1.Właściwości i czynności receptorów

czuciowych:

•

potencjał generujący receptora:

Odkształcenie receptora wskutek działania siły mechanicznej powoduje rozciągnięcie błony
receptora i otwarcie kanałów sodowych. Przez otwarte kanały jony sodu wchodzą do
cytoplazmy i powodują depolaryzację błony, zwaną potencjałem receptorowym, który pełnie
tę samą rolę co postsynaptyczny potencjał pobudzający (EPSP) w neuronie.

•

Kodowanie informacji o sile, miejscu działania i rodzaju energii bodźca

Potencjał receptorowy jest przyczyną różnicy potencjałów między częścią receptorową a
następnym odcinkiem włókna. Powoduje to przepływ prądu jonowego do pierwszego
przewężenia Ranviera i otwarcie zawartych w jego błonie napięciozależnych kanałów
sodowych. Otwarcie tych kanałów skutkuje napływem jonów sodu do cytoplazmy wywołując
potencjał czynnościowy. Częstość potencjałów czynnościowych jest proporcjonalna do
stopnia depolaryzacji błony i ma znaczenie dla kodowania intensywności bodźca
mechanicznego w czuciowym włóknie nerwowym.

•

adaptacja receptorów

Adaptacja receptorów polega na zmniejszeniu się lub nawet zaniku potencjału generującego
podczas działania bodźca o stałym natężeniu (receptor staje się powoli coraz bardziej
niewrażliwy na bodziec). W zależności od szybkości adaptacji rozróżnia się:



receptory fazowe – szybko adaptujące się, które wykazują pobudzenie tylko na
początku i w momencie ustąpienia działania bodźca, np.: ciałka blaszkowate.



receptory toniczne – wolno adaptujące się, w których pobudzenie utrzymuje się przez
cały czas działania bodźca, ale stopniowo zmniejsza się, np.: receptory błędnika,
receptory bólowe, baro- i pressoreceptory.