MEADE ETX 70 PL

Instrukcja obsługi

elle

p a

sttrro

miic

y E

T--7

T z

z rrę

ęc

m p

piillo

otte

m A

utto

stta

arr

ETX-70AT

GWARANCJA

Teleskop EXT-70AT objęty jest gwarancją przez

5 LAT

Prosimy trzymać tę kartę razem

z rachunkiem zakupu.

MEADE Instruments Europe GmbH & Co. KG

Skrócona instrukcja obsługi .................................................................. 3

Opis teleskopu .................................................................................. 4

Funkcje pilota Autostar ........................................................................ 7

Pierwsze kroki ....................................................................................10

Lista części ....................................................................................10

Jak zmontować teleskop ..................................................................10

Dobór okularu ................................................................................10

Ręczna obsługa teleskopu bez używania funkcji Autostar ......................11

Ręczna obsługa teleskopu z użyciem klawiszy ze strzałkami pilota Autostar

11 ....................................................................................................

Poruszanie się po menu Autostar ......................................................12

Inicjalizacja funkcji Autostar ..............................................................12

Działanie funkcji Autostar ......................................................................13

Ćwiczenia w nawigowaniu po funkcji Autostar ......................................13

Łatwe ustawianie na dwie gwiazdy ....................................................14

Ćwiczenia w obserwacji........................................................................15

Odszukiwanie Saturna ....................................................................15

Korzystanie z Guided Tour ................................................................15

Menu funkcji Autostar ..........................................................................16

Pełna struktura menu Autostar ..........................................................16

Menu „Objects” ..............................................................................16

Menu „Event” ................................................................................17

Menu „Glossary” ............................................................................18

Menu „Utilities” ..............................................................................18

Menu “Setup” ................................................................................19

Funkcje zaawansowane ........................................................................21

Obserwacje ziemskie i astronomiczne ................................................21

Prędkość gwiazdowa ......................................................................21

Ustawianie ....................................................................................21

Ustawienie Alt/Az ......................................................................21

Pozycja początkowa Alt/Az ......................................................21

Ustawienie Alt/Az na dwie gwiazdy ..........................................21

Ustawienie Alt/Az na jedną gwiazdę ..........................................21

Prędkości obracania ..................................................................22

Gwiazdy do ustawiania ........................................................................23

Lokalizator gwiazd................................................................................24

Obsługa i konserwacja ........................................................................25

Składowanie i transport ..............................................................25

Inspekcja układu optycznego ......................................................25

Usuwanie usterek ......................................................................26

Obsługa klienta ..................................................................................27

Dane techniczne ........................................................................27

Załącznik A: Wprowadzanie współrzędnych przez Autostar ........................29

Załącznik B: Pomocne tabele ................................................................30

Załącznik C: Uczenie napędu ................................................................31

Załącznik D: Przykład inicjalizacji............................................................32

Podstawy astronomii ............................................................................33

Drogi do Gwiazdy Polarnej ..................................................................35

SPIS TReŚCI

EŻ

ŻE

NIIE

E!!

Niig

y n

niie

e u

uż

ży

ać

ć tte

elle

u a

sttrro

miic

e®

® E

T®

® d

o p

attrrz

niia

a n

a s

słło

oń

ńc

e!! Patrzenie na

słońce lub w jego pobliże powoduje na-tychmiastowe
i nieodwracalne uszkodzenie wzroku. Uszkodzenia
oczu są często bezbolesne tak, że obserwator nie
odbiera żadnego ostrzeżenia, że następuje uszkodze-
nie wzroku, dopóki nie jest już za późno. Dlatego też
nie wolno kierować teleskopu ani jego celownika na
samo słońce i w jego pobliże. Nie patrzeć przez
teleskop lub jego celownik w czasie ruchu teleskopu.
Dokonywanie obserwacji przez dzieci może być
prowadzone wyłącznie pod nadzorem osoby dorosłej.

® Nazwa „MEADE”, logo Meade oraz symbol „EXT” są znakami
handlowymi zarejestrowanymi w Urzędzie Patentowym USA i w

ważniejszych krajach na świecie. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Wzór: Zautomatyzowany teleskop – Nr patentu D417881

A:: Przy wkładaniu baterii należy pamiętać o

tym, aby założyć je w takim kierunku jak pokazano na
ilustracji przy wnęce na baterie. Przestrzegać
instrukcji podanych przez producenta baterii.
Uważać, aby nie założyć baterii odwrotnie i nie
mieszać baterii nowych ze starymi, a także nie
mieszać różnych typów baterii. Jeśli nie przestrzega
się tych zaleceń, baterie mogą eksplodować,
spowodować wzniecenie ognia lub wyciekać.
Nieprawidłowe założenie baterii unieważnia udzieloną
gwarancję.

eś

śllii c

z s

o u

uż

ży

yć

ć s

ojje

o tte

elle

u p

o rra

piie

errw

y,, przeczytaj skróconą instrukcję obsługi na

str. 3.

niie

e d

o p

plle

a ii ttrra

orrtto

niie

tte

elle

u E

T 7

Przytrzymać tubus teleskopu (Podręcznik EXT, rys. 1, 3) i poluzować pokrętło
mocujące (Podręcznik EXT, rys. 1, 11). Teraz obrócić tubus do pozycji pionowej i
dokręcić pokrętło mocujące.

Schować teleskop do plecaka tak, jak pokazano na rys. 1, z tubusem skierowanym
do góry. Zamocować teleskop dodatkowo przy pomocy paska znajdującego się
wewnątrz plecaka (rys. 1, 1).

Aby przymocować trójnożny statyw do plecaka, najpierw położyć zamknięty plecak
na jego tylnej stronie. Wsunąć złożony i zamknięty statyw pod pasek (rys. 2) nóż-
kami skierowanymi w dół. Zabezpieczyć statyw przez zaciągnięcie pasków (rys. 2,
1). Aby to zrobić, przytrzymać węzeł jedną ręką, a drugą ręką zacisnąć zacisk
paska. W celu poluzowania zapięcia, postąpić w kolejności odwrotnej.

Następnie, ostrożnie założyć plecak na plecy (rys. 2). Pamiętać o tym, aby nie bie-
gać, a jedynie chodzić z plecakiem, gdyż wstrząsy powodowane biegiem mogą pro-
wadzić do uszkodzenia teleskopu.

WZKAZÓWKA:
Plecak jest wykonany z materiału wodoodpornego, ale nie jest wodoszczelny. Takie
nieszczelne miejsca, jak np. zamek błyskawiczny, mogą przepuszczać wodę desz-
czową do wnętrza plecaka i spowodować uszkodzenie teleskopu!

Rys. 1: Schowany teleskop z tubu-
sem skierowanym do góry

Rys. 2: Założony plecak z przymoco-
wanym statywem

kłła

niie

e tte

elle

kłła

niie

e s

stta

atty

Uchwycić statyw za jego rączkę (rys. 3, 1) i poluzować zacisk (A) na wsporniku sta-
tywu.

Rozsunąć nóżki (rys. 3, 2) tak daleko jak to możliwe i zablokować zaciskiem (rys.
3, 3). Pozamykać zaczepy blokujące i postawić statyw na twardym, równym
podłożu. Aby uzyskać maksymalną dokładność celowania i śledzenia ważne jest,
aby statyw był starannie wypoziomowany.

WSKAZÓWKA:
Położyć poziomnicę na podstawie statywu (C) i ustalić, czy statyw jest wypoziomo-
wany. W razie potrzeby statyw poziomuje się regulując odpowiednio jego nogi.

Teraz wkręcić dołączone śruby na 2-3 obroty, od spodu w podstawę teleskopu w
przewidziane otwory (rys 4, 5).

Postawić teleskop EXT 70 na podstawie statywu (C) w taki sposób, aby śruby wes-
zły odpowiednio w otwory w podstawie statywu (rys. 4, 7).

Chwycić teleskop i obrócić ją lekko w prawo tak, aby śruby weszły w wycięcia
otworów (rys. 4, 8). Teraz dokręcić śruby mocno palcami.

elle

p E

X 7

0 jje

stt tte

erra

z s

olliid

niie

e p

prrz

y d

o s

stta

atty

u..

W każdym momencie można zmienić wysokość statywu przez otworzenie zac-
zepów blokujących i wyciągnięcie lub wsunięcie nóg na żądaną długość.

WSKAZÓWKA:
Użyć miarki dla ustawienia każdej nogi trójnogu na tę samą wysokość.

kłła

niie

e o

słło

y p

prrz

ciiw

wiillg

ciio

ejj

Można chronić soczewki obiektywu przed zamgleniem, nakręcając na tubus tele-
skopu osłonę przeciwwilgociową (ilustracja 9c, poz. 9). Osłonę nakręca się na ten
sam gwint co osłonę przeciwpyłową (ilustracja 1, poz. 1).

p d

dlla

a p

piillo

otta

a A

utto

stta

arr

Nowy zaczep dla pilota Autostar połączony jest teraz z pokrywą komory na
baterie. Aby móc korzystać z tego udogodnienia, najpierw należy usunąć
starą pokrywę komory na baterie i wymienić ją na nową pokrywę.

W razie potrzeby, można teraz umieścić pilota w tym

zaczepie.

Alltte

errn

atty

niie

e:: W skrzynce z akcesoriami

teleskopu znajdują się paski mocujące, których

można użyć do przytwierdzenia pilota Autostar w

dowolnie wybranym miejscu.

Rys. 3: Rozkładanie nóg statywu

Rys. 4: Montowanie teleskopu

Rys.. 6:: Zaczep pilota AutoStar

Rys. 5: Zakładanie osłony
przeciwwilgociowej

SKRóCONA INSTRUKCJA OBSŁUGI

Skrócona instrukcja obsługi

Przestawić przełącznik zasilania (A) na panelu
sterowania komputerowego w położenie ON. Na
wyświetlaczu ciekłokrystalicznym pilota pojawi się
komunikat o prawach autorskich.

Wyjąć teleskop ETX z opakowania i położyć ja na
solidnej powierzchni. Zdjąć pokrywę z komory na
baterie, (str. 4, rry

s.. 1

1,, 2

0) umieszczonej na wierzchu

podstawy i ostrożnie wyciągnąć łącznik 9V i uchwyt
baterii z komory. Włożyć 6 baterii rozmiaru AA do uch-
wytu, orientując je tak, jak pokazano na uchwycie.
Podłączyć wtyczkę 9V (A) do łącznika (B) na uchwycie
baterii. Włożyć uchwyt z bateriami do komory. Założyć
pokrywę komory. Więcej informacji podano na str. 10.

Upewnić się, że wyłącznik zasilania panelu sterowania
komputerowego jest ustawiony w położeniu OFF.
Wyciągnąć pilota Autostar z opakowania (rry

s.. 1

1,, 1

8) i

podłączyć go do
portu HBX (A).

Wcisnąć przycisk „Speed/?” (C) w celu przyjęcia ostrzeżenia

słonecznego. Naciskać kolejno przycisk ENTER (A), aż na wyświet-
laczu pojawi się lista „Country/State” (Kraj/Stan) (na razie nie zwracać
uwagi na komunikaty proszące o podanie „Date” (Data) i „Time” (Czas)
- ich znaczenie zostanie wyjaśnione później). Użyć klawisza przewija-
nia (D) do przemieszczania się po liście „Country/States”
(Kraj/Stany), „Cities” (Miasta) i „Telescope Models” (Modele
teleskopu). Za każdym razem kiedy wyświetli się żądana informacja,
nacisnąć klawisz ENTER. Na koniec, wyświetlacz pokaże komunikat
„Setup: Align.” (Kierowanie teleskopu na obiekt). Więcej informacji
prosimy szukać na str. 11.

Teraz można korzystać z klawiszy ze strzałkami (B), aby obrócić

(przestawić) teleskop w górę, w dół, w prawo lub w lewo. W celu zmi-

any prędkości ruchu teleskopu, należy na krótko nacisnąć klawisz

„Speed/?” (C). Każde naciśnięcie zmniejsza prędkość ruchu o jeden

stopień, a następnie wraca do najwyższej prędkości.

Dokręcić (tylko z wyczuciem mocno palcami, nigdy nie nadmiernie)

blokadę poziomą i pionową (rryys

s.. 1

1,, p

ozz.. 6

6 ii 9

9). Po więcej informacji

prosimy sięgnąć do str. 5. Zdjąć osłonę przeciwpyłową z końca tubusa
teleskopu. Założyć okular MA 25 mm (A) do uchwytu okularu na
teleskopie i dokręcić „z wyczuciem” palcami śrubę radełkowaną (B).
Upewnić się, że przełącznik lusterka przestawnego (C) jest w położeniu
“pionowym”. Więcej informacji, patrz str. 6.

Spojrzeć wzdłuż tubusa teleskopu i zlokalizować obiekt do

obserwacji. Wypraktykować posługiwanie się klawiszami ze strzałka-
mi pilota Autostar dla wycentrowania obiektu w polu widzenia
teleskopu. Użyć pokrętła ogniskowania (rry

s.. 1

1,, 8

8) w celu wyostrzenia

obrazu obiektu.

Szybkość

obracania:

Wolno

Średnio

Szybko

eś

śllii c

z d

ać

ć o

errw

cjjii k

orrz

stta

ajją

ąc

c z

z b

y d

h ffu

cjjii

utto

stta

arr,, tto

o p

prrz

ejjd

dź

ź d

str. 14, aby dowiedzieć się, jak przeprowadzić łatwe ustawianie na dwie
gwiazdy;
str. 15, aby poznać praktyczne zasady prowadzenia obserwacji;
str. 16, aby zapoznać się z menu i bazami danych funkcji Autostar.

(po przeciwnej

stronie)

s.. 1

1: Teleskop ETX-70AT.

OPIS TELESKOPU

4 Opis teleskopu

(nie pokazano)

(na wierzchu podstawy,

nie pokazano)

X:: T

ojje

e w

włła

e o

o n

a w

hś

św

wiia

att

Meade EXT-70AT jest wysoce wszechstronnym teleskopem o wysokiej rozdzielczości o właściwości-
ach podobnych do tych, jakie są dostępne dopiero w większych i bardziej wyspecjalizowanych
układach optycznych. Ze swym sterowaniem przyciskami, automatycznym śledzeniem obiektów
gwiezdnych i możliwością pobrania oprogramowania, teleskop EXT może być niezastąpionym
narzędziem do obserwacji ziemskich i astronomicznych.

Teleskop EXT ujawnia dziwy natury z drobiazgowa szczegółowością. Pozwala zaobserwować budowę
pióra orła z odległości 50 jardów i badać pierścienie Saturna z dystansu 800 milionów mil. Pozwala
sięgnąć poza Układ Słoneczny i obserwować majestatyczne mgławice, odwieczne gromady gwiazd,
odległe galaktyki i nawet niedawno odkryte gwiazdy z krążącymi wokół nich planetami. Teleskopy
Meade EXT są instrumentami, które potrafią rosnąć wraz z zainteresowaniami i nadają się idealnie
zarówno dla przypadkowych obserwatorów, jak i dla osób z poważnym zacięciem astronomicznym.

ulla

arr -- osadzić okular MA 25 mm w obsadzie okularu 90°° (rryys

s.. 1

1,, 3

3) i zamocować śrubą radełkowaną

(rryys

s.. 1

1,, 2

2).

Śrru

a rra

ełłk

a o

y o

ulla

arru

u - mocuje okular na jego miejscu. Dokręcać „z wyczuciem” pal-

cami.

a o

ulla

arru

u 9

0°° - utrzymuje okular w pozycji pionowej dla łatwiejszej obserwacji.

s - główny element optyczny zbierający światło z odległych obiektów i ogniskujący je dla

zbadania w okularze.

y o

biie

ktty

w - ta część zawiera soczewki teleskopu. Pokrętło ogniskowania (rry

s.. 1

1,, 8

przesuwa obiektyw w celu uzyskania wyostrzonego obrazu obiektu.

Bllo

a p

piio

a - kontroluje pionowe ruchy teleskopu dokonywane ręcznie. Obrócenie pokrętła

w lewo zwalnia teleskop i pozwala na jego ręczne obracanie w osi pionowej. Obrócenie blokady
w prawo (dokręcać „z wyczuciem”) uniemożliwia ręczne poruszanie teleskopu i włącza silnik napę-
du pionowego do pracy z funkcją Autostar.

A: Pokrętło blokady pionowej (rryys

s.. 1

1,, 6

6) jest to radełkowana gałka umiesz-czona na

ramieniu widełek na prawo od pokrętła ogniskowania (rry

s.. 1

1,, 8

8). Pod gałką znajduje się

okrągła skala bez żadnych liczb. Nie należy mylić tej skali z kołową podziałką nastawy dek-
linacji (rry

s.. 1

1,, 1

7), znajdującej się na przeciwległym ramieniu widełek, która posiada

liczbową skalę służącą do lokalizowania obiektów astronomicznych.

EŻ

ŻE

NIIE

E:: Przy luzowaniu blokady pionowej trzeba pamiętać o podtrzymaniu obiek-

tywu (rry

s.. 1

1,, 5

5), gdyż ciężar soczewek obiektywu powoduje raptowne pochylenie się

tubusa w dół i może doprowadzić do uszkodzenia teleskopu.

miio

a w

wiid

ełłe

k - podtrzymują tubus.

krrę

ęttłło

o o

niis

niia

a - przesuwa soczewki obiektywu teleskopu (rryys

s.. 1

1,, 5

5) dokładnie kon-

trolowanym ruchem dla uzyskania precyzyjnej ostrości obrazu. Teleskop EXT-70AT może być
ogniskowany na przedmiotach w odległości od ok. 17 stóp (ok. 5 m) do nieskoń-czoności. Pokrętło
obraca się w prawo dla ogniskowania się na przedmiotach odległych, a w lewo na przedmiotach
bliskich.

Bllo

a p

ziio

a - kontroluje ręczne obracanie teleskopu w poziomie. Obrócenie pokrętła

blokady poziomej w lewo zwalnia blokadę i umożliwia swobodne obracanie teleskopu ręką wokół
osi poziomej. Obrócenie blokady w prawo uniemożliwia ręczne poruszanie teleskopu i włącza sil-
nik napędu poziomego do pracy z funkcją Autostar.

A::

Używanie innych akce-
soriów niż
standardowe
akcesoria Meade
może spowodować
uszkodzenie
wewnętrznych
układów elektro-
nicznych teleskopu
i doprowadzić do
unieważnienia
gwarancji.

Opis teleskopu

ell s

stte

erro

niia

a k

utte

erro

A.. P

orrtt p

piillo

otta

a ((H

X)) - do podłączenia kabla pilota Autostar (rry

s.. 3

3,, 9

9).

B.. L

a lle

a - czerwona lampka, która świeci się kiedy do pilota Autostar i do silni-

ka napędu teleskopu podłączone jest zasilanie elektryczne.

C.. P

Prrz

ełłą

ąc

niik

k z

siilla

niia

a ((O

F)) - włącza i wyłącza zasilanie panelu sterowania kom-

puterowego oraz pilota Autostar.

a p

stta

y -- podtrzymuje teleskop przy umieszczeniu go na płaskiej, poziomej

powierzchni, takiej jak blat stołu, lub na statywie.

Ottw

orry

y n

a s

stta

atty

w (na płycie dolnej, nie pokazane) - informacje na temat montowania, patrz

instrukcja użytkowania statywu.

arrc

a n

stta

wiia

niia

a rre

ktta

sjjii ((R

R..A

A..)) --

kłła

d z

wiie

erra

ajją

ąc

y z

wiie

errc

ciia

dłło

o p

prrz

stta

e ii p

krrę

ęttłło

o z

wiie

errc

ciia

dłła

a - teleskop ETX wyposażony jest

w wewnętrzne lustro. Kiedy pokrętło zwierciadła ustawione jest w pozycji „górnej” tak, jak
pokazano na rry

s.. 2

a, to światło odchylane jest do okularu, natomiast gdy jest ustawione w pozy-

cji „dolnej”, jak widać na rry

s.. 2

b, to światło biegnie prosto do okna dla obserwacji ziemskich z

pryzmatem odwracającym.

A: Pokrętło znajduje się w pozycji „górnej” kiedy jest ustawione pionowo (prostopa-

dle do tubusa teleskopu). Aby ustawić pokrętło w pozycji „dolnej”, należy obrócić je w
kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara do oporu.

o p

prry

attu

u p

prro

sttu

ujją

ąc

arrc

a n

stta

wiia

niie

e d

klliin

cjjii (na lewym ramieniu widełek).

Pilot A

utto

stta

arr z przymocowanym kablem łączeniowym - opis pilota Autostar podany jest na str. 7.

słło

a p

prrz

ciiw

yłło

a - osłonę przeciwpyłową odkręca się z obiektywu teleskopu w kierunku

przeciwnym do ruchu wskazówek zegara.

A:: Osłonę przeciwpyłową należy zakładać po każdej sesji obserwacyjnej i po

wyłączeniu zasilania teleskopu. Przed każdym założeniem osłony przeciwpyłowej należy
sprawdzić, czy rosa jaka mogła utworzyć się w czasie obserwacji całkowicie wyparowała.

nę

ęk

a n

a b

atte

erriie

e -- tutaj zakłada się baterie. Więcej informacji podano na str. 10.

14 15

6 Opis teleskopu

s.. 2

a:: Pokrętło zwier-

ciadła w
położeniu „górnym”.

s.. 2

b:: Pokrętło zwier-

ciadła w
położeniu „dolnym”.

s.. 3

3:: Pilot Autostar nr 494.

drró

óż

ż w

w k

s z

a jje

m n

ciiś

śn

niię

ęc

ciie

m p

prrz

ciis

Sterowanie teleskopem EXT-70AT odbywa się za pośrednictwem pilota Autostar nr 494. Niemal wszys-
tkie funkcje teleskopu można wykonywać paroma przyciśnięciami przycisków pilota. Do ważniejszych
funkcji wykonywanych przez Autostar należą:

•

Automatyczne ustawianie teleskopu na dowolny z 1400 obiektów zapamiętanych w bazie danych
lub ręczne wprowadzanie współrzędnych astronomicznych dowolnego ciała niebieskiego.

•

Prowadzenie wędrówki po najlepszych ciałach niebieskich do oglądania każdej dowolnej nocy w
roku.

•

Dostęp do glosariusza terminów astronomicznych.

•

Obliczenia, jakiego okularu użyć dla optymalnego obserwowania danego ciała niebieskiego.

•

Ustawienie teleskopu na tryb „Alt/Az” (wzniesienie-azymut, czyli tryb pionowo-poziomy) dla w pełni
automatycznego śledzenia ciał niebieskich, mając teleskop ustawiony na twardej, równej
powierzchni, takiej jak blat stołu, lub na statywie terenowym.

Funkcja Autostar

FUNKCJA AUTOSTAR

Sterownik komputerowy Autostar zapewnia kontrolowanie praktycznie każdej funkcji teleskopu za
pomocą poręcznego pilota ręcznego. Pilot wyposażony jest w miękkie przyciski skonstruowane tak,
aby były łatwo wyczuwalne. Wyświetlacz ciekłokrystaliczny podświetlony jest czerwoną diodą świetlną
dla łatwego odczytywania w ciemności. Podświetlony wyświetlacz, rozmieszczenie klawiszy i sekwen-
cyjna baza danych czynią pilota Autostar nadzwyczaj poręcznym przyrządem dla użytkownika.

A:: Pilot nie wymaga baterii, gdyż zasilany jest bateriami teleskopu.

2--w

wiie

errs

y w

yś

św

wiie

ettlla

z c

ciie

kłło

krry

stta

alliic

y -- zapewnia łączność pomiędzy pilotem a teleskopem.

• G

Gó

órrn

y w

wiie

errs

z:: podaje podstawową kategorię lub pozycję menu.

• D

olln

y w

wiie

errs

z:: zawiera opcję menu lub informację o obiekcie lub przedmiocie, w

zależności od tego, jaka funkcja jest realizowana.

Klla

wiis

z E

R - zapewnia dostęp w sposób sekwencyjny do następnego poziomu menu lub

danych w bazie danych Autostar. Patrz: „PORUSZANIE SIĘ PO MENU AUTOSTAR” na str. 12 oraz
„MENU AUTOSTAR” na str. 16.

A:: Jeśli klawisz ENTER zostanie naciśnięty na dwie sekundy lub dłużej, a następ-

nie zwolniony to Autostar wyda bipnięcie i wyświetli komunikat „ENTER to Sync”. Funkc-
ja „ENTER to Sync” ma znaczenia jedynie wtedy, kiedy teleskop został wycelowany i
ustawiony na obiekt. Jeśli funkcję tę uruchomi się omyłkowo, to należy nacisnąć klawisz
MODE, aby powrócić do poprzedniego stanu. Po więcej szczegółów na temat tej funkcji
prosimy zajrzeć do punktu „WYSOKA DOKŁADNOŚĆ” na str. 20.

Klla

wiis

z M

E - cofa do poprzedniego poziomu menu lub danych w bazie danych Autostar, dopó-

ki nie zostanie osiągnięty najwyższy poziom „Select Item”. Klawisz MODE jest podobny do klaw-
isza ESCAPE w komputerze.

A:: Naciśniecie MODE, kiedy jest się na poziomie „Select Item”, przestawia Autostar

na najwyższy ekran „Select Item: Object”.

A: Jeśli naciśnie się MODE i przytrzyma na dwie sekundy lub dłużej, to wtedy uzys-

ka się dostęp do następujących informacji wybieranych klawiszami przewijania (rry

s.. 3

3,, 6

6 ii

7):

• Współrzędne (astronomiczne) rektascensji i deklinacji

• Współrzędne wzniesienia (pionowego) i azymutu (poziomego)

• Czas miejscowy i lokalny czas gwiazdowy

• Status przekaźnika czasowego i alarmu (LST)

Aby powrócić do poprzedniego menu, ponownie nacisnąć klawisz MODE.

Klla

wiis

z G

O T

O - obraca teleskop na współrzędne aktualnie wybranego obiektu. W trakcie kiedy

teleskop obraca się, operację tę można przerwać w dowolnym momencie przez naciśnięcie
dowolnego klawisza za wyjątkiem GO TO. Ponowne naciśnięcie klawisza GO TO wznawia oper-
ację.

Klla

wiis

e z

e s

sttrrz

ałłk

mii - obracają teleskop w wybranym kierunku: (w lewo, w prawo, w górę lub w

dół) z jedną z dziewięciu możliwych prędkości. Wybieranie prędkości objaśnione jest na str. 22.
Klawiszami ze strzałkami można także uruchomić następujące fun-kcje:

•

• W

prro

niie

e d

h -- Korzystając z klawiszy ze strzałkami „w górę” lub „w dół”

przewijać litery alfabetu i cyfry. Przewijanie strzałką w dół zaczyna się od litery „A’, a
przewijanie strzałką w górę od cyfry „9”. Klawisze ze strzałkami w lewo i prawo uży-
wane są do przesuwania migającego kursora po wyświetlaczu.

• U

stta

wiia

niie

e A

Alltt/

z -- Używać klawiszy ze strzałkami w górę i w dół do obracania

teleskopu pionowo w górę i w dół. Strzałka w lewo obraca teleskop poziomo w lewo,
a strzałka w prawo – w prawo.

8 Funkcja Autostar

A::

W tekście tej instrukcji
napotykamy się na ter-
min „Alt/Az”. Jest on
często używany w
odniesieniu do
wzniesienia i azymutu.
Alt/Az jest po prostu
jedną z wielu metod
używanych przez
astronomów-amatorów
do lokalizowania
gwiazd na nocnym
niebie.

Klla

wiis

e p

prrz

wiijja

niia

a - zapewniają dostęp do opcji bazy danych dla wybranej pozycji menu. Menu

jest wyświetlane w pierwszym wierszu na wyświetlaczu. W dolnym wierszu wyświetlane są opcje,
po jednej opcji na raz dla danego menu. Do przesuwania się po menu używamy klawiszy przewi-
jania. Dla szybkiego przejścia przez opcje, należy nacisnąć i przytrzymać klawisz przewijania.

Tymi klawiszami możemy także przewijać litery alfabetu i cyfry.

A:: Klawisz przewijania w dół i klawisz strzałki w dół przewijają litery alfabetu i cyfry

(od A do Z i od 0 do 9). Klawisz przewijania w górę i klawisz strzałki w górę przewijają w
kierunku przeciwnym (od Z do A i od 9 do 0). W tym wykazie dostępne są także powszech-
nie używane symbole.

Klla

wiis

z S

? - naciskanie tego klawisza wybiera prędkości, z jaką obracany jest teleskop.

Przy każdym krótkim naciśnięciu tego klawisza, przez ok. 2 sekundy pokazywana jest na wyświ-
etlaczu aktualnie wybrana prędkość. Szczegóły podane są na str. 22.

Klawisz Speed/? umożliwia również dostęp do pliku "Help". Funkcja "Help" podaje na ekranie
informacje, jak wykonywać zadanie, które jest aktualnie aktywne.

A:: Krótkie naciśnięcie klawisza Speed/? zmienia prędkość. Dłuższe naciśniecie

(jedna do dwóch sekund) wywołuje funkcję pomocy.

W celu uzyskania szczegółów o funkcjach Autostar w ramach pomocy, przytrzymać wciśnięty
klawisz Speed/? i postępować zgodnie ze wskazówkami podawanymi na wy-
świetlaczu. Funkcja pomocy jest w istocie ekranową wersją instrukcji obsługi.

Jeśli mamy pytanie na temat działania Autostar, np. INICJALIZACJA, KIEROWANIE TELESKOPU
NA OBIEKT itp., to należy przytrzymać wciśnięty klawisz Speed/? i czytać wskazówki pokazujące
się w drugim wierszu na wyświetlaczu. Kiedy pojawi się słowo w [nawiasach], naciskamy klawisz
ENTER, aby wejść do glosariusza. Wyświetlane są definicje i bardziej szczegółowe informacje.
Aby powrócić do ekranu pomocy, należy nacisnąć klawisz MODE.

Po uzyskaniu zadawalającej odpowiedzi w ramach pomocy, nacisnąć klawisz MODE, aby powró-
cić do wyjściowego ekranu i kontynuować wybraną procedurę.

ell p

prrz

yłłą

ąc

niio

y - osadzić kabel

przyłączeniowy w porcie HBX (rry

s.. 1

1,,

A) na panelu sterowania komput-

erowego na teleskopie.

Funkcja Autostar 9

TIPS

FOR BEGINNERS

sttą

ąp

p d

o K

Kllu

u A

sttrro

miiii

eź

ź u

ziia

ałł w

w g

wiie

h s

ottk

niia

ednym z interesujących sposobów pogłębienia wiedzy

o astronomii jest wstąpienie do klubu astronomii.
Sprawdź w lokalnej prasie, w szkole, w bibliotece lub w
sklepach z teleskopami, czy w twojej okolicy jest klub
astronomii.

Na zebraniach klubowych spotkasz innych entuzjastów
astronomii, z którymi będziesz mógł się dzielić swymi
odkryciami. Kluby są doskonałym miejscem, gdzie
można się dowiedzieć czegoś więcej o obserwacjach
nieba, gdzie znajdują się najlepsze miejsca do
obserwacji i wymienić uwagi na temat teleskopów, oku-
larów, filtrów itp.

Często, członkowie klubu są świetnymi astrofotografa-
mi. Będziesz w stanie nie tylko obejrzeć przykłady tej
sztuki, ale nawet poznać pewne „sztuczki” do
wypróbowania na swoim teleskopie EXT.

Wiele grup organizuje także regularnie zaplanowane
gwiezdne spotkania, na których można dokonywać
obserwacji przez wiele różnych teleskopów i zapoznać
się z innymi częściami sprzętu astronomicznego. Takie
czasopisma jak Sky & Telescope czy Astronomy podają
daty wielu popularnych gwiezdnych spotkań w Stanach
Zjedno-czonych i w Kanadzie.

Liis

stta

a c

zę

ęś

śc

cii

Przygotowanie teleskopu do pierwszej obserwacji zabiera dosłownie kilka minut. Po otworzeniu opakowania należy
sprawdzić, czy są następujące części:

•

Teleskop astronomiczny ETX z widełkami * pilot Autostar nr 494 z zamocowanym kablem
łączeniowym * okular: MA-25mm, MA-12mm i MA-4mm, każdy zapakowany w plastikowe
pudełko * osłona przeciw rosieniu * statyw terenowy * plecak * obiektyw Barlow 3x * pryzmat
odwracający * płyta CD z oprogramowaniem astronomicznym * baterie

k z

ntto

ać

ć tte

elle

Zmontowanie teleskopu ETX odbywa się w kilku prostych krokach:

Komora na baterie w teleskopie (1

1,, rry

s.. 4

4) umieszczona jest w górnej części podstawy napędu. Otworzyć

komorę unosząc zatrzask i wyciągając pokrywę.

Wyciągnąć z komory uchwyt baterii i ostrożnie wyjąć łącznik 9V. Pilnować, aby przypadkowo nie odłączyć
przewodów łącznika baterii od podstawy. Przed przystąpieniem do wymiany baterii, dla zabezpieczenia prze-
wodów odłączyć łącznik 9V od uchwytu baterii.

Założyć 6 baterii AA do uchwytu orientując je tak, jak pokazano na schemacie znajdującym się na uchwycie.
Dla ułatwienia zakładania, środkową baterię po każdej stronie wstawić jako ostatnią. Podłączyć łącznik 9V do
uchwytu i ostrożnie wstawić uchwyt do komory na baterie. Założyć pokrywę.

EŻ

ŻE

NIIE

E:: Dołożyć starań, aby założyć baterie tak, jak pokazano. Stosować się do wskazówek

producenta baterii. Pilnować, aby nie wstawić baterii odwrotnie i nie mieszać starych baterii z nowy-
mi, a także nie mieszać ze sobą różnych typów baterii. Jeśli nie przestrzega się tych zaleceń, to
baterie mogą eksplodować, wzniecić ogień lub zacząć wyciekać. Nieprawidłowe założenie baterii
unieważnia gwarancję. Zawsze usuwać baterie, jeśli zamierza się nie używać teleskopu przez dłuższy
czas.

Upewnić się, że przełącznik zasilania na panelu sterowania komputerowego (1

C,, rry

s.. 1

1) jest w położeniu

OFF. Osadzić kabel przyłączeniowy w porcie HBX (1

A,, rry

s.. 1

1).

A:: Pilot Autostar nie wymaga baterii, gdyż zasilany jest bateriami teleskopu.

Wyjąć okular MA 25mm (1

1,, rry

s.. 1

1) z pudełka i i założyć go do obsady okularu (3

3,, rry

s.. 1

1). Dokręcić nakrętkę

radełkowaną (2

2,, rry

s.. 1

1) „z wyczuciem” palcami. Odkręcić osłonę przeciwpyłową obracając ją w lewo i zdjąć

ją z teleskopu.

Podstawowy montaż teleskopu został zakończony.

biie

erra

niie

e o

ulla

arru

Okular teleskopu powiększa obraz utworzony przez układ optyczny teleskopu. Każdy okular ma swą odległość
ogniskową wyrażoną w milimetrach. Im krótsza ogniskowa, tym silniejsze powiększenie. Przykładowo, okular z
ogniskową 12 mm ma silniejsze powiększenie niż okular z ogniskową 25 mm.

Teleskop ETX dostarczany jest z dwoma standardowymi okularami. Okular MA 25 mm daje szerokie, wygodne pole
widzenia o wysokiej rozdzielczości obrazu, podczas gdy okular MA 4 mm daje mniejsze pole widzenia, ale ma za to
silniejsze powiększenie.

Okulary o niskiej mocy dają szerokie pole widzenia, jasny bardzo kontrastowy obraz i przynoszą ulgę oczom przy
długich sesjach obserwacyjnych. Aby odnaleźć obiekt przy pomocy teleskopu, zawsze rozpoczynać od okularu o
małej mocy, takiego jak MA 25 mm. Kiedy obiekt jest już zlokalizowany i wycentrowany w okularze, można zas-
tosować okular o większej mocy w celu powiększenia obrazu tak, jak tylko praktycznie możliwe w danych warunk-
ach widzenia.

A:: Warunki widzenia zmieniają się bardzo szeroko z nocy na noc i w zależności od miejsca.

Turbulencje powietrza, nawet w pozornie czystą noc potrafią zniekształcać obrazy. Jeśli obraz pojaw-
ia się zamglony i słabo zarysowany, to wrócić do okularu o mniejszej mocy tak, aby dostać obraz o
lepszej rozdzielczości (R

s.. 7

a ii 7

b).

s.. 4

4:: Widok teleskopu ETX

ukazujący sześć baterii AA
założonych do komory na baterie:

(1) Komora na baterie

(2) Uchwyt baterii

(3) Łącznik 9V

(4) Łącznik uchwytu baterii

PIERWSZE KROKI

s.. 5

5: Okulary MA 25

mm, 12 mm i 4 mm.

10 Pierwsze kroki

Moc czyli powiększenie teleskopu jest wyznaczone przez odległości ogniskowe teleskopu i odległość ogniskową
okularu. W celu obliczenia mocy okularu należy podzielić ogniskową teleskopu przez ogniskową okularu. Przykład-
owo, w teleskopie ETX-70AT użyto okularu 25 mm. Ogniskowa ETX-70AT wynosi 350 mm (patrz „DANE TECH-
NICZNE” na str. 27).

Moc okularu

Ogniskowa teleskopu 350mm

Ogniskowa okularu

25mm

Moc okularu czyli powiększenie wynosi więc 14X.

Rę

ęc

a o

słłu

a tte

elle

u b

z ffu

cjjii A

utto

stta

arr

Jeśli chcemy obserwować jakiś oddalony obiekt na ziemi, taki jak szczyt górski czy ptaka, to możemy to zrobić po
prostu celując teleskopem i patrząc przez okular. Ustawić teleskop na stole lub zamocować na statywie, poluzować
blokadę pionową i poziomą (6

6 ii 9

9,, rry

s.. 1

1) i obrócić teleskop w kierunku obiektu, który ma się zamiar obserwować.

Spoglądać wzdłuż tubusa teleskopu aż odnajdzie się żądany obiekt. Kiedy w okularze pojawi się obraz, wyostrzyć
go przy pomocy pokrętła ogniskowania (8

8,, rry

s.. 1

1). Aby ogniskować na przedmioty odległe, obracać pokrętło w

prawo, a na przedmioty bliskie – w kierunku przeciwnym.

Tą metodą można również obserwować gwiazdy i inne obiekty na nocnym niebie, ale należy pamiętać, że w tym
przypadku obraz będzie się powoli przesuwał w polu widzenia okularu. Ruch ten jest wynikiem obrotu kuli ziemskiej.
Po zapoznaniu się z działaniem funkcji Autostar, można będzie przeciwdziałać temu przesuwaniu korzystając z
funkcji automatycznego śledzenia (patrz str. 20) lub używając opcji GO TO z menu Autostar (patrz “GO TO
SATURN”, str. 15).

Rę

ęc

a o

słłu

a tte

elle

u z

z u

uż

ży

niie

m k

klla

wiis

y z

e s

sttrrz

ałłk

mii p

piillo

otta

utto

stta

arr

Obiekty astronomiczne można obserwować korzystając z klawiszy ze strzałkami na pilocie Autostar.

Jeśli dotąd tego jeszcze nie zrobiono, należy przygotować teleskop wykonując czynności opisane w punkcie „JAK
ZMONTOWAĆ TELESKOP” na str. 10. Następnie, przestawić przełącznik zasilania (1

0,, rry

s.. 1

1) w położenie ON. Na

wyświetlaczu pojawi się komunikat o prawach autorskich. Nacisnąć klawisz Speed/? (8

8,, rry

s.. 3

3), aby przyjąć

ostrzeżenie słoneczne. Następnie, pojawi się komunikat „Getting Started” (Pierwsze kroki). Naciskać klawisz
ENTER (A) aż na wyświetlaczu pojawi się komunikat „Country/State” (Kraj/Stan). Na razie ignorować takie komu-
nikaty jak „Date” (Data) i „Time” (Czas) – funkcje te zostaną objaśnione później.

Użyć klawiszy przewijania (D) dla przejścia przez bazę danych krajów i stanów. Kiedy pojawi się Twoje miejsce,
nacisnąć klawisz ENTER, po czym użyć klawiszy przewijania, aby odszukać miasto najbliższe Twojemu punktowi
obserwacji i ponownie nacisnąć ENTER. Z kolei,
przy pomocy klawiszy przewijania (D) przejść do
modelu swojego teleskopu i nacisnąć ENTER.
Na wyświetlaczu pojawi się teraz „Setup: Align”.

Teraz można użyć klawiszy ze strzałkami (5

5,, rry

s..

3), aby obracać teleskop w górę, w dół, w prawo
lub w lewo. W celu zmiany prędkości obracania,
na krótko nacisnąć klawisz Speed/? (8

8,, rry

s.. 3

3).

Każde naciśniecie zmniejsza prędkość o jeden
poziom, a na koniec wraca się do najwyższej
prędkości. Wiecej szczegółów podano na str.
22.

Dokręcić „z wyczuciem” (nie za mocno) blokadę
poziomą i pionową (6

6 ii 9

9,, rry

s.. 1

1). Spoglądając

wzdłuż boku tubusa zlokalizować obiekt i wyprak-
tykować sposób centrowania obiektu w polu
widzenia okularu używając klawiszy ze strzałkami
pilota Autostar. Wyostrzyć obraz przy pomocy
pokrętła ogniskowania (8

8,, rry

s.. 1

1).

Ta procedura demonstruje tylko niewielki ułamek
możliwości funkcji Autostar. W następnych roz-
działach zaczniemy się uczyć jak szeroko i w pełni
wykorzystać te możliwości.

Pierwsze kroki

TIPS

FOR BEGINNERS

a d

uż

ża

a m

Czy można kiedyś mieć za dużo mocy? Jeśli mamy na
myśli taki rodzaj mocy jak powiększenie okularu, to
odpowiedź brzmi tak. Najbardziej powszechną pomyłką
początkujących obserwatorów jest „nadwzmocnienie”
teleskopu przez użycie dużych powiększeń, których nie
daje się wykorzystać przy danej aperturze teleskopu czy
warunkach atmosfe-rycznych. Trzeba pamiętać, że
mniejszy, ale jaśniejszy i wyraźniejszy obraz jest
znacznie lepszy niż większy, ale zamglony i nieostry
(patrz niżej). Moce powyżej 110X można stosować tylko
w najbardziej stabilnych warunkach atmosferycznych.

Autostar potrafi obliczyć najlepszy okular dla danych
potrzeb. Prosimy wypróbować funkcję „Eyepiece Calc”
z menu Utilities.

Większość obserwatorów posiada trzy lub cztery
dodatkowe okulary, aby wykorzystać pełny zakres pow-
iększeń możliwych w teleskopie ETX.

Ryyss.. 7

a &

& b

b:: Jowisz: przykład za silnego powiększenia.

s.. 6

6:: Klawisze ze strzałka-

mi na pilocie Autostar.

Eyepiece Power =

= 14X

A::

Autostar prosi o podanie
informacji o kraju/stanie,
mieście i modelu
teleskopu tylko przy pier-
wszej aktywacji funkcji
Autostar. Jeśli później
chcemy zmienić te infor-
macje to trzeba skorzys-
tać z opcji “Site” i „Tele-
scope Model” w menu
Setup.

orru

niia

a s

siię

ę p

o m

u A

utto

stta

arr

Dla szybkiego nawigowania po bazie danych Autostar, jest ona zorganizowana wielopoziomowo.

•

Aby wejść na niższy poziom menu, naciskać klawisz ENTER.

•

Aby przejść na wyższy poziom menu, naciskać klawisz MODE.

•

Naciskać klawisze przewijania, aby przechodzić w dół lub w górę przez opcje dostępne na danym

poziomie menu.

•

Dla wprowadzania liter i cyfr, naciskać klawisze ze strzałkami.

Klawiszy ze strzałkami można także używać do obracania teleskopu.

IIn

niic

cjja

alliiz

cjja

a ffu

cjjii A

utto

stta

arr

W niniejszym rozdziale opisano, jak dokonać inicjalizacji funkcji Autostar. Procedurę tę wykonuje się przy pierwszym

użyciu funkcji Autostar oraz po wykonaniu funkcji RESET (kasowanie). Przykład tej procedury pokazany jest w

ZAŁĄCZNIKU D, str. 32.

Upewnić się, że blokada pionowa i poziomą są włączone (6

6 ii 9

9,, rry

s.. 1

1) tak, jak opisano na str. 5.

Sprawdzić, czy pilot Autostar jest podłączony poprawnie. Patrz “JAK ZMONTOWAĆ TELESKOP”, str. 10).

Przestawić przełącznik zasilania w położenie ON.

Na wyświetlaczu pojawi się komunikat o prawach autorskich i rozlegnie się krótkie bipnięcie. Po kilku chwilach

Autostar uruchomi system.

Wyświetli się komunikat, ostrzegający przed patrzeniem na słońce. Nacisnąć przycisk Speed/? dla

potwierdzenia, że komunikat został przeczytany.

Menu „Getting Started” wyświetli komunikat z dwoma opcjami:

Przytrzymać klawisz Speed/? (8

8,, rry

s.. 3

3) dla uzyskania informacji o funkcjach Autostar. Po zakończeniu, nacis-

nąć klawisz MODE (3

3,, rry

s.. 3

3), aby wyjść z funkcji HELP i wrócić do procedury „Getting Started”, lub

Nacisnąć klawisz ENTER (2

2,, rry

s.. 3

3), aby pominąć opcję HELP i kontynuować inicjalizację.

Autostar poprosi teraz o aktualną datę. Używająć klawiszy ze strzałkami w górę i w dół (5

5,, rry

s.. 3

3) wprowadzić

cyfry daty. Użyć klawisza ze strzałką w prawo (5

5,, rry

s.. 3

3) dla przejścia z jednej cyfry daty do drugiej, a następ-

nie przejść do miesiąca. Teraz skorzystać z kla-wiszy przewijania Scroll (6

6 ii 7

7,, rry

s.. 3

3) aby przewinąć listę

miesięcy.

Kiedy wyświetli się bieżący miesiąc, użyć strzałki w prawo (5

5,, rry

s.. 3

3), aby przejść do roku. Używając klawiszy

ze strzałkami w górę i w dół wpisać cztery cyfry bieżącego roku. Po wprowadzeniu pełnej daty, nacisnąć klaw-

isz ENTER.

Autostar poprosi teraz o aktualny czas. Do wprowadzenia czasu użyć klawiszy ze strzałkami w górę i w dół

(pamiętać o podaniu „0”, jeśli pierwsza cyfra jest mniejsza od 10). Do przechodzenia od jednej cyfry do

drugiej, używać klawisza ze strzałkami w prawo (lub w lewo). Nacisnąć jeden z klawiszy ze strzałkami (5

5,, rry

s..

3), aby wybrać pomiędzy „AM” (przed południem) albo „PM” (po południu). Jeśli wybierzemy „pustą” opcję

występującą za „AM i „PM”, to zegar będzie podawał czas w formacie 24-godzinnym. Nacisnąć klawisz

ENTER, aby uruchomić zegar.

A:: Kiedy w opcjach menu jest wiele wyborów, aktualna opcja jest zazwyczaj wyświetlana jako

pierwsza i jest zaznaczona strzałką skierowaną w prawo (>).

W następnej kolejności system poprosi o podanie statusu dla „Daylight Saving Time” (czas letni). Klawiszami

przewijania możemy wybrać opcję YES/NO (Tak/Nie). Wybrać żądaną wersję przez naciśnięcie klawisza

ENTER.

A:: W różnych częściach świata, czas letni może nosić różne nazwy.

W następnej kolejności system poprosi o podanie kraju i stanu (wymienionych alfabetycznie), w jakim znajdu-

je się miejsce obserwacji. Użyć klawiszy przewijania do przejścia przez bazę danych krajów, stanów i prow-

incji. Kiedy pojawi się właściwe miejsce, nacisnąć klawisz ENTER.

10.

W następnej kolejności system poprosi o podanie miasta (lista alfabetyczna) najbliższego miejscu prowadzenia

obserwacji. Użyć klawiszy przewijania do przejścia przez bazę danych miast. Kiedy pojawi się właściwe mias-

to, nacisnąć klawisz ENTER.

11.

W następnej kolejności system poprosi o podanie modelu teleskopu. Użyć klawiszy przewijania, aby znaleźć

ETX-70. Nacisnąć klawisz ENTER dla wybrania tego modelu.

12.

Inicjalizacja systemu została zakończona i pojawi się komunikat „Setup: Align”.

IIn

niic

cjja

alliizza

cjja

a jest to pro-

cedura, która zapewnia
poprawne działanie
funkcji Autostar. Kiedy
używa się funkcji
Autostar po raz pier-
wszy, nie wie ona
jeszcze, gdzie znajduje
się miejsce
prowadzenia
obserwacji i nie zna
daty i czasu sesji
obserwacyjnej.

W czasie tej procedury,
wprowadza się informa-
cje, takie jak aktualny
czas i data, miejsce
obserwacji i model
teleskopu. Autostar
używa tych informacji
do precyzyjnego
obliczenia lokalizacji
ciał niebieskich (takich
jak gwiazdy i planety) i
podaje, jak obracać
teleskop przy różnych
operacjach.

12 Pierwsze kroki

Ważne jest pamiętanie, że pozycje menu ustawione są w pętli (rry

s.. 9

9). Oznacza to naciskanie przycisku przewijania

w dół (7

7,, rry

s.. 3

3), który prowadzi nas w dół przez wszystkie opcje z danej kategorii, a na koniec wraca do pierwszej.

Klawisz przewijania w górę prowadzi nas w przeciw-nym kierunku. Warto pamiętać, że ta możliwość daje nam szybki
sposób dotarcia do opcji znaj-dującej się na dole listy. Ilustruje to poniższy przykład.

Prrzzy

kłła

d::

Aby przejść do opcji „Select Item: Setup” kiedy wyświetlona jest opcja „Select Item: Objects” należy:

Nacisnąć cztery razy klawisz przewijania w dół lub jeden raz klawisz przewijania w górę.

Ekran na rry

s.. 1

0 pokazuje dwa wiersze informacji. Górny wiersz pokazuje aktualny poziom menu. Drugi wiersz

podaje opcję, jaka może być wybrana na tym poziomie menu. Niektóre opcje są funkcjami, które pozwalają na
wybranie następnego poziomu w dół. Klawiszami przewijania można przechodzić w górę lub w dół listy dostępnych
opcji, wyświetlając po jednej opcji na raz.

Kiedy w drugim wierszu zostanie wyświetlona żądana opcja, nacisnąć klawisz ENTER, aby ją wybrać.

Aby wyjść z danego poziomu, nacisnąć klawisz MODE (

np. po mylnym wybraniu opcji).

AŻ

ŻN

A U

A:: Nie ma znaczenia, jak daleko zagłębiono się w poziomy menu, każde naciśnięcie

klawisza MODE przenosi o jeden poziom w górę, aż do osiągnięcia najwyższego poziomu, „Select
Item”. Bedąc już na poziomie „Select Item:, nacisnąć przycisk MODE, aby wrócić do najwyższego
poziomu „Select Item: Object”.

Ćwiczenie w nawigowaniu po funkcji Autostar

Dla zademonstrowania jak działa struktura menu Autostar, poniższe ćwiczenie pokazuje, jak obliczyć czas zachodu
słońca, aby można było zaplanować wieczorną sesję obserwacji.

A:: Aby dokonać dokładnych obliczeń, Autostar musi przejść poprawną inicjalizację z podaniem

daty, czasu i miejsca obserwacji. Przed przystąpienia do ćwiczenia, należy wprowadzić te dane w pro-
cedurze inicjalizacji opisanej w rozdziale “INICJALIZACJA FUNKCJI AUTOSTAR” na str. 12.

DZIAŁANIE FUNKCJI AUTOSTAR

The Universe of

Autostar

Select Item:
Setup

Select Item:
Utilities

Select Item:
Glossary

Select Item:
Guided Tour

Select Item:
Event

Select Item:
Object

SETUP
Quick, easy alignment
permits all telescope
operations with only
a 2-minute setup.

UTILITIES
Calculate eyepiece
magnifications; set the
timer for an observing
session; or survey user
landmarks in 30-second
intervals.

GLOSSARY
Discover the world of astronomy
by alphabetically accessing
astronomical terms.

OBJECT
Select from over 1400 database objects and
press GO TO to move the telescope automatically to the
object and place it in the telescopic field of view.

EVENT
Access the time of
an astronomical
event, such as the
rising or setting
times of the Moon.

GUIDED TOUR
Journey through the
universe as Autostar
escorts you to the
best celestial objects
at your location.

s.. 8

8: Wszechświat funkcji Autostar. Sześć podstawowych kategorii wystepujących w menu „Select Item”.

Object
Event
Guided Tours
Glossary
Utilities
Setup

s .. 9

9:: Pozycje menu

ustawione w petli.

Select Item
Solar System

Select Item
Object

ENTER

s .. 1

0:: Poziomy funkcji

Autostar.

Działanie funkcji Autostar

blliic

niie

e c

u z

u s

słło

oń

ńc

a::

Nacisnąć kilkakrotnie klawisz MODE, aż wyświetli się „Select Item: Object”.

Nacisnąć raz klawisz przewijania w dół, aby wyświetlić opcję „Event” w menu „Select Item”.

Nacisnąć klawisz ENTER, aby wybrać opcję „Event” i przejść o jeden poziom w dół. Wyświetli się komunikat
„Event: Sunrise”.

Nacisnąć raz klawisz przewijania w dół, aby wyświetlić opcję „Sunset” z menu „Event”.

Nacisnąć klawisz ENTER, aby wybrać opcję „Sunset” i przejść w dół na następny poziom.

Autostar obliczy czas zachodu słońca bazując na aktualnej dacie, czasie i miejscu, a następnie wyświetli wynik
obliczenia.

Nacisnąć raz klawisz MODE, aby zacząć przechodzić przez poziomy menu. Pierwszym poziomem w górę jest
menu „Event”.

Nacisnąć MODE jeszcze raz, aby przejść na dalszy poziom. Jest to górny poziom „Select Item”.

Nacisnąć MODE kolejny raz, aby wrócić do punktu poczatkowego „Select Item: Object”.

Ła

attw

e u

stta

wiia

niie

e n

a d

wiie

e g

wiia

Najszybszym i najłatwiejszym sposobem rozpoczęcia obserwacji z pomocą Autostar jest wybranie procedury
łatwego ustawiania na dwie gwiazdy.

Autostar automatycznie wybiera dwie gwiazdy ze swej bazy danych. W trakcie procedury łatwego usta-
wiania, Autostar obraca teleskop na pierwszą gwiazdę. Użytkownik jest proszony o sprawdzenie, czy teleskop jest
skierowany na wybraną gwiazdę, a następnie o wycentrowanie gwiazdy w okularze. Proces ten powtarza się dla
drugiej gwiazdy i ustawianie jest zakończone.

A:: Przed ustawianiem teleskopu upewnić się, że “INICJALIZACJA AUTOSTAR” została

przeprowadzona poprawnie (str. 12). Opis, w jaki sposób działają klawisze pilota Autostar, podano w
punkcie „PORUSZANIE SIĘ PO MENU AUTOSTAR” na str. 12.

Prro

urra

a łła

attw

o u

stta

wiia

niia

a n

a d

wiie

e g

wiia

y::

sttrrz

eż

że

niie

e s

słło

e - nacisnąć klawisz Speed/? dla potwierdzenia przyjęcia ostrzeżenia..

zę

ęc

ciie

e - nacisnąć klawisz ENTER w celu kontynuowania lub klawisz Speed/?, aby przejść do funkcji

pomocy. Aby wyjść z funkcji pomocy, wystarczy nacisnąć klawisz MODE.

prro

niie

e d

atty

y - wprowadzić aktualną datę, po czym nacisnąć klawisz ENTER.

prro

niie

e c

u - wprowadzić aktualny czas. Wybrać „AM”, „PM” lub format 24-godzinny i na koniec

nacisnąć klawisz ENTER.

s lle

ettn

nii - podać ‘tak” lub „nie i nacisnąć klawisz ENTER.

cjja

a u

stta

wiia

niia

a - wyświetli się „Setup: Align”. Nacisnąć klawisz ENTER.

brra

niie

e u

stta

wiia

niia

a - wyświetli się „Align Easy”. Nacisnąć klawisz ENTER.

stta

wiie

niie

e p

cjjii p

zą

ąttk

ejj - teraz Autostar poprosi o ustawienie teleskopu na pozycję początkową Alt/Az.

W tym celu należy:

•

Poluzować pionową blokadę teleskopu (6

6,, rry

s.. 1

1).

•

Wypoziomować tubus ustawiając wskazówkę (rry

s.. 1

3) na tarczy ustawiania deklinacji

7,, rry

s.. 1

1) na „0°”.

•

Zacisnąć „z wyczuciem” blokadę pionową (6

6,, rry

s.. 1

1).

•

Poluzować blokadę poziomą (9

9,, rry

s.. 1

1) i obrócić teleskop poziomo aż będzie

skierowany na północ. Zacisnąć z powrotem blokadę poziomą (9

9,, rry

s.. 1

1).

•

Nacisnąć klawisz ENTER. Po więcej informacji, patrz „POZYCJA POCZĄTKOWA ALT/AZ” na

s t r .

21.

9 ..

stta

wiia

niie

e g

wiia

y - Austostar teraz wybierze dwie gwiazdy do ustawienia się według nich. Kiedy teleskop

obraca się do pierwszej gwiazdy, to może się ona nie pojawić w polu widzenia okularu. Gwiazdę do ustawienia
można łatwo rozpoznać, gdyż będzie to najjaśniejsza gwiazda w tym obszarze nieba, na który skierowany jest
teleskop. Użyć klawiszy ze strzałkami do obracania teleskopu, aż ta gwiazda stanie się widoczna i wycen-
trowana w okularze. Nacisnąć klawisz ENTER. Powtórzyć tą procedurę dla drugiej gwiazdy.

A:: Autostar lokalizuje gwiazdy do ustawienia w oparciu o podaną datę, czas i miejsce. Gwiazdy

te mogą się zmieniać z nocy na noc. Wszystko co wymaga się od obserwatora, to wycentrowanie
wybranych gwiazd w okularze, kiedy zostanie o to poproszony.

North

Declination

at 0˚

Pointer

s.. 1

1:: Pozycja początkowa

ustawienia Alt/Az

14 Działanie funkcji Autostar

AŻ

ŻN

A U

A::

Opcja „Telescope Mount”
w menu „Setup” jest
ustawiona domyślnie na
„Alt/Az” przez fabrykę.
Przykład przedstawiony w
tym rozdziale zakłada, iż
procedura ustawiania dla
tego teleskopu wykony-
wana jest po raz pierwszy i
dlatego opcja „Telescope
Mount” nie musi być
ustawiana.

A::

Klawisz GO TO także
pozwala na prowadzenie
„p

prrzze

szzu

kiiw

niia

a p

o s

piirra

allii”.

Ten sposób jest przydatny,
kiedy teleskop obraca się
na obiekt, który nie jest
widoczny w okularze kiedy
teleskop zakończył swoje
poszukiwanie. (To czasami
zdarza się podczas proce-
dury ustawiania). Kiedy
obrót teleskopu ustanie,
nacisnąć kla-wisz GO TO,
aby rozpocząć przeszuki-
wanie po spirali w wyznac-
zonym obszarze z bardzo
małą prędkością. Patrzeć
przez okular i kiedy gwiazda
stanie się widoczna nacis-
nąć kla-wisz MODE, aby
wstrzymać przeszukiwanie
po spirali. Następnie
wycentrować obraz przy
użyciu klawiszy ze strzałka-
mi.

niie

e S

attu

urrn

Po wykonaniu procedury ustawiania na dwie gwiazdy, silnik napędu zaczyna pracować i ustawiać teleskop do noc-
nej obserwacji. Obiekty w okularze powinny pozostać w swoim położeniu mimo tego, iż ziemia się obraca.

AŻ

ŻN

A U

A:: Po ustawieniu, do obracania teleskopu używać wyłącznie klawisza GO TO. Nie

luzować blokad teleskopu (6

6 ii 9

9,, rry

s.. 1

1) ani nie przesuwać go ręcznie, gdyż spowoduje to utratę pier-

wotnego ustawienia.

To ćwiczenie pokazuje, w jaki sposób wybrać obiekt do obserwacji z bazy danych Autostar. To ćwiczenie pokazuje
też, jak odszukać Saturna.

A:: Saturn nie jest widoczny przez cały rok i może być konieczne wybranie innego obiektu z

bazy danych, tym niemniej, opisana niżej procedura pozostaje taka sama.

Po ustawieniu teleskopu, wyświetli się Select Item: Object”. Nacisnąć klawisz ENTER.

Wyświetli się „Object: Solar System”. Nacisnąć klawisz ENTER.

Wyświetli się „Solar System: Mercury”. Naciskać klawisz przewijania w dół aż wyświetli się „Solar System:
Saturn”.

Nacisnąć klawisz ENTER. Wyświetli się komunikat „Calculating”, po czym wyświetli się komunikat „Saturn” i
zestaw współrzędnych. Współrzędne Saturna (tak jak i innych planet) zmieniają się w ciągu roku.

5. Nacisnąć klawisz GO TO. Wyświetli się „Saturn: Slewing ...” i teleskop zacznie się obracać aż nie

znajdzie Saturna. Może być potrzeba użycia klawiszy ze strzałkami, aby precyzyjnie ustawić obraz w środku
okularu. Autostar zacznie wtedy automatycznie obracać teleskop tak, aby „śledził” Saturna (czy jakikolwiek
inny obiekt, jaki mógł być wybrany) tzn. Saturn pozostaje wycentrowany w okularze. Jeśli jakiś obiekt jest
obserwowany przez teleskop bez korzystania z funkcji GO TO lub innej funkcji automatycznego śledzenia
(patrz „AUTOMATYCZNE ŚLEDZENIE OBIEKTU”, str. 20), obraz w okularze stopniowo wysunie się z pola
widzenia wskutek ruchu obrotowego Ziemi.

orrz

stta

niie

e z

z G

uiid

d T

urr ((w

ciie

kii z

z p

prrz

niik

kiie

m))

Poniższy przykład pokazuje wykorzystanie możliwości odbycia “wycieczki z przewodnikiem” pod nazwą „Najlepsze
tej nocy”.

Po zakończeniu obserwacji Saturna nacisnąć dwa razy klawisz MODE, aby ponownie wyświetlić „Select Item:
Object”.

Dwa razy nacisnąć klawisz przewijania a dół. Wyświetli się „Select Item: Guided Tour”.

Nacisnąć klawisz ENTER. Wyświetli się „Guided Tour: Tonight’s Best”.

A:: Jeśli chcemy spróbować innej wycieczki z przewodnikiem, naciskać klawisz przewijania w

dół, aby przebiec przez oferowany wybór. Kiedy pojawi się na wyświetlaczu wycieczka, którą chce-
my wybrać, należy nacisnąć klawisz ENTER.

Wyświetli się „Tonight’s Best: Searching ...”. Po obliczeniu, wyświetli się „Tonight’s Best: Jupiter”.

A: Każdej nocy na liście wycieczek mogą się pojawiać inne obiekty.

Nacisnąć klawisz ENTER albo klawisz
Speed/?, aby wyświetlić informacje o
obiekcie. Nacisnąć klawisz GO TO, aby
obrócić teleskop na obiekt.

Nacisnąć klawisz MODE, aby powrócić do
listy wycieczek. Naciskać klawisz przewija-
nia w dół, aby przebiec przez listę i nacisnąć
klawisz ENTER jak znaj-dzie się następny
obiekt, który chcemy obserwować.

6. Nacisnąć parę razy klawisz MODE, aby

opuścić menu „Guided Tour”.

ĆWICZENIA W OBSERWACJI

TIPS

FOR BEGINNERS

Kttó

órra

a tto

o jje

stt g

wiia

o u

stta

wiie

niia

Jeśli Autostar wybrał do ustawienia gwiazdę, której nie
znamy, to jak możemy być pewni, że gwiazda widoczna w
okularze jest faktycznie gwiazdą wybraną do ustawienia?

Praktyczna reguła mówi, że gwiazda do ustawienia jest
zazwyczaj najjaśniejszą gwiazdą na tym obszarze nieba.
Kiedy patrzy się na taką gwiazdę przez teleskop, to wyróż-
nia się ona wybitnie od innych gwiazd w tym rejonie nieba.

Jeśli mamy jakąś przeszkodę, na przykład drzewo czy
budynek, który zasłania nam widok gwiazdy do usta-wienia
lub mamy wątpliwości, czy to jest w ogóle ta gwiazda, to nie
ma problemu. Wystarczy bowiem nacisnąć klawisz przewi-
jania w dół, a Autostar wybierze inną gwiazdę do tego celu.

A::

Należy pamiętać, że
kiedy patrzy się przez
teleskop, to obrazy
przedmiotów ziems-
kich są prawi-dłowo
ustawione w pionie,
ale odwrócone stroną
prawą na lewo. Nor-
malnie, taka orientac-
ja obrazu nie jest
kłopotliwa, chyba że,
na przykład,
będziemy chcieli
odczytać odległy
napis.

Jeśli używa się
teleskopu do
prowadzenia wnikli-
wych obserwacji
ziemskich, to prawi-
dłowo zorientowany
obraz będzie
zapewniony przez
pryzmat odwracający
450 nr 933.

Ćwiczenia w obserwacji

u O

Prawie wszystkie obserwacje przy pomocy funkcji Autostar są realizowane w kategorii menu „Object”. U

Wyjątkami są „Guided Tour” oraz „Landmark Survey”

(przegląd znaków

orientacyjnych). Przykładem obserwacji przy korzystaniu z menu „Object” jest odszukiwanie Saturna (“GO TO
SATURN”), opisane na str. 15. Patrz również „KORZYSTANIE Z WYCIECZEK Z PRZEWODNIKIEM” na str. 15.

Wiele kategorii menu Autostar zawiera bazy danych. Taką bazą danych jest lista oglądalnych obiektów, takich jak
gwiazdy, planety, komety, mgławice itp. Kiedy zostanie wybrany któryś z takich obiektów, to Autostar obraca
teleskop (o ile jest prawidłowo ustawiona) i skierowuje go na wybrany obiekt.

Opcje menu „Object” obejmują:

olla

arr S

stte

m (Układ Słoneczny); jest to baza danych obejmująca 8 planet (Ziemia nie jest ujęta) w kolejnosci ich

oddalenia od Słońca oraz księżyc, planetoidy i komety.

stte

elllla

attiio

n (Konstelacja): jest to baza danych obejmująca wszystkie 88 gwiazdozbiorów z północnej i południowej

hemisfery. Kiedy wybierze się tę opcję menu i w pierwszym wierszu pojawi się nazwa gwiazdozbioru, to należy raz
nacisnąć klawisz GO TO i w drugim wierszu pokaże się nazwa najjaśniejszej gwiazdy w tym gwiazdozbiorze.
Ponowne naciśnięcie klawisza GO TO spowoduje obrócenie się teleskopu na tę gwiazdę.

p S

y (Daleki kosmos): jest to baza danych obiektów z poza Układu Słonecznego, takich jak mgławice, gro-

mady gwiazd, galaktyki i kwazary.

Stta

arr (Gwiazda): jest to baza danych gwiazd zgrupowanych w różnych kategoriach, takich jak nazwane, podwójne,

zmienne czy pobliskie.

atte

elllliitte

e (Satelita): jest to baza danych zawierająca obiekty orbitujące wokół Ziemi, takie jak międzynarodowa stac-

ja kosmiczna, teleskop Hubble’a, satelity GPS i satelity stacjonarne. Tym teleskopem można obserwować satelity
przy prowadzeniu ręcznym.

err O

bjje

ctts

s (Obiekty) użytkownika: ta baza danych pozwala użytkownikowi zdefiniować obiekty kosmiczne

szczególnie go interesujące, które nie są ujete w innych bazach danych. Wiecej informacji jest podane w
ZAŁACZNIKU B na str. 29.

Skorzystanie z opcji L

arrk

k S

urrvve

y w menu „Utilities” pozwala na sekwencyjny przegląd wszystkich punktów ori-

entacyjnych wprowadzonych przez użytkownika.

arrk

s przechowuje lokalizacje punktów ziemskich w trwałej bazie danych Autostar.

AŻ

ŻN

A U

A:: Aby skorzystać z funkcji „Landmarks” teleskop musi być umieszczony i ukierunk-

owany dokładnie tak, jak wtedy, kiedy do bazy danych dodawany był punkt orientacyjny. Ponadto,
teleskop musi być w tej samej konfiguracji, tzn. Alt/Az lub biegunowej.

MENU FUNKCJI AUTOSTAR

Solar System

Mercury
Etc.
Moon
Asteroids
Comets

Constellations

Andromeda
Etc.

Deep Sky

Named Object
Galaxies
Nebulae
Planetary Neb.
Etc.

Star

Named
SAO Catalog
Double
Etc.

Satellite

Select
Add
Delete
Edit

User Objects

Select
Add
Delete
Edit

Landmarks

Select
Add
Delete

Identify

Sunrise
Sunset
Moonrise
Moonset
Moon Phases

Next Full Moon
Next New Moon
Next 1st Qtr
Next 3rd Qtr

Meteor Showers

Quadrantids
Lyrids
Eta Aquarids
Delta Aquarids
Perseids
Orionids
Taurids
Leonids
Geminids
Ursids

Solar Eclipses
Lunar Eclipses
Min. of Algol
Autumn Equinox
Vernal Equinox
Winter Solstice
Summer Solstice

Tour Objects

A...

Accretion Disk
Etc.

B...
C...
D...
E...
F...
G...
H...
I...
J...
K...
L...
M...
N...
O...
P...
Q...
R...
S...
T...
U...
V...
W...
X...
Y...
Z...

Timer

Set
Start & Stop

Alarm

Set
On & Off

Eyepiece Calc.

Field of View
Magnification
Suggest

Display Options

Sun Warning
Getting Started

Brightness Adj.
Contrast Adj.
Battery Alarm
Landmark Survey
Sleep Scope
Park Scope

Align

Easy
One Star
Two Star

Date
Time
Daylight Saving
Telescope

Tele. Model
Focal Length
Az/Alt Ratio
Mount
Train Drive
Tracking Rate
Reverse L/R
Reverse Up/Dn
Calibrate Motor
High Precision

Targets

Astronomical
Terrestrial

Site

Select
Add
Delete
Edit

Owner Info
Download
Statistics
Reset

Select Item:
Object

Select Item:
Event

Select Item:
Guided Tour

Select Item:
Glossary

Select Item:
Utilities

Select Item:
Setup

Tonight's Best
How Far is Far
A Star's Life

16 Menu funkcji Autostar

ełłn

a s

sttrru

kttu

urra

a m

u ffu

cjjii A

utto

stta

arr

•

kiiw

niie

e:: Aby wyszukać punkt orientacyjny znajdujący się już w bazie danych, należy wybrać opcję

„Select” i przeszukiwać listę. Aby wybrać ten punkt, nacisnąć klawisz ENTER, a następnie kla-wisz GO TO, a
teleskop obróci się na obiekt.

•

niie

e:: Aby dodać punkt orientacyjny, wybrać opcję „Add”. Wprowadzić nazwę punktu. Zlokalizować i

wycentrować punkt i nacisnąć klawisz ENTER.

IId

nttiiffy

y jest bardzo ciekawą funkcją dla obserwatora, który chce przeglądać niebo i rozpocząć poszukiwania. Po

prawidłowym ustawieniu teleskopu, używać klawiszy ze strzałkami Autostar do poruszania się po niebie. Następnie
przystąpić do podanej niżej procedury:

AŻ

ŻN

A U

A:: W czasie procedury identyfikacji, używać tylko klawiszy ze strzałkami. Nie luzować

blokad teleskopu ani go nie przesuwać, gdyż wtedy utraci się ustawienie.

Kiedy żądany obiekt jest widoczny w okularze, trzymać wciśnięty klawisz MODE, aż wyświetli się „Select Item:
Object”.

Przechodzić przez opcje menu „Object”, aż na wyświetlaczu pojawi się „Object: Identify”.

3. Nacisnąć klawisz ENTER. Autostar będzie przeszukiwał bazę danych w celu zidentyfikowania obser-

wowanego obiektu.

Jeśli teleskop nie jest bezpośrednio na obiekcie bazy danych Autostar, to zostanie zlokalizowany najbliższy
obiekt bazy danych i wyświetlony na ekranie. Nacisnąć klawisz GO TO i teleskop obróci się na ten obiekt.

u E

Menu „Event” zapewnia dostęp do dat i czasów zdarzeń astronomicznych. Baza danych „Event” zawiera:

nrriis

e oraz S

ett oblicza czas wschodu i zachodu słońca w bieżącym dniu. Czas wschodu i zachodu słońca w

innych dniach uzyska się po wprowadzeniu odpowiedniej daty do menu „Setup: Date”.

nrriis

e oraz M

ett oblicza czas wschodu i zachodu księżyca w bieżącym dniu. Czas wschodu i zachodu

księżyca w innych dniach uzyska się po wprowadzeniu odpowiedniej daty do menu „Setup: Date”.

n P

s wyświetla daty i czasy najbliższej

pełni, nowiu, 1-szej kwadry i 3-ciej kwadry
księżyca.

ette

orr S

errs

s podaje informacje o zbliżają-

cych się rojach meteorów, takich jak Perse-idy,
Leonidy itp. Podawane są także daty i kiedy osią-
gają one maksimum.

A:: Meteory są to szybko porusza-

jące się ciała niebieskie, które obejmują
duże obszary nieba i są zazwyczaj najlepiej
obserwowane gołym okiem.

olla

arr E

clliip

s podaje wykaz nadchodzących zaćmień

Słońca wraz z datą i rodzajem zaćmienia (całkowite,
obrączkowe czy częściowe) oraz miejsce i czas pier-
wszego i ostatniego kontaktu z cieniem Księżyca. Do
wyświetlenia dostępnych danych używać klawiszy
przewijania. Pamiętać, aby nigdy nie używać teleskopu
do patrzenia na słońce. Patrz „OSTRZEŻENIE” na str. 2.

Menu funkcji Autostar

TIPS

FOR BEGINNERS

•

Starać się wybierać miejsce obserwacji z dala od
świateł miejskich i ulicznych oraz reflektorów samo-
chodowych. Kiedy to nie zawsze jest możliwe, to im
ciemniejsze miejsce tym lepiej.

•

Przed przystąpieniem do obserwacji odczekać ok.
10 minut w celu przystosowania się wzroku do
ciemności. Co dziesięć do piętnastu minut dać
odpocząć oczom.

•

Nie używać zwykłych latarek. Wielu obserwatorów
używa czerwonych latarek ledowych albo zasłania
zwykłą latarkę czerwonym celofanem i takiego
światła używa do nastaw teleskopu i czytania
atlasów gwiazd po to, aby nie musieć co chwila
przystosowywać wzroku do ciemności. Pamiętać,
aby nie używać jasnego światła kiedy w pobliży są
inni obserwatorzy. Nie kierować światła latarki na
teleskop, kiedy ktoś przez nią patrzy!

•

Ubierać się ciepło, ponieważ szybko marznie się,
kiedy się siedzi nieruchomo przez dłuższy czas.

•

Starać się nastawić sprzęt w czasie dnia lub w
oświetlonym miejscu, aby mieć go gotowym w
ciemności.

•

Używać okularu 25 mm do oglądania obiektów
ziemskich lub szerszych obszarów nieba, takich jak
otwarte gromady gwiazd. Używać okularu 12 mm
lub 4 mm, kiedy chce się oglądać coś w zbliżeniu,
jak kratery na księżycu czy pierścienie Saturna.

•

Poznaj swoje miejsce obserwacji. Jeśli idziesz w
jakieś nowe miejsce, sprawdź je wcześniej w ciągu
dnia, czy nie ma tam jakichś przeszkód i niebez-
piecznych miejsc.

arr E

clliip

e podaje nadchodzące zaćmienia Księżyca z podaniem dat i rodzaju (pełne, częściowe czy pół-

cieniowe). Do wyświetlenia dostępnych danych używać klawiszy przewijania.

Miin

n.. ((M

Miin

niim

m)) o

off A

Allg

oll jest to minimalna jasność gwiazdy podwójnej Algol charakteryzującej się silnymi zmianami

jasności. Układ ten znajduje się stosunkowo blisko, bo w odległości zaledwie 100 lat świetlnych. Co 2,8 doby, przez
10 godzin Algol przechodzi poważną zmianę jasności pozornej, kiedy jedna gwiazda przechodzi za drugą. Łączna
jasność pozorna obu gwiazd spada wtedy z +2,1 do minimum +3,4 w połowie zaćmienia, kiedy druga gwiazda jest
ukryta. Autostrar oblicza czas minimalnej jasności pozornej w połowie zaćmienia.

uttu

n oraz V

errn

all E

uiin

x oblicza czas i daty jesiennej i wiosennej równonocy.

Wiin

ntte

err oraz S

err S

olls

sttiic

e oblicza daty i czasy przesilenia zimowego i letniego.

u G

Menu “Glossary” podaje w porządku alfabetycznym listę definicji i opisów popularnych terminów astronomicznych i

funkcji Autostar. Dostęp odbywa się albo bezpośrednio z menu „Glossary” albo przez słowa hypertekstu zagnieżd-

zone w funkcji Autostar. Słowo hypertekstu jest to dowolne słowo w [nawiasach] zazwyczaj znajdowane w tekstach

pomocy lub przy czytaniu przewijanych komunikatów, takich jak opisy planet czy gwiazd. Kiedy napotka się słowo

hypertekstu na wyświetlaczu, naciśnięcie klawisza ENTER bezpośrednio łączy z odpowiednim hasłem glosariusza.

Aby dojść bezpośrednio do glosariusza z menu, użyć klawiszy przewijania i przechodzić przez alfabet. Nacisnąć
klawisz ENTER, kiedy będzie się na żądanej literze. Przewinąć się do żądanego hasła i nacisnąć klawisz ENTER,
aby przeczytać opis.

u U

TIIL

LIIT

TIIE

Menu „Utilities” daje dostęp do kilku dodatkowych funkcji, łącznie z licznikiem poprzednikowym i alarmem. Funkcje
„Utilities” obejmują:

Tiim

err wybiera licznik poprzednikowy. Aby użyć licznika, nacisnąć klawisz ENTER i wybrać „Set” lub „Start/Stop”.

•

ett: Wprowadzić czas, jaki ma być odliczany w godzinach, minutach i sekundach, a następnie nacisnąć klawisz

ENTER.

•

Stta

arrtt/

Stto

p: Uruchamia ustawiony wcześniej licznik. Użyć klawiszy przewijania do przełączania pomiędzy

stanem włączenia i wyłączenia. Kiedy wyświetla się ON, nacisnąć klawisz ENTER w celu aktywizacji licznika.
Kiedy wyczerpie się nastawiony czas, rozlegają się 4 bipnięcia i licznik zostaje wyłączony.

Alla

arrm

m ustawia czas, w którym ma zabrzmieć sygnał alarmowy dla przypomnienia. Aby użyć alarmu, nacisnąć klaw-

isz ENTER i wybrać „Set” lub „Start/Stop”.

•

ett: Wprowadzić czas kiedy ma zabrzmieć alarm w godzinach, minutach i sekundach, a następnie nacisnąć klaw-

isz ENTER.

•

Stta

arrtt/

Stto

p: Uruchamia ustawiony wcześniej alarm. Użyć klawiszy przewijania do przełączania pomiędzy

stanem włączenia i wyłączenia. Kiedy wyświetla się ON, nacisnąć klawisz ENTER w celu uaktywnienia alarmu.
Kiedy upłynie nastawiony czas, rozlegają się bipnięcia. Nacisnąć klawisz ENTER w celu dezaktywacji alarmu.

piie

e C

allc

c ustala informacje na temat okularu dla konkretnego teleskopu, do którego podłączony jest Autostar.

•

Fiie

elld

d o

off V

Viie

w:: Przewijać listę dostępnych okularów. Kiedy zostanie wybrany okular, obliczane jest pole

widzenia.

•

niiffiic

attiio

n:: Przewijać listę dostępnych okularów. Kiedy zostanie wybrany okular, obliczane jest powiększe-

nie.

•

stt:: Autostar oblicza i proponuje najlepszy okular do obserwacji, bazując na teleskopie i obserwowanym

obiekcie.

Diis

plla

y O

pttiio

s uczynnia i unieczynnia dwa pierwsze komunikaty funkcji Autostar. Jeśli obie z nich są unieczyn-

nione, Autostar rozpoczyna od ekranu „Data”.

•

n W

arrn

niin

g:: Włącza i wyłącza komunikat “Sun Warning” - ostrzeżenia słonecznego.

•

ettttiin

g S

Stta

arrtte

d:: Włącza i wyłącza komunikat “Getting Started” - o rozpoczęciu.

18 Menu funkcji Autostar

Brriig

httn

s A

djj: Reguluje jasność wyświetlacza przy użyciu klawiszy przewijania. Po zakończeniu regulacji, nacisnąć

klawisz ENTER.

nttrra

stt A

djj:: Reguluje kontrast wyświetlacza przy użyciu klawiszy przewijania. Po zakończeniu regulacji, nacisnąć klaw-

isz ENTER.

A:: Te czynności są zazwyczaj wymagane przy bardzo zimnej pogodzie.

arrk

k S

urrvve

y automatycznie obraca teleskop na wszystkie zdefiniowane przez użytkownika punkty

orientacyjne z krótką przerwą przy każdym punkcie. Nacisnąć klawisz ENTER, aby rozpocząć przegląd. W czasie
kiedy teleskop się obraca, nacisnąć dowolny klawisz, aby pominąć dany punkt i przejść do następnego na liście. W
celu obserwowania danego punktu przez dłuższy czas, nacisnąć w czasie przystanku na punkcie klawisz MODE.
Nacisnąć klawisz ENTER, aby rozpocząć przegląd od pierwszego obiektu na liście.

Slle

p S

e jest to funkcja oszczędzająca energię, która wyłącza Autostar i teleskop bez utraty aktualnego nastaw-

ienia. Przy wybranej funkcji „Sleep Scope” nacisnąć klawisz ENTER, aby uaktywnić tę funkcję. Autostar gaśnie, ale
zegar dalej chodzi. Aby uaktywnić ponownie Autostar i teleskop, nacisnąć dowolny klawisz za wyjątkiem ENTER.

arrk

k S

e przeznaczony jest dla teleskopu, który nie został poruszony pomiędzy kolejnymi sesjami obserwa-

cyjnymi. Ustawić teleskop, a następnie użyć tej funkcji, aby zaparkować teleskop. Po następnym włączeniu zasila-
nia, wprowadzić aktualną datę i czas – inne ustawienia nie są już potrzebne. Naciśnięcie klawisza ENTER powodu-
je przejście teleskopu do wyznaczonej wcześniej pozycji parkowania. Po zaparkowaniu, pojawia się komunikat
proszący o wyłączenie zasilania.

AŻ

ŻN

A U

A:: Kiedy wybrana jest opcja „Park Scope” i komunikat poprosił o wyłączenie zasilania

teleskopu, Autostar nie powróci do pracy zanim nie wyłączy się zasilania i nie włączy się go ponown-
ie.

u S

Podstawową funkcją menu „Setup” jest nakierowanie teleskopu na obiekt (patrz str. 14 i 21). Tym niemniej, reali-
zowane są tu inne liczne funkcje, a mianowicie:

atte

e zmienia datę używaną przez Autostar. Ta funkcja jest przydatna do sprawdzania zdarzeń w przeszłości i w

przyszłości. Przykładowo ustawiamy „Date” na dzień trzy miesiące później. Teraz możemy sprawdzić z menu „Select
Item: Event” np. czas zachodu słońca w tym dniu.
Patrz menu „EVENT” na str. 17.

Tiim

e zmienia czas wprowadzony do Autostar.

Nastawienie czasu ma decydujące znaczenie dla
poprawnego obliczania miejsc i zdarzeń. Czas
może być nastawiony również w formacie 24-
godzinnym.

ylliig

htt S

avviin

g używa się do włączenia i

wyłączenia czasu letniego.

A: W różnych częściach świata czas

letni może występować pod różnymi
nazwami. Sprawdź swój miejscowy czas
letni.

elle

e daje dostęp do szeregu opcji, a

mianowicie:

•

elle

e M

ell:: Wybiera model teleskopu

podłączonego do Autostar.

•

all

gtth

h::

Wyświetla ogniskową

wybranego teleskopu.

•

z R

attiio

o a

d A

Alltt R

attiio

o: Az Ratio (azymut) i Alt

Ratio (wzniesienie) odnoszą się do
przekładni silnika teleskopu. Nie zmieniać
tych liczb.

•

ntt:: Wybiera pomiędzy ustawieniem Alt/Az

a ustawieniem biegunowym. Wymaga to, aby
teleskop był fizycznie ustawiony na wybrany
rodzaj. Ustawieniem domyślnym jest Alt/Az.

TIPS

FOR BEGINNERS

urrffo

niie

e p

o s

siie

cii

Jednym z najbardziej ekscytujących źródeł wiadomości
dla astronomii jest Internet. Internet jest pełen stron z
nowymi obrazami, odkryciami i interesującymi nowinka-
mi astronomicznymi. Na przykład, kiedy w 1998 roku
do Słońca zbliżała się kometa Hale-Bopp,
astronomowie na całym świecie codziennie otrzymywali
nowe zdjęcia.

Można znaleźć strony prawie na każdy temat związany z
astronomią. Prosimy szukać pod następującymi hasła-
mi: NASA, Hubble, HST, astronomia, Messier, satelity,
mgławice, czarne dziury, gwiazdy zmienne itp.

Sprawdzaj stronę MEADE, aby uzyskać dane o nowych
produktach i informacje techniczne. Oferujemy tam
najnowsze wersje oprogramowania, linki do innych
danych astronomicznych, współrzędne ciał niebieskich
i informacje o satelitach. Więcej informacji podano na
str. 20. Nasza strona znajduje się pod następującym
adresem:

http://www.meade.com/

A tutaj są inne strony, które mogą okazać się interesujące:

•

Sky & Telescope:

http://www.skypub.com/

•

Astronomy:

http://www2.astronomy.com/astro/

• The Starfield:

http://users.nac.net/gburke/

• Astronomy Picture of the Day:

http://antwrp.gsfc.nasa.goc/apod/

• Heaven’s Above (informacje o obserwacjach
satelitów):

http://www.heavens-above.com/

Menu funkcji Autostar

•

Trra

aiin

n D

Drriivve

e: Uruchamia silniki azymutu i wzniesienia dla bardziej dokładnego zlokalizowania obiektu.

Jeśli są problemy z precyzją celowania, przeprowadzić procedurę opisaną w ZAŁĄCZNIKU C, str. 31, dla zwięk-
szenia dokładności celowania i śledzenia.

•

Trra

kiin

g R

atte

e:: Zmiana prędkości, z jaką teleskop śledzi obiekty na niebie.

Siid

erre

all:: Wartość domyślna prędkości gwiazdowej, na jaką ustawiony jest Autostar, jest to standardowa

prędkość z jaką gwiazdy przesuwają się ze wschodu na zachód wskutek ruchu obrotowego Ziemi.

arr:: Wybrać tę opcję w celu dokładnego śledzenia księżyca w czasie długich sesji obserwacyjnych.

stto

m: Pozwala na wprowadzanie prędkości śledzenia zdefiniowanych przez użytkownika.

•

evve

errs

e L

R:: Odwraca funkcje klawiszy w lewo i w prawo (tzn. klawisz strzałki w prawo obraca teleskop w

lewo)

•

evve

errs

e U

N:: Odwraca funkcje klawiszy w górę i w dół (tzn. klawisz strzałki w górę obraca teleskop w

dół)

•

alliib

brra

atte

e M

otto

orr: Jeśli zdarzą się problemy z silnikami teleskopu, użyć tej opcji do ich przetestowania. Opcja ta

jest także przydatna jeśli wymienia się pilota Autostar pomiędzy teleskopami, gdyż pozwala dopasować Autostar
do teleskopu.

•

Hiig

h P

Prre

ciis

siio

n:: Jeśli opcja „High Precision” jest włączona, to w czasie obserwowania słabego obiektu

niebieskiego (np. mgławicy), Autostar najpierw obraca teleskop na pobliską jasną gwiazdę i wy-
świetla komunikat „ENTER to Sync”. Wycentrować wtedy gwiazdę w okularze i nacisnąć klawisz ENTER. W tym
momencie teleskop uzyskuje bardzo precyzyjne ustawienie na tę część nieba, po czym obraca się na obiekt
wcześniej wybrany.

arrg

etts

s przełącza pomiędzy celami astronomicznymi (A

sttrro

miic

all)) a celami ziemskimi (T

errrre

sttrriia

all). Jeśli wybrany jest

cel astronomiczny, uruchamia się silnik teleskopu i obiekt jest śledzony ze stałym utrzymywaniem go w środku widzenia
okularu. Jeśli wybrany jest cel ziemski, to silnik śledzenia jest wyłaczony.

y ś

ślle

ziić

ć o

biie

ktt a

utto

atty

niie

e, ustawić teleskop w położenie początkowe Alt/Az (patrz “ŁATWA PROCEDURA

USTAWIANIA NA DWIE GWIAZDY”, str. 14, krok 8), zlokalizować obiekt do obserwacji przy pomocy klawiszy ze strza-
łkami (patrz str. 11) i wycentrować obiekt w okularze. Następnie przechodzić przez menu aż pojawi się komunikat
„Targets: Astronomical” i nacisnąć klawisz ENTER. Wtedy Autostar będzie automatycznie obracał teleskop utrzymu-
jąc obraz w środku okularu.

Siitte

e daje dostęp do kilku opcji, a mianowicie:

•

elle

ctt:: Wyświetla aktualnie wybrane miejsce obserwacji i pozwala także na wybór innego miejsca, o ile było

wprowadzone do zdefiniowanej przez użytkownika bazy danych. Użyć klawiszy przewijania do przeglądania
miejsc dostępnych w bazie danych i nacisnąć klawisz ENTER kiedy pokaże się miejsce, jakie chcemy wybrać.
Używać tej opcji kiedy przenosimy się do różnych miejsc geograficznych.

A:: Wyświetlane będą tylko te miejsca, które zostały wprowadzone w trakcie inicjalizacji (patrz

str. 16) i oczywiście te, które zostały dodane opcją „Add”.

•

d:: Pozwala na dodanie do bazy danych nowych miejsc obserwacji (można zapamiętać do 6 miejsc). Przewi-

jać listę „Country/State” i nacisnąć klawisz ENTER kiedy pojawi się miejsce, jakie chcemy dodać. Następnie,
w podobny sposób wybrać żądane miasto.

•

elle

ette

e:: Usuwa miejsce z bazy danych.

•

diitt:: Dokonuje edycji wybranego miejsca, łacznie z nazwą, długością i szerokością geograficzną oraz strefą

czasową. Strefa czasowa odnosi się do czasu uniwersalnego (GMT). Na zachód od Greenwich odejmuje się
godziny, a na wschód – dodaje. Dla Stanów Zjednoczonych zmiana stref czasu podana jest w Tabeli 1.

A:: Autostar wprowadza kompensację na czas letni, o ile taką opcję wybrano. Patrz „Menu:

Setup: Daylight Saving” na str. 19.

err IIn

nffo

o daje dostęp do informacji o właścicielu:

•

e: Używając klawiszy ze strzałkami w górę i w dół, użytkownik może wprowadzić swe imię i nazwisko z

przewijanego alfabetu. Używać klawiszy ze strzałkami w prawo i w lewo do poruszania się po tekście. Kiedy
wpis jest skończony, nacisnąć klawisz ENTER.

•

drre

s:: Użyć klawiszy ze strzałkami w górę i w dół w celu wpisania swego adresu, miasta, stanu i kodu pocz-

towego. Kiedy wpis jest skończony, nacisnąć klawisz ENTER.

Stta

attiis

sttiic

s podaje podstawowe dane statystyczne, dotyczące funkcji Autostar:

•

arra

ctte

errs

s F

Frre

e: Podaje ilość wolnego miejsca w pamięci przeznaczonej dla użytkownika.

•

errs

siio

n: Podaje aktualną wersję oprogramowania Autostar.

ett całkowicie zeruje Autostar. Po wybraniu „Reset”, przystąpienie do dalszych obserwacji wymaga ponownej inic-

jalizacji funkcji Autostar (patrz “INICJALIZACJA AUTOSTAR”, str. 12). Trzeba również przeprowadzić „TRAINING THE
DRIVE”, opisane na str. 31.

Sttrre

effa

a c

a Z

miia

Czas uniwersalny

0 godzin

Czas środkowo-
europejski

+1 godzina

Czas wschodnio-
europejski

+2 godziny

ella

a 1

1:: Zmiana stref

czasowych.

20 Menu funkcji Autostar

AŻ

ŻN

A U

A::

Przy wykonywaniu proce-
dury automatycz-nego
śledzenia, do obracania
teleskopu wykorzystywać
jedynie klawisze ze strza-
łkami. Kiedy teleskop
ustawiony jest w położe-
nie początkowe Alt/Az,
nie luzować blokad
teleskopu (6 i 9, rys. 1)
ani nie przesuwać
teleskopu, gdyż
spowoduje to utratę
ustawienia.

errw

cjje

e z

ziie

kiie

Teleskop ETX-70AT jest doskonałym narzędziem o wysokiej rozdzielczości dla obserwacji ziemskich. Obser-
wowanie obiektów ziemskich wymaga patrzenia wzdłuż powierzchni ziemi poprzez turbulencje termiczne. Te tur-
bulencje częstokroć pogarszają jakość obrazu. Okular długoogniskowy, jak MA 25 mm, jest mniej wrażliwy na takie
zakłócenia niż okulary o krótszej ogniskowej. Dlatego też okulary o niskiej mocy dają stabilniejszy obraz o lepszej
jakości. Jeśli obraz jest zamglony, o słabej ostrości warto zmienić okular na dający mniejsze powiększenie.
Obserwacje prowadzone we wczesnych godzinach rannych, kiedy termika jeszcze się nie rozbudowała, dają lep-
sze wyniki niż prowadzone późnym popołudniem.

errw

cjje

e a

sttrro

miic

Ten teleskop, użyty jako instrument astronomiczny, oferuje wiele różnych możliwości optycznych i elektromechan-
icznych. To właśnie zastosowania astronomiczne pozwalają dojrzeć wysoki poziom jakości układu optycznego.
Zakres możliwych obserwacji astronomicznych przy mniejszych kwalifikacjach ograniczony jest jedynie motywacją
obserwatora.

Prrę

ęd

oś

ść

ć g

wiia

Kiedy Ziemia obraca się pod nocnym niebem, gwiazdy wydają się wędrować ze wschodu na zachód. Tempo w jaki
przemieszczają się gwiazdy nazywane jest prędkością gwiazdową.

Jeśli teleskop jest wycelowany, a silnik napędu obraca teleskop z prędkością gwiazdową, to w ten sposób
automatycznie śledzi ruch gwiazdy. Ta możliwość ułatwia zlokalizowanie obiektu i utrzymywanie go po środku pola
widzenia okularu.

stta

wiie

niie

e ((z

niie

e))

Zamocowanie teleskopu pozwala na jego obracanie w kierunku pionowym (wzniesienie), jak i w kierunku poziomym
(azymut). W celu automatycznego śledzenia ruchu obiektów niebieskich, teleskop musi być odpowiednio ustaw-
iony. Metoda łatwego ustawienia Alt/Az na dwie gwiazdy opisana jest na str. 14.

stta

wiie

niie

e A

Alltt/

Tryb ustawienia Alt/Az na jedną gwiazdę lub na dwie gwiazdy pozwala na wybranie odpowiedniej gwiazdy do ustaw-
ienia. Gwiazdy takie wybierane są z bazy danych funkcji Autostar. Po wybraniu opcji ustawiania na jedną czy dwie
gwiazdy, wyświetlana jest stosowna baza danych.

Termin „Alt/Az” jest często używany w odniesieniu do poziomego i pionowego obracania teleskopu ETX-70AT. Dla
teleskopów, które mają inne zamocowanie niż teleskopy ETX-70AT mogą być stosowane inne terminy na określe-
nie ruchów teleskopu.

cjja

a p

zą

ąttk

a A

Alltt/

W celu ustawienia teleskopu w położenie początkowe Alt/Az należy:

•

Ustawić teleskop na płaskiej powierzchni, takiej jak blat stołu lub zamocować ją na
trójnogu.

•

Poluzować blokadę pionową teleskopu (6

6,, rry

s.. 1

1).

•

Wypoziomować tubus teleskopu ustawiając 0° na tarczy nastawczej deklinacji (1

7,,

rry

s.. 1

1) równo ze wskaźnikiem (rry

s.. 1

3).

•

Dokręcić „z wyczuciem” blokadę pionową (6

6,, rry

s.. 1

1).

•

Poluzować blokadę poziomą (9

9,, rry

s.. 1

1) i obrócić teleskop poziomo aż będzie

skierowany na północ. Ustalić położenie Gwiazdy Polarnej (Polaris), która wskazuje
północ (rry

s.. 2

0).

Może się przydać mały kompas kieszonkowy.

•

Zacisnąć blokadę poziomą (9

9,, rry

s.. 1

1).

•

Nacisnąć klawisz ENTER.

FUNKCJE ZAAWANSOWANE

North

Declination

at 0˚

Pointer

Ryys

s.. 1

3:: Pozycja początkowa

Alt/Az

Ryys

.. 1

2:: Statyw użyty do ustaw-

iania Alt/Az

Funkcje zaawansowane

stta

wiia

niie

e A

Alltt/

z n

a d

wiie

e g

wiia

ziio

m::

początkujący / średnio zaawansowany

Ustawianie na dwie gwiazdy wymaga nieco wiedzy o nocnym niebie. Autostar zapewnia bazę danych o jasnych
gwiazdach i obserwator wybiera z niej dwie gwiazdy potrzebne do ustawienia.

ać

ć c

oś

śc

cii o

d 1

1 d

o 8

8 opisane w procedurze „ŁATWE USTAWIANIE NA DWIE GWIAZDY” na str. 14.

2 ..

stta

wiie

niie

e n

a p

piie

errw

zą

ą g

wiia

dę

ę. Autostar wyświetla listę gwiazd, z której obserwator ma wybrać gwiazdę do

ustawienia. Używać klawiszy przewijania w celu wybrania z listy żądanej gwiazdy. Wybrać gwiazdę, którą łatwo
zlokalizować na nocnym niebie.

ciis

ną

ąć

ć k

klla

wiis

z E

R. Teleskop zacznie się obracać na gwiazdę wybraną do ustawienia. Użyć klawiszy ze

strzałkami do obracania teleskopu aż gwiazda stanie się widoczna i wycentrowana w okularze.

ciis

ną

ąć

ć k

klla

wiis

z E

R. Powtórzyć tą procedurę dla drugiej gwiazdy. Po zakończeniu teleskop jest ustaw-

iony i gotowy do użycia funkcji GO TO w celu prowadzenia nocnych obserwacji.

stta

wiia

niie

e A

Alltt/

z n

a jje

ną

ą g

wiia

dę

ziio

m::

średnio zaawansowany

Ustawianie na dwie gwiazdy wymaga nieco wiedzy o nocnym niebie. Autostar zapewnia bazę danych o jasnych
gwiazdach. Ustawianie na jedną gwiazdę jest identyczne z ustawianiem na dwie gwiazdy z tą różnicą, że obserwa-
tor wybiera z bazy danych tylko jedną gwiazdę do ustawiania.

AŻ

ŻN

A U

A:: Dokładność ustawienia na jedną gwiazdę, inaczej niż to jest przy ustawianiu na dwie

gwiazdy, zależy od tego, jak dokładnie potrafi obserwator wypoziomować teleskop i jak dokładnie
skierować go na północ (rry

s.. 1

2). Ponieważ ta pierwsza metoda wykorzystuje do ustawienia dwie

gwiazdy, jest ona zatem bardziej precyzyjna, niż metoda korzystająca tylko z jednej gwiazdy.

Prrę

ęd

oś

ść

ć o

brra

niia

a::

Autostar oferuje 9 różnych prędkości obracania teleskopu, które są proporcjonalne do prędkości gwiazdowej, i

które zostały obliczone na spełnianie określonych funkcji. Krótkie naciśnięcie klawisza Speed/? zmienia prędkość

obracania, która pokazywana jest ok. 2 sekundy na ekranie wyświetlacza.

A:: Krótkie naciśnięcie klawisza Speed/? zmienia prędkość obracania. Dłuższe przytrzymanie tego klaw-

isza (na 1 do 2 sekund) powoduje przejście do funkcji pomocy.

Poniżej podano 9 dostępnych prędkości:

Prędkość 1 = 5° = 1200 x prędkość gwiazdowa (300 ms łuku/sek czyli 5°/sek)

Prędkość 2 = 2° = 480 x prędkość gwiazdowa (120 ms łuku/sek czyli 2°/sek)

Prędkość 3 = 1° = 240 x prędkość gwiazdowa (60 ms łuku/sek czyli 1°/sek)

Prędkość 4 = 0.5° = 120 x prędkość gwiazdowa (30 ms łuku/sek czyli 0.5°/sek)

Prędkość 5 = 64x =

64 x prędkość gwiazdowa (16 ms łuku/sek czyli 0.27°/sek)

Prędkość 6 = 32x =

32 x prędkość gwiazdowa (8 ms łuku/sek czyli 0.13°/sek)

Prędkość 7 = 16x =

16 x prędkość gwiazdowa (4 ms łuku/sek czyli 0.067°/sek)

Prędkość 8 = 8x =

8 x prędkość gwiazdowa (2 ms łuku/sek czyli 0.033°/sek)

Prędkość 9 = 2x =

2 x prędkość gwiazdowa (0.5 ms łuku/sek czyli 0.008°/sek)

Prrę

ęd

oś

ść

ć 1

1:: Szybko obraca teleskop z jednego punktu nieba do drugiego.

Prrę

ęd

oś

ść

ć 2

2 llu

b 3

3:: Najlepsza do zgrubnego centrowania obiektu w okularze.

Prrę

ęd

oś

ść

ć 4

4,, 5

5,, llu

b 6

6:: Umożliwia centrowanie obiektu w polu widzenia okularów o niskim lub średnim po-większe-

niu, takich jak np. MA 25 mm.

Prrę

ęd

oś

ść

ć 7

7,, 8

8,, llu

b 9

9:: Najlepsza do dokładnego centrowania obiektu w polu widzenia okularu o dużym powiększe-

niu, takiego jak standardowy okular MA 12 mm lub mocniejszy.

22 Funkcje zaawansowane

Ryys

.. 1

5: Ustawianie Alt/Az na

jedną gwiazdę.

Ryys

.. 1

4:: Ustawianie Alt/Az na

dwie gwiazdy.

Gwiazdy do ustawiania

wiia

biió

órr

Alamak

Andromeda

Albireo

Cygnus (Łabędź)

Alcor

Ursa Major (Wielki Wóz)

Alcyone

Taurus

Aldebaran

Taurus

Alderamin

Cepheus

Algenib

Pegasus

Algieba

Leo (Lew)

Algol

Perseus

Alhena

Gemini (Bliźnięta)

Alioth

Ursa Major (Wielki Wóz)

Alkaid

Ursa Major (Wielki Wóz)

Alnath

Taurus

Alphekka

Corona Borealis

Alpheratz

Pegasus

Alshain

Aquila (Orzeł)

Altair

Aquila (Orzeł)

Antares

Scorpius (Skorpion)

Arcturus

Boötes

Bellatrix

Orion

Betelgeuze

Orion

Capella

Auriga

Castor

Gemini (Bliźnięta)

Cor Caroli

Canes Venatici

Deneb

Cygnus (Łabędź)

Denebola

Leo (Lew)

Dubha

Ursa Major (Wielki Wóz)

Enif

Pegasus

wiia

biió

órr

Etamin

Draco (Smok)

Hamal

Aries

Izar

Boötes

Kocab

Ursa Minor (Mały Wóz)

Markab

Pegasus

Megrez

Ursa Major (Wielki Wóz)

Menkar

Cetus

Merak

Ursa Major (Wielki Wóz)

Mirach

Andromeda

Mirphak

Perseus

Mizar

Ursa Major (Wielki Wóz)

Phad

Columba

Pollux

Gemini (Bliźnięta)

Poolster

Ursa Minor (Mały Wóz)

Procyon

Canis Minor

Rasalgethi

Hercules

Rasalhague

Ophiuchus

Regulus

Leo (Lew)

Rigel

Orion

Scheat

Pegasus

Shedir

Cassiopeia

Sirius

Canis Major

Spica

Virgo

Tarazed

Aquila (Orzeł)

Thuban

Draco (Smok)

Unukalhai

Serpens Caput

Vega

Lyra

Vindematrix

Virgo

wiia

y d

o u

stta

wiia

niia

Aby dokonać ustawienia przy pomocy pilota Autostar nr 494, trzeba wybrać do tego gwiazdę.
Baza danych Autostar zawiera gwiazdy do ustawiania podane w poniższej liście.

wiia

y d

o u

stta

wiia

niia

a w

w A

utto

stta

arr n

nrr 4

Lokalizacja gwiazd

alliiz

atto

orr g

wiia

Wiio

atto

siie

eń

Ziim

Polaris

errw

cjja

a o

gó

ólln

Teleskop ETX-70AT jest precyzyjnym instrumentem optycznym przewidzianym do wieloletniego użytkowania. Jeśli
zapewni się jemu dbałość i opiekę należną precyzyjnym instrumentom, to rzadko będzie wymagał serwisu i kon-
serwacji fabrycznej. A oto wskazówki co do konserwacji:

Unikać czyszczenia części optycznych. Nieco kurzu na przedniej powierzchni obiektywu nie powoduje w
rzeczywistości żadnego pogorszenia jakości obrazu i nie należy go traktować jako powodu do czyszczenia
szkieł.

Jeśli to będzie już naprawdę konieczne, to delikatnie usunąć kurz pędzelkiem z wielbłądziego włosia lub
zdmuchnąć go powietrzem ze strzykawki lekarskiej do płukania ucha. Nie używać dostępnych w handlu
preparatów do czyszczenia soczewek fotograficznych.

Ślady organiczne (np. odciski palców) usuwać roztworem sporządzonym z 3 części wody destylowanej i 1
części alkoholu izopropylowego. Na jeden pint takiego roztworu można dodać jedną kroplę rozkładającego
się biologicznie płynu do mycia naczyń. Używać miękkiej, białej chusteczki higie-nicznej i wykonywać krótkie,
delikatne ruchy. Chusteczki często zmieniać.

EŻ

ŻE

NIIE

E: Nie używać chusteczek perfumowanych, barwionych czy nasycanych, gdyż mogą

one uszkodzić optykę.

4. Jeśli teleskop jest używany na dworze w wilgotną noc, na powierzchni teleskopu może się groma-

dzić wilgoć. Ponieważ takie zjawisko normalnie nie wyrządza żadnej szkody teleskopowi, toteż zaleca się tylko
wytrzeć teleskop z zewnątrz suchą szmatką przed jego zapakowaniem, ale nie wycierać jednak żadnych
szkieł. Najlepiej potrzymać teleskop w ciepłym pomieszczeniu przez jakiś czas, aż powierzchnie szkieł
wyschną nie dotykane. Pamiętać o tym, aby nie zakładać osłony przeciwpyłowej zanim teleskop nie będzie
całkiem suchy.

Jeśli teleskop ma być nie używany przez dłuższy czas, powiedzmy, przez miesiąc lub dłużej, to doradza się
wyjąć baterie z komory teleskopu. Baterie pozostawione na dłużej mogą wyciec powodując uszkodzenie
układu elektronicznego. Patrz punkt „JAK ZMONTOWAĆ TELESKOP” na str. 10.

Nie pozostawiać teleskopu na zewnątrz w ciepły dzień lub w zamkniętym samochodzie na dłuższy okres
czasu. Za wysoka temperatura otoczenia może zniszczyć smarowanie wewnętrzne lub uszkodzić elektronikę.

kłła

niie

e ii ttrra

orrtt

Kiedy teleskop nie jest używany, trzymać go w chłodnym, suchym miejscu. Nie narażać instrumentu na nadmierne

ciepło ani wilgoć. Najlepiej trzymać teleskop w oryginalnym opakowaniu z poluzowanym zaciskami blokady

poziomej i pionowej (6

6 ii 9

9,, rry

s.. 1

1). Przy wysyłce teleskopu, użyć oryginalnego pudła i materiału opakowaniowego

dla ochrony teleskopu.

Przy transportowaniu teleskopu zachować ostrożność, aby nie uderzyć bądź upuścić instrumentu. Tego rodzaju
zdarzenie może uszkodzić tubus teleskopu i jego układ optyczny.

IIn

cjja

a u

kłła

u o

ptty

a n

a tte

att „„p

prró

ób

y lla

atta

arrk

ejj””:: Jeśli światło latarki lub innego źródła silnego światła skieruje się w głąb tubusa,

to uzyskany obraz (w zależności od kąta patrzenia obserwatora i kąta padania światła) może ujawnić to, co będzie
wyglądało na zarysowania, ciemne lub jasne punkty itp., dając wrażenie optyki o złej jakości. Te efekty są widoczne
tylko wtedy, jeśli silny strumień światła przepuszczany jest przez soczewki lub odbijany od zwierciadła i może być
dostrzeżony w każdym układzie optycznym wysokiej jakości, nie wyłączając olbrzymich teleskopów badawczych.

Jakość optyczna teleskopu nie może być oceniona na podstawie „próby latarkowej”, a prawdziwy test jakości opty-
ki może być dokonany tylko poprzez staranne obserwowanie gwiazd.

OBSŁUGA I KONSERWACJA

Obsługa i konserwacja

niie

e u

stte

erre

Do usuwania niedomagań teleskopu ETX-70AT mogą być pomocne poniższe wskazówki.

a k

nttrro

olln

a zza

siilla

niia

a n

a tte

elle

piie

e n

niie

e zza

alla

a s

siię

ę llu

b b

brra

k rre

cjjii n

a n

ciis

niie

e k

klla

wiis

szzy

y zze

e s

sttrrzza

ałłk

mii

utto

stta

arr::

•

Sprawdzić, czy przełącznik zasilania na panelu sterowania komputerowego (1

C,, rry

s.. 1

1) znajduje się w

położeniu ON.

•

Sprawdzić, czy kabel zasilający (4

4,, rry

s.. 3

3) jest prawidłowo osadzony w porcie HBX (1

A,, rry

s.. 1

1).

•

Sprawdzić, czy baterie założone są prawidłowo i czy są naładowane. Patrz “JAK ZMONTOWAĆ TELESKOP”,
strona 10.

A:: Jeśli baterie stają się rozładowane, to da się zauważyć wyraźną różnicę w prędkości obra-

cania. Może także migać lampka kontrolna prędkości, a prędkość może się zmie-niać. Jeśli wystąpi
któryś z tych objawów, wyłączyć zasilanie i wymienić baterie.

•

Jeśli Autostar nie reaguje na polecenia, to przestawić przełącznik zasilania w położenie OFF, a potem na
powrót w położenie ON.

•

Jeśli teleskop nie obraca się kiedy włączone jest zasilanie lub kiedy silnik napędu staje lub się zacina, to
sprawdzić, czy nie ma jakichś mechanicznych przeszkód hamujących ruch teleskopu.

•

Jeśli wszystkie fizyczne przeszkody zostały wyeliminowane, a teleskop nadal się nie rusza, to wyłączyć zasi-
lanie i odłączyć pilota Autostar, a następnie podłączyć Autostar z powrotem i włączyć znów zasilanie.

Niie

e w

wiid

ać

ć o

brra

azzu

u p

prrzze

ezz o

ulla

arr::

•

Sprawdzić, czy zdjęto osłonę przeciwpyłową z tubusa teleskopu.

•

Upewnić się, czy pokrętło przestawianego lusterka (1

5,, rry

s.. 1

1) jest w położeniu „górnym” (rry

s.. 2

a) jeśli używa

się obsady okularu (3

3,, rry

s.. 1

1) tak, że światło kierowane jest do okularu (1

1,, rry

s.. 1

1). Upewnić się, czy pokrętło

przestawianego lusterka jest w położeniu „dolnym” (rry

s.. 2

b) kiedy korzysta się z pryzmatu odwracającego nr

933.

Prrę

ęd

oś

ść

ć o

brra

niia

a s

siię

ę n

niie

e zzm

miie

niia

a s

siię

ę m

miim

o n

ciis

niia

a k

klla

wiis

szza

a S

? llu

b tte

elle

p o

brra

a s

siię

ę p

ollii m

miim

stta

wiie

niia

a w

yżżs

szze

ejj p

prrę

ęd

oś

śc

cii::

•

Moc baterii może być zbyt słaba. Patrz “JAK ZMONTOWAĆ TELESKOP”, strona 10.

brra

azz w

w o

ulla

arrzze

e w

wyyd

ajje

e s

siię

ę n

niie

sttrryy llu

b zzn

niie

szztta

ałłc

nyy::

•

Użyto za silnego powiększenia dla danych warunków obserwacji. Zmienić na okular z dłuższą ogniskową.
Patrz “ZA DUŻA MOC?”, strona 11.

•

Jeśli teleskop znajduje się wewnątrz ciepłego pomieszczenia, to wyjść z nim na zewnątrz. Stan po-wietrza w
pomieszczeniu może odkształcać obraz i utrudniać, a nawet uniemożliwiać uzyskanie ostrego obrazu. Dla
optymalnego oglądania używać teleskopu na zewnątrz pomieszczeń, na otwartym powietrzu, zamiast obser-
wować z pomieszczenia przez zamknięte lub otwarte okno.

•

Patrząc na obiekty ziemskie w gorący dzień, fale cieplne odkształcają obraz. Patrz “OBSERWACJE
ZIEMSKIE”, strona 21).

•

Aby wyraźnie widzieć obraz obracać gałkę ogniskowania (8

8,, rry

s.. 1

1) bardzo powoli, aby nie przeoczyć momen-

tu wyostrzenia. Przy zbyt szybkim obracaniu gałki, możemy nie zauważyć punktu wyostrzenia.

•

Optyka w teleskopie wymaga pewnego czasu na zaadaptowanie się do temperatury otoczenia. W celu
„schłodzenia” teleskopu, wystawić go na 10-15 minut na dwór zanim rozpocznie się obserwacje.

Prrzzy

y o

brra

niiu

u g

ałłk

kii w

sttrrzza

niia

a,, o

brra

azz zzm

miie

niia

a s

siię

ę d

piie

erro

o p

o c

wiillii::

•

Gałka wyostrzania może wymagać regulacji. Sprawdzić, czy na tubus teleskopu założona jest osłona
przeciwpyłowa. Obrócić tubus teleskopu tak, aby skierowany był prosto w górę i zacisnąć blokadę pionową.
Ostrożnie obrócić teleskop dołem do góry i postawić go osłoną przeciwpyłowa na czystej płas-kiej
powierzchni. Użyć dostarczonego klucza płaskiego w celu lekkiego poluzowania śruby ustalającej gałki
ogniskowania. Dopilnować, aby gałka była ustawiona równo z tylną częścią teleskopu i dokręcić śrubę
ustalającą.

26 Obsługa i konserwacja

elle

p s

dzzii zz o

errw

o o

biie

kttu

u zziie

kiie

o::

•

Upewnić się, czy blokada pozioma i pionowa są zaciśnięte “z wyczuciem” (6

6 ii 9

9,, rry

s.. 1

1).

elle

p rro

bii p

prrzze

errw

wę

ę p

prrzzy

y zzm

miia

niie

e k

kiie

erru

u o

brra

niia

a::

•

Taka przerwa jest normalna.

brra

azz zziie

kii jje

stt o

wrró

óc

y s

sttrro

ną

ą p

prra

wą

ą n

a lle

o::

•

Okular w standardowej pozycji obserwacji 900 (3

3,, rry

s.. 1

1) daje właśnie taką orientację obrazu. Aby oglądać

poprawny obraz, potrzebny jest pryzmat odwracający.

słłu

a k

klliie

ntta

Jeśli wystąpią jakieś problemy z teleskopem ETX-70AT, prosimy skontaktować się z Działem Obsługi Klienta pod
adresem:

C.Hartwig Gdynia S.A. / Oddział Warszawa

Batory Office Building

Al. Jerozolimskie 212 A

02-486 Warszawa

Serwis telefoniczny (hotline): 0 22 873 6370

W przypadku gdyby teleskop ETX wymagał serwisu lub naprawy fabrycznej (co jest mało prawdopodobne),
prosimy najpierw napisać lub zadzwonić do Działu Obsługi Klienta, zanim nastąpi wysłanie teleskopu do fabryki z
podaniem pełnych szczegółów co do charakteru nieddomagania i z podaniem nazwiska, adresu i numeru tele-
fonu. Olbrzymia większość problemów daje się rozwiązać telefonicznie bez potrzeby odsyłania teleskopu do fab-
ryki.

e tte

niic

e E

X--7

Konstrukcja optyczna....................................................Refraktor achromatyczny

Wolna rozwartość optyczna

ETX-70AT ............................................................70mm (2.76 cala)

Odległość ogniskowa ..................................................350mm
Otwór względny obiektywu (czułość fotograficzna)

ETX-70AT ............................................................f/5

Zdolność rozdzielcza (około)

ETX-70AT ............................................................17 ft. (5.2m)

Ogniskowa bliska

ETX-70AT ............................................................1.6 sek łuku

Wielowarstwowa powłoka na obiektywie ..........................standardowa
Graniczna widzialna wielkość gwiazdowa (około)

ETX-70AT ............................................................11.5

Skala obrazu

ETX-70AT ............................................................4.1°/cal

Maksymalne praktyczne powiększenia

ETX-70AT ............................................................240X

Wymiary tubusa teleskopu

(średnica x długość) ..............................................9.3cm x 30.4-37.1cm (3.6” x 12-14.6”)

Okular

Zmodyfikowany achromatyczny ................................MA 25mm (średn.zewn. 1.25”)
Zmodyfikowany achromatyczny ................................MA 12mm (średn.zewn. 1.25”)
Zmodyfikowany achromatyczny ................................MA

4mm (średn.zewn. 1.25”)

Zamocowanie teleskopu................................................widełkowe, z podwójnym ramieniem

Średnica tarczy nastawczej......................................deklinacja: 3,5”: rektascensja: 7”
Napięcie wejściowe ..............................................9 VDC
System silników napędu..........................................serwomotory stałoprądowe z koderami, na 2 osie

Obsługa i konserwacja 27

e tte

niic

e ((d

oń

ńc

niie

e)) E

X--7

Sterowanie silników obracania teleskopu..........................elektryczne, 9 biegów, na obie osie
Hemisfera obserwacji ..................................................północna i południowa, przełączalne
Łożyska:

wzniesienia ..........................................................acetalowe
azymutu................................................................nylonowe

Materiały

Korpus tubusa ......................................................tworzywo ABS
Zamocowanie ......................................................wysokowytrzymałe tworzywo ABS
Soczewki obiektywu (szkło kronowe, flint)..................BK7, F2

Wymiary teleskopu ......................................................40.4cm x 18cm x 22cm (15.9” x 7” x 9”)
Waga netto teleskopu (bez baterii, okularu itp.)

ETX-70AT ..............................................................2.7 kg (5.9 funta)

Ciężar wysyłkowy teleskopu
(teleskop, akcesoria, instrukcja obsługi, opakowanie)

ETX-70AT ..............................................................5.3 kg (11.7 funta)

Żywotność baterii (w przybliżeniu)

z pilotem Autostar ..................................................3 - 20 godzin

e tte

niic

e p

piillo

otta

a A

utto

stta

arr

Procesor

..............................................................................

68HC11, 8MHz

Pamięć operacyjna ......................................................512KB, przeładowywalna

Klawiatura ..................................................................alfanumeryczna, 10 klawiszy

Wyświetlacz ................................................................ciekłokrystaliczny, 2-wierszowy, 16 znaków

Podświetlenie ..............................................................czerwona lampka ledowa

Kabel przyłączeniowy ....................................................dług. 24 cale

miia

arry

y p

piillo

otta

a A

utto

stta

arr

Długość......................................................................14.2cm (5.60")

Szerokość (po stronie wyświetlacza)................................78.0cm (3.08")

Szerokość (po stronie kabla) ..........................................53.5cm (2.10")

Grubość ....................................................................23.5cm (0.93")

Ciężar netto ................................................................0.169kg (0.35 lbs.

)

28 Obsługa i konserwacja

Mimo tego, iż baza danych Autostar zawiera ponad 1400 obiektów niebieskich (gwiazd, mgławic, planet itp.), które
można obserwować, to przecież obserwator może chcieć oglądać obiekty niekonieczne stano-wiące część bazy
danych. Autostar oferuje zatem możliwość wprowadzenia współrzędnych deklinacji i rektascensji dla własnych
obiektów użytkownika używając opcji „User: Objects” z menu „Object”, co pozwoli na automatyczne wyszukanie
tych obiektów przez teleskop.

W celu skorzystania z tej opcji, najpierw trzeba znać współrzędne deklinacji i rektascensji obiektów, które chcemy
obserwować. Trzeba więc poszukać w bibliotece czy księgarni odpowiednich książek, CD-R czy czasopism (takich
jak

Sky & Telescope czy Astronomy) dla znalezienia współrzędnych interesujących nas ciał niebieskich. Wykaz

współrzędnych dla 14 najbardziej znanych gwiazd podano na końcu niniejszej instrukcji. Patrz także „LOKALIZATOR
GWIAZD” na str. 35.

Współrzędne obiektów jakie zostaną wprowadzone staną się częścią twojej własnej, stałej bazy danych o nazwie
„User Objects”. Współrzędne wprowadza się tylko raz, ale z własnej bazy danych można korzystać bez ograniczeń.

prro

niie

e w

pó

ółłrrz

zę

ęd

h z

z o

cjjii „„U

err:: O

bjje

ctts

s””::

Upewnić się, czy Autostar przeszedł inicjalizację (patrz “INICJALIZACJA AUTOSTAR”, str. 12) i czy teleskop
został ustawiony w położenie początkowe Alt/Az (patrz str. 14).

Po ustawieniu teleskopu, wyświetli się komunikat „Select Item: Object”. (Jeśli będzie trzeba, to użyć klawiszy
przewijania dla wyszukania tej opcji). Nacisnąć klawisz ENTER.

Wyświetli się komunikat „Object: Solar System”. Naciskać klawisze przewijania aż wyświetli się komunikat
„Object: User Objects” i nacisnąć klawisz ENTER.

Wyświetli się “User Object: Select”. Nacisnąć jeden raz klawisz przewijania w dół. Wyświetli się „User Object:
Add”. Nacisnąć klawisz ENTER.

W górnym wierszu wyświetlacza pojawi się „Name”, a w dolnym wierszu migający kursor. Użyć kla-wiszy ze
strzałkami (jak wyjaśniono już wcześniej) do wprowadzenia nazwy obiektu, jaki chcemy dodać do bazy danych.
Po skończeniu, nacisnąć klawisz ENTER.

Teraz wyświetli się „Right Asc.: +00.00.0”. Użyć klawiszy ze strzałkami, aby wpisać cyfry współrzędnej rek-
tascensji wprowadzanego obiektu. Jeśli trzeba, użyć klawiszy przewijania, aby zmienić znak „+” na „-”. Po
zakończeniu, nacisnąć klawisz ENTER.

Teraz wyświetli się „Declination: +00

.00’ ”. Użyć klawiszy ze strzałkami, aby wpisać cyfry współrzędnej dek-

linacji wprowadzanego obiektu. Jeśli trzeba, użyć klawiszy przewijania, aby zmienić znak „+” na
„-”. Po zakończeniu, nacisnąć klawisz ENTER.

Autostar teraz poprosi o wpisanie rozmiaru obiektu. Ten warunek jest opcjonalny. Jeśli chcemy, to wpisujemy
tę informację klawiszami ze strzałkami i naciskamy ENTER, aby przejść do następnego ekranu. Jeśli nie chce-
my, to po prostu naciskamy klawisz ENTER.

Autostar teraz poprosi o wpisanie wielkości gwiazdowej obiektu. Ten warunek jest również opcjonalny. Jeśli
chcemy, to wpisujemy tę informację klawiszami ze strzałkami i naciskamy ENTER, aby
przejść do następnego komunikatu. Jeśli nie chcemy, to po prostu naciskamy klawisz ENTER i teraz wyświetli
się ponownie „User Object: Add”.

niie

e o

biie

kttu

u w

prro

o p

prrz

z u

uż

ży

yttk

niik

a::

Mając wyświetlone „User Object: Add”, nacisnąć jeden raz klawisz ze strzałką w górę. Wyświetli się komunikat
„User Object: Select”. Nacisnąć klawisz ENTER.

Użyć klawiszy przewijania (jeśli trzeba) dla znalezienia żądanego obiektu. Nacisnąć klawisz ENTER.

Wyświetli się nazwa wybranego obiektu i jego współrzędne.

Nacisnąć klawisz GO TO i teleskop zacznie się obracać na obiekt.

Załącznik A

Załącznik A: WYKORZYSTANIE PILOTA
AUTOSTAR DO WPROWADZENIA
WSPÓŁRZĘDNYCH DEKLINACJI I
REKTASCENSJI

UNITED STATES
City

State

Latitude

Albuquerque

New Mexico

35° N

Anchorage

Alaska

61° N

Atlanta

Georgia

34° N

Boston

Massachusetts

42° N

Chicago

Illinois

42° N

Cleveland

Ohio

41° N

Dallas

Texas

33° N

Denver

Colorado

40° N

Detroit

Michigan

42° N

Honolulu

Hawaii

21° N

Jackson

Mississippi

32° N

Kansas City

Missouri

39° N

Las Vegas

Nevada

36° N

Little Rock

Arkansas

35° N

Los Angeles

California

34° N

Miami

Florida

26° N

Milwaukee

Wisconsin

46° N

Nashville

Tennessee

36° N

New Orleans

Louisiana

30° N

New York

41° N

Oklahoma City

Oklahoma

35° N

Philadelphia

Pennsylvania

40° N

Phoenix

Arizona

33° N

Portland

Oregon

46° N

Richmond

Virginia

37° N

Salt Lake City

Utah

41° N

San Antonio

Texas

29° N

San Diego

California

33° N

San Francisco

California

38° N

Seattle

Washington

47° N

Washington

District of Columbia

39° N

Wichita

Kansas

38° N

EUROPE
City

Country

Latitude

Amsterdam

Netherlands

52° N

Athens

Greece

38° N

Bern

Switzerland

47° N

Copenhagen

Denmark

56° N

Dublin

Ireland

53° N

Frankfurt

Germany

50° N

Glasgow

Scotland

56° N

Helsinki

Finland

60° N

Lisbon

Portugal

39° N

London

England

51° N

Madrid

Spain

40° N

Oslo

Norway

60° N

Paris

France

49° N

Rome

Italy

42° N

Stockholm

Sweden

59° N

Vienna

Austria

48° N

Warsaw

Poland

52° N

SOUTH AMERICA
City

Country

Latitude

Asuncion

Paraguay

25° S

Brasilia

Brazil

24° S

Buenos Aires

Argentina

35° S

Montevideo

Uruguay

35° S

Santiago

Chile

34° S

ASIA
City

Country

Latitude

Beijing

China

40° N

Seoul

South Korea

37° N

Taipei

Taiwan

25° N

Tokyo

Japan

36° N

Victoria

Hong Kong

23° N

AFRICA
City

Country

Latitude

Cairo

Egypt

30° N

Cape Town

South Africa

34° S

Rabat

Morocco

34° N

Tunis

Tunisia

37° N

Windhoek

Namibia

23° S

AUSTRALIA
City

State

Latitude

Adelaide

South Australia

35° S

Brisbane

Queensland

27° S

Canberra

New South Wales

35° S

Alice Springs

Northern Territory

24° S

Hobart

Tasmania

43° S

Perth

Western Australia

32° S

Sydney

New South Wales

34° S

Melbourne

Victoria

38°

ZAŁĄCZNIK B: PRZYDATNE TABELE

z s

erro

oś

śc

cii g

grra

affiic

h w

aż

żn

niie

ejjs

h m

miia

stt ś

św

wiia

atta

Poniżej podano listę szerokości geograficznej ważniejszych miast świata. Aby wyznaczyć szerokość swojego miejsca
obserwacji, najpierw odszukać na liście najbliżej położone miasto, a następnie postąpić jak opisano poniżej:

errw

atto

orrz

y n

a p

pó

ółłk

ullii p

pó

ółłn

ejj ((N

N)): Jeśli miejsce obserwacji jest oddalone ponad 70 mil (110 km) na północ od najbliższego

miasta z listy, to dodać 1 stopień geograficzny na każde 70 mil, a jeśli jest oddalone na południe, to odjąć 1 stopień
geograficzny na każde 70 mil.

errw

atto

orrz

y n

a p

pó

ółłk

ullii p

ołłu

niio

ejj ((S

S)): Jeśli miejsce obserwacji jest oddalone ponad 70 mil (110 km) na północ od

najbliższego miasta z listy, to odjąć 1 stopień geograficzny na każde 70 mil, a jeśli jest oddalone na południe, to dodać 1 stopień
geograficzny na każde 70 mil.

Opis do tabeli

City = Miasto; State = Stan; Latitude = Szer. geogr.; Country = Kraj

30 Załącznik B

Uczenie napędu prowadzi się przy pomocy pilota Autostar. Poniższą procedurę wykonuje się po każdym wyzerowaniu systemu
(RESET) oraz kiedy występują problemy z dokładnością wycelowania teleskopu. Na rys. 30 podano kompletną procedurę
szkolenia napędu.

A::

Do szkolenia napędu wykorzystać jakiś obiekt ziemski, np. słup telefoniczny lub oświetleniowy. Wykony-

wać to zadanie co 3-6 miesięcy, aby utrzymać najwyższą dokładność kierowania teleskopu na cel.

TIPS

FOR BEGINNERS

k 3

0: Uczenie napędu.

Press > until it
is centered

Press < until it
is centered

Train Drive
Az. Train

Train Drive
Alt. Train

Drive Setup
For this op. . .

Center reference
object

ENTER

Scope slews left.
Bring target back
to center using
the Right Arrow key.

Scope slews right.
Bring target back
to center using
the Left Arrow key.

Menu returns to
Az. training.

Altitude
(vertical)
training.

Reminder to
use terrestrial
target.

Train Drive
Az. Train

Select Item
Object

Press until it
is centered

ENTER

MODE

Center target
using Arrow
keys.

Scope slews down.
Bring target back
to center using
the Up Arrow key.

Scope slews up.
Bring target back
to center using
the Down Arrow key.

Multiple presses.

ENTER

Select Item
Object

Select Item
Setup

Setup
Align

Setup
Telescope

ENTER

Press the scroll
up key once.

Access the Setup
menu.

Multiple presses.

Access the
Telescope menu.

ENTER

Telescope
Telescope Model

Telescope
Train Drive

Train Drive
Az. Train

Drive Setup
For this op. . .

Center reference
object.

ENTER

Multiple presses.

Choose the Train
Drive option.

Azimuth
(horizontal)
training.

Reminder to
use terrestrial
target.

Center target
using Arrow
keys.

ENTER

Verify that AUTOSTAR
INITIALIZATION is
complete.

Press MODE until
Select Item is displayed.

alls

e d

alle

niie

e ......

Ten podręcznik daje tylko krótkie wprowadzenie do
astronomii. Jeśli jesteś zainteresowany dalszym
doskonaleniem się w astronomii, to możemy zapro-
ponować kilka tematów, z jakimi warto się zapoznać.
Spróbuj znaleźć niektóre z tych tematów w glosa-riuszu
Autostar.

Poniżej podano również krótki wykaz książek, czasopism
i organizacji, które mogą okazać się przydatne.

atty

1. Jak rodzi się gwiazda? Jak powstał Układ

Słoneczny?

Jak mierzy się odległość do gwiazdy? Co to jest rok
świetlny?

Co to jest przesunięcie do czerwieni i przesunięcie
do fioletu?

Jak powstały kratery na Księżycu? Jaki stary jest
Księżyc i Ziemia? Jak stare jest Słońce?

Co to jest czarna dziura, kwazar, gwiazda neu-
tronowa?

Z czego są gwiazdy? Dlaczego mają różne barwy?
Co to jest biały karzeł, a co czerwony olbrzym?

Co to jest nowa? A supernowa?

Czym są komety? Planetoidy? Meteory? Roje
meteorów? Skąd one pochodzą?

Co to jest mgławica planetarna? A gromada
kulista?

10. Co rozumiemy przez Wielki Wybuch? Czy

wszechświat się rozszerza czy kurczy, czy też
zawsze pozostaje taki sam?

siią

ąż

żk

kii

Jack Newton i Philip Teece: Poradnik astronoma-
amatora

David Levy: Niebo: Poradnik użytkownika

Guy Consolmagno i Dan Davis: Przy Orionie skręć
w lewo

Michael Covington: Astrofotografia dla amatorów

piis

Sky & Telescope
Box 9111, Belmont, MA 02178

Astronomy
Box 1612, Waukesha, WI 53187

Orrg

niiz

cjje

e::

Astronomical League
Executive Secretary
5675 Real del Norte, Las Cruces, NM 88012

The Astronomical Society of the Pacific
390 Ashton Ave, San Francisco, CA 94112

The Planetary Society
65 North Catalina Ave, Pasadena, CA 91106

ZAŁĄCZNIK C: UCZENIE NAPĘDU

Załącznik C

załącznik D: PRZYKŁAD INICJALIZACJI

ENTER

Enter Time:
00:00:00PM

1 (1X)

(1X)

2 (2X)

(1X)

4 (4X)

7 (7X)

Enter Time:
12:47:00AM

ENTER

Daylight Savings
>NO

(00) Meade (1.0)
A U T O S T A R

Initializing. . .

WARNING
LOOKING AT . . .

ENTER

Getting Started
For a Detailed...

Enter Date:
01-Jan-2000

2 (2X)

(1X)

6 (5X)

(1X)

Mar (2X)

2000 (4X)

2001 (1X)

Enter Date:
26-Mar-2001

ENTER

Country/State
AFGHANISTAN

Country/State
CALIFORNIA

Nearest City
ALAMEDA NAS

Nearest City
IRVINE

Telescope Model
> ETX-60 or ETX-70

Setup
Align

Multiple
Presses

ENTER

Multiple
Presses

(default)

SPEED

Inicjalizacja jest to procedura, która zapewnia poprawne działanie funkcji Autostar. Kiedy użyje się tej
funkcji po raz pierwszy nie wiadomo jeszcze, gdzie jest miejsce obserwacji i jaki jest dzień i czas sesji
obserwacyjnej.

W trakcie tej procedury, wprowadza się do funkcji Autostar takie informacje jak bieżąca data i czas,
miejsce obserwacji i model teleskopu. Informacje te są wykorzystywane do precyzyjnego obliczenia
położenia ciał niebieskich (takich jak gwiazdy i planety) i do obracania teleskopu na wybrany cel.

Poniższy schemat obrazuje przykład procedury inicjalizacji funkcji Autostar. W przykładzie użyto
następujących parametrów:

Data:

26 marzec 2001.

Czas:

12:47 przed południem

Miejsce:

Irvine, Kalifornia

s.. 3

1::

Przykład procedury inicjalizacji.

AM (default) = Domyślnie przed południem
Multiple Presses = Kilka naciśnięć

32 Załącznik D

W początkach XVII wieku, włoski uczony Galileusz, używając prymitywnego teleskopu, znacznie słab-
szego niż ETX-70AT, skierował go na niebo zamiast na odległe drzewa czy góry. To, co tam zobaczył i
co uświadomił sobie, że widzi, na zawsze zmieniło sposób myślenia ludzi o wszechświecie.
Wyobraźmy sobie, jak musiał się czuć będąc pierwszym człowiekiem na świecie, który dojrzał księżyce
krążące wokół Jowisza i obserwował zmieniające się fazy Wenus. Galileusz poprawnie zinterpretował
ruchy Ziemi i jej położenie względem Słońca i robiąc to, dał początek nowoczesnej astronomii. Luna-
ta Galileusza była jednak za słaba, aby mógł on dojrzeć pierścienie Saturna.

Odkrycia Galileusza położyły podwaliny pod zrozumienie ruchu i natury planet, gwiazd i galaktyk. Budu-
jąc na tych podwalinach, Henrietta Leavitt odkryła jak mierzyć odległości do gwiazd; Edwin Hubble
zaproponował spojrzenie na początek wszechświata; Albert Einstein odkrył względność czasu. Nieo-
mal codziennie, używając wyszukanych następców prymitywnego teleskopu Galileusza, takich jak kos-
miczny teleskop Hubbl’a, odkrywa się i rozwiązuje coraz więcej tajemnic wszechświata. Można rzec, iż
żyjemy w złotym wieku astronomii.

Inaczej niż w innych dziedzinach nauki, astronomia bardzo chętnie przyjmuje wkład amatorów. Więk-
szość wiedzy jaką posiadamy o takich obiektach jak komety, roje meteorów, gwiazdy
zmienne, Księżyc czy Układ Słoneczny pochodzi z obserwacji dokonanych przez astronomów-ama-
torów. Tak więc, kiedy patrzysz przez swój teleskop ETX, pamiętaj o Galileuszu. Dla niego teleskop nie
był jedynie przedmiotem wykonanym ze szkła i metalu, ale czymś znacznie więcej – oknem, przez które
można było podglądać bijące serce kosmosu, iskrę wzniecającą ogień wyobraźni.

Gllo

arriiu

z ffu

cjjii A

utto

Stta

arr

Nie zapominaj korzystać z tego udogodnienia. Glosariusz zawiera w porządku alfabetycznym listę
definicji i opisów popularnych terminów astronomicznych. Dostęp do nich jest bezpośrednio z menu
„Glossary” lub za pośrednictwem słów hypertekstu, zagnieżdżonych w systemie Autostar. Więcej infor-
macji, patrz “MENU GLOSSARY”, str. 18.

biie

ktty

y w

w p

prrz

sttrrz

nii k

miic

ejj

Poniżej, podano opisy niektórych z wielu obiektów astronomicznych, jakie można obserwować przez
teleskop ETX-70AT:

siię

ęż

ży

Księżyc znajduje się w średniej odległości od Ziemi wynoszącej 380.000 km i jest najlepiej obser-
wowalny w czasie jego rośnięcia czyli w pierwszej kwadrze, kiedy promienia Słońca padają na jego
powierzchnię pod kątem. Wtedy rzucane są cienie, które nadają poczucie głębokości widzenia (rys.
31). Podczas pełni, nie widać cieni co powoduje, że prześwietlony Księżyc wydaje się płaski i mało
interesujący do obserwacji przez teleskop. Proszę zawsze pamiętać, aby używać neutralnego filtra
księżycowego w czasie jego obserwacji, gdyż nie tylko chroni on wzrok przed jaskrawym światłem
Księżyca, ale pomaga także wyczuwać kontrast i uwypuklić obraz.

Używając teleskopu ETX można na Księżycu obserwować drobne szczegóły, takie jak setki kraterów
księżycowych czy morza.

Krra

atte

erry

y są to koliste miejsca upadku meteorów pokrywające całą powierzchnię Księżyca. Ponieważ

Księżyc nie posiada atmosfery, nie istnieją tam warunki pogodowe i jedyną siłą erozyjną są upadki
meteorów. W takich warunkach kratery księżycowe mogą trwać niezmienione przez miliony lat.

orrz

a są to gładkie, ciemne powierzchnie rozsiane po powierzchni Księżyca. Te ciemne powierzchnie

są pozostałościami po pradawnych upadkach wielkich meteorów, które zostały zalane lawą wytłoczoną
z wnętrza Księżyce przez olbrzymią siłę upadku.

Dwunastu astronautów z programu Apollo pozostawiło ślady swych stóp na Księżycu w końcu lat
sześćdziesiątych i na początku siedemdziesiątych. Niestety, żaden z teleskopów na ziemi nie jest w
stanie pokazać tych śladów ani żadnych innych pozostawionych przedmiotów. Naj-mniejsze obiekty na
Księżycu, które można dojrzeć przez największe ziemskie teleskopy mierzą ok. pół mili.

s.. 3

2: Księżyc. Widać

głębokie cienie w krater-
ach.

PODSTAWY ASTRONOMII

Podstawy astronomii 33

Plla

etty

Planety zmieniają swoje położenie na niebie ponieważ krążą one wokół Słońca. Aby zlokalizować plan-
etę danego dnia czy miesiąca, trzeba poszukać danych w miesięcznikach astronomicznych, takich jak
Sky & Telescope lub Astronomy. Poniżej podano opis planet najlepiej nadających się do oglądania
przez teleskop ETX.

s ma średnicę wynoszącą 9/10 średnicy Ziemi. W trakcie jak Wenus okrąża Słońce, obserwa-

torzy mogą obserwować jej fazy (nów, kwadry i pełnię) podobnie jak to jest przy Księżycu. Tarcza
Wenus wydaje się biała, ponieważ promienie słoneczne odbijają się od gęstej powłoki chmur, która
całkowicie zakrywa szczegóły powierzchni planety.

arrs

s ma około połowy średnicy Ziemi i wygląda przez teleskop jak mała czerwono-pomarań-czowa tar-

cza. Czasem jest możliwe dostrzeżenie nieco bieli na jednej z polarnych czap lodowych. Mniej więcej
co dwa lata, kiedy Mars na swej orbicie znajduje się najbliżej Ziemi, można na powierzchni planety
dojrzeć dodatkowe szczegóły i kolory.

wiis

z jest największą planeta w układzie słonecznym i ma średnicę 11 razy większą od ziemskiej.

Planeta wygląda jak tarcza z ciemnymi smugami na powierzchni. Te smugi są to pasma chmur w atmos-
ferze. Cztery z 16 księżyców Jowisza (Io, Europa, Ganimed i Callisto) można dostrzec jako punkty świ-
etlne podobne do gwiazd nawet przy najsłabszym powiększeniu (rry

s.. 3

3). Ponieważ okrążają one Jow-

isza, to danej nocy może być widoczna różna ich ilość.

attu

urrn

n ma średnicę 9 razy większą od średnicy ziemskiej i wygląda jak mała okrągła tarcza z pierś-

cieniami wystającymi po obu stronach (rry

s.. 3

4). W 1610 roku Galileusz jako pierwszy człowiek, który

obserwował Saturna przez teleskop nie rozumiał, że to co widzi, są to pierścienie. Zamiast tego sądz-
ił, że Saturn ma „uszy”. Pierścienie Saturna składają się z miliardów cząsteczek lodu o wielkościach
wahających się od drobiny pyłu do rozmiarów budynku. Niekiedy, przez teleskop ETX można zaobser-
wować największą z przerw między pierścieniami, zwaną przerwą Cassiniego. Widziany jest także
największy z 18 księżyców Saturna, Tytan.

biie

ktty

y z

z g

głłę

ęb

kiie

o k

Można skorzystać z atlasów gwiazd dla zlokalizowania gwiazdozbiorów, pojedynczych gwiazd i innych
obiektów. Przykłady takich obiektów podane są niżej:

wiia

y są to duże ciała gazowe, które świecą samodzielnie dzięki reakcjom syntezy termojądrowej

zachodzącej w ich wnętrzu. Skutkiem ich olbrzymich odległości od naszego układu słonecznego,
wszystkie gwiazdy wydają się być jedynie punktami świetlnymi, niezależnie od ich rzeczywistych
wielkości fizycznych i siły użytego teleskopu.

głła

wiic

e są to rozległe chmury gazu i pyłu międzygwiezdnego, gdzie formują się gwiazdy. Najbardziej

imponującą z nich jest Wielka Mgławica w Orionie (M42), rozmyty obiekt, który jawi się jako słaby,
szary obłoczek. M42 znajduje się 1600 lat świetlnych od Ziemi.

Grro

y są to luźne zgrupowania młodych gwiazd niedawno uformowane z tej samej rozproszonej

mgławicy. Taką otwartą gromadą są Plejady odległe o 410 lat świetlnych (rry

s.. 3

5). Przez teleskop ETX-

70AT widoczne są w niej liczne gwiazdy.

wiia

biio

orry

y są to duże konfiguracje gwiazd, które były uważane przez starożytnych za wyobrażenie

przedmiotów, zwierząt, ludzi i bogów. Te konfiguracje są za duże, aby mogły być obserwowane przez
teleskop. Aby poznać gwiazdozbiory, należy rozpocząć od łatwych zgrupowań gwiazd, takich jak Wiel-
ki Wóz w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy. Następnie, korzystając z atlasu gwiazd, można dalej
badać niebo.

alla

ktty

kii są to olbrzymie skupiska gwiazd, mgławic i gromad gwiazd powiązanych ze sobą siłami graw-

itacji. Najpowszechniejszym kształtem jest układ spiralny (taki jak nasza Mleczna Droga), ale występu-
ją także eliptyczne i nawet nieregularne. Mgławica Andromedy (M31) jest najbliższą nam galaktyką spi-
ralną. Widok jej jest rozmyty i soczewkowaty. Znajduje się ona 2,2 mln lat świetlnych od nas i leży w
gwiazdozbiorze Andromedy znajdującym się pomiędzy dużym „W” Kasjopei i wielkim kwadratem
Pegaza.

s.. 3

4:: Saturn posi-

ada najbardziej rozbu-
dowany pierścień w
całym Układzie
Słonecznym.

s.. 3

5:: Plejady to

jedna z najbardziej
widowiskowych gro-
mad otwartych.

s.. 3

3:: Jowisz i jego

4 największe satelity.
Każdej nocy,
księżyce te można
obserwować w innych
położe-niach.

34 Podstawy astronomii

Drro

gii d

o G

wiia

y P

olla

arrn

ejj

Nocne niebo wypełnione jest cudami i
niespodziankami. Także ty możesz cieszyć się
badaniem wszechświata zwyczajnie podążając
za kilkoma drogowskazami na mapie drogowej
do gwiazd.

Po pierwsze, odszukaj Wielki Wóz, który
stanowi fragment gwiazdozbioru Wielkiej
Niedźwiedzicy. W Ameryce Północnej, Wielki
Wóz jest z reguły z łatwością lokalizowany przez
cały rok.

Idąc prosto od tyłu Wielkiego Wozu, trafimy na
gwiazdozbiór Oriona. Stanowi on jeden z
najbardziej wyrazistych obszarów na zimowym
niebie. Orion jest najlepiej rozpoznawalny po
swoim pasie, który jest wyzna-czony przez trzy
gwiazdy w jednym rzędzie. Mgławica Oriona
leży na południe od pasa Oriona i jest jednym z
najczęściej obserwowanych obiektów głębok-
iego kosmosu przez astronomów-amatorów.

Na przedłużeniu linii gwiazd „kierunkowych”
Wielkiego Wozu znajduje się Polaris – Gwiazda
Polarna. Sięgając dalej od Gwiazdy Polarnej, trafiamy na Wielki Kwadrat, który jest podzielony
pomiędzy gwiazdozbiór Andromedy i Pegaza.

Letni Trójkąt jest to znany region na niebie na lewo od dyszla Wielkiego Wozu. Tworzą go trzy bardzo
jasne gwiazdy: Wega, Deneb i Altair.

Ciągnąc wyimaginowaną linię od dyszla Wielkiego Wozu, dochodzimy do południowego gwiazdozbioru
Skorpiona. Skorpion skręca na lewo jak odwłok skorpiona tworząc konfigurację w
kształcie litery „J”.

Astronomowie-amatorzy powszechnie używają takiej regułki „łukiem do Arktusa, a potem prosto w dół
do Spica”, aby określić region prosto od zagięcia dyszla Wielkiego Wozu”. Podążać wzdłuż tego łuku
do Arktusa, drugiej co do jasności gwiazdy na północnym nieboskłonie, potem spaść w dół na Spica,
16-tej najjaśniejszej gwiazdy na niebie.

alliiz

atto

orr g

wiia

Tabelka poniżej podaje najjaśniejsze gwiazdy wraz z ich współrzędnymi deklinacji i rektascensji z
podaniem pory roku, kiedy te gwiazdy są najlepiej widoczne z półkuli północnej. Ta lista pomaga obser-
watorowi znaleźć kierunek na gwiazdę w różnych porach roku. Na przykład, jeśli to jest środek lata na
półkuli północnej, Denab w gwiazdozbiorze Łabędzia (Cygnus) będzie doskonała gwiazdą do ustawia-
nia teleskopu, a natomiast Betelgeuse nie może być używana ponieważ znajduje się w zimowym gwiaz-
dozbiorze Oriona, i tym samym znajduje się poniżej horyzontu.

orra

a rro

a g

wiia

azzd

ozzb

biió

órr

ktta

sjja

klliin

cjja

Wiosna

Arcturus

Bootes

14h16m

19° 11"

Wiosna

Regulus

Leo

10h09m

11° 58"

Wiosna

Spica

Virgo

13h25m

-11° 10"

Lato

Vega

Lyra

18h37m

38° 47"

Lato

Deneb

Cygnus

20h41m

45° 17"

Lato

Altair

Aquila

19h51m

08° 52"

Lato

Antares

Scorpius

16h30m

-26° 26"

Jesień

Markab

Pegasus

23h05m

15° 12"

Jesień

Fomalhaut Pisces Austrinus

s22h58m

-29° 38"

Jesień

Mira

Cetus

02h19m

-02° 58"

Zima

Rigel

Orion

05h15m

-08° 12"

Zima

Betelgeuse

Orion

05h55m

07° 25"

Zima

Sirius

Canis Major

06h45m

-16° 43"

Zima

Aldebaran

Taurus

04h35m

16° 31"

Orion

Gemini

Andromeda

Pegasus

Aquila

Lyra

Cygnus

Boötes

Virgo

Scorpius

Leo

“Big Dipper”

“Summer

Triangle”

Polaris

Betelgeuse

Rigel

Pollux

Castor

“Sickle”

Regulus

Deneb

Vega

Antares

Altair

Arcturus

Spica

s.. 3

6:: Mapa drogowa do gwiazd.

Podstawy astronomii 35

ANL9450003PL0806MEADE

Meade Instruments Europe

DE-46414 Rhede • Gutenbergstr. 2 · Germany

9450003 - PL

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
canon IXUS 70 PL
70 SPC433 PL
70 SPC433 PL
GA 70 combo gitarowe Instrukcja PL
Instrukcja obs ugi do nawigacji Lark FreeMe 70 3GPS PL
TABLET PC LARK Freeme 70 55 instrukcja pl
download Zarządzanie Produkcja Archiwum w 09 pomiar pracy [ www potrzebujegotowki pl ]
Wyklad 6 Testy zgodnosci dopasowania PL
WYKŁAD PL wersja ostateczna
Course hydro pl 1
PERFORMANCE LEVEL, PL
struktura organizacyjna BTS [ www potrzebujegotowki pl ]
wyklad 2 Prezentacja danych PL
2a esperienza haccp PL

więcej podobnych podstron