1

Jak samodzielnie naprawić komputer

Na pierwszy rzut oka każdy problem z komputerem może
wydawać się niezmiernie skomplikowany. Są jednak
usterki, które każdy użytkownik może usunąć
samodzielnie bez płacenia fachowcom. A wymiana dysku
twardego w serwisie może kosztować co najmniej
500-700 złotych.

W skali trudności od 1 do 10 (gdzie 10 oznacza zadania,

które powinni wykonywać tylko uprawnieni technicy z odpowiednimi narzędziami)
wymiana pamięci operacyjnej nie przekracza 4 punktów. Instalowanie nowego dysku
twardego jest nieco trudniejsze (6, może 7 punktów), ale nadal nie przekracza twoich
możliwości. A wymiana karty graficznej lub modemu wewnętrznego jest naprawdę łatwa
- 2 punkty.

Poniżej prezentujemy cztery typowe problemy, które każdy użytkownik komputera może
rozwiązać samodzielnie. Przed każdą naprawą trzeba jednak pamiętać jedną rzecz:
ładunki elektrostatyczne mogą uszkodzić układy scalone w komputerze. Zanim więc
dotkniesz jakiejkolwiek części we wnętrzu komputera, pozbądź się ładunków
elektrostatycznych przez dotknięcie metalowej ramy.

Włączasz komputer - i nic się nie dzieje

Diody nie zapalają się, z głośnika nie dobiegają żadne dźwięki, nie słychać szumu
wentylatora. Co zrobić najpierw? Sprawdzić, czy komputer jest podłączony do źródła
zasilania! Nawet jeśli masz pewność, że tak jest, sprawdź na wszelki wypadek. Jeśli
komputer jest podłączony do gniazdka, prawdopodobnie nie działa zasilacz.

Zasilacz jest umieszczony w metalowej obudowie z tyłu, w górnej części komputera.
Zwykle jest przymocowany czterema śrubami, a po zewnętrznej stronie jest do niego
podłączony kabel zasilający. W zasilaczu znajduje się wentylator wydmuchujący gorące
powietrze. Z zasilacza wystaje wiązka przewodów zakończonych różnymi rodzajami
złączy.

Te przewody są podłączone do stacji dysków, wentylatorów i innych urządzeń, jakie
mogą być zainstalowane w komputerze. Co najmniej jeden przewód powinien być
podłączony do płyty głównej. Nie ma znaczenia, który przewód łączy się z którym
urządzeniem, o ile tylko złącze pasuje do odpowiedniego gniazda. Gdy otworzysz
obudowę komputera, sama liczba tych przewodów może onieśmielać. Jednak kiedy
przyjrzysz im się bliżej, okaże się, że wcale nie są takie tajemnicze. W razie potrzeby
zapisz wszystkie połączenia na kartce papieru. Rozłącz przewody i wyjmij zasilacz
z komputera. Zanieś go do sklepu i kup nowy o takiej samej mocy - zapłacisz od 100
do 300 zł.

Komputer włącza się, ale na monitorze nie ma obrazu

Innymi słowy, system Windows nie jest uruchamiany. Być może to monitor jest
uszkodzony. Spróbuj podłączyć do komputera inny, sprawny monitor - jeśli drugi monitor
zadziała, to znak, że pierwszy uległ awarii. Naprawa monitora jest nieopłacalna - lepiej
od razu kupić nowy. Nie próbuj naprawiać monitora, zdejmując jego tylną pokrywę.

2

W kondensatorach we wnętrzu monitora gromadzą się silne ładunki elektryczne, które
mogą spowodować porażenie, a nawet śmierć.

Jeśli ekran jest zupełnie ciemny, problem może dotyczyć karty graficznej.
Zacznij od znalezienia jej - to jedna z kart znajdujących się w gniazdach na płycie
głównej. Do portu z tyłu karty grafiki jest podłączony kabel monitora. Jeśli port jest
umieszczony na płycie głównej, karta graficzna jest zintegrowana, a w takim przypadku
nie będzie można jej wymienić. W przeciwnym razie port będzie się znajdować na karcie.
Jeśli używasz osobnej karty graficznej, upewnij się, że jest prawidłowo umieszczona
w gnieździe. Przednia część karty może się unieść podczas przykręcania do ramy
komputera.

Jeśli masz inny komputer, który działa poprawnie, wyłącz go i wyjmij z niego kartę
graficzną. Umieść działającą kartę w komputerze, który chcesz naprawić. Jeśli teraz
komputer zadziała, musisz kupić nową kartę graficzną. Jeśli nie masz dodatkowej karty,
której możesz użyć do przeprowadzenia takiej próby, możesz kupić tanią kartę za około
100-200 zł. Jeśli wymiana karty nie pomoże, zwrócisz ją sprzedawcy.

Karty graficzne bywają bardzo drogie, ale jeśli używasz głównie aplikacji biznesowych
i internetowych, nie ma sensu przepłacać. Najdroższe modele kart są przeznaczone
przede wszystkim do obsługi zaawansowanych gier komputerowych.

"Niebieski ekran" - uszkodzona pamięć operacyjna (RAM)

Zwróć uwagę na komunikat wyświetlany na niebieskim tle, szczególnie na liczby. Zanotuj
je i odszukaj w bazie wiedzy w Centrum pomocy i obsługi technicznej firmy Microsoft.
Możesz także wpisać tekst komunikatu o błędzie w wyszukiwarce internetowej, aby
dowiedzieć się więcej o naturze problemu. Jeśli masz pewność, że problem dotyczy
pamięci, usunięcie go jest bardzo proste. Jeśli nie znajdziesz wystarczających informacji
w sieci, zainstaluj moduły pamięci wyjęte z innego, sprawnego komputera. Pamiętaj,
że pamięć musi być tego samego typu.

A jeśli wszystkie te metody zawiodą, wyjmij pamięć z komputera, zanieś do sklepu
komputerowego i poproś sprzedawcę, aby ją przetestował. Moduły pamięci są
mocowane w gniazdach tuż obok procesora i mają około 12 centymetrów długości.
Wyjmij stare moduły pamięci i kup nowe tego samego rodzaju. Ceny modułów pamięci
różnią się diametralnie w zależności od ich typu i szybkości. Pamiętaj, aby kupić pamięć
tego samego typu. Umieszczając moduły pamięci w gniazdach, musisz je mocno
docisnąć. Gdy moduł jest włożony poprawnie, uchwyty po obu stronach automatycznie
się zatrzaskują.

Komputer nie może odnaleźć dysku C - dysk twardy uległ awarii

Jeśli dysponujesz innym komputerem, wymień dysk, aby potwierdzić diagnozę.
Jeśli po wymianie dysku komputer uruchamia się poprawnie, poprzedni dysk
prawdopodobnie jest uszkodzony. Niekiedy ponowne uruchomienie komputera może
sprawić, że problem zniknie. Możliwe, że dysk twardy dopiero zaczyna się psuć.
W takim przypadku natychmiast przenieś wszystkie dane na inny dysk.

Jak twierdzą niektórzy serwisanci, zapakowany hermetycznie dysk można włożyć na noc
do zamrażalnika. Niska temperatura spowoduje skurczenie się metalowych części
i może uwolnić jakiś zablokowany element. Zdarzało mi się korzystać z tej rady z dobrym

3

skutkiem. Przed utratą danych może ochronić regularne wykonywanie kopii zapasowych
- pod warunkiem, że kopie zapasowe nie są tworzone na tym samym dysku. Jeśli nie
masz kopii zapasowych, istnieje możliwość odzyskania danych w serwisie.

Dyski twarde nie są drogie - bez trudu kupisz nowy dysk za około 300 - 500 złotych.
Najlepiej kupić dysk twardy w sprzedaży detalicznej, ponieważ w opakowaniu znajdziesz
instrukcję i wszystkie elementy niezbędne do montażu. Dysk twardy znajduje się
z przodu komputera. Ma rozmiary zbliżone do niewielkiej książki i jest zwykle
przymocowany do obudowy dwoma śrubami z każdej strony. Z tyłu dysku są podłączone
przewody zasilające i kabel taśmowy.

Umieść nowy dysk w komputerze i zainstaluj go jako dysk główny, tak zwany "master".
Skonfiguruj stary dysk jako podrzędny ("slave"). Odpowiednie informacje powinny być
zamieszczone w instrukcji montażu dołączonej do dysku. Uruchom komputer i zainstaluj
system Windows na nowym dysku twardym. Jeśli wszystko pójdzie dobrze, twój
poprzedni dysk będzie nadal dostępny, tym razem jako dysk D.

Możesz wtedy przenieść dane ze starego dysku na nowy. Wymiana dysku twardego jest
nieco trudniejsza niż inne czynności opisane w tym artykule. Dlatego jeśli nie poddajesz
się łatwo i masz trochę wolnego czasu, warto zrobić to samodzielnie.

Nie podejmuj się zbyt trudnych zadań

Rozwiązanie niektórych problemów może przerastać twoje możliwości. Na przykład
wymiana procesora potrafi być skomplikowana. Nawet jeśli znajdziesz szybszy procesor,
który pasuje do gniazda na płycie głównej, może się okazać, że trzeba także uaktualnić
podstawowy system wejścia/wyjścia (BIOS). Wymaga to wczytania nowej wersji systemu
BIOS do pamięci Flash ROM.

Nieprawidłowe wykonanie tej operacji może sprawić, że komputer stanie się całkowicie
bezużyteczny. Lepiej niech się tym zajmie specjalista. Bywa też tak, że naprawa
komputera jest po prostu nieopłacalna. Nowy komputer, całkowicie wystarczający do
zastosowań biznesowych, można kupić za mniej niż 2000 złotych. Jeśli więc naprawa
ma kosztować ponad 1000 złotych, być może warto rozejrzeć się za nowym
komputerem, tym bardziej że w ślad za pierwszą usterką mogą pojawić się kolejne.

Warto także pamiętać o urządzeniu, które umożliwi tworzenie kopii zapasowych, takim
jak nagrywarka dysków CD lub DVD albo dodatkowy dysk twardy. Oszczędne
gospodarowanie pieniędzmi ma swoje zalety, ale nie można zapominać o istotnych
elementach systemu.