Wypowiedź argumentacyjna
Ćwiczenie 1
Zbadaj czy w typowych sytuacjach, następujące stwierdzenia są zdaniami.
a) Kara śmierci jest zła.
b) Ted Williams jest najlepszym uderzającym w historii baseballu.
c) Co powiesz na zatrzymanie się na następnym postoju?
d) Abraham Lincoln był pierwszym prezydentem Stanów Zjednoczonych.
e) Świetnie!
f) Mam nadzieję, że Piotr lubi swoją nową pracę.
g) Proszę napisać swoje imię i nazwisko czytelnie.
h) Cóż bowiem za korzyść odniesie człowiek, choćby cały świat zyskał, a na swej duszy szkodę poniósł? (Mat. 16:26)
i) Poproszę cheeseburgera i frytki. (klient do pracownika fast foodu).
j) Mi casa es su casa.
k) Co byś powiedział na kolację w piątkowy wieczór?
l) Czy nie widzisz, że pornografia upokarza kobiety?
m) Co za palant!
n) Nie deptać trawników.
o) To co jest krzywe, nie jest proste.
p) Żadna kometa nie jest planetą.
Ćwiczenie 2
Określ czy poniższe stwierdzenia zawierają „nakazy powinności”?
a) Bądź miły dla twoich dzieci. One będą ci wybierać dom starców.
b) Filip, nie wkładaj ołówka do oka swojej siostry, możesz jej w ten sposób wybić oko.
c) Jeśli codziennie wypijasz więcej niż 3 alkoholowe drinki i zażywasz środki przeciwbólowe powinieneś się skontaktować ze swoim lekarzem. Ibuprofen może powodować krwawienie z żołądka (ulotka producenta).
d) Wyłącz silnik podczas oczekiwania na odebranie dzieci. Auto pozostawione na biegu jałowym dłużej niż dziesięć sekund zużywa więcej benzyny niż podczas ponownego uruchomienia samochodu (Al Gore).
e) Wstawać próżniaki, nie tracić czasu. W grobie się wyśpicie (Benjamin Franklin).
f) O Panie, czy kupiłbyś mi Mercedesa? Wszyscy moi przyjaciele jeżdżą Porsche, muszę poprawić się. (Janis Joplin)
g) Nigdy nie podnoś ręki na swoje dzieci, bo wtedy odsłaniasz pachwiny.
Ćwiczenie 3
Które z poniższych wypowiedzi są wypowiedziami argumentacyjnymi?
a) Zjadłem, bo byłem głodny.
b) On musi być w domu. Jego samochód stoi na podjeździe.
c) Zdradziłem mego Forda Explorera dla Toyoty Corolla, ponieważ jest bardziej
niezawodna i mniej spala benzyny.
d) Jeśli Boże Narodzenie jest w piątek, dzień po Bożym Narodzeniu musi być w sobotę.
e) Pasmo górskie Cascades zawiera wiele majestatycznych szczytów. Mount Rainier i Mount Hood, na przykład, mają wysokosc przekraczająca 300 m n.p.m.
f) Brytyjski mąż stanu William Gladstone myślał, że wszyscy będziemy zdrowsi, jeśli każdy kęs jedzenia będziemy przeżuwać dokładnie 32 razy. Dlaczego? Bo natura obdarzyła nas dokładnie 32 zębami. (Thomas Gilovich)
g) Bogactwo nie jest dobrem, bo może zostać użyte do niegodziwych celów.
h) Nowe teorie przyjmują się, bo zwolennicy starych wymierają. [Max Planck]
i) Ponieważ Hitler zawarł układ o przyjaźni i współpracy z ZSRR, mógł skierować swoje główne siły na podbój Europy Zachodniej.
j) Krzysztofie! Ponieważ już drugi raz zgubiłeś klucze, jesteś obowiązany zapłacić gospodarzowi za dorobienie nowych.
k) Urodził się na początku kwietnia, a więc pod znakiem Barana.
l) Jeśli obecna susza przybierze rozmiary klęski, rząd będzie musiał zastanowić się nad zorganizowaniem pomocy dla rolnictwa.
m) A: Jak sądzisz: warto się żenić?
B: Czy się ożenisz, czy nie – tak czy siak będziesz żałował.
n) Myślę, więc jestem. [Kartezjusz]
o) Pornografia nie jest szkodliwa. Jeśli zaś uważasz, że ci szkodzi, po prostu nie kupuj wydawnictw pornograficznych.
Ćwiczenie 4
Które z poniższych wyrażeń nadaje się do użycia w charakterze słów wskaźników?
a) a nawet
b) a to oznacza, że
c) aczkolwiek
d) co potwierdza
e) gdyż
f) jeśli…, to
g) lecz
h) pod warunkiem, że
i) zaiste
Ćwiczenie 5
Wskazać przesłanki i konkluzje w wypowiedziach argumentacyjnych:
a) Wegetarianizm wcale nie jest zdrowy – aż 40% wegetarian w wieku 50 lat choruje na różne przewlekłe choroby.
b) Te nowe szczepionki przeciw grypie są zupełnie nieskuteczne. Mój znajomy lekarz mówi, że tylko w ciągu ostatniego tygodnia miał kilkunastu pacjentów, którzy się szczepili, a teraz chorują na grypę.
c) A:Uważam, że adwokat, który dowodzi przed sądem niewinności oskarżonego, powinien sam być o tym przekonany.
B: Naprawdę? A czy twoim zdaniem lekarz powinien, przed rozpoczęciem leczenia chorego żądać od niego świadectwa moralności?
d) Spójrz Kowalski, jak ty wyglądasz! Długie włosy, kolczyk w uchu, połatane spodnie i skórzana kurtka…I ty uważasz, że nauczyciel nie miał racji stawiając ci jedynkę z matematyki?
e) Józek to prawdziwy przyjaciel Karola! Nie dość, że ciągle pożycza od niego pieniądze i zaraz „zapomina” o swoim długu, to jeszcze ostatnio próbował uwieść jego żonę.
f) Krzysztofie! Ponieważ już drugi raz zgubiłeś klucze, zapłać gospodarzowi za dorobienie nowych.
Ćwiczenie 6
Następujące wypowiedzi potraktuj jako argumentacyjne i odgadnij ich
konkluzję.
a) Jeśli chodzi o problem dopuszczalności aborcji, to uważam, że każda kobieta ma prawo do własnego brzucha.
b) Czy wyobrażacie sobie panowie, że w pubie zamiast jednej pinty, zamawiac będziecie 0,568 l piwa? [Argument użyty w angielskim parlamencie podczas
dyskusji o wprowadzeniu systemu metrycznego].
c) Pojęcie pornografii jest nieostre. Gdybyśmy prawnie zakazali pornografii, nie wiadomo by było, czego zakazujemy, a prawo musi przecież dokładnie określać granicę pomiędzy zakazanym, a dowolnym.
d) Człowiek wymyślił alkohol, a Bóg stworzył marihuanę. [napis na T-Shircie]
e) Gdyby PZPR była organizacją przestępczą, znaczyło by to, że mamy w kraju dwa miliony przestępców.o
Ćwiczenie 7
Które z poniższych zdań są zdaniami analitycznymi, które nie są, a które uznamy za dyskusyjne?
a) Jeśli Jan sprzedał samochód Piotrowi, to Piotr kupił coś od Jana.
b) Polska graniczy z Ukrainą.
c) Niektóre ptaki nie fruwają.
d) Ryby, płazy, gady, ptaki oraz ssaki to kręgowce.
e) Poszukiwany bandyta to blondyn lub łysy, chyba że ani nie jest blondynem, ani nie jest łysy.
f) Mila morska liczy 1853,18 m.
g) Nie można jednocześnie zjeść omletu i go zachować.
h) Woda jest mokra.
i) Jeśli 73% dorosłych Polaków sądzi, że najlepszym ustrojem gospodarczym jest kapitalizm, a 30% uważa, że ceny powinny być regulowane przez państwo, to co najmniej 3% Polaków uważa, że najlepszym ustrojem jest kapitalizm, w którym ceny reguluje państwo.
j) Jutro będzie padać lub nie będzie padać.
k) Jeśli niektórzy senatorowie są gangsterami, to niektórzy gangsterzy są
senatorami.
l) Dobre drzewo wydaje dobry owoc.
m) Jeden obraz jest wart więcej od tysiąca słów.