R

E

K

R

E

A

C

J

A

S

zko∏a jazdy konnej i stylu western zo-
sta∏a wykreowana przez kowbojów,
pasterzy pracujàcych przez d∏ugie lata

z koƒmi na wielkich farmach byd∏a. Je˝eli
ktoÊ mia∏ lepszego konia, mniej sam musia∏
wk∏adaç wysi∏ku w prac´ z byd∏em. Praco-
wa∏ przede wszystkim koƒ. Z czasem kow-
boje zacz´li mi´dzy sobà rywalizowaç, sta-
rajàc si´ udowodniç, ˝e jego koƒ jest szyb-
szy, zwinniejszy, szybciej potrafi si´ obróciç,
efektowniej zatrzymaç czy zagoniç cielaka.
Byli te˝ tacy, którzy szczycili si´ tym, jak
wspaniale prezentuje si´ jego koƒ w podsta-
wowych chodach, jak mi´kko i lekko poru-
sza si´ w k∏usie i galopie – dajàc jeêdêcowi

uczucie wielkiej przyjemnoÊci

w siodle. Te kowbojskie

zabawy sà podstawà

dzisiejszych konku-

rencji w stylu we-

stern. Oficjalnie

takie zawody

zacz´to rozgrywaç w latach czterdziestych
naszego wieku. Do dnia dzisiejszego rozwi-
nà∏ si´ ten styl jeêdziecki nie tylko w USA,
ale tak˝e w innych krajach na ca∏ym Êwie-
cie. W Europie bardzo jest rozpowszechnio-
ny we W∏oszech, Niemczech, Szwajcarii,
Danii, Szwecji, Anglii czy Austrii. Wszystkie
te kraje majà swoje narodowe stowarzysze-
nia jazdy konnej w stylu western.

Co sprawi∏o, ˝e styl ten sta∏ si´ tak popu-

larny? Dla wielu osób by∏o to i jest spe∏nie-
niem m∏odzieƒczych marzeƒ, by zostaç
kowbojem. Takim jak John Wayne czy Kirk
Douglas. Dla innych motywacjà jest bar-
dzo bogaty, barwny strój jeêdêca, a tak˝e
wspania∏y rzàd jeêdziecki. Ci, którzy po-
wa˝niej si´ temu przyjrzà, mogà znaleêç
ca∏à kopalni´ wiedzy na temat koni, ho-
dowli, metod treningu itd.

Styl western oferuje mnogoÊç konkuren-

cji, od pokazów konia w r´ku, tzw. klasy hal-
ter, przez konkurencje pod siod∏em – We-

stern Pleasure, Western Horseman-

ship, Trail, do tych najbardziej

emocjonujàcych jak Reining,

Pole Bending, Barrel Racing.

Najlepszymi koƒmi do

tych konkurencji sà Quar-

ter Horse, gdy˝ w∏aÊnie

przy ich udziale powsta∏

ten styl. Konie innych ras
te˝ mogà wspó∏zawodni-

czyç w tych konkuren-

cjach, zw∏aszcza czystej

krwi arabskiej.

ALEX JARMU¸A, WOJCIECH ADAMCZYK

fot. z archiwum autorów

Western - to s∏owo kojarzy si´ przede wszytkim z filmami o Dzikim Zachodzie.

A jest to tak˝e styl jazdy konnej. Znanej bardzo dobrze w Ameryce, uprawianej tak˝e

ju˝ w Polsce. Styl ten ma wiele konkurencji. W tym artykule prezentujemy dwie z nich.

Western – jak i dlaczego?

1. Koƒ ma∏opolski w rz´dzie western;
2. Alex Jarmu∏a w trakcie konkurencji
Reining na ogierze arabskim Grimaldi;

3. Trener i s´dzia Bob Mohylew
na klaczy Quarter Horse

K o ƒ P o l s k i 1 1 / 9 9

30

∂

∑

∏

K o ƒ P o l s k i 1 1 / 9 9

31

W tym artykule chcielibyÊmy przybli˝yç

zasady konkurencji: Western Pleasure
i Trail. WybraliÊmy je, gdy˝ prawie wszyst-
kie rasy koni hodowanych i u˝ytkowanych
w Polsce mogà braç w nich udzia∏.

Western Pleasure

Co odró˝nia konia westernowego od

np. klasycznego uje˝d˝eniowca. Ju˝ na
pierwszy rzut oka ró˝nica jest widoczna.
Koƒ jest rozluêniony, pracuje na d∏ugiej
wodzy. Jego zebranie, koncentracja to nos
ustawiony równie˝ do przodu, ale szyja
utrzymuje poziom równo z k∏odà, takà
pozycje utrzymuje we wszystkich cho-
dach. Koƒ jest jakby Êpiàcy. Tak wyglàda
sylwetka konia w konkurencji Western
Pleasure. Porusza si´ on we wszystkich
chodach bardzo wolno i p∏ynnie.

W zawodach bierze udzia∏ kilku lub kil-

kunastu jeêdêców, podà˝ajàcych jeden za
drugim wokó∏ areny. S´dziowie, bywa ich
z regu∏y kilku, oceniajà starania jeêdêców,
wychwytujàc b∏´dy takie jak: zmian´ cho-
du, przyspieszanie, zagalopowanie ze z∏ej
nogi, zbyt wysokie lub zbyt niskie ustawie-
nie g∏owy, dotkni´cie przez jeêdêca r´kà
siod∏a, napr´˝anie wodzy itp. S´dziowie
dyktujà punkty karne sekretarzom. Oczywi-
Êcie wszyscy zawodnicy muszà mieç regula-

minowy strój (spodnie d˝insowe, czapsy,
koszul´, kapelusz), prowadziç konia jednà
r´kà przy u˝yciu munsztuka, bàdê oburàcz
przy og∏owiu w´dzid∏owym czy hakamore.

Najwy˝ej oceniane sà p∏ynne zmiany

chodów: sylwetka jeêdêca oraz k∏oda ko-
nia powinny pozostaç niemal˝e niewzru-
szone – ró˝nice chodów mo˝na dostrzec,
obserwujàc nogi konia.

Charakterystyczny jest bardzo p∏ynny

wolny k∏us – Jog oraz Lope – elastyczny
bardzo wolny galop, niezwykle wygodny
w którym jeêdziec wyraênie mo˝e odczuç
ka˝dà faz´ ruchu konia.

Trail

Inaczej wyglàda Trail. Jest to tor prze-

szkód le˝àcych lub stojàcych, które za-
wodnik musi pokonaç we wszystkich
trzech chodach. Najcz´Êciej spotykane
przeszkody to bramka, którà nale˝y otwo-
rzyç i zamknàç, mostek, drà˝ki w ró˝nych
konfiguracjach, cofanie czy slalom.

Bardzo polecamy przygotowywanie koni

do tych konkurencji, gdy˝ uczà one równo-
wagi, koncentracji, a tak˝e spokoju. Cechy
te sà szczególnie potrzebne w przygotowa-
niu koni do rekreacji oraz turystyki konnej.
Wspaniale te˝ wp∏ywajà na konie znerwi-
cowane lub zm´czone intensywnà pracà.

Niektóre elementy
konkurencji trial:

Przesuni´cie konia
nad drà˝kiem

Mostek

Galop
nad dràgami

Cofanie

Obrót o 360º

A

by przygotowaç konie do konkurencji westernowych, nale˝y mieç wiedz´ na
temat metod treningowych. OczywiÊcie, podobnie jak w stylach klasycznych,
istnieje bardzo wiele ró˝nych szkó∏ jazdy westernowej. Najlepszymi podr´cz-

nikami do jazdy konnnej w tym stylu sà ksià˝ki z serii Western Horseman. Mo˝na
w nich znaleêç mnóstwo cennych nauk dawanych przez tak znanych trenerów jak
Pat Parelli, John Lyons, Jack Brainard, Al Dunning i inni. Ich uwagi dajà zupe∏nie in-
ne spojrzenie na sposób porozumiewania si´ z koƒmi.

Mo˝na te˝ zaopatrzyç si´ w kasety video i ksià˝ki wydawane przez europejskich

trenerów. Jednym z najlepszych jest Bob Mayhew z Anglii, jeden z nielicznych Eu-
ropejczyków s´dziujàcych mistrzostwa Êwiata w konkurencji Reining.

Z pewnoÊcià wi´kszoÊç Czytelników „KP” mia∏o okazj´ przeczytaç ksià˝ki „Zakli-

nacz koni”, czy „Cz∏owiek, który s∏ucha koni”, oraz dowiedzia∏o si´ o Monty Ro-
bertsie. By∏y to tylko krótkie, bardziej fabularne pozycje, które da∏y jednak niejed-
nemu polskiemu koniarzowi wiele do myÊlenia. Znajdujemy ju˝ dzisiaj og∏oszenia
w prasie „szkolenie koni metodà Monty Robertsa”. Ci, którzy obrali ten kierunek
pracy z koƒmi, dostrzegli z pewnoÊcià ogrom korzyÊci p∏ynàcych w∏aÊnie z tych me-
tod. W USA Monty Roberts jest jednak tylko jednym z wielu zaklinaczy. A co od-
ró˝nia zaklinacza od ciebie i nas? Nic wi´cej jak umiej´tnoÊç obserwacji, cierpli-
woÊç, ch´ç zrozumienia konia i pomocy mu w przezwyci´˝aniu strachu i natural-
nych instynktów oraz zaszczepienia zaufania do istoty ludzkiej.

Konie utrzymywane sà w ró˝nych warunkach, na uwiàzach, w boksach, ró˝ne te˝

sà metody pracy z nimi. Tym z paƒstwa, którym zale˝y przede wszystkim na part-
nerstwie z koniem, polecamy goràco metody Horsemanship.

W tym momencie musicie jednak paƒstwo dokonaç wyboru, czy chcecie byç nor-

malni, czy naturalni, poniewa˝ normalne to dzia∏anie zgodne z przyj´tymi w pewnym
kr´gu normami, a naturalne to dzia∏anie zgodne z prawami natury. Wybór nale˝y do
Paƒstwa. Wszystkich zainteresowanych pog∏´bieniem wiadomoÊci o stylu western za-
praszamy do wspó∏pracy w ramach Ma∏opolskiego Stowarzyszenia Western Riding.