CHRISTOPHER CARTER
OSTATNIA ZBRODNIA
AGATY CHRISTIE
(Tłumacz: Maria Demidowicz- Domanasiewicz)
ROZDZIAŁ I
Abu był rosłym i przystojnym Nubijczykiem, mierzącym dwieście dziesięć
centymetrów wzrostu. Miał poważną twarz i mocny tors. Już sam jego widok wprawiał
w zdumienie turystów mieszkających w hotelu Stara Katarakta w Asuanie, w Górnym
Egipcie. Szlachetność tego olbrzyma zrodzonego w głębi Afryki pozostawiała w nich
niezatarte wspomnienie. Schodzili mu z drogi, a on, choć był tylko służącym, cieszył się
powszechnym szacunkiem.
Nubijczyk był dumny ze swego pochodzenia i kultury. Od zarania ludzkości jego
lud umiał przystosować się do warunków, jakie stworzyły prażące słońce, wylewy Nilu i
nienasycony apetyt pustyni, z łapczywością pożerającej poletka ziemi stworzone ludzką
pracą.
Ale czasy się zmieniały, i to na gorsze. Nubię dotknęły pogarda, ucisk i zagłada, a
synowie tego szlachetnego kraju, aby przeżyć, musieli wyemigrować.
Abu znalazł zatrudnienie w Starej Katarakcie, ulubionym hotelu angielskich
turystów, których obecność tworzyła atmosferę elegancji i przytulności, i z tego właśnie
powodu odbywały się tu zawody brydżowe dla osób z towarzystwa.
Hotel Stara Katarakta, wzniesiony w 1899 roku, pozostawał jednym z klejnotów
Asuanu, dużego miasta leżącego w południowej części Egiptu, które z każdym dniem
coraz bardziej poddawało się szturmowi nowoczesności i przemysłu. Stary budynek z
jasnoczerwoną fasadą i gzymsowanymi narożnikami przyjmował pod swój dach
znaczną liczbę osobistości, pragnących zwiedzić Egipt, a zarazem korzystać z
europejskich wygód. Któż nie marzył, by otwierać okna z widokiem na Nil, połyskujący
za sprawą boga Ra, odradzającego się rankiem po zwycięstwie nad ciemnościami?
Ale jeśli piramidy i świątynie odniosły zwycięstwo nad czasem, to w przypadku
Starej Katarakty działo się akurat odwrotnie. Mimo że początkowo standard był
wysoki, teraz kurki zaśniedziały, tapety wyblakły, a całość szacownego pałacu zdradzała
swój wiek.
Należało więc podjąć w końcu decyzję, od dawna krytykowaną przez wielbicieli
przeszłości: wyremontować hotel zgodnie z obowiązującą modą, co wiązało się
nieodwołalnie z jego zamknięciem.
Kilka uprzywilejowanych osób mogło jeszcze oczywiście pijać herbatę na tarasie
pod daszkiem, gdzie siadały swobodnie w wiklinowych fotelach, by kontemplować
zachód słońca, podobnie jak ci rozkoszujący się tą wyjątkową chwilą egiptolodzy, którzy
przyszli tu odpocząć po ciężkim dniu spędzonym w terenie na badaniach naukowych.
Abu uważał, że większość z nich to zarozumialcy przesiąknięci wiedzą książkową,
która zamyka im oczy i serca. Ale Nubijczyk pilnował się, by nie ujawniać swojej opinii
przed tymi ludźmi z Zachodu, przekonanymi o własnej wyższości.
Także pod koniec tamtego popołudnia w Starej Katarakcie zjawiło się sześciu
reprezentantów owego dziwnego gatunku, jakim są egiptolodzy - czterech mężczyzn i
dwie kobiety, nie licząc miłośnika starożytności odmiennego typu, Abdel-Mosula,
godnego spadkobiercy rodu złodziei i paserów. Mówili dużo i o niczym, wydawało się
nawet, że sobie docinają. Cała ich wiedza nie dała im grama mądrości.
Abu otrzymał ważne zadanie i miał zamiar wypełnić je z właściwą sobie powagą.
Dlatego wszedł powoli na trzecie piętro Starej Katarakty, gdzie właśnie zakończono
malowanie korytarzy. Za niecały miesiąc znów pojawią się tu zachwyceni turyści,
wspominając ostatnią wycieczkę i oczekując z niecierpliwością kolejnej. Zaliczali Egipt
w biegu, zapominając często o wdychaniu jego najważniejszego zapachu - zapachu
wieczności.
Na trzecim piętrze znajdował się najsłynniejszy pokój - ten, w którym mieszkała
angielska pisarka Agata Christie. Abu nie czytał żadnej jej powieści, ale słyszał, że ta
wielce dystyngowana dama zbiła fortunę, uśmiercając kilkudziesięciu nieszczęśników.
Doprawdy, dziwny sposób zarabiania na życie.
Abu miał się zająć odnowieniem apartamentu zajmowanego przez królową
zbrodni w czasie jej pobytów w Asuanie. Apartament składał się z sypialni, salonu,
gabinetu i pokoju kąpielowego. Był to prawdziwy raj dla pisarza. Okna wychodziły na
wyspę Elefantynę i świątynię boga-barana Chnuma, który nieustannie stwarzał świat i
ludzi na swoim kole garncarskim. Abu sądził, iż napawając się tym niezrównanym
widokiem, pani Christie była niezwykle szczęśliwa i powinna była mieć zgoła nie
zbrodnicze myśli.
Ta raczej niegodna przeszłość miała wkrótce odejść w zapomnienie. Renowacja
apartamentu miała go oczyścić ze wszystkich ponurych myśli zrodzonych w głowie
autorki kryminałów. Koniec ze starą wanną, łożem z baldachimem, sztychami
przedstawiającymi angielską wieś, deszczową i zasnutą mgłami! Gusty turystów się
zmieniły, trzeba też było zapewnić gościom nowoczesne wygody.
Abu pchnął drzwi prowadzące do królestwa Agaty Christie.
Nagle odczuł instynktownie, że wydarzyło się coś niezwykłego. Zło zaatakowało.
Było tu nadal obecne.
Nubijczyk zawahał się w progu.
Palcem wskazującym prawej dłoni dotknął wiszącego na szyi amuletu. Byt to
mały fajansowy krokodyl, odziedziczony po pradziadku.
Odzyskawszy odwagę, Abu wszedł do sypialni, w której panowała cisza i
wszystko wydawało się normalne. Na chwilę przystanął. Niepokój nadal go nie
opuszczał. Spojrzał w stronę półotwartych drzwi łazienki, następnie w przeciwną, w
kierunku gabinetu.
Zobaczył buty.
Buty i spodnie.
Wolnym krokiem podszedł do gabinetu i dostrzegł leżącego na brzuchu
mężczyznę. W jego plecach tkwił nóż.
ROZDZIAŁ II
Szkocja, z wyjątkiem Spring Island - zagubionej wyspy ze swoistym
mikroklimatem - tonęła w strugach deszczu. Spring Island, ukryta w głębi jeziora,
którego wody dzięki Golfsztromowi były prawie tak ciepłe jak wody Morza
Śródziemnego, była sercem rozległej posiadłości należącej do jednego z najstarszych
szkockich klanów - Kilvanocków. Lord Percival, ostatni z rodu, mieszkał na stałe w
Lonecastle, granitowym zamczysku wzniesionym na środkowym cyplu wyspy.
Tuż przed południem, jak co dzień. Nestor Pwryctswll, walijski majordomus
liczący siedemdziesiąt lat i trzymający służbę żelazną ręką, przyniósł lordowi
Percivalowi kieliszek porto “Noval Nacional", rocznik 1931, pochodzącego z należących
do arystokraty winnic nad górną Duerą.
Walijczyk zastał lorda Percivala w ogromnej bibliotece, przypominającej
wersalską Galerię Lustrzaną i mieszczącej kilkaset tysięcy woluminów. Spali tu snem
wiecznym wszyscy wielcy autorzy dzieł literatury światowej, ale prawdziwym konikiem
właściciela była kryminologia. Zgromadził niemal wszystkie studia i prace naukowe, do-
tyczące rozlicznych aspektów zbrodniczej działalności człowieka, istoty o
niewyczerpanej wyobraźni.
Lord Percival, który zadowalał się tym skromnym tytułem, mimo iż lista pokoleń
jego szlachetnych przodków zajęłaby całą stronę, był spokojnym czterdziestoletnim
mężczyzną, eleganckim w każdym calu, podobnym do aktora Aleca Guinnessa. Jego
szerokie czoło zdobiło kilka dodających mu uroku zmarszczek, przypominając, że wiele
w życiu przeszedł i że za swój spokój zapłacił słoną cenę. Miał bystre i przenikliwe
spojrzenie i widać było, że jego umysł nieustannie czegoś poszukuje.
Wchodząc do biblioteki, majordomus usłyszał chrapliwy oddech, a następnie
zobaczył rycerza, który, minąwszy go, gwałtownie wszedł w ścianę. “Zły znak",
pomyślał Walijczyk; pojawienie się ducha zamku Lonecastle wróżyło bowiem rychłe
kłopoty. Ów nieszczęsny rycerz - obrońca praw pokrzywdzonych i niedoszły prywatny
detektyw - został zamordowany przez francuskiego zbója i nigdy się z tym nie pogodził.
Od czasu do czasu przypominał lordowi Percivalowi, że jest ostatnim prawdziwym
potomkiem rycerzy Okrągłego Stołu i że dewiza widniejąca na jego herbie głosi:
“Przywracać prawdę, to uczestniczyć w harmonii".
- Pańskie porto, milordzie.
- Dziękuję, Nestorze. Postaw na konsoli.
- Przed chwilą widziałem ducha.
Arystokrata spojrzał z uwagą na majordomusa.
- Ach tak ... - mruknął. - Czy to się stało dziś rano?
- Sądzę, że nie. Pogoda była piękna i nie było żadnych nieoczekiwanych
telefonów.
Lord Percival z największą przyjemnością wypił znakomite porto, po czym
wspiął się po krętych schodach na blankowaną wieżę, by popatrzeć na swoje włości.
U stóp zamku ścieliły się trawniki ozdobione marmurowymi wazami
upamiętniającymi przodków klanu, lśniły otoczony wieńcem kamyków, muszli i
strzyżonym bukszpanem basen oraz staw dla wędrownych ptaków. W dali ciągnęły się
wrzosowiska i jesionowe lasy, w których żyły dziki, bażanty, jelenie i rude wiewiórki. W
górze polatywały orły. Żyły tam również wróżki i elfy, zamieszkujące drzewa i potoki, i
oczywiście kelpies, bóstwa opiekuńcze jeziora, w którego ciepłych wodach lord Percival
co dzień zażywał kąpieli.
Miał szczęście, że mieszkał w tym raju, z dala od coraz brzydszego i
hałaśliwszego świata. Tutaj niebo i ziemia zachowały jeszcze pierwotną czystość i w sil-
nym wietrze unosiły się słowa przodków, z których niektórzy byli, prawdę mówiąc,
tęgimi zabijakami.
Charakterystyczny dźwięk przerwał rozmyślania lorda Percivala: ktoś wspinał
się po schodach.
Był to Abercrombie, czarny pies, mieszaniec owczarka szkockiego, labradora i
kilku innych równie potężnych ras. Reagował jedynie na pełną formę swego imienia,
nigdy na poufałe zdrobnienia typu “Abie", i uparcie protestował przeciwko dużej,
ogrzewanej i wygodnej budzie, którą dostał od swojego pana. Z wyjątkiem tych dwóch
kaprysów
Abercrombie
był
niezrównanym
powiernikiem
i
towarzyszem
potwierdzającym codziennie słuszność głębokiej maksymy jakiegoś zagranicznego fi-
lozofa: “To co najlepsze w człowieku, to jego pies".
Abercrombie stanął na tylnych łapach, przednie oparł w otworze strzelniczym i
podziwiał wspaniały krajobraz w towarzystwie lorda Percivala.
- Cudownie tu, prawda? Zaraz pójdziemy do lady Ofelii.
Pies zawarczał radośnie.
Już za chwilę czekał ich długi spacer przez wrzosowiska do zamku narzeczonej
lorda Percivala. Arystokrata nie mógł się z nią niestety ożenić, ponieważ ta młoda dama
należała do wrogiego klanu, któremu Kilvanockowie poprzysięgli śmierć. Szkocki
szlachcic zaś dotrzymuje słowa, nawet jeśli dał je jeden z jego przodków, żyjący przed
dwunastoma wiekami.
Lord Percival potajemnie finansował klinikę swojej narzeczonej, która leczyła w
niej ginące zwierzęta zranione przez kłusowników. Jej najlepsza asystentka, Margaret,
słonica indyjska, żyła tam za pan brat z Charlesem, pelikanem z Antylów.
- Milordzie, milordzie!
Ten łagodny glos, wzywający pomocy, należał do Dorothei Pettigrew, młodej
Angielki z nieskazitelnym koczkiem, osobistej sekretarki lorda Percivala, którą darzył
pełnym zaufaniem w kwestiach zarządzania swoimi dobrami. Panna Pettigrew była
wcieleniem uczciwości i wybitną specjalistką w dziedzinie lokat finansowych; dzięki niej
fortuna lorda Percivala stale rosła. Urocza panna Dorothea mogłaby znaleźć
zatrudnienie w każdym banku inwestycyjnym, ale mimo gwałtownej niechęci, jaką
żywiła dla majordomusa, chciała mieszkać tutaj, w Lonecastle.
Zadyszana panna Pelligrew wymachiwała jakimś listem.
- Milordzie...
- Proszę się uspokoić. Co takiego się stało?
- To straszne... straszne!
Zrozumiawszy, że duch nie ukazał się na próżno i że sekretarka nie zdoła
przeczytać listu, lord Percival wziął od niej kartkę.
Przeczytał go dwukrotnie.
Sekretarka z napięciem wpatrywała się w pobladłego pracodawcę.
- Proszę spakować moje walizki i polecić mechanikowi, aby przygotował
helikopter. Lecę do Londynu.
On, ekspert w dziedzinie kryminologii, miał stawić czoło rzeczywistości, której
nigdy nie wyobrażał sobie w tak brutalnej formie.
Czy los nie zmusi go, by przeszedł od teorii do praktyki?
ROZDZIAŁ III
Nadinspektor Angus Dodson z racji korpulentnej i barczystej sylwetki nazywany
był przez niektórych Falstaffem. Syn górnika z Newcastle i sklepikarki, zanim został
jednym z filarów najsłynniejszej policji świata, zaczął pracę w Scotland Yardzie jako
zwykłe hobby. Reprezentował starą szkołę i dzielił ludzi na uczciwych i zbrodniarzy.
Podanie ręki mordercy było według niego niemal równoznaczne z przestępstwem, toteż
nie darzył szacunkiem intelektualistów, którzy starali się pokazywać piękno zbrodni.
Dodson - miłośnik mocnego piwa i ciastek z kremem, zatwardziały kawaler i
zwolennik roweru, który umożliwiał mu zachowanie jako takiej linii i ułatwiał
poruszanie się po ulicach Londynu - miał zwyczaj prowadzić śledztwo twardą ręką i
przesłuchiwać bez współczucia dla podejrzanych. Obowiązkiem funkcjonariusza
Scotland Yardu było zaprowadzanie ładu, aresztowanie złoczyńców i ochrona
niewinnych. Dodson, nawet gdyby był ostatnim dinozaurem, pozostawałby nieugięty w
tych zasadach.
Z racji nienagannej służby Angusowi Dodsonowi pozwolono trzymać w biurze
Sherlocka, wspaniałego persa o błękitnawej sierści. Zwierzak sypiał na kaloryferze pod
osłoną grubosza na tyle potężnego, że chronił go przed nawiewem z klimatyzatora i
miliardami roznoszonych przez niego zarazków. Sherlock był kotem spokojnym i
nieskazitelnie czystym; kiedy miał okazję, darł pazurami źle związane akta, które
nadinspektor starannie przeglądał jeszcze raz przed przekazaniem ich wymiarowi
sprawiedliwości.
Do drzwi gabinetu Dodsona zapukat ordynans.
- Proszę wejść.
- Szefie, ktoś chciałby z panem rozmawiać.
Dodson zajrzał do notesu. Dzisiejszy limit spotkań został już wyczerpany.
- Niech przyjdzie jutro o dziewiątej.
- Bardzo nalegał... Oto jego wizytówka, szefie. Angus Dodson rzucił okiem na
kartonik, na którym po nazwisku lorda Percivala Kilvanocka następowała wyliczanka
coraz to bardziej imponujących lyliilow.
Policjant sięgnął do rejestru szlachty Zjednoczonego Królestwa, uzupełnionego
poufnymi notatkami, i stwierdził, że jego gość to nie byle kto. Ten szkocki arystokrata
oprócz pokaźnego majątku miał znakomite koneksje, a nawet prawo bywania w pałacu
Bucking-ham. Królowa regularnie udzielała mu prywatnych audiencji podczas wakacji
w Balmoral. Widziano go również, jak rozmawiał z nią podczas spaceru z królewskimi
psami.
- Niech wejdzie - ustąpił Dodson, obawiając się, czy aby to spotkanie nie
zapoczątkuje serii kłopotów.
Lord Percival ubrany był w niezwykle elegancki jasnoszary garnitur. Biała
koszula uszyta na miarę, bladozielona muszka i eleganckie buty od Lobba nadawały
sylwetce wygląd tak dystyngowany, że nikt nie mógł wątpić w jego przynależność do
starej szlachty.
Mimo to jego oczy nie kryły cienia pogardy. Miał natomiast kilka uroczych
zmarszczek i czarujący sposób bycia. Dodson wiedział, że Szkot nie przyszedł zamęczać
go błahostkami.
- Jestem szczęśliwy, że mogę pana poznać, panie nadinspektorze. Jak
przypuszczam, zdążył pan zebrać informacje na temat mojej skromnej osoby?
- No cóż...
Sherlock, perski kot, zwinnie zeskoczył z kaloryfera prosto na kolana lorda
Percivala. Kiedy tylko Kilvanock zaczął go głaskać, Sherlock zamruczał, jakby znał
przybysza od lat.
Arystokrata docenił przytulny komfort gabinetu Angusa Dodsona, który
tworzyły: fotele z okresu regencji, mocno podniszczona kanapa, długi wiejski stół, stary
mebel z cytrynowego drewna na akta i polakierowany dębowy pień na komputer, faks i
telefon.
- Jak pan już zapewne wie, panie nadinspektorze, kryminologia jest moją
ulubioną rozrywką, z pewnością z racji pewnych wydarzeń, jakie zaszły w mojej
rodzinie. Ale dziś dopada mnie współczesność.
Dodson zadrżał.
- Ale pan... Nie popełnił pan chyba zbrodni?
- Proszę się uspokoić. Ktoś jednak to zrobił z nadzieją, że będzie to zbrodnia
doskonała.
- A pan zidentyfikował zabójcę?
- Na razie znam jedynie nazwisko ofiary. Proszę, niech pan to przeczyta.
Lord Percival podał nadinspektorowi list, który wywołał burzę w jego pogodnym
świecie.
Angus Dodson przeczytał na głos:
Szanowny Panie,
W Asuanie zostal właśnie zamordowany Pański przyjaciel Howard Langton.
Albo zrobią z tej zbrodni wypadek, albo znajdą fałszywego winowajcę.
Musi Pan wkroczyć do gry.
- Czy ten Langton był rzeczywiście pańskim przyjacielem? - zapytał Dodson.
- To dzielny, ale biedny chłopak, któremu pomoglem w ukończeniu studiów,
ponieważ jego ojciec, jeden z moich dzierżawców, przedwcześnie zmarł. Howard został
wybitnym egiptologiem i wyjechał niedawno do Egiptu, by objąć stanowisko szefa prac
wykopaliskowych prowadzonych przez Brytyjczyków.
- Ten list to może być żart.
- Niestety, tak nie jest. Udało mi się skontaktować z władzami Asuanu.
Potwierdzili śmierć Howarda Langtona, ale uczynili to w słowach tak niejasnych, tak
rozmyślnie pokrętnych, że zaczynam wierzyć autorowi tego anonimu.
- Przykro mi, ale nie wiem, co mógłby w tej sprawie uczynić Scotland Yard...
Egipt ma swoją policję.
- Widzi pan, nadinspcktorze, uważam. że muszę spełnić święty obowiazek
względem Howarda i znaleźć jego zabójcę. W gruncie rzeczy moja przeszłość
przygotowała mnie do tego zadania i mam zamiar niezwłocznie się z nim zmierzyć.
- Bez urazy, milordzie, ale nie jest pan profesjonalistą!
- To wspaniała okazja, żeby nim zostać. Potrzebuję pomocy człowieka
doświadczonego. Myślę o panu.
Angus Dodson poderwał się gwałtownie:
- Nie mam prawa wkraczać w kompetencje egipskiej policji!
- To prawda, ale może pan z nią współpracować... jak również ze mną.
- Trzeba by nie kończących się korowodów administracyjnych, żeby...
- Ten drobny szczegół został właśnie załatwiony przez Foreign Office, które zna
skuteczną moc łapówki. Obaj jesteśmy więc oficjalnie oczekiwani.
- Ależ ja... ja nie wiem absolutnie nic o tym miejscu!
- Ja wiem o nim co nieco i zapewniam pana, że czeka nas niełatwe zadanie.
Dlatego zwróciłem się do najbardziej gorliwego nadinspektora Scotland Yardu.
- Moi zwierzchnicy się nie zgodzą na...
- Polecenie wyjazdu zostało już podpisane. Pozostało panu jedynie spakowanie
walizek. Wyjeżdżamy jutro rano. Dziękuję za spontaniczną reakcję na propozycję
współpracy, nadinspektorze. Tego się właśnie po panu spodziewałem.
ROZDZIAŁ IV
Zimą temperatura w Egipcie była wyższa niż latem w Anglii, a widok miasta
zapierał dech.
Ze swego pokoju w Starej Katarakcie lord Percival ponownie odkrywał Asuan i
przywoływał w pamięci czarujące wspomnienia. Przeżył tu wiele szczęśliwych chwil,
które kształtują życie mężczyzny i nadają mu sens. Urzekające miasto południowego
Egiptu zostało niestety oszpecone nowoczesnymi budynkami, na których budowę nie
zezwoliłby żaden faraon, ale i tak jego wyjątkowy urok nadal cieszył oczy.
Ruiny na Elefantynie i grobowce na zachodnim brzegu przypominały o wielkości
antycznych czasów. Widok złotego piasku i cudownie zielonych palm koił duszę, a obraz
Nilu, po którym powoli przesuwały się feluki z dużymi białymi żaglami, przesłaniał
nowoczesność, zakotwiczając myśli w wieczności.
Lord Percival chciał poczuć się jak zwykły turysta, wolny od wszelkich trosk,
błądzący pełnym zachwytu wzrokiem po cudach wyspy kwiatów lub kolumnach
świątyni na wyspie File, poświęconej wielkiej czarodziejce Izydzie.
Niestety, te spokojne miejsca skaziła zbrodnia i lord Percival musiał jak
najszybciej znaleźć zabójcę. Ktoś zapukał do drzwi pokoju.
- Proszę wejść, panie Dodson.
Nadinspektor zajmował sąsiedni pokój. Egipskie władze oddały do dyspozycji
Brytyjczyków ten wspaniały hotel, aby zamanifestować swoją dobrą wolę.
- Co za upał - skarżył się Dodson - i co za pył! Należałoby gruntownie zamieść ten
kraj. Na szczęście nie musimy się tym martwić. Zabójca Howarda Langtona został
zidentyfikowany i zatrzymany. Jesteśmy umówieni z nadkomisarzem Asuanu, aby
zakończyć tę sprawę.
Mężczyźni wynajęli jedną z ostatnich bryczek pozostawionych przez Anglików,
aby przejechać z fasonem wzdłuż brzegu Nilu. Lord Percival poprosił woźnicę,
bezzębnego i uśmiechniętego staruszka, żeby nie używał bata i pozwolił koniowi biec
własnym rytmem.
Dodson zdziwił się:
- Mówi pan po arabsku, milordzie?
- Bardzo słabo, panie nadkomisarzu. Tyle, ile trzeba, żeby sobie poradzić w
trudnych sytuacjach.
Siedziba komendy głównej w Asuanie różniła się mocno od komisariatów
Scotland Yardu, toteż nadkomisarz zastanawiał się, czy woźnica nie pomylił adresu.
Wyszedł im naprzeciw szeroko uśmiechnięty pięćdziesięciolatek z wydatnym
brzuszkiem.
- Miło mi, że mogę panów gościć w Asuanie. Nazywam się Omar Abdel-Atif,
jestem nadkomisarzem. Zapraszam na szklaneczkę do mojej ulubionej kawiarni.
Wewnątrz podłoga wysypana trocinami, drewniane stoły, mężczyźni palący fajki
wodne, czytający gazety lub grający w karty. Ani jednej kobiety.
- Dla panów z pewnością herbata? - zaproponował Egipcjanin. - Doprawdy czuję
się zaszczycony, mogąc gościć tak znakomite osobistości. Uczynię wszystko, aby byli
panowie zadowoleni z pobytu.
- Tutejsza kawiarnia zrobi bardzo dobry interes, panie Abdel-Atif.
Napój był bardzo gorący i gorzki. Dodson, który wolałby starą dobrą szkocką
whisky, pił podejrzliwie.
- Co panowie sądzą o Asuanie?
- Czyż Egipt nie jest najpiękniejszym krajem na świecie? - odpowiedzią!
pytaniem lord Percival.
- Dziękuję, że pan to przyznał, milordzie... Na szczęście będą panowie mogli
skorzystać z kilku dni wakacji i docenić uroki tej pory roku.
- A więc przeprowadził pan błyskawiczne śledztwo?
- Och, to nie było trudne, poza tym miałem szczęście. Mają panowie ochotę na
jakieś ciasteczko? Tutaj są naprawdę wyborne.
Dodsonowi wcale nie smakowały “anielskie włosy", którym wszak nie brakowało
kremu. Daleko im było jednak do placka jabłkowego podlanego półkwartą ciemnego
piwa. Lord Percival uważał, że komisarz Ahdel-Atif to chytra sztuka. Mimo iż nie
dokonano prezentacji, wydawało się, że doskonale zna zarowno jego, jak i Dodsona,
ponieważ wcześniej starannie przejrzał dossier obu Brytyjczyków.
- Kto jest mordercą? - zapytał lord Percival.
- To nie ma znaczenia - odparł dość sucho Omar Abdel-Atif. - Sprawa jest
zamknięta i tylko to się liczy. Asuańska policja wykonała dobrą robotę i morderca
waszego rodaka zostanie osądzony i ukarany. Jesteśmy bezwzględni dla zbrodniarzy.
- Proszę przyjąć nasze gratulacje, komisarzu. Jednak nadinspektor i ja
chcielibyśmy nieco bliżej poznać sprawę. Zwykła zawodowa ciekawość, którą tak
znakomity śledczy jak pan z pewnością zrozumie.
Twarz Egipcjanina stężała.
- Nie mają panowie do mnie zaufania?
- Ależ oczywiście, że mamy - zapewnił Szkot - ale otrzymaliśmy dokładne
instrukcje. Howard Langton był ważną osobistością, więc...
- Tak... myślę, że panowie nie mają do mnie zaufania.
Lord Percival spojrzał na Egipcjanina z uprzejmym uśmiechem.
- Przypuśćmy, że jest pan na naszym miejscu, komisarzu: czy nie domagałby się
pan tego samego? Nie chodzi o to, że Scotland Yard jest lepszy od policji w Asuanie. To
wymagania czysto zawodowe lub, mówiąc prościej, ludzkie. Czy zgodziłby się pan
podjąć tak długą podróż na zlecenie pańskiego rządu i zwierzchników, i nawet nie
zobaczyć mordercy?
Egipski policjant poskrobal się w czoło.
- No dobrze, dobrze... Z tego punktu widzenia nie są panowie tak zupełnie bez
racji. Ale uprzedzam: to niebezpieczne bydlę.
- Wiemy, że zapewni nam pan bezpieczeństwo.
- Jak wszyscy mordercy twierdzi, że jest niewinny. Przede wszystkim nie dajcie
się panowie ponieść emocjom.
- To dla nas nic nowego, komisarzu. Żaden zabójca nie ułatwia nam zadania.
- Muszę dodać, że chodzi o Nubijczyka - sprecyzował z rozdrażnieniem
Abdel-Atif. - Jest członkiem szczególnie mściwego i niebezpiecznego plemienia. Nie
miałbym panom za złe, gdybyście nie chcieli się z nim zobaczyć.
- Pańskie ostrzeżenia są bardzo cenne - przyznał lord Percival - i weźmiemy je
pod uwagę. Kiedy zatem moglibyśmy spotkać się z zabójcą?
Abdel-Atif zajrzał do notesu niczym biznesmen przeciążony spotkaniami.
- Powiedzmy że... jutro, późnym rankiem.
- Czy mógłbym pana prosić o ogromną przysługę?
Abdel-Atif popatrzył podejrzliwie na lorda Percivala. Ten obcokrajowiec miał w
sobie coś wschodniego: fascynował i zniewalał poważnym głosem i niewzruszonym
spokojem.
- Proszę mówić...
- Czy nie sądzi pan, że dobrze by było spotkać się z mordercą w miejscu zbrodni?
Pod wpływem wstrząsu powie nam całą prawdę z najdrobniejszymi szczegółami.
- Znakomity pomysł - potwierdził Dodson. - Jestem przekonany, że o tym samym
myślał nasz egipski kolega.
- Oczywiście, panowie, oczywiście...
- Do jutra, drogi komisarzu - powiedział lord Percival, rozpromieniony. -
Wykorzystamy tych kilka godzin wolności na zwiedzanie.
Dodson, mający trudności z aklimatyzacją, wolał schronić się w pokoju
hotelowym, aby nadrobić brak snu.
Lord Percival, w nienagannym białym garniturze, zapuścił się w uliczki Asuanu.
Po chwili szła za nim gromada żądnych napiwków naganiaczy. Kiedy zauważyli, że
cudzoziemiec mówi ich językiem, system informatorów zaczął funkcjonować normalnie i
nikt już nie naprzykrzał się przechodniowi, który przeżywał wspomnienia z młodości.
Zachodzące słońce, zanim zniknęło skąpane w ciemnej czerwieni i oranżu,
ozłociło wzgórza i posrebrzyło Nil, tymczasem biale żagle feluk przesuwały się w pół-
mroku.
Lord Percival nie cieszył się tym widokiem, ponieważ myślał o nieszczęsnym
Howardzie Langtonie i zastanawiał, czy uda mu się zidentyfikować mordercę i autora
anonimowego listu.
ROZDZIAŁ V
Po niespokojnej nocy nadinspektor Angus Dodson wstał z łóżka lewą nogą w
przekonaniu, że spóźnił się do swego biura w Scotland Yardzie.
Promień słońca oświetlający pokój rozproszył koszmar. Egipt... prawda, przecież
był w Egipcie. I, otworzywszy okiennice, ujrzał słońce wychylające się znad wzgórz
otaczających Asuan.
Zegarek wskazywał siódmą dziesięć, powietrze było rześkie. Angus Dodson, nie
całkiem jeszcze rozbudzony, zszedł ciężkim krokiem w kierunku tarasu, gdzie podano
śniadanie.
Lord Percival już tam był, ubrany w dziewiczo biały garnitur.
- Czy dobrze pan spał, drogi Dodsonie?
- Tak sobie...
- Proszę usiąść i podziwiać spektakl. Kazałem przygotować dla pana śniadanie
tradycyjne, które będzie pan mógł zjeść bez obaw.
Ta uwaga wzruszyła nadinspektora, któremu zaczynał doskwierać głód.
- Pod żadnym pretekstem nie wolno opuszczać wschodu słońca w Egipcie -
ciągnął Szkot. - To moment, kiedy słońce ogłasza zwycięstwo nad ciemnościami i
ukazuje się w formie nowego słońca, które ożywi całe stworzenie. Starożytna filozofia
egipska nie przestaje nas zaskakiwać.
Tosty, dżem pomarańczowy, plastry bekonu i smażone kiełbaski bardzo
smakowały Dodsonowi, który jadł z dużym apetytem.
- Dużo o panu myślałem, milordzie, i sądzę, że to śledztwo może być
niebezpieczne. Proszę nie zapominać, że otrzymał pan anonim. Niewykluczone, że jego
autor zamierza wciągnąć pana w pułapkę.
- Takiej hipotezy nie można wykluczać, nadinspektorze.
- Cieszę się, że jest pan rozsądnym człowiekiem. Byłoby lepiej, gdyby został pan
w hotelu i pozwolił działać profesjonalistom. Nie znam tego kraju, to jasne, ale
morderstwo to morderstwo i miejscowy komisarz na pewno zgodzi się współpracować.
- Czy nie jest pan tu, by mnie bronić, gdybym wpadł w pułapkę?
- Tu chodzi o prawdziwe morderstwo, milordzie. Mógłby pan gorzko żałować, że
pan w to wdepnął.
Szkot nie odpowiedział na zaskakującą myśl nadinspektora, ponieważ podszedł
do nich niewysoki Egipcjanin o smagłej cerze, w grubych rogowych okularach i z ciężką
czarną walizeczką.
Lord Percival wstał.
- Cieszę się, że znów pana widzę, doktorze Butros! Przedstawiam panu
nadinspektora Angusa Dodsona ze Scotland Yardu.
Niewysoki, poważny mężczyzna w brązowym garniturze uścisnął dłoń Anglika.
Nagle Dodson zaniepokoił się: dlaczego lord Percival wezwał lekarza, skoro nie
cierpiał na żadną chorobę?
Doktor, widząc wzburzenie Anglika, wyjaśnił:
- Proszę się uspokoić, nadinspektorze. Jestem lekarzem sądowym.
- Wydaje się, że nasz wielki przyjaciel, komisarz Ab-del-Atif, nie zlecił
szczegółowej sekcji zwłok Langtona - wyjaśnił lord Percival. - Chcąc jak najszybciej
pozbyć się tej sprawy, powierzył ciało nieszczęsnego chłopaka lekarzowi mającemu dużo
mniejsze doświadczenie niż doktor Butros, którego reputacja jest już od dawna
ustalona.
- Abdel-Atif będzie wściekły!
- To możliwe, ale nie zaryzykuje i nie odprawi z kwitkiem specjalisty tej klasy co
doktor Butros. A rzetelna sekcja zwłok denata może się okazać niezwykle przydatna.
Pod nieobecność komisarza Abdel-Atifa, którego zatrzymały ważne sprawy
natury administracyjnej, rozmowa była bardzo zwięzła. Jego zastępca nie znał doktora
Butrosa i dopiero kilka telefonów do ministerstw w Kairze odblokowało sytuację.
Wreszcie rozpoczął się taniec pieczątek, które wznosiły się rytmicznie, a
następnie opadały z impetem na stosy mniej lub bardziej sprzecznych ze sobą dokumen-
tów, które zalegną na podobnych zwałach makulatury. Mimo komputerów nic nigdy nie
zastąpi sakramentalnego przyłożenia pieczęci.
Dzięki specjalnemu pozwoleniu doktor Butros mógł dokonać oględzin ciała
Howarda Langtona i, jeśli to konieczne, powtórzyć sekcję.
Doktor Butros, lord Percival i nadinspektor Dodson spotkali się na tarasie Starej
Katarakty.
- Klasyczny przypadek - ocenił doktor Butros. - Langton zmarł na skutek ciosu
sztyletem w plecy, zadanego z wyjątkową siłą.
- A więc raczej mężczyzna - rzucił Angus Dodson.
- Kobieta przepełniona nienawiścią również byłaby do tego zdolna,
nadinspektorze. Złość wyzwala niewyobrażalną siłę, nawet w jednostkach uważanych z
delikatne. Co do reszty, wydaje się, że mój kolega z Asuanu wykonał dobrą robotę. W
Egipcie jesteśmy przecież specjalistami od mumii...
Rozbawiony własnym dowcipem medyk sądowy, który był koptem, wypił
szkocką whisky, podaną jemu i Dodsonowi. Bardzo mu smakowała.
- Oczywiście - ciągnął dalej - brakuje kilku szczegółów, zwłaszcza dokładnej
godziny śmierci.
- Sądzi pan, że mógłby to ustalić? - zapytał lord Percival.
- Trzy fiolki z próbkami pojadą dziś do najlepszego laboratorium w Kairze. Jak
tylko otrzymam wyniki analizy, dam panom znać.
- Dziękujemy za pańską bezcenną pomoc. Bardzo lubiłem Howarda Langtona i
chciałbym, żeby morderca został zidentyfikowany.
- Oby Bóg pana wysłuchał, milordzie. Do zobaczenia.
Patrząc za odchodzącym medykiem, Angus Dodson zaczynał pojmować, dlaczego
tylu Brytyjczyków lubi spędzać zimę w Asuanie i mieszkać w Starej Katarakcie. Mimo
upału i wszechobecności słońca, ogarniała go powoli radość życia, przenikająca
podstępnie duszę i ciało.
Spokój Nilu, majestat emanujący ze skał Elefantyny, uświęconej przez
starożytnych Egipcjan, którzy wznieśli tu świątynie, i czysty błękit nieba sprawiły, że
nadinspektor prawie zapomniał o swoim przytulnym biurze w Scotland Yardzie.
Przybycie grupy zdenerwowanych policjantów, strofowanych przez komisarza
Abdel-Atifa, wyrwało go z rozmarzenia.
Umundurowani mężczyźni otaczali czarnoskórego olbrzyma zakutego w
kajdanki, który spoglądał na nich z pogardą.
Abdel-Atif wybiegł naprzeciw lordowi Percivalowi.
- Oto nasz winowajca... Jeszcze raz pana ostrzegam; jest groźny i
nieprzewidywalny.
Nubijczyk i arystokrata patrzyli na siebie z jednakowym zaskoczeniem. Lorda
uderzyła szlachetność Abu, Nubijczyka zaś spokojna siła cudzoziemca.
- Sądzę, że to wystarczy - ocenił egipski komisarz. - Zobaczył pan to, co chciał
pan zobaczyć.
- Powinniśmy pójść na miejsce zbrodni - zaproponował Angus Dodson.
- To zbyteczne, on nic wam nie powie.
Szkot podszedł do olbrzyma.
- Jestem lord Percival, a to nadinspektor Dodson. Czy zgadza się pan odpowiadać
na nasze pytania?
Cisza, która zapanowała po tych słowach, zdawała się nie mieć końca.
- Nazywam się Abu i powiem, co mam do powiedzenia.
ROZDZIAŁ VI
- A więc Jest pan gotów nam pomóc - zapytał lord Percival.
- Pokój waszej dostojności - powiedział Nubijczyk.
- Pokój panu i miłosierdzie Boga i Jego błogosławieństwo.
Wzrok Nubijczyka wyrażał wdzięczność.
- Wasza dostojność - powiedział spokojnie i dobitnie - jestem pracownikiem
hotelu Stara Katarakta od ponad dziesięciu lat i nikogo nie zabiłem.
Te słowa wywołały wściekłość komisarza Omara Abdel-Atifa.
- Przestań kłamać, Abu! Złapano cię na gorącym uczynku.
- Niezupełnie. To ja znalazłem zwłoki i ja zawiadomiłem policję, i to mnie
oskarżono, żeby uniknąć poszukiwań prawdziwego mordercy. Następnym razem, kiedy
natknę się trupa, oddalę się najszybciej, jak to będzie możliwe.
- Czy mógłby pan nam przedstawić swoją wersję wydarzeń? - zapytał lord
Percival.
- Tracimy czas - ocenił komisarz Abdel-Atif. - Lepiej od razu odesłać tego drania
do więzienia!
Nubijczyk wyciągnął skute ręce w stronę Egipcjanina:
- Omar, bądź przynajmniej szczery; zrobiłeś mi to, żeby jak najszybciej pozbyć
się tej cuchnącej sprawy, która cię przerasta i przez którą możesz mieć spore kłopoty. W
gruncie rzeczy jesteś uczciwym człowiekiem, ale boisz się swoich przełożonych. Dobrze
wiesz, że jestem niewinny. Pozwól działać temu cudzoziemcowi: on odkryje prawdę, a ty
będziesz spał spokojnie.
Omar Abdel-Atif zaniemówił. Stał z półotwartymi ustami, nie będąc w stanie
wydusić z siebie ani słowa. Policjanci odwrócili wzrok.
- Wszyscy jak tu jesteśmy, staramy się dotrzeć do prawdy - potwierdził lord
Percival. - Jeśli pan skłamał, panie Abu, będziemy o tym wiedzieli.
“Panie Abu..." Nigdy nie obdarzono go takim określeniem. Mimo kajdanek
poczuł się prawie wolny. Przygotowywał się na najgorsze, a miał szansę z tego wyjść.
On, który nie był zbyt gadatliwy i nie lubił rozmawiać o innych, miał opowiedzieć temu
cudzoziemcowi przybyłemu z zimnego i mglistego kraju wszystko, co wie.
- Chodźmy na taras - zaproponował lord Percival.
Abu osłupiał.
Nigdy nie wyobrażał sobie, że pewnego dnia usiądzie w jednym z tych wygodnych
foteli, w których większość turystów popijała zimne napoje i prowadziła błahe rozmowy.
Komisarz Abdel-Atif, jak obity, poszedł za nimi. Egipcjanin, Nubijczyk i obaj
Brytyjczycy zajęli miejsca wokół okrągłego stołu pod zdumionym wzrokiem
policjantów.
Była to chwila niezwykłego spokoju. Gra świateł na Nilu i skały na Elefantynie
przywodziły na myśl zaginiony świat, w którym panowała harmonia.
- Wasza dostojność - zaczął Abu - zostałem wezwany do hotelu, aby wypełnić
jasno określone zadanie: miałem przygotować renowację apartamentu Agaty Christie.
Za niecały miesiąc miał być znów jak nowy, co wydawało mi się absolutną mrzonką.
- A więc hotel był zamknięty dla turystów?
- Tak, wasza dostojność. Ale uprzywilejowani goście mogli pić na tarasie aperitif
lub herbatę. Kiedy późnym popołudniem wszedłem do hotelu, siedziało tam siedem
osób.
- Czy wie pan, kto to był?
- Kiedy się pracuje w luksusowych hotelach, lepiej mieć pamięć do twarzy.
Rozpoznałem inspektora do spraw starożytności Ahmeda al-Fostata i czterech
egiptologów. Dwie kobiety: Niemkę, panią Strauss, i Francuzkę, panią Abletout, oraz
dwóch mężczyzn: Anglika, pana Faxmore'a, i Francuza, pana Glotoniego. Był tam
jeszcze jeden Europejczyk, ubrany na czarno, z orlim nosem, którego nigdy przedtem
nie widziałem, i Abd el-Mosul, głowa bogatego rodu z Południa.
- Czy ten człowiek interesuje się egiptologią?
- Powiedzmy, że... antykami w ogóle.
- Czy miał pan okazję bywać u tych egiptologów?
- Widywałem ich tylko z daleka, kiedy przychodzili do hotelu. Oni zaś nie
utrzymują kontaktów ze służbą.
- Wydaje się, że nie bardzo ich pan lubi, panie Abu.
- Oni mają swoje życie, a ja swoje. Pracują tu kilka tygodni w roku, a ja nie
jestem przekonany, że naprawdę kochają Egipt.
Komisarz Abdel-Atif otrząsnął się z odrętwienia.
- Twoja opinia nikogo nie interesuje, Abu! Liczą się tylko fakty. Jeśli będziesz
pleść trzy po trzy, każę cię wsadzić do izolatki!
- To ja zadałem niezręczne pytanie - usprawiedliwił się lord Percival. - Pan Abu
tu nie zawinił.
Egipski policjant, któremu słowa arystokraty wytrąciły broń z ręki, zasępił się.
Lord Percival zwrócił się do Nubijczyka:
- Proszę mówić dalej.
- Wszedłem na trzecie piętro - ciągnął Abu - i pchnąłem drzwi apartamentu
Agaty Christie, tej dziwnej osoby, która żyła ze śmierci innych. Nagle poczułem, że
wydarzyła się jakaś tragedia. Atmosfera była przytłaczająca. Dotknąłem amuletu, by nie
ulec złemu oku, ale zrobiłem to zbyt późno. Znajdowałem się już w kręgu zła. Przez
moment sądziłem, że się mylę, ale po chwili w gabinecie zauważyłem zwłoki mężczyzny z
nożem wbitym w plecy.
- Czy czegoś pan dotykał?
- Nie, wasza dostojność.
- Czy zauważył pan jakiś niezwykły szczegół?
- Byłem tak wstrząśnięty, że nic do mnie nie docierało... Wyszedłem stamtąd
tyłem i udałem się na posterunek, żeby zgłosić o moim ponurym odkryciu. Natychmiast,
nie wysłuchawszy mnie, oskarżyli mnie o morderstwo i wtrącili do więzienia.
Komisarz Abdel-Atif podniósł pięść.
- Wystarczy, Abu! Lepiej zrobisz, przyznając się do winy!
Nubijczyk wytrzymał wzrok policjanta.
- Powiedziałem prawdę i ty o tym wiesz. A teraz szukajcie winnego. Jeśli go nie
znajdziecie, dusza zmarłego nie zazna spokoju. Howard Langton to jeden z nielicznych
egiptologów, którzy prosili mnie, bym opowiadał o moim kraju, o jego pięknie,
tradycjach... Howard Langton był dobrym człowiekiem, nie kradł i nie zadzierał nosa. Z
pewnością dlatego ktoś go załatwił.
ROZDZIAŁ VII
Lord Percival spojrzał komisarzowi Abdel-Atifowi prosto w oczy.
- Mam do pana trzy prośby: po pierwsze, chciałbym osobiście obejrzeć miejsca
związane z tragedią, po drugie, chciałbym obejrzeć narzędzie zbrodni, i po trzecie,
proszę, żeby Abu był przetrzymywany w znośniejszych warunkach, ponieważ jest tylko
podejrzanym.
Nadinspektor Dodson poczuł nagłą suchość w gardle. Policjanci zwykle nie lubią,
aby mówiono do nich tym tonem.
Szkot i Egipcjanin przez dłuższą chwilę mierzyli się wzrokiem. W końcu
komisarz Abdel-Atif spasował:
- Oczywiście, oczywiście... Proszę bardzo, apartament Agaty Christie stoi przed
panami otworem.
- A dwie pozostałe prośby?
- Zgoda, zgoda! Póki co, odprowadzę Abu do więzienia.
Patrząc ukosem na arystokratę, który go paraliżował wzrokiem, komisarz
obszedł się z Nubijczykiem przyzwoicie.
Lord Percival nie bez wzruszenia wchodził po monumentalnych schodach
prowadzących na piętro, na którym znajdował się apartament Agaty Christie. Jako
przyjaciółka egiptologa Stephena Glanvillc'a, zwiedzała kraj faraonów w roku 1931
wraz, ze swoim mężem Maxem Mallowanem. Poznała wówczas Howarda Cartera, od-
krywcę grobowca Tutanchamona. Egipt tak bardzo zafascynował królową zbrodni, że
napisała sztukę teatralną poświęconą faraonowi Echnatonowi i królowej Neferetiti, nie
zapominając o samym Tutanchamonie.
Powieściopisarka miała monumentalny rozmach, ponieważ w swojej sztuce
przewidziała dwadzieścia dwie role główne oraz całą masę drugoplanowych. Ecknaton
nie został wystawiony, ustępując miejsca Herkulesowi Poirot.
Lord Percival musiał jednak zapomnieć o magii Starej Katarakty i zająć się
szukaniem śladów mordercy, który znieważył, z pewnością niechcący, pamięć Agaty
Christie.
Apartament pisarki pozostał nietknięty.
Salon, łoże z baldachimem, biurko, biblioteczka, toaletka z dzbankiem i
nocnikiem, schodki po których wchodzono do wygódki, delikatne ryciny
przedstawiające owce, mgłę i angielską wieś oraz wspaniałe okna wychodzące na Nil i
Elefantynę...
Nadinspektor Dodson z trudem nadążał za lordem Percivalem. Dogoniwszy go,
uszanował jego milczenie w tym apartamencie, który przypominał muzeum.
Szkot poruszał się niczym kot, miękko i lekko, jak gdyby nie chciał pozostawić
najmniejszego śladu swojej obecności. Dodson patrzył, jak przystępuje do skrupu-
latnego i cierpliwego przeszukania.
- To niezwykłe - powiedział, kiedy skończyli. - Coraz bardziej przypomina pan
zawodowca, milordzie.
- Niestety, królestwo Agaty Christie pozostało nieme i nie dostarczyło mi żadnej
wskazówki.
Komisarz Omar Abdel-Atif położył na biurku niezwykły sztylet, bardzo
charakterystyczny z powodu żelaznego ostrza i rękojeści z kryształu górskiego.
- No cóż - powiedział Abdel-Atif, prezentując sztylet lordowi Percivalowi i
Dodsonowi. - Oto narzędzie zbrodni! Oryginalne, co? Można by sądzić, że to antyk...
Proszę go wziąć do ręki, panowie. Zobaczcie, jaki jest solidny!
Lord Percival ostrożnie obracał nim w ręku, jak gdyby trzymał coś bardzo
kruchego.
- Rzeczywiście, wydaje się, że to stara broń.
Abdel-Atif zainteresował się:
- Stara... jak bardzo?
- Jeśli się nie mylę, całkowicie przypomina sztylet ze skarbca Tutanchamona.
Egipcjanin podskoczył.
- Mam nadzieję, że pan żartuje?
- Mam bardzo nikłą wiedzę w dziedzinie egiptologii - wyznał Szkot - ale nie sądzę,
żebym się mylił.
- Jeśli pana dobrze rozumiem, milordzie, morderca miałby ukraść sztylet
Tutanchamona z witryny kairskiego muzeum, aby zadać nim cios w plecy nieszczęsnego
egiptologa Howarda Langtona... To zupełnie nieprawdopodobne! Skarb Tutanchamona
jest strzeżony dzień i noc i żaden złodziej nie może się do niego zbliżyć!
- Byłby pan jednak uprzejmy to sprawdzić?
- To śmieszne! Ale ponieważ pan nalega... Komisarz Abdel-Atif podniósł
słuchawkę. Co najmniej dziesięć razy ponowił próbę, zanim uzyskał połączenie z
pracownikiem technicznym biura muzeum, który kazał mu czekać, następnie połączył
go z innym pracownikiem, który powiedział, że jest niekompetentny i odłożył słuchawkę.
Rozwścieczony Abdel-Atif ponownie zadzwonił do muzeum i wyładował się na
pierwszej osobie, która odebrała telefon, grożąc, że wyśle ją za kratki. Groźba okazała
się skuteczna. Niecałe pół godziny później komisarzowi udało się połączyć z jednym z
zastępców jednego z asystentów jednego z konserwatorów.
Pominąwszy wszelkie formułki grzecznościowe, komisarz polecił mu natychmiast
sprawdzić, czy sztylet Tutanchamona znajduje się nadal w witrynie.
Pracownik muzeum sprzeczał się przez kwadrans dla zasady, tłumacząc, że nie
ma pracowników pod ręką i że sam nie może wyjść z pokoju z powodu ogromnej
odpowiedzialności spoczywającej na jego barkach. Kiedy Abdel-Atif zdenerwował się
nie na żarty, muzealnik wreszcie ustąpił.
Znowu trzeba było czekać. Brytyjczykom podano kawę i karkadę - orzeźwiający
napój z hibiskusa. Zirytowany Abdel-Atif przekładał w tę i z powrotem papiery
upstrzone pieczęciami.
- Gdzie mieszkał Howard Langton? - zapytał lord Percival.
- W niedużej willi, blisko centrum miasta.
- Czy miał pan czas przeprowadzić tam dokładne przeszukanie?
- No cóż...
- Czy mogę pana wyręczyć w tym przykrym obowiązku, komisarzu?
Omar Abdel-Atif zamyślił się. W gruncie rzeczy, dlaczego nie? Ta rewizja nie
dostarczy prawdopodobnie żadnych ważnych dowodów, a on miał ochotę uciąć sobie
drzemkę.
- Proszę bardzo, panowie... Zaprowadzi was jeden z moich ludzi. Później
poproszę o raport.
Wreszcie telefon zadzwonił. Abdel-Atif podniósł słuchawkę:
- Tak, to ja... Jest pan absolutnie pewny? Doskonale! Egipcjanin rozłączył się. Z
szerokim uśmiechem zakomunikował:
- Pańska hipoteza jest nieprawdziwa, milordzie. Sztylet Tutanchamona nadal
znajduje się na swoim miejscu.
ROZDZIAŁ VIII
Wiał łagodny wiatr, powietrze było wyjątkowo czyste. Lord Percival, w jasnym
kapeluszu z szerokim rondem, wszedł do niewielkiego białego domu, w którym mieszkał
Howard Langton. Zasapany Angus Dodson z trudnością nadążał za Szkotem. Pył, upał,
słońce, silna woń wschodniego miasta, stanowiąca mieszaninę perfum i nieco mniej
szlachetnych aromatów sprawiły, że nadinspektor tęsknił za wilgotnymi chodnikami
Londynu i swoim wygodnym, nowoczesnym biurem. Jeśli komisarz Abdel-Atif miał
rację, i mordercą był nubijski olbrzym, oględziny nie potrwają długo.
Nagie ściany pobielone wapnem, na wykafelkowanej podłodze dywan o drobnej
fakturze, meble z białego drewna... Wnętrze willi świadczyło o tym, że angielski
egiptolog dopiero co wprowadził się do nowego mieszkania i nie miał jeszcze czasu, by je
zagospodarować.
W salonie piętrzyły się fachowe książki: słowniki hieroglifów, wśród nich słynny
egipsko-niemiecki Worterbuch, podręczniki archeologii, raporty z wykopalisk, studia
poświęcone bogom i przeglądy specjalistyczne, jak “Joumal of Egyptian Archaeology"
czy “Zeitschrift fur agyptische Sprache". Wreszcie tysiące fiszek starannie
poukładanych w kartonowych pudełkach.
Lord Percival obejrzał kilka z nich.
- Co spodziewał się pan znaleźć? - zapytał nadinspektor.
- Jest już jakiś punkt zaczepienia: Howard Langton był egiptologiem
wykształconym.
- A nie zawsze tak jest?
- W tym zawodzie, podobnie jak w wielu innych, machlojki i koneksje liczą się
często bardziej niż kompetencje. W tym wypadku nie ma wątpliwości: Langton miał
żądane kwalifikacje i solidne doświadczenie, tak w dziedzinie hieroglifów, jak i w
archeologii.
Na niewielkim biurku leżały pióra, notatniki i tekst hieroglificzny napisany ręką
zmarłego
Lord Percival dłuższą chwilę stał pochylony nad dokumentem.
- Dziwne - powiedział.
- Pan... Zna pan hieroglify? - spytał zaskoczony Dodson.
- Jestem tylko amatorem. Stary uczony z Eton nauczył mnie podstaw i zapoznał z
najważniejszymi tekstami. Ten jest znany. To rozdział VI z Księgi umarłych.
- O czym mówi?
- Jeśli zmarły został powołany do pracy w zaświatach, uprawiania pól lub
nawadniania brzegów, odwoływał się do magicznej figurki, zwanej odpowiadaczem,
która ożywała w cudowny sposób, żeby za niego pracować.
- To bardzo znany tekst, a jednak coś pana w nim zaskoczyło!
- Nie sam tekst, ale słowo “Uwaga!" napisane i podkreślone przez Langtona.
- Co to oznacza?
- Być może to mało znaczące spostrzeżenie, a być może ważna wskazówka...
Kontynuujmy nasze poszukiwania.
W sypialni pod lampką nocną lord Percival znalazł poczwórnie złożoną kartkę z
notatką: “powstrzymać Abd el-Mosula".
- Najwidoczniej ten Abd el-Mosul nie był przyjacielem Langtona - stwierdził
nadinspektor. - Ale dlaczego tak ukrył tę kartkę?
- Albo dlatego, że zamierzał szczegółowo opisać swój plan działania, albo dlatego,
że to początek wiadomości, którą chciał komuś przesłać. Z całą pewnością nie miał
czasu, żeby pisać dalej.
- Trzeba będzie zebrać jak najwięcej informacji O tym człowieku; Abd el-Mosul
staje się naszym pierwszym podejrzanym.
- Czyżby pan zapomniał o Abu? - zapytał Szkot z lekkim uśmiechem.
- Nie, oczywiście, że nie! Ale może miał wspólnika. Lord Percival i Angus Dodson
uważnie i wytrwale kontynuowali rewizję. W prymitywnej łazience, w której woda
leciała tylko przez kilka godzin, Szkot zatrzymał się przy antycznym glinianym dzbanie
stojącym między pędzlem a miseczką do rozrabiania piany do golenia.
- Prawdziwy antyk?
- Współczesny wyrób bez wartości artystycznej, ale dobrze wykonany - ocenił
lord Percival, wdychając zapach wnętrza naczynia, i wlał odrobinę płynu do szklanki.
- Chyba nie zamierza pan tego wypić...
- Trzeba podejmować pewne ryzyko.
- Nie wierzę w klątwę faraonów, milordzie, ale jednak byli oni znawcami trucizn
i...
Ostrzeżenie nadinspektora było zbyteczne. Szkot wypił łyk.
- Tak myślałem: przereklamowane. Chce pan skosztować, nadinspektorze?
Oficer Scotland Yardu nie cofa się przed niczym;
Dodson pociągnął łyk.
- Ależ... Co to za obrzydliwe piwo!
- Delikatnie pan to ujął. Zaledwie nadaje się do picia.
Na podstawce dzbanka widniał głęboko wyryty napis: “Scottish Brewer".
- To wstyd dla Szkocji - ocenił arystokrata. - Powinien pan zatelefonować do
Scotland Yardu, nadinspektorze. Niech znajdą tę wytwórnię, jeśli w ogóle istnieje.
Lord Percival ponownie zainteresował się materiałami naukowymi Howarda
Langtona i długo je przeglądał.
- Nie wiedziałem, że Howard był taki skryty.
- Skąd ten wniosek? - zapytał Dodson.
- Ponieważ nowy dyrektor centrum archeologicznego powinien pisemnie
przedstawić szczegółowy projekt. Brak choćby jednego dokumentu odnoszącego się do
tego projektu jest zaskakujący, by nie rzec nienormalny.
Nadinspektor zmarszczył brwi.
- Istnieje proste wytłumaczenie: morderca ukradł te dokumenty, ponieważ w taki
czy inny sposób zdradzały jego tożsamość.
- Tak właśnie myślę. Sądzę też, że je zniszczył. W takim razie Abu byłby
niewinny.
Jeśli nawet hipoteza była dobra, sprawiła przykrość Angusowi Dodsonowi. W
jaką pułapkę się wpakował, i to z dala od Anglii? Nawet gdyby uwierzył wewnętrznemu
głosowi, który mu podpowiadał, że zmaga się z groźnym przestępcą, nie poddałby się.
- Rozpocznijmy przeszukiwanie domu - zadecydował niezmordowany lord
Percival.
Z największą dokładnością obaj mężczyźni centymetr po centymetrze obejrzeli
ostatnie mieszkanie egiptologa Hovarda Langtona, jednak bez powodzenia.
ROZDZIAŁ IX
Mina komisarza Abdel-Atifa nie zapowiadała nic dobrego.
- Dwukrotnie czytałem pański raport, nadinspektorze, ale wyciągam z niego
zgoła inne wnioski niż, pan. Nie ma podstaw formalnych, aby uniewinnić Abu!
- Ani też żadnych podstaw, aby go oskarżyć - przypomniał lord Percival.
Egipcjanin zapalił papierosa i natychmiast wcisnął go w popielniczkę wypełnioną
niedopałkami.
- Wszyscy jesteśmy uczciwymi i sumiennymi zawodowcami. Czy koniecznie
trzeba szukać tajemnic tam, gdzie ich nie ma? Ahu jest Nubijczykiem, a Nubijczycy są
uparci. Z pewnością w końcu się przyzna.
- Fakty również są uparte - powiedział Dodson poważnie. - Szanowny kolego,
musimy rozszerzyć nasze śledztwo.
Abdel-Atif westchnął głęboko:
- Tego się właśnie obawiałem... Mieliście jasne i ewidentne fakty, ale szukacie
innych. A jeśli panowie się mylą, tak jak w przypadku narzędzia zbrodni?
- A właśnie - przerwał Szkot łagodnie. - Chciałbym, żeby ekspert, w tym
przypadku inspektor Ahmed al-Fostat, rzucił na nie okiem.
- A to z jakiego powodu?
- Czy nie powinniśmy wiedzieć coś więcej o tym sztylecie?
- Wiemy już najważniejsze: tą bronią zabito Langtona.
Sumienie zawodowe Dodsona zbuntowało się:
- Czy wydał pan polecenie, by szukano ewentualnych odcisków palców?
- Oczywiście, panie nadinspektorze... Ale ta broń przechodziła z rąk do rąk, a
Abu z pewnością wytarł rękojeść w ubranie. W tej kwestii nie ma się czego spodziewać.
Dodson powstrzymał gniew.
- Czy zechce pan wezwać inspektora al-Fostata? - zapytał z naciskiem lord
Percival.
Egipski policjant bardzo chciałby się sprzeciwić swemu rozmówcy, ale ten
cudzoziemiec o wyrafinowanej elegancji, na którego czole nie perliła się najmniejsza
kropla potu, nie przestawał go hipnotyzować.
W dodatku podniósł słuchawkę.
Inspektor Ahmed al-Fostat, liczący około czterdziestki, był niski, nerwowy i
irytujący. Jego twarz w kolorze kakao stanowiła zadziwiający kompromis pomiędzy
twarzą kairskiego mieszczucha i obliczem wieśniaka z Południa. Wydatny nos, oczy
małe i oskarżycielskie, grube wargi i łysina nie zjednywały mu sympatii. Miał nie-
skazitelnie białą koszulę i pomięte czarne spodnie, był przekonany, że ma wielką władzę
i autorytet i zależało mu, żeby i inni natychmiast o tym wiedzieli.
- Dlaczego mnie pan niepokoi, komisarzu? - zapytał gniewnie, nie spojrzawszy
nawet na cudzoziemców.
- Chodzi o ekspertyzę.
- Proszę wypełnić formularz, zaadresować do mnie i czekać na odpowiedź.
- Cieszę się, że pana widzę, panie al-Fostat - powiedział uprzejmie Szkot. -
Prawdę mówiąc, zależy nam na jak najszybszym uzyskaniu pańskich światłych porad w
sprawie dotyczącej zarówno Egiptu, jak i Anglii. Ależ zachowałem się niewybaczalnie!
Zapomniałem się przedstawić. Jestem lord Percival Kilvanock, a to mój kolega,
nadinspektor Angus Dodson, ze Scotland Yardu.
Ahmed al-Fostat spojrzał porozumiewawczo na komisarza Abdel-Atifa, który
wzruszył ramionami, aby dać mu do zrozumienia, że tak jest i nic na to nie poradzi.
- Jesteśmy tu u siebie - stwierdził inspektor skrzekliwym głosem. - Już od dawna
nie jesteśmy kolonią angielską. Scotland Yard nie może więc wydawać mi żadnych
poleceń.
- Potrzebowalibyśmy rady eksperta - powiedział spokojnie Szkot - ponieważ nie
znamy się na archeologii. Pan mógłby nam pomóc.
- Dlaczego miałbym to zrobić?
- Ponieważ chodzi o morderstwo.
Inspektor wydął wargi.
- A... kto jest ofiarą?
- Egiptolog Howard Langton. Przez usta Ahmeda al-Fostata przemknął cień
uśmiechu.
- No proszę... Nowy szef angielskiej misji archeologicznej! Nie pomieszkał sobie
długo w Egipcie, biedaczek... Smutny los. W imieniu jego egipskich kolegów oraz
Egipskiej Służby Starożytności składam panom wyrazy współczucia. Przypuszczam, że
nasza policja energicznie poszukuje sprawcy.
- Być może już go znaleźliśmy - przerwał komisarz Abdel-Atif.
- Czy mógłbym wiedzieć, kto to jest?
- Abu, Nubijczyk, który pracuje w Starej Katarakcie.
W oczach archeologa błysnął gniew i pogarda.
- To z pewnością on!
- Czyżby miał pan dowód? - zapytał Angus Dodson.
- Nubijczycy są zdolni do wszystkiego. Należy ich unikać; zawsze byli złodziejami
i mordercami.
- Czy zna go pan osobiście? - zapytał Szkot.
- Oczywiście że nie. Nie zadaję się z wykolejeńcami jego pokroju.
- Czy byłby pan łaskaw obejrzeć tę broń?
Lord Percival wskazał sztylet leżący na biurku komisarza Abdel-Atifa. Ahmed
al-Fostat niechętnie obrzucił go wzrokiem, po czym zważył w ręku.
- Co mam panom powiedzieć?
- Z jakiej dynastii pochodzi ten sztylet.
Archeolog wybuchnął śmiechem:
- Pan rzeczywiście nie zna się na egiptologii, milordzie! To niezręczna podróbka,
nieudolna imitacja sztyletu, który wchodzi w skład skarbu Tutanchamona. Mógłby go
pan kupić za dwa funty szterlingi, gdyby nie był narzędziem zbrodni. Turyści, zwłaszcza
nieobyci, uwielbiają przedmioty tego rodzaju i dają się oszukiwać zawodowym
fałszerzom, których wytwórnie pracują tu pełną parą.
- Czy u podstawy ostrza nie ma czasem hieroglifów?
- Fałszerz wyrył byle co... Wyroby tego typu często mają skazy.
- Wygląda jak “I", “T" lub “N"...
Ahmed al-Fostat spojrzał na Szkota nieufnie.
- Umie pan czytać hieroglify?
- Trochę... Wszędzie sprzedają pocztówki, a nawet zasady odczytywania alfabetu
hieroglificznego. Myślałem, że rozpoznałem trzy litery.
- Są tak niestarannie wyryte, że można byłoby odczytać wszystko! Jeśli pan chce,
żebym wybawił pana z tego kłopotu, komisarzu...
- Chodzi o bardzo ważny dowód - przerwał zbulwersowany Dodson. - Musi
pozostać w rękach policji.
- Czy mógłbym pana prosić o przysługę zupełnie prywatną? - zapytał lord
Percival.
Ahmed al-Fostat zacisnął mięsiste wargi.
- A o co chodzi?
- Wiele słyszałem o asuańskim nilomierzu. Czy wyświadczyłby mi pan grzeczność
i objaśnił, do czego służył?
ROZDZIAŁ X
Ruiny antycznej świątyni Chnum drzemały w zimowym słońcu, nawiedzane
przez boga-barana, pana katarakty i władcy wylewów. Tymczasem lord Percival i
Ahmed al-Fostat wynajęli felukę, aby popłynąć na Elefantynę, do niewielkiego pomostu
przy muzeum.
Skromne
asuańskie
muzeum,
w
niepowtarzalnym
pół-kolonialnym,
pół-laotańskim stylu, było w rzeczywistości willą angielskiego inżyniera Williama
Wellicocksa. Zaprojektował on Pierwszą Kataraktę, w imię postępu, którego zgubne
skutki Szkot, jako jeden z nielicznych, potępiał. Zapora została otwarta w 1902 roku w
obecności księcia Connaught i Winstona Churchilla. Można pozazdrościć
Wellicocksowi, który z wysokości werandy, zajmowanej obecnie przez sarkofagi, cieszył
oczy wspaniałym pejzażem, w którym niepodzielnie panował Nil.
Kilka kroków od budynku otoczonego krzewami znajdował się słynny nilomierz -
rodzaj kamiennych schodów wykutych w skale i schodzących do wody.
- Jest pan niezwykle uprzejmy, że poświęcił mi pan odrobinę swego cennego
czasu - powiedział lord Percival do pełnego dystansu Ahmeda al-Fostata. - Dzięki panu
będę nieco mniejszym ignorantem.
Inspektor przybrał poważną minę.
- Grecki geograf Strabon objaśniał, że kreski wyryte w kamieniu miały
pokazywać wysokość poziomu wody podczas wylewów. W ten sposób z biegiem lat
powstała prawdziwa kronika wylewów.
- Czy można je przewidywać?
- Inżynierowie faraonów podejmowali to ryzyko.
- W życiu ryzykuje się wielokrotnie, panie al-Fostat. Przychodząc w zeszłym
tygodniu do Starej Katarakty, nie wiedział pan, że wokół krąży śmierć. Morderca
znajdował się, być może, w niewielkim kręgu osób siedzących na tarasie.
Ahmed al-Fostat zatrzymał się na pierwszym stopniu nilomierza.
- O co panu właściwie chodzi? Dobrze pan wie, że mordercą jest ten przeklęty
Nubijczyk!
- Pewne informacje mogą wskazywać, że tak nie jest.
- Istotne?
- Tak je traktujemy. Co pan sądził o Howardzie Langtonie?
Egipcjanin zszedł schodek niżej. Do Nilu prowadziło dziewięćdziesiąt stopni.
- Nic. Nigdy się z nim nie spotkałem.
- Z racji swojej funkcji musiał się z panem kontaktować.
Ahmed al-Fostat uśmiechnął się ironicznie.
- Anglicy są w większości zarozumiali i powściągliwi... Szef misji archeologicznej
nie przejmował się jakimś miejscowym inspektorem... Proszę zauważyć, że być może był
w błędzie.
- Co pan chce przez to powiedzieć?
- Nic... Nic konkretnego.
Mężczyźni powoli schodzili.
- W dniu, kiedy popełniono zbrodnię - przypomniał lord Percival - przyszedł pan
na taras Starej Katarakty, żeby się spotkać z... przyjaciółmi, jak przypuszczam.
- Tak, to miało być zwykłe towarzyskie spotkanie.
- Z jednym wyjątkiem. Myślę o Abd el-Mosulu. Czy nie ma on reputacji
cokolwiek... podejrzanej?
- Myśli pan, że wszystko pan wie, milordzie! Istotnie, Abd el-Mosul tam był, ale
pańskie przypuszczenia są już nieaktualne. Mój rodak popełnił w przeszłości kilka
błędów, ale czasy się zmieniły. Niech pan nie wierzy we wszystko, co mówią. Legenda o
Abd el-Mosulu to tylko legenda.
Szkot wpatrywał się w linie wyciosane w skale przez hydrologów faraona.
Przypominały o szczęśliwych czasach, kiedy wylew, niczym zakochany młodzieniec spie-
szący na podbój krain, użyźniał czarną ziemię Egiptu i żywił jego mieszkańców,
pokrywając ją płodnymi madami.
- A czy pani Albertine Abletout była wobec pana bardziej uprzejma niż brytyjscy
archeolodzy?
Ahmed al-Fostat zareagował gwałtownie:
- Osoba ta ma wyraźne skłonności do robienia przedstawień. Jest nie tylko
egiptologiem, ale i aktorką! Jedynym obiektem jej zainteresowań jest ona sama. Kiedy
przyjeżdża do Egiptu, wie o tym cały kraj. Jest chora, kiedy się o niej nie mówi.
- Przecież dokonała ważnych odkryć?
- Przede wszystkim udało jej się przekonać o tym innych! Słuchając tej damy,
odniesie pan wrażenie, że osobiście zbudowała wszystkie egipskie świątynie! Od-
znaczenia i honory są dla niej ważniejsze niż praca w terenie. Moja rada, milordzie: im
dalej od niej, tym lepiej dla pana.
- Był jeszcze jeden francuski egiptolog w Starej Katarakcie, prawda?
- Rzeczywiście, był tam ten dziwak Villabert Glotoni! Przeciętniak oddelegowany
do obsługi śmietanki towarzyskiej, co mu najbardziej odpowiada. Oprowadza
wybitnych gości po stanowiskach archeologicznych i, racząc ich mało precyzyjnymi
objaśnieniami, bawi się w wytrawnego archeologa. Poza tym to kpiarz, który bez
namysłu rozgłasza najgorsze oszczerstwa.
Zamyślony Ahmed al-Fostat zszedł kilka stopni niżej.
- Zaniepokoił mnie pan, milordzie... A jeśli morderca rzeczywiście znajdował się
w gronie osób, które piły aperitif w Starej Katarakcie?
- Czy coś mogło wzbudzić pańskie podejrzenia?
- Domenica Strauss, niemiecka egiptolog, była kochanką Langtona. To kobieta z
głową, zawzięta i gwałtowna, zdolna do wszystkiego.
- A zatem sądzi pan, że mogło to być zabójstwo w afekcie? - zasugerował Szkot.
- To niewykluczone... Ale gdybym miał wskazać podejrzanego, byłby to raczej
Steven Faxmore, To człowiek twardy, sprawny w działaniu i ambitny, który nieustannie
kłócił się z władzami egipskimi, tak bardzo je lekceważy. Nie tylko wobec nich jest
agresywny... Podobno poważnie pokłócił się z Langtonem. Faxmore jest Szkotem... Może
to dlatego. Wiem, że Anglicy i Szkoci się nienawidzą.
- Wie pan coś więcej o tej kłótni?
- Nic, zwykłe plotki.
Wzburzony Ahmed al-Fostat zszedł szybko aż do rzeki. Trzy stopnie przed
ostatnim schodkiem zatrzymał się.
- Proszę spojrzeć, milordzie... Ale proszę nie podchodzić!
Na ostatnim stopniu leżała duża żmija.
- Do góry, tylko powoli... Jeśli nie będziemy wykonywać gwałtownych ruchów,
nie zaatakuje.
Wydawało się, że Egipcjanin stracił pewność i, aby się nie pośliznąć, oparł się o
ścianę nilomierza. Lord Percival nie okazał najmniejszych oznak emocji.
- Według zeznań Abu w Starej Katarakcie był ktoś jeszcze - mężczyzna w czerni,
którego nazwiska nie znam.
Ahmed al-Fostat odpowiedział dopiero na szczycie nilomierza:
- To doktor Alan Qerry... Dobrze, że pan o nim wspomina! On także znakomicie
nadaje się na podejrzanego. Sporo czasu minęło, odkąd mieszka w Egipcie, robi to, co
lubi, i nikomu się nie tłumaczy. Prowadzi laboratorium w Kairze, gdzie, między innymi,
zajmuje się badaniem mumii. To nie mogło trwać wiecznie... Wiadomo, że Howard
Langton miał zamiar skontrolować badania Qerry'ego i opracować własny “program
mumie". Szykował się poważny konflikt.
Grupa turystów przypuściła szturm na muzeum.
- Dziękuję za pouczającą wycieczkę - powiedział Szkot.
- A tak na przyszłość, milordzie, proszę mnie nie nachodzić. Nie mam nic
wspólnego z tą zbrodnią i jestem bardzo zajęty.
ROZDZIAŁ XI
Lord Percival poprosił przewoźnika, żeby się nie spieszył i pozwolił, by feluka
płynęła swobodnie z prądem rzeki. Starszy, ale jeszcze sprawny i energiczny mężczyzna
zręcznie sterował i, ryzykując skręcenie karku, udowodnił Szkotowi, że ciągle jeszcze
potrafi wspiąć się na maszt.
Widząc, z jaką przyjemnością cudzoziemiec poddaje się falowaniu wody,
właściciel feluki zataczał kręgi, igrając z wiatrem i prądami.
Nie ma oczywiście lepszego klimatu i piękniejszego pejzażu niż w Szkocji, ale
arystokrata uległ, jak niegdyś, magii Egiptu, w którym czas się zatrzymał. Kiedy Stwór-
ca postanowił celebrować fantastyczne gody wody i pustyni, nie omieszkał rzucić
gdzieniegdzie majestatycznych skał, na których skrybowie faraona opisywali podboje
awanturników - odkrywców Dalekiego Południa. A oddech Amona, ukryty początek,
nadal objawiał się w wydęciu białego żagla feluki, bezszelestnie płynącej pod doskonale
czystym niebem.
Na pomoście niecierpliwie czekał na arystokratę Angus Dodson.
- Dowiedział się pan czegoś ważnego, milordzie?
- To zależy. A co ze Scottish Brewer?
- Nie można się połączyć ze Scotland Yardem: kierunek zajęty. Będę jeszcze
próbował. Potrzebuję; pańskiej niezwłocznej pomocy: Albertine Abletout grozi, że
skąpie Egipt w ogniu i krwi, jeśli nie przyjmiemy jej zaproszenia na śniadanie w Starej
Katarakcie.
- Nie ma potrzeby wywoływać kolejnego konfliktu, nadinspektorze.
Mimo że hotel był oficjalnie zamknięty, francuska egiptolog dopięła swego:
otwarto wielką odświętną jadalnię i przyniesiono jej ulubione danie składające się z
puree z bobu, szaszłyka z jagnięcia, marchewki i groszku. Mimo kuszących nazw, jak
“Omar Chajjam", “Kleopatra" i “Egipski Rubin", lepiej było unikać win, których
wypicie groziło błyskawiczną ruiną przewodu pokarmowego. Zamówiono więc lekkie i
ułatwiające trawienie lokalne piwo.
Ubrana w ciemnofioletowy kostium Albertine Abletout, kobieta około
sześćdziesięcioletnia, średniego wzrostu i nieco korpulentna, obdarzona niewyczerpaną
energią, wydawała się bardzo rozgniewana:
- Nie za późno, panowie? Co się stało ze słynną brytyjską grzecznością?
- Kłania się pani do stóp - powiedział Szkot - z przeprosinami śledczych
tropiących zabójcę.
Szare oczy Francuzki pociemniały.
- Co to za historia z tym morderstwem? Jeszcze jeden wymysł Brytyjczyków,
żeby utrudnić Francuzom poszukiwania? Pomyśleć, że nadal zaprzeczacie, iż to
Jean-Francois Champollion jako pierwszy odczytał hieroglify! Wasi erudyci, panowie,
zostali zwyciężeni. Oto cała prawda.
- Z przyjemnością się z panią zgadzam.
- Tym lepiej. Pokonałam większych uparciuchów niż wy! Siadajcie i jedzcie,
panowie. To, co zamówiłam, jest wyborne: tak dla mnie, jak i dla innych. A więc, o jaką
zbrodnię chodzi?
- Zamordowano pani kolegę, Howarda Langtona.
- Tylko tego brakowało! Ten biedny chłopak nie był w stanie dźwignąć
odpowiedzialności, jaką mu powierzono. Jesteście panowie pewni, że nie chodzi o samo-
bójstwo?
- Jesteśmy pewni - odpowiedział Dodson, poirytowany tupetem Francuzki. -
Rzadko popełnia się samobójstwo, zadając sobie cios nożem w plecy.
- To przykre, zwłaszcza dla niego... Ale nie będziemy długo opłakiwać waszego
Langtona. Był tylko przeciętnym, zapracowanym praktykiem, pozbawionym cech,
dzięki którym naukowiec zyskuje sławę i uznanie. Chciałabym się panom z czegoś
zwierzyć.
Widząc uważne spojrzenia obu mężczyzn, Alhertine Abletout z satysfakcją
oceniła efekt swojej deklaracji.
- To dla nas wielki zaszczyt - powiedział lord Percival z przekonaniem. -
Dziękujemy, że uważa pani, iż jesteśmy tego godni.
Francuska egiptolog wyciągnęła szyje:
- Mogę panom wyznać, że poleciłam Howardowi Langtonowi opuścić Egipt i jak
najszybciej wrócić do londyńskiego biura. Było dla mnie jasne, że ten biedaczek nigdy
nie przyzwyczai się do tego kraju i dozna tu tylko rozczarowań. Gdyby mnie posłuchał,
jeszcze by żył.
Puree z bobu było wyśmienite, a tutejsze piwo, nawet jeśli okazało się o wiele za
słodkie dla podniebienia Dodsona, to jednak działało orzeźwiająco.
- Przypuszczam, że pani “rada" nie spodobała się Langtonowi - wtrącił
nadinspektor.
- Mniejsza z tym - zagrzmiała Francuzka. - Zwykle mówię wszystko prosto z
mostu, nie przejmując się reakcją moich rozmówców. Ten Langton winien mi był
szacunek i przezornie nie odpowiedział. Znam się na ludziach! Ale do rzeczy...
Zatrzymaliście winnego?
- Egipska policja uważa, że to Abu...
- Abu... Ten nubijski osiłek, który pracuje w hotelu?
- Ten sam.
Francuska egiptolog zamyśliła się.
- Proszę mi podać szaszłyk, ten najbardziej wypieczony... Abu, dziwaczny kolos,
jakich umiała stworzyć antyczna Nubia. Wszyscy byli żołnierzami w armii faraona i
uchodzili za znakomitych wojowników. Myślałam czasem, żeby zatrudnić go jako
robotnika w mojej ekipie wykopaliskowej, ale tak się nie stało.
- Czy odmówił?
- Nikt nigdy mi nie odmawia! Nie, sama zrezygnowałam z powodu jego
reputacji... Podobno jest gwałtowny, ma długi karciane, nieznośny charakter i niena-
widzi rozkazów. Ja zaś nie znoszę, żeby dyskutowano moje polecenia.
- A więc byłby doskonałym przestępcą.
Sugestia Dodsona nie wzbudziła entuzjazmu Albertine Abletout.
- Doskonałym? To nie jest takie pewne... Proszę mi nalać piwa. Nubijczycy są
rozważni, nie działają pochopnie. Nie mówię, że nie zabił Langtona, ale jeśli to zrobił,
musiał mieć poważny powód. Bardzo poważny.
- A czy doszły panią słuchy o jakiejś kłótni między Abu a Langtonem? - zapytał
lord Percival.
- Nie, wiedziałabym o tym. Abu miał natomiast problemy z osobą, którą warto
wziąć pod włos.
- Czy chodzi o Abd el-Mosula?
Francuzka podskoczyła.
- Skąd pan wie, milordzie?
ROZDZIAŁ XII
- Intuicja, droga pani. Sława Abd el-Mosula przekroczyła granice jego prowincji.
Francuzka wybuchnęła:
- Wie pan więcej, niż pan mówi!
- Niestety nie. Gdyby tak było, już bym zidentyfikował mordercę. Czy zna pani
źródło kłopotów, o których pani wspomniała?
- Nie... Nie utrzymuję kontaktów z takimi osobami jak Abd el-Mosul i radzę
panu, podobnie jak pańskiemu koledze, byście pozwolili działać lokalnej policji. Jeśli
chodzi o pewną nieco mętną sprawę pomiędzy Egipcjanami, w którą Langton
niepotrzebnie się wmieszał, to nie muaie tu nic do roboty. Proszę nałożyć mi marchewkę.
- Sytuacja jest bardziej skomplikowana, niż się wydaje - ocenił lord Percival. - Z
jednej strony Howard Langton był uważany w Anglii za ważną osobistość; z drugiej
strony zaś wina Abu jest wątpliwa.
- Powtarzam panom: pozwólcie działać miejscowej policji. Tutaj wasze metody
nie będą skuteczne.
Albertine Abletout miała wilczy apetyt. Dodson, który mógłby z nią rywalizować,
nie miał zaufania do podanego jedzenia i zadowalał się chlebem z masłem.
- Czy zna pani projekty Howarda Lanytona?
- Nie było żadnego, inspektorze.
- Czy to nie dziwne?
- Bynajmniej! On budował zamki z piasku, jak byle szczur biblioteczny. Później
zetknął się z twardymi realiami terenu i spuścił z tonu. Musiał wyrzucić do kosza swoje
niedorzeczności i stwierdzić, że nie ma szans na poważne odkrycia.
- Czy nasz nieszczęsny rodak nie miał żadnego sojusznika? - wypytywał Dodson.
Francuzka zaatakował drugi szaszłyk.
- O tak, miał przyjaciółkę, głuptas! To niejaka Domenica Strauss, niemiecka
egiptolog, niewiarygodnie pretensjonalna. Usidliła go.
- Czy ją również uważa pani za niekompetentną?
- Ta Strauss... Ani na krok nie rozstaje się ze swoimi słownikami i notatkami!
Gabinetowy egiptolog, jakich nienawidzę, i to najgorszego gatunku!
- Czy mamy rozumieć, że panna Strauss była kochanką Howarda Langtona?
- Oczywiście! Ta pozbawiona uroku harpia była zazdrosna jak tygryska i nie
dopuszczała do swojego Anglika żadnej kobiety. Ale to nie wszystko: jest
nieprawdopodobnie ambitna, marzy jej się rola pierwszoplanowa. Pewnie uwierzyła, że
Langton ją urządzi... Niestety, sytuacja rozwijała się nie tak, jak tego oczekiwała. Wasz
rodak był zdezorientowany, ale mimo to nie stracił do reszty zmysłu krytycznego.
- Czy zerwałby z panną Strauss?
- Miał jej dosyć, to jasne. Żeby mieć spokój, musiał ją porzucić. Kto by zniósł
taką pijawkę? Być może była mniej niebezpieczna niż ta śmieszna kreatura Faxmore.
Egiptolog... Akurat! Chciał raczej rozciągnąć swoje królestwo na cały kraj. Bardziej
interesowały go pieniądze niż archeologia. Projekt komercyjny... Oto co go prze-
śladowało! Ale który? W każdym razie groził Langtonowi.
- Z jakiego powodu?
- Nie wiem, milordzie. Langton, nawet nie wiedząc o tym, z pewnością stanął na
jego drodze. To konflikt między Anglikami. Ja się do tego nie mieszam! Niech się
nawzajem wykańczają, to ich sprawa.
Deser zaskoczył Dodsona: tarta z. jabłkami przykryta śmietaną, zamówiona
przez Albertine Abletout. Ale z czego była śmietana? Ostrożny nadinspektor wolał się
powstrzymać.
- Na szczęście - ciągnęła Francuzka, pożerając łapczywie ciastko - mój zawód
przynosi jednak satysfakcję, dzięki niemu mogę poznawać ludzi wyrafinowanych, jak
wytworny Villabert Glotoni, erudytu bez wieku, cudowny chłopak, który jest chodzącą
grzecznością.
- Ma obowiązek zajmowania się wybitnymi gośćmi, prawda?
- To zadanie pasuje do niego jak ulał! Jako znakomity archeolog, może
oprowadzać dostojnych gości po dowolnych stanowiskach i odkrywać przed nimi cuda
Egiptu faraonów. Nikt lepiej od niego nic umiałby wypełnić tego trudnego zadania...
Wielcy tego świata mają zwykle niewiele czasu na zwiedzanie Sahary, Luksoru czy
Karnaku i potrzeba wielkiego talentu Villaberta Glotoniego, aby streścić to co
najważnicjsze w kilku zdaniach. On również odpowiada za kontakty z prasą, tymi
wspaniałymi dziennikarzami, którzy z racji moich dokonań nieustannie zasypują mnie
pochwałami. Pomaga im lepiej poznać naszą piękną dyscyplinę.
Albertine Abletout wzięła jeszcze kawałek ciasta, kelner przyniósł kawę po
turecku.
- Miałem okazję rozmawiać z inspektorem Ahmedem al-Fostatem - wyznał lord
Percival - i pokazać mu narzędzie zbrodni, ordynarną podróbkę sztyletu
Tutanchamona.
- Zapukał pan do właściwych drzwi! Ahmed al-Fostat jest człowiekiem oddanym
i znakomitym inspektorem do spraw starożytności, bez wątpienia jednym z najlepszych.
Zdobył solidne wykształcenie i dobrze zna tereny wykopalisk. Jeśli powiedział panu, że
sztylet jest fałszywy, to znaczy, że tak jest.
Talerz orientalnych słodyczy nie skusił nadinspektora, który niekiedy usiłował
walczyć z otyłością. Przy takim upale i przymusowej diecie ryzykował, że wróci do
Londynu szczuplejszy.
Lord Percival potarł skroń.
- W waszym spotkaniu w Starej Katarakcie uczestniczyła pewna zagadkowa
osoba, doktor Alan Qerry.
- Zagadkowa, dobre słowo! A jednak mnie bawi. Jakie myśli mogą mu krążyć po
głowie wskutek obcowania z mumiami? Qerry mieszka w Egipcie od wielu lat, ale z
nikim się nie zaprzyjaźnił, a swoje prace trzyma w największej tajemnicy. Ciekawe, co
robi na terenach wykopaliskowych? Jestem głęboko przekonana, że tajemniczy doktor
Qerry jest człowiekiem niebezpiecznym. Kiedy się na niego patrzy, natychmiast
przychodzi do głowy myśl, że ma twarz mordercy! Ale, jak to mówią, nie dajmy się
zwieść pozorom. Chociaż w jego przypadku miałoby się na to ochotę!
- Jeśli dobrze panią rozumiem, doktor Qerry nie ma zwyczaju uczestniczyć w
spotkaniach towarzyskich podobnych do tego, które odbyło się w Starej Katarakcie.
- Istotnie... W gruncie rzeczy to jego sprawa! Widocznie ten jeden raz miał
ochotę się rozerwać, wymknąwszy się na kilka godzin swoim mumiom! Zróbcie tak jak
on, panowie: zapomnijcie o tragediach i korzystajcie z pięknej pogody w tym
fantastycznym kraju. Jest tu tyle rzeczy do obejrzenia, że zdążycie je zaledwie musnąć.
- Czy będziemy mieli jeszcze przyjemność spotkać panią?
- Wątpię, milordzie; mam dużo pracy.
ROZDZIAŁ XIII
Poniżej Starej Katarakty Brytyjczycy wynajęli felukę i, po ponad piętnastu
minutach targowania się o cenę, popłynęli w kierunku nekropolii książąt Asuanu. Ci
potężni dostojnicy, żyjący w Egipcie Faraonów, polecili wydrążyć swoje groby w
stromych zboczach wzgórza zwieńczonego Kubbat al-Hawą, skąd można podziwiać
najpiękniejszą panoramę miasta, Elefantynę i głazy tworzące Pierwszą Kataraktę,
niegdyś trudną do przebycia.
Kiedy Dodson, ubrany w niemodny garnitur w stylu kolonialnym, zobaczył
kamienne schody wiodące do grobowców, cofnął się.
- Chyba nie będziemy się tędy wspinać!
- Stok nie jest tak niebezpieczny, jak się wydaje - uspokoił go lord Percival. -
Wystarczy wchodzić powoli.
Marynarka i białe spodnie arystokraty, wykonane z czystej bawełny, były
nieskazitelne. Zważywszy na okoliczności, wybrał klasyczną yardelyowską wodę Fine
Lavande, której zapach odstraszał owady.
Dodson zaatakował podejście z godną szacunku energią, dostosowując się do
tempa Szkota wzruszonego ponownym widokiem tych magiccznych miejsc, gdzie
mieszkali obok siebie władcy prowincji i odkrywcy Dalekiego Południa, którzy
uwiecznili swoje dokonania w tekstach hieroglificznych, upamiętniających ich odwagę i
zmysł przygody.
Rampy używane do wciągania sarkofagów tworzyły w brunatnożółtym piasku
falezy szerokie bruzdy, prowadzące do domu wieczności, gdzie po wsze czasy odradzała
się dusza książąt Elefantyny. Kiedy zdyszany Dodson zobaczył malowidło zdobiące dno
grobowca Sarenputa II, musiał przyznać, że włożony wysiłek był tego wart. Książę,
szlachetny i wyniosły, siedział przy obficie zastawionym stole ofiarnym, a każdy
hieroglif, narysowany niezwykle kunsztownie, był małym arcydziełem. Słoń, który dał
nazwę Elefantynie, wyglądał zabawnie. Posągi zmarłego, wyobrażonego jako Ożywiony
Ozyrys, zrobiły na nadinspektorze wielkie wrażenie.
Lord Percival zaprowadził Dodsona do grobowca Sarenputa I, poprzedzonego
szerokim dziedzińcem. Na ścianie widniały postaci kobiet w czarnych perukach i
odsłaniających piersi długich białych sukniach na szelkach.
Młoda blondynka, drobna, a zarazem postawna, pochylała się nad jedną z tych
zachwycających figurek i precyzyjnie ją rysowała. Miała dużo uroku mimo płóciennych
spodni i zielonej, dość zniszczonej koszuli.
Szkot zakasłał.
- Najmocniej przepraszam... Przypuszczam, że pani nazywa się Domenica
Strauss.
Zaskoczona egiptolog odwróciła się.
- Ależ... Kim pan jest?
- Lord Percival Kilvanock. A to jest nadinspektor Dodson.
- Ze... Scotland Yardu, tutaj, w Egipcie?
- Uczestniczymy w śledztwie dotyczącym zabójstwa naszego rodaka Howarda
Langtona.
- Ach...
Na sam dźwięk imienia nieszczęsnego Langtona zielone oczy Domeniki Strauss
zamgliły się smutkiem.
- Chciałabym wyjść z tego grobowca. Wspominanie Howarda w tym miejscu jest
dla mnie nie do zniesienia.
- Czy poinformowano panią o śmierci pana Langtona?
- Ja i pozostali pytaliśmy o niego, ponieważ już od dawna go nie widzieliśmy...
Władze odmówiły nam odpowiedzi. Miał być obecny na spotkaniu w Starej Katarakcie,
ale nie przyszedł. A przecież to było do niego niepodobne... A teraz...
Kobieta wybuchnęta płaczem, zakryła twarz, później znów usiłowała robić dobrą
minę.
- Jakie badania pani tu prowadzi? - zapytał lord Percival.
- Czyżbyście się panowie interesowali egiptologią?
- Sądzę, że grobowce z XII dynastii, jak te tutaj, nie są zbyt liczne i że ich
szczegółowe badanie potrwa jeszcze długo.
- To prawda... Jeśli chodzi o mnie, to rozpoczęłam inwentaryzowanie wszystkich
postaci kobiecych z tej epoki.
Domenica Strauss, lord Percival i Dodson wyszli z grobowca. Oślepiło ich słońce.
- Cudowny kraj - powiedziała, - Wszędzie światło, obecne nawet na malowidłach
i w tekstach, jeśli umie się je zobaczyć. Zima jest tu bardzo łagodna. Trudno sobie nawet
wyobrazić, ze istnieje deszcz i śnieg. Szkoda, że Howard nic mógł długo delektować się
tym szczęściem...
Głos Domeniki załamał się.
- Wydaje się, że tragiczne odejście pana Langtona bardzo panią poruszyło -
zauważył lord Percival.
Kobieta usiadła na skalnym bloku,
- Howard był znakomitym egiptologlem i uroczym mężczyzną... Jego śmierć jest
ogromna stratą dla archeologii. Dlaczego... Dlaczego ktoś go zabił? Nie rozumiem...
Domenica Strauss ze smutkiem patrzyła w niebo.
- Czyż według starożytnych mitów dusze uczciwych ludzi nie żyją stale wśród
gwiazd? Chwilami chciałabym wierzyć, że Egipcjanie zwyciężyli śmierć i przekazali
nam swoją wiedzę. Ale to inny świat i Howard już do nas nie powróci.
Lord Percival uszanował bolesne rozważania kobiety. W tym spokojnym miejscu,
którego uroda oparła się działaniu czasu, każda tragedia wydawała się niestosowna.
- Gdzie pani poznała Howarda Langtona?
- W Luksorze. Od razu odczuliśmy do siebie sympatię. Był pełen zapału, dumny i
szczęśliwy, że zajmuje tak ważne stanowisko, że będzie mógł w końcu sprawdzić w
terenie swoje teorie zrodzone w ciszy bibliotek. Dla egiptologa to marzenie jak z bajki!
Poza tym Langton nosił to samo imię co Howard Carter, odkrywca grobowca
Tutanchamona.
- Czy rozmawialiście szczegółowo o jego najbliższych projektach?
Domenica Strauss zawahała się.
- Zdradził mi to w zaufaniu, milordzie.
- Howard Langton został zamordowany. Najmniejsza wskazówka może być dla
nas bardzo przydatna.
Niemiecka egiptolog przygryzła wargi.
- Rozumiem, milordzie, rozumiem... Wolałabym zachować ten sekret dla siebie,
jako ostatni dowód uczucia... Ale to byłby skrajny egoizm. Tak, Howard zwierzył mi się
ze swego najbliższego projektu: chciał odkryć legendarny grób.
ROZDZIAŁ XIV
Błękitne oczy arystokraty wpatrywały się w niemiecką egiptolog.
- Czy mogłaby to pani uściślić?
- Niestety nie, milordzie.
- Przypuszczam, że musiało to panią szalenie zaciekawić.
- Oczywiście że tak, ale Howard poza określeniem “legendarny grobowiec" nie
chciał nic więcej powiedzieć.
- Według policji egipskiej Howarda miał zabić Abu, ten Nubijczyk zatrudniony w
Starej Katarakcie.
Blondynka wzruszyła ramionami.
- Kompletny absurd! Znam tego Nubijiczyka... To najłagodniejszy człowiek i
bardzo porządny facet. Nie mógłby popełnić morderstwa.
- Ktoś jednak zasztyletował Howarda Langtona, a on był jedną z osób obecnych
na tarasie Starej Katarakty w dniu morderstwa.
Domenica Strauss zmarszczyła brwi. Delikatne zmarszczki niepokoju pojawiły
się w kącikach warg.
- Jedno z najbanalniejszych spotkań towarzyskich...
- Czy przypomina pani sobie, kto w nim uczestniczył?
- Tak, oczywiście... Był tam ktoś, kogo bym się nie spodziewała! Abd el-Mosul,
szef starego klanu rabusiów, którego członkowie trudnili, się niegdyś poszukiwaniem
plądrowaniem starorożytnych skarbców.
- Niegdyś... a obecnie?
- Pan dobrze zn Egipt milordzie.
- Nigdy nie jest wystarczająco dobrze,
Kobieta uśmiechnęła się.
- Howard bardzo by pana cenił. Powiedzmy... że niektórzy przypuszczają, iż Abd
el-Mosul nie całkiem zrezygnował ze swojej karygodnej działalności. Chodzą nawet
słuchy, że ostatnio podobno znowu jest na tropie skarbu.
- Jakiego skarbu, panno Strauss?
- Mówiono o jakimś przedmiocie ze złota, specjalności jego rodziny od wielu
pokoleń. Ale ja w to nie wierzę.
- Z jakiego powodu? - zapytał Szkot.
- To byłoby zbyt piękne! Prawie wszystkie groby królewskie zostały ogołocone.
Nadzieja na odkrycie przedmiotów tak niezwykłych jak te z grobowca Tutanchamona
jest naprawdę niewielka.
- To jednak nie jest niemożliwe - powiedział arystokrata.
- Przyznaję, że Egipt jest krajem cudów! A jednak pierwsza bym się zdziwiła...
- Gdybym się ośmielił...
W oczach dziewczyny zajaśniał błysk rozbawienia.
- Co chciałby pan wiedzieć, milordzie?
- Czy mogłaby pani oprowadzić nas po grobowcu mędrca Heka-iba, który, jeśli
się nie mylę, był uważany za swego rodzaju świętego?
- Ma pan rację! Żył pod koniec okresu Starego Państwa, a po śmierci wzniesiono
dla jego duszy małą świątynię na Elefantynie. To co, idziemy?
Grobowiec Heka-iba już z zewnątrz przedstawiał się dość imponująco:
dziedziniec, kolumny i ciemnożółta, zniszczona słońcem fasada. Ściany zdobiły
malowidła, niekiedy w stylu naiwnym, zwłaszcza w przedstawieniach twarzy. Teksty
hieroglificzne zasługiwały jednak na dokładne obejrzenie.
- Z tego, co pani mówi, wynika, że Howard Lungton miał bardzo stanowczy
charakter - kontynuował lord Percival, oglądając postaci osób składających ofiary.
- Czy mogę stąd wnosić, że wzbudzał, być może nieświadomie, niechęć?
Domenica Strauss położyła palec wskazujący na wargach i przez dłuższy czas
zastanawiała się.
- Trzeba przyznać, że Howard nie był wielkim dyplomatą... A wśród osób
obecnych w Starej Katarakcie wiele zaczęło już mieć go dość!
- Na przykład Albertine Ahletout?
- Podał pan dobry przykład, inspektorzea Ta pani od wielu lat zajmuje się
starożytnościami okręgu asuańskiego i części Nubii, a ściślej mówiąc, udaje jej się prze-
konać innych, że to właśnie robi. W rzeczywistości ta porywcza Francuzka ma przede
wszystkim zmysł do robienia sobie reklamy i nie znam nikogo, kto lepiej niż ona
umiałby się tak przesadnie wychwalać.
- Jak rozumiem, podważa pani jej kompetencje zawodowe?
- Są raczej przeciętne - oceniła Domenica Strauss - ale istnieją. Mimo to daleko
jej do posiadania warsztatu i erudycji koniecznej, aby rzetelnie wypełniać swoją
funkcję.
- Jak sobie wobec tego radzi?- zapytał zaintrygowany Dodson.
- Nasza droga Albertine zleca pracę swoim uczniom, którzy, mając nadzieję na
otrzymanie posady, muszą siedzieć cicho i zgadzają się na wykorzystywanie wyników
swoich badań.
- Czy Howard Langlon mógł to zauważyć?
- Tak, inspektorze. Miał wiele zalet, miedzy innymi był bystry. Howard miał zbyt
wysokie pojecie o etyce naukowca, aby tolerować taką sytuację.
- Jak na to zareagował?
- Howard miał zamiar sporządzić raport o rzeczywistej działalności Albertine
Abletout i przedstawić go wpływowym reprezentantom środowiska egiptologów. Krótko
mówiąc, zaproponował odesłanie francuskiej egiptolog na emeryturę, po uprzednim
przyznaniu jej wysokiego odznaczenia honorowego, a przede wszystkim jak
najszybszym zastąpieniu jej kimś innym.
- Miał jakieś sugestie co do nazwisk?
- Nic mi o tym nie wiadomo.
- Czy pani Abletout wiedziała o tym?
- Oczywiście. Howard nie należał do ludzi podstępnych. Spotkał się z nią i
przedstawił motywy swojej decyzji.
- Idealna zabójczym! - podsumował Angus Dodson. - Gwałtowna i niepewna
swego. Ta Francuzka postanowiła pozbyć się Anglika, który groził, że strąci ją z pie-
destału.
Domenica Strauss przytaknęła:
- Na pierwszy rzut oka rozumowanie nie do podważenia, nadinspektorze... Ale
droga Albertine musiałaby być jedyną podejrzaną. A moim zdaniem tak nie jest.
ROZDZIAŁ XV
Domenica Strauss w zamyśleniu wyszła z grobowca. Za nią wyłonili się lord
Percival i oblepiony słońcem Dodson. Przeszli kilka kroków wzdłuż grobowców i usiedli
w miejscu, gdzie jeszcze był cień.
- Howard miał dość burzliwą rozmowę z inspektorem Ahmedem al-Fostatem -
wyjaśniła Niemka. - Właściwie była to prawdziwa kłótnia.
- Stare animozje między Egipcjanami i Anglikami?
- Znacznie gorzej, milordzie! Prawdę mówiąc, obaj mieli całkowicie odmienne
charaktery. Ich pierwsze oficjalne spotkanie było jednym z najgwałtowniejszych, ale
Howard nie poprzestał na tym. Chcąc zrozumieć powody tak okropnego przyjęcia,
zażądał raportu dotyczącego rzeczywistej działalności al-Fostata. Ponieważ władze
egipskie wykręciły się, przeprowadził własne, bardzo wnikliwe śledztwo. Howard
wykazał przy tym szczególną zawziętość. Odkrył więc, że ten nadęty i arogancki
inspektor to oszust. W dziedzinie egiptologii jest absolutnym ignorantem, ale jako
administracyjny tyran nie ma sobie równych.
- Czy pan Langton zamierzał wystąpić przeciwko niemu?
- Naturalnie! Howard nienawidził nieuczciwości i kłamstwa. Dlatego odwiedził
wszystkie stanowiska archeologiczne podległe al-Fostatowi. Wszystkie były zaniedbane!
Mogą sobie panowie łatwo wyobrazić jego złość... Tak naprawdę al-Fostat kupił swoje
stanowisko i był gotów na wszystko, aby je zatrzymać ze względu na związane z tym
korzyści materialne. Ale Howardowi było mało. Postanowił sporządzić obciążający
raport, udowodnić niekompetencję al-Fostata i wznowić poszukiwania przerwane z jego
winy.
- Czy Ahmed al-Fostat o tym wiedział?
- Domyślał się - oceniła Domenica Strauss. - Howard nie umiał ukryć i rozmawiał
o swoich zamiarach Z wysokimi urzędnikami egipskimi, którzy z pewnością nie
omieszkali ostrzec Ahmeda al-Fostata.
Dodson zmartwił się. Inspektor do spraw starożytności też był idealnym
podejrzanym.
Na starożytnym murze, tuż obok lorda Percivala, usiadł dudek. Wspaniały ptak
otrząsnął się i odleciał.
- Dobry znak - powiedziała Niemka. - Podobno dudek obdarza ludzi, których
lubi, przeczuciem.
- Czy w Starej Katarakcie nie było mężczyzny ubranego na czarno? - zapytał
Angus Dodson.
- Tak, to dziwny, niepokojący człowiek... Widziałam go tam po raz pierwszy i
przeraził mnie. Z ponurą miną i w ciemnym ubraniu wyglądał jak diabeł z piekła
rodem. Ale wiem, że nie należy ufać pozorom.
- Czy Howard Langton mówił pani o doktorze Qerry?
- Tylko raz, i to niezbyt pochlebnie... Ponieważ Qerry od trzydziestu lat prowadzi
pracownię zajmującą się badaniem mumii, Howard oczekiwał interesujących
rezultatów. Strasznie się zawiódł. Wydaje się, że Alan Qerry nie zajmował się ani
egiptologią, ani mumiami, lecz miał inną pasję, i to o wiele bardziej podejrzaną... Doktor
zaoponował i bronił się, twierdząc, że zebrał ważne dane, mimo iż jeszcze nic nie
opublikował.
- Czy Qerry mógł myśleć, że jego stanowisko jest zagrożone?
- Jeśli mierzył Howarda swoją własną miarką, to na pewno! Ponieważ ten spec od
mumii wydaje się zdolny do najgorszego... Ale może się mylę... Nie znam tego człowieka,
a rzucam na niego ciężkie oskarżenia... Proszę nie brać tego pod uwagę. Śmierć
Howarda tak mną wstrząsnęła, że tracę rozum.
Płowowłosa piękność czule pogłaskała stary kamień, jakby dawał jej oparcie.
- Gdybym miała wskazać mordercę Howarda - ciągnęła poważnie -
wymieniłabym Stevena Faxmore'a.
Dodson podskoczył.
- Skąd ta pewność, panienko?
- Pewność to przesada... ale byłam świadkiem ponurej sceny, kiedy Howard i
Steven Faxmore strasznie się pokłócili.
- O co poszło?
- Przyznaję, że nie zrozumiałam powodu tej kłótni... Wydawało mi się, że
Howard podejrzewał Faxmore'a, iż nie jest uczciwym naukowcem i że chce podjąć
komercyjną eksploatację starożytności.
- Jaką, panno Strauss?
- Tego nie wiem. Howard był wyciekły, ale nie miał jeszcze pewności, więc nie
chciał wnosić oskarżenia bez dowodów.
- Mimo wszystko pokłócili się.
- Przez Faxmore'a. To furiat, kapany w gorącej wodzie, który na najmniejszą
aluzję zareagował nieprawdopodobnym wybuchem. Howiard chciał jedynie poroz-
mawiać i wyjaśnić sytuacje, a wpadł na minę. Faxmore z całą pewnością miał sobie coś
do zarzucenia.
Lord Percival zrobił kilka kroków w zwycięskim słońcu, które pochłaniało
ostatni skrawek cienia.
- A pani nie ma sobie nic do zarzucenia, panno Strauss?
Jasnowłosa Niemka podniosła się,
- Co... co pan chce przez, to powiedzieć?
Szkot patrzył na Nil.
- Proszę mi wybaczyć niedyskrecję, ale z pani słów wynika, że była pani blisko
związana z Howardem Langtonem.
Domenica Strauss zacisnęła pięści i odważnie popatrzyła mu w oczy.
- Tak, byłam kochanką Howarda i kochałam go.
- Czy zamierzaliście się pobrać? - zapytał nadinspektor zawsze czujny w
sprawach moralności.
- Ani Howard, ani ja nie zadawaliśmy sobie tego pytania... Po co troszczyć się o
przyszłość? Liczyło się tylko uczucie.
- Dlaczego zapomniała pani powiedzieć nam o francuskim egiptologu Villabercie
Glotonim, obecnym w Starej Katarakcie?
- Ponieważ... Ponieważ nie mam o nim nic do powiedzenia.
Lord Percival nie wydawał się zbytnio przekonany.
- Glotoni usiłował pani szkodzić, prawda?
Domenica Strauss spuściła wzrok.
- Villabert Glotoni kazał mi wyjechać z Egiptu. Groził, że w przeciwnym razie
ujawni mój związek z Howardem Langtonem i wywoła duży skandal, który zrujnuje
karierę Howarda. Oczywiście miałam także oddać mu moje akta z wynikami badań,
które by na pewno wykorzystał do publikacji artykułów pod swoim nazwiskiem.
- Czy była pani zdecydowana wyjechać?
- A czy chronienie Howarda nie było najważniejsze?
ROZDZIAŁ XVI
W palącym słońcu Dodson z coraz większym trudem utrzymywał tempo
narzucone przez niewzruszonego lorda Percivala, któremu południowy skwar
najwyraźniej nie przeszkadzał. W eleganckim białym kapeluszu z szerokim rondem,
chroniącym go przed coraz dokuczliwszym upałem, rozmyślał o zachowaniu Domeniki
Strauss, która, nie mogąc powstrzymać łez ukryła się w grobowcu.
- Może już pora wracać do hotelu? - zasugerował nadinspektor.
- Niestety, mamy jeszcze jedno spotkanie. Proszę przyjąć moją radę i osłonić
głowę.
- Zgubiłem czapkę...
- Proszę sobie sprawić jedną z tych chust, które sprzedają obnośni handlarze. O
właśnie idzie jeden z nich... Wytarguję coś dla pana.
Z należycie owiniętą głową nadinspektor znalazł w sobie odrobinę energii, by
udać się w stronę osobliwej budowli z różowego piaskowca, w której mieściło się
mauzoleum Aghi Khana. Wzniesione na wzór meczetu, kryło zwłoki duchowego
przywódcy ismaelitów - ruchu religijnego liczącego cztery miliony wyznawców.
Aby dojść do mauzoleum, mężczyźni minęli willę Begum, żony Aghi Khana.
Nadal tam mieszkała, ciesząc się wyjątkową panoramą, której uroda urągała śmierci.
- Z kim mamy się spotkać?
- Z człowiekiem, który co tydzień przychodzi medytować przed białym,
marmurowym sarkofagiem Aghi Khana.
- Czyżby pan znalazł autora anonimowego listu?
- Kto wie, nadinspektorze.
Budowla wznosiła się na wzgórzu ponad palmami i kobiercem kwiatów
otaczającym willę Begum. Zbyt regularne warstwy kamienia nadawały mauzoleum
nieco surowy wygląd. Aby dostać się do wejścia, należało pokonać półokrągłe schody.
Lord Percival zwrócił się do Dodsona:
- Przez szacunek, proszę założyć na buty te płócienne ochraniacze. Podłoga
mauzoleum musi pozostać czysta.
Wnętrze było skromne i pozbawione ozdób. Pod kopułą znajdowało się
sanktuarium, w którym poczesne miejsce zajmował marmurowy grób z narożnikami
zdobionymi wersetami Koranu.
- Czy ten Agha Khan nie był czasem miliarderem? - zapytał nadinspektor.
- W dniu swoich pięćdziesiątych urodzin - przypomniał lord Percival - poprosił,
by go zważono. Na drugiej szali położono równoważny ciężar w... diamentach. Jego
uczniowie mogli tylko pogratulować sobie jego hojności.
Jedyny odwiedzający to miejsce gość jak co dzień medytował, by uczcić pamięć
zmarłego, wpatrując się w czerwoną różę leżącą na grobie.
Był wysoki, wyglądał władczo. Egiptolog Steven Faxmore miał ponad pięćdziesiąt
lat i kanciastą twarz pooraną głębokimi zmarszczkami. Nosił czarne spodnie i nieco ja-
skrawą zieloną koszulę. Bokobrody zachodziły mu na policzki, a spiczasty podbródek
wyglądał złowieszczo.
- Czy możemy przerwać panu medytację, panie Faxmore? - zapytał lord Percival
półgłosem.
Mężczyzna odwrócił się, poruszony do żywego.
- Skąd pan zna moje nazwisko?
- W Asuanie jest pan sławny, a każdy właściciel feluki zna pańskie zwyczaje.
- Kim panowie są? - zapytał Szkot ochrypłym głosem.
- Lord Percival Kilvanock i nadinspektor Dodson. Za zgodą egipskich władz
prowadzimy śledztwo w sprawie zabójstwa naszego rodaka Howarda Langtona.
- A więc został zamordowany... Krążyły takie plotki, ale nie można było ich
sprawdzić, jak zwykle zresztą. Czy egipska policja do tego stopnia lekceważy tę sprawę,
że aż przysłała nam arystokratę?
- Zatrzymała podejrzanego - powiedział Angus Dodson.
- No proszę... I kto to jest?
- Abu, pracownik Starej Katarakty.
- Ach, ta zabawna kreatura! Zaproponowałem mu, żeby wstąpił do mojej ekipy
wykopaliskowej, ale odmówił. Szkoda... Mając takie warunki, mógłby pracować za
pięciu. Marzenie archeologa! Ale ten osioł wolał swoje zajęcie.
- Uważa pan, że mógłby być winnym?
- Nie mam pojęcia, panowie! Jeśli się nie mylę, to wasz problem, a nie mój.
Wystarczą mi własne kłopoty.
- Nie interesuje pana, kto zabił? - zapytał lord Percival.
- Myślicie, że praca w Egipcie tu bajka! Kraj jest cudowny, ale znajdźcie
robotnika, który przychodzi na czas i prawidłowo wykonuje polecenia... Zaangażowanie
się w program wykopaliskowy i próba doprowadzenia go do finału to prawie
niewykonalne. Trzeba by nie mieć nerwów, a ja je mam. Tutaj dewiza wszystkich
brzmi: “Odłóż na jutro, co mógłbyś zrobić dziś, później na pojutrze, w końcu zdaj się na
wolę Allaha". Z czasem zostajesz fatalistą i zasypiasz u stóp antycznej kolumny w
nadziei, że dobry duch wyjdzie z ruin, będzie przekopywał piach za ciebie i złoży skarby
u twoich stóp. Zżera cię rezygnacja i powoli poddajesz się... chyba że jesteś Szkotem! My
w Szkocji nigdy z niczego nie zrezygnowaliśmy. A zwłaszcza z wyzwolenia się spod
jarzma Anglików.
- Czy mamy rozumieć, że traktował pan Howarda Langtona jako potencjalnego
wroga?
- Nie potencjalnego, milordzie, ale po prostu - jako wroga! Widzieć, jak
przyjeżdża tu młody angielski archeolog i obejmuje stanowisko, które mnie się należało -
to jak wypowiedzenie wojny!
- A jak zamierzał pan zwalczać swojego wroga?
Steven Faxmore oparł się o ścianę.
- Niestety, miałem przeciw niemu tylko jedną broń. Langton przyjechał w aureoli
dyplomów i swojej wiedzy... I nikt nie mógł tego podważyć. To był naprawdę łebski gość
i pierwszorzędny egiptolog o bardzo rozległych kompetencjach. Jego nominacja była
rozsądna. Ale mnie on przeszkadzał! W dodatku był narwany...
- I miał liczne projekty.
- To jasne, jestem jednak ostatnią osobą, której by je zlecił! Langton szybko
zrozumiał, że obejmując władzę, zepchnął mnie na margines, i że naprawdę nie miałem
ochoty robić dobrej miny do złej gry.
- Czy miał pan ochotę pozbyć się tak niebezpiecznego przeciwnika? - zapytał lord
Percival.
- Jeśli szukacie specjalisty od śmierci, zwróćcie się raczej do doktora Qerry.
ROZDZIAŁ XVII
- Co ma pan do zarzucenia Alanowi Oerry, panie Faxmore?
Egiptolog pogładził palcem wskazującym czerwoną różę świadczącą o jego
przywiązaniu do zmarłego Aghi Khana.
- Co się tyczy specjalisty od mumii, to tylko specjalista od mumii! Ale jeden z
najniebezpieczniejszych... Już samo jego zajęcie jest raczej ekscentryczne, a w jego
wydaniu staje się po prostu karygodne. Na szczęście dla Aghi Khana jego doczesne
szczątki nie dostały się w ręce Qerry'ego.
- Proszę mówić jaśniej - zażądał nadinspektor.
Steven Faxmore wpatrywał się w sarkofag.
- Qerry to podejrzany typ, to wszystko, co wiem. Na waszym miejscu
zainteresowałbym się jego działalnością. Nikomu nie udało się ustalić, co właściwie
robi... Być może jako profesjonaliści mielibyście więcej szczęścia. Ja się poddaję. Już na
sam jego widok dopada mnie chandra. Co dopiero, kiedy z nim rozmawiam... Ale
ponieważ popełniono morderstwo, nie zdziwiłbym się, gdyby ten szatan był w nie w taki
czy inny sposób zamieszany.
- To poważne oskarżenie - zauważył nadinspektor.
- Co najwyżej domniemanie. Gdyby trzeba było podejrzewać o morderstwo
wszystkie kanalie, z którymi ostatnio miałem do czynienia, należałoby w pierwszym
rzędzie postawić tego starego łajdaka Abd el-Mosula. Mówią, że z wiekiem stał się
nieszkodliwy, ale ja w to nie wierzę. Jeśli jest na tropie prawdziwego skarbu, może z
zimną krwią usunąć wszystkich, którzy stoją na jego drodze.
- I... tak jest w tym przypadku?
- Zobaczycie! A niby dlaczego był w Starej Katarakcie na tym przerwanym
zebraniu egiptologów?
Steven Faxmore zrobił kilka kroków w stronę sarkofagu Aghi Khana.
- Czy mam rozumieć - podsunął lord Percival - że niektórzy egiptolodzy
kontaktowali się z Abd el-Mosulem?
Faxmore podniósł ręce do nieba.
- Dajcie spokój, nie udawajcie naiwnych! Wielu poszukiwaczy zwracało się do
miejscowych wywiadowców, aby odszukać grobowce, których położenie znały tylko
rodziny szabrowników. Bez nich większość badań zakończyłaby się klęską. Wystarczy
sprawdzić, czy stary Abd el-Mosul jest nadal aktywny, czy też rzeczywiście przeszedł na
emeryturę.
- A pańskim zdaniem?
- Trudno powiedzieć. Jest sprytniejszy niż żmija piaskowa! Zawsze uśmiechnięty
i uprzejmy, a równocześnie zawsze gotowy zadać cios w plecy... Zupełnie jak jego rodak
Ahmed al-Fostat... Inspektor do spraw starożytności! Co za bzdura! Nie jest nawet w
stanie odczytać kolumny hieroglifów. Nie ma też co go pytać o różnicę pomiędzy stelą z
okresu Starego Państwa a rzeźbioną tablicą z okresu Ptolemeuszy... Kiedy Langton go
poznał, przeżył szok! Już po chwili zorientował się, że al-Fostat jest niekompetentny.
Krzyczał, aż ściany drżały. Nie muszę mówić, że Egipcjanin bardzo źle to przyjął... Tym
bardziej, iż Langton oznajmił, że przygotuje szczegółowy raport, by zmusić go do jak
najszybszej dymisji!
- A więc był pan świadkiem tej sceny.
- I czułem się mocno zażenowany. Kiedy w grę wchodziła etyka zawodowa,
Langton był bezwzględny. Ja chciałem po prostu przedstawić mu al-Fostata, żeby
nawiązali dobre stosunki. Tymczasem nic z tego nie wyszło. Nie muszę mówić, że
najchętniej skryłbym się w mysią dziurę, aby uniknąć krzyków.
- Czy Howard Langton i Ahmed al-Fostat spotkali się po tej kłótni?
- Nic o tym nie wiem. Nie wiem też, czy Langton dowiedział się, że al-Fostat był
zamieszany w brudną aferę.
- Jakiego rodzaju? - zapytał Dodson.
- Al-Fostata podejrzewano o kradzież w muzeum w Asuanie. Chodziło o mały
amulet przedstawiający żabę, którego wartość handlowa była dość znaczna. Nigdy go
nie odnaleziono. AI-Fostat nie przyznał się i nie można było dostarczyć przeciwko niemu
żadnych dowodów. Ale taka historia nie powinna figurować w aktach inspektora Służby
Starożytności...
- Czy rozmawiał pan o tym z Howardem Langtonem? - zapytał lord Percival.
- Starałem się nic dolewać oliwy do ognia, poza tym nie lubię donosić. W każdym
razie Langton i tak by się w końcu dowiedział, a to tylko pogorszyłoby jego zdanie o
inspektorze.
- Czy jego stosunki z Albertine Abletout były lepsze?
Gdyby nie powaga miejsca, Steven Faxmore wybuchnąłby śmiechem.
- Pan żartuje, milordzie! Ta zarozumiała i nieznośna Francuzka, którą w
środowisku przezywają Castafiorą egiptologii, nienawidzi angielskich kolegów, którzy
odpłacają jej tym samym. Langton nie omieszkał dopiec jej do żywego, pytając, czy
skończy w terminie swój doktorat o grobowcach Meri-re i Mehu. Szkoda, że nie widział
pan jej reakcji... Prawdziwa furia! Langton potrzebował ogromnej stanowczości, żeby
się jej przeciwstawić, tym bardziej, że uderzył celnie. Przypomnienie drogiej Albertine,
że jest niezupełnie w porządku w kwestiach naukowych, z pewnością nie sprawiło jej
przyjemności. Proszę zauważyć, że miała uczniów. Weźmy Villaberta Glotoniego, który
jeszcze nie skończył swojej pracy o magicznych statuetkach uchebti... Zresztą, to są
nasze drobne kłótnie w gronie specjalistów, które jednak zwykle nie kończą się
morderstwem.
- A jakie jest pańskie zdanie o Domenice Strauss?
- Cholernie poważna... Skończyła swój doktorat.
- Na jaki temat?
- Stożków zmartwychwstania... Nic nadzwyczajnego, przyznaję, ale ta śliczna
blondynka jest prawdziwym egiptologiem, oddanym badaniom. Mam wrażenie, że
straciła głowę dla Langtona.
- Czy był wrażliwy na wdzięki panny Strauss?
- Anglik tego pokroju, a kto to może wiedzieć! To prawda, że stanowili ładną
parę. Ale Straussówna miała zbyt wiele wad, żeby się jej udało.
- Co to za wady? - zapytał Dodson.
- Zbyt uczciwa, zbyt pracowita i zbyt rygorystyczna... Na dłuższą metę to się staje
nudne. Nie potrafi ani intrygować, ani rozdawać kuksańców, które pozwalają zrobić
błyskotliwą karierę. Domenica Strauss pozostanie zwykłą badaczką i nigdy nie dostanie
ważnego stanowiska. Langton mógłby jej zapewnić piękną przyszłość... Los jednak
zadecydował inaczej.
- Tym razem przybrał kształt zbrodniczej ręki.
- Co to zmienia? Któregoś dnia i tak trzeba umrzeć. Teraz Langton jest wolny od
wszystkich materialnych trosk.
Nadinspektor był zbulwersowany.
- Jak pan może mówić w ten sposób, panie Faxmore?
- Widać, że nie zna pan Wschodu. Tutaj życie, śmierć i upływ czasu nie mają
żadnej wartości. Wszyscy skończymy w tym samym niebycie. Jeśli panowie mnie już nie
potrzebują, chętnie wrócę do siebie.
- Kiedy zamierza pan wrócić do Szkocji? - zapytał lord Percival.
- Jeszcze nie teraz... Ale kto może powiedzieć, co będzie jutro?
Steven Faxmore oddalił się wolnym krokiem, pozostawiając czerwoną różę jej
własnej samotności.
ROZDZIAŁ XVIII
Barwny asuański bazar, równoległy do drogi biegnącej wzdłuż brzegu, był
miejscem chętnie odwiedzanym przez turystów, którzy wpadali w zachwyt na widok
wyrobów z bawełny, toreb z jaszczurczej skóry, koszy, muszel z Morza Czerwonego,
hebanowych maczug przypominających o wojowniczym charakterze starożytnych
Nubijczyków, i różnorodnych przypraw korzennych, w tym szafranu, pieprzu i
kolendry.
Villabert Glotoni lubił mieszać się z tłumem, łyknąć orzeźwiającej karkady i
wałęsać się, nie myśląc o pracy i obowiązkach.
Ostatnimi czasy francuski egiptolog mocno przytył, ale nie zmieniło to jego
dziwacznego wyglądu: duża, prawie kwadratowa głowa bez szyi, osadzona była na
szerokim tułowiu podtrzymywanym przez krótkie nogi. Płaski, niemal murzyński nos,
gęste brwi, niesforny kosmyk nieustannie opadający na czoło i wąsik, który od czasu do
czasu golił. Villabert Glotoni nie był ideałem piękności, ale umiał się podobać i
czarować. Dzięki temu uchodził za egiptologa, dystansując specjalistów doświadczonych,
lecz nie obdarzonych umiejętnością współżycia z ludźmi.
Dziś Glotoni był jednym z filarów egipskiej archeologii. Nic nie mogło się
odbywać bez jego wiedzy i zgody.
To poczucie władzy było warte więcej niż byle upojenie. Postanowił to
wykorzystać aż do zaspokojenia pragnienia.
- Co za pasjonujące miejsce, panie Glotoni, prawda?
Francuski egiptolog obrócił się.
Mężczyzna, który go zagadnął, mógł być tylko Anglikiem. Zdradzały go
nieskazitelnie biały garnitur i odziedziczony po kilku pokoleniach kulturalnych
przodków wygląd dżentelmena. Za to tęgawy i niegustownie ubrany jegomość po jego
lewicy przypominał raczej amerykańskiego turystę, który stracił swoje korzenie.
- Proszę pozwolić, że przedstawię nadinspektora Dodsona ze Scotland Yardu. Ja
jestem lord Percival Kilvanock.
- Miło mi... panowie... panowie mnie znają?
- Któż pana nie zna, panie Glotoni?
Francuz pokraśniał z zadowolenia.
- Panowie zwiedzają Asuan?
- Niestety, mamy bardzo mało wolnego czasu, ponieważ prowadzimy śledztwo w
sprawie śmierci naszego nieszczęsnego rodaka, Howarda Langtona.
- Ach, ten biedak! Co za nieszczęście, co za straszne nieszczęście! Przyjechał do
Egiptu, żeby objąć odpowiedzialne stanowisko i został zamordowany!
- Jest pan dobrze poinformowany, panie Glotoni.
- Ależ skąd, milordzie! Rozmawiał pan z naszą wspaniałą Albertine Abletout, a
ona wszędzie rozpowszechniła tę wiadomość. Ma już taki charakter i nikt tego nie
zmieni: jak wszystkie kobiety, niczego nie potrafi zachować dla siebie. Tak więc
dowiedziałem się, że śmierć Howarda Langtona była o wiele tragiczniejsza, niż sobie
wyobrażałem. Pomyśleć, że umówiliśmy się wraz z kilkoma kolegami na małe spotkanie
w Starej Katarakcie i czekaliśmy na niego na próżno.
- Pierwsze wyniki śledztwa wskazują, że zabójca znajdował się wśród osób
obecnych na tarasie hotelu.
- Mój Boże, to okropne! Czy panowie są tego pewni? Słyszałem, że policja już
zatrzymała winnego.
- To tylko podejrzany.
- A... Czy można wiedzieć, kto to taki?
- Abu, pracownik hotelu.
- Ten nubijski olbrzym, ten wspaniały mężczyzna? Nie do wiary! Zauważcie
panowie, że jest bardzo silny i porywczy. Słyszałem, że wcześniej z powodu jakiejś
ponurej historii rodzinnej zabił kuzyna. Ale to oczywiście O niczym nie świadczy.
Handlarz podetknął Glotoniemu pod nos koszyczek nieudolnie zdobiony przez
dwójkę ze swoich osiemnaściorga dzieci.
- Sto funtów egipskich, niedrogo...
Znużony Glotoni pozbył się natręta kilkoma celnymi arabskimi słowami.
- Egipt to bardzo spokojny kraj, panowie... Tragiczna śmierć Langtona
wszystkich nas poruszyła.
- To bolesna strata dla egiptologii.
Villabert Glotoni skrzywił się i potarł górną wargę.
- Tu się z panem nie zgodzę, milordzie. Sądzę, że warto by zmodyfikować pańskie
zdanie... Być może Langton był czarujący i dobrze wychowany, ale był kiepskim
egiptologiem. Według mnie znalazł swój dyplom w skarpetce z prezentami. Wystarczyło
zapuścić sondę, aby się przekonać, iż nie miał żadnych kompetencji i był tylko
urzędnikiem wysłanym z Londynu, który miał postarać się zaprowadzić porządek na
terenach brytyjskich wykopalisk. Powiedziałem “postarać", ponieważ jeszcze żadnemu
urzędasowi nie udało się wprowadzić swoich metod w terenie. Langton połamałby sobie
na tym zęby, tak jak inni.
Francuz zatrzymał się nad piramidą szafranu.
- Czy wiedzą panowie, że to najdroższa przyprawa na świecie? A tutaj jest tego
pod dostatkiem! Doprawiam nią niemal każdą potrawę. Pozwolą panowie, że im
podaruję.
Targowanie się ze sprzedawcą trwało z dziesięć minut. Villabert Glotoni, mający
spore doświadczenie, postawił na swoim. Dodson, z dwoma rożkami wypełnionymi
szafranem, czuł się nieco zakłopotany, ale nie dal po sobie poznać.
- Poza tym - ciągnął Francuz - biedny Langton wydawał mi się niepoprawnym i
zupełnie niedzisiejszym romantykiem. Postrzegał Egipt jako swego rodzaju raj
utracony, gdzie ukryto niezliczone skarby. Archeologia naukowa już dawno odeszła od
tego rodzaju mrzonek. Skorupa naczynia mówi nam więcej niż skarby Tutanchamona.
- Jeśli dobrze rozumiem - powiedział lord Percival - nie lubił pan denata.
- Stosunki między Anglikami i Francuzami są dość skomplikowane, zwłaszcza w
naszej dziedzinie... Ale próbowałem to załagodzić. Gdyby ten biedny Langton żył dłużej,
z pewnością by mi się to udało. Zresztą, moim zdaniem, nie zagrzałby tu miejsca. O,
widział pan to?
ROZDZIAŁ XIX
Villabert Glotoni wpadł w zachwyt nad małym wypchanym krokodylem.
- To już dzisiaj rzadkość! Niektórzy twierdzą, że to najskuteczniejszy talizman
chroniący przed złym okiem. Należy jednak uważać na podróbki i twardo negocjować
cenę, oko w oko. We trzech nie mamy najmniejszej szansy. Ponieważ obaj panowie
jesteście bardzo sympatyczni, pokażę wam coś wyjątkowego.
Francuz zanurkował w sklepiku wypełnionym od podłogi aż po sam sufit
miedzianymi talerzami i podniósł jeden z nich.
- Zobaczcie - szepnął. - To groty zatrutych strzał. Przynajmniej handlarz tak
twierdzi. Osobiście nigdy bym się nie odważył ich kupić; podobno zranienie może być
śmiertelne.
Glotoni podał sprzedawcy jednofuntowy banknot, prawie nieczytelny wskutek
ciągłego przechodzenia z rąk do rąk, aby mu podziękować za ten pokaz.
- Tak dobrze zna pan Egipt - powiedział lord Percival - z pewnością myślał pan o
tej tragedii i zastanawiał się, kto mógłby być sprawcą.
Francuz nerwowo wytarł czoło chusteczką.
- Wręcz przeciwnie, milordzie. Starałam się odpędzić wszystkie złe myśli! Nie
wolno zatruwać sobie umysłu takimi okropnościami.
- Mimo to chyba zgodzi się pan nam pomóc.
Egiptolog sposępniał.
- Ależ oczywiście... W miarę moich możliwości, rozumie się samo przez się.
- Wspomniał pan panią Abletout...
- Cudowna kobieta! Wszyscy chylimy czoło przed jej wiedzą i niewyczerpaną
energią. Bez jej działalności egipska archeologia nie byłaby tym, czym jest. Udało jej się
zmienić obyczaje, pokonać konformizm i właściwie ukierunkować swoje ekipy
poszukiwawcze. I to z jakim zdumiewającym skutkiem!
- A więc nie wyobraża pan jej sobie w kostiumie zbrodniarki.
- Nie mówi pan poważnie, milordzie. Pani Abletout , zaledwie dostrzegała
Howarda Langtona. On, początkujący, świeżo mianowany, musiał dopiero pokazać, że
jest coś warty... Tym bardziej, że był Anglikiem! To przecież Francuzi stworzyli egipską
archeologię i dokonali największych odkryć. Panowie Anglicy powinni byli spuścić
głowy, prawda? O, przepraszam, zapomniałem, że...
- Proszę nas nie przepraszać - odparł Szkot. - Pańskie rozumowanie jest słuszne.
- Gra pan fair, milordzie.
- Jestem tylko obiektywny, nawet jeśli wielcy angielscy archeolodzy, jak Putrie i
Howard Cartcr, odkrywca grobowca Tutanchamona, dorzucili swój kamyczek do tej
budowli. Wydaje mi się, że teraz coraz więcej egiptologów to Egipcjanie.
- Rzeczywiście, to nieodwracalna tendencja.
- A jednak usłyszałem niejedną krytykę pod adresem inspektora Ahmeda
al-Fostata.
- Złe języki! - gwałtownie zaprotestował Glotoni. - Ahmed jest uroczym
człowiekiem, który wykonuje swój zawód z największą sumiennością zawodową. Jest
najlepszym inspektorem egipskim, z jakim się zetknąłem. Oczywiście, kilku zawistnych
kolegów zazdrościło mu jego stanowiska, ale to ludzkie, prawda? Po kilku niewielkich
sprzeczkach, nieuniknionych między ludźmi, którzy się słabo znają, w końcu doceniliby
się wzajemnie i skutecznie współpracowali.
- Jak przypuszczam, nie mógłby pan tyle powiedzieć o Abd el-Mosulu?
- Dlaczego mi pan o nim wspomina?
- Ponieważ był w Starej Katarakcie w dniu morderstwa.
- To prawda... Ale Abd el-Mosul nie zasługuje na tak paskudną opinię, jaka do
niego przylgnęła. To prawda, że jest ofiarą niechlubnej przeszłości rodzinnej, ale dziś
jest
tylko
sympatycznym
staruszkiem,
któremu
sprawia
przyjemność
rozpowszechnianie mniej lub bardziej przerażających historyjek. Egipcjanie są
niezrównanymi gawędziarzami i bez umiaru koloryzują. Działalność Abd el-Mosula
należy do zamkniętej przeszłości, którą lubi upiększać.
- Czy bardziej niepokoi pana zachowanie doktora Qerry?
Villabert Glotoni ze zdziwienia szerzej otworzył oczy:
- Dlaczego miałoby mnie niepokoić? Allan Oerry ubiera się dość ponuro,
przyznaję, ale nie można oceniać ludzi po wyglądzie. Qerry jest specjalistą od mumii,
jednym z najlepszych. Przeszkadza mu jego trudny charakter i niezwykła skłonność do
samotności. Czy to zbrodnia? O, proszę spójrzeć! Rzeźbiony ząb hipopotama. Pochodzi
z daleka, bo w Nilu już od dawna nie ma hipopotamów. Sprzedaż tego rodzaju
artykułów jest częściowo zakazana, ale tu wszystko można załatwić przy odrobinie
dyplomacji.
- Czy hipopotam nie był zwierzęciem boga Setha, niszczyciela?
- W rzeczy samej, milordzie. Niszczyciela, takiego jak Faxmore, Szkot, którego
wszyscy się boją.
- Z jakiego powodu? - zapytał Dodson.
- Ponieważ uważa się za ucieleśnienie księcia piekieł, dzierżącego nóż ścinający
głowy śmiałkom, którzy mu się przeciwstawiają.
- Przypuszczam, że to głupie żarty.
- Wcale nie! Groził wielu osobom, także mnie, ogromnym rzeźnickim nożem i nie
wyglądał, jakby żartował. “Jestem bogiem mścicielem i pożeraczem dusz", krzyczał.
- W takim razie trzeba go zamknąć!
- Jesteśmy w Egipcie, nadinspektorze, a Faxmore'owi daleko do szaleństwa.
Widzi starożytność na swój sposób i doskonale sobie radzi. Przyjazd Langtona był mu
nie w smak, to jasne, ale od tego do oskarżenia...
- Wiem, że Langton miał przyjaciółkę, Domenicę Strauss.
- Ach, co to za straszna kobieta! To wszystko przez nią!
Francuski egiptolog poczerwieniał ze złości:
- Czy mógłby pan mówić jaśniej? - zapytał lord Percival.
- Co pan chce, żebym panu jeszcze powiedział? Ta Domenica intrygowała od
momentu swego przyjazdu do Egiptu i Bóg jeden wie, co mogła wymyślić, żeby złowić
Howarda Langtona w swoje sieci. Gdybyście poszukali od tej strony, nie zawiedlibyście
się. No, ale bardzo mi przykro. Pilne spotkanie zmusza mnie do opuszczenia panów.
Mam nadzieje, że nie mają mi panowie za złe? Być może się spotkamy. Byłaby to dla
mnie przyjemność.
Villabert Glotoni zgrabnie i szybko wmieszał się w tłum. Po chwili zniknął.
- Na dłuższą metę ten typ jest trudny do zniesienia - ocenił nadinspektor. -
Zastanawiam się, czy gra, czy też jest szczery.
- Czy mogę pana zaprosić do hotelu na zimne piwo, mój drogi Dodsonie?
- Mam wrażenie, że drepczemy w miejscu, milordzie.
- I tak, i nie. Opracowaliśmy już kilka ścieżek. Niektóre z nich mogą nas
doprowadzić do celu.
- Egipska policja będzie nam prawdopodobnie rzucać kłody pod nogi.
- A więc będziemy musieli nauczyć się omijać przeszkody.
- Proszę mi powiedzieć, milordzie... Czy za tym Glotonim nie ciągnie się jakiś
nieznośny zapach?
- To zapach różanego olejku, typowy dla Egiptu. Można go łatwo kupić na
bazarze.
ROZDZIAŁ XX
Zachód słońca, kiedy wydmy stroiły się w złoto, a Nil w srebro, był zawsze
magiczny. Wydawało się, że nawet odgłosy miasta cichną wobec spokoju wieczoru, tej
uroczej chwili, w której dzień i noc świętują fantastyczne gody.
Upal zelżał, a piwo było wyborne. Angus Dodson odzyskał siły, ale obawiał się, że
nie wytrzyma już długo w tym klimacie, beznadziejnie pozbawionym deszczu i mgły.
Nad nadinspektorem pochylił się kierownik sali w czerwonej liberii:
- Pańska rozmowa.
- Czy to Scotland Yard?
- Tak mi powiedziano. Przed chwilą uzyskaliśmy połączenie.
Dodson zerwał się z postanowieniem nierozłączania się do momentu, aż otrzyma
upragnioną wiadomość. Bojowym krokiem poszedł w kierunku telefonu.
Kierownik sali pochylił się również nad Szkotem. Na miedzianej tacy leżała
koperta.
- Wiadomość dla pana, milordzie. Arystokrata otworzył kopertę. Wiadomość
była krótka:
Jeśli chce pan poznać prawdę, proszę iść do pokoju 102.
Zawierała błąd ortograficzny: słowo “prawda" napisano przez “f; oprócz tego
słowa “pan" oraz “iść" były napisane wspak, od prawej ku lewej.
Lord Percival, oceniwszy, że Dodson nie wróci przed upływem kwadransa,
postanowił przedsięwziąć wyprawę, do której namawiał go tajemniczy korespondent.
O tej godzinie remontowany hotel był cichy i wyludniony.
Szkot szedł bezszelestnie ciemnym korytarzem prowadzącym do pokoju 102.
Nagle odniósł wrażenie, że ktoś go śledzi.
Nieopodal zaskrzypiał parkiet.
Anglik wstrzymał oddech, przystanął, po chwili powoli cofnął się, chcąc
zaskoczyć szpiega.
Lord Perciyal nie był ani emerytowanym bokserem, ani doświadczonym
wojownikiem, ale uprawiał wiele sportów i nigdy nie unikał walki. W Eton nie uległ
trzem londyńczykom, którzy wymieniali niegrzeczne uwagi pod adresem Szkotów.
Zostali na placu boju z kilkoma guzami i złamanym nosem.
Podłoga znowu skrzypnęła, ale był to tylko trzask drewna. Nie dostrzegłszy
śladów obecności człowieka, arystokrata poszedł dalej.
Przekręcił gałkę w drzwiach pokoju 102, które nie były zamknięte na klucz, i
wśliznął się zręcznie jak kot.
Odnowiony pokój był komfortowy.
Na łóżku leżała duża koperta miejscowej produkcji.
Lord Percival otworzył ją. W środku znajdował się fajansowy amulet - krokodyl
z wykonanym na grzbiecie czerwonymi wersalikami napisem “Howard Langton".
Przedmiot absolutnie współczesny, pochodzący z podrzędnej wytwórni podróbek.
Szkot uśmiechnął się.
Uczciwość zawodowa kazała mu obejrzeć pokój. Tak jak przewidywał, nie
znalazł nic więcej. Wzbogacony o cenną wskazówkę, wrócił na taras i czekał na
Dodsona, rozkoszując się ciszą zapadającej nocy.
Nadinspektor pojawił się pól godziny później, wycierając czoło.
- Rozmawiałem ze Scotland Yardem! - zaanonsował triumfalnie. - W Londynie
wszystko w porządku: wielki smog i żaden, nawet najmniejszy skandal nie dotyczył Jej
Królewskiej Mości. Za to na moim biurku piętrzą się raporty i wszyscy z
niecierpliwością oczekują mojego powrotu, tym bardziej, że sam szef otrzymał telegram
od komisarza Abdel-Atifa, który donosi, że sprawa została rozwiązana, a winny siedzi w
areszcie. Tłumaczyłem, że mamy odmienne zdanie, ale nie doszliśmy jeszcze do
ostatecznych wniosków.
- A co ze Scottish Brewer?
- To bardzo znana marka, która, według kartoteki Yardu, nie ma nawet
nielegalnych destylatorni. Ma za to kairskie biuro, w którym prowadzi się badania nad
możliwością otwarcia rynku w Egipcie. Od około roku prowadzone są pertraktacje, ale
strasznie się ciągną.
- Interesujące - ocenił lord Percival. - Ma pan adres?
- Adres i nazwisko egipskiego przedstawiciela.
- Znakomicie, mój drogi Dodsonie. Ja również nie traciłem czasu.
- Co się działo?
- Ktoś stara się nam pomóc, nadinspektorze.
- Pomóc nam?... W jaki sposób?
- Wskazując nam ścieżkę prowadzącą do mordercy.
- Ale... kto jest tym nieoczekiwanym współpracownikiem?
- Osoba raczej niezręczna, która pozostawia zdecydowanie zbyt dużo śladów.
Same wskazówki zaś są bardzo wymowne.
Arystokrata pokazał Dodsonowi amulet w kształcie krokodyla.
- Przedmiot tyle zabawny, co okropny... Ale jest tu nazwisko Howarda Langtona!
- Co pan sądzi o kolorze atramentu?
- Czerwony... Czy ma to jakieś szczególne znaczenie?
- W takiej sytuacji to rodzaj uroku. Ktoś, kto napisał czerwonym kolorem
nazwisko Langtona na tym krokodylu, źle mu życzył.
- Inaczej mówiąc, ta okropna zabawka miałaby należeć do mordercy?
- Pańskie rozumowanie jest logiczne.
- A... o kim pan myśli?
- Kto nosi amulet w kształcie krokodyla, jeśli nie Abu, nubijski wielkolud
zatrzymany przez egipską policję? Jeśli właściwie interpretować tę wskazówkę, oznacza
ona, że Abu rzucił urok na Howarda Langtona i chciał pożreć swoją zdobycz jak
krokodyl.
- Abu byłby więc winny...
- Przynajmniej ktoś chce, żebyśmy w to uwierzyli i jak najprędzej opuścili ten
kraj.
- A... co zamierza pan zrobić, milordzie?
- Jeszcze przez kilka minut rozmyślać o bogactwie dynastii faraonów, zjeść
skromną kolację, dobrze się wyspać, a później pójść do autora tej wiadomości, który
oskarża Abu, i zapytać, czy jego rewelacje są prawdziwe. Proszę się nacieszyć Starą
Kataraktą, mój drogi Dodsonie; chwile snu na jawie to w życiu rzadkość.
ROZDZIAŁ XXI
Lord Percival i Dodson zaskoczyli komisarza Omara Abdel-Atifa, kiedy
nadziewał świeżym pomidorem i cebulą gorący podpłomyk kupiony w sąsiedniej
piekarni.
- Drodzy przyjaciele! Ranne z was ptaszki.
- Czy to nie znakomita pora na pracę? - zapytał Szkot.
- Jest jeszcze trochę chłodno, ale mają panowie rację... Co przyniosły
przesłuchania?
- W pełnym poszanowaniu prawa, krok po kroku, posuwamy się naprzód,
komisarzu.
- Bardzo się z tego cieszę! A ja mogę panom powiedzieć, że mam przeczucie: Abu
już wkrótce się przyzna.
- Interesujące...
Omar Abdel-Atif uważnie spojrzał na rozmówcę.
- Co pana tak dziwi, milordzie?
- Nieoczekiwana wskazówka potwierdzająca pańską hipotezę.
Szeroki uśmiech rozjaśnił twarz Egipcjanina.
- No widzi pan! Byłem pewien, że w końcu rozsądek zwycięży.
- Ściślej mówiąc, wszystko wskazuje na to, że ktoś chce, żeby Abu uchodził za
winnego, co zwiększa moje przekonanie o jego niewinności.
Uśmiech zgasł.
- Zupełnie pana nie rozumiem, milordzie.
- Drogi komisarzu, jestem panu winien kilka wyjaśnień. Ktoś dostarczył mi
wskazówkę, szytą raczej grubymi nićmi, chcąc mnie przekonać, że Abu usiłował rzucić
urok na Howarda Langtona. Inaczej mówiąc, że próbował go zabić. A ponieważ czarna
magia okazała się nieskuteczna, Nubijczyk przeszedł do czynu i ugodził sztyletem
człowieka, którego nienawidził.
- Oto doskonała rekonstrukcja faktów, milordzie! Co pan jej zarzuca?
- Chodzi mi o kilka niejasnych szczegółów... Autor listu wiedział, że mieszkam w
Starej Katarakcie. Nie znał biegle mojego języka, ponieważ zrobił błędy ortograficzne.
Jest Egipcjaninem, ponieważ pewne słowa zapisał z prawa na lewo, a nie z lewa na
prawo. I wreszcie zależy mu na tym, żeby śledztwo zostało zakończone jak najszybciej,
aby uniknąć kłopotów administracyjnych i pozbyć się tej skomplikowanej sprawy.
Musiał mnie więc przekonać, że winny jest Abu.
Twarz komisarza Omara Abdel-Atifa przybrała dziwny odcień, między bladym
brązem a ciemnym popieleni. Zduszonym głosem powiedział:
- Rozumiem, że nie traktuje pan tego poważnie...
- Uważam ten liścik za swego rodzaju żart - powiedział lord Percival niczym srogi
nauczyciel do ucznia, którego podejrzewa o oszustwo.
Omar Abdel-Atif przełknął ślinę.
- Pańska postawa wydaje mi się przekonująca, milordzie. Może lepiej zapomnieć
o tym incydencie i nie odnotowywać go w żadnym dokumencie.
- Takie jest właśnie moje zdanie.
Egipski policjant odetchnął z ulgą.
- Zapomnijmy, zapomnijmy - namawiał gorliwie. - Biurokracja to jedna z
naszych wad, lepiej nie zwracać na to uwagi.
Uświadomiwszy sobie nagle bardzo nieprzyjemną sytuację, komisarz Abdel-Atif
znowu się zdenerwował:
- Jeżeli Abu nie jest winny, to kogo panowie podejrzewają?
- Za wcześnie na formułowanie rozsądnych hipotez, ale nadinspektor Dodson i ja
nie rezygnujemy z odkrycia prawdy. Chciałbym pana poprosić o drobną przysługę.
- Do usług, milordzie.
- Czy mógłby mi pan zorganizować nieoficjalne spotkanie z Abd el-Mosulem?
Przypuszczam, że nie będzie chętny do rozmowy ze śledczymi, ale koniecznie muszę z
nim pomówić.
- Gdyby pan mógł zrezygnować z tego, milordzie... Abd el-Mosul jest starszym
człowiekiem, mówią, że nie jest tak groźny jak niegdyś, ale, moim zdaniem, trzeba
zachować ostrożność... Jeśliby to spotkanie nie było naprawdę konieczne...
- Naprawdę jest konieczne.
- No cóż... A pan nie jest człowiekiem, który zmienia zdanie?
- Rzadko, kiedy gra jest warta świeczki.
- Dobrze, dobrze... Zrobię, co będę mógł.
- Tego się właśnie spodziewałem, komisarzu. Podwładny komisarza zapowiedział
wizytę doktora Butrosa.
Koptyjski lekarz, jak zawsze w swoim siermiężnym brązowym garniturze, z
ciężką czarną walizką, przywitał się, usiadł, przetarł grube szkła okularów w kościanych
oprawkach i powiedział uroczyście:
- Panowie, współczesna nauka jest istotną zdobyczą ludzkiego umysłu. Dzięki niej
możemy skutecznie zwalczać przestępczość.
Te słowa zachwyciły nadinspektora Dodsona. W jednej chwili znalazł się w
Scotland Yardzie, wspomagany przez wszystkie najnowocześniejsze nowinki techniczne.
- Dzięki specjalistom z mojego laboratorium - podjął doktor Butros - udało mi się
ustalić niemal pewną godzinę morderstwa.
Lord Percival wyczuł, że jego koptyjski przyjaciel stopniuje efekt i powstrzymał
się od zadawania pytań. Po około pół minuty doktor Butros zgodził się podać
najważniejszą wiadomość.
- Możecie panowie przyjąć, że Howard Langton został zamordowany między
szesnastą trzydzieści a siedemnastą.
- Czy pan jest całkowicie pewien? - zapytał komisarz Abdel-Atif.
- Nie ma wątpliwości. Ale to nie wszystko: ponieważ zaintrygował mnie kołnierz
koszuli ofiary, zleciłem przeprowadzenie bardzo szczegółowej analizy. Mogę więc pa-
nom oznajmić, że kołnierz został nasączony perfumami.
- Może Langton lubił się perfumować - podsunął nadinspektor.
- Nieprawdopodobne, żeby aż do tego stopnia - sprzeciwił się doktor Butros. -
Przyzwoity Brytyjczyk tej klasy nie perfumowałby się w ten sposób. Jeśli nie jestem już
panom potrzebny, wracam do Kairu.
Lord Percival, chociaż pogrążony w myślach, nie omieszkał podziękować
lekarzowi sądowemu za współpracę.
ROZDZIAŁ XXII
Komisarz Omar Abdel-Atif skrzyżował dłonie na wydatnym brzuchu.
- Proszę posłuchać, milordzie. Mimo wszystko nie mogę wyrazić zgody na
pańskie prośby!
- Rozumiem, komisarzu. Ale w tym przypadku musi pan przyznać, że chodzi o
postępowanie czysto techniczne.
- Właśnie - potwierdził Dodson. - Z raportu lekarza sądowego jasno wynika, że
Howard Langton został zamordowany na godzinę przed spotkaniem egiptologów na
tarasie Starej Katarakty. Stąd wszyscy podejrzani, którzy przedstawią solidne alibi na
czas zbrodni, będą uniewinnieni.
- Ja jednak nie zamierzam przesłuchiwać tych wszystkich osób! Poza tym
mogliby kłamać... A jak to sprawdzić? Robi się to jedynie w przypadkach grożących
zatargiem dyplomatycznym.
- Sprawdźmy tylko jedno alibi - zaproponował Szkot. - Myślę o Abu.
- Czy to konieczne?
Dodson potakująco skinął głową. Komisarz Abdel-Atif westchnął:
- Jak zamierzają panowie to zrobić?
- Proszę wezwać Abu - zasugerował lord Percival.
- Ponieważ nie ma innego sposobu...
Dwaj policjanci przyprowadzili nubijskiego olbrzyma. Na jego twarzy malowała
się obojętność.
- Jak się pan miewa, panie Abu? - zapytał lord Percival.
- Dobrze na tyle, na ile to możliwe, wasza dostojność. Dzięki panu traktowali
mnie dobrze. Jedzenie słabe, więzienie potwornie smutne, ale dają mi spokój. A
ponieważ zawarłem ugodę z mijającym czasem, wszystko idzie ku lepszemu.
- Nasze śledztwo postępuje, muszę panu zadać ważne pytanie. Czy zgadza się pan
odpowiedzieć?
- Tak, wasza dostojność.
- Gdzie pan był w dniu morderstwa Howarda Langtona między godziną
szesnastą trzydzieści a siedemnastą? Nubijczyk przez dłuższy czas milczał.
- Normalnie miałbym pewne trudności z precyzyjną odpowiedzią na takie
pytanie.
- No widzicie! - zawołał komisarz Abdel-Atif. - Nie ma żadnego alibi!
- Tamten dzień był jednak niepodobny do innych - ciągnął Nubijczyk, nie
pozwalając sobie przerwać. - Służbę miałem dopiero pod wieczór. Na Wschodzie nie
przywiązujemy wielkiego znaczenia do czasu, ale jeśli się chce utrzymać posadę w Starej
Katarakcie, lepiej nagiąć się do zachodnich zwyczajów. Zgodnie z poleceniem
przyszedłem o siedemnastej trzydzieści do mojego zwierzchnika, który powierzył mi
nowe zadanie: miałem dokładnie obejrzeć pokój Agaty Christie, aby go przygotować do
remontu.
- To cię bynajmniej nie uniewinnia - ocenił komisarz.
- Co robiłeś wcześniej?
- Odpoczywałem u babci, na wiosce, i wyszedłem stamtąd o siedemnastej
piętnaście.
- Jak możesz podawać tak dokładny czas! - zaprotestował Abdel-Atif. -
Opowiadasz bzdury!
- Mówię prawdę - potwierdził spokojnie Abu. - Syn mojej siostry dostał wtedy
zegarek na urodziny i był bardzo dumny, że może mi podać godzinę, kiedy wsiadałem
do feluki, aby przepłynąć Nil.
- Przestań kłamać, Abu! Pogarszasz swoją sytuację!
- Proponuję, żebyśmy to sprawdzili - powiedział nadinspektor.
Omar Abdel-Atif zagłębił się w fotelu, nie będąc w stanie się przeciwstawić
funkcjonariuszowi Scotland Yardu. Jednak jeśli było miejsce, gdzie nie chciałby się
udać, to była właśnie wioska Abu.
Część Elefantyny zajmowała nubijska wioska drzemiąca w cieniu palm. Domy,
których fasady pomalowane były na żółto, żółtobrązowo, zielono lub niebiesko, dzieliły
wąskie uliczki, w których królował dobroczynny cień.
Abu, eskortowany przez dwóch umundurowanych policjantów, prowadził obu
Brytyjczyków i komisarza do rodzinnego gniazda, które mieściło się w kompleksie
budynków. Na jednej ze ścian widniał niczym komiks obraz podróży wielkiego ojca do
Mekki, od wyjazdu Z Elefantyny, poprzez niezapomnianą podróż samolotem, aż po
przybycie do świętego miejsca.
- Abu! - krzyknęła starsza kobieta w czerni, ale z odkrytą twarzą. - Co ci się
stało?
- Nic takiego, babciu. Prawda w końcu zatriumfuje. Policja chciałaby
porozmawiać z Mohamedem.
- Gra w piłkę z kolegami. Wejdźcie napić się zimnej wody.
Dodsona zdumiało zachowanie komisarza Abdel-Atifa. Chował się za swoimi
ludźmi, aby nie zauważyła go starsza pani, która pchnęła pomalowane na niebiesko
drzwi i wpuściła gości na zacienione podwórko. W rogu znajdowała się terakotowa
“kapliczka", na której stal duży dzban zimnej wody.
Usiedli na drewnianych ławach, a babcia uroczyście nalewała każdemu po trochę
cennego płynu.
Zobaczyła komisarza:
- Omar! Co za głupstwo jeszcze popełnisz, aby wspiąć się wyżej w tej twojej
przeklętej hierarchii? Dobrze wiesz, że Abu to porządny chłopak, absolutnie uczciwy!
Jak większość mężczyzn w Egipcie, komisarz Abdel-Atif najbardziej obawiał się
starych kobiet, które same stanowiły prawo i nie uznawały żadnej innej władzy.
- To nieco skomplikowana sprawa i policja musi...
- Przestań pleść bzdury! Musisz dać się komuś we znaki z powodu twojego
awansu i wybrałeś Abu, ponieważ nie było nikogo innego pod ręką, a ten biedny chłopak
nie może się bronić. To źle, bardzo źle, i cała wieś się zbuntuje, jeśli go natychmiast nie
uwolnisz!
Kobieta już miała wybuchnąć gniewem, na szczęście dla komisarza do domu
wbiegł młody Mohamed.
Na ręce miał nowy zegarek.
- Wygraliśmy trzynaście do zera - oświadczył dumnie.
Komisarz usiłował znów zapanować nad sytuacją i zażądał od młodego
sportowca zeznania na temat tego, co robił Abu w dniu zbrodni.
Mohamed potwierdził słowa olbrzyma, podobnie jak babcia i dziesiątka innych
członków rodziny, którzy stali na zewnątrz domu, domagając się, żeby komisarz do-
kładnie zapisał ich zeznania.
- Drogi kolego - zauważył Dodson - czy wniosek nie nasuwa się sam przez się?
Omar Abdel-Atif usiłował jeszcze wyjść z honorem:
- Nie wiem, co pan chce powiedzieć...
- Każdy trybunał uwolniłby Abu. Dłuższe przetrzymywanie go w areszcie może
zaszkodzić pańskiej karierze.
Egipcjanin musiał przyznać, że jego kolega ma rację.
- Dobrze... Zajmę się formalnościami. Ale jeśli nie on, to znaczy, że mordercą jest
ktoś inny! I kogo ja zaaresztuję?
ROZDZIAŁ XXIII
Słońce wschodziło nad świątynią w File, królestwem wielkiej czarodziejki Izydy.
File, którą francuski powieściopisarz Pierre Loti nazwał “perłą Egiptu", zajmowała całą
powierzchnię niewielkiej wyspy długości około czterystu i szerokości stu trzydziestu
metrów. Tu nie było miejsca dla świeckich. Kapłani starożytnego Egiptu czcili tu
“odległą boginię", wściekłą lwicę powracającą z Dalekiego Południa, która dzięki
obrzędom zmieniała się w łagodną i miłą kotkę. Na File królowały muzyka i miłość, w
tym niepowtarzalnym miejscu bogini Izyda odkrywała wiernym tajemnicę zmar-
twychwstania.
Mimo że Dodson czuł się nieswojo w niewielkiej barce motorowej, którą jechał na
wyspę w towarzystwie lorda Percivala, zapomniał o swoich obawach, zafascynowany
pejzażem.
W jednej chwili współczesny świat zniknął. Były tylko wznoszące się ku niebu
pylony świątyni Izydy, sanktuarium położone na wodzie, z dala od ludzkich
niegodziwości.
Nadinspektor, z głową owiniętą białą chustą, wbity w przyciasny kolonialny
garnitur, cierpiał na chorobę morską. Lord Percival, w swoim dziewiczo białym gar-
niturze i w kapeluszu z szerokim rondem, otoczony wyrafinowanym zapachem lawendy,
w skupieniu kontemplował File.
Barka dobiła do małego pomostu. Kapitan pomógł Dodsonowi wstać i przejść
wąską kładką na ląd.
Lord Percival i Dodson pokonali współczesne schody, następnie arystokrata
skierował się w lewo, aby pokazać
Abd el-Mosul lekko się uśmiechnął.
- Jeden z moich synów chciał go zatrudnić jako służącego w swoim domu w
Luksorze. Abu za bardzo kocha Asuan, aby opuścić to miasto, więc odmówił. Mój syn
potraktował tę odmowę jako zniewagę i podniósł głos. Musiałem interweniować, żeby go
uspokoić i wszystko wróciło do normy. Oto mój jedyny spór z Abu, który cieszy się
powszechnym szacunkiem i wykonuje dobrą robotę w Starej Katarakcie. Jest zresztą
bardzo ceniony przez swoich zwierzchników i przez turystów.
Fasada pierwszego pylonu świątyni Izydy była jednocześnie elegancka i potężna.
Wielkich rozmiarów bogini, przedstawiona po obu stronach bramy, wydzielała
magiczne fluidy, dzięki którym faraon mógł pokonać swoich widzialnych i
niewidzialnych wrogów i został przyjęty do kręgu bóstw.
- Co pan sądził o Howardzie Langtonie? - zapytał lord Perci val Abd el-Mosula.
Egipcjanin przez dłuższą chwilę milczał.
- To był człowiek z zewnątrz. Całkowicie z zewnątrz.
ROZDZIAŁ XXIV
Abd el-Mosul, lord Percival i Angus Dodson przekroczyli bramę świątyni Izydy i
weszli na wielki dziedziniec zamknięty drugim pylonem, przesuniętym względem pierw-
szego. Po lewej stronie dziedzińca znajdowało się inammisi, niewielkie sanktuarium, w
którym świętowano narodziny Horusa, syna zmartwychwstałego Ozyrysa. Dzięki swojej
mocy i znajomości leków Izyda miała ochraniać dziecko przed złymi uczynkami Setha,
aby mogło dorosnąć i w przyszłości zostać faraonem. W ten sposób wielka bogini wal-
czyła ze złem i ciemnymi mocami.
Abd el-Mosul zatrzymał się.
- W moim długim życiu poznałem wielu Europejczyków - zwierzył się -
egiptologów, biznesmenów, podróżników, wielkie indywidualności, krótko mówiąc, ludzi
różnego pokroju... Ale ten Howard Langton miał dziwną cechę: był na wskroś uczciwy.
Nie trochę uczciwy czy uczciwy okazyjnie lub tylko w pewnych okolicznościach, lub z
obowiązku; nie: był z gruntu człowiekiem uczciwym, a w konsekwencji dziwakiem.
Dzięki temu miał szansę stać się obiektem muzealnym.
- Dlaczego jest pan tak kategoryczny? - zapytał lord Percival.
- Instynkt starego człowieka można porównać do instynktu rybaka lub
myśliwego - nigdy nie zawodzi.
- Co pan jeszcze wie o Langtonie? - dopytywał się lord Percival.
- Już nic więcej. W moim wieku człowiek szykuje się na tamten świat i nie
interesuje się już życiem innych.
- Czy jego kolega Steven Faxmore pozostawał z nim w dobrych stosunkach?
- Trudne pytanie. Jak mogę oceniać relacje między dwoma Brytyjczykami:
Anglikiem i Szkotem? Według mojej wiedzy ta odmienność stworzyła między nimi
przepaść szczególnie trudną do pokonania.
- Przypuszczam, że poznał pan Faxmore'a?
- To człowiek, którego wszędzie pełno i który wie o Egipcie mniej, niż mu się
wydaje. W gruncie rzeczy nie interesuje się moim krajem i goni za mrzonką, która
niewątpliwie nie ma wiele wspólnego z nauką. Faxmore to człowiek niebezpieczny, to
jasne, nie wolno go lekceważyć, ale połamie sobie zęby, bo ma większą ambicję niż
możliwości.
- A jaka jest, pańskim zdaniem, ta ambicja? - zapytał Dodson.
- Skąd miałbym wiedzieć?
Abd el-Mosul przystanął przed wejściem do drugiego pylonu świątyni Izydy.
Nadinspektor zauważył jego pomieszanie.
- Nie chce pan zwiedzić sali kolumnowej?
- Nie, panie Dodson. Niech sobie mówią, że chodzi tylko o stanowisko
archeologiczne i że bogini Izyda nie żyje; ja w to nie wierzę i lękam się jej magii. Jestem
dobrym muzułmaninem i chcę nim pozostać. Wejście do takiej świątyni jak ta jest
ryzykowne, a ja unikam ryzyka. Chodźmy do pawilonu Trajana, to cudowne miejsce.
Trójka mężczyzn opuściła świątynię bogini i udała się w kierunku eleganckiego
pawilonu z czternastoma kolumnami, zbudowanego za panowania cesarza rzymskiego
Trajana dla barki bogini.
- Wydaje się, że niemiecka egiptolog Domenica Strauss była bardzo związana z
Howardem Langtonem - powiedział lord Percival. - Też pan tak uważa?
- Nie znam jej - odpowiedział Abd el-Mosul.
- Za to musi pan dobrze znać Albertine Abletout.
Stary Egipcjanin podniósł wzrok ku niebu.
- Jest jedyna w swoim rodzaju, inspektorze, a to już dużo! Tak naprawdę o wiele
za dużo dla innych. Jeśli chce pan zaznać trochę ciszy i spokoju, lepiej się do niej nie
zbliżać.
- Jej rodak, Villabert Glotoni, wydaje się sympatyczniejszy.
- Wszystko zależy od tego, co pan rozumie przez słowo “sympatyczny"... To
osoba, której nie mam ochoty znać i z którą się nie widuję.
Abd el-Mosul zaprowadził Brytyjczyków do małej świątyni Hathor. To właśnie
tam bogini była przyjmowana przez muzyków i muzykantki, którzy łagodzili jej gniew
grą na lirze i śpiewem.
- Co pan sądzi o doktorze Alanie Qerry? - zapytał lord Percival.
- Nic. Nie przyjeżdża do południowych prowincji.
- Wyznam panu, że mnie on intryguje.
- Czyżby podejrzewał go pan o... zbrodnię?
- Nie mam jeszcze żadnej wyraźnej wskazówki zmierzającej w tym kierunku, ale
jego rola w tej sprawie wciąż pozostaje zagadkowa.
- Jeśli właściwie postrzegam pańską determinację, milordzie, jestem przekonany,
że uda się to panu rozwikłać. Z pewnością nie zniechęci się pan i nie pozostawi w cieniu
tego, co powinno wyjść na światło dzienne.
- Czy jest pan przyjacielem inspektora Ahmeda al-Fostata?
Po raz pierwszy starzec okazał zirytowanie.
- Al-Fostat uprawia swój zawód tak, jak go rozumie. To jego sprawa, nie moja.
- Czy mam rozumieć, że jego postępowanie wydaje się panu podejrzane?
- Powinien pan zrozumieć, że nie jesteśmy w tym samym obozie i nie wchodzimy
sobie w drogę.
- Przyszła mi do głowy pewna myśl, bez wątpienia niedorzeczna - powiedział
Szkot poufnym tonem. - Czy nie jest pan na tropie czegoś w rodzaju skarbu?
Twarz Abd el-Mosula stężała.
- Wiem, że przeszłość to przeszłość - ciągnął lord Percival - i że nielegalne
poszukiwania stają się coraz rzadsze, niemal nie istnieją. Ale przypuśćmy, że otrzy-
małby pan wiadomość o istnieniu obiektów archeologicznych dużej wartości w miejscu
trudno dostępnym. Jaka byłaby pańska reakcja?
- Sam pan sobie odpowiedział: to już przeszłość i w żaden sposób mnie nie
dotyczy. Robi się gorąco, a ja jestem już stary. Proszę spokojnie kontynuować
zwiedzanie świątyni na File. Ja pójdę odpocząć.
ROZDZIAŁ XXV
Komisarz Abdel-Atif wydawał się skrajnie wyczerpany. To była jego dwunasta
kawa po turecku od rana.
- Widzieliście się z Abd el-Mosulem?
- Na File, jak było ustalone - odpowiedział lord Percival.
Egipcjanin był wyraźnie zaniepokojony.
- Czy spotkanie przebiegło pomyślnie?
- Dobrze się zaczęło, gorzej skończyło.
- Chce pan powiedzieć... źle skończyło?
- Abd el-Mosulowi nie podobało się moje ostatnie pytanie - wyznał arystokrata.
- O co go pan zapytał?
- Czy nie wpadł na trop ukrytego skarbu.
Komisarz zaniemówił.
- Ależ... Ależ... To jedyny temat, którego należało unikać!
- Wprost przeciwnie, przyjacielu! Jak panu potwierdzi nadinspektor, Abd
el-Mosul ograniczał się do mało konkretnych rozważań, a o niektórych podejrzanych za-
chował bezpieczne milczenie. Pozostało mi tylko jedno: sprowokować go.
- I udało się panu?
- Zobaczymy.
- Abd el-Mosul zareaguje gwałtownie!
- A moim zdaniem jego pozycja jest słaba. Odnoszę nawet wrażenie, że czuje się
zagrożony naszymi pytaniami. Inaczej mówiąc, ma coś na sumieniu.
Komisarz opróżnił filiżankę kawy i bezwiednie przeżuwał fusy.
- Nic gorszego nie mogło się zdarzyć... Abd el-Mosul stoi na czele prawdziwej
siatki i nie pozostanie bezczynny! Powinniście przestać się mu naprzykrzać. Tutaj jest
górą.
- Proszę wybaczyć mój upór, ale uważam, że mamy dobrą kartę.
- Jaką?
- Abd el-Mosul zaniepokoił się. Myśli, że mamy informacje, które mogłyby mu
zaszkodzić i będzie musiał coś zrobić, żeby się ukryć. W jego wieku z pewnością nie chce
mu się walczyć z policją.
Egipcjanin odzyskał pewność siebie.
- Co pan proponuje?
- W miarę możliwości niech pan każe śledzić Abd el-Mosula i proszę mi
powiedzieć, jeśli wyjedzie lub jeśli się będzie niecodziennie zachowywał.
- To raczej ryzykowne...
- Ma pan z pewnością kilku speców od śledzenia i kilku dobrze rozstawionych
tajniaków. Nie ma potrzeby zmieniać stałych dyspozycji, komisarzu, niech tylko będą w
pogotowiu.
Komisarz w odpowiedzi niewyraźnie mruknął.
- Chcielibyśmy przesłuchać doktora Qerry - dorzucił lord Percival.
- O właśnie! Wszędzie go szukam! Wyszedł z hotelu i nie ma go w Kairze. A
ponieważ nie mam mu nic konkretnego do zarzucenia, nie mogę rozesłać za nim listów
gończych po całym kraju.
- Jest jednak w kręgu podejrzanych! - zaprotestował Dodson. - Powinien pan
zrobić wszystko, żeby go odnaleźć.
- Dobrze, dobrze... Zajmę się tym. A propos, kazałem uwolnić Abu. Od tej strony
sprawa jest zamknięta.
W Starej Katarakcie prace postępowały w umiarkowanym tempie mimo
ponaglających próśb biur podróży, które chciały jak najszybciej wypuścić falę turystów
pragnących zamieszkać w tym prestiżowym hotelu.
Brytyjczycy zostali potraktowani szczególnie ciepło i z prawdziwą satysfakcją
zobaczyli Abu, który podszedł do nich z tacą.
- Dyrekcja prosi panów o przyjęcie szklaneczki prawdziwej szkockiej whisky.
Morale Dodsona poszło w górę.
- Wasza dostojność - powiedział wysoki Nubijczyk, pochylając się w stronę lorda
Percivala. - Chcę panu podziękować za to, że się pan za mną wstawił. Musi pan wiedzieć,
że jestem pańskim dozgonnym dłużnikiem.
- Czy to nie największa radość, kiedy się patrzy, jak prawda zwycięża?
- Poza tym, wasza dostojność, nie dopuścił pan do gwałtownej śmierci.
- O czym pan mówi? - zapytał zaintrygowany Dodson.
- Gdyby nie pańska interwencja, moja babcia najprawdopodobniej zabiłaby
komisarza Abdel-Atifa.
- Czy może pan coś dla mnie zrobić, panie Abu?
- Oby Bóg pozwolił mi panu pomóc, wasza dostojność.
- Szukamy doktora Alana Qerry, tego dziwnego osobnika w czerni. Być może
wrócił do Kairu, a być może jest jeszcze gdzieś tutaj.
- Jeśli tak jest, będą panowie wkrótce wiedzieć.
W cieniu, w wygodnym fotelu ze szklanką whisky w dłoni, nadinspektor
rozkoszował się chwilą rzadkiej przyjemności.
Na brzegu Nilu bawiły się dwa psy. Lord Percival myślał o Abercrombiem. Przez
telefon dowiedział się, że z powodu nieobecności pana pies padł ofiarą lekkiej depresji,
którą majordomus leczył podwójną porcją koziego sera i befsztyku oraz codzienną
wizytą u lady Ofelii. Jej słodycz łagodziła smutek czarnego psa.
Czy tu, w Asuanie, można sobie wyobrazić istnienie zbrodni? Słońce, Nil, palmy i
pustynia utworzyły raj na ziemi, gdzie najbardziej zagubiona dusza mogłaby znaleźć
odpoczynek.
Któż nie miałby ochoty zostawić tu swoich bagaży, marzyć o tysiącu istnień i
zwierzać się bogom i boginiom, które, mimo zasłon islamu, pozostawały obecne w sercu
skał i w prądzie rzeki?
- Czy mogę panu przeszkodzić, wasza dostojność?
- Bardzo proszę, panie Abu.
- Doktor Qerry nie opuścił Asuanu.
- Gdzie się ukrył?
- W miejscu raczej niezwykłym, wasza dostojność. Myślał z pewnością, że nikt go
nie zauważy, ale oczy są wszędzie, nawet na bezludnej pustyni. Jeśli pan chce,
zaprowadzę pana.
Wieczorną ciszę przerwał świst. Abu chwycił Szkota i pociągnął do tyłu, ale lord
poczuł pieczenie w prawym przedramieniu.
Strzała, która go drasnęła, zakończyła lot na przybrzeżnym kamieniu.
- Wasza dostojność, jest pan ranny?
- Lekko... Myślę, że uratował mi pan życie, Abu. Przynajmniej...
Lord Percival zabrał strzałę: czy jej grot nie został umoczony w truciźnie?
ROZDZIAŁ XXVI
Dodson chodził tam i z powrotem przed pokojem lorda Percivala. Abu stał w
bezruchu ze skrzyżowanymi ramionami i oczami utkwionymi w jeden punkt.
- Co tam robią ci lekarze! - złościł się nadinspektor. - Badają go już przeszło
godzinę... I nadal żadnej diagnozy!
W głębi duszy Nubijczyk zastanawiał się, czy słynna brytyjska samokontrola nie
była mitem.
- W wypadku zatrucia - ciągnął Dodson - trzeba natychmiast przewieźć lorda
Percivala do szpitala specjalistycznego. Przecież nie możemy mu pozwolić tak po prostu
umrzeć!
Wreszcie drzwi do pokoju otworzyły się.
Trzej lekarze wyszli ze skupionymi twarzami i, rozmawiając, przepadli w
korytarzu.
Pojawił się lord Percival. Dodson i Abu wstrzymali oddech.
- Diagnoza jest bezlitosna - powiedział. - Rękaw marynarki rzeczywiście został
rozdarty. Co zaś się tyczy reszty, mam tylko lekkie draśnięcie i ani śladu trucizny.
- Trzeba jak najszybciej odnaleźć sprawcę - stwierdził Dodson. - Może ponowić
atak.
- Inszallah, i wszystko w swoim czasie, nadinspektorze. Mamy pilniejsze sprawy.
Nadinspektor tęsknił za brzegami Nilu. Panował tam nieznośny upał, ale lekki
wiatr przynosił brytyjskiemu turyście wyraźną ulgę.
Tu, na pustyni, wydawało się, że skały i piach wzmagają jeszcze żar słońca. Abu
odwiózł gości jeepem, który, mimo iż można by było uważać go za antyk, zdołał pokonać
wszelkie przeszkody na egipskich drogach, od wybojów po nieoczekiwane pochyłości.
Opuścili Asuan od strony południowej i wjechali w dziwny pejzaż, na który
składały się różnej wielkości bloki skalne i połacie pustyni, najwyraźniej niechętne
wszelkiej obecności człowieka. Mimo to technika i przemysł wydały walkę tym
pustkowiom. Słupy wysokiego napięcia powoli opanowywały królestwo demonów pu-
styni, które, według tutejszych bajarzy, prędzej czy później wezmą za to odwet.
Jeep zatrzymał się.
Dodson wysiadł z trudnością.
- Jesteśmy w kopalni granitu należącej do faraonów - powiedział Abu. - To
właśnie stąd pochodziły bloki używane przy wznoszeniu ich gigantycznych budowli.
- Czy długo będziemy musieli iść? - zaniepokoił się nadintendent.
- Nie - odpowiedział Nubijczyk. - Doktor Qerry od dwóch dni ukrywa się w
szopie, którą widać o jakieś sto metrów stąd.
Trzej mężczyźni powoli szli w kierunku baraku skleconego z desek, którego
drzwi byty zamknięte.
- Doktorze Qerry - powiedział spokojnie Szkot - chcemy z panem porozmawiać.
Wewnątrz baraku coś się poruszyło. Do szpary przywarło oko.
- Jestem lord Percival Kilvanock, a to nadinspektor Dodson. Czy może pan
otworzyć drzwi?
Zapytany ani drgnął.
- Pozwoli pan, że ja się tym zajmę, wasza dostojność?
Arystokrata skinął głową.
Nubijski siłacz wyjął z zawiasów drzwi baraku i położył je na podłodze.
Wewnątrz siedział skulony niewysoki mężczyzna ubrany na czarno, zakrywający
twarz rękami w rękawiczkach.
- Wynoście się stąd, natychmiast!
- Nie ma się pan czego obawiać, doktorze.
- Co pan o tym wie? Ukrywam się, ponieważ grozi mi śmiertelne
niebezpieczeństwo!
- Wasza dostojność, czy życzy pan sobie, żebym wziął doktora i wsadził go do
jeepa?
- Niech ten potwór mnie nie dotyka! - ryknął Alan Qerry.
- Jeśli chce pan uniknąć jego interwencji - zasugerował lord Percival - powinien
pan wstać i pójść z nami, żebyśmy mogli spokojnie porozmawiać.
- Mówię wam, że ktoś chce mnie zabić! Jeśli stąd wyjdę, zastrzeli mnie strzelec
wyborowy lub fanatyk uzbrojony w nóż ugodzi mnie w plecy. Nie mam sobie nic do
zarzucenia i nie chcę być kolejną ofiarą!
- Jest nas trzech, doktorze, i obronimy pana. Chodźmy do nie skończonego
obelisku. Są tam już turyści, będziemy bezpieczni.
- Zostaję tutaj i nie chcę z wami rozmawiać.
- Szkoda, doktorze Qerry, ponieważ komisarz Ab-del-Atif wszędzie pana szuka i
ma zamiar oskarżyć pana o dokonanie zabójstwa.
Alan Qerry zerwał się na równe nogi.
- Mnie? A to głupiec!
Specjalista od mumii miał orli nos, wystające kości policzkowe i bardzo wąskie
wargi, a na policzkach kilkudniowy zarost.
Qerry uderzył się w pierś.
- Jestem niewinny, absolutnie niewinny, ale wiem wszystko! A ponieważ wiem
wszystko, zabiją mnie!
Głos Alana Qerry byt równie dziwny, jak jego zachowanie. Wysoki, to znów
niski, nieustannie wznosił się i opadał.
- Jesteśmy tu, aby panu pomóc - potwierdził lord Percival. - Jeśli zgodzi się pan
wyjaśnić swoje zachowanie i wskaże mordercę Howarda Langtona, wyjdzie pan z tej
historii bez szwanku.
Alan Qerry patrzył na Szkota spod oka, z najwyższą nieufnością.
- Może mi pan przysiąc?
- Ma pan moje słowo, doktorze.
- I nie wtrąci mnie pan do więzienia?
- Nie ma o tym mowy.
- Czy idąc tutaj, zauważyli panowie jakichś podejrzanych osobników?
- Nikogo. Nasz przyjaciel Abu doskonale zna okolicę i dzięki niemu zapewnimy
panu ochronę.
- Proszę podejść, milordzie.
Doktor Qerry powiedział coś arystokracie na ucho.
- Widziałem go w Starej Katarakcie... to Nubijczyk, a ja nie lubię Nubijczyków.
To kłamcy i gwałtownicy. Boję się ich. Czy jest go pan pewien?
- Mamy dowód, że Abu nie odegrał żadnej roli w morderstwie Howarda
Langtona.
- Znaczący dowód?
- Znaczący.
Doktor Qerry zamyślił się.
- Dobrze... Chciałbym panom wierzyć. Niech ten Abu idzie przed nami. Pan i
pański kolega będziecie szli po bokach.
Tak zrobili.
Dodson zobaczył niezwykłe miejsce: w skale tkwił uwięziony gigantyczny obelisk,
który po postawieniu mierzyłby czterdzieści sześć metrów wysokości i ważył by nie
mniej niż tysiąc dwieście ton. Byłby więc najwyższym, jaki kiedykolwiek wznieśli
starożytni Egipcjanie, ale pozostał w kopalni, ponieważ z powodu trzęsienia ziemi pękł.
Budowniczowie porzucili więc gigantyczny kamień, martwy jeszcze przed narodzinami.
Czwórka mężczyzn niewielkimi schodami wspięła się na obelisk i szła po
kolosalnym granitowym cielsku dożywającym wieczności pod słońcem Asuanu.
Wyraźnie zdenerwowany doktor Qerry nie przestawał się rozglądać.
- Dlaczego jest pan taki niespokojny? - zapytał lord Percival.
- Ponieważ wiem wszystko o morderstwie Howarda Langtona.
ROZDZIAŁ XXVII
- Mówi pan poważnie, doktorze Qerry? - spytał Angus Dodson.
- Jestem naukowcem, nadinspektorze, i nie mam zwyczaju mówić byle czego.
Jeśli mówię, że wiem wszystko, to dlatego, że tak jest. Również dlatego moje życie jest w
poważnym niebezpieczeństwie.
- Powinniśmy usiąść - zaproponował lord Percival. Dodson i Qerry usiedli na
brzegu obelisku z nogami wiszącymi w powietrzu. Abu, ze skrzyżowanymi ramionami,
stał, śledząc wzrokiem okolicę. Arystokrata zwrócił się do medyka:
- Doktorze Qerry, przypuszczam, że znał pan dobrze Howarda Langtona.
- Myli się pan! Zetknąłem się z nim tylko raz, na oficjalnym przyjęciu w Kairze,
tuż po jego przybyciu do Egiptu. W każdym razie nie było powodu, żebyśmy się
spotykali, ponieważ każdy z nas pracował w swojej dziedzinie, a nasza działalność w
żaden sposób się nie pokrywała.
- Czy Langton był naukowcem wysokiej klasy?
- Został mianowany na stanowisko dyrektora, to wszystko, co wiem.
- Kto panu powiedział, że został zamordowany?
Na twarzy Alana Qerry malowało się zdziwienie.
- Ależ... to przecież jasne! Stanął na czele brytyjskich archeologów w Egipcie i
zniknął! A więc został zamordowany.
- Z jakiego powodu, doktorze?
- Ponieważ wszyscy go nienawidzili.
- Czy określenie “wszyscy" obejmuje Abd el-Mosula?
- Nie... On nie jest egiptologiem, lecz potomkiem rabusiów. Sam pewnie
uczestniczył w kilku niewielkich kradzieżach, ale już dawno tego zaniechał i cieszy się
spokojną starością. “Wszyscy" oznacza egiptologów!
- Również Stevena Faxmore'a?
- Faxmore chciał położyć łapę na wszystkich wykopaliskach! Zamierzał
opanować cały Egipt, a tu nagle przyjeżdża Langton! Nietrudno wyciągnąć wniosek.
Przedtem jego śmiertelnym wrogiem była Francuzka Abletout. Przez lata prowadzili
cichą wojnę, nie cofając się przed ciosami poniżej pasa. Ponieważ specjalnością
Faxmore'a jest wiedzieć wszystko o wszystkich, wykorzystuje najmniejsze potknięcia.
Ale Francuzka nie ustąpiła mu piędzi ziemi i aż do tej pory był to w pewnym sensie mecz
remisowy. Każde z nich zajęło określoną pozycję i w końcu zadowolili się obroną swoich
terenów. Przyjazd Langtona całkowicie odmienił sytuację. Korzystniejsze było
zjednoczenie niż walka, oraz połączenie sił, przynajmniej na jakiś czas, aby
wyeliminować niebezpiecznego przeciwnika.
- Pan mnie zadziwia, doktorze; pani Abletout wydaje się osobą miłą i uprzejmą.
- Ona miła i uprzejma? Widać, że pan jej dobrze nie zna. To najgorsza zaraza.
Ile karier zdusiła, ile powołań złamała, ile cudzych odkryć wpisała na swój rachunek!
Najokrutniejsza tygrysica dobrze by zrobiła, uciekając przed nią. Nieszczęsny Langton
nie miał czasu, by uświadomić sobie grożące mu niebezpieczeństwo.
- Langton miał przynajmniej sojuszniczkę, Domenikę Strauss.
- Nienawidzę jej! Dlaczego interesuje się mumiami? Powinna ograniczyć się tylko
do swojej specjalizacji, zamiast mieszać się do cudzych spraw! Ona wcale nie kochała
Langtona, zajmowała ją jedynie własna kariera.
A kiedy poproszono ją o pomoc, aby ostatecznie pozbyć się intruza, zrobiła to bez
najmniejszych skrupułów.
- Jeśli dobrze rozumiem - przerwał Angus Dodson - stawia pan tezę o spisku
zawiązanym przeciwko Howardowi Langtonowi.
- To oczywiste, nadinspektorze! A wśród spiskowców był również Villabert
Glotoni, ten Francuz, na pozór lekkomyślny, którego niekompetencja rzuca się w oczy, a
który jest jednocześnie kolekcjonerem broni.
- Jaką broń zbiera najchętniej?
- Afrykańskie sztylety i zatrute strzały. Ale nic panowie u niego nie znajdą. Zaraz
po morderstwie sprzedał wszystko na bazarze. W wypadku rewizji będzie czysty jak
śnieg.
- Skąd pan wie o istnieniu tej kolekcji?
- Pokazał mi ją! Tylko dla mnie zarezerwował ten przywilej, wiedząc, że jestem
człowiekiem dyskretnym i małomównym. Ale zostało popełnione morderstwo... więc nie
mogę milczeć.
- Mimo to - zauważył lord Percival - Glotoni nie miał powodu, by bać się
Howarda Langtona.
- Proszę w to nie wierzyć! Chodziły słuchy, że Langton miał zamiar zaprowadzić
porządek na wszystkich terenach wykopaliskowych i usunąć nierobów i parszywe
owce... Zasłona dymna otaczająca Glotoniego zostałaby wkrótce rozwiana! Inni także
mieli pójść do odstrzału, na przykład inspektor do spraw starożytności Ahmed al-Fostat.
- Co pan mu zarzuca?
- W ogóle nie zna się na egiptologii i kupił swoje stanowisko, aby móc prowadzić
działalność przynoszącą o wiele większe korzyści niż nadzorowanie terenów
wykopaliskowych. Mam na myśli kradzież. Raz o mały włos złapano by go za rękę, ale
przekupił sędziów i nie został skazany. Oczywiście robi to nadal, tyle że stara się kraść
przedmioty drobne, za to dużej wartości. Ponieważ al-Fostat jest wystarczająco zręczny,
aby nie zostawiać śladów, działa zupełnie bezkarnie.
- Wszystkie te osoby zebrały się wówczas w Starej Katarakcie, aby zadecydować
o usunięciu Howarda Langtona?
- To właśnie odkryłem, milordzie, i dlatego chcą mnie teraz usunąć, żebym
milczał!
- No to przegrali - ocenił Dodson - ponieważ miał pan czas, aby nas o tym
poinformować.
Zdawszy sobie nagle sprawę z tej nowej sytuacji, Alan Qerry podrapał się w
ucho.
- I... będziecie interweniować?
- Oczywiście. Dlatego jest pan teraz poza zasięgiem wrogów.
- Ach tak...
- Dlaczego był pan w Starej Katarakcie w dniu morderstwa, doktorze Qerry?
- Czysty przypadek... Lepiej by było, gdybym się znalazł gdzie indziej!
- Otóż nie, ponieważ pańska obecność pozwoli nam ująć sprawcę.
- Patrząc na to z tego punktu widzenia... Wracam do Kairu. Czekają na mnie
moje mumie.
ROZDZIAŁ XXVIII
“Zwyciężczyni", “matka świata": taki był Kair, którego widok oszołomił Angusa
Dodsona. To oczywiste, że w godzinach szczytu w londyńskim City panował ruch, ale w
porównaniu z rwącym potokiem poruszającym niemal bezustannie sercem stolicy
współczesnego Egiptu była to tylko spokojna rzeka.
Samodzielna jazda byłaby szaleństwem. Jedyne rozwiązanie to zdanie się na
taksówkarza, z nadzieją, że jego samochód będzie wyposażony w hamulce. Ponieważ do
narodowych sportów należało wpadanie na pieszych usiłujących pokonać potok
samochodów, niektórzy kierowcy upodobali sobie pedał gazu. Rollsy i mercedesy
mieszały się z ledwo identyfikowalnymi przedmiotami jeżdżącymi, a to bogato
ozdobionymi talizmanami i amuletami, a to pozbawionymi jednych lub dwojga drzwi, a
nawet dźwigni zmiany biegów.
Autobusy były oczywiście niedostępne dla Europejczyka. Po pierwsze, nie
umiałby zgadnąć, dokąd jadą, po drugie zaś, nie był dość zręczny, by doczepić się do
ludzi oblepiających szczelnie wypełniony po brzegi pojazd i uczepionych wszystkiego, co
tylko wystawało na zewnątrz.
Kiedy jakiś kairski autobus wpadał do Nilu, liczba ofiar była znaczna.
Nadinspektor zamknął oczy.
Taksówka o włos minęła osła ciągnącego wózek siana, na którym siedziało
dziesięcioro rozbawionych dzieciaków.
Lord Percival zwrócił się do kierowcy:
- Powiedz mi, przyjacielu, czy jest pan pewien, że dobrze pan jedzie?
- Jedziemy, profesorze, jedziemy. Ale nie trzeba się spieszyć.
- Jeśli chce pan dostać przyzwoity napiwek, lepiej niech pan zawróci, pojedzie
wzdłuż brzegu w kierunku Muzeum Egipskiego, a następnie skręci w ulicę
Champolliona. Tam wskażę panu dalszą drogę.
Kierowca taksówki nie odważył się już więcej dyskutować. Po raz pierwszy trafił
na turystę, który tak znakomicie orientował się w egipskiej stolicy.
Kiedy taksówka zwolniła, Dodson otworzył oczy i zobaczył barwny korowód
zachwycających dziewcząt ubranych po europejsku, zakwefionych kobiet, mężczyzn w
dżellabach lub wyrafinowanych strojach, biegających podrostków, obnośnych
sprzedawców, którzy proponowali herbatę i krokiety warzywne.
Pęknięta rura kanalizacyjna spowodowała monstrualny korek. Taksówkarz
ominął go, jadąc po chodniku, potem pod prąd i przejeżdżając na czerwonym świetle,
które nigdy nie zmieniało się na zielone.
Samochód zahamował, wbijając się kołami w chodnik.
- Proszę bardzo, profesorze. Może pan być ze mnie zadowolony.
Lord Percival hojnie zapłacił za kurs i poprosił kierowcę, żeby na nich zaczekał.
Wydawało się, że silnik samochodu pociągnie do wieczora.
Przed wejściem do budynku Szkot podniósł głowę.
- Na co pan patrzy? - zapytał nadinspektor.
- Są w Kairze domy zwane nagłą śmiercią. Pierwotny projekt przewidywał trzy
lub cztery kondygnacje, a konstrukcja liczy ponad dziesięć. Byle trzęsienie ziemi, a cały
budynek wali się jak domek z kart. Ten jest wystarczająco stary, żeby trzymać się
jeszcze jakiś czas.
W progu stał starszy strażnik.
- Pan prezes kogoś szuka?
- Pana Mohameda Rashida.
Strażnik dyskretnie wyciągnął rękę i lord Percival wsunął do niej banknot
wartości jednego funta egipskiego.
- Drugie piętro, drzwi na prawo. Proszę nie jechać windą, często się psuje.
Zielona farba łuszczyła się ze ścian. Arystokrata zadzwonił do drzwi z wizytówką
“Mohamed Rashid, dyrektor".
Otworzył młody mężczyzna w białej koszuli, pod krawatem.
- Pokój wam.
- Pokój panu i miłosierdzie Allaha i jego błogosławieństwo - odpowiedział lord
Percival. - Czy pan dyrektor przyjmuje?
- Zobaczę. Proszę usiąść i poczekać.
Rozpoczęła się próba sił. Oczekiwanie mogło trwać pięć minut, ale także pięć
godzin.
- To może być niepotrzebne - prorokował pesymistycznie Dodson. - Zastanawiam
się, czy nie zrobilibyśmy lepiej, gdybyśmy przycisnęli tego doktora Qerry, który wydaje
się dość niezrównoważony umysłowo.
- Chyba że jest znakomitym aktorem. Młody mężczyzna znów się pojawił.
- Pan dyrektor pyta, czy ma pan wizytówkę.
- Oczywiście - odpowiedział lord Percival, podając gęsto zapisany kartonik.
Pół minuty później drzwi biura stały przed nimi otworem. Arystokrata nie
zdradził Dodsonowi, że wybrał wizytówkę, którą pokazywał rzadko, ponieważ wypisane
były na niej imiona jego wszystkich szlacheckich przodków.
Mohamed Rashid był człowiekiem szczęśliwym, promiennym i łakomym. Ważył
sto dziesięć kilogramów i przepadał za wybornymi, niestety nieco tłustymi ciastkami.
- Jestem nadzwyczaj szczęśliwy, że mogę gościć tak wybitne osobistości.
- Cały zaszczyt po naszej stronie - powiedział Szkot. - Pańska sława wykracza
poza granice pańskiego kraju.
- Naprawdę?
- Firma, która nas zatrudnia, uważa pana za jednego z najbardziej błyskotliwych
egipskich przemysłowców... ale nie pochwala pańskiej współpracy ze Scottish Brewer, z
którym bezpośrednio konkurujemy.
- Ach... To niezręczna sytuacja.
- Bardzo niezręczna, przyznaję, ale nie tracimy nadziei, że wejdziemy na rynek
egipski.... Należałoby tylko unieważnić stare kontrakty i zobaczyć, jak moglibyśmy
sporządzić nowy plan z pańskim udziałem.
- Nie mam nic przeciwko temu - powiedział Egipcjanin - ale jestem związany z
doradcą technicznym, z którym Scottish Brewer współpracuje bliżej niż z innymi. A nie
będzie łatwo obejść jego zgodę...
- Możemy próbować go przekonać, bez pańskiego udziału oczywiście. Jeśli się
nam nie uda, będzie pan nadal pracować z naszym konkurentem. Jeśli zaś się powiedzie,
podniesiemy w sposób istotny pańskie wynagrodzenie.
Oczy dyrektora rozbłysły.
- To dobrze... bardzo dobrze. Mój doradca techniczny nazywa się Andrew
Johnson i mieszka przy Sharia el-Din.
ROZDZIAŁ XXIX
Znalezienie Sharia el-Din nie było łatwe. Z powodu ciągłego i gwałtownego
wzrostu liczby ludności żaden kairczyk nie znał już wszystkich ulic w mieście.
Na szczęście taksówkarz znał byłego strażnika budynku. Dla jego kuzyna,
właściciela kawiarni, stolica nie miała sekretów.
Rozmawiali długo przy wybornej herbacie miętowej, ale konkluzja była jasna i
ostateczna: Sharia el-Din to nowa uliczka na przedmieściu, gdzie niedawno pobudowano
bloki.
Mimo dość dokładnych wskazówek kierowca wielokrotnie się gubił, zanim w
końcu trafił na właściwą grupę budynków.
Żaden blok nie był skończony. Wokół betonowych fasad wznosiły się drewniane
rusztowania i nikt nie wiedział, kiedy robotnicy znów zabiorą się do pracy. Aby uniknąć
opłat za ukończenie budowy, inwestorom opłacało się raczej pozostawić niektóre
budynki w obecnym stanie.
- Jeśli trzeba pukać do drzwi każdego mieszkania, nie wyjdziemy stąd przed
miesiącem! - stwierdził Dodson.
- Potrzebujemy informatorów.
Lord Percival podszedł do zamiatacza przesuwającego dostojnym i bardzo
powolnym ruchem kupkę śmieci, które wiatr nieustannie zwiewał w to samo miejsce.
- Szukam Andrew Johnsona. Mieszka w jednym z tych domów.
Zamiatacz uśmiechnął się.
- Pochodzę z Południa i znam tylko członków mojej rodziny. Ale mogę ci polecić
kolegę.
Suty napiwek umożliwił Szkotowi spotkanie z rzeczonym kolegą, wyraźnie
stojącym wyżej w hierarchii, ponieważ za skromną opłatą pilnował samochodów z
dzielnicy.
- Andrew Johnson? Tak, mieszka tutaj. Na parterze ostatniego bloku. Teraz go
nie ma.
- Czy często tu przychodzi?
- Nie, nie często. I z nikim nie rozmawia.
Mimo kolejnego napiwku arystokracie nie udało się dowiedzieć niczego więcej.
Na drzwiach mieszkania należącego do Andrewa Johnsona wisiała tabliczka z
napisem: “A.J., Ltd." w alfabecie łacińskim i arabskim.
Stróż porządku śledził Brytyjczyków kątem oka.
- Johnson to nasz przyjaciel - powiedział Dodson. - Prosił, żebyśmy poczekali w
środku.
- Czy macie klucze?
- Oczywiście.
Mimo iż z solidnego angielskiego pnia, nadinspektor Angus Dodson od wczesnej
młodości używał jednego z najbardziej legendarnych wynalazków ludzkiego umysłu:
prawdziwego szwajcarskiego noża. Tym narzędziem był w stanie naprawić każdą
maszynę, otworzyć każdą butelkę i każde drzwi.
Ostatni napiwek rozwiał nieufność dozorcy. Grunt to nie wtrącać się do spraw
obcokrajowców.
Dodson znalazł włącznik.
Duża żarówka oświetliła garaż przerobiony na pracownię. Stoły stolarskie,
metalowe kuwety, różnej wielkości naczynia, miedziane alembiki.
Nadinspektor uczynił kilka kroków, aby zbadać to osobliwe królestwo.
- Jeśli się nie mylę, to jest mały browar! Lord Percival otworzył jutowy worek i
skosztował znajdującego się w nim produktu.
- Ma pan rację, mój drogi Dodsonie. A oto i surowiec: jęczmień.
Na etażerce zobaczyli kolekcję dzieł egiptologicznych poświęconych skarbom
odkrytym w grobowcu Tutanchamona. Szkot przekartkował je i znalazł teczkę z foto-
grafiami.
Przedstawiały stare ceglane konstrukcje, zawierające resztki pieca i małe
pomieszczenia, gdzie przechowywano dzbany.
- O co tu chodzi?
- Coś mi świta, nadinspektorze, ale trzeba to sprawdzić na miejscu.
Inna teczka zawierała rysunki ze scenami przedstawianymi na ścianach egipskich
grobowców i liczne teksty hieroglificzne.
- Co tu jest napisane?
- Nie jestem w stanie odczytać dokładnie, ale jedno słowo stale się przewija:
henket, co znaczy piwo.
- Ale po co by urządzano nielegalny browar na przedmieściu Kairu?
W szafie znajdowały się liczne mikroskopy, niektóre bardzo precyzyjne, oraz
probówki zawierające barwne płyny.
- Ten Andrew Johnson prowadzi doświadczenia. Ale czego tak naprawdę szuka?
- Mam nadzieję, że będziemy mieli okazję go o to zapytać.
- Zamierza pan spędzić tutaj noc, milordzie?
- Obawiam się, że tak. A jeśli Johnson nie wróci, trzeba będzie uzbroić się w
cierpliwość. Nikt nie pomoże nam go odnaleźć, a jest on być może najważniejszym
ogniwem łańcucha, który doprowadzi nas do prawdy.
Dodson zmarkotniał. Już widział siebie, jak spędza wiele dni i nocy w tym
nieprzytulnym pomieszczeniu.
Mimo dokładnej rewizji nie znaleźli ani jednej butelki piwa.
Dla otuchy Dodson rozmyślał o swoim nowoczesnym biurze, gdzie miał do
dyspozycji wszystkie naukowe techniki policyjne. Dzięki nim morderca Langtona nie
pozostawałby długo w ukryciu.
Tuż przed północą ktoś włożył klucz do zamka. Dodson natychmiast
oprzytomniał. Lord Percival skoczył do drzwi wejściowych, które powoli się otworzyły.
Do warsztatu wszedł mężczyzna i zapalił światło.
- Dobry wieczór, panie Johnson.
Przerażony mężczyzna popatrzył na Szkota, następnie na nadinspektora. Kiedy
usiłował uciec, ten ostatni schwycił go za rękaw i przyparł do ściany.
Dodson przyglądał mu się surowo.
- Dlaczego każe pan nazywać się Andrew Johnson, doktorze Qerry?
ROZDZIAŁ XXX
Doktor Alan Qerry tym razem ubrany był w niebieski kombinezon i brązową
koszulę.
- Ale... co panowie tutaj robią?
- Jesteśmy na tropie mordercy Howarda Langtona i jest możliwe, że właśnie
dotarliśmy do winnego.
Specjalista od mumii, przyparty do muru silnym ramieniem Dodsona, na próżno
się wyrywał.
- Jesteście w błędzie... Jestem niewinny, całkowicie niewinny!
- W takim razie proszę się wytłumaczyć - zażądał lord Percival.
- Co chcecie, żebym wam powiedział?
- Wynajmuje pan to mieszkanie pod fałszywym nazwiskiem i warzy pan tutaj
nielegalnie piwo. Przypuszczam, że Howard Langton odkrył pańską pokątną działalność
i miał zamiar zamknąć to pseudonaukowe laboratorium.
- Nie, absolutnie nie! Mylicie się! W tej sprawie jestem tylko skromnym
pośrednikiem. Przyszedłem tu dziś wieczór, aby się upewnić, że wszystko jest w po-
rządku i trochę tu ogarnąć... Te urządzenia, fiolki, całe to eksperymentowanie... Nie
mam z tym nic wspólnego!
Dodson poczerwieniał.
- Niech pan przestanie mydlić nam oczy!
- Na głowę Jej Królewskiej Wysokości, przysięgam, że mówię prawdę. Jestem
tylko pośrednikiem i pracuję dla kogoś, kto potrzebuje tego pomieszczenia i nie chce się
ujawniać.
- Kto to jest?
- Honor i uczciwość nie pozwalają mi podać jego nazwiska. Obiecałem, że nie
powiem, niezależnie od okoliczności.
Jedynie fakt przynależności do Scotland Yardu, co wymagało przestrzegania
pewnych zasad, nie pozwolił Dodsonowi przejść do rozwiązań ekstremalnych.
- Dobrze - zgodził się lord Percival. - Więcej nie będziemy pana nachodzić.
Nadinspektor był zaskoczony, ale Szkot podtrzymał swoją decyzję.
- Widziałem wystarczająco dużo, doktorze. Proszę dobrze posprzątać lokal,
dobrze mu to zrobi. I proszę pozdrowić ode mnie prawdziwego właściciela.
W taksówce jadącej w stronę Gizy Angus Dodson wybuchnął:
- Ten Qerry co otworzy usta, to skłamie.
- Mniej więcej, nadinspektorze.
- Był w naszych rękach, należało zmusić go, żeby powiedział wszystko, co wie!
- Musi pan odpocząć. U stóp piramid jest wspaniały hotel Mena House, gdzie
przeniesie się pan we śnie do złotego wieku Starego Państwa. A kiedy o świcie otworzy
pan okno swojego pokoju, sen będzie trwał nadal: ujrzy pan wielką piramidę faraona
Cheopsa - to niezrównane arcydzieło zniszczone przez czas.
- A więc nie wierzy pan w winę doktora Qerry?
- Tyle osób kłamie w tej sprawie... która z nich posunęła się do morderstwa? Oto
jedyne ważne pytanie.
Przez moment Dodson przestał rozumieć metodę, którą posługiwał się Szkot. W
tej samej chwili, kiedy wydawało się, że prawda jest na wyciągnięcie ręki, lord Percival
oddalił się od niej i obrał inną drogę dla czystej tylko przyjemności włóczęgi.
- Gdyby się to zdarzyło w Anglii - powiedział nadinspektor - zaaresztowałbym
Qerry'ego i wziąłbym go w krzyżowy ogień pytań. Twierdził, że wie wszystko o
morderstwie Howarda Langtona, a jego zachowanie dowodzi, że jest w to w jakimś
stopniu zamieszany.
- Proszę sobie przypomnieć, nadinspektorze: sztylet, którym zabito Langtona,
notatkę sporządzoną ręką ofiary, kołnierzyk koszuli przesiąknięty zapachem, rozdział
VI z Księgi umarłych, małą amforę przechowywaną przez Langtona... Czy wszystkie te
ślady nie układają się w jasny obraz, który skrywa jeszcze główny motyw, ale którego
kontury zaczynają się już pojawiać?
- To nie jest takie proste... Czy czasem ktoś nie stara się zamydlić nam oczu?
- Dokładnie tak, mój drogi Dodsonie. Przede wszystkim nie spieszmy się. Prawda
jest być może na wyciągnięcie ręki, ale jeśli pomylimy obiekt, może się wymknąć.
W świetle pełni księżyca odcinał się ogromny, doskonały trójkąt. Wielka
piramida, ucieleśnienie wieczności, jaśniała w mroku.
Dodson był zasapany.
Mimo ran, jakie zadali jej arabscy zdobywcy, pozbawiając piaskowcowych
bloków stanowiących jej ozdobę, gigantyczna piramida faraona Cheopsa nadal
panowała na płaskowyżu w Gizie, głosząc zwycięstwo Egiptu faraonów nad śmiercią.
Lord Percival uprzedzał Dodsona, ale wrażenie było niezapomniane: otworzyć
okno na jeden z ocalałych siedmiu cudów świata - to prawdziwa przyjemność.
Nadinspektor przez kilka minut stał jak skamieniały, niezdolny oderwać wzroku od
ogromnej piramidy, kamiennego ucieleśnienia promienia pierwotnego światła.
Kiedy odnalazł arystokratę w jadalni Mena House, był tym jeszcze mocno
poruszony. Bekon, jajecznica i zielony groszek z miętą sprowadziły go na ziemię.
- Proponuję zwiedzanie dużej piramidy, nadinspektorze, później umówimy się na
małą wycieczkę do Średniego Egiptu. Zobaczy pan, krajobraz jest tam cudowny.
Kiedy weszła do sali restauracyjnej, Dodson przerwał jedzenie.
- Ależ... To Domenica Strauss! Niemiecka egiptolog zauważyła mężczyzn i
podeszła do nich.
- Dobry wieczór panom. Zwiedzają panowie piramidy?
- Tak - odparł lord Percival. - Jak nie poddać się magii tego miejsca?
- Czyżby śledztwo się skończyło?
- Robimy co w naszej mocy, ale droga prowadząca do prawdy jest czasem kręta.
A pani, czy próbuje pani uwolnić się od okropnego dramatu, który pani przeżyła?
- Ponowne ujrzenie piramid to silne antidotum na cierpienie. Nie znam
skuteczniejszego. Tutaj wszystko wydaje się efemeryczne i ulotne. Spędzając dzień na
płaskowyżu w Gizie, mam wrażenie, że jestem naprawdę wierna pamięci Howarda.
Proszę mi wybaczyć... Tak bardzo potrzebuję ciszy.
ROZDZIAŁ XXXI
- Nic tu nie ma, milordzie! - zawołał Angus Dodson na widok Tall al-Amarina w
Środkowym Egipcie.
- Prawie nic - poprawił arystokrata.
Tu było Miasto Słońca, stolica faraona Echnatona i jego królewskiej małżonki
Neferetiti.
Przeciętnego turystę rzeczywiście spotykał tu silny zawód. Spodziewał się, że
zobaczy wspaniały pałac mieniący się dekoracjami, wielką świątynię, w której Echnaton
i Neferetiti składali ofiary Słońcu, z główną aleją, gdzie królewska para jeździła w
rydwanie podziwiana przez lud. Wszystko to jednak zniknęło. Pozostała jedynie
rozległa, trochę nijaka równina ciągnąca się wzdłuż Nilu, zamknięta falezą, w której
wykuto groby dla szlachetnie urodzonych dworzan Echnatona. Były puste, ponieważ po
śmierci faraona wszyscy egipscy urzędnicy powrócili do Teb, poprzedniej stolicy i
miasta boga Amona, które Echnaton opuścił.
Angus Dodson odniósł jednak korzyść z niezwykłej wycieczki, ponieważ Szkot
pokazał mu widoczne na ziemi ślady nieistniejących budowli. Nadinspektor
zrekonstruował w wyobraźni królewską wolierę pełną egzotycznych ptaków, pokoje
władcy połączone z pałacem kładką wiszącą nad główną ulicą miasta, siedzibę
ministerstwa spraw zagranicznych, bogate domy arystokracji otoczone wspaniałymi
ogrodami i upiększone basenem. W ten sposób za sprawą kilku ceglanych murków,
jeszcze widocznych planów i scen przedstawionych w grobowcach ożył cały nieistniejący
świat.
W oddali dostrzegli tuman pyłu.
- Jakiś jeździec zbliża się w naszą stronę - stwierdził nadintendent.
Mężczyzna spiął konia o kilka metrów od śledczych, którzy zmuszeni byli
zamknąć oczy, aby nie dostały się do nich drobiny piasku.
- Nie macie prawa przebywać tutaj! - wrzasnął inspektor Ahmed al-Fostat.
- Pokój z panem - powiedział arystokrata.
- Nie czas na formułki grzecznościowe, milordzie. Znajdujecie się w strefie
archeologicznej zamkniętej dla turystów, co podlega surowej karze. Tym razem puszczę
to w niepamięć, ale macie się stąd natychmiast wynieść!
- Wydaje mi się, że sprawuje pan władzę nad dystryktem asuańskim, panie
al-Fostat, a my jesteśmy daleko.
Inspektor do spraw starożytności uśmiechnął się złośliwie.
- Niech pan nie próbuje dyskutować, powołując się na przepisy administracyjne,
które znam lepiej od pana. Jeżeli będzie pan się upierać przy swoim, wypiszę wam
mandat.
- Jesteśmy upoważnieni do prowadzenia śledztwa - przypomniał Dodson. - Czy w
związku z tym zechciałby mi pan powiedzieć, co pan robi w Tali al-Amarinie?
- Proszę nie zmieniać tematu! Przekroczyliście granice prawa i poniesiecie
konsekwencje tego czynu!
Lord Percival pokazał dokument w języku arabskim ze swoją fotografią,
ozdobiony tuzinem pieczęci.
- Czy wystarczy panu zezwolenie na odwiedzenie wszystkich stanowisk
archeologicznych w Egipcie, wystawione osobiście przez dyrektora Służby
Starożytności?
Egipcjanin zsiadł z konia i obejrzał dokument.
- Czyżby pan znał dyrektora Służby?
- To jeden z moich starych przyjaciół.
- Proszę mi wybaczyć. Wykonywałem tylko swoje obowiązki. Brak czujności z
naszej strony sprawia, że nieświadomi turyści codziennie niszczą cenne zabytki, których
nie potrafią zidentyfikować. Oczywiście byłbym zobowiązany, gdyby mógł pan puścić w
niepamięć ten incydent i nie wspominać o nim dyrektorowi.
- Na razie, panie al-Fostat, zechce pan odpowiedzieć na moje pytanie: co pan
tutaj robi?
- Wypełniam rutynowe zadanie... Kolega poprosił mnie, żebym go zastąpił przez
dwa-trzy dni i zrobił inspekcję tego stanowiska. Sam pojechał z wizytą do rodziny
mieszkającej w delcie Nilu.
- Kiedy wraca pan do Asuanu?
- Dziś wieczór. A... pan?
- Zrobimy sobie małą wycieczkę
- Czy śledztwo już się zakończyło?
- Jeszcze trwa, panie al-Fostat, i nie tracimy nadziei, że dotrzemy do prawdy.
- Tym lepiej, tym lepiej. Jeżeli po powrocie do Asuanu będą panowie mieli ochotę
zwiedzić mniej znane stanowiska, proszę bez wahania się ze mną skontaktować. Ułatwię
to panom.
- Dziękujemy za pomoc.
Egipcjanin wsiadł na konia i oddalił się galopem.
- Jeśli chodzi o podstępność, ten typ nie ma sobie równych - ocenił Dodson. - Ale
po jakiego diabła za nami jechał?
- Wkrótce się tego dowiemy. A poza tym nie jest sam.
Lord Percival podał nadinspektorowi miniaturową lornetkę wyregulowaną przez
jednego z jego przodków, oficera marynarki; dzięki niej można było dostrzec nieprzy-
jaciela na dowolnym terenie i przy dowolnej pogodzie.
- Proszę spojrzeć w stronę grobów dostojników.
- Rzeczywiście, widzę mężczyznę, który zdaje się nas śledzić... Ma kaszkiet... Ależ
to Faxmore, Steven Faxmore!
- We własnej osobie. Chodźmy, nadinspektorze, pokażę panu coś interesującego.
- Nie chce pan przepytać Faxmore'a?
- To nie będzie konieczne.
- Ale on także nas śledzi!
- To dobry znak, nadinspektorze.
- Nie jestem tego taki pewien... Może nas zaatakować.
- Z panem czuję się bezpiecznie.
Szkot zaciągnął Angusa Dodsona do dzielnicy rzemieślników, gdzie znaleziono
słynną głowę Neferetiti, przechowywaną w muzeum w Berlinie. Uważnie, zgodnie z
planem, szedł wzdłuż domów rzeźbiarzy i tkaczy, i w końcu znalazł pozostałości
budynku, którego szukał.
- Co pan o tym sądzi, mój drogi Dodsonie?
- Ściany z surowej cegły, resztki pieca, małe pomieszczenia, gdzie składowano
dzbany... właśnie to miejsce sfotografował Oerry!
- Nie ma wątpliwości.
- Skąd takie zainteresowanie tym antycznym warsztatem?
- Ponieważ to najstarszy znany browar - odpowiedział w zamyśleniu lord
Percival.
ROZDZIAŁ XXXII
Nie było wiatru, więc wydawało się, że słońce świeci tu ostrzej niż w Asuanie.
Dodson spływał potem, ale lord Percival czuł się równie dobrze, jak gdyby przechadzał
się po ścieżce w Szkocji.
- Czy czuje się pan na siłach, by iść aż do grobowców, nadinspektorze?
- Aby przesłuchać Faxmore'a?
- Nie, ucieknie, kiedy tylko zobaczy, że idziemy w jego kierunku. Chciałbym, żeby
pan poznał jednego z moich starych przyjaciół.
- Jeśli to konieczne...
- Proszę popić wody z manierki. Jest letnia i z cytryną. Pójdziemy powoli i
wszystko będzie dobrze.
Nekropolia Tali al-Amarina, której groby wydrążone były w falezie wznoszącej
się nad nieistniejącą stolicą, wyglądała patetycznie, w odróżnieniu od Gizy, Sakkary,
Teb i innych wielkich nekropolii Egiptu faraonów. Miejsce to, zaplanowane jako
wieczny dom dygnitarzy Echnatona, miało jedynie charakter tymczasowy. Poza tym
skała była miękka i płaskorzeźby, bardzo zniszczone, były w większości nieczytelne.
Pokonawszy zbocze, na tyle strome, że zabrakło im tchu, Szkot wyprzedził
Dodsona i jako pierwszy dotarł do grobowca słynnego Ejego, który służył najpierw
Echnatonowi, później Tutanchamonowi, a po przedwczesnej śmierci młodego króla sam
został faraonem.
“Tu przynajmniej jestem w cieniu", pomyślał Dodson.
Lord Percival pozwolił Dodsonowi odzyskać siły, następnie pokazał mu słynny
Hymn do Atona ułożony przez samego Echnatona i zamieszczony w jego grobowcu
przez wiernego Ejego. Tekst wychwalał słońce, którego obecność dawała życie i radość
wszystkim stworzeniom. W Tali al-Amarinie najważniejszym momentem była adoracja
wschodzącego słońca, uważanego za stworzyciela wszystkich rzeczy.
Na progu pojawił się wysoki Egipcjanin w białej dżellabie, w turbanie na głowie i
z długą laską w prawej ręce.
- Pokój wam, przyjaciele.
- Pokój tobie, Mohamedzie, i twojej rodzinie - odpowiedział Szkot. - Twój starszy
syn jest już pewnie dojrzałym mężczyzną.
- Został inżynierem, ożenił się, jest szczęśliwy, ale wyjechał do Kairu... Dziś
młodzież nie umie już cenić uroków wsi. Czy twój dom nadal jest taki piękny?
- Dbam o niego, jak na to zasługuje.
- To obowiązek człowieka o wielkim sercu, przyjacielu. Jestem szczęśliwy, że
znowu cię widzę na tej ziemi.
- Przyjechałem tu z powodu morderstwa popełnionego w Asuanie, i chciałem się z
tobą przywitać.
- Nasza młodość uleciała, ale wiek pozwala nam patrzeć na nasze życie i życie
innych z większym dystansem. Morderstwo w Asuanie... Cały kraj mówi tylko o tym.
Wszyscy wiedzą, że już kazałeś uwolnić niewinnego człowieka. I zaaresztujesz, ma się
rozumieć, prawdziwego mordercę.
- Jeśli Bóg tak chce, Mohamedzie.
- Należysz do ludzi, którzy chętnie pomagają Bogu wypełniać jego zamysły.
Mówiąc biegle po francusku i po angielsku, Mohamed używał niekiedy
zaskakujących wyrażeń, ale nie umniejszało to szlachetności promieniującej od jego
osoby.
- Czy przypominasz sobie, przyjacielu, nasz długi spacer w krainie duchów, kiedy
zaprowadziłem cię aż do grobu Echnatona?
- Szedłem za tobą bez najmniejszej obawy, mimo że droga była trudna, a nawet
niebezpieczna.
- Ale grób został splądrowany...
- A ty, Mohamedzie, ciągle jesteś przekonany, że istnieje drugi grób.
- Jestem tylko fellachem, nie archeologiem. Ale ostatnio zrobił się tutaj spory
ruch, jak gdyby specjaliści podzielali moją opinię. Nawet słynny Abd el-Mosul
przyjechał rozejrzeć się po okolicy.
- Czyżby rozpoczął nielegalne poszukiwania?
- Jest dostatecznie sprytny, żeby nie wzbudzać czujności władz i nigdy nie działa
osobiście. Ale powtarzam ci, wiele się tu ostatnio dzieje...
Z racji funkcji burmistrza Mohamed nie mówił wprost, a lord Percival nie mógł
go wypytywać z obawy, że go urazi. Należało więc wdać się w długą rozmowę, w której
padło wiele pytań o przyszłość licznych dzieci czcigodnego starca, który miał tylko dwie
żony. Mohamedowi niezbyt odpowiadały zmiany zachodzące we współczesnym świecie,
a jeszcze mniej podobała mu się inwazja turystów.
- Jakiś egiptolog usiłuje kupić kilka pięknych przedmiotów za niewielkie
pieniądze - poinformował Egipcjanin. - W okolicy do niedawna nikt go nie znał.
- Kiedy widziałeś go ostatni raz?
- Dzisiaj rano. O tej porze powinien już być w pobliżu promu, którym popłynie
na drugi brzeg.
- Czy mógłbyś zatrzymać ten prom?
- Czego się nie robi dla takiego przyjaciela jak ty, Percivalu?
Dodson nieprędko zapomni doświadczenie, jakim była przejażdżka promem
zwanym wieśniaczym. Wciśnięty między motorynkę i owce, usiłował uśmiechać się do
starej zakwefionej Egipcjanki, która przyglądała mu się z zainteresowaniem.
Duża tratwa płynęła trasą obliczoną na wyczucie.
Lord Percival dostrzegł egiptologa, o którym opowiadał mu Mohamed.
Yillabert Glotoni, w białym kaszkiecie, oparty plecami o metalowy słup, za
wszelką cenę usiłował pozostać nie zauważonym.
- Pan Glotoni! Jak miło pana widzieć.
Duża kwadratowa głowa Francuza poruszyła się.
- A, lord Percival! Co za niespodzianka... Zrobił pan sobie małą wycieczkę?
- Chciałem pokazać nadinspektorowi niezwykłe położenie Tali al-Amariny,
rzadko odwiedzanej przez turystów. Miejsce mało widowiskowe, ale dotyka się tu
prawdziwej archeologii.
- Tak, tak, to prawda...
- A pan, panie Glotoni, przechadzał po okolicy?
- Och nie! Przy takim ogromie pracy to niemożliwe. Pojechałem sprawdzić
pogłoskę o odkryciu posążka ibisa. Niestety to nieprawda, jak to często bywa. Ale to
żelazna reguła zawodu archeologa i trzeba się z tym pogodzić. Czy panowie skończyli
już dochodzenie?
- Niezupełnie, panie Glotoni. Ale nadinspektor i ja mamy nadzieję, że to wkrótce
nastąpi.
ROZDZIAŁ XXXIII
Właściciel kawiarni pokropił wodą kafle, przeciągnął wiekową, pamiętającą
czasy okupacji brytyjskiej szmatą, następnie posypał je grubą warstwą wiórów.
Komisarz Abdel-Atif, siedząc przy swoim stoliku, palił fajkę wodną z grudką
haszyszu.
Na widok wchodzących Brytyjczyków skinął ręką.
- Proszę usiąść! Co panowie piją?
- Kawa po turecku dla nadinspektora i napar z kozieradki dla mnie. Po powrocie
do Asuanu poszliśmy na komisariat i powiedzieli nam, że znajdziemy pana tutaj.
- To ustronne miejsce rozmów... W komisariacie ściany mają uszy - a jest zbyt
wielu podwładnych, którzy czyhają na moje miejsce. Jak się przedstawiają rezultaty
waszych działań?
- Nienadzwyczajnie, komisarzu, mamy jednak kilka intrygujących poszlak, które
usiłujemy połączyć w jedną całość.
- Intrygujących? W jakim sensie?
- Jest jeszcze za wcześnie, żeby o tym mówić.
- Panowie, szczerze mówiąc, oczekiwałem was z niecierpliwością! Mój przełożony
bombarduje mnie telefonami, pytając o tożsamość mordercy, a z kolei on sam jest
nieustannie wzywany przez ministra spraw wewnętrznych, którego dyskretnie ponagla
ambasador Wielkiej Brytanii. Tak więc, jeśli w krótkim czasie nie doprowadzą panowie
sprawy do końca, pozostanie nam Abu.
- Wykluczone - sprzeciwił się Dodson - ponieważ mamy dowody jego niewinności.
- Tym gorzej, nadinspektorze. Jeśli nie zaniknę tej sprawy, wylecę.
- Proszę uważać na babkę Abu - doradził lord Percival. - To Nubijka... A pan
lepiej ode mnie zna jej magiczną moc.
Komisarz Abdel-Atif zasępił się. Takiego ostrzeżenia nie wolno było lekceważyć.
- Co zamierzają panowie teraz robić?
- Czekać.
- Jak to czekać! Przecież każda kolejna godzina gra na naszą niekorzyść!
- Rzuciłem kilka ziaren tu i ówdzie i mam nadzieję, że doczekamy się plonów.
Trzeba być fatalistą, komisarzu, czyż nasz los nie spoczywa w rękach Boga?
Egipskie słońce było czerwone o świcie, lśniąco białe w południe i fioletowe pod
wieczór. Śledzenie jego toru o każdej porze dnia to, według starożytnych Egipcjan,
uczestniczenie w bezustannych metamorfozach istoty boskiej, która, ciągle zmieniając
swoje oblicze, pozostawała niezmienna.
Lord Percival nie bez niepokoju uczestniczył w tym bajecznym widowisku, stojąc
na balkonie sypialni. Z długiej rozmowy telefonicznej z sekretarką dowiedział się, że na
giełdzie odnotowano zwyżkę, a zwłaszcza że Abercrombie zaczął poważnie cierpieć z
powodu nieobecności swego pana. Jeszcze nie odmawiał swojej porcji koziego sera, ale
wzrok mu przygasł i mimo pieszczot lady Ophelii stracił energię.
Dorothea Pettigrew prosiła lorda, by nie przedłużał pobytu w Egipcie, gdyż stan
zdrowia Abercrombiego pogarsza się.
Nestor Pwryctswll, walijski majordomus, potwierdził te obawy, zapewniając
jednocześnie, że w domu wszystko w porządku. Nestor nie rozumiał, dlaczego ktoś tak
szlachetnie urodzony jak jego pan pojechał do odległego i dzikiego kraju, ale wypełniał
swoje zadania ze zwykłą starannością.
Zadzwonił telefon.
Szkot podniósł słuchawkę.
- Lord Percival? - zapytał przytłumiony głos.
- Przy telefonie. Kto mówi?
- To nie ma znaczenia. Mam panu coś do powiedzenia.
- Jestem gotów pana wysłuchać.
- Nie przez telefon.
- Proszę mi wyznaczyć spotkanie.
- Czy zna pan wyspę kwiatów?
- Dość dobrze.
- Proszę przyjść w południe pod najstarszą sykomorę. Niech pan będzie sam, a
przede wszystkim proszę nie informować komisarza Abdel-Atifa.
- Na świętego Andrzeja, milordzie! - zawołał wzburzony Dodson. - Chyba nie
będzie pan ryzykował wpadnięcia w pułapkę!
- Proszę się uspokoić, nadinspektorze. Wyspa kwiatów to mały raj, z którego
wypędzono przemoc.
- Jestem przekonany, że pański rozmówca spróbuje się pana pozbyć.
- Zobaczymy. Myślę, że zaczynamy zbierać owoce naszych działań.
- Każmy przynajmniej policji otoczyć wyspę!
- Tylko nie to. Myślę, że zidentyfikowałem mego rozmówcę - dość nieumiejętnie
zmienił głos. Natychmiast zorientuje się w rozmiarach nadzwyczajnych środków
ostrożności. Jeśli nie wrócę do czternastej, niech pan podejmie stosowne kroki...
Dodson zrozumiał, że nie należy nalegać. Ale poczuł ukłucie w sercu, kiedy
zobaczył Szkota oddalającego się w feluce w kierunku wyspy kwiatów.
Hibiskusy, poinsecje, bugenwile, klematisy, drzewa namorzynowe, figowce,
sykomory, drzewa kapokowe, palmy i inne cuda tworzyły prawie nierealny pejzaż
wyspy kwiatów i drzew, na zachód od północnego krańca Elefantyny. Raj ten nie
powstał spontanicznie, ale zrodził się z botanicznej pasji brytyjskiego oficera, lorda
Kitchenera, pogromcy pierwszego islamskiego fanatyka ery nowożytnej, Mahdiego,
który miał nadzieję, że podbije Sudan i Egipt. Żołnierz ten był w głębi serca miłośnikiem
natury w jej najbardziej kuszących formach; dlatego lord Kitchener sprowadził na
wyspę liczne rzadkie rośliny z Azji i Afryki i zakomponował rajski ogród pełen ptaków i
wyrafinowanych zapachów. Tylko Egipt mógł zmienić wojownika w twórcę ogrodu
botanicznego.
Zgodnie z otrzymanymi instrukcjami Szkot podążał zadbaną aleją wprost do
najstarszej sykomory na wyspie - ogromnego drzewa, dającego zbawczy cień. Lord Per-
cival szedł powoli, poddając się nostalgicznym wspomnieniom.
Realia śledztwa jednak powróciły, kiedy dostrzegł mężczyznę, którego
spodziewał się zobaczyć. Był to Ahmed al-Fostat, inspektor do spraw starożytności!
ROZDZIAŁ XXXIV
Egipcjanin siedział na murku, w sporej odległości od olbrzymiego pnia.
Arystokrata usiadł po jego lewej ręce, nie patrząc na niego.
- Z pewnością nie spodziewał się pan mnie ujrzeć, milordzie.
- Pański telefon był bardzo tajemniczy, panie al-Fostat.
- Musi pan zrozumieć, że mam skrępowane ręce. Na moim stanowisku muszę być
bardzo dyskretny. Gdyby nas tu przyłapano, moje życie byłoby w niebezpieczeństwie.
- Czyżby posiadł pan tajemnicę zbyt ciężką na pańskie barki?
- Istotnie, i nie mam ochoty nadstawiać głowy dla kogoś, kto usiłuje mną
manipulować i kto przy pierwszej lepszej okazji mnie opuści...
- Czy mógłby pan mówić jaśniej?
- Pod warunkiem, że obieca mi pan pomoc.
- Wszystko zależy od tego, o co mnie pan poprosi, panie al-Fostat.
Egipcjanin wyrwał kilka ździebeł trawy i zwinął je, jakby próbował odczynić
urok.
- Jestem naprawdę w bardzo trudnym położeniu... Moja rola polega na ochronie
egipskich zabytków przed rabusiami, a teraz znalazłem się w potrzasku i będę miał nie
lada kłopot, żeby się z niego wydostać. A przecież budowałem swoją karierę krok po
kroku, skrupulatnie, i nawet nie przypuszczałem, że jakiś diabeł zastawi na mnie
pułapkę na zakręcie drogi.
- Inaczej mówiąc, ktoś pana szantażuje.
- Tak, milordzie. Ktoś, kto chce wykorzystać moją wiedzę i autorytet, aby
prowadzić nielegalną działalność. Jeśli nie zareaguję, zostanę wbrew sobie wciągnięty w
to całe zamieszanie, a jestem całkowicie niewinny.
- Czy zgodzi się pan podać mi nazwisko tej osoby?
- Muszę... I liczę trochę na pana jako na wybawcę.
- Dlaczego nie ma pan zaufania do komisarza Ab-del-Atifa?
- Ponieważ to tchórz, który myśli jedynie o swojej karierze. Nigdy nie odważy się
pokrzyżować planów Abd el-Mosula.
- Abd el-Mosul... A więc nie przestał szukać skarbów!
- Tak naprawdę ustatkował się, ale nadarzyła się znakomita okazja i jego stare
odruchy wzięły górę.
- Chodzi o skarb?
- O niesplądrowany grób.
- To wyjątkowa rzadkość - zdziwił się lord Percival.
- Sam w to nie wierzyłem... Ściślej mówiąc, chodzi o nienaruszoną część
grobowca w Dolinie Orła w Tebach. Wszyscy byli przekonani, że tam nie ma już nic do
odkrycia, ale mylili się. Abd el-Mosul dowiedział się oczywiście o moich wcześniejszych
poszukiwaniach i zabronił mi sporządzać raport dla Służby Starożytności pod groźbą
represji w stosunku do mnie i członków mojej rodziny. Ponieważ skorumpował policję,
czułem się beznadziejnie sam, aż do pańskiego przyjazdu... Najpierw uważałem, że
będzie pan wrogiem, co wyjaśnia moją postawę. Później zrozumiałem, że ponad
wszystko stawia pan uczciwość. Teraz liczę tylko na pana, bo tylko pan może
przeszkodzić Abd el-Mosulowi w kolejnym rabunku.
- Jeśli dobrze rozumiem, prosi pan, żebym jak najszybciej obejrzał ten grób?
- Decyzja należy do pana, milordzie. Ale tak naprawdę o to mi właśnie chodzi.
Może nakryje pan wreszcie Abd el-Mosula na gorącym uczynku, dzięki czemu mógłby
pan posłać go do więzienia i wyzwolić Egipt od jednej z plag. Ale jeśli poinformuje pan
komisarza Abdel-Atifa o pańskich zamiarach, on uprzedzi Abd el-Mosula i znajdzie pan
jedynie ograbiony i zdewastowany grób.
- Czy pójdzie pan ze mną?
- To niestety niemożliwe. Jeżeli się pojawię, ludzie Abd el-Mosula doniosą mu o
tym. A ja mam jedną słabość - zależy mi na życiu.
- A któż inny mógłby mnie powiadomić, jeśli nie pan?
- Komisarz. Ponieważ jego stanowisko jest zagrożone i potrzebuje na gwałt
winnego, mógłby wskazać panu ten trop, aby nakryć w końcu Abd el-Mosula na
gorącym uczynku. Wziąwszy pod uwagę, że to ważne miejsce, będzie tam osobiście, aby
kierować akcją. Nie zdziwiłbym się, gdyby już zaczął... Musi się oczywiście wystrzegać
patroli lokalnej policji, ale z pewnością przekupił kilka osób, które podały mu dokładne
godziny obchodów. W ten sposób nikogo nie będzie można posądzić o grabież, ponieważ
przepisy będą skrupulatnie przestrzegane. Jeśli pan chce, milordzie, ten ruch może
należeć do pana.
- Czy to oznacza, że Abd el-Mosul jest mordercą Howarda Langtona?
- Nie mogę tego potwierdzić, bo nie mam dowodów jego winy. Ale przypuśćmy,
że Langton miał odważny pomysł zaatakowania Abd el-Mosula, aby ujawnić, że nadal
trudni się grabieżą... W takich okolicznościach ten ostatni mógłby zareagować
gwałtownie. Ale, powtarzam, to tylko hipoteza. Oczywiście, gdyby Abd el-Mosul był pod
kluczem, z pewnością musiałby mówić i wyznać wszystkie swoje zbrodnie, nie tylko po
to, by się tym chełpić.
- To rzeczywiście możliwe.
- A więc... Czy zgodzi się pan mi pomóc?
- Jeśli chcę odkryć prawdę, nie mam wyboru.
- Wskażę panu położenie tego grobu.
Cienkim i ostrym patykiem Ahmed al-Fostat narysował na piasku plan i pokazał
lordowi Percivalowi najlepsze dojście do niesplądrowanego sanktuarium.
- Proszę wziąć ze sobą mocną linę i latarkę - poradził Egipcjanin. - I niech pan
będzie bardzo ostrożny. Skały są śliskie, a dostęp do grobu jest utrudniony. Gdyby miał
pan pozwolenie, warto byłoby mieć przy sobie broń. Ale Abd el-Mosul nigdy się do tego
nie posuwa. I będzie tak wściekły, że został nakryty, że podda się bez walki.
Inspektor do spraw starożytności wstał i rozejrzał się wokół. O tej godzinie
wyspa kwiatów była pusta.
- Proszę stąd odejść po upływie kwadransa - poradził Szkotowi. - Pozwolę sobie
życzyć panu szczęścia.
ROZDZIAŁ XXXV
Mimo znakomitej szkockiej whisky i cudownego cienia na tarasie Starej
Katarakty, rozmowa była krótka.
- To wykluczone, milordzie.
- Jako nadinspektor nie powinien pan działać w terenie. Biorę to na siebie.
- Czyżby uważał mnie pan za biurokratę? - zaprotestował wyraźnie wzburzony
Dodson. - Prawda wymaga wszelkich poświęceń! A ja jestem gwarantem pańskiego
bezpieczeństwa. Jeśli podejmie pan tę wyprawę, pójdę z panem.
- Za bardzo cenię sobie wolność jednostki, by panu zabronić.
- Ahmed al-Fostat nie wzbudza zaufania - stwierdził nadinspektor - Ale dostarczy
nam, być może, klucz do rozwiązania tej zagadki. Proszę mi powiedzieć szczerze,
milordzie... Czy umiejscowienie tego grobu wydaje się panu prawdopodobne?
- Oczywiście, mój drogi Dodsonie. Znam dobrze tę ścieżkę; niegdyś wielokrotnie
tamtędy chodziłem. Mam nadzieję, że nie ma pan zawrotów głowy?
- Nie aż takie, żeby się rozchorować. Ale... skąd weźmiemy linę?
- Wziąłem ze sobą.
- Jak mógł pan przewidzieć...
- Jest kilka przedmiotów, których nie wolno nigdy zapominać, wyjeżdżając ze
Szkocji. Kiedyś archeolodzy oprowadzili mnie po niemal wszystkich grobach Doliny
Możnych Notabli w Tebach Zachodnich. Gdzieniegdzie musieliśmy się wspinać.
Dodson zrozumiał, że to nie koniec jego udręki i że zdecydowanie lepiej było
nigdy nie opuszczać nowoczesnego biura w Scotland Yardzie oraz londyńskiego bruku.
Kto po raz pierwszy ujrzał zachodni brzeg Teb, zdawał sobie sprawę, że życia
byłoby mało, by ogarnąć te wszystkie cuda. Dolina Królów, Dolina Królowych,
grobowce Możnych Notabli, istniejące tu od milionów lat świątynie Setiego I, Ramzesa
II i Ramzesa III i tyle innych pamiątek przyszłości, z których wiele pozostawało nie
znanych szerszej publiczności, czyniły z tego magicznego miejsca najbogatsze
stanowisko archeologiczne na świecie. Tutaj, przez wieki, starożytni Egipcjanie, zgodnie
z ich własnymi słowami, “stworzyli niebo na ziemi" i łączyli się duchowo z
niewidzialnym.
Taksówka, która wiozła obu Brytyjczyków do podnóża falezy Ad-Dajr al-Bahri,
nie miała ani hamulców, ani reflektorów, ani kilku innych nieistotnych drobiazgów, ale
została bogato ozdobiona ręką Fatimy. Mechanik nie byłby w stanie wyjaśnić, w jaki
sposób ten samochód jeździ, ale kierowca był bardzo grzeczny, nawet jeśli miał
irytującą skłonność do przejeżdżania tuż obok rowerów i osłów.
Słońce jak zwykle silnie operowało na tarasie przed świątynią Hatszepsut,
wzniesioną przez faworyta i architekta królowej ku czci boga Amona, posiadającego ta-
jemnicę stworzenia. Niezwykła budowla wzniesiona na tarasach była ściśle połączona z
falezą i przyciągała licznych turystów. W czasach królowej Hatszepsut ta wspaniała
świątynia była częściowo ukryta za zasłoną zieleni i ogrodów, gdzie rosły drzewa
żywiczne.
Lord Percival wybrał okrężną ścieżkę. Była dłuższa od tej, którą wskazał Ahmed
al-Fostat, ale ta ostrożność pozwalała uniknąć ewentualnego niepożądanego spotkania.
Grupka chłopców usiłowała iść za Brytyjczykami, ale kiedy zbocze stało się zbyt
strome, odpuścili. Jedynie kilku poganiaczy osłów zapuściło się na te kamieniste ścieżki,
które biegły między szczytami i dominowały nad głównymi stanowiskami
archeologicznymi.
Szkot szedł umiarkowanym tempem doświadczonego wspinacza, który umie
oszczędzać siły. Dodson miał więc czas na podziwianie niezwykłego pejzażu, zapomi-
nając o upale i wysiłku.
Dolina Orła zasługiwała na swoją nazwę. Dzika, niemal nieprzyjazna, jeszcze
niedawno była królestwem drapieżników, z których kilka ciągle jeszcze nawiedza te
niedostępne miejsca.
Lord Percival podniósł wzrok.
- Proszę spojrzeć, wejście do grobowca jest tam, w górze.
Dziewiętnaście metrów nad ziemią widać było otwór w skale.
- Nie czuję się na siłach, żeby odbyć taką wspinaczkę - wyznał przygnębiony
Dodson.
- Nie będziemy się wspinać, lecz schodzić.
Szkot zaprowadził nadinspektora na ścieżkę, która wiodła na szczyt falezy.
Lina wpięta w hak sięgnęła wejścia do grobowca.
- Al-Fostat nie kłamał - stwierdził lord Percival.- Ktoś już tu był.
Arystokrata wpiął w hak linę asekuracyjną.
- Proszę na mnie czekać, nadinspektorze. Jeśli będzie nam coś groziło, uprzedzę
pana.
Angus Dodson nie miał czasu, żeby zaprotestować. Lord Percival dość zręcznie
rozpoczął zjazd.
Udało mu się łagodnie wylądować na małej półce skalnej, skąd schodziło się do
świątyni.
Zapalił latarkę i zniknął w wąskim przejściu.
Kilka metrów niżej poczuł ucisk w sercu.
Lord Percival widywał już trupy, czasem naznaczone cierpieniem, ale po raz
pierwszy ujrzał takie piekło.
Pożar poczernił ściany grobowca, gdzie wszystkie płaskorzeźby zostały
okaleczone. Na podłodze walały się szczątki mumii, powyrywane ramiona, poucinane
nogi, rozbite czaszki. Wandale nie wykazali najmniejszego szacunku dla osób, które
wierzyły, że znajdą tu wieczny spoczynek.
Wstrząśnięty takim barbarzyństwem lord Percival wszedł głębiej do ponurego
grobowca.
W rogu zobaczył otwór wznoszący się nad dwoma belkami. Powyżej drugą salę,
w której powinny się znajdować naczynia i sarkofag.
- Milordzie! - zawołał zaniepokojony Dodson. - Gdzie pan jest?
Potężny huk przerwał panującą w górach ciszę. Drapieżne ptaki opuściły
kryjówki i przeleciały nad inspektorem.
Z wejścia do grobowca wydostał się obłok dymu.
- Niech się pan odezwie, milordzie. Proszę!
Na arystokratę musiało runąć sklepienie grobowca.
ROZDZIAŁ XXXVI
Angus Dodson ubezpieczył się jako tako liną i opuścił się w czeluść. Być może
istniała jakaś szansa na uratowanie lorda Percivala.
Już po chwili zobaczył postać wynurzającą się z pyłu, która wychodziła z
grobowca.
- Czy to pan, milordzie?
- Proszę wracać, mój drogi Dodsonie. Zbiorę siły i przyjdę do pana.
- Czy nie jest pan ranny?
- Wszystko w porządku... Ale zaczęło mi brakować powietrza.
Szkot pewnie wszedł na szczyt falezy.
- Co się stało?
- Nad progiem tej części grobu, która powinna być nieograbiona, jest
współczesne rusztowanie. Byłem ostrożny, ponieważ ta licha konstrukcja wskazywała,
że ktoś tu był. Kiedy dotknąłem wyższej belki, całość runęła. Zaledwie miałem czas, żeby
uciec do wyjścia.
- Al-Fostat świadomie wysłał pana na śmierć!
- Możliwe...
- Jeszcze pan w to wątpi?
- Muszę sprawdzić jeszcze jedną rzecz.
- Co takiego?
- Chciałbym wiedzieć, czy dno grobowca rzeczywiście nie zostało zbadane.
- Jak chce się pan o tym przekonać?
- Poczekam, aż opadnie pył, i wrócę do tego grobowca, w którym rabusie
wyrządzili okropne spustoszenie.
- Niech pan nawet o tym nie myśli!
- Przypuszcza pan, że moglibyśmy znaleźć ciało na dnie grobowca?
- Myśli pan o... Abd el-Mosulu?
- Wkrótce się tego dowiemy, nadinspektorze. Szkot spędził ponad dwie godziny w
zdewastowanym grobowcu. Tym razem nic się nie wydarzyło.
Kiedy lord Percival pojawił się ponownie na powierzchni, Dodson odetchnął z
ulgą. Jako umysł ścisły nie wierzył w przekleństwo faraonów, ale w takich okoli-
cznościach należało zachować ostrożność i nikomu nie dowierzać.
- Co pan o tym sądzi, milordzie?
- Ten grób został całkowicie zdewastowany już dawno. Złodzieje wyżyli się nawet
na nieszczęsnych mumiach. Ale znalazłem to!
Otworzył prawą dłoń i pokazał Dodsonowi niewielki przedmiot - amulet w
kształcie żaby.
- Czy to autentyczne?
- Starożytne i autentyczne, nadinspektorze.
Tuzin policjantów ponaglanych przez podekscytowanego Ahmeda al-Fostata
wspinał się na szczyt, gdzie Brytyjczycy chwilę odpoczywali przed zejściem do doliny.
Kiedy inspektor do spraw starożytności zobaczył obu mężczyzn, głośno
dziękował Allahowi i przez dobrą minutę śpiewał hymny na jego cześć.
- Tak się bałem, tak okropnie się bałem! - wyznał, ściskając dłoń magnata. -
Zrozumiałem, że Abd el-Mosul wciągnął nas w pułapkę, pana i mnie, ale sądziłem, że
przybędę za późno. Co się stało w grobowcu?
- Banalny wypadek: zawaliły się belki stoczone przez robaki. Miałem dużo
szczęścia, że uszedłem stamtąd z życiem.
- Jak mógłbym błagać pana o przebaczenie, milordzie? Byłem naiwny, taki
naiwny!
- No cóż, proszę mi wyjaśnić, w jaki sposób rozszyfrował pan podstęp Abd
el-Mosula.
- To czysty przypadek... Znaleźć coś tak okropnego! To potworne, aż trudno mi o
tym mówić. Myślę o mumiach...
Wydawało się, że Ahmed al-Fostat za chwilę zemdleje.
- Wracajmy do Asuanu - zaproponował lord Percival. - W drodze dojdzie pan do
siebie.
W Luksorze lekarz zrobił inspektorowi zastrzyk uspokajający, następnie
al-Fostata i obu Brytyjczyków odwieziono służbowym samochodem do Asuanu.
- Czy już może pan udzielić wyjaśnień, panie al-Fostat?
- Tak, już mi lepiej... dużo lepiej. Co za straszna historia! Tak przerażająca, że
powinna istnieć tylko w wyobraźni pisarzy! Nigdy bym nie uwierzył, że może się zdarzyć
coś tak odrażającego.
Ahmed al-Fostat mówił urwanymi zdaniami, jakby miał trudności z dobraniem
właściwych słów.
- Na pustyni na zachód od Asuanu odkryto niedawno mały grób. Wewnątrz było
około dziesięciu mumii w lepszym lub gorszym stanie. Archeolog, który dokonał
odkrycia, przedstawił raport, który wydał mi się dość niejasny. W podobnych
wypadkach lubię sam pojechać w teren, żeby sprawdzić na miejscu, czy nie przeoczono
czegoś istotnego. Zwykle przyjeżdżam na stanowisko około dziewiątej rano i odjeżdżam
przed południem. Ale tym razem zepsuł się mój jeep - na szczęście udało mi się go
naprawić samemu. Kiedy doszedłem do grobowca, zostawiwszy wóz w pewnej
odległości, dochodziło pół do pierwszej. Miejsce wydawało się wyludnione, ale
usłyszałem głosy. Natychmiast wzmogłem czujność. Niekiedy złodzieje próbują
splądrować znalezisko, zanim policja zapewni mu ochronę. Ukryłem się w cieniu
wydmy, żeby obserwować, sam nie będąc widzianym. I wie pan, kogo tam zobaczyłem?
- Przypuszczam, że Abd el-Mosula.
- Tak, ale nie był sam! Targował się z doktorem Qerry. Ten ostatni coś mu
podawał. Abd el-Mosul twardo kłócił się o cenę.
Dodson zbladł.
- A to coś... To chyba nie była...
- Tak, nadinspektorze! To był kawałek mumii! Qerry tłumaczył, że wybrał
najlepszą, że ma jeszcze dwie lub trzy inne wartościowe.
- Najlepszą... do czego?
Ahmed al-Fostat spuścił głowę, głęboko zasmucony.
- Niektórzy ciągle jeszcze wierzą, że sproszkowana mumia ma właściwości
afrodyzjaku. Abd el-Mosul jest już stary, rozumie pan...
- To odrażające! - krzyknął Angus Dodson, którego sumienie zawodowe doznało
gwałtownego wstrząsu.
- Byłem tak zbulwersowany - ciągnął Egipcjanin - że potrzebowałem czasu, aby
zrozumieć, że jeśli Abd el-Mosul oddawał się tej obrzydliwej transakcji w Asuanie, to
historia z niesplądrowanym grobem była pułapką! Natychmiast pobiegłem do Luksoru i
zawiadomiłem policję. Na szczęście jest pan cały i zdrowy.
ROZDZIAŁ XXXVII
Lord Percival kończył zawiązywać swój nieskazitelny biały krawat, kiedy ktoś
zapukał do drzwi.
- To ja, Omar Abdel-Atif, proszę otworzyć!
Szkot założył białą marynarkę i skropił się wodą toaletową, następnie bez
pośpiechu otworzył. Egipski komisarz był wyraźnie zdenerwowany.
- Już nie mogę, milordzie, jestem na dnie. Ale co się z panem działo?
- Byłem na wycieczce w Tebach.
- Też coś... Śledztwo trwa, zewsząd naciski, a pan sobie urządza wycieczki!
- Jakieś kłopoty, drogi kolego?
- Ktoś o mały włos nie zastrzelił Albertine Abletout! Wyobraża pan sobie ten
skandal... Wezwała już catą lokalną prasę, a jutro zwróci się do korespondentów
zagranicznych dzienników.
Omar Abdel-Atif opadł na fotel.
- Jestem zgubiony... ta tragedia będzie miała dwie ofiary: Howarda Langtona i
mnie.
- Niech pan nie będzie takim pesymistą.
- Nie ma już najmniejszego światełka nadziei... Gdyby przynajmniej pozwolił mi
pan zaaresztować Abu... To by uspokoiło umysły, zostałby uniewinniony w trakcie
procesu i cała sprawa umarłaby w piaskach pustyni.
- Moim zdaniem to nie jest dobre rozwiązanie.
- Więc niech pan przynajmniej spróbuje uspokoić panią Abletout!
- Zrobię co w mojej mocy.
Ktoś znowu zapukał do drzwi. Otworzył, żeby wpuścić Angusa Dodsona.
- Znalazłem ten liścik pod poduszką - oznajmił nadinspektor.
W brązowej kopercie była biała kartka. Zawierała kilka stów napisanych po
angielsku na maszynie:
Klucz znajduje się u Domeniki Strauss. Wiklinowy kosz pod oknem w, saloniku.
- Czy mogę przeczytać? - zapytał komisarz. Dodson pokazał list swemu
egipskiemu koledze. Szeroki uśmiech rozjaśnił twarz Omara Abdel-Atifa.
- Być może jesteśmy uratowani! Autorem tego listu może być tylko Faxmore.
Musiał znaleźć najważniejszą poszlakę i wskazuje nam ją, ponieważ Domenica Strauss
nie jest Angielką. Domenica Strauss, tak blisko związana z Langtonem! Dramat
namiętności... Doskonale! Nikt nie zaoponuje, a dziennikarze będą zachwyceni.
Chodźmy, drodzy koledzy!
Nadinspektor przeklinał szczupłość środków technicznych, które miał do
dyspozycji. W Londynie taki dokument zostałby prześwietlony ze wszystkich stron w
laboratorium Scotland Yardu i dostarczyłby z pewnością mnóstwo interesujących
informacji.
Tutaj, mimo wszechobecnego słońca, trzeba było brnąć we mgle.
- Szybciej, szybciej! - ponaglał co kilkanaście sekund komisarz Abdel-Atif
kierowcę, który maltretował skrzynię zmiany biegów starego peugeota.
- Czy ma pan nakaz rewizji? - zapytał Dodson Egipcjanina.
- W nagłych sytuacjach prawo zwalnia z tego obowiązku. A to jest właśnie taki
przypadek.
Pojazd zahamował gwałtownie przed budynkami niemieckiej misji
archeologicznej i komisarz Abdel-Atif wyskoczył z niego energicznie.
Strażnik usiłował dowiedzieć się, jaki jest powód tego najazdu, ale ostra
odpowiedź egipskiego policjanta spowodowała jego natychmiastowy powrót do
wartowni. Czasami lepiej nic nie widzieć i nic nie słyszeć.
Drzwi mieszkania Domeniki Strauss były zamknięte na klucz. Komisarz
Abdel-Atif podniósł kamień, stłukł kwadratową szybkę, otworzył okno i wszedł do
środka.
- Chyba nie będziemy iść za nim - powiedział skonsternowany Dodson.
- To nie będzie konieczne - ocenił lord Percival. Komisarz pośpieszył prosto do
wiklinowego kosza. To, co w nim znalazł, wprawiło go w niemałe zakłopotanie. Sądząc,
że zaszła pomyłka, zabrał się do przeszukiwania całego mieszkania.
Przygnębiony wyszedł drzwiami, które były zamknięte na zwykłą zasuwę.
- Znalazłem tylko tę niemiecką książkę - powiedział, pokazując ją
nadkomisarzowi.
- Śmierć na Nilu - przetłumaczył Dodson. - Jeśli się nie mylę, to powieść Agaty
Christie.
Omar Abdel-Atif uderzył się w czoło zamkniętą pięścią.
- No jasne... To jest klucz, oczywiście! Howard Langton został zamordowany w
apartamencie Agaty Christie w Starej Katarakcie, a ta Domenica Strauss jest
czytelniczką powieściopisarki! A zatem... Ktoś był świadkiem morderstwa i w ten sposób
wskazuje nam sprawcę.
Abdel-Atif popukał palcem wskazującym w książkę.
- Być może ten sposób odkrycia mordercy nie przynosi nam chwały, panowie, ale
liczy się skutek. Teraz musimy jak najszybciej odszukać pannę Strauss. Miejmy
nadzieję, że nie uciekła!
Niemiecka egiptolog pracowała w bibliotece centrum archeologicznego, kiedy
strażnik zawiadomił ją, że policja splądrowała jej pokój.
Początkowo nie dowierzając, młoda kobieta odłożyła przegląd specjalistyczny,
który czytała, wyszła z biblioteki, przeszła przez piaskowy dziedziniec i zauważyła
dwóch Brytyjczyków w towarzystwie komisarza Abdel-Atifa.
Podchodząc bliżej, szacowała szkody.
- Panowie stłukli szybkę i przeszukali moje mieszkanie!
Komisarz stawił jej czoło.
- To było konieczne, proszę pani.
- Konieczne... Z jakiego powodu?
- Niech pani nie pogarsza swojej sytuacji. Najlepszym rozwiązaniem dla pani
byłoby przyznanie się. Sędziowie z pewnością nie będą dla pani zbyt surowi.
- Mam się przyznać? Ale do czego?
- Do zamordowania Howarda Langtona.
- Ależ to kompletna bzdura, komisarzu!
- Nie ma co zaprzeczać.. Mamy dowód pani winy.
ROZDZIAŁ XXXVIII
Drobna, jasnowłosa niemiecka egiptolog zachowała zimną krew.
- Co to za dowód, komisarzu?
Dodson przyszedł z pomocą swemu egipskiemu koledze:
- Czy jest pani skłonna się przyznać?
- Nie wiem, dlaczego zmontowali panowie przeciwko mnie tę intrygę, ale nie
przestanę twierdzić, że jestem niewinna.
- Ten dowód... - kontynuował Dodson.
- Wymyśliliście go! - zaprotestowała Domenica Strauss. - Dlaczego nie chcecie mi
go pokazać?
Egipcjanin gotów był go ujawnić, ale wyperswadował mu to wzrok lorda
Pecivala.
- Zechce pani nie opuszczać miejsca zamieszkania aż do odwołania.
- Panowie mnie aresztują?
- Oczywiście! - krzyknął Abdel-Atif. - Ponieważ jest pani cudzoziemką, nie
chciałbym odsyłać pani do więzienia, ale będzie pani pod ścisłym nadzorem. Przede
wszystkim niech pani nie usiłuje uciekać!
Niemka dumnie stawiła mu czoło.
- Doskonale. Kiedy uznacie swój błąd, będę się domagała oficjalnych przeprosin.
Omar Abdel-Atif nie przestawał się złościć.
- Dlaczego nie pokażemy jej dowodu? Na pewno by pękła!
- Obawiam się, komisarzu, że pańska strategia przyniosłaby mizerne rezultaty.
Panna Strauss jest bardzo opanowana, a ta sprawa ma wiele niejasnych aspektów.
Głos komisarza zadrżał:
- Powinien się pan postawić w moim położeniu, milordzie: nareszcie mamy
prawdopodobnego mordercę! Domenica Strauss była kochanką Howarda Langtona, on
ją porzucił. A ona go z zemsty zabiła - klasyczna zbrodnia w afekcie. Jeśli będzie miała
dobrego adwokata, niewiele ryzykuje. Pan i ja zakończylibyśmy ten dramat ku
zadowoleniu władz egipskich i angielskich.
- To moje najgorętsze życzenie, komisarzu. Ale ów “dowód" może się okazać za
słaby.
- Rozumiem... Chce go pan użyć podczas procesu, aby nie dać szans Domenice
Strauss?
- Powiedzmy.
- Dobry pomysł, bardzo dobry... Wy, Brytyjczycy, jesteście mistrzami strategii.
Kiedy się opanowało świat z małej, zasnutej mgłą wyspy, naprawdę wiadomo, jak się do
tego zabrać!
Hołd złożony potędze imperium ucieszył Angusa Dodsona. Nadinspektor zawsze
uważał, że jedynie polityka królowej Wiktorii była godna uwagi.
Komisarz Abdel-Atif zaczął się już rozluźniać, gdy nagły niepokój ścisnął mu
gardło.
- Zapomniałem o pani Abletout! Jestem pewien, że okupuje moje biuro, żeby
dostać policyjną ochronę.
Komisarz nie mylił się.
Francuska egiptolog przemierzała wszerz i wzdłuż pokoje asuańskiej policji,
grożąc wszystkim funkcjonariuszom, którzy znaleźli się na jej drodze, że ześle ich na
ciężkie roboty, jeśli nie potraktują jej przypadku jako priorytetowego. Pod nieobecność
komisarza jego podwładni nie wiedzieli, co powinni zrobić. Jeden przez drugiego
zapewniali Albertine Abletout o swoim najgłębszym szacunku i przyrzekali jej, że
egipska policja zmobilizuje wszystkie siły w jej sprawie.
Kiedy Francuzka zobaczyła Brytyjczyków, natychmiast do nich podeszła. Omar
Abdel-Atif ukrył się za barczystym Angusem Dodsonem.
- To prawdziwy skandal, panowie! Ktoś usiłuje mnie zabić, a ja nie znajduję
nikogo, kto zapewniłby mi ochronę i powstrzymał bandytę, który chciał mnie usunąć!
- Proszę się uspokoić - powiedział lord Percival poważnie. - Chcielibyśmy
wiedzieć, co się właściwie stało.
- Nareszcie ktoś mnie słucha! Jak dorwę komisarza Abdel-Atifa, powiem mu, co
o tym wszystkim myślę!
Egipski policjant na wszelki wypadek ulotnił się.
- Kiedy to się stało?
- Tej nocy. Z powodu tysiąca i jednego kłopotu związanych z moją pracą spałam
płytko i usłyszałam hałas. Początkowo sądziłam, że się pomyliłam, później jednak znowu
usłyszałam hałas. Wydawało mi się, że to kroki na parkiecie. Zapaliłam nocną lampkę i
w półmroku zobaczyłam w drzwiach mężczyznę z wymierzoną we mnie strzelbą. Nie
jestem strachliwa, ale krzyknęłam z przerażenia! Moja reakcja zaskoczyła napastnika,
przez moment zawahał się, później uciekł. Złapałam oddech, wyskoczyłam z łóżka,
narzuciłam szlafrok i pobiegłam za nim. Ale zniknął. Zaalarmowałam sąsiadów, ale nie
udało nam się złapać bandziora.
- Czy może go pani opisać?
Wydawało się, że Albertine Abletoutjest niezadowolona.
- Jestem naukowcem i mam zwyczaj podawać precyzyjny opis tego, co widzę...
Ale w tym przypadku sama jestem zawiedziona! W kącie, gdzie stał napastnik, było dość
ciemno, poza tym miał na głowie coś w rodzaju turbanu. Wszystko, co mogę stwierdzić
bez wahania, to to że był wysoki i atletycznie zbudowany.
- A strzelba?
- Niestety, zupełnie nie znam się na broni palnej. Ale lufa nie wydawała się zbyt
długa...
- Prawdopodobnie spiłowana - rzucił Dodson.
- Proszę się dobrze zastanowić - nalegał lord Percival. - Czy zauważyła pani jakiś
szczegół, choćby najmniejszy?
Albertine Abletout zamyśliła się.
- Bardzo chciałabym wam pomóc... Ale nie sądzę.
- Czy zgadza się pani, żebyśmy obejrzeli miejsce zdarzenia? Będziemy się starali
znaleźć jakiś ślad.
- Oczywiście... Żądam opieki policji. Ten człowiek wróci, jestem tego pewna!
- Myślę, że ma pani rację.
ROZDZIAŁ XXXIX
Feluka wolno sunęła po Nilu. Słońce igrało z jej białym żaglem, dając miękkie
refleksy, które łączyły się z błękitem nieba. Przez tysiąclecia Egipcjanie wykorzystywali
tę rzekę, odzwierciedlenie rzeki niebiańskiej, by podróżować między miastami i prze-
wozić ogromne bloki skalne używane do budowy piramid i świątyń.
Lord Percival delektował się tymi chwilami, kiedy życie toczyło się z
niezrównanym spokojem. W tej krainie cudów cud odnawiał się nieprzerwanie. Abu
zszedł z masztu i zręcznie sterował, płynąc zgodnie z prądem rzeki.
- Doskonale mnie pan zastąpił, kiedy rozwijałem żagiel, wasza dostojność.
- W moim kraju miałem okazję żeglować.
Lord Percival starał się unikać trudów wyjaśniania morskiej przeszłości swego
klanu, którego liczni członkowie okryli się sławą, pływając na angielskich statkach, a
kilku zostało korsarzami.
- Dokąd chciałby pan popłynąć?
- Z wiatrem.
- Moja dusza się smuci...
- Z jakiego powodu?
- Ponieważ mam wrażenie, że pan mnie podejrzewa. Pan wie, że nie zabiłem
Howarda Langtona, ale zastanawia się pan, czy nie byłem świadkiem zdarzeń, które
staram się ukryć.
- Aby kogoś chronić, na przykład?
- Jest pan człowiekiem prawym, wasza dostojność, i zauważa pan fałsz. Niełatwo
pana oszukać.
- Jak wszystkim, brak mi czasem przenikliwości; najważniejsze jednak, że nie
zawodzi mnie ona w najtrudniejszych sytuacjach.
- Jest pan przekonany, że nie powiedziałem panu całej prawdy.
- Mylę się, czy mam rację?
- Z całym należnym panu szacunkiem, pan się myli. Gdyby któryś z moich
nubijskich braci był zamieszany w to morderstwo, prawdopodobnie bym się zabił. Ale
tak nie jest, a ja nie mam żadnego powodu, by cokolwiek przed panem ukrywać.
Wszystko przebiegało tak, jak powiedziałem, i nie mogę nawet wysunąć jasnych po-
dejrzeń.
- Dziękuję za współpracę, panie Abu. Szkot miał nadzieję, choć nie do końca w to
wierzył, że nubijski olbrzym wyłuska z pamięci jakiś znaczący szczegół. Ten szlak był
czysty, nie pozostawało mu więc nic więcej, jak tylko wypuścić się na trudniejsze drogi.
Ale lord Percival nie poddawał się przygnębieniu po śmierci Howarda Langtona;
jedynie zidentyfikowanie mordercy pozwoliłoby mu spocząć w pokoju.
Piękna, zadbana feluka podpłynęła na wysokość feluki Abu.
Na jej pokładzie byli dwaj wioślarze i Abd el-Mosul. Dumny starzec trzymał się
olinowania. Obie łodzie wyrównały prędkość i płynęły burta w burtę.
- Chciałbym przez chwilę z panem porozmawiać, milordzie.
- Jestem do pańskiej dyspozycji.
- Płyńmy na brzeg, w jakieś ustronne miejsce.
Feluka Abd el-Mosula ruszyła pierwsza, Abu za nią. Żeglarze sprawnie
zacumowali łodzie pod osłoną skał.
- Czy zrozumiał pan wszystkie wiadomości, które do pana wysyłałem, milordzie?
- Mam nadzieję.
- W takim razie orientuje się pan znacznie lepiej w tej zagmatwanej sprawie.
- Staram się.
- Egipt to stare państwo, ja zaś jestem starym człowiekiem. Czas płynie tutaj
wolniej niż gdzie indziej, a tradycja jest silna. Pan z pewnością nie należy do ludzi,
którzy lubią burzyć zastaną harmonię i siać niezgodę tam, gdzie panuje milcząca zgoda.
Czy niszczenie nie oznacza porażki?
- Czy nie chciał mi pan powierzyć kilku sekretów?
Egipcjanin uśmiechnął się zagadkowo.
- Gdybym popełnił błąd tego rodzaju, milordzie, nie byłbym tym, kim jestem.
Pomogłem panu, myślałem nawet, że ta pomoc będzie dla pana cenna. Ponieważ pan
wie, kto zabił Howarda Langtona, czy nie byłoby dobrze zatrzymać go dyskretnie i
zakończyć wreszcie tę smutną sprawę?
- Żeby dojść do prawdy, będę jeszcze potrzebował pańskiej pomocy, jutro
wieczorem w Starej Katarakcie.
Wydawało się, że Abd el-Mosul nie jest zadowolony z tego zaproszenia.
- Miałem nadzieję, że będę mógł odpocząć w Delcie...
- To nie potrwa długo - przyrzekł lord Percival - ale pańska obecność jest
konieczna.
Stary Egipcjanin zrobił zwrot i jego feluka powoli odpłynęła.
- Panie Glotoni! - zawołał Angus Dodson. - Właśnie pana szukałem.
Francuski egiptolog, w bladozielonej bawełnianej koszuli i obcisłych spodniach,
wkładał do taksówki swoje walizki.
- Cieszę się, że pana widzę, nadinspektorze, ale bardzo się spieszę. Samolot do
Kairu nie będzie na mnie czekał.
- Bardzo mi przykro, ale trzeba będzie trochę przesunąć pański wyjazd.
- Co to ma znaczyć?
- W związku z naszym śledztwem chcielibyśmy przeprowadzić coś w rodzaju
rekonstrukcji wydarzeń, jutro wieczorem, w Starej Katarakcie. Mam nadzieję, że nie
widzi pan przeszkód. Pańskie zeznanie mogłoby być dla nas bardzo cenne.
- Sądzę, że pan się myli... Wszystko już powiedziałem i nie wiem, w czym jeszcze
mógłbym pomóc.
- Często w głębi duszy chowamy skarby, o których nie mamy pojęcia.
- A gdybym odmówił?
- Bylibyśmy zmuszeni prosić komisarza Abdel-Atifa o użycie siły. Ale po co się
posuwać do środków ostatecznych, jeśli nie ma pan sobie nic do zarzucenia.
Villabert Glotoni z wściekłością wyjął walizki z taksówki.
ROZDZIAŁ XL
- Jak tam Domenica Strauss? - spytał lord Percival komisarza Abdel-Atifa.
- Ta zbrodniarka ma stalowe nerwy! Spędza czas na czytaniu i sporządzaniu
fiszek, jakby nigdy nic! Pracuje, czasem rozmawia z policjantami, którzy jej pilnują, i
zdaje się nie przejmować ciążącym na niej oskarżeniem! Aż trudno w to uwierzyć... To
prawda, że po kobietach można się spodziewać wszystkiego! Gdybym wam opowiedział
na przykład o babce Abu...
Dzwonek telefonu przerwał wywody komisarza.
- Tak, to ja... Kto?... Proszę go zatrzymać, oczywiście! Już jedziemy.
Omar Abdel-Atif wyglądał jak drapieżnik.
- Steven Faxmore został właśnie zatrzymany przez policyjny patrol między
Asuanem i Abu Simbel. Nie ma pozwolenia na poruszanie się w tym rejonie, a jego
wyjaśnienia są raczej mętne.
Lord Percival był zadowolony, że znów ujrzał pustynię, która ciągnęła się od
Pierwszej Katarakty w kierunku antycznej Nubii i współczesnego Sudanu. Po obu
stronach drogi nagromadzenia kamieni i piachu tworzyły piramidy, niektóre całkiem
wysokie. Poza tym powietrze było tu czyste i panowała szczególna, nie znana gdzie
indziej cisza, miraże przejmowały dreszczem ziemię, która wyglądała jak zmącona fala
i, niekiedy, ciągnęła karawana wielbłądów prowadzonych przez starego samca
znającego każdą przeszkodę na drodze.
Pięciu policjantów otaczało mocno zdenerwowanego Faxmore'a.
- Dobrze, że panów widzę! Po raz pierwszy robią mi takie kłopoty z powodu
głupich spraw papierkowych!
- Dokąd zamierzał pan jechać? - zapytał komisarz.
- Chciałem zrobić mały wypad do Abu Simbel.
- Ta świątynia nie wchodzi w zakres pańskiego programu badań - zauważył lord
Percival.
- No to co? Nie mam już prawa zwiedzać jej jako turysta?
- Tak czy inaczej - podsumował Omar Abdel-Atif - przekroczył pan prawo i
wróci pan z nami do Asuanu.
- Dobrze się składa, ponieważ chcemy zaprosić pana na rodzaj przyjęcia w Starej
Katarakcie - uściślił Szkot.
Dwaj policjanci o poważnym wyglądzie ze srogimi wąsami wepchnęli doktora
Alana Qerry do biura komisarza Abdel-Atifa.
- Protestuję przeciwko takiemu traktowaniu, ta mnie poniża! - krzyknął Qerry
kogucim głosem. - To skandal, ja...
- Dobra, dobra, doktorze! Mógłby pan uniknąć tych nieprzyjemności, gdyby nie
usiłował pan opuścić Kairu na pokładzie samolotu lecącego do Rzymu, nie załatwiwszy
spraw administracyjnych.
- Zawracają mi głowę bzdurami!
- Co zamierzał pan robić w Rzymie?
- Moje życie prywatne to nie wasza sprawa.
- Jak pan chce... Na razie Scotland Yard i ja będziemy pana potrzebowali tutaj,
w Asuanie.
- Dlaczego mam skorzystać z tego... zaproszenia? - zapytał zdenerwowany
Ahmed al-Fostat.
- Ponieważ to więcej niż zaproszenie - odpowiedział nadinspektor.
- Miałem zamiar wyjechać na wakacje i nie zmienię planów! Zresztą nie muszę
słuchać angielskiego policjanta.
- Ma pan rację, ale spełniam tu tylko rolę wysłannika.
- A... jeśli nie przyjdę do Starej Katarakty, to co się stanie?
- W najlepszym wypadku zaaresztują pana pod zarzutem ucieczki, w najgorszym
pod zarzutem morderstwa.
- Pan żartuje, nadinspektorze!
- Przed rekonstrukcją zbrodni humor, nawet angielski, jest nie na miejscu.
Wrząca woda w czajniku nie syczałaby wścieklej niż Albertine Abletout na widok
lorda Percivala.
- Jeśli dobrze pana rozumiem, wzywa mnie pan na konfrontację!
- To zależy od punktu widzenia, droga pani.
- To nadużycie władzy. Pożałuje pan tego, zobaczy pan!
- Niestety, będzie pani musiała opóźnić o kilka godzin swój powrót do Paryża.
- Przez pana stracę koktajl i uroczystą dekorację! Czy zdaje pan sobie z tego
sprawę?
- Być może niedostatecznie, ale współczuję pani.
- A jeśli wyjadę?
- Bez pani nasze małe spotkanie w Starej Katarakcie nie miałoby żadnego smaku.
Ten argument podziałał na Francuzkę kojąco.
- Zgadzam się przyznać panu tę łaskę, milordzie, ale to będzie już ostatnia!
- Czy Abd el-Mosul zmienił coś w swoich zwyczajach? - zapytał lord Pecival
komisarza Abdel-Atifa.
- Moi wywiadowcy niczego mi nie sygnalizowali. Jest zupełnie spokojny.
- A zatem kolej na nas.
- Ale... Mamy winną! Przy okazji rekonstrukcji poruszymy wiele drażliwych
kwestii i gdyby pan tak nie nastawał...
- Być może będziemy mieli kilka niespodzianek, drogi przyjacielu.
Za niecałe dwie godziny Szkot spróbuje zidentyfikować mordercę Howarda
Langtona i rozplatać nici intrygi, z której angielski egiptolog nie umiał się wymknąć.
Lord Percival będzie również rozmyślał nad brzegiem Nilu o zaostrzeniu
strategii, kontemplując jednocześnie jeden z tych zachodów słońca, które sprawiają, że
człowiek rozumie, dlaczego warto żyć.
ROZDZIAŁ XLI
Abd el-Mosul, ubrany we wspaniałą jasnobłękitną dżellabę, stawił się w Starej
Katarakcie o zachodzie słońca. W ciągu kilku minut nad Egiptem zapanowała noc. Na
ulicach i uliczkach jeszcze dwie lub trzy godziny rozprawiano na progach domów,
przekazując sobie zebrane tu i ówdzie plotki, popijając kawę lub herbatę.
Egipcjanina powitał Angus Dodson:
- Jest pan ostatni... Proszę za mną.
Abd el-Mosul myślał, że zostanie przyjęty na słynnym hotelowym tarasie, ale
nadinspektor zaprowadził go na trzecie piętro, aż do apartamentu Agaty Christie.
- Proszę wejść - polecił z napięciem komisarz Abdel-Atif. - Pozostali uczestnicy
rekonstrukcji już są.
Na lewo od drzwi siedział Ahmed al-Fostat ze skrzyżowanymi ramionami i
nieprzeniknioną twarzą. Inspektor do spraw starożytności założył przyciasny szary
garnitur i pomarańczowy krawat.
Na prawo od drzwi - Nubijczyk Abu, którego lord Percival poprosił o
interwencję, gdyby zidentyfikowany morderca usiłował zbiec.
Po stronie łoża z baldachimem - doktor Alan Qerry w swoim smętnym czarnym
garniturze, usiłował pozostać nie zauważony. Obok niego, oparty plecami o drewnianą
ściankę oddzielającą sypialnię od salonu - Steven Faxmore w swojej dyżurnej czerwonej
marynarce i ciemnych spodniach.
Na wygodnym fotelu, przed oknem salonu, siedziała Albertine Abletout w
fioletowym kostiumie, spoglądając na wyraźnie zdenerwowanego Villaberta Glotoniego,
który przemierzał pokój w tę i z powrotem, mnąc bez ustanku jedwabny biały krawat.
Domenica Strauss, zachwycająca w jasnej bluzce i zielonych spodniach
zharmonizowanych z kolorem oczu, stała w progu gabinetu Agaty Christie, skąd wy-
szedł lord Percival.
- Tu właśnie znaleziono zwłoki Howarda Langtona zasztyletowanego ciosem w
plecy - powiedział. - Tak było, panie Abu?
Nubijczyk skinął twierdząco głową.
Abd el-Mosul wszedł do salonu i usiadł na jasnożółtym krześle, między Ahmedem
al-Fostatem i Domeniką Strauss.
- Zależało mi na tym, aby was tutaj zebrać - powiedział lord Percival poważnie -
ponieważ z wyjątkiem Abu, którego niewinność została dowiedziona, wszyscy jesteście
podejrzani.
- Nie chcę tego dłużej słuchać! - krzyknął Villabert Glotoni. - Może pan sobie
oskarżać kogo pan chce, ale nie mnie... To znaczy nie nas, którzy jesteśmy znanymi i
poważanymi uczonymi!
- Proszę się uspokoić - polecił Szkot. - Czyż francuskie przysłowie nie głosi, że
złość jest złym doradcą?
Wzburzony Glotoni obrócił się plecami do lorda Percivala i patrzył przez okno.
- Doszedłem do pierwszej konkluzji -ciągnął lord Percival. - Howard Langton był
szlachetnym człowiekiem i kochał swój zawód. Nie miał mentalności karierowicza ani
człowieka egzaltowanego, żądnego sensacji. Przyjechał do Egiptu podniecony jedną
myślą: wypełnić misję, która została mu powierzona, niezależnie od trudności.
Glotoni wzruszył ramionami.
- Zaczynając w ten sposób, może się pan bardzo szybko pogubić! -
zaprotestowała Albertine Abletout.
- Może nie, droga pani. Jeśli staramy się zrozumieć motywy zbrodni, musimy
najpierw odpowiedzieć na podstawowe pytanie: dlaczego kilku egiptologów, oraz Abd
el-Mosul, zebrało się na tarasie Starej Katarakty? Prawdę mówiąc, było to spotkanie
wyjątkowe, jeśli weźmiemy pod uwagę fakt, że hotel był zamknięty z powodu remontu,
oraz tożsamość uczestników. Tego pytania każdy z was starannie unikał, aby
uprawdopodobnić tezę o zwykłym, przypadkowym spotkaniu towarzyskim. To właśnie
pani opinia, prawda, panno Strauss? Wydawało się, że Niemka jest zdziwiona.
- Tak, tak właśnie sądziłam...
- A więc Howard Langton nie powiadomił pani.
- Nie powiadomił o czym?
- Sądzę, że Howard Langton nie znosił ani kłamstwa, ani niekompetencji. Z
młodzieńczą werwą i uskrzydlony świeżą nominacją zdecydował się “zrobić porządek",
używając potocznego określenia, kiedy zauważył, że niektórzy kpią z jego misji i
przynoszą szkodę egiptologii, chowając się za tytułami i nabytymi przywilejami. Kiedy
zakończył śledztwo, postanowił wezwać osoby, które uważał za niegodne, i zmusić je do
zmiany postępowania.
- Jeżeli dobrze pana rozumiem - analizowała Do-menica Strauss - Howard chciał
się zabawić w sędziego!
- W pewien sposób.
- Z pewnością ma pan rację, milordzie. To cały on.
- To śmieszne - stwierdził Villabert Glotoni.
- Nie - zaprotestowała Niemka. - Takie postępowanie znakomicie odpowiadało
charakterowi Howarda.
- Przypadek nie odegrał więc żadnej roli w tym zebraniu - podsumował Szkot. -
Howard Langton wyznaczył spotkanie wszystkim tym, którym chciał udzielić
upomnienia.
- Niech pan przestanie opowiadać te bzdury! - ucięła Albertine Abletout. - Czy
sądzi pan, że podporządkowałabym się wymaganiom tego małego, pozbawionego polotu
erudyty?
- W tej sytuacji tak, droga pani, ponieważ Howard Langton zajmował ważne
stanowisko i mógłby pani zaszkodzić. Podobnie jak inni, potraktowała pani jego
pogróżki poważnie, a ciekawość zmusiła panią do szczegółowego zapoznania się z jego
zamiarami.
Gdyby oczy francuskiej egiptolog były miotaczami ognia, arystokrata byłby już
garstką popiołu.
Chrapliwy głos Stevena Faxmore'a wypełnił apartament Agaty Christie:
- Jeśli chcemy uciec od tej wydumanej hipotezy, wystarczy skupić się na faktach.
Abu został uniewinniony, zgoda, ale nigdy nie wiadomo... Poza tym słyszałem, że egipska
policja znalazła nowego winnego i ma konkretne zarzuty.
Omar Abdel-Atif popatrzył na lorda Percivala, rzucając mu milczące wezwanie o
pomoc.
- Tak jest, panie Faxmore - przyznał arystokrata. - Panna Strauss jest
rzeczywiście podejrzana o popełnienie morderstwa.
ROZDZIAŁ XLII
Wszystkie spojrzenia powędrowały na niemiecką egiptolog.
- Miała pani czas na zastanowienie, panno Strauss. Czy zdecydowała się pani
przyznać?
- Moje sumienie jest absolutnie spokojne, lordzie Percival.
- Powiedz prawdę, dziecko - radziła Albertine Abletout. - To przyniesie pani
ukojenie, a nam wszystkim zaoszczędzi czasu.
- Nasza koleżanka ma rację - poparł ją Faxmore.
- Na pewno istnieje jakieś wytłumaczenie pani czynu i wyrok będzie łagodny.
- Nie nalegajcie, drodzy przyjaciele! - odparowała ironicznie Domenica Strauss. -
Wasza troska mnie wzrusza, ale moja decyzja pozostaje niezmienna.
- Tylko pogarsza pani swoją sytuację - wyszeptał Glotoni. - Jakie te kobiety
potrafią być czasami uparte!
Lord Percival kontynuował:
- Nie oskarżyła pani Abu i nic nie wskazuje na jakikolwiek związek pani z Abdel
el-Mosulem. Jest pani natomiast uważana za kobietę z głową, zawziętą, nie pozbawioną
gwałtownych uczuć. Ahmed al-Fostat sądzi, że jest pani osobą “zdolną do wszystkiego".
- Dlaczego nie, zwłaszcza jeśli chodzi o przeciwstawienie się złym językom.
Inspektor do spraw starożytności patrzył na swoje stopy.
- Nikt nie podważa pani kompetencji zawodowych - ciągnął Szkot. - Pani
Abletout sądzi nawet, że pani najlepszym towarzystwem są słowniki i fiszki.
- Być może moja szanowna koleżanka uważa, że praca techniczna jest zbędna. Ja
nie podzielam tej opinii. Egiptologia rozwija się tak błyskawicznie, że nie starcza dnia i
nocy, żeby się wszystkiego dowiedzieć. Odrobina lenistwa i zostajesz z tyłu.
- Pfff! - wydała z siebie w odpowiedzi Francuzka.
- Ach, o czymś zapomniałem: ktoś jeszcze przedstawiał panią w złym świetle - to
Villabert Glotoni. On również uważa, że jest pani zdolna do wszystkiego i że aby
zidentyfikować sprawcę, należy skierować śledztwo w pani stronę.
Śliczna Niemka uśmiechnęła się.
- Czy pan Glotoni jest zdolny kochać kogoś oprócz siebie?
- Zabraniam pani! - krzyknął Francuz.
- Pan pozwala sobie oskarżać mnie o morderstwo, a ja nie mogę nazwać pana
narcyzem!
Domenica Strauss wyraźnie się zdenerwowała. Glotoni wycofał się.
- Przyznaje pani, że była kochanką Howarda Langtona?
- Nie stwarzałam pozorów, milordzie; wszyscy wiedzieli, że byłam jego kochanką
i że się kochamy. Związek ten nie przeszkadzał nam stawiać pracy na pierwszym
miejscu i wywiązywać się terminowo z obowiązków.
- Według pani Abletout Howard Langton uważał, że jest pani zbyt zaborcza i
zdecydował się zerwać ten związek. Nie mogąc tego znieść, zabiła go pani z zemsty.
- Moja droga koleżanka nie wie, że Howard Langton był bardzo niezależnym
człowiekiem, a ja pod tym względem w niczym mu nie ustępowałam. Gdybyśmy
któregoś dnia zdecydowali się rozstać, nie byłaby to dla nas tragedia.
- Jest jednak dowód - przypomniał nieśmiało komisarz Omar Abdel-Atif.
- Nie zapomniałem o tym - zapewnił go Szkot. - Ale przedtem jeszcze jeden
szczegół: zajmuje się pani mumiami doktora Qerry?
- Poprosiłam go tylko o informacje - wyjaśniła niemiecka egiptolog - ale on nigdy
mi nie odpowiedział. Czy pokażecie mi w końcu ten słynny dowód, który czyni ze mnie
zbrodniarkę?
Lord Percival udał się do gabinetu Agaty Christie i wyszedł stamtąd z książką w
ręku.
- Oto on: niemieckie wydanie Śmierci na Nilu Agaty Christie.
Domenica Strauss wydawała się zaskoczona.
- Ale to nie jest moja książka! Poza tym nie czytuję kryminałów. To oczywiste, że
ktoś mi go podrzucił!
Komisarz Abdel-Atif spodziewał się, że lord Percival podąży tym tropem i zmusi
podejrzaną do przyznania się. Ale reakcja Szkota była zupełnie inna.
- Dokładnie do takiego wniosku doszedłem, panno Strauss. Jest on tym bardziej
słuszny, że sztuczka z książką była spóźniona i niezręczna. Jest jednak jeden punkt
niejasny dotyczący pani.
Niemka, przez moment rozluźniona, nagle znów zaniepokoiła się:
- Jaki?
- Kołnierz koszuli Howarda Langtona został nasączony wonnościami. Czy pani
doktorat nie dotyczył stożków wonności, które nosili na głowach goście zaproszeni na
przyjęcie w zaświatach, jak widać to na płaskorzeźbach licznych grobowców
tebańskich?
- Tak, ale...
- Czy po zamordowaniu kochanka nie oddała mu pani ostatniej, bardzo
egiptologicznej, przysługi, aby mógł spokojnie dotrzeć w zaświaty?
- Ależ nie, milordzie! Byłby to całkowicie szalony pomysł... Przysięgam panu, że
nie zabiłam Howarda Langtona!
Szkot odwrócił się od Niemki i podrapał w skroń.
- Możliwe, że mordercą jest mężczyzna i że chce jeszcze zaatakować, ponieważ
groził pani Abletout. Chyba że chodzi o spisek...
Komisarz Abdel-Atif pomyślał, że lord Percival zupełnie się pogubił. Już
wyobrażał sobie gwałtowne protesty obecnych po wyjściu z tej nieudanej konfrontacji i
nieuchronną utratę swego stanowiska.
Lord Percival zwrócił się do Villaberta Glotoniego.
- Czy to nie pan był tym mężczyzną ze strzelbą?
ROZDZIAŁ XLIII
Zaskoczony pytaniem Szkota, Villabert Glotoni pociągnął swój biały jedwabny
krawat, ryzykując, że się zadusi.
- Dlaczego... dlaczego ośmiela się pan tak uważać, milordzie?
- Wydaje się, że nikt pana nie lubi.
- I co z tego? Nie muszę już udowadniać moich kompetencji, są dobrze znane! W
tym kraju i w mojej dziedzinie jestem niezbędny i z tego powodu niektórzy czują do
mnie nienawiść!
- Jest pan jednak szydercą, na przykład w stosunku do Abu. Wyrażał się pan za
to pochlebnie o inspektorze al-Fostacie, o którym przecież trudno powiedzieć, że jest
“uroczym człowiekiem".
- Kwestia gustu, milordzie. Ocena jest subiektywna, moja taka sama dobra jak
pańska.
- Zgodzi się pan jednak, że przedstawienie mi Abd el-Mosula jako
“sympatycznego staruszka" ma się nijak do rzeczywistości. Pan dobrze zna kraj i
działalność tego pana... Dlaczego pan kłamał?
- Abd el-Mosul jest dziś osobą szanowaną i ja...
- Jak pan nazwie to, co pan robił na stanowisku w Tali al-Amarinie, jeśli nie był
to dość osobliwy handel? Miał pan możliwość zbliżyć się do środowiska drobnych
złodziejaszków antyków i usiłował pan kupić kilka przedmiotów, które przeszłyby koła
nosa muzeom, czy tak?
- To oskarżenie jest zupełnie bezpodstawne i wniosę skargę o zniesławienie!
- Pan pochlebiał doktorowi Qerry - przypomniał lord Percival - ale on nie
omieszkał wskazać pana jako mordercę Howarda Langtona.
Villabert Glotoni najpierw przez chwilę milczał z oburzenia, później rzucił się na
Alana Qerry.
- Coś ty się ośmielił mówić, łajdaku? Dopiero silna pięść Abu uniemożliwiła
Francuzowi uduszenie specjalisty od mumii, który z trudem odzyskał oddech.
- Nic... nic nie mówiłem - wyjęczał doktor Qerry.
- Jeśli jest pan winny, to pański problem, nie mój! Statystyki dowodzą, że
znacznie więcej zbrodniarzy jest wśród Francuzów niż wśród innych nacji.
Villabert Glotoni odparł z pogardą:
- Gadanina farbowanego naukowca, nic więcej! Nie zajdzie pan z tym daleko.
- Mógłby pan jednak zostać skazany za próbę szantażu na osobie Domeniki
Strauss - sprecyzował lord Percival.
Tym razem Glotoni nie zaprotestował.
- Jest pan łajdakiem - rzuciła Niemka, a jej spojrzenie wyrażało najwyższą
pogardę.
- Nie ma pani nic do roboty w Egipcie! - wrzasnął Francuz. - Im szybciej pani
stąd wyjedzie, tym lepiej. W gruncie rzeczy próbowałem oddać pani przysługę.
- Pan wyjedzie pierwszy - rzuciła proroczo Niemka - ponieważ pan kocha siebie,
a nie Egipt.
Szkot zrobił kilka kroków i zatrzymał się przed Albertine Abletout.
- Czy mogę pani wyznać, że podejrzewałem panią?
- Nie wiedziałam, że człowiek pańskiego pokroju miewa takie chwile słabości!
Lord Percival spojrzał do notatek.
- Ta hipoteza nie była tak całkowicie bezpodstawna. Czy z powodu szczególnego
charakteru nie złamała pani wielu karier?
- Moi oszczercy już nie wiedzą, co mają wymyślić na mój temat! Mam to w nosie,
ponieważ zwykle idę naprzód i odsuwam od siebie niezdolnych i bezużytecznych.
- Boją się pani z powodu pani wybuchowego temperamentu i teatralnych
zachowań. Ktoś powiedział, że im dalej od pani, tym lepiej się czuje.
Francuska egiptolog nie wydawała się bynajmniej zażenowana.
- Czy to podstawa pańskiego oskarżenia, milordzie?
- Abd el-Mosul nie lubi pani, a pani twierdzi, że go nie odwiedza.
- A pan mi nie wierzy?
- Tak, proszę pani.
Francuzka wydawała się przez chwilę zbita z tropu.
- No ale... Co mi pan zarzuca?
- Według Domeniki Strauss, Howard Langton uważał, że pani działalność w
terenie nie odpowiadała pani reputacji, którą pani starannie sama podtrzymywała.
- Kłamstwa godne pogardy!
- Langton był człowiekiem drobiazgowym i zauważył, że wykopaliska, za które
była pani odpowiedzialna, nie są prowadzone w sposób zadowalający. Miał również
zamiar żądać, w sposób jak najbardziej dyskretny, pani przeniesienia. Nie chciał pani
szkodzić osobiście, ale pragnął, by w pani sektorze badania były prowadzone
kompetentnie.
- To niedorzeczne!
- Dla pani zaś największa zniewaga.
- Jak mogłabym czuć się dotknięta równie śmiesznymi wypowiedziami? Moja
reputacja mówi sama za siebie!
Lord Percival naciskał:
- Myślę, że doszło do prawdziwego starcia między Howardem Langtonem i panią
i że pani zażądała, by opuścił Egipt. “Gdyby mnie posłuchał, jeszcze by żył",
powiedziała mi pani. I to wyznanie panią uniewinnia.
- Chciałam, żeby jak najszybciej wyjechał, to prawda, ponieważ bałam się
katastrofy. Nie myślałam o morderstwie.
- Ja zaś - wyznał lord Percival, idąc w kierunku Stevena Faxmore'a - nie
sądziłem, że jedynym celem uczonych może być wykorzystywanie swojej wiedzy w celu
zdobycia pieniędzy.
ROZDZIAŁ XLIV
Steven Faxmore, o kanciastej twarzy pooranej głębokimi zmarszczkami, z
gęstymi bokobrodami zakrywającymi policzki, szpiczastym podbródkiem, chrapliwym
głosem, pociągnął poły swojej czerwonej marynarki, jakby chciał ochronić swoją
godność.
- Czy to pan był tym człowiekiem ze strzelbą? - zapytał lord Percival.
- Nienawidzę broni palnej.
- A co z bronią białą?
- Podobnie.
- Jeśli dobrze rozumiem, jest pan pacyfistą i człowiekiem bezceremonialnym?
- Dokładnie.
- Bezceremonialnym... To z pewnością wiele znaczy, panie Faxmore. Zaszliśmy
już tak daleko, czy nie powinien się pan teraz przyznać?
- Pańska metoda prowadzi donikąd. Dobrze pan wie, że jestem niewinny, nie ma
sensu mnie prowokować.
- Niewinny... Jest pan tego taki pewien? W oczach arystokraty czaiła się ironia.
- Niech mi pan udowodni, że nie.
- Według doktora Qerry wie pan wszystko o wszystkich. Dlaczego nie poda mi
pan nazwiska mordercy Howarda Langtona?
- Ponieważ go nie znam. Qerry przypisuje mi cechy, których nie posiadam.
- Jest pan Szkotem, Langton był Anglikiem. Jest co najmniej jeden świadek
pańskiej kłótni z ofiarą.
- To jasne, Szkocja i Anglia nigdy nie zawrą pokoju, a jedynym rozwiązaniem
jest przyznanie Szkocji niepodległości. Ale od tego do zamordowania kolegi daleka
droga...
- Pan sam jednak przyznał, że Langton był niebezpiecznym rywalem i stanowił
zagrożenie dla pańskiego spokoju i stanowiska.
Steven Faxmore uczynił wymijający gest.
- Takie jest życie... Kiedy młody specjalista osiąga zaszczytną funkcję, stara się
wszystkich zniszczyć, żeby łatwiej narzucić swoją władzę. Tak jest zawsze i zawsze się to
odbywa w taki sam sposób. Nie ma sensu robić z tego ceregieli... Langton by się
opamiętał i w końcu doszlibyśmy do porozumienia.
- Trudno mi uwierzyć, że nie znał pan planów Howarda Langtona.
- Ale to prawda, milordzie. Nie miał zresztą żadnego powodu, by mnie
wtajemniczać. Nielogiczne byłoby przypuszczać, że było inaczej.
- Logiczne jest stwierdzenie, że miał pan motyw, by się pozbyć Langtona. Oprócz
tego, według Villaberta Glotoniego, uważa się pan za pożeracza dusz i kata, który
chętnie posługuje się nożem.
Skrzeczący śmiech zatrząsł wielkim cielskiem Faxmore'a.
- Dzielny Glotoni przypomniał bal maskowy, na którym rzeczywiście pojawiłem
się w takim przebraniu... Proszę być spokojnym, nikogo nie zabiłem.
- O czym pan marzy?
Pytanie lorda Percivala zaskoczyło Faxmore'a.
- O czym marzę? Dlaczego to pana interesuje?
- Być może pozwoliłoby to wyjaśnić morderstwo.
- Byłbym zaskoczony...
- Niech pan nie będzie taki tajemniczy, panie Faxmore. Pani Abletout
przesadzała, jak zwykle zresztą, utrzymując, że chciał pan objąć władzą cały Egipt, ale
miała rację, przypuszczając, że ma pan “plan komercyjny", co potwierdził Abd
el-Mosul, zaznaczając, że pana prawdziwym celem nie jest rozwój nauki.
- Pogłoski są często nieprawdziwe, milordzie, a ci, na których się pan powołuje,
nie lubią mnie. Mają więc interes w tym, żeby mi szkodzić.
- Nadinspektor Dodson i ja widzieliśmy pana w mauzoleum Aghi Khana. Nie
wierzymy w to, żeby należał pan do jego wyznawców i że modli się pan za spokój jego
duszy. Ten multimiliarder jest natomiast wymarzonym ucieleśnieniem wszystkich
pańskich planów. Pamięta pan, panie Faxmore... podczas urodzin Aghi Khana jego
ciężar w diamentach na szali... Myśli pan, że umiejętność robienia interesów pozwoli je
panu zagarnąć.
- Pan się myli, milordzie! Jestem tylko zwykłym egiptologiem.
- Jak doktor Qerry, pański przyjaciel i wspólnik? Specjalista od mumii
zaprotestował:
- To nie tak! Jestem samotnikiem, nie mam żadnego przyjaciela.
Lord Percival odwrócił się do Alana Qerry.
- Steven Faxmore, aby odwrócić moje podejrzenia, określił pana jako ponurego
osobnika prowadzącego działalność mętną, wręcz godną potępienia. Każdy zdawał sobie
sprawę, że niczego pan nie odkrył, a pańskie wyniki badań nie znajdują potwierdzenia...
krótko mówiąc, zajmuje się pan czymś innym, nie mającym związku z nauką. Langton
dowiedział się, co to jest i stwierdził, że nie ma to związku z pańską oficjalną funkcją.
- Moją specjalnością są mumie, i nic innego!
- Zapomina pan o kłamstwie, panie Qerry: czyż nie zapewniał nas pan, że nigdy
nie spotkał się z Howardem Langtonem? To poważny błąd... Langton z pewnością
skontaktował się ze wszystkimi, co do których miał podejrzenia, zanim wezwał ich do
Starej Katarakty. Czując na szyi zaciskającą się pętlę, wymyślił pan tezę o spisku. Ale
marzyło się panu to samo co pańskiemu przyjacielowi Faxmore'owi: obaj chcieliście się
wzbogacić. Od lat sprzedaje pan kawałki mumii Abd el-Mosulowi, który wierzy w ich
właściwości pobudzające popęd płciowy, a ten drobny handel przynosił panu skromne
korzyści.
- Kto panu naopowiadał tych głupstw?
- Naoczny świadek, którego zeznanie wystarczy, żeby odesłać pana do więzienia.
Doktor Qerry poczerwieniał.
- Nie mówi pan poważnie!
- Nawet pański klient pana oskarżył. Ale to nie wszystko: pan, podobnie jak
Faxmore, nie doceniliście determinacji Howarda Langtona i nie sądziliście, że jest
zdolny odkryć prawdę. Miał u siebie małą amforę zawierającą poślednie piwo, ale które
uchodziło za oryginalne. Wiązaliście z tym wszystkie wasze nadzieje, doktorze Qerry i
panie Faxmore.
Qerry i Faxmore spoglądali na siebie zbici z tropu. Przerażony Qerry milcząco
błagał Faxmore'a o pomoc.
ROZDZIAŁ XLV
- Zgoda - przyznał Steven Faxmore. - Ma pan rację. Jeśli się dobrze zastanowić,
Oerry i ja nie popełniliśmy żadnego przestępstwa. Nie zaprzeczam, że chcieliśmy
zarobić, ale co w tym złego?
- W oczach Howarda Langtona to było karygodne - zaoponował lord Percival.
- Bo on był purystą! To ja dałem mu próbkę, którą pan u niego znalazł, żeby
zobaczył, że produkt nie jest jeszcze gotowy.
- A jednak wezwał pana do Starej Katarakty.
- By dać mi ostateczną odpowiedź.
- A gdyby zażądał, żeby opuścił pan stanowisko i wrócił do Wielkiej Brytanii?
Steven Faxmore wydawał się przygnębiony.
- Musiałbym się podporządkować, Qerry także. Ani on, ani ja nie jesteśmy
mordercami.
Lord Percival uśmiechnął się.
- Dziękuję za anonimowy list, panie Faxmore.
- Jak pan na to wpadł?
- Nie lubi pan ani tytułów, ani arystokratów, więc mimo że pan wiedział, kim
jestem, zaczął pan list od zwykłego “szanowny panie". Poza tym jedynie pan, jako
Szkot, mógł być autorem liściku do rodaka. Dzięki panu dowiedziałem się, że mój
przyjaciel Langton został zamordowany.
- Spełniłem tylko swój obowiązek - powiedział Faxmore z godnością. - Langton
mówił mi o panu w samych superlatywach, więc wiedziałem, że mogę liczyć na pańską
interwencję.
Lord Percival zwrócił się w stronę Abd el-Mosula, który nie zdjął swej skórzanej
czapeczki zdobionej złotą lamówką.
- Spotkał się pan z Howardem Langtonem i prosił go pan, aby się z panem
pogodził. Ale on był nieprzejednany.
- Niewybaczalny błąd młodości, milordzie.
- Niektórzy mówili o panu jako o spokojnym staruszku, który porzucił swoją
przestępczą działalność. To niestety nie jest prawda.
- Mówi pan o handelku częściami mumii z doktorem Oerry? Zwykła zabawa,
milordzie. Zresztą nie kupowałem towaru proponowanego mi przez tego doktorka...
Potwierdzi to wielu świadków godnych zaufania.
- Mówiłem o poważnym przestępstwie - sprecyzował Szkot. - Chodzi o ograbianie
niesplądrowanych grobów.
- Romantyczne marzenie...
- Nie w pańskim przypadku. Howard Langton wezwał pana do Starej Katarakty,
ponieważ wiedział, że wyruszył pan na polowanie i podąża interesującym tropem. Takie
jest znaczenie odręcznej notatki, którą znaleźliśmy u ofiary: “Powstrzymać Abd
el-Mosula".
- Langton się mylił, inspektorze.
- Oddalił się pan od swoich baz, żeby eksplorować pustynie w pobliżu Tall
al-Amariny, ponieważ dowiedział się pan, że w tym rejonie odkryto legendarny grób.
Pański instynkt kazał panu przedsięwziąć nadzwyczajne poszukiwania, czyż nie?
- Marzenie, milordzie, tylko marzenie...
- Oczywiście jest pan chodzącą ostrożnością i nie pokazuje się pan nigdy w
pierwszym szeregu. Dlatego potrzebował pan dobrze ustawionego wspólnika, najlepiej
inspektora do spraw starożytności. Pana, panie Ahmedzie al-Fostat.
Wąskie oczy Egipcjanina rozszerzyły się.
- Robi pan błąd, milordzie! Jestem uczciwym człowiekiem i pomogłem panu,
proszę sobie przypomnieć!
- Pańskie dossier nie jest nadzwyczajne, panie al-Fostat. Do swego stanowiska
doszedł pan pokrętną ścieżką, a przede wszystkim oszukał mnie pan.
- Ja? Nigdy bym się nie ośmielił!
- Z jednej strony, starał się pan mnie przekonać, że nie jest pan wspólnikiem Abd
el-Mosula: z drugiej zaś, twierdził pan, że nigdy nie zetknął się z Howardem Langtonem.
Według Domeniki Strauss, Langton odkrył pańską niekompetencję i układy i chciał
oznajmić panu, że postanowił prosić pańskich przełożonych, aby usunęli pana z
zajmowanego stanowiska.
- Niech pan nie słucha tej kobiety, milordzie.
- Steven Faxmore potwierdził słowa panny Strauss, a nawet brał udział w scenie,
podczas której Langton pana zdemaskował. Ponieważ chciał zrujnować pańską karierę,
nie miał pan innego wyjścia, jak tylko go usunąć.
- Nigdy nie podjąłbym takiego ryzyka!
- Na tym pańska rola się nie skończyła - ciągnął Szkot. - W Tali al-Amarinie pan
nas śledził, zgodnie z instrukcjami pańskiego prawdziwego szefa, Abd el-Mosula, żeby
się dowiedzieć, czy znaleźliśmy grób, na którym tak wam zależało. Próbował pan nawet
odciągnąć nas od tego miejsca.
- Pan mnie prześladuje... Gdybym był Anglikiem, nie traktowałby mnie pan w
ten sposób!
- W grobie, gdzie wciągnął mnie pan w pułapkę, znalazłem dowód, że jest pan
złodziejem.
Ahmed al-Fostat zbladł, słysząc to oskarżenie.
- To niemożliwe...
Lord Percival wyjął z kieszeni niewielki przedmiot w kształcie żaby.
- Oto amulet, który pan skradł w muzeum w Asuanie. Zgubił pan go,
przygotowując pułapkę.
- To nieprawda! Sprzedałem amulet Abd el-Mosulowi i to on go zostawił w
grobowcu, żeby mnie oskarżono!
Podczas gdy al-Fostat dał się ponieść emocjom, Abd el-Mosul zachowywał
spokój.
- Pański szef wiedział, że pan go zdradzał - dodał lord Percival - i zaczął się
wycofywać. Egipski wymiar sprawiedliwości zajmie się wami obydwoma, ale jest coś
poważniejszego: chodzi o narzędzie zbrodni.
Ahmed al-Fostat cofnął się, jakby usiłując wtopić w ścianę.
- Nic nie wiem.
- Potwierdził pan, że antyczny sztylet, którym zamordowano Howarda Langtona,
jest fałszywy. Dlaczego, panie al-Fostat?
- Już nie pamiętam.
- Proszę sobie przypomnieć.
Egipcjaninowi puściły nerwy. Strasznie się zdenerwował i zaczął na przemian
kląć i pomstować.
- Wystarczy - przerwał komisarz Abd el-Atif. - Albo się zamkniesz, albo zrobi to
za ciebie Abu!
Groźba podziałała.
- Ten sztylet, jak najbardziej autentyczny, pochodził z grobu, którego pan
poszukiwał, panie al-Fostat - podjął lord Percival. - To jasne, że starał się pan odciągnąć
mnie stamtąd, ponieważ pańskim jedynym celem była grabież. Morderstwo Langtona
nie zostało przewidziane w pańskim planie, a wręcz go rozbiło.
- A więc przypuszcza pan, że ani ja, ani Abd el-Mosul nie zabiliśmy Langtona?
- W rzeczy samej, ponieważ morderca zapłacił wam, żebyście kłamali w sprawie
narzędzia zbrodni. Obiecał wam również zgrabną sumkę po umorzeniu sprawy.
Po tych słowach zapanowała długa cisza. Angus Dodson wstrzymał nawet
oddech.
Lord Percival podszedł do okna i patrzył na Nil. - Co pani myśli o mojej teorii,
pani Abletout?
ROZDZIAŁ XLVI
Francuska egiptolog zareagowała gwałtownie:
- Dlaczego pan mnie o to pyta, milordzie?
- Ponieważ stwierdziła pani, że można mieć całkowite zaufanie do ekspertyzy
Ahmeda al-Fostata. Miała pani nadzieję, że niczego nie zauważę i potraktuję ten stary
sztylet jak ordynarną podróbkę. Pani największym błędem jest lekceważenie innych i
przekonanie o własnej wyższości. Moja wiedza egiptologiczna jest ograniczona,
wystarcza jednak, bym rozpoznał broń bardzo podobną do słynnego sztyletu
Tutanchamona, z istotną różnicą: inskrypcją hieroglificzną ITN u podstawy ostrza, czyli
z imieniem boga Atona, którego wielbił Echnaton, heretycki faraon.
- Każdy to wie! - powiedziała drwiąco Albertine Ableout.
- Skąd mogło pochodzić to małe dzieło sztuki? Z grobu z tej samej epoki lub z
grobu samego Tutanchamona, o którym wielu sądzi, że pozostał nie odkryty, lub też z
grobu któregoś z jego dostojników. Czy przedmiotem pani doktoratu, zresztą nie
dokończonego, nie były groby Mehu i Merire?
Francuzka wczepiła się w podłokietniki.
- Tak, ale...
- Mehu był szefem policji Echnatona w jego stolicy Tali al-Amarinie, a Meri-re to
wielki kapłan słonecznej tarczy, Atona. A zatem zgodnie z zeznaniami Domeniki
Strauss, Howard Langton był o krok od odkrycia słynnego grobowca, właśnie w Tell
al-Amarinie, jak wskazywały poszukiwania Abd el-Mosula i Ahmeda al-Fostata. Jestem
nawet pewien, że go odkrył, ponieważ pokazał pani ten sztylet, który stamtąd pochodził.
Cóż za zniewaga! Pani, specjalistka w tej dziedzinie, uprzedzona, a nawet przyćmiona
przez młodego i błyskotliwego egiptologa! Langton nie dość, że chciał panią zwolnić, to
jeszcze pokonał panią na jej własnym terenie... A to już było za wiele. Pani “zabiła" już
wielu obiecujących naukowców, łamiąc ich kariery, ale tym razem poszła pani o wiele
dalej, niszcząc ludzkie życie.
Komisarz Abdel-Atif osłupiał. Jak francuska egiptolog mogła się posunąć aż do
morderstwa?
Albertine Abletout mimo rozdrażnienia zdołała zachować pozory spokoju.
- Jeśli to, co pan mówi, jest prawdą, niech pan to udowodni, milordzie.
- Zgubiła panią Agata Christie. Howard Langton wezwał panią, podobnie jak
pozostałych, do Starej Katarakty, ale to pani zaproponowała mu spotkanie w apar-
tamencie pisarki z mocnym postanowieniem wyduszenia z niego całej prawdy na temat
jego poszukiwań archeologicznych. Czy zaplanowała pani morderstwo? Prawdo-
podobnie tak, ale Langton dostarczył pani wymarzoną okazję, pokazując sztylet i dając
pewność, że popełnia pani morderstwo doskonałe, które przypisano by profesjonalnemu
złodziejowi, Abd el-Mosulowi. Dwa szczegóły zdradzają pani uwielbienie dla Agaty
Christie: podobnie jak ona, ubiera się pani na fioletowo, a pani ulubionym deserem jest
tarta jabłkowa ze śmietaną, nawet w Egipcie. Ale popełniła pani dwa błędy. Po
pierwsze: podrzuciła pani Domenice Strauss powieść Agaty Christie i wskazała nam
pani trop w postaci wiadomości pisanej po angielsku, obciążającej pani niemiecką
koleżankę. Tylko że panna Strauss nie czyta powieści tego typu, a pani o tym nie
wiedziała. Drugi błąd: wymyślenie mężczyzny uzbrojonego w strzelbę,
który miał na panią napaść w nocy. De facto, chodziło o zjawę, która straszyła Agatę
Christie, grożąc jej w snach. W gruncie rzeczy padła pani, jak pani literacki model,
ofiarą przekleństwa Echnatona. Agata Christie tak bardzo się nim interesowała, że
poświęciła mu sztukę teatralną, która zrobiła klapę; ten faraon pani również nie
przyniósł szczęścia.
- Pan się myli... Nie zamordowałam Howarda Langtona!
- Rzeczywiście, nie pani trzymała sztylet. Ponieważ zadbała pani o to, żeby był z
panią Villabert Glotoni, który tak nienawidził Langtona, jak uwielbiał panią. To na pani
rozkaz Glotoni śledził nas w Tall-al-Amarinie, żeby zobaczyć, czy znajdziemy ten grób.
Lord Percival utkwił wzrok w oczach wyraźnie przerażonego Villaberta
Glotoniego.
- Howard Langton wiedział, kim pan jest i trzymał się od pana z daleka. To pan
jest autorem pracy o uchebti, magicznych figurkach pracujących zamiast zmarłego w
zaświatach, o czym jest mowa w rozdziale szóstym Księgi zmarłych. Howard Langton
dokładnie przestudiował ten tekst, aby wykazać pańską niekompetencję i dorzucił
wykrzyknik: “Uwaga!". Niestety, nie był dość czujny... Ale czy mógł przypuszczać, że
ugodzi go pan w plecy starożytnym sztyletem, który przed chwilą powierzył pani
Abletout, aby stwierdziła jego autentyczność.
Wielka kwadratowa głowa Villaberta Glotoniego nie przestawała się kiwać.
- Pan... pan nie ma prawa mnie oskarżać!
- Po naszym pierwszym spotkaniu - ciągnął lord Percival - wystraszył się pan,
więc postanowił pan mnie poważnie ostrzec, posyłając strzałę, która miała mnie zranić i
przekonać, że zostałem otruty. Doktor Qerry zdradził mi, że zbiera pan afrykańskie
sztylety i strzały, a pan okazał tupet - lub głupotę - by pokazać mi to na targu w
Asuanie. Z wrodzoną próżnością sądził pan, że się przestraszę i porzucę śledztwo.
Glotoni był blady.
Wzrok Percivala ciął jak brzytwa.
- Posłuszny swojej szefowej, po zamordowaniu Langtona, pan, miłośnik wyrobów
egzotycznych, które kupuje pan na targu, nasączył pan perfumami kołnierz koszuli
pańskiej ofiary, aby obciążyć Domenikę Strauss, specjalistkę od egipskich wonności.
Brudna sztuczka, która pana zdradziła, ponieważ znaleźliśmy ślady pańskich perfum
różanych na kołnierzu koszuli.
Nozdrza Francuza rozszerzyły się i wymierzył palec wskazujący w Albertine
Abletout.
- To ona wszystko zorganizowała, ona kazała mi zabić Langtona, ona...
Egiptolog w fioletowym kostiumie spoliczkowała Glotoniego i z zaskakującą
żwawością usiłowała uciec.
Ale odbiła się od nubijskiego giganta Abu, monumentalnego jak starożytny
egipski kolos.
EPILOG
Lord Percival spędził cudowny dzień. Domenica Strauss pokazała mu wszystkie
asuańskie grobowce znajdujące się na zachodnim brzegu, tłumacząc teksty hieroglifów,
przypominających niezwykłe losy odkrywców Dalekiego Południa, których duch żył w
tych miejscach wiecznego spoczynku. Angus Dodson, zmęczony upałem, z coraz
większym trudem nadążał za arystokratą.
Kiedy promienie zachodzącego słońca zmusiły egiptolog do przerwania,
nadinspektor przysiadł na murku, marząc o wilgotnym bruku brytyjskiej stolicy i o
kwarcie mocnego piwa w tradycyjnym pubie.
- Jak pani dziękować? - zapytał Szkot. - Z takim talentem ożywiła pani ten
cudowny świat!
- A pan, milordzie, rozwiązał tyle zagadek.. Czy nie odkryłby pan grobu, który
spowodował tyle nieszczęść?
- Dokona tego tylko doświadczony archeolog. Poza tym nie trzeba wszystkiego
odkrywać... Czy mumie nie zasługują na to, żeby spoczywać w pokoju?
- To niezbyt naukowe podejście!
- Pozwoli pani, że będę jej życzył długiego pobytu w Egipcie i przeżycia tu
samych szczęśliwych chwil.
Wzruszona Domenika Strauss uśmiechnęła się.
- Egipt to tajemniczy kraj, milordzie, ale w końcu dowiadujemy się wszystkiego.
Dlatego dowiedziałam się, że ofiarował pan sporą sumę pieniędzy Abu, by mógł
wspomóc w trudnościach swoich nubijskich braci. On jest zbyt dumny, żeby panu
podziękować. Za to ja...
- Po co bogactwo, jeśli nie dawałoby odrobiny szczęścia?
- Ponieważ jutro będzie pan już w Szkocji, pozwolę panu cieszyć się ostatnim
zachodem słońca nad Nilem.
W feluce, która wiozła lorda Percivala i Angusa Dodsona do Starej Katarakty,
nadinspektor odważył się zadać dwa pytania, które paliły mu usta.
- Te ślady perfum Glotoniego na kołnierzu koszuli ofiary... Czy powiedział panu
o tym medyk sądowy, czy też komisarz Abdel-Atif?
- Ani jeden, ani drugi, drogi Dodsonie, ale czy to nie było oczywiste? Gdyby miał
pan do dyspozycji laboratorium Scotland Yardu, dostarczono by panu ten dowód
natychmiast. Miałem więc wrażenie, że korzystam z pańskiej gwarancji moralnej.
Jak obawiał się Angus Dodson, Szkot nie przejął się ścisłą procedurą.
W Londynie nadinspektor wystąpiłby, przynajmniej dla formy, z gwałtownym
protestem, ale tutaj... I jeszcze jedno prześladujące go pytanie:
- Proszę mi powiedzieć, milordzie... Jaki jest pański sekretny sposób na upał?
Nawet kiedy wspinaliśmy się po stromych zboczach, na pańskim czole nie było ani
kropelki potu!
- Tajemnica tkwi w kapeluszu - wyznał Szkot. - Zawdzięczam ten wynalazek
jednemu z moich przodków, który badał Afrykę, a nie znosił upałów.
Z przodu kapelusza z szerokim rondem był zainstalowany miniaturowy,
bezszelestny wiatraczek, który bezustannie chłodził czoło szczęśliwego właściciela.
Słońce gasło za górą na zachodzie, aby przygotować swoje zmartwychwstanie, a
nad Asuanem zapadała spokojna noc. Bogini nieba już nie zwlekała z przemianą duszy
Howarda Langtona w światło.