W przypadku pytań
lub wątpliwości skontaktuj
Prace rozbiórkowe
się z najbliższym specjalistą
BHP lub wejdz
na:
16.1
www.skanska.pl/bhp,
i demontaże
one.skanska/bhp
Standard pracy
Standard ten:
Standard ten zawiera minimum wymagań, jakie należy spełnić dla zapewnienia
bezpieczeństwa podczas prac rozbiórkowych i demontaży.
" zawiera wymagania
wynikające z prawa
i norm polskich
Z pracami rozbiórkowymi i demontażami wiąże się szereg zagrożeń wynikających ze
oraz wewnętrznych
sposobu ich wykonania i umiejscowienia. Roboty te tworzy wiele zadań zaliczanych do
uregulowań Skanska S.A.
prac szczególnie niebezpiecznych, takich jak:
" jest obligatoryjny dla
" roboty rozbiórkowe wyburzeniowe części lub całości obiektu
wszystkich jednostek
Skanska S.A.
" roboty rozbiórkowe i demontaże wykonywane nad czynnymi drogami kolejowymi
" roboty rozbiórkowe i demontaże wykonywane na wysokości powyżej 5 m, przy których
" pomaga zapewnić
bezpieczne i skuteczne wymagane jest zastosowanie środków ochrony indywidualnej
praktyki podczas prac.
" demontaże elementów o masie powyżej 1 tony
" prace rozbiórkowe i demontaże wykonywane w pobliżu linii energetycznych
" prace rozbiórkowe i demontaże prowadzone z wody i nad wodą.
A. Wstęp
B. Działania przed rozpoczęciem robót
1. Rozbiórka to zgodnie z prawem
budowlanym rodzaj robót budowlanych, 1. Podstawą do podjęcia robót rozbiórkowych
polegających na demontażu i usunięciu i demontażowych, niezależnie od ich
z przestrzeni określonego obiektu rodzaju, jest dokonanie Oceny Ryzyka
budowlanego lub jego części. W związku dla Zadania oraz opracowanie Instrukcji
z pracami rozbiórkowymi wymagane może Bezpiecznego Wykonywania Robót (IBWR)
być prowadzenie  Dziennika rozbiórki . dla konkretnego zadania.
2.  Dziennik rozbiórki prowadzimy w przypadku 2. IBWR należy opracować korzystając
wykonywania rozbiórki obiektów, gdy z Planu Bezpieczeństwa, Ochrony Zdrowia
wymagane jest uzyskanie pozwolenia na i Środowiska (Plan BOZiŚ), Oceny Ryzyka
wykonywanie robót budowlanych. dla Zadania oraz projektu wykonawczego
3. Prowadzenia  Dziennika rozbiórki nie i specyfikacji technicznej dla konkretnego
wymagają roboty rozbiórkowe, w związku rodzaju robót.
z którymi nie ma obowiązku uzyskania 3. Dokumentem dopuszczającym do
pozwolenia na wykonywanie robót wykonywania prac rozbiórkowych
budowlanych. Dotyczy to budynków i demontażowych, zakwalifikowanych do
niewpisanych do rejestru zabytków robót szczególnie niebezpiecznych jest
i nieobjętych ochroną konserwatorską, zezwolenie  Protokół zabezpieczenia prac
o wysokości poniżej 8 m, jeżeli ich odległość szczególnie niebezpiecznych .
od granicy działki jest nie mniejsza niż 4. Nad przewidzianymi do przeprowadzenia
połowa ich wysokości. pracami rozbiórkowymi i demontażowymi,
Rozbiórka tych obiektów wymaga zaliczonymi do robót szczególnie
uprzedniego zgłoszenia właściwemu niebezpiecznych, należy zapewnić
organowi administracji architektoniczno- nadzór bezpośredni, odpowiedzialny
budowlanej, w którym należy określić za dopuszczenie pracowników do pracy
rodzaj, zakres i sposób wykonania tych prac. poprzez sprawdzenie aktualności badań
4. Demontaż to proces rozmontowywania lekarskich i predyspozycji psychofizycznych
różnych elementów konstrukcyjnych oraz zaznajomienia z Oceną Ryzyka dla
przeważnie w celu ich demontażu lub Zadania.
zapewnienia możliwości ich ponownego 5. Pracowników zatrudnionych do robót
wykorzystania w innym miejscu. rozbiórkowych i demontażowych należy
5. Metody prowadzenia robót rozbiórkowych: zapoznać z:
" tradycyjna  ręcznie lub przy użyciu " projektem technicznym opracowanym
sprzętu mechanicznego dla tych robót
" wybuchowa  tzw.  robotami " dokonaną Oceną Ryzyka dla Zadania
Wersja 1.0 strzałowymi . i IBWR.
Standard 15.1 1
6. W zależności od planowanego zadania właściwego dla miejsca rozbiórki
w ramach robót rozbiórkowych " komendanta straży miejskiej.
i demontażowych, należy zapewnić 16. W związku z wykonywaniem robót
pracownikom niezbędne środki ochrony rozbiórkowych metodą wybuchową należy
indywidualnej: głowy, słuchu, oczu, górnych uwzględnić szkodliwe skutki detonacji
dróg oddechowych, rąk oraz zabezpieczające ładunków wybuchowych, spowodowane
przed upadkiem z wysokości. następującymi zagrożeniami:
7. Teren prowadzenia robót rozbiórkowych " falą ciśnienia
należy wydzielić i wyraz
nie oznaczyć. " drganiami parasejsmicznymi
W miejscach niebezpiecznych trzeba " rozrzutem odłamków
umieścić znaki informujące o rodzaju " bezpośrednim upadkiem rozbieranego
zagrożenia oraz stosować inne środki obiektu budowlanego
zabezpieczające przed skutkami zagrożeń, " zapyleniem
takie jak np.: siatki. " oddziaływaniem toksycznym
8. Należy ustalić, czy prace rozbiórkowe i termicznym.
lub demontażowe prowadzone będą 17. Przed przystąpieniem do wykonywania
z wykorzystaniem maszyn i sprzętu, strzelania należy powiadomić wszystkie
do obsługi których wymagane są osoby znajdujące się w strefie rozrzutu
specjalne uprawnienia, w tym rusztowań o terminie rozbiórki z zastosowaniem
budowlanych podlegających dozorowi materiałów wybuchowych i zapewnić
technicznemu. opuszczenie strefy przez przebywające tam
9. Należy sprawdzić, czy maszyny i sprzęt ewentualnie osoby trzecie.
podlegające dozorowi technicznemu 18. Teren prowadzenia prac rozbiórkowych
posiadają aktualne dopuszczenie do metodą strzałową należy wygrodzić
eksploatacji, wystawione przez właściwą i ochraniać w taki sposób, aby istniała ścisła
jednostkę. kontrola wchodzących i wychodzących
10. Należy sprawdzić, czy operatorzy maszyn osób oraz wjeżdżających i wyjeżdżających
i sprzętu wykorzystywanych do robót pojazdów.
rozbiórkowych i demontażowych, do 19. W przypadku prowadzenia prac nad lub
obsługi których wymagane są specjalne w bezpośrednim sąsiedztwie akwenów
uprawnienia, posiadają odpowiednią wodnych, w widocznym i oznaczonym
kategorię uprawnień. miejscu na stanowiskach pracy należy
11. Należy sprawdzić, czy ciężki sprzęt umieścić koła ratunkowe z linkami
budowlany i środki transportu i rzutkami łatwo dostrzegalnymi z miejsca
wykorzystywane do robót rozbiórkowych wykonywania robót.
i demontażowych wyposażone są 20. Na jednym lub obu brzegach akwenu
w sprawny dz
więkowy sygnalizator cofania wodnego należy zbudować pomosty
oraz świetlny sygnalizator poruszania się umożliwiające zacumowanie łodzi do
tzw.  kogut . przewozu pracowników oraz łodzi
12. W przypadku braku dz
więkowego ratunkowej.
sygnalizatora cofania trzeba wyznaczyć 21. W celu prowadzenia działań związanych
pracowników nadzorujących wykonywanie z rozbiórką lub demontażem nad wodą
manewru cofania, aby zapobiec możliwości lub w pobliżu akwenów wodnych należy
wejścia innych pracowników w strefę posiłkować się standardem szczegółowym
niebezpieczną.  13.5 Roboty na wodzie, z wody oraz
13. Na czas prac rozbiórkowych w kesonach .
i demontażowych należy wyznaczyć 22. Obiekt przewidziany do rozbiórki należy
i oznakować strefę niebezpieczną odłączyć od sieci: gazowej, cieplnej,
wynoszącą zasadniczo 1/10 wysokości, elektroenergetycznej, teletechnicznej,
z której mogą spadać przedmioty lub wodociągowej i kanalizacyjnej.
materiały. Nie może być ona jednak
mniejsza niż 6 m. C. Działania podczas prowadzenia robót
14. Na czas obalania elementów
konstrukcyjnych należy strefę niebezpieczną 1. Roboty rozbiórkowe i demontaże
Rys. 1 Zasada określania stref
niebezpiecznych podczas
powiększyć do rozmiarów obalanych z użyciem ciężkiego sprzętu do robót
prac wyburzeniowych
elementów, z uwzględnieniem rozrzutu ziemnych i załadunkowych, żurawi
koparkami
materiałów i elementów konstrukcji (Rys. 1). wieżowych i samochodowych oraz montaż
15. W przypadku prowadzenia robót rusztowań budowlanych w obrębie
rozbiórkowych metodą wybuchową czynnej linii energetycznej nie mogą
inwestor zobowiązany jest na 7 dni być prowadzone bezpośrednio pod linią
przed planowanym rozpoczęciem robót energetyczną, a liczona w poziomie
strzałowych zawiadomić pisemnie odległość od skrajnych przewodów
o terminie ich wykonania: powinna być nie mniejsza niż:
" powiatowego inspektora nadzoru " 3 m  dla linii niskiego napięcia do 1 kV
budowlanego " 5 m  dla linii wysokiego napięcia
" komendanta policji, właściwego dla od 1 do 15 kV
miejsca rozbiórki " 10 m  dla linii wysokiego napięcia
" właścicieli lub zarządców sąsiednich od 15 do 30 kV
nieruchomości " 15 m  dla linii wysokiego napięcia
" komendanta straży pożarnej, od 30 do 110 kV
2
" 30 m  dla linii wysokiego napięcia pow. 14. Do usuwania gruzu podczas ręcznego
110 kV. prowadzenia robót rozbiórkowych należy
2. Bezpośrednio pod linią energetyczną stosować zsuwnice lub rynny spustowe
można prowadzić prace, o których mowa (Rys. 3).
powyżej, po jej uprzednim wyłączeniu lub 15. Podczas załadunku samochodów
uzgodnieniu z jej właścicielem warunków skrzyniowych materiałem z rozbiórki,
bezpiecznej pracy. kierowcy tych samochodów zobowiązani są
3. W celu prowadzenia pozostałych działań do opuszczenia kabiny pojazdu.
związanych z pracą w obrębie linii 16. Na zewnątrz pojazdów znajdujących się na
energetycznych należy posiłkować się terenie budowy kierowcy mogą poruszać się
standardem szczegółowym  4.4 Prace wyłącznie w kamizelkach ostrzegawczych
w sąsiedztwie linii elektroenergetycznych . i kaskach ochronnych.
4. Wykonując roboty rozbiórkowe metodą 17. Należy pamiętać o systematycznym
przewracania przy użyciu lin, długość zabezpieczaniu nierozebranych elementów
umocowanych lin powinna być trzykrotnie obiektu przed samoistnym przewróceniem
większa od wysokości obiektu. się poprzez ich podparcie zastrzałami.
5. Liny należy każdorazowo sprawdzać przed 18. Podczas wykonywania prac związanych
Rys. 2 Konstrukcja
ich ponownym użyciem. z demontażem należy zachować takie same
zabezpieczająca przed
spadającymi przedmiotami 6. W czasie wykonywania robót rozbiórkowych warunki bezpieczeństwa, jak w trakcie
sposobami zmechanizowanymi: przy użyciu montażu, ale w odwrotnej kolejności,
koparek i koparko-ładowarek z młotem ustalonej w programie robót.
wyburzeniowym, kabiny operatorów 19. Podczas wykonywania prac związanych
tego sprzętu powinny być dodatkowo z demontażem trzeba posiłkować
zabezpieczone metalowym osiatkowaniem się standardem głównym  11. Prace
przed możliwością uderzenia spadającymi montażowe oraz standardami
elementami (Rys. 2). szczegółowymi:  11.1 Montaż konstrukcji
7. Wszelkie prace rozbiórkowe i demontaże stalowych ,  11.2 Montaż konstrukcji
prowadzone na wysokości powinny być prefabrykowanych ,  11.3 Żurawie,
zabezpieczone barierami ochronnymi żurawiki, dz
wigi, windy, suwnice ,
o wysokości 1,1 m, z deską krawężnikową  11.4 Montażowy sprzęt pomocniczy, haki,
u dołu o wysokości 0,15 m oraz poręczą zawiesia, trawersy, stężenia montażowe ,
pośrednią, zamocowana w połowie  11.5 Znaki i sygnały bezpieczeństwa.
wysokości. Przestrzeń pomiędzy poręczą Hakowi i sygnaliści .
górną a deską krawężnikową można
wypełnić w inny sposób, uniemożliwiający D. Działania po zakończeniu prac
wypadnięcie ludzi.
8. W zależności od specyfiki robót, miejsce 1. Środki transportu, maszyny, sprzęt
prowadzenia prac na wysokości należy i pozostałe urządzenia techniczne
zabezpieczyć siatkami bezpieczeństwa, wykorzystywane przy robotach
Rys. 3 Zsyp budowlany
w oparciu o przygotowany projekt rozbiórkowych i demontażach należy
zabezpieczenia i montażu. zabezpieczyć przed dostępem osób
9. Jeżeli ze względu na rodzaj i warunki niepowołanych.
wykonywanej na wysokości pracy nie ma 2. Pozostałe, nierozebrane elementy
możliwości zastosowania balustrad lub gdy konstrukcji trzeba zabezpieczyć przed
jako ochronę zbiorową stosujemy siatki dostępem osób niepowołanych oraz
bezpieczeństwa, należy zaprojektować, możliwością samoistnej zmiany położenia.
wskazać lub wykonać punkty kotwiczenia
indywidualnych środków chroniących przed E. Zabrania się:
upadkiem z wysokości.
10. Miejsca i sposób kotwiczenia oraz dobór 1. Prowadzenia robót rozbiórkowych
i kompletację indywidualnych środków jeżeli zachodzi możliwość samoistnego
ochrony przed upadkiem z wysokości należy przewrócenia się części konstrukcji obiektu.
każdorazowo omówić z pracownikami. 2. Prowadzenia robót rozbiórkowych
11. Wszelkie prace na wysokości należy oraz demontażu elementów
prowadzić zgodnie ze standardem głównym wielkogabarytowych w przypadku, gdy
 2. Prace na wysokości oraz standardami prędkość wiatru przekracza 10 m/s.
szczegółowymi:  2.1 Prace na wysokości 3. Prowadzenia robót rozbiórkowych
wymagania ogólne ,  2.3 Pomosty oraz demontażu elementów
robocze i  2.6 Roboty na dachach . wielkogabarytowych przy złej widoczności,
12. W przypadku wykonywania robót o zmierzchu, we mgle i w porze nocnej,
rozbiórkowych z rusztowań należy jeżeli stanowiska pracy nie mają
pamiętać, że montaż rusztowań wymaganego odrębnymi przepisami
budowlanych może być prowadzony oświetlenia.
wyłącznie przez pracowników 4. Przewracania ścian lub innych części obiektu
posiadających uprawnienia montażysty przez ich podkopywanie i podcinanie.
rusztowań, zgodnie z dokumentacją 5. Przebywania podczas rozbiórki obiektów
techniczno  ruchową i projektem montażu. wielokondygnacyjnych na kondygnacji
13. Wykonując roboty z rusztowań należy niższej niż rozbierana.
posiłkować się standardem szczegółowym
 2.2 Rusztowania .
Wersja 1.0
Standard 16.1 3