Naukowcy wyjaśniają, jak szczepionka przeciw gruźlicy chroni przed innymi
chorobami
Naukowcy, których prace są częściowo wspierane przez dofinansowane ze środków unijnych projekty
MENTORINGTREGS i SYSBIOFUN, znajdują wyjaśnienie, dlaczego najpowszechniejsza na świecie szczepionka,
stosowna w walce z gruźlicą, jest także skuteczna w zapewnianiu ochrony przeciw innym chorobom zakaźnym.
W
opublikowanym w czas opiś mie »Ce ll Re ports « naukowcy
wykazują, że s ze rokie s pe ktrum oddziaływania s zcze pionki BCG (Bacillus
Calme tte -Gué rin) może być warunkowane zmianami me tabolicznymi i
e pige ne tycznymi białych krwine k, czyli monocytów, w proce s ie zwanym
„wyćwiczoną odpornoś cią”. Odkrycie może otworzyć drogę do opracowania
s trate gii łączących s tymulację immunologiczną i me taboliczną w ce lu
podwyżs ze nia s kute cznoś ci s zcze pione k i te rapii nowotworowych.
„Znacze nie tych wyników je s t podwójne : z je dne j s trony odkryliś my nowe
inte rakcje biologiczne łączące me tabolizm komórkowy z re akcjami
immunologicznymi, a z drugie j s trony otworzyliś my ś cie żkę ku nowym
pode jś ciom te rape utycznym, w których modulatory me tabolizmu ks ztałtują
wrodzone re akcje immunologiczne , które mogą pos łużyć jako pote ncjalnie
nowators kie immunote rapie ” – zauważa nacze lny autor artykułu, Mihai
Ne te a. „Nale ży je dnakże mie ć ś wiadomoś ć, że to dopie ro począte k proce s u prze nos ze nia te go rozwiązania do praktyki
kliniczne j i potrze bne s ą dals ze prace badawcze ”.
Wie le badań pokazuje zdolnoś ć s zcze pionki BCG do chronie nia prze d infe kcjami innymi niż gruźlica – na przykład
wcze s ne s zcze pie nie obniża ś mie rte lnoś ć wś ród dzie ci głównie dzię ki ogranicze niu infe kcji dolnych dróg odde chowych i
s zkodliwych re akcji immunologicznych w odpowie dzi na infe kcje . Szcze pionka BCG znajduje także zas tos owanie w
przypadkach nowotworu pę che rza moczowe go oraz wykazuje obie cujące wyniki w walce z innymi chorobami, jak as tma
czy choroby pas ożytnicze . Je dnak to dlacze go BCG je s t s kute czna w zwalczaniu innych chorób s tanowiło taje mnicę .
W ce lu rozwikłania zagadki Ne te a wraz ze s woim ze s połe m zbadał zmiany me taboliczne powodowane prze z BCG w
naturalnie wys tę pujących komórkach układu immunologiczne go zwanych monocytami. Badacze s twie rdzili, że podanie
s zcze pionki wywoływało s ilny, długotrwały wzros t glikolizy oraz, w mnie js zym zakre s ie , me tabolizmu glutaminy zarówno
u mys zy, jak i ludzi. Owo prze s unię cie me tabolizmu glukozy w s tronę glikolizy było konie czne do uruchomie nia
wyćwiczone j odpornoś ci.
Proce s te n opie ra s ię na zmianach e pige ne tycznych, które oddziałują na aktywnoś ć ge nu be z zmie niania s e kwe ncji
DNA, aby zwię ks zyć zdolnoś ć komóre k układu immunologiczne go do rozpoznawania wcze ś nie j napotkanych patoge nów i
s kute cznie js ze go re agowania na nie .
Bardzie j konkre tnie , zmiany me taboliczne wywołane prze z BCG były potrze bne do indukowania modyfikacji w białkach
zwanych his tonami, które pe łnią funkcję rus ztowań dla owijające go s ię wokół nich DNA. W kohortach ludzkich wariancje
poje dynczych nukle otydów w ge nach kodujących e nzymy glikolizy wpłynę ły na indukcję wyćwiczone j odpornoś ci w
monocytach. Ze brane raze m, wyniki te pokazują, że prze programowanie me tabolizmu komórkowe go je s t kluczowym
proce s e m wyćwiczone j odpornoś ci indukowane j prze z BCG.
„Te wnios ki zmie niają konce pcje , we dle które j wrodzony układ immunologiczny nie je s t zdolny do długofalowe j adaptacji
po infe kcji lub s zcze pie niu” – mówi Ne te a. „Cała konce pcja, we dle które j funkcja wrodzonych komóre k układu
immunologiczne go może s ię w s pos ób s tabilny zmie niać, na przykład dzię ki dos konale niu prze z pe wne s zcze pionki
takie jak BCG, s tanowi prze s unię cie paradygmatu w immunologii, bo je s zcze do nie dawna zakładano, że tylko
adaptacyjny układ immunologiczny je s t w s tanie dos tos ować s ię do wcze ś nie js zych infe kcji lub s zcze pione k”.
Nas tę pnym krokie m bę dzie prze prowadze nie zakrojone j na wię ks zą s kalę i s ze rs ze j analizy krążących monocytów po
zas zcze pie niu BCG os ób narażonych na infe kcję . „Przys złe , s ze rze j zakrojone badania powinny zanalizować wariancję
mię dzyos obniczą tych re akcji po to, aby okre ś lić czynniki wpływające na re akcje pos zcze pie nne na poziomie je dnos tki”
– wnios kuje Ne te a. „Os tate cznie le ps ze zrozumie nie wyćwiczone j odpornoś ci indukowane j prze z BCG może
zaowocować opracowanie m s trate gii zmie niających ś cie żki me tabolizmu komórkowe go w ce lu poprawy me chanizmów
obronnych organizmu człowie ka oraz podnie s ie nia s kute cznoś ci s zcze pie ń i immunote rapii wś ród pacje ntów”.
Prace nad proje kte m MENTORINGTREGS, dofinans owanym ze ś rodków UE na kwotę 1,5 mln EUR, potrwają do kwie tnia
© t o e yt o e y, Shut t e rst o ck
P age 1 o f 2
Research
and Innovation
