam zatrzymali się i badawczo sobie przyjrzeli.

- Czy ty jesteś prawdziwa?
- Prawdziwa? O co ci chodzi?
- Noo... czy jesteś człowiekiem? A może boginką, która chce mnie skusić?

Nie miał jednak czasu długo się nad tym zastanawiać, nie miał czasu nawet na
strach. Jeśli to kobieta z krwi i kości, to potrzebowała pomocy, i to natychmiast.

Lisen pomimo zapadającego zmierzchu widziała, jak nadchodził. Zwinnie
wspinał się po stromym zboczu i wkrótce znalazł się tuż przy niej na skalnej
półce. Ona nie miała żadnego podparcia dla nóg, trzymała się jedynie cienkiego
pnia wątłego drzewka.
Choć sytuacja, w jakiej znalazła się Lisen, była naprawdę niebezpieczna,
dziewczyna nie mogła się powstrzymać od okrzyku podziwu na widok Jorulva.
Cóż za m ę ż c z y z n a! No, może nie był wcale taki dorosły, prawdopodobnie
tylko o parę lat starszy od niej, ale taki wysoki, mocno zbudowany i
niewiarygodnie wprost przystojny, ze złotoblond czupryną i niebieskimi jak
niezapominajki oczyma.

Bardziej niż chętnie usłuchałaby jego polecenia, ale zwyczajnie nie mogła się
na to odważyć. Bała się, że poleci w dół bezwładnie jak worek z mąką, a
zapragnęła nagle, by on zapamiętał ją sobie jako piękną, elegancką, pełną gracji
pannę. Worek z mąką nie miał przecież żadnej z tych cech!
Młody człowiek nagle jakby zrozumiał jej dylemat i ostrożnie podsunął się do
niej. Jego dłoń znalazła się teraz o wiele bliżej.

Och, nie, Lisen nie mogła teraz spaść, pragnęła żyć, by móc poznać lepiej tego
chłopaka z baśni, który tak nieoczekiwanie znalazł się przy niej. Ale skąd się
wziął?

Lisen zamknęła oczy i rzuciła się do przodu. Poczuła mocny uścisk silnej,
pewnej dłoni. Czując, że leci w dół, uczepiła się jej ze wszystkich sił. Maleńka
sosna niepokojąco zatrzeszczała, ale na szczęście Jorulv powoli, lecz pewnie
już ściągał dziewczynę na występ skalny.

- Już dobrze - rozległ się jego życzliwy głos. - Teraz możesz się puścić,
trzymam cię mocno.
Lisen puściła pień drzewa. Ledwie mogła wyprostować zdrętwiałe palce, tak
długo przecież kurczowo je zaciskała. Jorulv otoczył ją ramieniem i ostrożnie
poprowadził w dół urwiska, starannie wybierając drogę. Żadne z nich nie
odezwało się ani słowem, dopóki nie stanęli nad brzegiem rzeki.

Jorulv uśmiechnął się z zakłopotaniem, a jego uśmiech do końca już rozbroił
Lisen. A potem powiedział coś dziwnego:

Co do tego ostatniego, to jeszcze zobaczymy, pomyślała Lisen, głośno jednak
powiedziała:

Arkusz1

Strona 55

Jorulv palcem wskazał kierunek.
- Mieszkam tam razem z rodzeństwem.
Lisen ze zdziwienia otworzyła usta.

- Jorulv.
- Jorulv? To niezwykłe imię - stwierdziła.

Lisen wzięła się w garść.

- Tak, na wzgórzu są rosomaki. Mają tam gniazdo.

- A co robicie tu w lesie? - zapytał Jorulv.
- Przyszłam tu, by odszukać mego brata - wyjaśniła dziewczyna.
- Brata?
Lisen uśmiechnęła się zawstydzona.

- Och, tak, oczywiście. Ale my nigdy nikogo tu nie widzieliśmy. Nigdy.

- Jestem ludzką istotą, mam na imię Elisabeth, ale wszyscy nazywają mnie
Lisen. Ale kim ty jesteś i skąd przyszedłeś?

- Czy ty jesteś jednym z tych biednych, samotnych małych dzieci? W takim
razie jesteś niezwykle wyrośniętym dzieckiem! - Faktycznie, by móc spojrzeć
mu w twarz, musiała postąpić o kilka kroków do tyłu.
I znów jego nieśmiały uśmiech sprawił, że serce w piersi Lisen kilka razy
podskoczyło.
- Tylko Matti i Linnea są mali - wyjaśnił. - Ale ja nigdy jeszcze nie widziałem
obcego człowieka.
- Nie widziałeś...- zaczęła, ale urwała w pół zdania. Trudno było w to uwierzyć.
- Jak masz na imię?

- Nie wiedziałem - odparł przepraszająco, jakby przykro mu było, że nosi imię,
którego dotychczas nie słyszała. Głową wskazał ruiny chłopskich zabudowań,
położone nie opodal. - Zamknąłem tam kilka owiec. Właśnie po nie szedłem,
kiedy usłyszałem twoje nawoływanie.

- Ach, oczywiście, nie mogę cię zatrzymywać. Ogromnie jestem ci wdzięczna,
bo przecież uratowałeś mi życie. Zwykle nie bywam tak nieuprzejma, ale... to
wszystko stało się tak nagle - dokończyła zdławionym głosem.
- Czy jesteś tu sama? - zapytał, gdy szli w stronę zabudowań. - I dlaczego tu
jesteś? Zabłądziłaś?
- Nie. I tak, i nie. Właściwie nie zabłądziłam. Jest nas tu pięcioro. Przestraszyły
nas jakieś drapieżniki, ale kiedy przyszło co do czego, okazało się, że to tylko
rosomaki.

- Ale Benjamin zląkł się nie na żarty, Elin pobiegła za nim. Ja miałam
sprowadzić ich z powrotem, ale za bardzo się oddaliłam. - Zorientowała się, że
mówi prosto, po dziecinnemu, tak jak on, choć zwykle starała się wysławiać
bardzo elegancko.

Jorulv przyprowadził owce, Lisen pomogła mu lepiej przywiązać jedno z
jagniąt.

- To może zabrzmieć niemądrze, bo mój brat zniknął w lesie mniej więcej
dwadzieścia lat temu. Najprawdopodobniej więc już nie żyje. Ale tak bardzo
chciałabym się dowiedzieć, co się z nim stało. Czy potrafisz to zrozumieć?

W tym momencie w Lisen nagle jakby coś umarło. Marzenie, że będzie mogła
uradować matkę.

Arkusz1

Strona 56

- Czy nie czujesz się tu samotny? - odważyła się spytać po chwili.

Jorulv popatrzył na dziewczynę i uśmiechnął się leciutko.
- Prawda? Jesteśmy tacy mali, a mimo to nosimy w sobie coś wielkiego.
- O tym samym właśnie myślałam.
- Ściemnia się. Chcesz trzymać mnie za rękę?

- To najmilsza dłoń, jaką miałam okazję trzymać - stwierdziła.

ROZDZIA X

Ł

Głupstwa. Wodnik nie wyglądałby na takiego zagubionego!

- Rozumiem - powiedziała cicho. - Właściwie od samego początku nadzieje
były płonne.
Zapadła cisza. Lisen wpatrywała się w szerokie bary chłopaka, które miała
przed oczami. Zauważyła, że okrywająca je koszula była za ciasna i w wielu
miejscach przetarta tak, że przez materiał prześwitywało nagie ciało.
Obserwowała miękkie po kociemu ruchy Jorulva, troskliwe dłonie, delikatnie
kierujące owcę we właściwą stronę...
Powinnam być choć trochę ranna, pomyślała. Nic poważnego, tylko jakieś
drobne skaleczenie, wtedy mogłabym się na nim opierać. To musi być cudowne
poczuć jedwabiście gładką, ciepłą skórę przy swojej...

- Owszem - odparł zamyślony. Nie patrzył na nią, wzrok utkwił gdzieś w
oddali, a mimo to nikt nigdy nie mówił do niej bardziej wprost niż on teraz.
Najwidoczniej dotknął jakiejś czułej struny, głęboko ukrytej w duszy Lisen. -
Tak, czasami czuję się bardzo samotny. Zwłaszcza ostatnio, kiedy zacząłem
dorastać. Wiosną, gdy wszystko wokół burzy się i pulsuje, kiedy cała natura
wprost tętni życiem... Wtedy samotność dokucza mi tak, że o mało nie krzyczę
z bólu.
- By to przeżywać, wcale nie trzeba mieszkać głęboko w lesie - mruknęła
cierpko. - Choć być może tu na pustkowiu takie uczucie jest silniejsze.
Lisen stała blisko niego i nagle doznała wrażenia, że sama staje się częścią
czegoś wielkiego: niebo, las, góry, nawet mech, zwierzęta, wystraszone i
bezbronne, i ona stanowią jedno. I jeszcze on, tutaj, razem z nią.

Lisen podniosła oczy i popatrzyła Jorulvowi w twarz. Ujrzała szczere, pogodne
oblicze, oczy lśniące łagodnym, nieco naiwnym blaskiem.

Jorulv roześmiał się i uścisnął ją za rękę aż do bólu. Lisen jednak nie
powiedziała o tym ani słowa.

Rebecka plątała się po podwórzu i usiłowała co nieco ogarnąć. Wkrótce jednak
nad jeziorkiem dostrzegła jakiś ruch. Drgnęła i zmrużyła oczy, by lepiej
widzieć w gęściejącym zmierzchu.
- Jorulv? - zawołała zdumiona. - Czyś ty oszalał? Nie wolno chodzić po tej
stronie, pomyśl, co będzie, jak wpadniesz w bagno!
Postać w dole nad brzegiem jeziora odwróciła się i bezradnie popatrzyła na nią.
Ale... To przecież nie Jorulv! Zresztą jak mógłby się tam znaleźć, poszedł
przecież do lasu!
Rebecka powoli i niezdecydowanie zaczęła schodzić w dół. Jeśli to nie Jorulv...
No to kto? Wodnik?

- Wyjdź dalej na brzeg, ty głuptasie, bo inaczej zapadniesz się w bagno! -
zawołała.

Arkusz1

Strona 57

Przemoczony chłopak patrzył na nią niepewnie.
- Chciałem tędy przejść na drugi brzeg, ale nie znalazłem właściwego miejsca...

- Co z ciebie za kukułcze pisklę? - wypaliła Rebecka.
Uśmiechnął się niepewnie.
- Jestem kukułka Benjamin.
Bystry, uznała Rebecka.
- A ja mam na imię Rebecka.

- Benjamin i Rebecka... To już prawie pół Biblii.
Rebecka wybuchnęła śmiechem.

- Co takiego? Tak, właściwie można tak powiedzieć.
- Właśnie dlatego tutaj jestem. Przybyłem, by was odszukać.
- Jesteś sam?
- Nie, jest nas więcej, ale się pogubiliśmy.

- A ty jesteś bardzo ładna.
- Co takiego? Nie myślisz tak chyba naprawdę.
- Owszem. Spotkałem wiele dziewcząt, ale żadna nie była taka ładna jak ty.

- Jak tu pięknie - stwierdził Benjamin, rozejrzawszy się dokoła.
Rebecka rozpromieniła się.

Wydawało się, że młody chłopiec pojął wreszcie, że grozi mu
niebezpieczeństwo. Niezgrabnie wyciągając nogi z grzęzawiska przedostał się
na suchy ląd.
Zaciekawiona i przejęta Rebecka zbiegła nad jezioro. Czyżby naprawdę jakiś
człowiek zabłąkał się tu do lasu?

- Musisz zawrócić i okrążyć jeziorko! Spotkam cię po tamtej stronie. - Rebecka
wskazała mu kierunek i dokładnie wytłumaczyła, którędy ma iść, a on usłuchał
bez słowa sprzeciwu. Człowiek, człowiek, śpiewała w duchu podniecona
dziewczynka. Czy to mógł być bohater Mattiego?
Nie, do tej roli wydawał się zbyt bezradny i zagubiony. Ale był młodym
chłopakiem i ta myśl napełniła Rebeckę nadzieją.
Kiedy dotarł we wskazane miejsce, ona już czekała. Teraz mogła mu się
dokładniej przyjrzeć. Był wysoki i chudy, miał brązowe włosy i miłe, teraz
nieco wystraszone oczy.

Zachowywała się tak bezpośrednio, że Benjamin odważył się na jeszcze jeden
żarcik.

- Jesteś przemoczony i zmarznięty, chłopcze. Ale zaraz cię wysuszymy. Chodź
ze mną. I powiedz mi, co ty tu robisz.
- No, widzisz... Czy ty jesteś jednym z tych sześciorga samotnych,
opuszczonych dzieci?

- To bardzo z waszej strony nieostrożne. - Rebecka zatrzymała się na zboczu
prowadzącym ku zabudowaniom i popatrzyła na chłopca. - Sprawiasz wrażenie
trochę bezradnego, ale poza tym jesteś całkiem w porządku. Masz takie dobre
oczy.
Bezpośredniość Rebecki sprawiła, że Benjamin ośmielił się wypowiedzieć na
głos swe myśli:

Widział, jak bardzo ucieszyły ją jego słowa. Rebecka nigdy nie próbowała
skrywać własnych uczuć. Znów zaczęli iść.

Arkusz1

Strona 58

- O, tak! To najpiękniejsze miejsce w całym lesie!

Głos jej zamarł.

Już nie tak chętnie Rebecka wprowadziła Benjamina do środka.

Rozległo się pukanie do drzwi.

Z dumą w głosie opowiadała mu o żałosnych, niskich zabudowaniach.
Benjamin spoglądał raczej na nią niż na to, co mu pokazywała, aż wreszcie
spojrzenia ich się spotkały. Na jej zarumienionej od radości buzi pokazał się
wyraz zdumienia i gadatliwa z natury, nie dająca zwykle zbić się z tropu
Rebecka nagle umilkła zmieszana.
Benjamin drżał z zimna w chłodzie jesiennego wieczoru. Rebecka wzięła się w
garść.
- Wejdźmy do środka - zaproponowała. - Na pewno jesteś głodny. Spróbujesz
chleba Juliany, jest taki pyszny! Ja w ogóle nie umiem piec, za to Juliana...
umie to... świetnie...

Juliana! Najstarsza córka. Matka powtarzała zawsze, że najstarsza córka
wyjdzie za mąż jako pierwsza, jeśli w ogóle kiedykolwiek będzie to realne.
Czuła, jak serce ściska się jej w piersi. Tak bardzo się cieszyła, taka była
dumna, że może pokazać wszystko temu obcemu chłopcu. On przecież w
pewien sposób należał do niej, wszak to ona go znalazła! A teraz Juliana miała
mieć do niego większe prawo... Dobra, opiekuńcza Juliana o gorącym sercu i
łagodnym głosie...

Kiedy chłopak wszedł do izby, znajdujące się tam dzieci aż podskoczyły ze
strachu. Mała Linnea schowała się za Mattim.
- To jest Benjamin - zdrętwiałymi wargami wyszeptała Rebecka. - Znalazłam
go w jeziorku. Jest kompletnie przemoczony.
Nie spuszczali wzroku z obcego przybysza. Olemu na podłogę wypadło to, co
trzymał w rękach, a Linnea ze strachu przed nieznaną istotą uderzyła w płacz.
Jedyną osobą, która w tej niecodziennej sytuacji zachowała się normalnie, była
Juliana.
- Wejdź, proszę, i siadaj - powiedziała życzliwie. - Zaraz znajdę ci suche
ubranie. Nie, siadaj tutaj, przy ogniu, i zaraz zdejmij buty!
Benjamin usłuchał. Rozejrzał się po izbie i poczuł, że serce ściska mu się z
żalu. Jak tu ubogo! I jak ciasno! Ale wszyscy najwyraźniej dobrze się tu czuli.
Juliana przeszła za krosna, by poszukać czegoś, czym Benjamin mógłby
wytrzeć stopy, Rebecka wślizgnęła się tam za nią.
- Juliano... Wiem, że on powinien przypaść tobie, i tak się oczywiście stanie, bo
zasługujesz na wszystko, co najlepsze, zawsze jesteś taka dobra dla mnie i dla
innych. Ale bądź dla niego miła, dbaj o niego, bo... bo ja tak bardzo go lubię.
Upłynęła dość długa chwila, zanim Juliana zrozumiała, o co chodzi siostrze.
Uśmiechnęła się z czułością.
- Najmilsza Rebecko... Ja wcale nie chcę ci odbierać Benjamina. Jeśli tak go
lubisz i on lubi ciebie, nie będę się w to wtrącać. Ale czy to nie za wcześnie o
tym myśleć?
Cóż Juliana wie o miłości? pomyślała Rebecka. Skąd może wiedzieć, jakie to
uczucie, kiedy w człowieka nagle jakby piorun strzelił, wstrząsając duszą i
ciałem, tak że potem nic, ale to absolutnie nic już nie jest takie jak przedtem?

Arkusz1

Strona 59

Cóż za niezwykły wieczór, zdumiały się dzieci, nadal przerażone.
- Nie zaprosicie do środka? - spytał zaskoczony Benjamin.
Pierwsza opanowała się, rzecz jasna, Juliana.
- Ależ oczywiście! Proszę wejść!

W małej izdebce zapanowała niebywała ciasnota.

Widać było, że dzieci z ubogiej chaty zamarły w oczekiwaniu.

Jorulv przemówił tak dostojnie, jak umiał.

Elin nie miała zamiaru wyjawiać prawdy.
- Serce nie wytrzymało, tak przypuszczam - odparła wymijająco.
Dalej opowieść znów podjął Patrik.

- Pytałam już Jorulva - cicho wyznała Lisen. - Oni o niczym me słyszeli.
- Jak mi przykro! - z żalem wykrzyknęła Elin.
Ale oczy Juliany zapłonęły niezwykłym blaskiem.
- Dwadzieścia lat temu? Powiedzcie coś więcej! Jak wyglądał twój brat, Lisen?

W drzwiach stanęli Patrik, Gustafsson i Elin. Benjamin pospiesznie przedstawił
swych towarzyszy.

- A więc już tu jesteś, Benjaminie - ucieszył się Patrik. - Wobec tego brakuje
nam jedynie Lisen. Musimy iść...
Nie zdążył powiedzieć nic więcej, bo w tej samej chwili drzwi otworzyły się
jeszcze raz i Jorulv wprowadził Lisen.
Kiedy ucichł już rozgardiasz i każdy zdołał jakoś znaleźć sobie miejsce, Juliana
przyniosła garnek z mlekiem, z którego wszyscy pili po kolei, a Rebecka
wystawiła na stół chleb. Posilili się nieco, Juliana zapaliła świecę, bo w izbie
zrobiło się ciemno. W imieniu gości mówił Patrik:
- Z pewnością zastanawiacie się, czego tu szukamy. A więc dobrze, słuchajcie.
Są dwa powody naszego przybycia. Po pierwsze uznaliśmy, że powinniście
dowiedzieć się, co się stało z waszym ojcem...

- Rozumiem, że najpierw powinienem wyjaśnić tę sprawę - zorientował się
Patrik. - A może ty chcesz mówić, Elin?
- Dobrze - spokojnie powiedziała Elin. - Spotkałam raz waszego ojca w
miasteczku. To właśnie on opowiedział mi o was. Potem, kilka dni później,
dowiedziałam się, że nie żyje.
W izbie rozległo się westchnienie, westchnienie zdumienia, strachu i żalu. Nie
popłynęła jednak ani jedna łza, od dawna już przywykli do tej myśli.
- Ogromnie mi przykro - mówiła dalej Elin. - Ale miał godny pogrzeb, moje
dzieci. A ja później nie mogłam przestać myśleć o was, zupełnie samych na
odludziu, nie wiedzących o niczym. Muszę jednak przyznać, że pomyliłam się
co do waszego wieku, sądziłam, że jesteście młodsi - zakończyła z uśmiechem.

- Jesteśmy ogromnie wdzięczni, że wyprawiliście się w tak długą i
niebezpieczną drogę ze względu na nas. Przynieśliście odpowiedź na wiele
pytań. Jak umarł ojciec?

- Sprowadza nas tutaj jeszcze jedna sprawa - powiedział. - Dotyczy głównie
Lisen. Dwadzieścia lat temu zaginął w lesie jej nowo narodzony brat. Być może
wy będziecie mogli naprowadzić nas na jakiś trop?

Arkusz1

Strona 60

Juliana wstała i przycisnęła obie dłonie do piersi.

- Teraz? W takich ciemnościach? - zdumiała się Rebecka.
- Pójdę z tobą - pospiesznie rzekł Benjamin.
Uśmiechnęła się i szybko odnalazła długą piszczałkę z kory.

- Ta dziewczyna naprawdę umie wabić - rzekł z podziwem Gustafsson.
- Tak, Rebecka potrafi to jak nikt.
Tony piszczałki umilkły, podjęli rozmowę.

- Ale zwierzęta nie mogą tu zostać - wtrąciła się Lisen.
- Tak, to prawda. Zobaczymy, co się da zrobić - powiedział Patrik.
Wróciła Rebecka z Benjaminem. Obydwojgu płonęły policzki.
- Słyszeliście mnie? - zapytała dziewczynka.
- Oczywiście - odparł Jorulv. - Ale po co to wszystko, Juliano?
- Wkrótce się przekonacie - odparła zagadkowo.

Jorulv, wstrząśnięty i urażony, popatrzył na brata.
- Naprawdę ojciec tak mówił?

- Ojciec był straszliwie niesprawiedliwy - wyjaśniła Rebecka.
- O, świetnie znam niesprawiedliwych ojców! - zapewniła ją Lisen.

- Podobno był bardzo ciemny - wyjaśniła Lisen. - Ale to Elin była z nim wtedy,
gdy zniknął, ona wie najlepiej.
- Był rzeczywiście prześlicznym dzieckiem - podjęła Elin. - Znalazłam się w
bardzo ciężkiej sytuacji, musiałam na krótką chwilę wynieść dziecko do lasu.
Nagle pojawił się przede mną jakiś mężczyzna, którego wzięłam za Władcę
Lasu, i oddałam mu noworodka. Potem nic więcej nigdy już nie słyszeliśmy o
dziecku, a jego matka ogromnie rozpacza nad jego stratą. Chłopiec na pewno
już nie żyje...

- Rebecko - powiedziała bez tchu. - Myślę, że znam odpowiedź. Ty najlepiej z
nas umiesz grać na piszczałce. Czy mogłabyś wyjść na podwórko i zagwizdać
sygnał „niebezpieczeństwo”?

- Mam nadzieję, że zbytnio nie przeschła - mruknęła, płonąc z ochoty, by
pokazać Benjaminowi, co potrafi. Obydwoje wyszli przed chatę. Wkrótce
popłynęły piękne, przepojone smutkiem tony.

- Macie więc zamiar wyprawić się w dolinę? - zwrócił się Patrik do Jorulva. - A
gdzie zamierzacie się osiedlić?
- Nie wiemy - rzekł z rezygnacją Jorulv. - Chcieliśmy po prostu wyruszyć w
ślad za ojcem. Nie mamy żadnego konkretnego celu i nie wiemy, jak poradzić
sobie z bykiem.
- Z bykiem ja wam pomogę - obiecał Gustafsson. - Zwyczajny jestem bydła.
Ale to nie takie proste przybyć do miasteczka z całym dobytkiem, nie mając
gospodarstwa, które by na was czekało. Nie możecie przecież razem z owcami
zatrzymać się w hotelu!

- Nie chcę się stąd wynosić! - wybuchnął nagle Ole. - Ojciec zawsze powtarzał,
że to ja odziedziczę kiedyś tę zagrodę.

Ole spuścił wzrok. Zrozumiał, że nie powinien był o tym wspominać, i już
żałował swego wybuchu.

Arkusz1

Strona 61

- Cicho! Ktoś nadjeżdża! - rzuciła Rebecka, zanim brat zdążył odpowiedzieć.
Ole poderwał się z miejsca i wyjrzał przez okienko.
- Dwa konie... I dwaj jeźdźcy. Cóż, na miłość boską...?

- To bardzo ważne, musicie usłyszeć, co do powiedzenia mają nasi goście.

Elin nie mogła oderwać oczu od młodego Czarnego, aż w końcu wybuchnęła:
- To ty wziąłeś wtedy dziecko! Poznaję cię!

Lisen oszołomiona przenosiła wzrok z jednego na drugiego.
- Czy to jest mój brat? - spytała zaskoczona.
- Tego nie wiem, bo nie wiem, kim ty jesteś, panienko.

- Witaj, siostrzyczko - powiedział Czarny.
- Miło cię poznać, braciszku - odparła Lisen schrypniętym głosem.

- Słuchajcie więc - rozpoczął starszy. - Czarny i ja jesteśmy krewniakami.
- Czy on naprawdę ma na imię Czarny? - spytała zaciekawiona Rebecka.

- Ojciec nie mógł znieść mnie i Mattiego - mówiła dalej Rebecka. - Za to Ole
był jego oczkiem w głowie, choć ostatnio zacząłeś mu się opierać, Ole, musisz
to przyznać.
- To prawda. - Chłopiec kiwnął głową z zawstydzeniem. - Ojciec nigdy nie
chciał przyznać się do błędu. Jasne jest, Jorulvie, że zagroda tobie się należy. Ja
po prostu nie chcę stąd odchodzić.
- Ależ, Ole - próbowała go przekonać Juliana. - Jesteś przecież z nas
wszystkich najmądrzejszy, będziesz mógł iść do szkoły!

Juliana rzuciła się do drzwi. Otworzyła je i z szacunkiem w głosie poprosiła
nowo przybyłych, by weszli do izby.

Do środka weszli dwaj wysocy mężczyźni. Obydwaj ubrani w zwierzęce skóry,
obaj równie ciemni, choć jednemu włosy i brodę przyprószyła już siwizna.
Matti natychmiast podbiegł do młodszego, uradowany ponownym spotkaniem
ze swym bohaterem. Pozostali szeroko otwartymi ze zdumienia oczami
wpatrywali się w niezwykle przystojnych przybyszów.

- Nie, nie - roześmiał się starszy z mężczyzn. - Czas przecież nie stoi w
miejscu. To ja zabrałem chłopczyka. „Dziecko” to on!

Wtedy znowu zabrał głos Patrik i jeszcze raz wyjaśnił, jaka sprawa sprowadza
ich w te okolice. Opowiedział o żalu, przez tyle lat dręczącym jego teściową, i
o niepokoju, który gnębił Elin.
- Lisen usiłuje odszukać brata już od chwili, gdy dowiedziała się o jego
istnieniu - zakończył. - A teraz może wy opowiecie nam waszą historię?
Czarny i Lisen przyjrzeli się sobie. Różnili się od siebie jak dzień i noc, a mimo
to czuli, że istnieje między nimi jakaś więź.

Mężczyźni popatrzyli po sobie i Czarny dał znak swemu przybranemu ojcu, by
mówił.

Arkusz1

Strona 62

Dzieci z małej górskiej zagrody popatrzyły na siebie z powątpiewaniem.

- Nie, ale tak go nazywam. Ja mam na imię Martin. Kiedy przyszedłem na
świat, ojciec mój rozgniewał się na matkę za to, że urodziła dziecko
niepodobne do nikogo z rodziny. Wygnał ją z domu, a później nigdy nie zapytał
ani o nią, ani o mnie. Matka osiedliła się w sąsiedniej dolinie, po drugiej stronie
wzgórz. Cierpieliśmy wielka biedę, bo zamieszkać mogliśmy tylko w nędznym
szałasie. Z czasem, gdy trochę podrosłem, zacząłem krążyć po lesie i zdobywać
tam jedzenie. Zdołaliśmy wybudować także większy dom, choć nie jest on
szczególnie okazały.

- Teraz ja coś powiem - wtrąciła się Elin. Martin skinął głową, a ona
opowiadała: - Byłam obecna przy narodzinach Czarnego. Baronowa von
Adelkalk wiedziała, że jej ciotka, czyli twoja matka - Elin zwróciła się do
Martina - że twoja matka została tak niegodziwie potraktowana przez męża.
Zdawała sobie także sprawę, że gniew barona von Adelkalk mógł być po
stokroć straszniejszy niż twego ojca. Obawiała się, że mógłby zastrzelić
niewinnego ciemnowłosego mężczyznę, który w owym czasie pracował we
dworze, mógł także, ogarnięty ślepą złością, skrzywdzić lub nawet zabić
dziecko. Dlatego musiałam co sił w nogach biec z tobą do lasu, młody
człowieku.
- Dobrze cię pamiętam, mała Elin - ze smutkiem uśmiechnął się Martin. -
Tamtej nocy pomściłem twój los na trzech żołnierzach i odtąd nie mogłem się
już pokazywać w miasteczku.
- Od tamtych wydarzeń upłynęło już ponad dwadzieścia lat - stwierdził Patrik. -
Przestępstwo uległo przedawnieniu. Z waszej opowieści wynika, że w rodzinie
istnieje pewna cecha dziedziczna, pojawiająca się u niektórych: ciemne włosy i
brązowe oczy.
- To prawda - odpowiedziała Lisen. - Zbadałam to. Jedna z naszych
praprababek przebywała z mężem w Indiach Zachodnich i nie była wówczas
zanadto cnotliwa.
- Musimy pomówić o czymś jeszcze - stwierdził Patrik. - Słuchajcie, dzieci, czy
chcecie wraz z nami pójść do miasteczka? Pomożemy wam, na ile będziemy
mogli.

- Gdybyście widzieli to, co my ujrzeliśmy wczoraj wieczorem, bez wahania
poszlibyście z nami - stwierdził Gustafsson. - Wędrowaliśmy cały dzień, a
wszędzie dookoła był tylko las. Mila za milą rozciągały się knieje, aż wreszcie
w środku pustkowia ujrzeliśmy w oddali małe, samotne światełko. To było
światło z waszego domu. Jeszcze jeden cały dzień zszedł nam na wędrówce,
zanim dotarliśmy tutaj.
- Uważam, że najmądrzej postąpicie przenosząc się stąd - zgodził się Patrik. -
Zima naprawdę może być ciężka, długa i śnieżna. Co zrobicie, jeśli któreś z
małych zachoruje?
- Linnea od dawna już jest przeziębiona - kiwnął głową Jorulv. - Jestem za tym,
by się stąd wyprowadzić. Co ty na to, Ole?
- Hmm - zamyślił się Ole. - Jeśli ktoś nam pomoże, cała sprawa wygląda
inaczej. Bałem się wyruszać w nieznane i opuszczać miejsce, które tak bardzo
kochamy. Ale zgadzam się, powinniśmy się stąd wynieść.
Powiedział to zdecydowanie, lecz musiał się odwrócić, by ukryć łzy, które
stanęły mu w oczach.

Arkusz1

Strona 63

ROZDZIA XI

Ł

A Gustafsson wystąpił ze zbawienną propozycją:

Później zabrali się za pakowanie.

Kiedy decyzja o przeprowadzce nareszcie zapadła, sprawy potoczyły się
szybko. Wszyscy włączyli się w przygotowania do wyprawy.

- Jestem, co prawda, zawodowym żołnierzem, ale tak naprawdę urodziłem się
na wsi. Mam niedużą zagrodę pod lasem, zaraz za miasteczkiem, stoi teraz
pusta, bo moi rodzice już nie żyją. Może spróbowałbym wystarać się o roczny
urlop. Pomieszkałbym z wami przez jakiś czas, zanim na dobre się nie
zagospodarujecie.
Patrik uznał to za świetny pomysł i obiecał dopomóc w załatwieniu
niezbędnych formalności. Dzieci od razu poczuły się bardziej bezpieczne.
Teraz już wiedziały, że będą miały się gdzie podziać.

Dziwna to była noc. Czworo najstarszych spośród rodzeństwa przez długi czas
nie mogło zasnąć, trudno było im pojąć wszystkie te nagłe wydarzenia. Nie
dawała im spokoju świadomość, że w izbie śpią zupełnie obcy ludzie. Juliana
nie przestawała myśleć o Czarnym. Niewiele rozmawiali, ale ciepło jaśniejące
w ich oczach, kiedy na siebie spoglądali, wystarczało za wszystkie słowa.
Dziewczyna czuła się tak szczęśliwa, że nie mogła zapanować nad łzami
radości, choć jednocześnie smutno jej było, że już wkrótce opuszczą las i dom
ich dzieciństwa.
Jorulv rozmyślał o burzy uczuć, jaka nawiedzała go podczas samotnych
wiosennych wieczorów, o dręczącym niepokoju, którego przyczyn nie znał.
Teraz uświadomił sobie, za czym tęsknił. Lisen postawiła na głowie całe jego
dotychczasowe życie. Sprawiła, że patrzył na świat w oszołomieniu i ze
strachem, lecz jednocześnie z bezmiernym zachwytem. Ale ona przecież była
damą. Czy kiedykolwiek ośmieli się wyznać jej, co do niej czuje?
Myśli Lisen także błądziły daleko. Dziewczyna przede wszystkim cieszyła się z
tego, że odnalazła zaginionego brata, ale ani na chwilę nie przestawała myśleć
o Jorulvie. Nigdy dotąd nie spotkała kogoś takiego jak on - tak miłego,
prostodusznego, a jednocześnie tak męskiego...
Uczucia Rebecki i Benjamina były znacznie mniej skomplikowane. Radowali
się po prostu ze spotkania bratniej duszy, kogoś, z kim można porozmawiać bez
obaw, z kimś, kto zrozumie. Oboje mieli wrażenie, że ich znajomość może
kiedyś przerodzić się w coś więcej niż przyjaźń.
Świtem, kiedy wyszli z chaty, ujrzeli cienką warstewkę śniegu pokrywającą
ziemię. Cały świat wydawał się taki czysty i odświeżony. Najpierw, z samego
rana, poszli na groby i okryli je starannie pachnącymi świerkowymi gałęziami.
Odmówili cichą modlitwę, żegnając się z tymi, którzy tu spoczywali, zwłaszcza
z matką.

Największym problemem były świnie: olbrzymi wieprz, maciora i trzy dość
spore już prosięta. Na pewno nie zdołałyby przejść całej długiej drogi do
miasta. Kury można transportować w klatkach lub w jukach na którymś z
trzech koni: Czarnego, Martina lub na własnym koniu dzieci. Krowy i owce
pójdą same, ale świnie...?
- Naprawdę nie macie żadnego wózka? - westchnął Gustafsson. - A w jaki
sposób znosiliście siano do zagrody?

Arkusz1

Strona 64

- Na własnych plecach - zgodnie z prawdą odparł Jorulv.

Olemu nagle wpadło coś do głowy.

- Tak, tak właśnie było! - ucieszył się Matti. - Ole, chodź, pomóż mi!

Wróciły najmłodsze dzieci, ciągnąc coś za sobą z wysiłkiem.

- Rzeczywiście, wyszły mi jakieś wielkie - zawstydził się Jorulv.

- Jak myślicie, uporamy się z tym dzisiaj? - zastanawiał się Patrik.
Martin popatrzył na niebo.

Martin stwierdził, że nie opłaca im się wracać do miasteczka tą samą drogą,
którą przybyli tu Gustafsson z towarzyszami. Wybierając drogę prowadzącą
przez dom jego, Martina, i Czarnego, mogli oszczędzić nawet całą dobę. Tam
rodzeństwo będzie mogło się zatrzymać i wypocząć, a później oni odprowadzą
dzieci do miasteczka.
- Ale wtedy trzeba będzie przejść przez bezleśne góry - podkreślił. - Tym
bardziej musimy mieć coś, w czym można transportować świnie. Niestety, i tak
bagażu będzie więcej, niż konie same zdołają unieść.

- Jorulv zrobił kiedyś saneczki dla Mattiego i Linnei. Gdzie one mogły się
podziać?
Matti zmarszczył czoło, ale nie mógł sobie przypomnieć, za to Linnea okazała
się bystrzejsza.
- Zeszłej zimy zjeżdżaliśmy z tamtego pagórka - powiedziała z ożywieniem. - I
tam je chyba zostawiliśmy...

Chłopcy poszli przez łąkę, Linnea na krótkich nóżkach podreptała za nimi.
Pozostali czekali cierpliwie, ale nie mieli zbyt wielkich nadziei.
- Wszystko, co nie będzie wam potrzebne teraz, zimą, zostawimy tutaj - rzekł
Patrik do Jorulva. - Wrócimy po to wiosną. Czy jesteś zadowolony z takiego
rozwiązania?
Jorulv, Juliana i Rebecka pokiwali głowami na zgodę i zaczęli się zastanawiać,
co może zostać.

- Ależ... - Martin był naprawdę zdumiony. - To przecież nie są żadne saneczki,
to całe sanie!

- Możesz za to dziękować Stwórcy - orzekł Patrik. - To nasz jedyny ratunek.
Czy znajdziecie jakieś dyszle, żeby zaprząc do nich któregoś konia?
Wszyscy z zapałem zabrali się do pracy. Każdy starał się pomóc jak umiał.
Znad jeziora przyniesiono przybory rybackie, jedzenie zapakowano w garnki i
węzełki, załadowano juki.

- Powinniśmy już wyruszać. Niedługo spadnie więcej śniegu. Zima już się czai
i jutro może być za późno.
Poprosił wszystkich, by spieszyli się jak mogą, bo, jak stwierdził, najpóźniej za
godzinę powinni wyprawić się w drogę.
Wreszcie wszystko było gotowe. Kury siedziały w koszach umocowanych po
bokach konia Martina, głośnym gdakaniem dając znać, jak bardzo czują się
urażone. Dla świń Jorulv zbił naprędce dwie duże skrzynie, które ustawiono na
saniach. Najmłodsze dzieci miały opiekować się owcami i kozami,
obowiązkiem starszych było zajęcie się krową, jałówką i cielakiem. Kozioł,
uparty, jak to zwykle z kozłami bywa, opierał się z całych sił, ale Matti
łagodnością i z nim potrafił dać sobie radę.

Arkusz1

Strona 65

Nadeszła chwila, kiedy wyprowadzić mieli wielkiego byka.

- On się boi - stwierdził wreszcie i miał w tym sporo racji.

Pochód zamykali Lisen, Czarny i jego koń.

- A czy musimy iść właśnie tamtędy?

- Wobec tego ruszamy przez góry.

- Czy kurom także zawiążemy szaliki? - żartobliwie zapytała Rebecka.
Martin roześmiał się.

Gustafsson przywiązał gruby powróz do kółka umocowanego w nosie
zwierzęcia i wspólnie z Jorulvem zdołali wyciągnąć je z obory. Oni właśnie
mieli otwierać cały pochód, bo nikt przecież nie chciał znaleźć się przed
bykiem, gdyby przypadkiem się rozgniewał. Przy obłaskawianiu zwierzęcia, z
którego oczu wprost biła dzikość, znów nie obyło się bez pomocy Mattiego.
Malec łagodnie i dobrotliwie przemawiał do olbrzyma.

Zaraz za bykiem szedł Martin, bo to on właśnie znał drogę, którą mieli
podążać. Prowadził ciężko objuczonego konia. Za nim kroczył stary Kasztanek
z zagrody, z wysiłkiem ciągnąc sanie. Obok postępował Ole, nie mógł bowiem
dosiąść konia, który dodatkowo niósł na grzbiecie całą piramidę sprzętów.
Obok niego szła Elin z pokaźnym workiem na plecach, w dłoniach taszcząc
dwa węzełki. Następne w kolejności wędrowały najmłodsze dzieci, prowadząc
kozy i owce, a za nimi Rebecka, Benjamin i Juliana z bydłem.
Pozostawał jeszcze bagaż do niesienia: na każdego przypadało go tyle, że
ledwie zdołali udźwignąć. Droga przez las okazała się bardzo mozolna, juki
zaczepiały o gałęzie, jagnięta i koźlęta zbaczały z drogi i trzeba było je
zawracać. Najmłodsze dzieci prędko się zmęczyły i marudziły, że chcą
odpocząć. Ładunek przesuwał się nieustannie, bez końca mocowano go od
nowa.
Byk sprawował się właściwie przyzwoicie. Od czasu do czasu zapierał się albo
nagle rzucał w bok, ale Gustafsson naprawdę świetnie umiał sobie z nim
poradzić. Krowa natomiast wyraźnie zaczęła kuleć. Zbadali ją jak umieli ale nie
znaleźli żadnej innej przyczyny niedomagania poza tym, że nienawykłe do
długiej wędrówki zwierzę zmęczyła długa droga. A przecież tak daleko mieli
jeszcze do celu...
- Jak sądzisz, czy będziemy zmuszeni nocować pod gołym niebem? - szepnął
Patrik do Martina w momencie, kiedy w pobliżu akurat nie było nikogo innego.
- Za wszelką cenę musimy tego uniknąć - odparł Martin. - Ale posuwamy się
bardzo powoli. Wiatr się wzmaga, w powietrzu czuć już śnieg. Obawiam się, że
przeprawa przez bezleśne góry może okazać się niezwykle trudna.

- To najkrótsza droga. Gdybyśmy szli naokoło, musielibyśmy nocować na
otwartej przestrzeni.
Martin zwrócił się do Juliany z prośbą, by dla wszystkich znalazła ciepłą
odzież, rękawice i szale. Zatrzymali się i Juliana zaraz zaczęła myszkować po
bagażu.

- Nie, ale powinniśmy nakryć czymś klatki. A gdyby udało się wam znaleźć coś
dostatecznie dużego do osłonięcia skrzyń ze świniami, byłoby naprawdę
wspaniale.
Świnie gwałtownie protestowały, gdy tak nagle zapadły ciemności, ale nikt nie
zważał na ich urażone chrząkanie. Wędrowcy znów podjęli marsz, tym razem
już przez bardziej otwarty teren.

Arkusz1

Strona 66

Tak, spotkał leśnego bożka.
Śnieżna zamieć uderzyła w nich z całej siły.

Martin starał się nie myśleć o wszystkich trudnościach, jakie jeszcze ich
czekały, pocieszał się myślą, jak to dobrze będzie, gdy nareszcie znajdą się u
celu. Jego matka miała kota, Linnea z pewnością będzie zachwycona
zwierzątkiem, z taką troską zajmowała się przecież młodymi kózkami i
jagniętami. Matti powinien dostać psa...
Martin nigdy się nie ożenił. Zajmował się matką, a potem opiekował jeszcze
niemowlęciem, Czarnym. Tak upływały lata - w wiecznym trudzie, by nie
wpuścić biedy za próg.
Sanie się wywróciły, spadła skrzynia ze świniami. Zaniosły się kwikiem, cała
piątka, jakby co najmniej obdzierano je ze skóry. Martin oderwał się od swych
rozmyślań i pospieszył z pomocą Elin i Olemu, którzy usiłowali zaprowadzić
porządek.
Elin świetnie wygląda mimo upływu lat, pomyślał Martin, wspominając
zrozpaczoną piętnastolatkę, którą dawno temu spotkał w lesie. Teraz miała lat
trzydzieści pięć, ale jej oczy zachowały nadal tamten czysty, niewinny wyraz.
Sprawiała wrażenie zmęczonej, a na twarzy wyryła jej niezatarty ślad
bezustanna troska o syna. Oprócz tego jednak niewiele się zmieniła.
Kiedy umieścili już na miejscu obie skrzynie, Martin delikatnie uścisnął Elin za
rękę. Podniosła głowę zdumiona, napotkała jego ciepły uśmiech i
odpowiedziała mu uśmiechem, choć wargi jej drżały. Władca Lasu, tak go
nazwała, kiedy odebrał dziecko z jej rąk, a on odpowiedział, że nim nie jest,
lecz miał okazję go spotkać...
Bo czyż tak w istocie nie było? Władca Lasu był wszędzie, w szumie kniei w
jasne wiosenne wieczory, w ogromie natury i w ludzkiej bezradności, w
pięknie, które go otaczało, gdy wędrował pod koronami drzew i radował się
bogactwem kolorów letnich kwiatów.
Znajdował się we wszystkim, czego Martin mógł nauczyć dziecko, Czarnego,
we wszystkim, co opowiadał mu o życiu roślin i zwierząt...

- Trzymajmy się razem! - krzyknął Martin. - Mówcie zaraz, gdy z zimna
stracicie czucie! Teren jest tu tak otwarty, że możemy iść w zwartej grupie
zamiast długim, rozciągniętym rzędem. Uważajcie, byśmy po drodze nikogo
nie zgubili, człowieka ani zwierzęcia!
Byk przeciągłym rykiem wyrażał swoje niezadowolenie. Krowa i jałówka
odpowiadały mu, strasząc pozostałe zwierzęta.
- Uwiążcie je wszystkie - nakazał Gustafsson. - Nie, Matti, nie sadzaj Linnei na
sanie, cieplej jej będzie w ruchu. Czarny, pilnuj, by nikt nie został z tyłu!
Zamieć gęstniała z minuty na minutę. Uderzenia wiatru stawały się coraz
silniejsze, lodowate bicze śniegu bezlitośnie cięły policzki, nie pozwalały
otwierać oczu. Benjamin widział, że kozy są przerażone. Mała Linnea zaczęła
szlochać z wycieńczenia. Próbowała iść tyłem, ale okazało się to niemożliwe,
bo prowadziła przecież na sznurku owcę. Owce beczały, odpowiadały im
wystraszone jagnięta. Jedna z kóz chciała położyć się na ziemi, odmawiając
dalszej wędrówki, ale Elin zaraz ją popędziła. Potem objęła Linneę ramieniem,
by choć trochę osłonić dziewczynkę przed zimnem.

Arkusz1

Strona 67

- Jak się czujesz, Matti? - zapytał cicho.
Malec uśmiechnął się blado, ale nie odpowiedział ani słowem.

Matti kiwnął głową i z wysiłkiem poczłapał dalej.

Jak cudownie było znów znaleźć się w lesie!

Niektóre zwierzęta długo już stały pod dachem, pomyślał Jorulv. Nie nawykły
do takiego chłodu. Uspokajająco pogładził po grzbiecie byka, którego
prowadził z Gustafssonem. Każdy z nich trzymał mocno w dłoniach koniec
powrozu przywiązanego do kółka w nosie zwierzęcia; w ten sposób udawało
im się jakoś zapanować nad kolosem.
Czarny objął Julianę. Jasna, delikatna skóra dziewczyny gorzej znosiła
zacinający śnieg niż jego osmagane wichrami policzki. Juliana usiłowała teraz
osłonić twarz połą jego kurtki, nie spuszczając jednak z oczu krowy, którą
prowadziła. Krowa kulała coraz bardziej i Julianie na ten widok krwawiło
serce. Stara wierna Gwiazdula, oby tylko nic poważnego jej się nie stało!
Lisen czuła się nieco osamotniona. Wszyscy inni szli razem ze swymi
szczególnymi przyjaciółmi, ale ona nie mogła teraz przeszkadzać Jorulvowi.
Uczucie, jakie do niego żywiła, z każdą chwilą stawało się bardziej intensywne,
nabierało blasku. Nigdy jeszcze nie odczuwała w duszy takiego ciepła i oddania
jak teraz.
Chyba naprawdę zaczynam dorastać, pomyślała. Ojciec z pewnością
wyrzuciłby Jorulva z wielkim hukiem, gdyby tylko zorientował się, co on do
niej czuje. Ale już wkrótce nastąpi koniec ojcowskiej tyranii. Gdy tylko wrócą,
ostatecznie się z nim rozprawią...
Jeśli wkrótce nie wydostaniemy się spod władania zamieci, źle się to skończy,
myślał Czarny. Mniejsze zwierzęta długo już nie wytrzymają i Matti jest tak
strasznie zmęczony. Biedny mały... Przyspieszył kroku i przejął od Mattiego
koziołka. Chłopczyk i tak z trudem radził sobie z opieką nad jedną kozą, widać
było wyraźnie, że ledwie idzie na zesztywniałych z zimna nogach.

- Najgorsze już wkrótce będzie za nami - pocieszył go Czarny. - Ale pamiętaj,
daj znać, jak tylko poczujesz, że nie masz już więcej sił.

Jedna z owiec padła na ziemię i za nic nie dała się podnieść. Zatrzymała się cała
gromada. Patrik wziął na ramię skrzynkę z prosiętami, a na jej miejscu na
saniach ułożono biedną owcę i starannie okryto ją sianem. Ruszyli dalej.
Na policzkach Elin pojawiły się oznaki odmrożenia, Martin mocno natarł jej
twarz, a Rebecka wyżej podciągnęła rękawice Linnei. Z lękiem zauważyli, że
Gustafssonowi i Jorulvowi grozi odmrożenie nadgarstków, ale żaden z nich nie
mógł puścić byka.
Wreszcie zamieć, która zdawała się nie mieć końca, zaczęła się uspokajać,
przycichać. Płatki śniegu nie padały już tak gęsto.
- Teraz będziemy schodzić w dół! - zawołał Martin. - Już niedługo drzewa nas
osłonią!
Z wielką ulgą przyjęli tę wiadomość. Wędrowali przecież cały dzień, nie
zatrzymując się nawet, by coś zjeść. Wszyscy byli wycieńczeni, głodni i
przemarznięci.

- Idziemy dalej, prawda? - zapytał Martin. - A może ktoś woli zatrzymać się i
odpocząć tutaj?

Arkusz1

Strona 68

O odpoczynku marzyli wszyscy, ale nikt nie chciał przystanąć.

Jakąś godzinę później w oddali zabłysło światełko. Było dla nich jak bajka.

ROZDZIA XII

Ł

Lisen podeszła, by się przedstawić.

Charlotta troskliwie zajęła się gośćmi.

Śmiertelnie zmęczeni ludzie i zwierzęta resztkami sił, potykając się, wciąż szli
do przodu, byle tylko jak najprędzej znaleźć się pod dachem. Zapadł zmrok.
Martin od czasu do czasu przystawał, by się rozejrzeć, zanim dał znak do
dalszej wędrówki.

- Jesteśmy na miejscu - powiedział z ulgą Martin. - Zaraz poznacie moją matkę,
wypijecie coś ciepłego i pójdziecie spać. Zwierzęta też się pomieszczą.
Matti, słysząc to, poddał się. Nogi odmówiły mu posłuszeństwa i Czarny musiał
wziąć go na swe troskliwe ręce.

Charlotta, matka Martina, z wielką życzliwością i czułą troską powitała
zmarzniętą gromadę.

- Ach, biedacy, jacy jesteście wyziębieni, przemarzliście na kość! Ty musisz
być Linnea - zwróciła się do najmłodszej dziewczynki, która rozglądała się
dookoła wielkimi oczami. - Czarny opowiadał mi o was wszystkich i dlatego
wydaje mi się, że znam was już od dawna. Długo was obserwował, by udzielić
wam pomocy, gdyby okazało się to niezbędne. Potem jednak musiał was
opuścić, bo ja zachorowałam... Kochane dzieci, podejdźcie tu, bliżej pieca,
rozgrzejcie się!

Dzieci patrzyły i patrzyły, i nie mogły się nadziwić białej porcelanie,
doniczkom z kwiatami stojącym na parapetach, pięknym meblom... I tyle świec
wszędzie!
Charlotta zaczęła odwijać Linneę z szali i kaftanów. Dziewuszka z zimna i
zmęczenia była całkiem zobojętniała i tylko ze zdumieniem wpatrywała się w
damę o tak łagodnym głosie.
- Czy ty jesteś Bogiem? - zapytała z powagą. - Bo moja mama mówiła, że Bóg
jest taki dobry...
- Nie, Bóg jest o wiele, wiele lepszy ode mnie - odparła Charlotta z uśmiechem.
- Ale staram się być tak dobra, jak potrafię.

- Jestem Lisen, siostra Czarnego - powiedziała. - Znam historię jego życia. A to
jest Elin, którą Martin spotkał w lesie dwadzieścia lat temu. To syn Elin,
Benjamin. Mój szwagier Patrik i Gustafsson, a to pozostałe dzieci z leśnej
zagrody: Ole, Rebecka, Juliana i Jorulv. Matti już zasnął... to ten, którego
Czarny trzyma na rękach.

- Zaraz zobaczymy, czym mogę was poczęstować. Co myślisz o czekoladzie ze
śmietanką, Martinie?
- Brzmi pysznie, mamo. Czarny i Juliana pomogą ci ją przyrządzić. My w tym
czasie znajdziemy jakieś schronienie dla zwierząt. Na podwórzu aż tłoczno od
zziębniętych, wycieńczonych stworzeń. Może powinniśmy porozmawiać z
sąsiadem?
- Nie o tej porze, a poza tym to za daleko dla tych biedactw. Najmniejsze
przyprowadźcie tu, do domu, a większe umieśćcie w oborze, tam będzie im
ciepło. Czy macie krowy albo kozy? Trzeba je wydoić?

Arkusz1

Strona 69

Charlotta miała taką szczerą nadzieję.

Popatrzył na nią z uśmiechem.
- Nigdy nie możemy zostać sami.
- Czuć ode mnie oborą - cicho powiedziała zawstydzona Juliana.

Postarano się załatwić wszystko jak najszybciej i jak najlepiej. Wkrótce w
oborze zrobiło się gorąco. Od wielu zwierząt, zgromadzonych w jednym
miejscu, wprost biło ciepło. Dwa konie umieszczono w jednej przegrodzie i
tym samym miejsca starczyło także dla byka. Było ciasno, ale zwierzęta
wydawały się zadowolone.
Kozy zostawiały za sobą małe czarne bobki na wyszorowanej przez Charlottę
podłodze kuchni, a świnie i owce musiały podzielić się pralnią. Kury znalazły
w oborze belki, które zastąpiły im grzędy, a kogut, któremu pomyliły się pory
dnia, piał na wpół śpiąc.

Linnea, dokładnie tak jak przewidział Martin, zasnęła z kotkiem w objęciach.
Rozgrzała się i najadła, w buzi czuła wspaniały, nie znany dotąd smak
czekolady.
Gdy zgaszono świece, każdy najmniejszy nawet kącik przytulnego domku
zajęty był przez śpiących ludzi, nieprawdopodobnie zmęczonych, ale
zadowolonych, że nareszcie znaleźli bezpieczne schronienie.
Tylko Charlotta nie mogła zasnąć. Tuliła do siebie Linneę z kociakiem i
bezczelnego młodego koziołka, który uznał, że w jej łóżku będzie mu
najwygodniej. Miała o czym rozmyślać. Nareszcie poznała Julianę, o której
Czarny tyle jej opowiadał. Cóż za czarujące stworzenie, myślała sobie, usiłując
okryć się bodaj skrawkiem kołdry. Czarny nie mógł chyba wybrać lepszej i
milszej dziewczyny.
A jej ukochany syn, Martin... Czy tylko sobie wmawiała, czy też rzeczywiście
między nim a Elin istniała jakaś szczególna nić porozumienia? Delikatna,
nieśmiała czułość, która mogła przerodzić się w coś więcej?

Tyle śniegu! Juliana zadrżała z zimna, kiedy nazajutrz szła przez podwórze do
obory na poranne dojenie. Myślą powróciła do samotnej chaty leżącej głęboko,
głęboko w lesie. Nie, nie wolno jej teraz o tym myśleć!
W małej, zatłoczonej obórce niełatwo było się poruszać, ale Juliana zdołała
wydoić krowy. Kiedy cedziła mleko, zauważyła nagle, że ktoś za nią stoi.
Odwróciła się.
Czarny. Serce natychmiast podskoczyło jej w piersi, poczuła, że pałają jej
policzki.

- A czy może być inaczej, skoro jesteś w oborze? - roześmiał się. - To nic nie
szkodzi, przywykłem do tego zapachu. - Ujął jej twarz w dłonie. - Juliano...
Nigdy nie mówiłem ci, co do ciebie czuję.
Nie mogła odpowiedzieć. Czuła, jak ściska ją w gardle, i nie pomogło ani
przełykanie śliny, ani chrząkanie.
- Kocham cię, Juliano - szepnął. - Od dawna już cię kocham. Od czasu, kiedy
dawno temu ujrzałem cię na bagnach. Ty mnie nie widziałaś, ale wystraszyłaś
się, bo wyczułaś, że ktoś jest w pobliżu. Pamiętasz?

Arkusz1

Strona 70

- Czuję do ciebie to samo, co ty czujesz do mnie.

Wreszcie jednak nadarzyła się okazja.

Jorulv zaofiarował się, że ją odprowadzi.
Wyszli wcześniej, niż było trzeba, ale nikt nie zwrócił na to uwagi.

- Tak - odparła schrypniętym głosem. - I ja... - Znów musiała odchrząknąć. - Ja
o tobie marzyłam. Wyobrażałam sobie, że jesteś leśnym bożkiem, o którym
Matti tyle mi opowiadał. I taka zresztą jest prawda - stwierdziła z promiennym
uśmiechem.
I wówczas on uczynił coś dla niej nieoczekiwanego. Juliana, naiwna i
niewinna, nie wiedziała nic o miłości i pieszczotach. Czarny pochylił się nad
nią i delikatnie, czule pocałował w same usta.
Gdy ją puścił, Juliana popatrzyła mu prosto w oczy i westchnęła długo i drżąco,
a potem szepnęła prosto do ucha:
Zorientowała się, jak niemądrze to zabrzmiało, ale Czarny wyraźnie się
ucieszył. Mocno przytulił ją do siebie, objął i jeszcze raz pocałował. Tym
razem był bardziej namiętny, a Juliana mu się poddała. Miała wrażenie, że
Czarny także nie ma zbyt dużego doświadczenia. To uradowało ją i dodało
pewności siebie.
Usłyszeli, że ktoś wyszedł na podwórze. Popatrzyli na siebie z miłością i
zrozumieniem, i powrócili do swych zajęć.
Podczas gdy Juliana i Czarny wstępowali na ścieżki miłości ostrożnie, sytuacja
między Jorulvem a Lisen rozwijała się znacznie prędzej.

Lisen była właściwie bardzo wyzwoloną panną. Wielokrotnie wysłuchiwała
zwierzeń przyjaciółek o miłosnych podbojach i chwilach spędzonych sam na
sam z rozmaitymi kawalerami. Na tej podstawie wyrobiła sobie błędne
mniemanie, iż każda zakochana młoda dziewczyna natychmiast powinna
posmakować miłości z chłopcem, który stanowi obiekt jej westchnień. Nie
przypuszczała, że to, co słyszała, w większości było przechwałkami, a nieliczne
panny, które zbyt daleko posunęły się w eksperymentowaniu, często musiały za
to płacić długimi tygodniami niepokoju i rozpaczy. Zdarzało się, że niektóre z
przyjaciółek Lisen nagle, bez żadnego, jak się wydawało, konkretnego powodu,
wyjeżdżały na kilka miesięcy, ale to nigdy Lisen specjalnie nie obchodziło.
Dlatego wobec Jorulva nie miała żadnych zahamowań.
Po raz pierwszy w swym młodym życiu była szczerze zakochana i nie miała
wątpliwości, że Jorulv odwzajemnia jej uczucie. Jego nieśmiałe spojrzenia
towarzyszyły jej wszędzie, ale wśród tłumu ludzi tak trudno im było znaleźć
chwilę, którą mogliby spędzić tylko we dwoje.

Lisen musiała wracać do miasteczka, ze względu na matkę nie mogła już dłużej
pozostawać poza domem. Inni nadal mieli pełne ręce roboty przed
przetransportowaniem całego dobytku dzieci do zagrody Gustafssona. Trzy dni
po przybyciu do domu Charlotty pewien wieśniak, który miał załatwić w
miasteczku jakiś interes, obiecał podwieźć Lisen. Dziewczyna musiała jednak
sama przejść nad brzeg rzeki, nad którą rozłożyła się maleńka wioska.

Pierwszy śnieg zdążył już stopnieć. Nad sosnami, porastającymi piaski, znów
ciepło zaświeciło słońce. Z początku żadne z nich nie odzywało się ani słowem,
obydwojgu spokoju nie dawała myśl: Jak mam to powiedzieć? Jak zacząć?

Arkusz1

Strona 71

- Mamy dużo czasu - powiedziała.

Później działał już tylko instynktownie.

Minęli sosny na piaskach i weszli na wzgórze, z którego roztaczał się widok na
wioskę. Lisen zatrzymała się na szczycie stromego zbocza.

- Tak - odparł Jorulv i rozejrzał się dokoła. - Może przysiądziemy na chwilę?
Tam, w słońcu, ziemia jest na pewno nagrzana.
Lisen kiwnęła głową. Jorulv wskazał na kępę młodych sosenek. Z tego miejsca
mieli świetny widok, a jednocześnie nikt nie mógł ich dostrzec. Zresztą i tak
nikt tu nie chodził - tędy wiódł skrót od domu Charlotty do wioski.
Jorulv ściągnął z grzbietu wytartą kurtkę, żeby Lisen miała na czym usiąść.
Lisen zatroszczyła się, by i on się zmieścił. Blisko niej, bardzo blisko.
Żadne z nich nie pamiętało później, o czym rozmawiali. Ot, taka sobie obojętna
rozmowa o niczym. Zapamiętali jedynie, że ich dłonie nagle splotły się ze sobą,
dziewczynie, kiedy pochyliła głowę, włosy opadły na twarz, a on delikatnie je
odsunął. Nie zdjął ręki z jej karku, a jej usta powoli zbliżyły się do jego ust.
Jorulv wiedział o pocałunkach i pieszczotach jeszcze mniej niż Juliana. Kiedy
poczuł wargi Lisen na swoich, nagle jakby cały skamieniał. Zaraz jednak
zareagował jak dziecko natury, którym przecież był. Mocno przylgnął ustami
do ust dziewczyny, a ona wcale się o to nie pogniewała, przeciwnie, objęła go i
przytuliła się do niego. Jego ciało zareagowało rozpaloną niecierpliwością.
Przypuszczał, iż być może nie postępuje właściwie, i gdyby Lisen
zaprotestowała przeciw temu, na co się ośmielał, wstrzymałby się w jednej
chwili. Ale Lisen nie protestowała.
Jorulv dobrze znał realia życia. Przy nim przyszło na świat szesnaścioro
młodszego rodzeństwa, a brutalny ojciec, kiedy tylko przyszła mu ochota, nigdy
nie oglądał się na nic, a już zwłaszcza na matkę. On sam na co dzień przebywał
z ogierami i buhajami, nic więc dziwnego, że wiele o tym wiedział.
Teraz nagle znalazł się w samym środku oszałamiających, podniecających
doznań. Zapomniał, do czego to prowadzi, nie potrafił myśleć trzeźwo. Lisen
odwzajemniała się pieszczotami równie gorącymi jak te, którymi ją obsypywał,
i kiedy wsunęła dłonie pod koszulę, by pogładzić jego jedwabiście gładką
skórę, całkowicie dał się ponieść uczuciom.

Ogarnęło go niezwykłe wrażenie, że spoczywają oboje w wielkiej dłoni leśnego
bożka. Nagle porwał go przecudowny, oszałamiający sen. Choć przymknął
powieki, nadal miał przed oczami ciemną zieleń mchu i jasny błękit nieba. Siła
leśnego bożka poderwała go z ziemi i poniosła ku ostatecznej granicy...
Później długo leżeli przytuleni do siebie, patrząc w chmury. Jorulv nigdy dotąd
nie zaznał takiego szczęścia i wiedział, że Lisen także podziela jego uczucia,
choć nie zamienili ani słowa na ten temat. Głowa dziewczyny spoczywała na
jego ramieniu, czuli się tak dobrze, tak bezpiecznie, jakby zawsze tak było i
zawsze miało tak być.
Dotknął palcami jej policzków i poczuł, że są mokre od łez. Lisen wtuliła twarz
w zagłębienie jego szyi i mocno przycisnęła się do jego ciała. Objęła go w pasie
i gdyby nie obowiązki, które na nich czekały, zasnęliby oboje. Czuli się przy
sobie tak bezpiecznie...

Arkusz1

Strona 72

Ku wiosce schodzili w milczeniu.

Stała się teraz prawdziwą kobietą. Jego kobietą.

ROZDZIA XIII

Ł

Nie odczuwali wstydu. Wędrowali, napawając się urokiem nowej więzi, która
połączyła ich ze sobą przed kilkoma godzinami.

Lisen wiedziała, że kocha młodego chłopaka, który trzyma jej rękę w mocnym,
szczerym uścisku. Obiecał, że nigdy jej nie zawiedzie bez względu na to, co się
stanie, nawet jeśli jej ojciec sprzeciwi się ich związkowi. A Lisen zapewniła
go, że po tym, co wydarzyło się między nimi, nikt nigdy nie zdoła ich
rozdzielić.
Znalazła przyjaciela, człowieka, z którym pragnęła dzielić swoje życie. Miał w
sobie wszystko, co mogła sobie wymarzyć: czułość, wyrozumiałość,
troskliwość wobec samotnych i nieszczęśliwych, miłość do zwierząt... a przede
wszystkim miłość dla niej. Jorulv był mężczyzną, któremu mogła zaufać na
dobre i na złe.
Rozstanie obojgu sprawiło ból. Jorulv obiecał przybyć tak szybko, jak tylko
będzie to możliwe, a i Lisen miała zamiar wybrać się jak najprędzej do zagrody
Gustafssona. Każda godzina, którą musieli przeżyć z dala od siebie, wydawała
im się dłuższa niż rok.

Na szczęście więź, jaka wytworzyła się między Benjaminem a Rebecką, miała
nieco inny charakter. Oboje byli jeszcze stanowczo zbyt młodzi, a Benjamin
miał dość rozumu, by powstrzymać Rebeckę, kiedy jej pragnienia nabierały
zbyt intensywnych barw. Dziewczyna była inteligentna, w lot pojmowała jego
nieme protesty i całkowicie mu się podporządkowywała.
Zostali najlepszymi przyjaciółmi na świecie. Nareszcie mogli rozmawiać o
wszystkim, co przez długi czas nie dawało im spokoju, o czym w samotności
rozmyślali przez długie godziny. To, że znaleźli bratnie dusze, wydawało im się
cudem.
Charlotta wciąż miała nadzieję, że między Martinem i Elin nawiąże się głębsze
porozumienie, ale, niestety, choć bardzo tego pragnęła, zauważała jedynie
oznaki, że dobrze im się ze sobą pracuje.
Kiedy gromada niezwykłych gości opuściła jej zagrodę, Charlotta nie
wiedziała, czy ma się śmiać, czy płakać. Dom wydał się nagle taki pusty, choć,
trzeba przyznać, miała teraz o wiele mniej zajęć.
Charlotta zamierzała przybyć do miasteczka za kilka dni, wiele spraw bowiem
musiała omówić ze swymi krewniakami.
Jej noga nie postała w miasteczku od dnia, kiedy to wraz z dopiero co
urodzonym Martinem została wygnana z domu przez rozgniewanego oficera,
wówczas jej małżonka.
Teraz już nie żył, wiedziała o tym, ale nawet na jeden dzień nie przywdziała po
nim żałoby.

Silny mróz ostatnich jesiennych dni zbudował własny most przez rzekę. Chłód
przenikał ściany i migotliwym welonem z kryształowych okruchów otulał
ziemię. Ludzie w miasteczku czynili ostatnie przygotowania do długiej,
surowej zimy.

Arkusz1

Strona 73

- Jakim nowym przyjaciołom? Znam wszystkich z regimentu i...
- To nikt z regimentu.

- Czy jesteś już gotów?

Gustafsson troskliwie zajął się swymi młodymi podopiecznymi. Starzejącemu
się żołnierzowi nagle otworzyły się oczy i dostrzegł, że istnieje świat także
poza regimentem. Zajęcie wieśniaka, którym w czasach młodości pogardzał,
okazało się bardziej interesujące niż przypuszczał, z rozrzewnieniem
wspominał dni, kiedy jeszcze tu mieszkał. Teraz codziennie omawiał z
Jorulvem i Juliana, co powinni zrobić. Należało przede wszystkim doprowadzić
wszystkie zabudowania do stanu używalności, zaplanować prace polowe na
wiosnę, mieli więc pełne ręce roboty.
Jorulv ze wszystkiego był zadowolony i w głębi ducha każdego dnia dziękował
Bogu, że zdołali dotrzeć do ludzi, zanim nie było na to za późno.

- A cóż to znowu za fanaberie! - warknął Allan von Adelkalk, ze wszystkich
stron przeglądając się w lustrze w swym mundurze rotmistrza. - Dlaczego tak
nagle, w środku tygodnia, mamy odwiedzić Tildę i Patrika?
- Czy to nie przyjemność? - spokojnym tonem zapytała Christine. W ostatnim
czasie w jej zachowaniu pojawiła się jakaś godność, co bardzo niepokoiło
małżonka i budziło jego podejrzenia. - Chcą nas przedstawić swoim nowym
przyjaciołom.

- Jak śmiesz mi przerywać! - wrzasnął baron, poczerwieniały z gniewu. - Cóż
za nieposłuszeństwo!
Jeszcze tydzień wcześniej Christine skuliłaby się w sobie ze strachu i błagała o
wybaczenie za takie zachowanie. Teraz odwróciła się do męża plecami i
przeczekała wybuch.

- To ja decyduję o tym, kiedy pójdziemy! - obruszył się baron. Miał ochotę
trzepnąć żonę w twarz rękawiczką, ale obok była pokojówka, uznał więc, że
najmądrzej będzie zapanować nad sobą. - Nie podoba mi się ton, jaki ostatnio
pojawił się w naszej rodzinie. To wina Lisen. Od czasu gdy wróciła, sprawuje
się wręcz nieznośnie. Jest bezczelna i uparta, zarówno wobec swego ojca, jak i
brata. Moim zdaniem należy zastanowić się nad odesłaniem jej z domu. Znam
pewną szkołę dla oficerskich córek, nauczyciele są tam bardzo surowi.
- Tak, tak, kogoś z tego domu niewątpliwie należy odesłać - szepnęła Christine
do siebie.
Serce biło jej mocno. Ten dzień... Jak zdoła przez to przejść? Na szczęście nie
była sama.
Dom Tildy, siostry Lisen, i jej męża Patrika był pełen gości. Rotmistrza
ogarnęła irytacja, jak to często bywa, gdy człowiek czuje się niepewnie. Nie
znał tych młodych ludzi, ale wszyscy bez wyjątku wyglądali na nędznych
chłopów. Och, była wśród nich także Elin, szwaczka, i jej nieślubny syn! Z
jakimiż to ludźmi przestaje jego córka?
Rotmistrz zesztywniał. Co na miłość boską...? Gustafsson? Zwykły szeregowy?
Nie, teraz posunęli się już za daleko! Chcą go zmusić, by obracał się w
towarzystwie takiego motłochu? Wzburzenie barona nie miało granic. O, Patrik
nie uniknie surowej, bardzo surowej reprymendy!

Arkusz1

Strona 74

- Pułkownik Staderberg! I pan burmistrz! Jak przyjemnie spotkać!
Ochota, by opuścić towarzystwo, minęła mu od razu.

Pierwszy przemówił burmistrz.

Christine siedziała zatopiona w rozmowie z jakąś starszą damą. Miał wrażenie,
że już gdzieś ją widział, nie mógł sobie tylko przypomnieć gdzie. Zresztą
wszystko jedno, i tak zaraz zrobi z tym porządek.
- Christine - syknął. - Nie pozwolę, by dłużej obrażano mnie w ten sposób.
Idziemy. Natychmiast!
Christine już otwierała usta, by odpowiedzieć, ale w tejże chwili rotmistrz
kątem oka dostrzegł dwie znajome twarze. Rozjaśnił się momentalnie.

Obydwaj wysoko postawieni panowie przywitali się z nim powściągliwie i
zanim zdążyli wymienić jakiekolwiek uwagi, Patrik zaprosił wszystkich do
jadalni.
Nie nakryto tam jednak do żadnego posiłku, ale wszystkim wskazano miejsca
przy stole. Wyglądało na to, że zanosi się jakby na konferencję! Rotmistrz
zwrócił uwagę, że starsza dama zajęła poczesne miejsce u boku burmistrza.
Patrik przywitał wszystkich zgromadzonych. Rotmistrz z obrzydzeniem
przyglądał się gościom i nic z tego nie mógł pojąć. Co robią tu te wszystkie
dzieci i młodzież?
I Lisen usiadła między nimi! Doprawdy, ostatnimi czasy zrobiła się zupełnie
niemożliwa. Przeniósł wzrok na Hannibala, swego jedynego syna i wielką
dumę. Dzięki Bogu, że wreszcie obdarzył go synem po tych wszystkich całkiem
zbędnych córkach. Hannibal siedział skrzywiony i nie krył, że jemu także nie
odpowiada towarzystwo, w jakim się znalazł. To świetnie, widać chłopak ma
dobre wyczucie, umie ocenić, co właściwe, a co nie!
Ale jak Patrik mógł posadzić swego teścia i pułkownika przy tym samym stole,
co tego bękarta Benjamina i jego rozpustną matkę? Ach, była tu także stara
matka Elin, akuszerka, która przyjmowała wszystkie jego dzieci. Cóż to za
zwierzyniec?

- Pułkownik i ja, a także nasz młody przyjaciel Patrik, znaleźliśmy się tutaj, by
wyjaśnić pewną niezwykle poważną sprawę. Dopuszczono się wielkich
niegodziwości i pragniemy, by sprawiedliwości stało się zadość, choć nie
chcemy załatwiać tego oficjalnie. Nie chcielibyśmy również mieszać w to
władz, o ile da się tego uniknąć. - Urwał na chwilę i rozejrzał się po
zgromadzonych, zanim zadał niewinne z pozoru pytanie: - Baronie von
Adelkalk, ciekaw jestem, czy pamięta pan pewien epizod, który miał miejsce
już wiele, wiele lat temu? Chodzi mi o kobietę z dobrej rodziny, która wydała
na świat dziecko o niezwykle ciemnej karnacji i którą mąż wraz z dzieckiem
wygnał za to z domu.
Rotmistrz usłyszał, że drzwi za nim otwierają się i na powrót zamykają, ale nie
miał czasu, by obejrzeć się i sprawdzić, kto wchodzi, zbyt przejęty był
udzielaniem odpowiedzi na pytanie. O, tak, dobrze znał tę historię, jej
wspomnienie zawsze budziło w nim gniew i oburzenie.
- Oczywiście - skinął głową. - To wydarzyło się w rodzinie mojej żony.
Niebywały skandal!
- Chce pan powiedzieć, że skandalem był fakt, iż przed ową kobietą zamknięto
drzwi do własnego domu?

Arkusz1

Strona 75

Na samą myśl rotmistrzowi krew gorącą falą napłynęła do twarzy.

- A co z dzieckiem?

Burmistrz pokiwał głową. Przy stole zapadła cisza.

Rotmistrzowi spadła z oczu zasłona.

- Co to znowu za przedstawienie? - warknął rotmistrz. - Jak możecie dopuścić...

- Oto najstarszy syn pana, rotmistrzu.

Baronowi krew omal nie trysnęła z policzków.

- To kłamstwa! Puste wymysły! Chcesz, bym uwierzył w takie bzdury?
- Owszem, to prawda - wtrąciła się Lisen. - Dokładnie to sprawdziłam.

- Nie, rzecz jasna, nie! Skandalem było, że urodziła dziecko niewątpliwie
będące owocem grzechu. Małżonek, wyrzucając ją, postąpił w jedyny słuszny
sposób.
- Gdyby więc pańska żona wydała na świat takie dziecko, ją także wygnałby
pan z domu?

- Naturalnie! Batem wypędziłbym ją za drzwi, a nawet, tak, nie wahałbym się
użyć służbowego pistoletu!

- Wolałbym, żeby umarło! Nie mówiąc już o mężczyźnie, który dopuścił się
cudzołóstwa.

- Baronie von Adelkalk, czy poznaje pan tę kobietę? - Burmistrz wskazał na
starszą damę, siedzącą tuż koło niego.

- Oczywiście! - wykrzyknął i zerwał się z krzesła tak gwałtownie, że omal się
nie wywróciło. - To ona została wygnana z domu! I pozwalacie, bym ja i mój
syn siedział przy stole razem z taką... Nie chcę wypowiadać tego słowa!
Jakiś człowiek postąpił o kilka kroków do przodu i stanął za krzesłem damy.
Był to przystojny, ciemnowłosy mężczyzna w wieku około czterdziestu pięciu
lat, ze srebrnymi pasmami we włosach i brodzie.
- To ja jestem owym dzieckiem, odepchniętym z powodu ciemnej karnacji -
rzekł cicho.
- Baronie von Adelkalk - chłodno przerwał mu burmistrz. - Czy pamięta pan
jeszcze jedno wydarzenie, które miało miejsce dwadzieścia lat temu? Kiedy
mała Elin uciekła do lasu wraz z waszym synem, który dopiero co przyszedł na
świat?
- Z moim synem, który urodził się martwy. Owszem, pamiętam. Ta mała
dziwka! Nie pozwoliła mi nawet zobaczyć własnego dziecka!
- Dziecko nie urodziło się martwe. Chłopca należało ukryć, by uratować życie
jego matki i prawdopodobnie jego własne, a być może także życie niewinnego
człowieka.
Zza pleców rotmistrza wyłonił się jeszcze jeden mężczyzna, rosły, przystojny
młodzieniec o uderzająco ciemnych włosach i oczach.

- Co takiego? - pisnął Hannibal, podrywając się z miejsca. - To jakiś oszust! Ja
jestem jedynym synem i jedynym dziedzicem, ojciec zawsze tak mówił!

- Christine... Ty bezwstydna ladacznico! Przez tyle lat ukrywałaś to przede
mną! Zdradziłaś mnie...
- Nie, nigdy cię nie zdradziłam - odparła Christine drżącym głosem. - Czy nie
pamiętasz, jak mówiłam ci, że w moim rodzie jest domieszka obcej krwi?

Arkusz1

Strona 76

I znów burmistrz przerwał mu zimno:

- Zamknij się! - wrzasnął ojciec. - Pohańbiłyście mnie na oczach wszystkich
tych obcych ludzi! Nie mówiąc już o burmistrzu i pułkowniku! - Spojrzał na
Czarnego wzrokiem pełnym pogardy. - Jak ośmielacie się twierdzić, że ten
czarnuch jest moim synem! Został spłodzony w grzechu! Cóż za obrzydlistwo!
- Chwileczkę, teściu - Patrik powstrzymał go od dalszych wybuchów. - Mamy
dzisiaj jeszcze więcej gości. Lars! Margrethe! Teraz możecie się już pokazać!
Do jadalni weszła druga z sióstr Lisen i jej mąż. Margrethe w objęciach
trzymała maleńkie, tygodniowe dziecko.
- To nasza córeczka - z dumą oznajmił Lars. Allan von Adelkalk z
niedowierzaniem przypatrywał się dziecku, oczy ze zdumienia omal nie wyszły
mu z orbit. Maleńka była doprawdy czarującą istotką, lecz, o ile to w ogóle
możliwe, jeszcze ciemniejszą niż Martin i Czarny.
- Nigdy nie podawałem wierności Margrethe w wątpliwość - powiedział Lars. -
Byłoby to niesprawiedliwe wobec tak wspaniałej kobiety jak ona. Margrethe
jest równie czysta i godna szacunku jak jej matka i cioteczna babka Charlotta.
- To prawda - włączyła się akuszerka. - Mogę to przysiąc, bo przy mnie te
dzieci przyszły na świat.
Rotmistrz kilkakrotnie otwierał i zamykał usta, nie mogąc znaleźć właściwych
słów. Christine wstała i objęła swego najstarszego syna, za którym tak gorzko
tęskniła przez dwadzieścia lat. Spotkali się już poprzedniego wieczoru, lecz nie
mogła ukryć radości, że znów go widzi.
W ciszy, jaka zapadła, rotmistrz zdał sobie sprawę, że dzisiejsze spotkanie
zostało starannie przygotowane, omówione z góry. Tylko on i Hannibal o
niczym nie wiedzieli. Nie chciał się jednak przyznać do klęski. Postanowił
uderzyć od innej strony:
- A co robią tutaj ci wszyscy... żebracy? Te szczenięta przy tym samym stole co
ja, pułkownik i...

- Ci „żebracy” i ich zmarła matka doświadczyli podobnego losu, jak pańska
małżonka i córki. Dzieci miały ojca tyrana, który faworyzował jedne i nie
znosił drugich... Zadręczał matkę...
Urwał, by te słowa głęboko zapadły w serce rotmistrza, ale von Adelkalk
zacisnął tylko usta w wąską kreskę.
- Te dzieci jednak miały sporo szczęścia - podjął burmistrz. - Gustafsson
udzielił im schronienia w swojej zagrodzie. Charlotta zajęła się najmłodszą
dziewuszką, która wymaga opieki lekarza, a pańska małżonka pomaga
finansowo w przeprowadzeniu kuracji i zakupie medykamentów. Elin przyjęła
pod swój dach Rebeckę, bo dziewczynka ma talent artystyczny, musi się
rozwijać. Ole pójdzie do najlepszych szkół, jest bardzo zdolny. Miasto
postanowiło opłacić jego wykształcenie. A dwoje najstarszych... No cóż, oni
mają swoje własne plany - uśmiechnął się burmistrz.
Rotmistrz popatrzył za jego wzrokiem i ujrzał, że jasnowłosy wiejski chłopak
trzyma za rękę jego własną córkę, Lisen. Poczuł, że znów wzbiera w nim
gniew. Nic go nie obchodziło, że jego domniemany syn obejmuje najstarszą z
wieśniaczek, ale Lisen? Nie, nigdy do tego nie dopuści!

- Jeśli wydaje ci się, że uwodząc moją córkę, uzyskasz dostęp do pieniędzy,
to...

Arkusz1

Strona 77

- Ale to nie ja zabiłem żołnierzy! - wyrzucił wreszcie z siebie.

- A więc i to niby-przestępstwo wobec Elin także jest przedawnione.

- Czego żądasz?

Baron dyszał ciężko jak ryba wyjęta z wody.

Miało być jednak jeszcze gorzej.
Śmiertelny cios zadał pułkownik.

- Baronie von Adelkalk, pozostaje jeszcze jedna poważna sprawa do
omówienia.
- Co znów takiego? - mruknął baron zniecierpliwiony. - Kolejny spisek
przeciwko mnie?
- Tym razem chodzi o los Elin. Mamy wielu świadków na to, że pozwolił pan
swoim ludziom, by „robili, na co tylko im przyjdzie ochota” z piętnastoletnią
dziewczynką. To pan jest odpowiedzialny za jej nieszczęście, za wstyd i hańbę,
jako że młody Benjamin jest owocem wstrętnego gwałtu.
Baron nie wiedział, co ma odpowiedzieć. To było gorsze od najstraszniejszego
koszmaru.

- Owszem, w pewnym sensie tak, choć nie bezpośrednio. Ale to przestępstwo
uległo już przedawnieniu.

- To prawda - zgodziła się Christine. - Nikt też nie ma zamiaru karać cię za nie.
Ale ja chcę ci oznajmić, Allanie, że z tobą skończyłam. Chcę, by na nasz dwór
dostało się wreszcie świeże powietrze. Pragnę, by wszystkie moje dzieci, nie
tylko Hannibal, czuły, że są tu mile widziane. Nie jesteś nam do niczego
potrzebny. W naszej przyszłości nie ma dla ciebie miejsca. Straciłeś je już
dawno temu. Z powodu twego okrucieństwa żądam rozwodu.

- Rozwodu - powtórzyła Christine stanowczo. - Zawsze powtarzałeś, że to
miasteczko jest nędzną dziurą, pełną niewykształconych chamów i prostaków.
Nareszcie będziesz mógł spełnić swe marzenie i zamieszkać w Sztokholmie,
dokąd tęskni twój niecodzienny intelekt. Hannibal sam zdecyduje, czy będzie ci
towarzyszył, czy też zostanie tutaj. Naturalnie ja i jego rodzeństwo gorąco
pragniemy, by został z nami.

- Z wykształcenia jestem adwokatem - powiedział burmistrz. - Przygotowałem
projekt ugody między wami. Tartak zapisany jest na nazwisko pani, to jej
dziedzictwo, tak samo zresztą jak dwór. Rotmistrz dostanie niewielką część
majątku, wystarczającą, by mógł się z tego utrzymać. Pani Christine zażyczyła
sobie, by przepisać tartak na jej najstarszego syna, który do tej pory nie
otrzymał od rodziców niczego, i na jego przyszłą żonę Julianę. Dwór
przypadnie w udziale Hannibalowi, kiedy osiągnie już odpowiedni do tego
wiek. Do tego czasu dworem zarządzać będzie panna Lisen, która ma zamiar
poślubić Jorulva, brata Juliany, a on zna się na gospodarstwie.
Hannibal siedział z oczami wbitymi w stół. Nie mógł znieść takiego
upokorzenia ojca.

- Allanie von Adelkalk.

Zostaje pan usunięty z regimentu, w hańbie. Nie życzymy sobie

tyrana w szeregach naszych oficerów. Przez wiele lat zadręczał pan żonę i córki. To
niegodziwość, o której mówi całe miasteczko. Despotycznie rządził pan swymi podwładnymi i
nie skłamię twierdząc, że cała kompania nienawidzi pana z całego serca.

Baron parsknął pogardliwie i postąpił kilka kroków w stronę drzwi. Hannibal
uniósł głowę i ze łzami w oczach patrzył za ojcem.

Arkusz1

Strona 78

- Allanie - cicho powiedziała Christine. - A co z twoim synem Hannibalem?

Allan von Adelkalk z hałasem zatrzasnął drzwi za sobą.
Czarny podszedł do skamieniałego brata.

Lisen ze współczuciem patrzyła na Hannibala.
- Przykro mi, ale nie mogliśmy uprzedzić cię wcześniej. Mógłbyś donieść ojcu.
Mały Matti wyciągnął swego ukochanego drewnianego konika.

Chłopiec gwałtownie pokręcił głową. Ojciec w takiej chwili nie poświęcił mu
ani jednej myśli! To wystarczyło, by Hannibal podjął decyzję.

- Cóż, braciszku... Myślę, że powinniśmy poznać się bliżej - powiedział
życzliwie.

- Jak chcesz, to mogę ci go pożyczyć. Twoja mama i Lisen powiedziały, że ja
też mogę mieszkać we dworze. Wiem, jak się teraz czujesz. Mój ojciec mnie
nie lubił i kiedy mama umarła, chciałem pójść za nią. Ale tobie się
poszczęściło, bo masz taką dobrą mamę. Mojej mamy już nie ma i bardzo za
nią tęsknię. Ojca też nie ma, ale to nie szkodzi.
I wtedy Hannibal, pomimo swoich całych czternastu lat, załamał się. Kiedy
matka podeszła do niego, objął ją i wybuchnął głośnym płaczem. Gdy wreszcie
się uspokoił, otarł łzy i nieśmiało uśmiechnął się do Mattiego.
- Dziękuję, że chcesz mi pożyczyć konika! Cieszę się, że z nami zamieszkasz. -
Wyciągnął rękę do malca, a ten uścisnął ją z całą powagą.
Charlotta z radością patrzyła, jak Martin i Elin przysiedli razem w kąciku i w
zaufaniu o czymś ze sobą szepczą. Wydawało się, że wszyscy nareszcie
zawinęli do bezpiecznego portu. Miłość i przyjaźń odegna złe wspomnienia.
Wszystkich czekała jasna, szczęśliwa przyszłość.