Kraszewski Józef Ignacy Bajka o kurce i kogutku

Kraszewski Józef Ignacy - Bajka o kurce i kogutku

Książki/Zapraszamy

Wikiźródła to społeczny projekt, którego celem jest utworzenie wolnego repozytorium tekstów źródłowych oraz ich tłumaczeń w

formie stron wiki. Gromadzimy i przechowujemy tutaj w postaci cyfrowej wcześniej opublikowane teksty (np. utwory literackie).

W polskich Wikiźródłach dostępne jest obecnie

145 555

tekstów

718

autorów i liczba ta codziennie wzrasta – zamieszczone

materiały należą do domeny publicznej lub dostępne są na wolnej licencji. Wszyscy użytkownicy internetu mogą korzystać z

nich bezpłatnie i bez ograniczeń.

Przyłącz się do nas! Każdy może rozwijać Wikiźródła – także Ty, bez żadnych formalności, możesz dodawać nowe materiały i

porządkować te już zamieszczone.

Wszyscy tutaj pracujemy społecznie, w poszanowaniu praw użytkowników, wolontariuszy i autorów. Ciągle brakuje nam

ochotników… Pomóż nam! Wystarczy 5 lub 10 minut dziennie… choć większość z nas przebywa tu znacznie dłużej ;-)

Jak edytować? To proste!!!

Zapoznaj się ze stroną

Pomocy

lub pobierz mini-poradnik (

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Wikiźródła_-

_pierwsze_kroki.pdf

Zapraszamy!!!

Bajka o kurce i kogutku

Józef Ignacy

Kraszewski

Nie wiem, gdzie i kiedy był sobie dawniej kogutek i kurka, oboje młodzi i piękni oboje. Nie dziw też, że się serdecznie kochali. A

choć kogut tyle miał żon, ile widział kur przed sobą, jednak na jakiś czas przywiązał się do tej tylko srokatej kurki. Piękna była

kurka, ale jak niejedna z kobiet pokrywała ślicznymi połyskującymi piórkami brzydkie wewnątrz serce i duszę. Była ona tak żywa

i płocha, jakby dzisiejsza mieszczka, popędliwa jak wiele żon, głupia i szczebiotliwa jak wiele dziewczyn, które kwoczkami

nazywamy, a co najwięcej: żarłoczna i łakoma.

Kogut starając się, aby go polubiła, nie odstępował jej na krok i cały dzień musiał znosić dla niej, co tylko mógł do jedzenia

znaleźć gdzie i porwać smacznego. Głodniał i sechł biedny kogut z miłości i trudu, a kura tłuściała coraz okrągłej, szczebiotała

coraz głośniej. Jednego pięknego ranka, kiedy słońce świeciło, a niebo było czyste, poprosiła kurka koguta, aby jej towarzyszył

do lasku na orzechy.

Jak przyszli do lasu, kogut wlazł na leszczynę, zaczął trząść drzewem i wiele natrząsł pięknych i dojrzałych orzechów. Głodny był

i sam chciał się także pożywić przy tym zdarzeniu, ale jejmość pani kurka, co tylko upadło, chwytała prędko i łykała, łykała

łakoma, żeby się kogutowi nic nie zostało. A kogut trząsł ciągle, sądząc, że jak się naje, zostawi przecie na ziemi i dla niego

kilka orzechów. Na próżno się nieborak mordował i potniał. Kura jadła i nic nie zostawiała. Wtem orzech jeden większy, gdy

łykała, uwiązł jej w gardle wąziuchnym, zakrztusiła się, udławiła i padła, o ziemię trzepiocząc skrzydełkami. Kogut piorunem

zleciał z drzewa i przypadł do niej. Leżała bez ducha, wyciągnięte miała śliczne żółte nóżki i zdychać się zdawała. Żal chwycił

koguta za serce, chciał ratować ją — nie można było inaczej jak wodą. Wody nie było w lasku ani kropli, trzeba iść było do

morza. Poczciwy kogut pobiegł do morza, biegł, biegł i przybył.

— Morze, morze! - zawołał żałośliwym głosem, przyszedłszy. — Daj wody!

— Komu wody? — odezwało się morze zielone ogromnym głosem.

— Mojej kurce wody, kurka leży wedle drogi, ledwie tchnie.

— A w cóż dam ci wody?

— W co wody? — odezwał się zafrasowany kogut. — Dalipan, anim o tym pomyślał biegnąc.

— Tak to wy zawsze, młokosy, robicie — odezwało się morze. — Sami nie wiedząc, czego wam potrzeba. Idź, poproś wieprza,

niech ci kła pożyczy, nabierzesz w kieł wody i zaniesiesz.

Kogut pobiegł znowu prędko. Przychodzi do wieprza. Wieprz wylęgał się na barłogu do góry brzuchem, bo słońce świeciło mu i

grzało. Kogutek, przybiegłszy, ukłonił mu się po francusku i odezwał:

— Bądź, waszmość, łaskaw pożyczyć mi kła na parę minut.

— Ja, kła? — odezwał się wieprz, ponuro mrucząc. — Ja, kła? Ja, kła? Cóż to znowu? Za co, na co, po co ja mam waszmości

kła pożyczać? Oto także!

— Ach, zmiłuj się! - przerwał kogutek kłaniając się jeszcze niżej. — Tylko sobie w nim wody przyniosę.

— Komu wody? — odezwał się wieprz.

— Kurce wody - rzekł z westchnieniem przychodzień. — Kura, żona moja najukochańsza, leży udławiona orzechem, ledwie

tchnie.

— A na cóż się było dławić? — odezwał się wieprz. — Idź no wprzódy do dębu i przynieś mi żołędzi, bo ja darmo kła nie

pożyczę.

— Ach, zmiłuj się!

— Nic darmo - odezwał się wieprz. — Nogi za pas, jeżeli chcesz mieć kieł, idź do dębu po żołędzie.

Kogut pobiegł prędko, prędko — przybiegł do dębu. Dąb szumiał sobie, stojąc wśród lasu, i nie widział nawet, patrząc się

dumnie w niebo jak wojewoda, że jakieś małe stworzenie zbliżało się ku niemu.

Kogutek, wskoczywszy na najbliższą gałąź, zaczął go prosić o żołędzie.

— Na co ci żołędzie? — rzekł dąb.

— Oj, to bardzo długo gadać o tym! — rzekł kogut. — Ale proszę o niewiele, czy mi pożałujesz?

— Muszę naprzód wiedzieć, na co ci ich potrzeba.

— Mnie śpieszno! — zawołał kogut. — Żona moja zdycha. Wieprz nie chce dać kła, póki mu żołędzi nie przyniosę, a kieł

potrzebny mi na wodę, którą chcę ją ocucić.

— Dam ci kilka żołędzi — odezwał się dąb — ale nic darmo. Pójdź stąd niedaleko do lipy i przynieś mi od niej łyk.

— A na co waszmości łyka?

— A tobie co do tego, drobne stworzenie? — ofuknął się dąb. — Tak chcę i koniec!

Kogutek reszty nie słyszał, bo już był w drodze i zbliżał się do lipy. Skoczył na gałąź i pokornie o łyka prosił.

Lipa była w złym humorze, wiatr jej w nocy ze złości gałęzie połamał, skrzywiwszy się więc odpowiedziała:

— Na co ci łyka?

— Zmiłuj się, nie pytaj o to! — rzekł kogut. — Strasznie bym wiele rzeczy musiał ci tłumaczyć, a mnie tak pilno.

— Musisz wprzódy opowiedzieć — odpowiedziała lipa i kogut znowu zaczął swoją opowieść.

— Kiedy tak - odezwała się lipa — uważam, że nikt ci darmo nic nie daje. Idźże, waszeć, do krowy po mleko dla mnie, jeżeli

chcesz łyk dostać.

— Na cóż jejmości mleko?

— A dąb na co łyk potrzebuje? — zawołała lipa. — Nic darmo, nic darmo!

Znowu leciał kogutek prędko, prędko przez łąkę, przez płot, aż do obory, w której stała krowa depcząc pod nogami słomę.

Kogut siadł na żłobie i zaczął się kłaniać nisko.

— Prosiłbym o odrobinę mleka — rzekł cicho.

— Na co tobie mleka, wszak ty go nie pijesz? — zapytała krowa. Kogut rad nierad musiał znowu opowiadać z końca w koniec

całą swoją historię drżąc, aby się z pomocą kurze nie spóźnił.

— Nic darmo! — zawołała krowa, — Przynieś mi wprzódy siana od kosiarzy.

— Ach, na co ci to siano? - zawołał kogutek. — Na co ci to siano? Zaraz ci go pastuch przyniesie.

— Nic darmo — powtórzyła krowa. — Miałaćbym być głupszą od innych i nie korzystać z tego zdarzenia? Przynieś siana.

„Skąd jej wziąć tego siana?" — pomyślał kogut i pobiegł zmordowany na łąkę. Na łące stali kosiarze i kosili siano; kogut zbliżył

się do pierwszego prosząc o odrobinę siana.

— Na co ci siana? — odezwał się kosiarz stary.

Kogutek trzepiocząc skrzydłami wymawiał się bardzo usilnie od opowiadania historii, bo wiedział, że coraz później się robi, że

słońce połowę już drogi swojej ubiegło — ale nie było ratunku. Człowiek od innych stworzeń okrutniejszym był jeszcze i ze

śmiechem szyderskim słuchał opowiadania koguta, a nareszcie się odezwał.

— Nic darmo, mój mały, idź do panny Małgorzaty, niech nam da sera, a my za to damy ci trochę siana.

Kogutek zaczął się kłaniać i prosić, żeby go już dalej nie posyłano, kosiarze śmiać się zaczęli, kogutek pobiegł do panny.

Panna szyła w krosnach, gdy przybiegł, a koło niej siedział jakiś wysoki drab, który się jej uśmiechał. Przyszedłszy ukłonił się i

zaczął prosić o kawałek sera. Panna spojrzała na niego z politowaniem i uważając, że był na pozór dość tłusty, prosiła go, czy

nie może pozwolić się zarżnąć. On w płacz.

Tymczasem panna zapatrzywszy się na chłopca upuściła igiełkę, którą szyła, na ziemię.

Chłopiec schylił się szukać, ale nie mógł znaleźć długo, bo schyliwszy się nie patrzał na igłę, ale na pannę Małgorzatę. Jeśli mi

znajdziesz igiełkę — rzekła panna do koguta — dam ci sera, ale na co ci ser?

Kogutek nie śmiał się nawet wymawiać i znowu zaczął płaczliwie całą powieść opowiadać, a panna z chłopcem słuchając śmieli

się do rozpuku z jego miłości ku żonie i z jego frasunku.

Po długiej męce znalazł nareszcie kogut igłę i uradował się, jak gdyby go z rożna zdjęto. Panna dała kawałeczek sera, zaniósł

ser kosiarzom, dali mu siana. Siano zaniósł krowie, dała mu mleka. Mleko zaniósł lipie, lipa dała łyka. Łyko złożył u dębu, dąb

strząsnął kilka żołędzi. Z żołędziami poszedł do wieprza po kieł. Leciał jak mógł nóżkami i skrzydłami, lecz już słońce zniżało się

ku zachodowi. Wieprz kła pożyczył, przyszedł do morza, morze dało wody i kogut, trzepiocząc się i podskakując z

niespokojności, pobiegł do leszczyny.

Przyszedł z wodą — ale kurka już nie żyła.

Tekst jest

własnością publiczną

(public domain). Szczegóły licencji na stronie

autora

* 28 lipca 1812, Warszawa

† 19 m arca 1887, Genewa

Polski pisarz, historyk, najpłodniejszy autor w historii literatury polskiej.

Liczba tekstów: 68

Alfabetyczny spis tekstów tego autora

Autor:Józef Ignacy Kraszewski

Józef Ignacy Kraszewski

(Bogdan Bolesławita, Kaniowa)

Kontrola autorytatyw na : GND:

118777955

| LCCN:

n50044016000000

VIAF:

182315214

WorldCat

CBN Polona

Wikipedia: Biogram

Wikicytaty:

Cytaty

Commons:

Galeria

Dzieła dostępne w

Wikiźródłach

Epika

Bajka o kurce i kogutku

Biografia sokalskiego organisty

Dziad i baba

Głupi Maciuś

Historja Sawki

Kwiat paproci

Łoktek na łożu śmierci

Majster i czeladnik

Marcin Kaptur

Motyl

Nauczyciele sieroty

Profesor Milczek

(1872)

Rejent Wątróbka

(1886)

Stańczyk

Szpieg

(1864)

Tatarzy na weselu

Upiór

Wiściarze

W oknie

(1886)

Z chłopa król

Z dziennika starego dziada

Powieści

Budnik

(1847)

Capreä i Roma

(1859; informacje)

Chata za wsią

(1854)

Chore dusze

(1880)

Djabeł

(1855)

Historja kołka w płocie

(1860)

Król i Bondarywna

. Powieść historyczna

Krzyżacy 1410

Kunigas

Macocha

Ostrożnie z ogniem

Rzym za Nerona

(1865)

Tomko Prawdzic

(1850)

Ulana

(1842; informacje)

Złote jabłko

(1853; informacje)

Liryka

Baltyk

Dlaczego?

Ojczyzna

Ziemio!...

Publicystyka i opracowania naukowe

Sztuka u Słowian, szczególnie w Polsce i Litwie przedchrześcijańskiéj

Dante. Studja nad Komedją Bozką

Trylogia saska

Hrabina Cosel

(1873; informacje)

Brühl

(1874)

Z siedmioletniej wojny

(1875)

Cykl powieści historycznych Dzieje Polski

Stara baśń: powieść z IX wieku

(1876, informacje)

Lubonie: powieść z X wieku

(1876, informacje)

Bracia Zmartwychwstańcy: powieść z czasów Chrobrego

(informacje)

Masław: powieść z XI wieku

(informacje)

Boleszczyce: powieść z czasów Bolesława Szczodrego

(1877, informacje)

Królewscy synowie: powieść z czasów Władysława Hermana i Krzywoustego

(1877, informacje)

Historya prawdziwa o Petrku Właście palatynie którego zwano Duninem: opowiadanie historyczne z XII wieku

(1878,

informacje)

Stach z Konar: powieść historyczna z czasów Kazimierza Sprawiedliwego

(1879, informacje)

Waligóra: powieść historyczna z czasów Leszka Białego

(informacje)

10.

Syn Jazdona: powieść historyczna z czasów Bolesława Wstydliwego i Leszka Czarnego

(1879, informacje)

11 .

Pogrobek: powieść z czasów przemysławowskich

(1880, informacje)

12.

Kraków za Łoktka: powieść historyczna

(1880, informacje)

13.

Jelita: powieść herbowa z r. 1331

(1881, informacje)

14.

Król chłopów: powieść historyczna z czasów Kazimierza Wielkiego

(1881, informacje)

15.

Biały książę: czasy Ludwika Węgierskiego

(informacje)

16.

Semko: czasy bezkrólewia po Ludwiku. Jagiełło i Jadwiga

(1881, informacje)

17.

Matka królów: czasy Jagiełłowe

(1882, informacje)

18.

Strzemieńczyk: czasy Władysława Warneńczyka

(informacje)

19.

Jaszka Orfanem zwanego żywota i spraw pamiętnik: Jagiełłowie do Zygmunta

(informacje)

20.

Dwie królowe

(1884, informacje)

21.

Infantka: powieść historyczna

(1884, informacje)

22.

Banita: czasy Stefana Batorego

(1884, informacje)

23.

Bajbuza: czasy Zygmunta III

(informacje)

24.

Na królewskim dworze: czasy Władysława IV

(informacje)

25.

Boży gniew: czasy Jana Kazimierza

(informacje)

26.

Król Piast: (Michał książę Wiśniowiecki)

(informacje)

27.

Adama Polanowskiego dworzanina króla Jegomości Jana III notatki

(informacje)

28.

Za Sasów

(informacje)

29.

Saskie ostatki (August III)

(1886, informacje)

Dzieła niedostępne w Wikiźródłach

Powieści

Historia o Janaszu Korczaku i o pięknej miecznikównie: powieść z czasów Jana Sobieskiego

(informacje)

Wielki nieznajomy

Poeta i świat

(1839; informacje)

Całe życie biedna

(1840; informacje)

Latarnia czarnoksięska

(1843-1844; informacje)

Milion posagu

(1847; informacje)

Półdiablę weneckie

(1865; informacje)

Sto Diabłów

(1870; informacje)

Dziennik Serafiny

(1876; informacje)

Ada: sceny i charaktery z życia powszedniego

(1878)

Metamorfozy

Niesklasyfikowane

Boża opieka. Powieść osnuta na opowiadaniach XVIII wieku

Bracia rywale

Bratanki

Cet czy licho?

Czercia mogiła

Cześnikówny

Cztery wesela

Dziś i lat temu trzysta : studjum obyczajowe

Dziwadła

Emisariusz

Ewunia

Grzechy hetmańskie

Herod baba

Historia o bladej dziewczynie spod Ostrej Bramy

Hołota

Interesa familijne

Jak się pan Paweł żenił i jak się ożenił

Jesienią

Kamienica w Długim Rynku

Kartki z podróży

Klasztor

Klin klinem

Komedianci

Kopciuszek

Kordecki

Kościół Świętomichalski w Wilnie

Krzyż na rozstajnych drogach

Lalki: sceny przedślubne

Listy do rodziny

Lublana

Ładny chłopiec

Maleparta

Męczennicy. Marynka

Męczennicy. Na wysokościach

Mogilna. Obrazek współczesny

Na bialskim zamku

Na cmentarzu - na wulkanie

Na Polesiu

Na tułactwie

Nad modrym Dunajem

Nad Sprewą

Nera

Niebieskie migdały

Noc majowa

Ongi

Orbeka

Pałac i folwark

Pamiętnik panicza

Pamiętniki nieznajomego

Pan i szewc

Pan Karol

Pan Major

Pan Walery

Panie kochanku: anegdota dramatyczna we trzech aktach

Papiery po Glince

Polska w czasie trzech rozbiorów 1772-1799

Pomywaczka: obrazek z końca XVIII wieku

Przed burzą

Przygody pana Marka Hinczy. Rzecz z podań życia staroszlacheckiego

Pułkownikówna

Ramułtowie

Raptularz pana Mateusza Jasienickeigo. Z oryginału przepisany mutatis mutandis

Resurrecturi

Resztki życia

Roboty i prace: sceny i charaktery współczesne

Sąsiedzi:Wilczek i Wilczkowa

Sekret pana Czuryły. Historia jednego rezydenta wedle podań współczesnych opowiedziana

Sieroce dole

Skrypt Fleminga

Sprawa kryminalna

Stara Panna

Stare dzieje

Staropolska miłość

Starosta warszawski: obrazy historyczne z XVIII wieku

Starościna Bełska: opowiadanie historyczne 1770-1774

Stary sługa

Szaławiła

Śniehotowie

Tradycje kodeńskie: opowiadanie z lat 1790-1792

Trapezologion

Trzeci maja: dramat historyczny w pięciu aktach

Tryumf wiary. Obrazek historyczny z czasów Mieczysława I-go

U babuni

Wilno. Od początków jego do roku 1750

W starym piecu

Wielki świat małego miasteczka

Wspomnienia Odessy, Jedysanu i Budżaku: dziennik przejażki w roku 1843 od 22 czerwca do 11 września

Z życia awanturnika

Zadora

Zaklęta księżniczka

Zemsta Czokołdowa

Złoty Jasieńko

Zygzaki

Żacy krakowscy w roku 1549

Żeliga

Żywot i przygody hrabi Gozdzkiego. Pan starosta Kaniowski

Mistrz Twardowski

(1840)

Wspomnienia Wołynia, Polesia i Litwy

(1840)

Zygmuntowskie czasy: powieść z roku 1572

(1846)

Ostap Bondarczuk

(1847)

Sfinks

(1847)

Jaryna

(1850)

Ostatni z Siekierzyńskich

(1851)

Ładowa Pieczara

(1852)

Powieść bez tytułu

(1854)

Dwa światy

(1856)

Dzieci wieku

(1857)

Jermoła

(1857)

Boża czeladka

(1858)

Dziecię Starego Miasta

(1863)

Dola i niedola. Powieść z ostatnich lat XVIII wieku

(1864)

Moskal: obrazek współczesny narysowany z natury

(1865)

Na wschodzie. Obrazek współczesny

(1866)

Żyd: obrazy współczesne

(1866)

Dziadunio

(1868)

Tułacze

(1868)

Pamiętnik Mroczka

(1870)

Czarna Perełka

(1871)

Sceny sejmowe. Grodno 1793

(1873)

Warszawa 1794

(1873)

Morituri

(1874-1875)

Kawał literata

(1875)

Powrót do gniazda

(1875)

Serce i ręka

(1875)

Żywot i sprawy Imć pana Medarda z Gołczwi Pełki z notat familijnych spisane

(1876)

Pan na czterech chłopach

(1879)

Syn marnotrawny

(1879)

Szalona

(1880)

Barani Kożuszek

(1881)

Pod Blachą: powieść z końca XVIII wieku

(1881)

W pocie czoła. Z dziennika dorobkiewicza

(1884)

Inne

Czcigodnemu J.I. Kraszewskiemu

–

Maria Konopnicka

Do J. I. Kraszewskiego

–

Ludwik Kondratowicz

J. I. Kraszewskiemu

–

Adam Asnyk

Kantata na jubileusz J. I. Kraszewskiego

–

Adam Asnyk

Nad mogiłą. Pamięci J. I. Kraszewskiego

–

Maria Konopnicka

Zobacz też

Wikiprojekt Kraszewski 2012

Tekst lub tłumaczenie polskie tego autora (tłumacza) jest własnością publiczną (public domain),

ponieważ prawa autorskie do tekstów wygasły (expired copyright).

Article Sources and Contributors

Książki/Zapraszamy Source:

https://pl.wikisource.org/w/index.php?oldid=524668

Contributors: Wieralee

Bajka o kurce i kogutku Source:

https://pl.wikisource.org/w/index.php?oldid=108372

Contributors: Awersowy,

Chesterx, Teukros

Autor:Józef Ignacy Kraszewski Source:

https://pl.wikisource.org/w/index.php?oldid=524345

Contributors: Ajsmen91,

Ankry, Awersowy, Chesterx, Electron, Kubaro, Maćko, Niki K, Sp5uhe, Tommy Jantarek, Vearthy, Wieralee, Wyciorek, 4

anonymous edits

Image Sources, Licenses and Contributors

Wikisource-newberg-pl.png Source:

https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Plik:Wikisource-newberg-pl.png

License: logo Contributors: Nicholas Moreau, adaptation User:Niki K

Crystal_Clear_action_info.png Source:

https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Plik:Crystal_Clear_action_info.png

License: GNU Free Documentation License Contributors: Amada44, Augiasstallputzer, Chiccodoro, CyberSkull, Rillke,

Rocket000, Stannered, Überraschungsbilder, 6 anonymous edits

PD-icon.svg Source:

https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Plik:PD-icon.svg

License: Public Domain Contributors:

Various. See log. (Original SVG was based on File:PD-icon.png by Duesentrieb, which was based on Image:Red

Józef_Ignacy_Kraszewski.JPG Source:

https://pl.wikisource.org/w/index.php?

title=Plik:J%C3%B3zef_Ignacy_Kraszewski.JPG

License: Public Domain Contributors: Mathiasrex, 1 anonymous edits

Wikiquote-logo.svg Source:

https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Plik:Wikiquote-logo.svg

License: Public Domain

Contributors: -xfi-, Dbc334, Doodledoo, Elian, Guillom, Jeffq, Krinkle, Maderibeyza, Majorly, Nishkid64, RedCoat, Rei-

artur, Rocket000, 11 anonymous edits

Commons-logo.svg Source:

https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Plik:Commons-logo.svg

License: logo

Contributors: SVG version was created by User:Grunt and cleaned up by 3247, based on the earlier PNG version,

created by Reidab.