Książki, które powinien znać każdy Polak

W tych ciężkich chwilach, jakie obecnie przeżywamy musimy znaleźć nadzieję,
że nam, Polakom uda się wreszcie pojednać z własną przeszłością i porozumieć
co do spojrzenia na historię.

Pragniemy w tym smutnym czasie przypomnieć wszystkim, czym jest nasza
historia i jak wspaniale polski naród wielokrotnie udowadniał, że nawet w
najstraszniejszych momentach odkrywał w sobie siłę by powstać i odrodzić się
na nowo…

Przedstawiamy książki, które przez lata budowały społeczną świadomość i więź
patriotyczną. Książki, które powinien znać każdy Polak.

Pan Tadeusz - Adam Mickiewicz

Historia szlachecka z okresu poprzedzającego wyprawę Napoleona na Moskwę. W
utworze tym można wskazać elementy eposu, pokazuje on bowiem bohaterskie czyny
wielkich postaci na tle przełomowych dla narodu wydarzeń. Stał się on epopeją
narodową, gdyż wyrażał najważniejsze treści w chwili, gdy narodowi było to

niezbędne oraz krzepił serca.

Gdy Pan Tadeusz w czerwcu 1834 roku wyszedł z druku, został przyjęty przez
emigrację chłodno i z pewnym zdziwieniem. Rozgorączkowani walkami i sporami
politycznymi, myślący tylko o przyszłych losach ojczyzny, ludzie ci nie umieli
odczuć piękna zawartego w mistrzowskim, spokojnym obrazie przeszłości.
Niezwykłą wartość dzieła oceniły tylko najwybitniejsze umysły, jak Słowacki i
Krasiński. Dopiero nowsza krytyka literacka zaczęła wgłębiać się w Pana Tadeusza,
wydobywać coraz to nowe jego walory – i wpadając w drugą ostateczność, postawiła
niedoceniony przez poprzednie pokolenia poemat na szczycie naszej literatury jako
jedyny utwór godny miana.

Wesele - Stanisław Wyspiański

Największy skandal towarzyski w Krakowie przełomu wieków: ogólnie znane i
szanowane nazwiska na teatralnym afiszu. Znana pisarka, ekscentryczni poeci, a
nawet panny na wydaniu są bohaterami dramatu. A pośród nich historyczne,
mitologiczne i fantastyczne postaci, które na jedną noc zstępują z płócien, ksiąg i
zbiorowej wyobraźni, by wypełnić roztańczoną chałupę. Weselne Polaków rozmowy,
wpisane w rytm tańca w jednym zdaniu, w dwóch słowach, między ironią a
tragizmem. Przenikliwa weryfikacja romantycznych mitów: solidarności narodowej,
gotowości do czynu, poświęcenia Sprawie. Bez złudzeń...

Bitwa o Monte Cassino - Melchior Wańkowicz

Bitwa o Monte Cassino Melchiora Wańkowicza uznawana jest za największe dzieło
pisarza, które wystawia wielki pomnik bohaterskim żołnierzom generała Andersa.
Książka czytana w wielu domach jak biblia narodowa utrwaliła legendę tej bitwy w
Polsce, była pocieszeniem w dniach powojennych. Dzieło to ma trwałe miejsce w
kanonie klasyki reportażu wojennego. Wersja skrócona książki przez wiele lat była
lekturą szkolną. Niniejsza edycja jest pełnym wydaniem książki wielokrotnie
skracanej i cenzurowanej.

Przedwiośnie - Stefan Żeromski

Książka ta, wydana w 1925 roku w nareszcie wolnej Polsce, wywołała wiele
nieporozumień. Wytykano Żeromskiemu kasandryczny ton, a nawet (nic nowego)
kalanie własnego gniazda. A przecież miał rację, pokazując poprzez losy Cezarego
Baryki bezmiar idealizacji i oczekiwań wobec niepodległej Polski oraz brutalną
rzeczywistość nędzy, nierówności społecznej, nadętego frazesu politycznego,
ideowego zagubienia.

KOR - Jan Józef Lipski

Nieznane dotychczas świadectwa dotyczące najnowszej historii Polski. Prezentują
one postawy obywateli polskich i realia życia codziennego podczas drugiej wojny
światowej oraz w okresie Polski Ludowej.

Noc listopadowa - Stanisław Wyspiański

Liryzm i plastyka pamięci szczególne mają zastosowanie w odniesieniu do terenów,
w których poeta mieści akcję swych dramatów... Znajomość też pewnych
miejscowości, podobnie jak znajomość pewnych dzieł sztuki plastycznej, bywa
czasami konieczna do zrozumienia utworów Wyspiańskiego.

Busz po polsku - Ryszard Kapuściński

Jedyna książka w dorobku autora Cesarza w całości traktująca o Polsce. Autor
wspominając dzieciństwo, które przypadło na czas wojny, wyznaje: kiedy skończyła
się wojna, znałem tylko piekło.

Akcja reportaży składających się na Busz po polsku rozgrywa się w latach 50 i 60., na
prowincji, w Olecku, w Puszczy Białowieskiej, nad Narwią, w okolicach Brodnicy,
pod Mławą, we wsi Grunwald, w Pratkach koło Ełku, krótko mówiąc - gdzie diabeł
mówi dobranoc. Ich bohaterami są: dwie Niemki uciekające z domu starców w
Szczytnie, flisak, stróż nocny, małorolny chłop klepiący biedę, robotnicy sezonowi,
wyrzuceni ze studiów, którzy nie chcą wracać z Warszawy do swoich rodzinnych
miasteczek i wsi, ludzie bez stałego adresu. Ale także inżynier, nauczyciel historii,
student SGPiS nazwiskiem Piątkowski, który jest rekordzistą świata w rzucie
dyskiem, młodzi mężczyźni odbywający służbę wojskową.

Ozdobą tomu są reportaże Danka i Sztywny, które wydają się być niemal gotowymi
scenariuszami filmowymi. Busz po polsku - ostatni raz wydany w osobnej książce w
roku 1979 - to klasyka polskiego reportażu.

Myśli nieuczesane - Stanisław Jerzy Lec

W czterdzieści lat po śmierci Stanisława Jerzego Leca ukazuje się pełne wydanie jego
najoryginalniejszego i najbardziej znanego dzieła, tom niniejszy zawiera bowiem
cztery tysiące siedemset jedenaście myśli nieuczesanych, czyli wszystkie
opublikowane dotąd aforyzmy autora. Sięgając po formułę starożytnych sentencji,
posługując się ostrym dowcipem, kalamburem, skrótem myślowym, kondensacją
znaczeń, Lec budował wyjątkowo trafny komentarz do wynaturzeń współczesnych
czasów, nawiązując do najszerszego kontekstu kultury europejskiej. Stał się mistrzem
paradoksu, tropicielem wszelkich myślowych falsyfikatów i językowych frazesów,
zniewalających ludzką indywidualność i pozostających na usługach totalitaryzmu.
Choć czytelnikom jego aforyzmy wydawać się mogły celną reakcją na absurdy
peerelowskiej rzeczywistości, nie są one jedynie wytworem chwili historycznej, lecz
zachowują aktualność i uniwersalny sens.

W Myślach nieuczesanych Lec kontynuuje tradycję gorzkiego żydowskiego humoru i
intelektualnej gry, prześcigając lapidarnością i esencjonalnością swych aforyzmów
niekwestionowanego mistrza gatunku, wiedeńczyka Karla Krausa. W eseju
poświęconym pamięci wybitnego aforysty prof. Leszek Kołakowski napisał:
„Rozbudzał swoim wysiłkiem ten obszar świadomości, ku któremu się zwraca
autentyczna praca filozofa: miast, jak zawodowi filozofowie nieraz czynią, zlepiać
zastane banały w pozorne całości, demaskował, jeden po drugim, każdy banał
obiegowy, nie darował żadnemu słowu, które bezwładem języka usypia myśl.
Przywrócił godność pięknemu kunsztowi aforystyki, wyjałowionemu przez
wymęczony humorek kalamburzystów, dla których kalambur jest celem, nie zaś
myśl, wyrażająca rzeczywiste paradoksy świata”.

Tłumaczone na wiele języków, cytowane w renomowanych antologiach, Myśli
nieuczesane stały się ulubioną lekturą artystów, naukowców i polityków.

Warto być przyzwoitym - Władysław Bartoszewski

Wspomnienia Władysława Bartoszewskiego zebrane przez niemieckiego wydawcę
K. Lehmana. Pierwsze polskie oficjalne wydanie książki miało miejsce w 1990 roku
w Wydawnictwie W drodze. Obecna edycja została dodatkowo wzbogacona o
publikacje, wykłady i przemówienia autora z lat jego działalności w okresie PRL, a
także z czasu jego służby dyplomatycznej w III RP. Wstęp do książki napisał o.
Maciej Zięba OP, szkic biograficzny przygotował prof. Andrzej Friszke.

Trylogia - Henryk Sienkiewicz

Pierwsza część Trylogii. Wybucha powstanie Kozaków pod wodzą Chmielnickiego.
Butny przywódca odnosi kolejne zwycięstwa. Jan Skrzetuski z niepokojem śledzi
rozwój wypadków. Bardzo niepokoi się losem Heleny Kurcewiczówny, swojej
ukochanej, ale przedkłada patriotyczny obowiązek nad szczęście osobiste. Ma jednak
wiernych przyjaciół - Zagłoba, Wołodyjowski i Rzędzian będą się starali wyrwać
Helenę z rąk groźnego Bohuna.

Szkice piórkiem - Andrzej Bobkowski

Książka jest zapisem z czterech lat i trzech miesięcy wojny Andrzeja Bobkowskiego.
Jest to jedna z najwybitniejszych pozycji XX-wiecznej polskiej diarystyki. Po porostu
znakomita proza.

Pamięć i tożsamość - Jan Paweł II

Impulsem do powstania książki były rozmowy, jakie w 1993 roku przeprowadzili z
Papieżem Krzysztof Michalski i ks. Józef Tischner, założyciele Instytutu Nauk o
Człowieku w Wiedniu.

Tematem książki jest właśnie człowiek: zanurzony w historii, stający wobec zła XX
wieku, wreszcie – szukający swej tożsamości w spotkaniu z Bogiem. Papież
zastanawia się nad takimi pojęciami jak „naród”, „ojczyzna”, „Europa”, zwracając
uwagę m.in. na te elementy polskiego dziedzictwa, które mają wymiar uniwersalny
(tradycja jagiellońska, opór przeciwko nawracaniu siłą, orędzie św. Faustyny o
miłosierdziu Bożym itp.). Jednocześnie ukazuje perspektywę, z której na historię
poszczególnych narodów i cywilizacji można patrzeć jako na historię zbawienia.

Książkę zamyka niezwykle interesująca rozmowa poświęcona zamachowi na Ojca
Świętego w maju 1981 roku, w której Papież daje głęboką interpretację tego
wydarzenia, ujawniając m.in., o co pytał go w więzieniu Ali Agca. Rozdział ten jest
dopełnieniem – tak ważnej w całej książce – refleksji nad „tajemnicą nieprawości”.

Patriotyzm dzisiaj - Jacek Salij

Mówienie o Ojczyźnie i o miłości Ojczyzny wielu Polaków drażni. Wynika to nie
tylko ze współczesnej alergii na patos i gołosłowność. Socjologowie sygnalizują
zatrważająco niską ocenę własnego narodu u wielu dzisiejszych Polaków, zwłaszcza
u młodych. Kiedy wyjeżdżamy za granicę, wielu z nas wstydzi się tego, że są
Polakami.

III Rzeczpospolita w trzydziestu odsłonach

Zbiór 30 esejów, przedstawiający rozległą panoramę III Rzeczpospolitej, próba
refleksji nad stanem państwa i kondycją społeczeństwa, próba obrachunku z narodem
i historią.

Solidarność - 500 pierwszych dni - Jacek Fedorowicz, Jan
Marek Owsiński

W 1984 roku w podziemiu powstał pierwszy komiks o "Solidarności", zatytułowany
Solidarność - pierwszych 500 dni. Jej autorami byli Jacek Fedorowicz i Jan Marek
Owsiński.