Materialy edukacyjne dla pacjentow i ich opiekunow Praktyczne wskazowki wspierajace edukacje zdrowotna w pediatrii

background image

Służba zdrowia

Materiały edukacyjne

dla pacjentów i ich opiekunów

Praktyczne wskazówki wspierające edukację zdrowotną w pediatrii

Zespół autorów pod redakcją Krystyny Piskorz-Ogórek

Publikacja pod patronatem

merytorycznym Krajowego Konsultanta

w dziedzinie Pielęgniarstwa Pediatrycznego

background image

Copyright © 2010

Wydawnictwo Verlag Dashofer Sp. z o.o.
ul. Krakowska 271, 02-133 Warszawa
tel.: (022) 559 36 00 do 05, faks: (022) 829 27 00, 829 27 27
www.dashofer.pl

Redaktor odpowiedzialny: Magdalena Pisarczyk

e-mail: pisarczyk@dashofer.pl

Opracowanie edytorskie: Magdalena Borysewicz

Sk∏ad:

Dariusz Ziach

ISBN 978-83-7537-066-9

Wszelkie prawa zastrze˝one, prawo do tytu∏u i licencji jest w∏asnoÊcià Dashöfer Holding Ltd. Kopiowanie, przedru-

kowywanie i rozpowszechnianie ca∏oÊci lub fragmentów niniejszej publikacji, równie˝ na noÊnikach magnetycznych

i elektronicznych, bez zgody Wydawcy jest zabronione. Ze wzgl´du na sta∏e zmiany w polskim prawie oraz niejed-

nolite interpretacje przepisów Wydawnictwo nie ponosi odpowiedzialnoÊci za zamieszczone informacje.

Kup książkę

background image

Spis treÊci

Wykaz autorów................................................................................................... 4

Wykaz piktogramów .......................................................................................... 6

1.1. Materia∏y edukacyjne dla dzieci z rozpoznanà cukrzycà

oraz ich rodziców i opiekunów (Agnieszka Oliƒska) .............................. 7

1.2. Materia∏y edukacyjne dla dzieci z rozpoznanà bia∏aczkà

oraz ich rodziców i opiekunów (Danuta Janiszewska) .......................... 10

1.3. Materia∏y edukacyjne dla dzieci z rozpoznanà padaczkà

oraz ich rodziców i opiekunów (Ewa Jankowska) ................................. 14

1.4. Materia∏y edukacyjne dla dzieci z rozpoznanym zespo∏em

nerczycowym oraz ich rodziców i opiekunów
(Dorota Âniecikowska-Szczotka) ............................................................ 18

1.5. Materia∏y edukacyjne dla dzieci z zapaleniem oskrzeli

oraz ich rodziców i opiekunów (Bogus∏awa Spycha∏a) ......................... 20

1.6. Materia∏y edukacyjne dla dzieci z ostrà biegunkà infekcyjnà

oraz ich rodziców i opiekunów (Dorota Kosiorek) ................................ 22

1.7. Materia∏y edukacyjne dla dzieci z problemami zaparcia stolca

oraz ich rodziców i opiekunów (Danuta Âwiderska) ............................. 24

1.8. Przygotowanie dziecka do ewentualnego pobytu w szpitalu

(Ewa Romankiewicz) ............................................................................. 27

1.9. Materia∏y edukacyjne dla matek karmiàcych piersià

(Iwona Nadratowska) ............................................................................. 29

1.10. Materia∏y edukacyjne dla dzieci z oty∏oÊcià prostà

oraz ich rodziców i opiekunów (Anna Hinburg).................................... 33

Spis treÊci

www.dashofer.pl

3

Copyright © Verlag Dashofer

Kup książkę

background image

Wykaz autorów

Redaktor prowadzàca

dr n.med. Krystyna Piskorz-Ogórek – piel´gniarka, doktor nauk medycz-
nych, specjalista I stopnia medycyny spo∏ecznej i II stopnia oÊwiaty zdro-
wotnej; absolwentka studiów podyplomowych i uczestniczka licznych kur-
sów z zarzàdzania w ochronie zdrowia; doÊwiadczenie zawodowe: praca
piel´gniarki w oddziale chirurgii dzieci´cej, piel´gniarka Êrodowiska na-
uczania i wychowania, wojewódzka instruktorka ds. medycyny szkolnej
w wojewódzkim dziale metodyczno-organizacyjnym, naczelna piel´gniarka,

dyrektor ds. piel´gniarstwa, obecnie dyrektor naczelny Wojewódzkiego Specjalistycz-
nego Szpitala Dzieci´cego w Olsztynie i adiunkt w katedrze piel´gniarstwa Wydzia∏u
Nauk Medycznych UWM w Olsztynie; pe∏ni funkcj´ Krajowego Konsultanta w Dzie-
dzinie Piel´gniarstwa Pediatrycznego oraz jest wizytatorem OÊrodka Akredytacyjnego
CMJ w Krakowie; autorka licznych publikacji z dziedziny piel´gniarstwa pediatrycz-
nego, jakoÊci w ochronie zdrowia oraz zarzàdzania w ochronie zdrowia.

Zespó∏ autorski:

mgr in˝. Anna Hinburg – absolwentka Wydzia∏u Nauk o ˚ywnoÊci UWM w Olsztynie,
kierunek: technologia ˝ywnoÊci i ˝ywienie cz∏owieka oraz Dietetyki w Medycznym
Studium Zawodowym w Dzia∏dowie; dietetyk w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpi-
talu Dzieci´cym w Olsztynie; zajmuje si´ edukacjà ˝ywieniowà pacjentów szpitala,
rodziców i opiekunów; prowadzi poradni´ dietetycznà dla dzieci i doros∏ych; jest
autorkà publikacji do magazynu „Glukomag” oraz „Informatora dla Diabetyków”.

Danuta Janiszewska – piel´gniarka, specjalistka w dziedzinie piel´gniarstwa pedia-
trycznego; piel´gniarka oddzia∏owa oddzia∏u hematologiczno-onkologicznego Woje-
wódzkiego Specjalistycznego Szpitala Dzieci´cego w Olsztynie; aktywnie wspó∏pracuje
z organizacjami pozarzàdowymi: Stowarzyszeniem „Jestem, Pomagam, Wspieram”,
które zajmuje si´ m.in. wolontariatem, pozyskiwaniem potencjalnych dawców komórek
macierzystych oraz z Fundacjà „Mam Marzenie”, która spe∏nia marzenia dzieci z cho-
robami nowotworowymi; wieloletni wyk∏adowca na kursach dla piel´gniarek z zakresu
piel´gniarstwa pediatrycznego i opieki nad dzieckiem z chorobà nowotworowà; wspó∏-
autorka licznych publikacji z zakresu piel´gnacji pacjentów z chorobà nowotworowà.

mgr Ewa Jankowska – mgr piel´gniarstwa, specjalistka w dziedzinie piel´gniarstwa
pediatrycznego, piel´gniarka oddzia∏owa oddzia∏u neurologii dzieci´cej Wojewódzkiego
Specjalistycznego Szpitala Dzieci´cego w Olsztynie; posiada uprawnienia do wykony-
wania badaƒ EEG; opiekun zaj´ç praktycznych studentów kierunku piel´gniarstwo
Wydzia∏u Nauk Medycznych Uniwersytetu Warmiƒsko-Mazurskiego w Olsztynie.

mgr Dorota Kosiorek – mgr piel´gniarstwa, absolwentka studiów podyplomowych
z organizacji i zarzàdzania, w trakcie specjalizacji z piel´gniarstwa ratunkowego; pie-
l´gniarka oddzia∏owa oddzia∏u pediatrycznego V – chorób zakaênych Wojewódzkiego
Specjalistycznego Szpitala Dzieci´cego w Olsztynie; opiekun zaj´ç praktycznych studen-
tów kierunku piel´gniarstwo Wydzia∏u Nauk Medycznych Uniwersytetu Warmiƒsko-
-Mazurskiego w Olsztynie.

Wykaz autorów

www.dashofer.pl

4

Copyright © Verlag Dashofer

Kup książkę

background image

mgr Iwona Nadratowska – piel´gniarka, mgr pedagogiki spo∏ecznej, specjalistka pie-
l´gniarstwa pediatrycznego, absolwentka kursu kwalifikacyjnego z dziedziny piel´g-
niarstwa neonatologicznego i studiów podyplomowych z zakresu zarzàdzania i marke-
tingu w ochronie zdrowia, Mi´dzynarodowy Dyplomowany Konsultant Laktacyjny
(IBCLC ); doÊwiadczenie zawodowe: Wojewódzki Specjalistyczny Szpital Dzieci´cy
w Olsztynie – praca na stanowisku asystenta ds. promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej;
zajmuje si´ edukacjà rodziców dzieci hospitalizowanych na oddzia∏ach w zakresie kar-
mienia piersià i piel´gnacji noworodka; prowadzi Poradni´ Laktacyjnà i Wspomagania
Rozwoju Dziecka; autorka kilkunastu publikacji w fachowych czasopismach medycznych.

mgr Agnieszka Oliƒska – mgr piel´gniarstwa; czynnie zajmuje si´ edukacjà diabeto-
logicznà dzieci chorych na cukrzyc´ i ich opiekunów/rodziców; piel´gniarka oddzia-
∏owa oddzia∏u pediatrycznego VI – reumatologiczno-endokrynologicznego Wojewódz-
kiego Specjalistycznego Szpitala Dzieci´cego w Olsztynie; opiekun zaj´ç praktycznych
studentów kierunku piel´gniarstwo Wydzia∏u Nauk Medycznych Uniwersytetu War-
miƒsko-Mazurskiego w Olsztynie oraz wyk∏adowca kursów dla piel´gniarek z zakresu
piel´gniarstwa pediatrycznego i opieki nad dzieçmi z cukrzycà.

mgr Ewa Romankiewicz – piel´gniarka, mgr wychowania zdrowotnego, specjalista
II stopnia higieny, absolwentka studiów podyplomowych z zakresu planowania i zarzà-
dzania w ochronie zdrowia oraz z zakresu zarzàdzania jakoÊcià; doÊwiadczenie zawo-
dowe: praca piel´gniarki w oddziale intensywnej terapii, piel´gniarki epidemiologicznej
i kierownika sterylizatornii, obecnie zast´pca dyrektora ds. piel´gniarstwa Wojewódz-
kiego Specjalistycznego Szpitala Dzieci´cego w Olsztynie; autorka licznych publikacji
i opracowaƒ z zakresu piel´gniarstwa epidemiologicznego i epidemiologii szpitalnej;
wyk∏adowca na kursach dla piel´gniarek i innych pracowników medycznych z zakresu
epidemiologii, organizacji pracy i zarzàdzania oraz autorka programu specjalizacji
w dziedzinie piel´gniarstwa epidemiologicznego.

Bogus∏awa Spycha∏a – licencjat piel´gniarstwa, specjalistka w dziedzinie piel´gniarstwa
pediatrycznego, piel´gniarka oddzia∏u pediatrycznego IV – wielospecjalistycznego Woje-
wódzkiego Specjalistycznego Szpitala Dzieci´cego w Olsztynie.

mgr Dorota Âniecikowska-Szczotka – piel´gniarka, magister pedagogiki terapeutycznej,
specjalistka w dziedzinie piel´gniarstwa pediatrycznego; piel´gniarka oddzia∏owa w od-
dziale pediatrycznym II Wielospecjalistycznym z Pododdzia∏em Kardiologii Dzieci´cej
Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala Dzieci´cego w Olsztynie; opiekun praktyk
zawodowych studentów kierunku piel´gniarstwa Wydzia∏u Nauk Medycznych UWM
w Olsztynie.

Danuta Âwiderska – licencjat piel´gniarstwa, w trakcie studiów magisterskich; doÊwiad-
czenie zawodowe: praca w Sto∏ecznym Centrum Rehabilitacji w Konstancinie, w Zjed-
noczonych Emiratach Arabskich w Centrum Rehabilitacji jako piel´gniarka odcinkowa,
koordynujàca i oddzia∏owa, obecnie piel´gniarka w oddziale pediatrycznym VI – reuma-
tologiczno-endokrynologicznym Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala Dzieci´cego
w Olsztynie; ukoƒczy∏a mi´dzynarodowy kurs z dziedziny edukacji diabetologicznej
z tytu∏em ekspert trener nowego interaktywnego programu edukacyjnego „Mapa
Konwersacji”.

Wykaz autorów

www.dashofer.pl

5

Copyright © Verlag Dashofer

Kup książkę

background image

Wykaz pikogramów

Wykaz piktogramów

www.dashofer.pl

6

Copyright © Verlag Dashofer

uwaga

definicja

zapami´taj

problem

zalecenia

Kup książkę

background image

Materia∏y edukacyjne dla dzieci z rozpoznanà
cukrzycà oraz ich rodziców i opiekunów

I. Zalecenia dla podró˝ujàcych

Poinformuj organizatora wyjazdu o chorobie, sposobie leczenia, spo˝ywania
posi∏ków, udzielania pomocy.

Podaj numery telefonów kontaktowych do diabetologicznego zespo∏u terapeu-
tycznego.

W przypadku wyjazdu zagranicznego przygotuj informacj´ w j´zyku angiel-
skim. Zabierz polis´ ubezpieczeniowà.

Zabierz ze sobà identyfikator (bransoletka/∏aƒcuszek) wskazujàcà, ˝e jesteÊ
chory na cukrzyc´,

Zabierz dodatkowy pen, zapas insuliny rozdzielony do ka˝dej sztuki baga˝u,
termometr do sprawdzenia temperatury w lodówce, termometr do mierzenia
temperatury cia∏a, glukometr i paski do mierzenia glikemii, paski do mierze-
nia ketonów w moczu, nak∏uwacze i lancety, tabletki i ˝el glukozowy.

W ciep∏ych krajach unikaj: kostek lodu, lodów, ciastek, majonezu, skorupia-
ków, rozcieƒczonych soków, surowego mi´sa, ry˝u gotowanego na parze,
jedzenia przygotowanego na ulicy.

Podr´czna apteczka powinna zawieraç: tabletki przeciw chorobie lokomocyj-
nej, glukagen, leki przeciwgoràczkowe, krople do nosa, leki przeciw bie-
gunce, doustne p∏yny nawadniajàce w tabletkach lub w proszku, antybiotyki
na biegunk´ przy podró˝ach do po∏udniowej Europy, Azji, Afryki, Ameryki
Po∏udniowej.

UWAGA!

Mijanie stref czasowych
Post´powanie przy insulinoterapii metodà wielokrotnych wstrzykni´ç:

Podró˝ujàc na zachód (d∏u˝szy dzieƒ) weê dodatkowà dawk´ insuliny o krótkim
czasie dzia∏ania do podania z 1-2 posi∏kami.
Zwyk∏a dawka insuliny podawana przed snem – „nowa” nocna.

Podró˝ujàc na wschód (krótszy dzieƒ) zmniejsz iloÊç posi∏ków.
Zwyk∏a dawka insuliny podawana przed snem – „nowa” nocna.

II. Wskazówki dotyczàce wysi∏ku fizycznego

1-2 godziny przed rozpocz´ciem wysi∏ku fizycznego zjedz posi∏ek i przyjmij
insulin´ (w przeciwnym razie najwi´kszy spadek glikemii przypadnie na
poczàtku wysi∏ku). Przy stosowaniu insulin szybkodzia∏ajàcych (Humalog,
Apidra, NovoRapid) nale˝y zmniejszyç dawk´ o 1-2 jednostki, gdy rozpocz´cie
çwiczeƒ nastàpi 1-2 godzin od wstrzykni´cia.

Materia∏y edukacyjne dla dzieci z rozpoznanà cukrzycà oraz ich rodziców i opiekunów

www.dashofer.pl

7

Copyright © Verlag Dashofer

C

U

K

R

Z

Y

C

A

Kup książkę

background image

Przy poziomie glikemii poni˝ej 5-6 mml/l (oko∏o 100mg/dl) nale˝y zjeÊç
1-2 WW i dopiero wtedy rozpoczàç trening. Je˝eli dodatkowo pojawià si´
zwiàzki ketonowe (w moczu aceton), jest to oznakà g∏odowania komórek.
Nale˝y poczekaç a˝ poziom glikemii wzroÊnie.

Gdy st´˝enie glukozy wynosi 15-16 mml/l (270-290 mg/dl), nale˝y zmierzyç
aceton w moczu. W przypadku dodatniego wyniku, nale˝y podaç korekt´
dawki insuliny i od∏o˝yç wysi∏ek na 1-2 godziny.

Je˝eli wysi∏ek trwa d∏u˝ej ni˝ 30 minut nale˝y spo˝yç 1-2 WW (np. banan).
Nale˝y te˝ mierzyç pozom cukru, zapisywaç dla przysz∏ego rozeznania.

Po wysi∏ku fizycznym nale˝y zjeÊç posi∏ek o du˝ej zawartoÊci w´glowo-
danów (np. kanapki).

Je˝eli celem treningu fizycznego jest utrata wagi, nale˝y zmniejszyç odpo-
wiednià dawk´ insuliny zamiast spo˝ywaç dodatkowy posi∏ek.

Po treningu nale˝y zmniejszyç dawk´ insuliny do wieczornego posi∏ku o 1-2 jed-
nostki. Insulin´ podawanà przed snem (d∏ugodzia∏ajàcà) o 1-2 do 4 jednostek.
Osoby, które podajà insulin´ pompà mogà zmniejszyç baz´ o 10-20%. Regu-
larnie podejmowany wysi∏ek 3-4 razy w tygodniu zwi´ksza insulinowra˝li-
woÊç. Nie b´dzie wtedy koniecznoÊci a˝ tak znacznego zmniejszenia dawek.
W przypadku uprawiania sportów sezonowych zmniejszenie ca∏kowitych da-
wek dobowych insuliny b´dzie konieczne tylko w czasie treningów. W czasie
gry w hokeja na lodzie dawk´ zmniejsza si´ nawet do 40%.

III. Wskazówki dotyczàce post´powania w przypadku wystàpienia

dodatkowej choroby

Leczenie bie˝àcej choroby – dzieci chore na cukrzyc´ diagnozowane i leczone
sà w taki sam sposób jak inne dzieci.

Leczenie objawowe – w przypadku pojawienia si´ goràczki podanie leków
przeciwgoràczkowych.

Zwolnienie ze szko∏y – goràczka i zaka˝enie wp∏ynà na zwi´kszenie poziomu
cukru i z∏e samopoczucie.

Nale˝y podawaç wi´ksze iloÊci p∏ynów do picia. Ryzyko odwodnienia wzroÊ-
nie, gdy do∏àczà si´ wymioty i biegunka.

Dieta dziecka powinna zawieraç w´glowodany, sk∏adniki od˝ywcze. Nale˝y
podawaç pokarmy, które lubi i zechce zjeÊç. Nie nale˝y przerywaç podawa-
nia insuliny!

Monitorowanie glikemii cz´Êciej, badanie moczu na obecnoÊç acetonu.

Nie nale˝y zbyt gwa∏townie obni˝aç poziomu cukru – dawk´ korekcyjnà nale˝y
roz∏o˝yç na 2 lub 3 mniejsze dawki.

Gdy wystàpià równie˝ cz´ste wymioty, wysoka glikemia (mimo podawania
insuliny nie obni˝a si´), narastajàce zwiàzki ketonowe – zadzwoƒ do lekarza
lub jedê do szpitala.

W przypadku wystàpienia u dzieci choroby infekcyjnej, wysoki poziom glukozy
w krwi jest bezwzgl´dnym wskazaniem do podawania korekcyjnych dawek
insuliny (nawet wówczas, gdy dziecko nie chce jeÊç).

Materia∏y edukacyjne dla dzieci z rozpoznanà cukrzycà oraz ich rodziców i opiekunów

www.dashofer.pl

8

Copyright © Verlag Dashofer

C

U

K

R

Z

Y

C

A

Kup książkę

background image

IV. Wskazówki dotyczàce od˝ywiania

Posi∏ki i przekàski spo˝ywaj regularnie.

Na przekàsk´ najlepiej nadaje si´ Êwie˝y owoc (a nie sok).

Jedz mniej podczas ka˝dego posi∏ku je˝eli masz nadwag´.

Zadbaj, aby twoje posi∏ki by∏y bogate w b∏onnik

W zale˝noÊci co b´dziesz robi∏ danego dnia (np. çwiczenia, d∏ugotrwa∏e sie-
dzenie), zaplanuj por´ i sk∏ad posi∏ków.

Je˝eli jesteÊ na przyj´ciu i zjadasz du˝o s∏odyczy – przyjmij dodatkowà dawk´
insuliny.

Materia∏y edukacyjne dla dzieci z rozpoznanà cukrzycà oraz ich rodziców i opiekunów

www.dashofer.pl

9

Copyright © Verlag Dashofer

C

U

K

R

Z

Y

C

A

Kup książkę


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Szkolenia dla administracji publicznej 101 praktycznych wskazowek dla trenerow
Szkolenia dla administracji publicznej 101 praktycznych wskazowek dla trenerow
Szkolenia dla administracji publicznej 101 praktycznych wskazowek dla trenerow szadpu
Szkolenia dla administracji publicznej 101 praktycznych wskazowek dla trenerow szadpu
biznes i ekonomia szkolenia dla administracji publicznej 101 praktycznych wskazowek dla trenerow rad
Depresja poradnik dla pacjentów i ich rodzin
Szkolenia dla administracji publicznej 101 praktycznych wskazowek dla trenerow szadpu 2
Drogi oddechowe - przykładowy program, Magisterka materiały, Edukacja zdrowotna
Materialy edukacyjne dla pacjen Nieznany
edukacja koncepcja pracy i rozwoju szkoly praktyczne wskazowki dla dyrektorow placowek oswiatowych j
Plyta CD materialy edukacyjne dla nauczycieli i rodzicow

więcej podobnych podstron