Podatek Vat i podatek akcyzowy

p

y

y

Lekcja 12

Definicja podatku

Definicja podatku

Podatek jest to przymusowe, nieodpłatne i

bezzwrotne świadczenie materialne pobierane

p

przez państwo (urząd skarbowy) lub inny
związek publiczny

Świadczenie materialne

związek publiczny. Świadczenie materialne
pobierane jest od osób fizycznych oraz osób
prawnych i innych jednostek organizacyjnych

prawnych i innych jednostek organizacyjnych
zwanych podatnikami głównie w formie
pieniężnej.

Podatek od towarów i usług

Podatek od towarów i usług 

VAT od ang. ‐ Value Added Tax ‐ podatek od

wartości

dodanej

‐

jest

podatkiem

j

j

p

pośrednim, obciążającym w ostatecznym
rachunku konsumenta finalnego

Podatek

rachunku konsumenta finalnego. Podatek
VAT jest wliczony w cenę towaru lub usługi
przez sprzedawcę który jest opodatkowany

przez sprzedawcę, który jest opodatkowany
podatkiem VAT. Podatek VAT jest płacony
przez przedsiębiorców od uzyskanego obrotu
(sprzedaży).

VAT

VAT

P d t k

VAT

t ł

•

Podatek

VAT

został

wprowadzony w Polsce ustawą z

dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku

y

p

od towarów i usług oraz o

podatku akcyzowym. Od 1 maja

2004 r. reguluje go jednak

2004 r. reguluje go jednak

ustawa z dnia 11 marca o

podatku od towarów i usług.

Zmiana

ustawy

regulującej

Zmiana

ustawy

regulującej

podatek VAT była konieczna ze

względu na przystąpienie Polski

do

Unii

Europejskiej.

Podstawowe pojęcia

Podstawowe pojęcia

ść

j

ść

l b

ł

i b

•

wartość netto ‐ jest to wartość towaru lub usługi bez
podatku VAT

t ść b tt

j t t

t ść t

l b

ł

i

•

wartość brutto ‐ jest to wartość towaru lub usługi
wraz z podatkiem VAT

•

stawki podatku VAT

są to procentowe stawki jakimi

•

stawki podatku VAT – są to procentowe stawki, jakimi
opodatkowane są towary i usługi w zakresie podatku
VAT

VAT

•

VAT należny – jest to podatek VAT, który sprzedawca
dolicza do sprzedawanych towarów i usług

p

y

g

•

VAT naliczony – jest to podatek VAT, który nabywca
odlicza od kupowanych towarów i usług

p

y

g

Stawki podatku Vat

Stawki podatku Vat

W Polsce obowiązują następujące stawki podatku od towarów i usług

W Polsce obowiązują następujące stawki podatku od towarów i usług.

•

Standardowa, wynosząca 22%, powszechnie stosowana i należąca do

najwyższych w Europie

•

Stawka 7% obniżona stosowana jest do niektórych towarów i usług (ich

•

Stawka 7% ‐ obniżona, stosowana jest do niektórych towarów i usług (ich

wykaz odnajdziemy w załączniku do ustawy), na przykład ma zastosowanie

w szczególności do niektórych towarów związanych z ochroną zdrowia,

towarów spożywczych, usług i robót budowlanych związanych z

p y

y ,

g

y

ą

y

budownictwem mieszkaniowym, usług hotelarskich, przewozu osób. Pełną

listę znajdziemy w załącznikach do ustawy.

•

Stawka

3

%

jest

stawką

preferencyjną.

Podlegają

jej:

i

ł i

i

l i

d k

l

łó

i

towary i usługi związane z rolnictwem, w tym produkty rolne, głównie

wymienione w załączniku do ustawy z dnia 11 kwietnia 2008 r. o zmianie

ustawy o podatku od towarów i usług. Załącznik ten obowiązuje od dnia 01

maja 2008 r (okres przejściowy do 31 grudnia 2010r )

maja 2008 r. (okres przejściowy do 31 grudnia 2010r.).

•

Stawka 0%, stosuje się w eksporcie towarów i usług,

Mechanizm poboru VAT

Mechanizm poboru VAT

Przewiduje że każdy podmiot uczestniczący

Przewiduje, że każdy podmiot uczestniczący

w wytwarzaniu i wymianie towaru lub

usługi, aż do konsumenta finalnego staje się

podatnikiem i płatnikiem rozliczającym się z

p

p

ją y

ę

podatku. Każdy uczestnik oblicza podatek

należny od sprzedaży towarów i usług oraz

pobiera go od nabywcy. Również każdy

płaci podatek naliczony przez sprzedawcę

płaci podatek naliczony przez sprzedawcę

przy zakupie towarów i usług. Z urzędem

skarbowym każdy rozlicza się z różnicy

pomiędzy

podatkiem

należnym

od

p

ę y

p

y

sprzedaży a podatkiem naliczony przy

zakupie. Podatek wpłacają więc w częściach

podmioty uczestniczące w wytwarzaniu i

wymianie danego produktu ale ostatecznie

wymianie danego produktu, ale ostatecznie

ponosi go finalny nabywca tego produktu,

nie będący podatnikiem PTU.

Rozliczenie podatku Vat

Rozliczenie podatku Vat

li

i

d k

d

k b

Rozliczenie podatku VAT z urzędem skarbowym

następuje na podstawie miesięcznej deklaracji
podatkowej VAT 7.

W celu sporządzenia deklaracji VAT 7 prowadzi się
‰ Miesięczną ewidencję zakupów na podstawie

faktur

Vat

otrzymanych

od

dostawców

i

wykonawców

‰ Miesięczną ewidencję sprzedaży na podstawie

faktur Vat wystawionych nabywcom i raportów
fiskalnych sprzedaży dla ludności

Mechanizm naliczania i rozliczania PTU przy 

wytwarzaniu i wymianie

F

S

d ż

C

PTU

N l ż

ść

PTU

PTU

Faza

Sprzedaż

Cena 
sprzedaży bez 
PTU

PTU 
Należny od 
odbiorcy 
22%

Należność 
od 
odbiorcy

PTU 
naliczony 
przez 
dostawcę 

PTU 
odprowadz
ony do 
urzędu 

ę

w 
poprzednie
j fazie

ę

skarboweg
o

1

Surowiec 
X

100

22

122

‐

22

2

Wyrób x

300

66

366

‐22

44

3

Towar X 
(hurt)

350

77

427

‐66

11

4

Towar x 
(detal)

450

99

549

‐77

22

Ogółem kwota 

264

‐165

99

g

odprowadzona

Obliczanie podatku VAT

Obliczanie podatku VAT

Przykład 1 

Jeżeli 
•

cena netto wynosi 10 zł

•

cena netto wynosi 10 zł 

•

stawka podatku VAT 22% 

•

to cena brutto równa się 12,2 zł 

Przykład 2

Jeżeli cena brutto jest równa 321 zł, a stawka podatku VAT 7% wówczas:
•

Kwota podatku Vat 22,47 zł

•

Cena netto 298,53 zł

Podatek akcyzowy

Podatek akcyzowy

Akcyza lub podatek akcyzowy jest podatkiem

pośrednim nakładanym na niektóre wyroby

p

y

y

y

konsumpcyjne.

Podstawowym aktem prawnym regulującym podatek akcyzowy w Polsce 

y

p

y

g

ją y

p

y

y

jest ustawa z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 29, 
poz.257 ze zm.), która kompleksowo reguluje problematykę systemu 
podatku akcyzowego w tym również zagadnienia związane z oznaczaniem

podatku akcyzowego, w tym również zagadnienia związane z oznaczaniem 
wyrobów akcyzowych znakami akcyzy.

Podatek akcyzowy

Podatek akcyzowy

Opodatkowaniu akcyzą podlegają min.:
•

produkty energetyczne (ogólnie wszystkie wyroby 
służące dla celów napędowych lub grzewczych), 

•

energia elektryczna,

energia elektryczna, 

•

napoje alkoholowe (piwo, wino, produkty pośrednie, 
wyroby spirytusowe)

wyroby spirytusowe), 

•

wyroby tytoniowe (papierosy, cygara, cygaretki, tytoń 
do palenia)

do palenia), 

Stawki akcyzy

Stawki akcyzy

wyrażone są w:
•

kwocie na jednostkę wyrobu (paliwa, alkohol, energia 

l kt

)

elektryczna), 

•

procencie maksymalnej ceny detalicznej (wyroby tytoniowe), 

i

b ( lk

b

i h

i

”)

•

procencie ceny wyrobu (tylko wyroby „niezharmonizowane”). 

Przykładowo: benzyna silnikowa podlega stawce 1565 zł/1000 l w, wódka –
4960 zł/100 l od 100% alkoholu etylowego zawartego w produkcie wino

4960 zł/100 l od 100% alkoholu etylowego zawartego w produkcie, wino –
136 zł/100 l (od 01 marca 2009 r. 158 zł/100l)

Podatek akcyzowy

Podatek akcyzowy

h

h

k

d k

•

Cechą

charakterystyczną

podatku

akcyzowego jest jednofazowy charakter jego
poboru,

tzn.

akcyza

uiszczana

jest

jednokrotnie, a następnie traktowana jest
jako koszt wliczany do ceny zbycia, który
finalnie ponoszony jest przez ostatecznego

p

y j

p

g

nabywcę produktu akcyzowego.

•

Niektóre

wyroby

akcyzowe

podlegają

obowiązkowi oznaczania znakami akcyzy

obowiązkowi oznaczania znakami akcyzy
(banderolami),

które

umieszcza

się

na

jednostkowych opakowaniach produktów. Są

j

lk h l

(

ó

i

)

to napoje alkoholowe (oprócz piwa) oraz
wyroby tytoniowe.

Obliczanie podatku akcyzowego

Obliczanie podatku akcyzowego

Przykład

Cena sprzedaży netto jednostki towaru Z wynosi 2

Cena sprzedaży netto jednostki towaru Z wynosi 2

zł. Towar Z objęty jest 22% podatkiem Vat i 20%
podatkiem akcyzowym Ile wyniesie cena sprzedaży

podatkiem akcyzowym. Ile wyniesie cena sprzedaży
brutto 1000 szt. tego towaru.

Wartość netto = 1000 x 2 zł = 2000zł

Wartość netto = 1000 x 2 zł = 2000zł
Wartość brutto = 2440 zł (z VAT)
Cena sprzedaży brutto( z akcyzą) = 2928zł

Bibliografia

h

k

ść fi

d

”

d

d

S

l k

•

„Rachunkowość finansowa ‐ Teoretyczne podstawy” pod red. J. Samelak,
wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2006.

•

„Rachunkowość finansowa – obszary problemowe” pod red. J. Samelak, W.
Gabrusewicz wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2006.

•

Sławomir Chudy „Ekonomika handlu” wydawnictwo empi2 , Poznań 2000.

•

Piotr Urbaniak „Podstawy ekonomii” wydawnictwo empi2, Poznań 1996.

y

y

p

•

Jan Matusewicz, Piotr Matusewicz „Rachunkowość od podstaw” wydawnictwo
Finans –Servis, Warszawa 2003.

•

Sylwester Gregorczyk Maria Romanowska Agnieszka Sopińska Piotr Wachowiak

Sylwester Gregorczyk ., Maria Romanowska, Agnieszka Sopińska , Piotr Wachowiak
„Przedsiębiorczość bez tajemnic”. Wydawnictwo WSiP Warszawa 2002.

•

Agnieszka Mikina, Małgorzata Sienna „Przedsiębiorczość – klucz do sukcesu”
Wydawnictwo REA Warszawa 2002

Wydawnictwo REA, Warszawa 2002.

•

Małgorzata

Biernacka,

Jarosław

Korba,

Zbigniew

Smutek

„Podstawy

przedsiębiorczość” wydawnictwo Operon, Gdynia 2007.