Gazeta Podatkowa nr 48 • 14.06.2007 r.

www.gazetapodatkowa.pl

10

Rachunkowość dla każdego

Porady eksperta

Udokumentowanie odszkodowania

z tytułu wypadku samochodu

Jaki dokument jest właściwy do zaksięgowania odszkodowania z tytułu

wypadku samochodu osobowego – decyzja o przyznaniu odszkodowania

czy wyciąg bankowy potwierdzający otrzymanie środków? Samochód był

objęty dobrowolnym ubezpieczeniem AC.

W księgach rachunkowych należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na rzecz

jednostki przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami, dotyczące

danego okresu sprawozdawczego, niezależnie od terminu ich zapłaty (art. 6 ust. 1 ustawy

o rachunkowości – Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.). Jeżeli jednostka otrzyma

decyzję od firmy ubezpieczeniowej o przyznaniu odszkodowania z tytułu wypadku sa-

mochodowego, ma obowiązek ująć to zdarzenie w księgach rachunkowych. Na podstawie

decyzji zaksięguje więc kwotę przyznanego odszkodowania:

- Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Rozrachunki z firmą ubezpie-

czeniową),

- Ma konto 76-0 „Pozostałe przychody operacyjne” (w analityce: Odszkodowanie

powypadkowe).

W przepisach o podatku dochodowym określono natomiast, że przychód podatkowy

z tytułu odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku, związanych z pro-

wadzoną działalnością gospodarczą, powstaje w dniu otrzymania tego odszkodowania.

W zależności od stanu faktycznego, firma ubezpieczeniowa może przekazać odszko-

dowanie na rachunek bankowy jednostki lub np. bezpośrednio na rachunek bankowy

warsztatu dokonującego naprawy samochodu.

Wpływ odszkodowania podlega ujęciu w księgach następująco:

a) gdy odszkodowanie wpłynęło na rachunek bankowy jednostki – na podstawie wy-

ciągu bankowego:

- Wn konto 13 „Rachunek bieżący”,

- Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Rozrachunki z firmą ubez-

pieczeniową),

b) gdy odszkodowanie wpływa na rachunek bankowy warsztatu – na podstawie informa-

cji o dokonanej zapłacie na rzecz warsztatu (np. kopii przelewu odszkodowania):

- Wn konto 21 „Rozrachunki z dostawcami” lub konto 24 „Pozostałe rozrachunki”

(w analityce: Konto imienne kontrahenta),

- Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Rozrachunki z firmą ubez-

pieczeniową).

Jeżeli odszkodowanie zostanie otrzymane w tym samym miesiącu co decyzja o jego

przyznaniu, wówczas można je uwzględnić w przychodach podatkowych za ten miesiąc.

W innym przypadku należy dla celów podatkowych wyłączać z przychodów kwotę od-

szkodowania, aż do czasu jego faktycznego otrzymania.

Dorota Przybyszewska

Dofinansowanie z ZFŚS do wypoczynku pracownika

Regulamin ZFŚS naszej spółki przewiduje możliwość zwrotu części wy-

datków poniesionych na zorganizowanie wypoczynku krajowego przez

pracowników. Wysokość dopłat jest uzależniona od sytuacji życiowej, ro-

dzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu. W jaki

sposób ująć w księgach rachunkowych spółki częściowe dofinansowanie

do wczasów pracownika?

Pracownik, składając wniosek o dofinansowanie do wczasów z ZFŚS, powinien przed-

stawić odpowiednie dokumenty potwierdzające, iż poniósł wydatki związane z wypo-

czynkiem (tj. fakturę VAT, rachunek, dowód wpłaty). Na tej podstawie, pracodawca może

przyznać dofinansowanie do wczasów ze środków ZFŚS. W księgach rachunkowych

przyznanie takiego dofinansowania może przebiegać zapisem:

- Wn konto 85 „Fundusz specjalny” (w analityce: ZFŚS),

- Ma konto 23-4 „Pozostałe rozrachunki z pracownikami”.

Dofinansowanie z ZFŚS do wczasów stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy,

podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym (art. 12 ust. 1 ustawy o podatku

dochodowym od osób fizycznych – Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.). Należy

dodać, że ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych

korzystają wyłącznie dopłaty ze środków ZFŚS do wczasów, kolonii, obozów i zimowisk

dzieci i młodzieży do lat 18 (art. 21 ust. 1 pkt 78 lit. a) ww. ustawy).

Potrącenie kwoty podatku dochodowego w księgach rachunkowych spółka ujmie

zapisem:

- Wn konto 23-4 „Pozostałe rozrachunki z pracownikami”,

- Ma konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: Rozrachunki z urzędem

skarbowym z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych).

Wypłacenie pracownikowi świadczenia – pomniejszonego o zaliczkę na podatek do-

chodowy – w księgach rachunkowych powinno przebiegać zapisem:

- Wn konto 23-4 „Pozostałe rozrachunki z pracownikami”,

- Ma konto 13-0 „Rachunek bieżący” lub konto 10 „Kasa”.

Z kolei wpłata przez spółkę podatku dochodowego na konto urzędu skarbowego może

przebiegać zapisem:

- Wn konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: Rozrachunki z urzędem

skarbowym z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych),

- Ma konto 13-0 „Rachunek bieżący”.

Refundacja z wyodrębnionego rachunku ZFŚS na rachunek bieżący kwoty dofinanso-

wania, w księgach rachunkowych spółki może zostać ujęta zapisem:

- Wn konto 13-0 „Rachunek bieżący”,

- Ma konto 13-5 „Rachunek bankowy wyodrębnionych środków pieniężnych ZFŚS”.

Należy dodać, że świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne,

w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, nie stanowią podstawy wymiaru

składek (§ 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie

szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne

i rentowe; Dz. U. z 1998 r, nr 161, poz. 1106 ze zm.).

A.B.

S

przedaż na zasadach umowy komisu regulują przepisy 765 – 773 ustawy z dnia

23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 ze zm.). Przez umowę

komisu przyjmujący zlecenie (komisant) zobowiązuje się za wynagrodzeniem (pro-

wizją), w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, do kupna lub sprzedaży rzeczy

ruchomych na rachunek dającego zlecenie (komitenta), lecz w imieniu własnym.

Komisant powinien wydać komitentowi wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego

uzyskał, w szczególności powinien przelać na niego wierzytelności, które nabył na jego

rachunek. Komisant nabywa roszczenie o zapłatę prowizji z chwilą, gdy komitent otrzymał

rzecz albo cenę (art. 772 § 1 K.c.).

Ewidencja w księgach rachunkowych operacji sprzedaży na zasadach umowy komisu

powinna odbywać się z uwzględnieniem przepisów ustaw o podatku dochodowym, okre-

ślających moment powstania przychodu oraz przepisów ustawy o VAT.

Z przepisów ustaw o podatku dochodowym wynika, że przychód należny z tytułu sprze-

daży towarów za pośrednictwem komisu dla celów tego podatku powstaje u komitenta

w momencie otrzymania od komisanta zapłaty za wydany mu towar. Znajduje to potwier-

dzenie w stanowisku Pierwszego Urzędu Skarbowego Łódź-Górna, wyrażonym w piśmie

z dnia 13 lutego 2007 r., nr I-415-86/07, w którym wyjaśniono m.in., że:

„(...) Zdaniem tutejszego organu podatkowego, właśnie moment wydania komitentowi

uzyskanych przez Komisanta dla niego należności należy uznać za moment powstania

przychodu należnego z tytułu sprzedaży towarów za pośrednictwem Komisu.

W związku z powyższymi przepisami ustawy Kodeks cywilny oraz biorąc pod uwagę

przepisy art. 12 ust. 3e (...) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych należy stwier-

dzić, że w sytuacji sprzedaży towarów za pośrednictwem Komisu, momentem powstania

przychodu należnego u Spółki – komitenta będzie przeniesienie przez Komisanta na Spółkę

korzyści majątkowych uzyskanych od osoby trzeciej, a więc moment otrzymania zapłaty

za wydany towar (…)”.

W świetle przepisów ustawy o VAT (Dz. U. z 2004 r. nr 54, poz. 535 ze zm.) w przypadku

wydania towarów przez komitenta na rzecz komisanta, obowiązek podatkowy powstaje

z chwilą otrzymania przez komitenta zapłaty za wydany towar, nie później jednak niż

w ciągu 30 dni od dostawy towarów dokonanej przez komisanta (art. 19 ust. 16a ustawy

o VAT). Zatem co do zasady, obowiązek podatkowy u komitenta powstanie w momencie

otrzymania zapłaty za zrealizowaną sprzedaż przez komisanta (na rzecz osoby trzeciej).

Z przepisów ustawy o VAT wynika obowiązek wystawienia przez komitenta faktury

VAT już w momencie wydania towaru komisantowi (art. 106 ust. 1), lecz nie później niż

siódmego dnia od dnia wydania towaru.

Wystawioną fakturę komitent może ująć w swoich księgach rachunkowych, zapisem:

- Ma konto 84 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” – wartość netto,

- Ma konto22-2 „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego” (w ana-

lityce: VAT należny do rozliczenia z urzędem skarbowym w późniejszym terminie)

– podatek VAT wykazany w fakturze VAT,

- Wn konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami” (w analityce: Nazwa komisanta) – wartość

brutto.

W dacie uzyskania przychodu, tj. z chwilą otrzymania zapłaty od komisanta, komitent za-

liczy do swoich przychodów wartość sprzedanych towarów ujętą na koncie 84, zapisem:

- Wn konto 84 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”,

- Ma konto 70 „Sprzedaż produktów”, konto 73 „Sprzedaż towarów”.

Przykład

Założenia

1. Jednostka produkcyjna podpisała umowę na sprzedaż własnych wyrobów

na zasadzie umowy komisu. Wartość wydanych z magazynu wyrobów

komisantowi wyniosła:

5.000 zł.

2. Faktura VAT wystawiona przez jednostkę zawierała następujące dane:

a) wartość netto wyrobów

6.000 zł,

b) VAT należny według stawki 22%

1.320 zł,

c) wartość brutto

7.320 zł.

3. Komisant sprzedał całą partię otrzymanego wyrobu i należność

w kwocie 7.320 zł przekazał na rachunek bankowy jednostki.

Dekretacja

1. WZ – wydanie wyrobów komisantowi:

5.000 zł

- Wn konto 60 „Produkty gotowe i półprodukty”

(w analityce: Produkty gotowe poza jednostką),

- Ma konto 60 „Produkty gotowe i półprodukty”

(w analityce: Produkty gotowe w magazynie).

2. Faktura VAT:

a) wartość brutto

7.320 zł

- Wn konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami”

(w analityce: Nazwa komisanta),

b) VAT należny

1.320 zł

- Ma konto 22-2 „Rozrachunki z urzędem skarbowym

z tytułu VAT należnego” (w analityce: VAT należny do rozli-

czenia z urzędem skarbowym w późniejszym terminie),

c) wartość netto

5.000 zł

- Ma konto 84 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”.

3. WB – wpływ należności od komisanta:

7.320 zł

- Wn konto 13-0 „Rachunek bieżący”,

- Ma konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami”

(w analityce: Nazwa komisanta).

4. PK – zarachowanie przychodów ze sprzedaży wyrobów:

5.000 zł

- Wn konto 84 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”,

- Ma konto 70-0 „Sprzedaż produktów”.

5. PK – zarachowanie kosztu sprzedanych produktów:

5.000 zł

- Wn konto 70-1 „Koszt sprzedanych produktów”,

- Ma konto 60 „Produkty gotowe i półprodukty”

(w analityce: Produkty poza jednostką).

6. PK – przeksięgowanie VAT należnego:

1.320 zł

- Wn konto 22-2 „Rozrachunki z urzędem skarbowym

z tytułu VAT należnego” (w analityce: VAT należny do rozli-

czenia z urzędem skarbowym w późniejszym terminie),

- Ma konto 22-2 „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należ-

nego” (w analityce: VAT należny do rozliczenia w bieżącym miesiącu).

Ewa Gruchot

Ewidencja sprzedaży na zasadach umowy komisu