W przypadku pytań lub wątpliwości skontaktuj
Roboty w kanałach,
się z najbliższym specjalistą BHP lub wejdź na:
www.skanska.pl/bhp,
studniach, studzienkach
one.skanska/bhp
6.2
Standard pracy
Standard ten:
Standard ten zawiera minimum wymagań, jakie należy spełnić dla zapewnienia bezpieczeństwa podczas organizowania i prowadzenia robót w kanałach, studniach
• zawiera
wymagania
wynikające z prawa
i studzienkach.
i norm polskich
oraz wewnętrznych
uregulowań Skanska S.A.
Roboty w kanałach, studniach i studzienkach, do których wejście odbywa się przez włazy, otwory o niewielkich rozmiarach lub jest w inny sposób utrudnione należą do prac
•
jest obligatoryjny dla
szczególnie niebezpiecznych.
wszystkich jednostek
Skanska S.A.
• pomaga
zapewnić
bezpieczne i skuteczne
praktyki podczas prac.
A. Wstęp
zamkniętych przestrzeniach, do których wejście odbywa się przez włazy, otwory Prace w kanałach, studniach, studzienkach o niewielkich rozmiarach lub jest w inny i innych podziemnych urządzeniach technicznych sposób utrudnione, może nastąpić jedynie są szczególnie niebezpieczne z uwagi na na podstawie pisemnego pozwolenia możliwość przedostawania się tam gazu wydanego w trybie ustalonym przez ziemnego, czadu lub innych niebezpiecznych pracodawcę.
substancji pochodzących z nieszczelnych 2. Prace w kanałach, studniach, studzienkach, rurociągów i instalacji. Dodatkowym wnętrzach urządzeń technicznych zagrożeniem mogą być niekorzystne zmiany i innych zamkniętych przestrzeniach składu atmosfery. Zjawisko to może wystąpić muszą być prowadzone pod stałym, podczas usuwania osadów substancji bezpośrednim nadzorem doświadczonych toksycznych, spawania, układania wykładzin i wykwalifi kowanych osób, posiadających i powłok antykorozyjnych (np.: rozpuszczalniki wiedzę z zakresu BHP.
ze stosowanych klejów, kitów, farb i lakierów 3. Kompetencje wyżej wymienionych osób lub z płynów do odtłuszczania i czyszczenia należy dokładnie sprawdzać.
w trakcie odparowania mogą stwarzać 4. Wszyscy pracownicy zatrudnieni zagrożenie toksyczne, a nawet wybuchowe).
przy pracach w kanałach, studniach, Z tego względu podjęcie i prowadzenie prac studzienkach, wnętrzach urządzeń w kanałach, studniach, studzienkach, wnętrzach technicznych i innych zamkniętych urządzeń technicznych i w innych zamkniętych przestrzeniach muszą posiadać wymagane przestrzeniach, do których wejście odbywa się kwalifi kacje zawodowe i zdrowotne.
przez włazy, otwory o niewielkich rozmiarach Powinni być także przeszkoleni w zakresie lub jest w inny sposób utrudnione, może BHP stosownie do zakresu prowadzonych nastąpić jedynie na podstawie pisemnego prac oraz zapoznani z ryzykiem
pozwolenia, wydanego w trybie ustalonym zawodowym dla zadania.
przez pracodawcę. Do tych prac pracodawca 5. W czasie instruktażu należy pracownikom powinien wyznaczyć stały i kompetentny nadzór.
podać:
Osoba wydająca polecenie wykonania takiej
• cel i zakres pracy
pracy powinna sprawdzić, czy przygotowanie
• sposób przygotowania miejsca pracy organizacyjne i techniczne zapewni
• kolejność wykonywania czynności bezpieczeństwo podczas wykonywania prac.
• rodzaj zagrożeń i możliwość ich wystąpienia
B. Działania przed rozpoczęciem robót
• zastosowane środki zabezpieczające
• sposoby sygnalizacji między pracującymi 1. Podjęcie i prowadzenie prac w kanałach, a ubezpieczającymi
studniach, studzienkach, wnętrzach
• objawy ewentualnego zatrucia Wersja 1.1
urządzeń technicznych i w innych
• sposoby i drogi ewakuacji.
Standard 6.2
1
6. Maszyny, urządzenia, narzędzia i sprzęt 12. IBWR należy opracować korzystając pomocniczy stosowane w kanałach, z Planu Bezpieczeństwa, Ochrony Zdrowia studniach, studzienkach, wnętrzach i Środowiska (Plan BOZiŚ), Oceny Ryzyka dla urządzeń technicznych i innych zamkniętych Zadania oraz projektu wykonawczego dla przestrzeniach powinny być sprawne konkretnego rodzaju robót.
technicznie oraz posiadać wymagane 13. Do przeprowadzenia Oceny Ryzyka dla certyfi katy.
Zadania konieczne jest ustalenie wszystkich 7. Osoby obsługujące wyżej wymieniony zagrożeń mogących wystąpić w procesie sprzęt muszą posiadać wymagane
prowadzenia robót w kanałach, studniach, uprawnienia i badania lekarskie.
studzienkach, wnętrzach urządzeń 8. Pracowników zatrudnionych w warunkach technicznych i innych zamkniętych zagrożeń wynikających z Oceny Ryzyka dla przestrzeniach.
Zadania należy wyposażyć w odpowiednią odzież, obuwie i sprzęt ochronny. Należy ich C. Działania podczas prowadzenia robót także zapoznać z zasadami jego stosowania.
9. Roboty szczególnie niebezpieczne należy 1. Podjęcie i prowadzenie prac w kanałach, prowadzić w minimum dwuosobowej studniach i studzienkach może nastąpić obsadzie, a brygady wyznaczone do pracy jedynie na podstawie pisemnego
w kanałach ściekowych powinny składać pozwolenia wydanego przez pracodawcę, się co najmniej z czterech osób, z których co określono w standardzie szczegółowym najwyżej dwie mogą pracowac w kanale,
„4.2 Pozwolenia na prace, kwalifi kacje, a pozostałe osoby powinny stanowić ich uprawnienia”.
ubezpieczenie.
2. Osoba wydająca polecenie wykonania wyżej 10. Należy przewidzieć i zapewnić środki wymienionych prac powinna sprawdzić, czy techniczno-organizacyjne gwarantujące przygotowania organizacyjne i techniczne bezpieczeństwo na stanowiskach pracy oraz zapewniają pracownikom bezpieczeństwo skuteczną asekurację i ewakuację w razie podczas pracy.
wystąpienia takiej potrzeby.
3. Należy wyznaczyć imiennie osobę 11. Podstawowym dokumentem w zakresie sprawującą bezpośredni, stały nadzór nad BHP, niezbędnym do rozpoczęcia
pracą w kanałach, studniach i studzienkach.
i prowadzenia robót w zbiornikach, 4. Pracownikom znajdującym się w kanałach, komorach, wnętrzach urządzeń
studniach, studzienkach należy zapewnić technicznych i innych zamkniętych natychmiastową pierwszą pomoc w razie przestrzeniach jest Instrukcja Bezpiecznego nagłej potrzeby lub wypadku.
Wykonywania Robót (IBWR) dla
5. Przed wejściem do kanału lub studzienki konkretnego zadania.
rewizyjnej należy przewietrzyć kanał, Rys. 1 Praca w studniach
2
zdejmując pokrywy włazowe z co najmniej znajdować się statyw bezpieczeństwa dwóch studzienek, zlokalizowanych po np. trójnóg do ewakuacji poszkodowanych obydwu stronach studzienki kontrolowanej.
(Rys. 2).
Po zakończeniu wietrzenia kanału należy 14. Szczególną uwagę należy poświęcić sprawdzić za pomocą detektorów, czy nie zabezpieczeniu dróg oddechowych.
występują substancje szkodliwe dla zdrowia 15. W przypadku niekorzystnych warunków lub niebezpieczne.
atmosferycznych w kanale, studni lub 6. W kanałach, studniach i studzienkach studzience należy dążyć do uniezależnienia wolno używać narzędzi i lamp zasilanych pracownika od warunków wewnętrznych prądem o napięciu 24V oraz w razie potrzeby przez zastosowanie całotwarzowych masek w wykonaniu przeciwwybuchowym (narzędzia z nadmuchem powietrza poprzez stację i sprzęt muszą być wtedy nieiskrzące).
fi ltrów.
Rys. 2 Trójnóg ewakuacyjny
7. Przygotowując i prowadząc prace 16. Dopuszczenie do pracy bez ochron dróg w kanałach, studniach i studzienkach oddechowych należy określić pisemnie należy odłączyć dopływ do nich materiałów, w zezwoleniu na prace.
substancji i innych czynników.
17. Pracownik wchodzący do zbiornika musi być 8. Znajdujące się we wnętrzu kanałów, studni ubezpieczany z zewnątrz przez co najmniej i studzienek grzejniki, urządzenia ruchome jedną osobę, która powinna przez cały i inne mogące stworzyć zagrożenia należy czas obserwować pracującego. Asekuracja odłączyć od źródeł zasilania.
polega na stałym trzymaniu w rękach 9. Bezpośrednio przed przystąpieniem lekko napiętej linki bezpieczeństwa, której do pracy wewnątrz kanałów, studni jeden koniec przymocowany jest do szelek i studzienek należy zbadać powietrze pracującego. Linka ta może również służyć detektorem gazów na zawartość tlenu oraz do porozumiewania się pracującego gazów i par substancji sklasyfi kowanych z ubezpieczającym – wcześniej należy jako niebezpieczne:
ustalić sposoby komunikowania się.
• próbki do analizy powinny być 18. Na wypadek, gdyby dla udzielenia pomocy pobierane bez wchodzenia do środka pracującemu konieczne było wejście do urządzeń
kanału, studni i studzienki, na stanowisku
• prawidłowe określenie składu atmosfery pracy asekurującego powinien znajdować wymaga pobierania próbek nie tylko się drugi komplet sprzętu ochrony dróg przy samych włazach, ale co najmniej oddechowych oraz szelki bezpieczeństwa w trzech płaszczyznach: górnej, wraz z linką ratowniczą.
środkowej i dolnej
19. Przyjmuje się, że we wnętrzu zbiornika
• należy zwracać uwagę na tzw. „martwe pracę wykonuje jeden robotnik, który przestrzenie”, gdzie skład atmosfery powinien być zmieniany co 30 minut.
może odbiegać od wyników pobranych 20. Jeżeli warunki wymagają, żeby we wnętrzu w innych miejscach
kanału, studni i studzienki pracowało
• analizy powinny być przeprowadzone równocześnie kilku robotników, należy bezpośrednio przed rozpoczęciem zapewnić im ubezpieczenie i warunki pracy, nie wcześniej jednak niż na szybkiej ewakuacji.
godzinę przed zaplanowanym wejściem 21. Nie powinno się jednak równocześnie pracowników do zbiornika
kierować do pracy wewnątrz zbiornika
• zezwolenie na pracę w kanałach, więcej niż trzech pracowników, z wyjątkiem studniach i studzienkach może być kanałów ściekowych, gdzie mogą pracować udzielone tylko wtedy, jeżeli zawartość najwyżej dwie osoby, a pozostali pracownicy tlenu mieści się w granicach od 18 do powinni stanowić ich ubezpieczenie.
22,5% objętości, a zawartość substancji 22. Każdy pracujący w kanale, studni toksycznych i palnych nie stwarza i studzience powinien być asekurowany zagrożeń – dla substancji toksycznych przez jednego ubezpieczającego, nie powinny być przekroczone wartości z wyjątkiem kanałów ściekowych, gdzie najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) mogą pracować najwyżej dwie osoby,
• analizy składu atmosfery w środowisku a pozostali pracownicy powinni stanowić ich muszą być monitorowane podczas
ubezpieczenie.
wykonywania prac (Rys. 1).
23. Przystępując do pracy należy w pierwszej 10. Temperatura powietrza w kanałach, kolejności ogrodzić i oznakować okolicę studniach i studzienkach nie powinna się kanału, studni lub studzienki rewizyjnej.
różnić od temperatury otoczenia więcej niż 5 stopni C.
D. Postępowanie w sytuacjach zagrożenia 11. Pracownicy wchodzący do kanałów, studni i studzienek powinni być wyposażeni we 1. W przypadku utraty przytomności przez właściwą odzież ochronną, dobraną do pracownika wewnątrz kanału, studni lub rodzaju wykonywanej pracy.
studzienki należy:
12. Podstawowym sprzętem ochronnym
• przeprowadzić jego ewakuację podczas pracy w kanałach, studniach z wnętrza kanału, studni lub studzienki i studzienkach są szelki bezpieczeństwa przy użyciu linki bezpieczeństwa, bez połączone z linką bezpieczeństwa wchodzenia do środka
służącą do ewakuacji, jak również do
• udzielić pierwszej pomocy i przekazać komunikowania się z osobą asekurującą.
poszkodowanego pod opiekę lekarską.
13. Nad otworem włazowym powinien 2. W sytuacji, gdy poszkodowany znalazł
Wersja 1.0
Standard 6.2
3
się w kanale, studni lub studzience bez E. Zabrania się :
właściwego sprzętu zabezpieczającego układ oddechowy, a zwłaszcza bez 1. Zatrudniania do pracy w kanałach, ubezpieczenia linką, należy podjąć studniach i studzienkach pracowników natychmiastową akcję ratowniczą młodocianych, stażystów i praktykantów.
wykorzystując sprzęt izolujący drogi 2. Stosowania do nawiewu mechanicznego oddechowe ratowników od atmosfery czystego tlenu, gdyż łatwo można w zbiorniku.
spowodować zapłon.
3. Działania ratownicze powinny być podjęte 3. Wykonywania bez ochron dróg natychmiast, przy czym wszelkie czynności oddechowych jakichkolwiek prac
należy wykonywać zgodnie z poleceniami w kanałach, studniach i studzienkach, kierującego akcją.
w których stężenie tlenu jest niższe niż 18%
4. Zasady postępowania na wypadek sytuacji objętości.
awaryjnych należy prowadzić w oparciu 4. Używania do pracy w kanałach, studniach o standardy szczegółowe: „21.4 Awarie i studzienkach masek z pochłaniaczami, i katastrofy” oraz „21.5 Plan ewakuacji, które zatrzymują tylko substancje instrukcje awaryjne”.
toksyczne, a nie mogą zwiększyć zawartości tlenu, którego w przestrzeni zamkniętej najczęściej brakuje.
5. Wprowadzania ludzi do kanału o wysokości lub średnicy poniżej 1 metra.
4