Fundusze UE krok po kroku - Bankier.pl Strona 1
Fundusze UE krok po kroku
Gazeta Małych i Średnich Przedsiębiorstw, 2008-02-01 10:13
Prezentuję Państwu krótki przewodnik o tym, co zrobić krok po kroku, aby przygotować dobry projekt i wniosek oraz według jakich zasad
postępować, aby otrzymać dotację.
Począwszy od stycznia 2007 r., UE wchodzi w nowy okres programowania budżetu, który potrwa siedem lat  do końca 2013 r. Sposób
rozdysponowania przyznanych na ten czas środków z funduszy strukturalnych UE określa przygotowany przez Ministerstwo Rozwoju
Regionalnego dokument o nazwie Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (Narodowa Strategia Spójności) 2007-2013. Zgodnie z jego
postanowieniami, ponad 65 mld euro pochodzących z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i
Funduszu Spójności rozdzielone będzie między następujące programy operacyjne:
" PO Infrastruktura i Środowisko  27,8 mld euro,
" 16 Regionalnych PO  15,9 mld euro,
" PO Kapitał Ludzki  9,7 mld euro,
" PO Innowacyjna Gospodarka  8,3 mld euro,
" PO Rozwój Polski Wschodniej  2,3 mld euro,
" PO Pomoc Techniczna  0,5 mld euro,
" PO Europejskiej Współpracy Terytorialnej  0,7 mld euro.
Tym razem środki unijne będą przyznawane równolegle na dwóch poziomach: centralnym i regionalnym.
Krok pierwszy  Projekt
Punktem wyjścia w całym procesie ubiegania się o dotację ze środków Unii na inwestycję jest inwestycja. Aby dowiedzieć się, jakie inwestycje są
potrzebne firmie, konieczne jest przeprowadzenie jego gruntownej analizy strategicznej. Określa ona pozycję przedsiębiorstwa na rynku, jego
mocne strony (na których można oprzeć rozwój przedsiębiorstwa), słabe strony (które mogą stanowić wewnętrzne zagrożenie dla realizacji
założonych celów) oraz szanse i zagrożenia płynące z rynku oraz z otoczenia firmy, które mogą determinować dalszy rozwój.
W ten sposób sformułowana analiza firmy identyfikuje ścieżkę jej dalszego rozwoju, a tym samym definiuje konieczne do poniesienia nakłady
inwestycyjne. W rezultacie  kierownictwo firmy nie tylko wie, co należy zrobić, ale także z jakich przesłanek wynika konieczność podjęcia
przedsięwzięcia. Wiadomo zatem, jakie cele powinny być osiągnięte w związku z koniecznymi do realizacji inwestycjami.
Krok drugi  Właściwy program dotacji
Dopiero gdy firma wie, jakie są potrzeby w związku z jej dalszym rozwojem, można przystąpić do poszukiwania możliwości dofinansowania
zaplanowanych działań. Wymieniono kilka z
ródeł, z których przedsiębiorstwa mogą ubiegać się o dotacje na inwestycje  najważniejsze z nich to
PO Innowacyjna Gospodarka i 16 Regionalnych Programów Operacyjnych. W ramach każdego programu przewidziano osie priorytetowe, wokół
których koncentrują się szczegółowe działania. Każde działanie adresowane jest do innej grupy odbiorców i służy do realizacji innego celu.
Istota wyboru właściwego programu sprowadza się do wyboru działania, którego cele pokrywają się z celami firmy oraz planowanego przez nią
przedsięwzięcia. W wyborze najbardziej odpowiednich programów wsparcia pomagają Punkty Konsultacyjne zlokalizowane na obszarze całego
kraju. Każdy przedsiębiorca może bezpłatnie skorzystać z porady specjalisty w dziedzinie funduszy unijnych. Ekspert wskaże rzeczywiste
możliwości pozyskania dotacji przez firmę. Pełna lista Punktów Konsultacyjnych znajduje się na stronie internetowej Polskiej Agencji Rozwoju
Przedsiębiorczości www.parp.gov.pl.
Krok trzeci  Przygotowanie i złożenie wniosku
Wniosek
Dopiero po wyborze właściwego programu wsparcia można przystąpić do wypełniania wniosku i innych niezbędnych dokumentów. Formularze
wniosków czy biznesplanów mogą się bowiem różnić między poszczególnymi działaniami. Na potrzeby sporządzenia wniosku o dofinansowanie,
należy przemyśleć projekt pod kątem matrycy logicznej jego celów. Zgodnie z tą ideą, konieczne będzie wyodrębnienie w projekcie:
" produktów (na przykład nabywanych w ramach projektu środków trwałych),
" rezultatów (rozumianych jako bezpośrednie korzyści, jakie przyniosą firmie nabyte środki trwałe, np. możliwość świadczenia nowych usług lub
wytwarzania nowych wyrobów),
" zbadanie oddziaływania projektu na firmę w przyszłości.
W odniesieniu do tych elementów projektu, we wniosku o dofinansowanie należy wskazać tzw. wskaz
niki produktu i rezultatu. Niekiedy
wskaz
niki te są narzucone, jednak niejednokrotnie należy skonstruować je samodzielnie. Istotne jest szczegółowe opisanie sposobu kalkulacji
poszczególnych wskaz
ników. Założone wartości wskaz
ników obligują bowiem wnioskodawcę do ich osiągnięcia. W przypadku gdy mu się to nie
http://www.bankier.pl/wiadomosci/print.html?article_id=1708209 2010-01-20 19:36:19
Fundusze UE krok po kroku - Bankier.pl Strona 2
uda, może dojść nawet do konieczności zwrotu przyznanej dotacji.
Warto sprawdzić, czy do formularza wniosku nie dołączona jest instrukcja wypełnienia. To bardzo przydatny dokument  tłumaczy bowiem w
jaki sposób należy rozumieć i wypełnić każdy punkt wniosku. Przed przystąpieniem do wypełnienia formularza wniosku o dofinansowanie należy
sprawdzić jego aktualność. Dotyczy to wszystkich dokumentów towarzyszących procesowi aplikacyjnemu  także wytycznych konkursowych.
Najbardziej aktualne dokumenty publikowane są na stronach internetowych Instytucji Wdrażających poszczególne działania i stamtąd należy je
pobierać. Złożenie wniosku na nieaktualnym formularzu spowoduje odrzucenie aplikacji na etapie oceny formalnej.
Załączniki
W przypadku projektów inwestycyjnych, obowiązkowym załącznikiem jest biznesplan lub studium wykonalności firmy. W niektórych działaniach
wymienione są jedynie elementy, które taki biznesplan powinien zawierać, w innych przygotowany będzie wzór biznesplanu, w którym trzeba
wypełnić gotowe kolumny, tabele i pola we wskazany sposób. Zarówno wniosek, jak i biznesplan należy sporządzić w wersji elektronicznej.
Szczegółowe instrukcje określające sposób składania dokumentów aplikacyjnych, a także inne niezbędne załączniki będą zawarte w wytycznych
konkursowych. Pamiętajmy, że wnioski można składać tylko do trwających konkursów. W niektórych działaniach obowiązywać będzie tryb ciągły
składania wniosków, w innych ogłaszane będą konkursy. W drugim przypadku będzie można składać wnioski tylko w ściśle określonych
terminach.
Preselekcja
W niektórych działaniach inwestycyjnych przewiduje się tzw. preselekcję projektów. Oznacza to, że zanim firma przystąpi do sporządzania
wniosku o dofinansowanie, będzie musiała złożyć do oceny wstępny plan projektu. Będzie to streszczenie planowanego przedsięwzięcia, a także
planowanych do osiągnięcia celów uzupełnione o informacje o firmie. Wstępnej oceny projektów będą dokonywać promotorzy, którzy zostaną
wyłonieni w drodze konkursu przez PARP.
Krok czwarty  Ocena wniosku o dofinansowanie
Wszystkie złożone wnioski podlegają szczegółowej ocenie. W przypadku działań, w których wnioski przyjmowane są w trybie ciągłym  w
określonych terminach zbiera się Komisja, która dokonuje oceny aplikacji, które spłynęły do danego dnia. W przypadku konkursów, ocena
projektów rozpoczyna się po zakończeniu danego konkursu, często zwanego rundą aplikacyjną. Każdy wniosek oceniany jest przede wszystkim
pod kątem zgodności formalnej z kryteriami danego programu, a także z wytycznymi konkursowymi.
Kontroli podlega m.in. forma złożenia wniosku, jego kompletność, a także poprawność towarzyszących mu załączników. Projekty, które z
powodzeniem przejdą pierwszy etap oceny, kontrolowane są pod kątem wykonalności technicznej i finansowej. Sprawdzane jest, czy firma jest w
stanie zrealizować z powodzeniem planowane przedsięwzięcie, czy posiada odpowiednie doświadczenie i środki techniczne, a także czy dysponuje
odpowiednim zapleczem finansowym.
Wykonalność ekonomiczną bada się w dwóch aspektach:
" czy wnioskodawca ma wystarczająco dużo środków, aby przeprowadzić wszystkie zaplanowane we wniosku działania,
" czy sytuacja finansowa firmy zarysowana w projekcjach finansowych, będących częścią biznesplanu, gwarantuje utrzymanie celów projektu
(produktu i rezultatu) przez wymagany czas (od trzech do pięciu lat od momentu zakończenia realizacji projektu).
Ostatnim i najważniejszym etapem oceny projektu jest zbadanie jego zgodności z kryteriami merytorycznymi. W każdym kryterium przyznawane
są punkty zgodnie ze stopniem jego spełniania. Aby wniosek mógł uzyskać dofinansowanie, musi otrzymać pewną minimalną liczbę punktów
określoną w wytycznych konkursowych. Wnioski ułożone w kolejności według liczby przyznanych punktów tworzą ranking, w myśl którego
przyznawane jest wsparcie. Proces oceny wniosków trwa ok. trzech miesięcy. Dopiero po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku o dofinansowanie, z
wnioskodawcą podpisywana jest umowa o dofinansowanie.
Krok piąty  Realizacja projektu
Podpisana umowa nadal nie gwarantuje wypłaty środków. Aby środki z dotacji trafiły na konto wnioskującego przedsiębiorcy, musi on
zrealizować przedsięwzięcie zgodnie z harmonogramem i kosztorysem przedstawionym we wniosku o dofinansowanie, a następnie rozliczyć
projekt. Rozliczenie projektu polega na złożeniu  w czasie przewidzianym postanowieniami umowy o dofinansowanie  sprawozdania z
przebiegu realizacji inwestycji i wniosku o płatność. Elementem wniosku o płatność jest zestawienie wszystkich poniesionych wydatków oraz
porównanie ich przedmiotu i wielkości z parametrami zawartymi we wniosku o dofinansowanie.
Mimo tego, że w praktyce możliwe jest rozpoczęcie realizacji inwestycji przed podpisaniem umowy o dofinansowanie, jej zapisy obowiązują od
momentu dokonania pierwszej czynności przewidzianej we wniosku. Warto zatem przed przystąpieniem do realizacji projektu zapoznać się z
zapisami wzoru umowy o dofinansowanie. Uchronić to może przed popełnieniem błędów, które mogą skutkować nawet nie wypłaceniem dotacji.
Podsumowanie
Powyższe rozważania nie wyczerpują wszystkich kwestii towarzyszących procesowi ubiegania się o dotacje. Poza tym są one prawdziwe jedynie
w odniesieniu do działań, w których przewidziano wsparcie na inwestycje realizowane przez firmy, finansowane ze środków EFRR. W przypadku
innego typu przedsięwzięć należy zapoznać się ze szczegółowymi wytycznymi publikowanymi na stronach internetowych Instytucji Wdrażających
http://www.bankier.pl/wiadomosci/print.html?article_id=1708209 2010-01-20 19:36:19
Fundusze UE krok po kroku - Bankier.pl Strona 3
poszczególne działania lub szukać szczegółowych informacji w Punktach Konsultacyjnych.
Anna Rąplewicz
Autorka jest specjalistą ds. Doradztwa i Funduszy Europejskich w Regionalnej Izbie Gospodarczej w Katowicach
http://www.bankier.pl/wiadomosci/print.html?article_id=1708209 2010-01-20 19:36:19