J A K S A M E M U W Y K O N A å !

MATERIA¸Y BUDOWLANE

n

MAJSTERKOWANIE

WYSTRÓJ WN¢TRZ

n

OGRODNICTWO

Piel´gnacja

drzew

owocowych

1

Informacje ogólne

Drzewa owocowe to roÊliny, które mogà cieszyç nie tylko obfitym plo-
nem, ale równie˝ ciekawym wyglàdem. W przydomowym sadzie nie po-
winno zabraknàç jab∏oni, gruszy, Êliw, czereÊni i wiÊni. Mo˝na tak˝e za-
sadziç morel´ czy brzoskwini´.
Nie wydadzà one od razu plonu i nie oczekujmy na to ju˝ w pierwszym
sezonie. Na owoce trzeba troch´ poczekaç, a w mi´dzyczasie opiekowaç
si´ m∏odym drzewkiem.
JeÊli chcemy aby nasze drzewa by∏y zdrowe, ∏adnie wyglàda∏y i dawa∏y
dorodne owoce musimy o nie dbaç.
Pami´taç musimy o rozplanowaniu naszego przydomowego sadu, aby
ka˝de drzewo mia∏o jak najbardziej korzystne warunki wzrostu i rozwo-
ju – odpowiednie nas∏onecznienie, ochron´ przed wiatrem i szkodnika-
mi. Zanim dokonamy wyboru jakie drzewa owocowe zasadzimy spójrz-
my na nasz ogród i jego okolic´. Drzewka owocowego nie mo˝na
posadziç tak aby w najlepszych porach dnia znajdowa∏o si´ w cieniu
domu, gara˝u lub pot´˝nych drzew.
Wyznaczmy na naszym ogrodzie strefy, gdzie przez ca∏y sezon letni przez
wi´kszoÊç dnia jest du˝o s∏oƒca, a zimà zaglàda ono choç na chwil´
w godzinach po∏udniowych, podnoszàc temperatur´ o kilka stopni na-
wet w najbardziej mroêne dni. B´dà to potencjalne obszary prawid∏owe-
go rozwoju i dobrych zbiorów.

Istnieje kilka sposobów rozmieszczania drzew w sadach owocowych.
Najcz´Êciej drzewa sadzone sà w kwadrat, prostokàt lub szachownic´.
W przydomowym sadzie nie musimy trzymaç si´ sztywno tych regu∏, ale
musimy zadbaç o w∏aÊciwe odleg∏oÊci pomi´dzy drzewami, aby nie za-
s∏ania∏y siebie nawzajem i nie pozbawia∏y substancji od˝ywczych
z pod∏o˝a.
Odleg∏oÊci pomi´dzy drzewami.

•

Jab∏onie i grusze, wiÊnie na podk∏adkach silnie rosnàcych 3-4 metrów

•

Jab∏onie, grusze na podk∏adkach kar∏owych 1,5 – 2,5m metrów

•

CzereÊnie i renklody 4-7 metrów

•

W´gierki 4 -5 metrów

Narz´dzia

maÊç
ogrodnicza/grzybobójcza

pi∏y ogrodnicze

no˝yki ogrodnicze

folia do
szczepieƒ

szpadel

sekator

Przed sadzeniem oczyszczamy sa-
dzonk´ z suchych, chorych ga∏à-
zek i obumar∏ych koƒcówek ko-
rzeni.

W ustalonym miejscu wykopuje-
my do∏ek o g∏´bokoÊci ok. 50 cm
i szerokoÊci pozwalajàcej na swo-
bodne roz∏o˝enie korzeni drzew-
ka. Najpierw zdejmujemy ostro˝-
nie warstw´ darni, którà póêniej
mo˝na wykorzystaç w innym
miejscu. Wierzchnià warstw´ zie-
mi odk∏ada si´ na jednà pryzm´,
g∏´bszà warstw´ na drugà.

W dno wykopu wbija si´ zaim-
pregnowany lub opalony palik
do przywiàzania m∏odego drzew-
ka.

Do wykopanego do∏ka wsypujemy najpierw ˝yznà ziemi´ z pierwszej
warstwy gleby, tworzàc na dnie pryzm´.

Na wierzchu pryzmy umieszczamy drzewko – palik powinien znajdo-
waç si´ po jego wschodniej stronie ze wzgl´du na dominujàcy w na-
szym kraju kierunek wiatru z zachodu.

Rozk∏adamy r´cznie korzenie, aby swobodnie „sp∏ywa∏y“ po pryzmie.

2

Sadzenie

6

W naszym klimacie drzewa owocowe sadzi si´ w miesiàcach jesiennych
lub wczesnà wiosnà marzec - kwiecieƒ.
Do nabycia sà drzewka z nagimi korzeniami, z bry∏a korzeniowà lub z
korzeniami w pojemniku.
Zakupione drzewka z nagimi korzeniami powinniÊmy od razu sadziç.
Drzewka z bry∏à korzeniowà i pojemnikach mo˝na przechowaç kilka dni.
Do sadzenia drzewek potrzeba dwóch osób - jedna osoba trzyma
drzewko w pozycji pionowej, druga zasypuje do∏ek.

Drzewko musi byç wsadzone tak samo g∏´boko lub kilka centymetrów
g∏´biej ni˝ ros∏o w szkó∏ce. Na pniu zawsze widoczny jest Êlad, dokàd
si´ga∏a ziemia.

U W A G A

1

2

3

4

5

Drzewka o nagich korzeniach

Wykopujemy do∏ek na g∏´bokoÊç umo˝liwiajàcà wsadzenie korzeni.
Uwa˝amy aby nie rozsypaç ziemi otulajàcej korzenie. Pojemniki
rozcinamy sekatorem na kraw´dzi do∏ka, aby nie przenosiç drzewka,
drzewka z bry∏à korzeniowà os∏oni´tà s∏omà lub workiem najpierw
wk∏adamy do do∏ka a dopiero póêniej zdejmujemy os∏on´.

Dalsze post´powanie przy sadzeniu jest podobne dla drzewek
z wszystkimi rodzajami korzeni

Zasypujemy korzenie u˝ywajàc najpierw ˝yznej ziemi, a póêniej mniej
˝yznej z drugiej pryzmy. Aby nie tworzy∏y si´ mi´dzy korzeniami wolne
przestrzenie drzewko przechylamy lekko we wszystkie strony w czasie
zasypywania do∏ka.
Po zasypaniu udeptujemy lekko ziemi´ wokó∏ drzewa, formujàc wokó∏
zag∏´bienie i obficie podlewamy. Zag∏´bienie mo˝emy wype∏niç
odkwaszonà korà sosnowà, co pozwoli d∏u˝ej zatrzymywaç wilgoç,
zabezpieczy przed rozwojem chwastów i dostarczy zwiàzków
od˝ywczych.
Przywiàzujemy drzewko luêno do palika specjalnà taÊmà lub sznur-
kiem w dwóch punktach „w ósemk´”, aby sznurek si´ nie zsunà∏.

Nie owijajmy drzewek folià, poniewa˝ ograniczymy dost´p powietrza,
co w czasie cieplejszych dni przy braku przepuszczalnoÊci powietrza
mo˝e doprowadziç do gnicia.

U W A G A

Drzewka z bry∏à korzeniowà i w pojemniku

1

2

3

4

Przycinanie

Przycinanie drzew owocowych to zabieg niezb´dny, aby zapewniç pra-
wid∏owy rozwój i owocowanie. Nie przycinane drzewa w ciàgu kilku lat
dziczejà, rozrastajà si´ w niepo˝àdanych kierunkach, zacieniajàc ogród
t∏umià rozwój innych roÊlin a dodatkowo ich owoce sà gorszej jakoÊci.
Chocia˝ najlepszym do przycinania okresem jest wiosna, praktycznie

3

Piel´gnacja

Drzewka trzeba przycinaç, okopywaç, nawoziç i w razie potrzeby chroniç
przed szkodnikami - owadami i chorobami roÊlin.

M∏ode, drzewka posadzone jesienià sà bardzo delikatne i wra˝liwe.
Musimy zapewniç im zimà odpowiednià ochron´.
Ziemi´ wokó∏ drzewka ochronimy przed przemarzni´ciem, jeÊli wokó∏
pnia usypiemy kopiec z kory, torfu trocin i ziemi. Kopczyk taki powinien
mieç 10-20 cm wysokoÊci.
Pieƒ i ga∏àzki drzewka owijamy luêno s∏omà, matami s∏omianymi
w∏ókninà (agrow∏ókninà) lub tekturà falistà. Owijamy drzewko od góry
do do∏u, wzmacniajàc owini´cie w kilku miejscach sznurkiem.

Pierwsza zima

mo˝na to robiç bez ˝adnej szkody dla roÊlin przez okràg∏y rok. Najcz´-
Êciej przycina si´ trzy razy w roku:

•

Na przedwioÊniu w drugiej po∏owie lutego lub na poczàtku marca

•

Wiosnà po kwitnieniu

•

Latem w sierpniu

Niezwykle wa˝na jest przy tym systematycznoÊç, co oznacza coroczne
formowanie drzewka. Redukujemy w ten sposób stres, jakiemu podda-
ne jest ono przy zbyt ostrym jednorazowym przycinaniu. Chcàc uzyskaç
najlepsze rezultaty, najwa˝niejsze ci´cie najlepiej wykonaç wiosnà
w marcu na kilka tygodni przed rozpocz´ciem wegetacji. Wtedy najlepiej
widaç koron´ i naj∏atwiej jà uformowaç.

Najcz´stszym b∏´dem jest zbyt delikatne przyci´cie ga∏´zi.

U W A G A

•

PrzeÊwietlenie korony drzewa - wi´cej promieni s∏onecznych dociera
do wn´trza korony. Zapewnia to szybszy rozwój i dojrzewanie
owoców. Zmniejsza si´ wilgotnoÊç i zwi´ksza przewiewnoÊç korony, co
ogranicza rozwój wi´kszoÊci groênych chorób grzybowych.

•

Ograniczenie wzrostu drzewa - rozrastajà si´ tylko wybrane konary,
które dzi´ki przyci´ciu majà wi´cej „energii“ do owocowania. Owoce
sà wi´ksze i dorodniejsze.

•

Odm∏odzenie drzewa - wycina si´ starsze konary, które mogà staç si´
siedliskiem szkodników i os∏abiajà owocujàce ga∏´zie.

•

Nadanie drzewu po˝àdanej formy - wzmocnienie efektu wizualnego
i estetyki ogrodu.

W pierwszym rz´dzie usuwamy zawsze wszystkie chore i po∏amane
konary.
Wyciàç nale˝y „wilki“, czyli ga∏´zie wyrastajàce pionowo w gór´ ze
starszych konarów.
Wyciàç ga∏´zie krzy˝ujàce si´ ze sobà. Pami´tajmy, ˝e kàt ostry
pomi´dzy dwoma rozchodzàcymi si´ konarami przepowiada
stosunkowo ∏atwe wy∏amanie si´ ga∏´zi, gdy drzewo obcià˝one b´dzie
owocami. Takie po∏àczenia konarów eliminujemy, pozostawiajàc te z
bardziej rozwartym kàtem.
Najlepiej jest pozostawiç 8 zdrowych dorodnych konarów
skierowanych w ró˝ne strony. Wtedy drzewo b´dzie si´ równomiernie
rozrastaç.
Co roku pami´taç równie˝ musimy o systematycznym eliminowaniu
odrostów z korzeni, które pojawiajà si´ w sàsiedztwie pnia.

Co daje przyci´cie

1

2

3

4

5

Proces w∏aÊciwego formowania drzewka owocowego musi byç
powtarzany z roku na rok przez wiele lat. Mo˝na u˝yç te˝ technik
kszta∏towania z u˝ycie podpór i palików. Najbardziej podatne na
kszta∏towanie „artystyczne“ sà jab∏onie i grusze. Odpowiednio
prowadzone od m∏odoÊci konary na podpórkach uzyskaç mogà
najbardziej fantazyjne kszta∏ty.

Skracamy przewodnik do 20-
25 cm wykonujàc ci´cie na pà-
ku, (nie niszczàc go) zgodnie
z kierunkiem w jakim wyrasta.

Jak i czym przycinaç

Zaczynamy od naci´cia konara
od

do∏u na

g∏´bokoÊç

3-5 cm – zapobiega to oderwa-
niu konara z korà podczas ci´-
cia w∏aÊciwego i powstaniu
trudno zabliêniajàcej si´ rany.

W∏aÊciwe ci´cie od góry konara.

D∏ugie i grube konary obcina-
my na dwa, trzy razy skracajàc
za ka˝dym razem tylko cz´Êç
ga∏´zi.

1

Drobne i grubsze ga∏´zie wycinamy sekatorem; konary i grube ga∏´zie
pi∏kà r´cznà lub pi∏à mechanicznà.

Wycinanie grubych ga∏´zi

Ci´cie drobnych ga∏´zi i p´dów

1

2

3

Po pierwszej zimie w marcu przycinamy wszystkie p´dy na trzy oczka.
W sezonie ze wszystkich pàczków rozwinà si´ liÊcie. JeÊli z jednego pàka
wyroÊnie kilka ulistnionych ga∏àzek, pozostawiamy tylko jednà, najlepiej
rozwini´tà. Pozosta∏e obcinamy (sierpieƒ).
Po kolejnej zimie w marcu przycinamy ponownie:

Przycina si´ je sekatorem wyko-
nujàc ci´cie na skos kilka centy-
metrów powy˝ej „oczka”.
Oczko to w ˝argonie ogrodni-
czym pàk.
Najcz´Êciej wykonuje si´ ci´cie
powy˝ej trzeciego oczka liczàc
od nasady ga∏´zi.

Przycinanie m∏odego drzewka

Wycinamy wszystkie m∏ode
i ubieg∏oroczne p´dy z pozosta-
wieniem trzech pàczków liczàc
od nasady ga∏´zi.

Po 3 zimie przycinamy:
m∏ode p´dy oraz odrosty
pozostawiajàc p´dy owocowe
i przewodnik (jak wy˝ej)

P´d owocowy powinien
zakwitnàç i wydaç pierwsze
owoce. Je˝eli z odrostu wyros∏y
ga∏àzki zas∏aniajàce owoce to
przy koƒcu sierpnia dobrze jest
je przyciàç przy nasadzie
ods∏aniajàc owoce.

To dobrze wyroÊni´ty p´d roczny. Âcinany mo˝e byç od koƒca stycznia
do koƒca marca. Owini´te w wilgotnà szmatk´ i w∏o˝one do lodówki lub

4

Szczepienie

3

4

Najpopularniejsze metody szczepienia

Zraz

Szczepienie to sposób rozmna˝ania i uszlachetniania roÊlin. Najbardziej
podatne na szczepienie sà jab∏onie i grusze. Prawid∏owo przeprowadzo-
na operacja szczepienia m∏odego p´du daje niemal stuprocentowà pew-
noÊç przyj´cia si´. CzereÊnie, wiÊnie, Êliwy, morele dajà nieco mniejsze
szanse, 50-70 procent.

•

Na przystawk´

•

Na stosowanie

•

Za kor´

•

W szczelin´

Do przeprowadzenia szczepienia potrzebne sà p´dy zwane zrazami.
Konar, ga∏àzk´ lub m∏ode, ukorzenione drzewko na którym si´ szczepi
nazywa si´ podk∏adkà.

2

Âciàç zraz i podk∏adk´ na skos
ostrym no˝em ogrodniczym
tak aby linia ci´cia by∏a g∏adka i
mia∏a ok. 3 cm.

Po∏àczyç zraz i podk∏adk´, aby
przynajmniej z jednej strony
kora na obu elementach
styka∏a si´ ze sobà.

Przyciàç zraz ostrym no˝em
ogrodniczym po skosie - d∏ugoÊç
ci´cia ok. 3 cm. Ci´cie wykonaç
g∏adko jeden raz, nie mo˝na go
poprawiaç

Przy∏o˝yç zraz do podk∏adki, w
celu ustalenia powierzchni na
jakiej przyciàç podk∏adk´, aby
zraz ca∏kowicie jà zakry∏.

Przyciàç podk∏adk´ i po∏àczyç ze
zrazem, mocno owijajàc miejsce
po∏àczenia rafià lub folià do
szczepieƒ.

Po∏àczenie obficie smarujemy
maÊcià ogrodniczà; smarujemy
równie˝ koƒcówk´ zraza.

1

2

3

4

Szczepienie na stosowanie

Przeprowadza si´ gdy podk∏adka i zraz sà tej samej gruboÊci.

1

2

piwnicy zrazy mo˝na przechowaç do czasu szczepienia.
Zraz ma zwykle kilkanaÊcie oczek. Do szczepienia pobiera si´ tylko frag-
ment o trzech oczkach, pochodzàcy z jego Êrodkowej, najbardziej war-
toÊciowej cz´Êci. Najbardziej odpowiednià pora do szczepienia jest okres
wiosenny od po∏owy kwietnia do po∏owy maja.

Szczepienie na przystawk´

Ta metoda znajduje zastosowanie w przypadku gdy podk∏adka jest
grubsza od zraza.

Zawiàzaç miejsce szczepienia
folià do szczepieƒ i posmaro-
waç obficie maÊcià ogrodniczà.

Posmarowaç ochronnie koƒ-
cówk´ zraza

3

4

Szczepienie za kor´

Przeprowadza si´ u starszych drzew w celu odm∏odzenia.

Przyciàç pi∏kà ga∏´zie do
szczepienia ok. 70 cm od
nasady

Wykonaç naci´cie w korze o
d∏ugoÊci 3-4 cm i rozchyliç kor´
delikatnie na boki

Przyciàç zraz na skos.

Wsunàç zraz delikatnie pod
rozchylonà kor´, przyci´tà
stronà do wn´trza. Pod kor´
powinna si´ schowaç ca∏a
przyci´ta powierzchnia zraza

Zawiàzaç ÊciÊle, posmarowaç
maÊcià.

Przy grubszych konarach
mo˝na zaszczepiç dwa zrazy po
przeciwnych stronach. Wtedy
mamy wi´kszà szans´ przyj´cia
si´ któregokolwiek z nich. JeÊli
przyjmà si´ oba pod koniec
sezonu powinniÊmy obciàç
mniejszy i s∏abszy z nich.

1

2

3

4

5

Rys 3

Rys 4

Rys 5

Rys 1

Rys 2

Leroy-Merlin P

olska Sp. z o.o., ul. Pu∏awska 46, 05-500 Piaseczno

Stosuje si´ w podobnych przypadkach jak szczepienie za kor´. Wymaga
wi´cej doÊwiadczenia poniewa˝ ∏atwo mo˝na uszkodziç podk∏adk´.

Szczepienie w szczelin´

Przyciàç podk∏adk´ jak wy˝ej

Naciàç w Êrodku podk∏adk´
no˝em ogrodniczym

Rozchyliç powsta∏a szczelin´
wsuwajàc delikatnie klin -
trzeba uwa˝aç aby ga∏àê nie
rozwarstwi∏a si´ poni˝ej linii
naci´cia.

Przygotowaç zraz, Êcinajàc go
na skos obustronnie (ci´cia ok.
3 cm).

Wsunàç zraz w szczelin´ przy
kraw´dzi naci´cia, aby ˝ywe
cz´Êci kory zrazu i podk∏adki
po∏àczy∏y si´ ze sobà na
pewnym odcinku.

Owinàç szczelnie i posmarowaç
miejsce szczepienia maÊcià
ogrodniczà.

1

2

3

4

5

6

Niniejsza ulotka ma jedynie charakter informacyjny.
Szczegó∏owe zasady monta˝u i wykorzystania poszcze-
gólnych produktów okreÊla instrukcja u˝ytkowania.
Leroy Merlin Polska nie ponosi ˝adnej odpowie-
dzialnoÊci za szkody b´dàce nast´pstwem wadli-
wego monta˝u lub wykorzystania produktów,
a w szczególnoÊci ich monta˝u i wykorzystania
w sposób niezgodny z instrukcjà u˝ytkowania.