5/2.A.3. Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku
pracy malarza budowlanego

Rozdzia³ 5/2.A.3.

5/2.A.3. Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku pracy malarza budowlanego

5. Ryzyko zawodowe

paŸdziernik 2007

Les³aw Zieliñski

Spis treœci

1. Opis stanowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1

2. Zakres obowi¹zków malarza . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2

3. Organizacja pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2

4. Wymagane kwalifikacje. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3

5. Identyfikacja zagro¿eñ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3

6. Stosowane œrodki profilaktyczne . . . . . . . . . . . . . . .

6

7. Statystyka wypadków na stanowisku pracy

za ostatnie 5 lat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7

8. Karta oceny ryzyka zawodowego. . . . . . . . . . . . . . .

8

1. Opis stanowiska

Środowisko
pracy

Podstawowym miejscem pracy malarza jest czêœæ zewnêtrzna obiektu budowla-
nego bêd¹cego w trakcie budowy lub remontu. Prace wykonywane s¹ z:

l

poziomu gruntu,

l

podestu,

l

drabiny (przystawnej i rozstawnej),

l

rusztowania sta³ego lub wisz¹cego.

Warunki œrodowiska pracy (zw³aszcza temperatura) w miejscu wykonywania prac
zale¿ne s¹ od pory roku. W okresie wystêpowania:

l

temperatur poni¿ej +5°C,

l

wichru,

l

opadów deszczu czy œniegu

– prace malarskie nie s¹ prowadzone.

Narzędzia

Narzêdzia, jakie malarz wykorzystuje w pracy, to:

l

pistolet wysokociœnieniowy o zredukowanym ciœnieniu (lun z napêdem elek-
trycznym) do nak³adania pow³ok malarskich,

l

pêdzle,

l

wa³ki malarskie (w tym o przed³u¿onych rêkojeœciach),

l

szpachle, pace, skrobaki, itp. narzêdzia budowlane,

l

mieszalniki farb z napêdem mechanicznym,

l

szlifierki oscylacyjne,

l

narzêdzia i elektronarzêdzia do zbijania tynków.

Materiały

Podstawowe materia³y wykorzystywane w pracy malarza, to:

l

szpachlówka na bazie nienasyconej ¿ywicy poliestrowej (sk³adnik szkodliwy
wystêpuj¹cy w tej ¿ywicy, to styren);

l

g³adŸ tynkarska;

l

podk³ady gruntuj¹ce (na bazie bezrozpuszczalnikowych dyspersji ¿ywic sztucz-
nych – materia³ ca³kowicie nieemisyjny);

październik 2007

1

OPINIE

Rozdział 5/2.A.3.

l

farby emulsyjne organiczne:

o

silikonowe (krzemoorganiczne),

o

akrylowe,

o

silikonowo-akrylowe oraz

l

nieorganiczne (mineralne) farby:

o

wapienne,

o

cementowe,

o

krzemianowe (silikatowe).

2. Zakres obowi¹zków malarza

Zadania

Do obowi¹zków malarza budowlanego nale¿y przygotowywanie, a nastêpnie ma-
lowanie zewnêtrznych powierzchni obiektów budowlanych. W ramach zadañ
zwi¹zanych z przygotowaniem powierzchni malarz:

l

usuwa wystêpuj¹ce zanieczyszczenia,

l

usuwa stare pow³oki malarskie,

l

uzupe³nia drobne ubytki tynku,

l

wyrównuje powierzchnie i je przeciera,

l

pokrywa œciany podk³adami gruntuj¹cymi.

Po przygotowaniu œciany i odpowiednim zwi¹zaniu podk³adu gruntuj¹cego, ma-
larz przystêpuje do nak³adania farby.

Do zadañ malarza nale¿y równie¿:

l

przygotowanie stanowiska pracy (m.in. ustawienie drabin, podestu lub ruszto-
wania do wysokoœci 2 m),

l

przygotowanie materia³ów i narzêdzi,

l

porz¹dkowanie terenu po zakoñczeniu prac.

Obowi¹zkiem malarza jest te¿ dbanie o powierzony mu sprzêt.

3. Organizacja pracy

Firma budowlana zatrudnia czterech malarzy pracuj¹cych na dwie zmiany (po
dwóch na ka¿dej zmianie). Malarze pracuj¹ przez 5 dni w tygodniu.

Malarz odpowiada za:

l

prawid³owe przygotowanie powierzchni do malowania,

l

zabezpieczenie powierzchni nie podlegaj¹cych malowaniu przed ich przypad-
kowym zamalowaniem lub pochlapaniem,

l

jakoœciowe i terminowe wykonanie prac,

l

stan techniczny powierzonego mu wyposa¿enia i narzêdzi,

l

³ad i porz¹dek w miejscu pracy.

Pracodawca – w³aœciciel zak³adu budowlanego wyznacza malarzom zakres i termin
wykonania prac oraz dostarcza materia³y, narzêdzia, sprzêt pomocniczy, wymagane
ubrania robocze oraz adekwatne do wystêpuj¹cych zagro¿eñ œrodki ochrony.

Roboty zwi¹zane z:

l

ustawieniem rusztowañ sta³ych wysokich (powy¿ej trzech przêse³) oraz

l

monta¿em rusztowañ wisz¹cych

2

październik 2007

OPINIE

5. Ryzyko zawodowe

Rozdział 5/2.A.3.

wykonywane s¹ przez innych pracowników zak³adu maj¹cych odpowiednie kwa-
lifikacje lub zewnêtrzn¹ firmê specjalistyczn¹.

4. Wymagane kwalifikacje

Na stanowisku malarza budowlanego mo¿na zatrudniæ osobê, która ma:

l

wykszta³cenie zawodowe,

l

odpowiedni stan zdrowia udokumentowany aktualnym orzeczeniem lekar-
skim o braku przeciwwskazañ do pracy na budowie, w tym do pracy na wy-
sokoœci powy¿ej 3 m (w skierowaniu na badania lekarskie powinny znaleŸæ siê
informacje dotycz¹ce czynników szkodliwych wystêpuj¹cych w trakcie prac
malarskich).

5. Identyfikacja zagro¿eñ

Lp.

Zagro¿enie lub czynnik

niebezpieczny,

szkodliwy, uci¹¿liwy

ród³o zagro¿enia

Mo¿liwe skutki

1

2

3

4

1.

Po¿ar.

Materia³y ³atwopalne,
w tym: drewno, papa,
lepik, lakiery.
Instalacje elektryczne i ga-
zowe malowanego obiektu
(szczególnie w budynkach
remontowanych).
Zagro¿enia wystêpuj¹
zw³aszcza w przypadku:
• nieprzestrzegania przepi-

sów ppo¿. (zaprószenie
ognia),

• wykonywania i u¿ytko-

wania prowizorek.

Najczêœciej dochodzi
do poparzeñ, ale zdarza
siê, ¿e w wyniku po¿aru
mo¿e dojœæ do ciê¿kiego
uszkodzenia cia³a
a w skrajnym przypadku
nawet do œmierci.

2.

Kontakt z pojazdami
w ruchu – potr¹cenie,
przygniecenie.

Poruszaj¹ce siê po placu
budowy samochody
i sprzêt budowlany.

Ciê¿kie uszkodzenie cia³a
(z³amania koñczyn, po-
t³uczenia, urazy ca³ego
cia³a), w skrajnych przy-
padkach nawet œmieræ.

3.

Spadaj¹ce przedmioty –
uderzenie, przygniecenie.

Nieprawid³owo sk³ado-
wane:
• pojemniki z materia³ami,
• narzêdzia,
• elementy sprzêtu pomoc-

niczego.

Urazy cia³a (st³uczenia,
z³amania), szczególnie
g³owy i koñczyn.

październik 2007

3

5/2.A.3. Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku pracy malarza budowlanego

OPINIE

Rozdział 5/2.A.3.

1

2

3

4

4.

Po³o¿enie stanowiska
pracy na poziomie ró¿-
nym od powierzchni
otoczenia – upadek na
ni¿szy poziom.

Podest, drabina, ruszto-
wanie sta³e i wisz¹ce.

Zabrudzone: schody,
wejœcia na wy¿sze kondy-
gnacje budynku i wejœcia
na rusztowania.

Urazy cia³a (zw³aszcza
st³uczenia, z³amania
i zwichniêcia), szczególnie
koñczyn oraz niebezpiecz-
ne urazy g³owy. Upadek
z wiêkszej wysokoœci
(rusztowanie, wysoka
drabina) mo¿e powodo-
waæ skutki œmiertelne.

5.

Wpadniêcie, spadniêcie.

Zag³êbienia terenu na
budowie, niezabezpieczo-
ne otwory stropowe,
niezabezpieczone klatki
schodowe.

St³uczenia, z³amania
i zwichniêcia, szczególnie
koñczyn oraz niebezpiecz-
ne urazy g³owy. Upadek na
ni¿szy poziom mo¿e spo-
wodowaæ nawet œmieræ.

6.

Poœlizgniêcie, upadek na
tej samej p³aszczyŸnie.

Nierówny, mokry i œliski
teren budowy na
zewn¹trz i wewn¹trz
obiektu. Zabrudzone,
œliskie podesty, rusztowa-
nia. Ba³agan na stanowi-
sku pracy i dojœciach do
niego (m.in. rozlane farby,
Ÿle sk³adowane, puste
opakowania i narzêdzia).

Z³amania, zwichniêcia
koñczyn, st³uczenia cia³a
i urazy g³owy.

7.

Kontakt z nieruchomymi
elementami – uderzenie.

Elementy obiektu, wejœcia,
elementy konstrukcyjne
rusztowañ, podestów,
drabin.

St³uczenia, skaleczenia
cia³a – szczególnie koñ-
czyn i g³owy.

8.

Kontakt z ruchomymi
elementami – uderzenie.

Drzwi i okna obiektu
budowlanego.

St³uczenia, skaleczenia
cia³a – szczególnie koñ-
czyn i g³owy.

9.

Kontakt z ostrymi i szorst-
kimi krawêdziami.

Elementy obiektu, ruszto-
wañ, narzêdzi, krawêdzie
pojemników metalowych
(najczêœciej w trakcie
otwierania – zamykania).
Powierzchnia malowa-
nych œcian (najczêœciej
w trakcie czyszczenia).

Urazy, przewa¿nie d³oni
(zw³aszcza otarcia i za-
k³ucia).

10. Kontakt z elementami

w ruchu – uderzenie,
pochwycenie.

Ruchome elementy elek-
tronarzêdzi (mieszalnik,
szlifierki).

Urazy cia³a – szczególnie
d³oni.

11. Praca z u¿yciem

narzêdzi bez napêdu
mechanicznego.

Narzêdzia rêczne, w tym
szczególnie – szczotki
druciane, szpachelki, pace,
zdzieraki, m³otki, itp.

Skaleczenia, zak³ucia,
st³uczenia – najczêœciej
d³oni.

4

październik 2007

OPINIE

5. Ryzyko zawodowe

Rozdział 5/2.A.3.

1

2

3

4

12. Odpryski czynnika

materialnego.

Fragmenty tynku, od³am-
ki drutów szczotek – pod-
czas przygotowywania,
oczyszczania powierzchni
przed malowaniem.

Urazy cia³a – szczególnie
d³oni oraz niebezpieczne
urazy twarzy, w tym ura-
zy oczu (nawet z utrat¹
wzroku).

13. Pr¹d elektryczny

o napiêciu do 1 kV.

Instalacja elektryczna
obiektu budowlanego,
instalacje zasilaj¹ce teren
budowy, przenoœne
Ÿród³a oœwietlenia miej-
scowego, instalacja narzê-
dzi rêcznych. Zagro¿enia
ujawniaj¹ siê szczególnie
przy wykorzystywaniu
prowizorek, wykonywa-
niu napraw przez osoby
nieupowa¿nione czy
u¿ywaniu niesprawnych
instalacji, narzêdzi.

Pora¿enie pr¹dem
elektrycznym powoduje
poparzenia, poœrednio
st³uczenia oraz ciê¿kie
uszkodzenia cia³a, nawet
do pora¿enia œmiertelnego.

14. Kontakt z elementami

pod ciœnieniem wy¿szym
od atmosferycznego.

Wê¿e zasilaj¹ce narzêdzia
z napêdem pneumatycz-
nym – najczêœciej w wyni-
ku wyrwania koñcówki
lub uszkodzenia samego
wê¿a.

Urazy cia³a – szczególnie
koñczyn i g³owy (czêste
urazy oka).

15. Przeci¹¿enie uk³adu miêœ-

niowo-szkieletowego,
szkodliwy ruch.

Przenoszenie pojemników
z farb¹ oraz elementów
rusztowania czy podestu.
Ustawianie drabin, mon-
ta¿ podestów i rusztowañ.

Urazy uk³adu miêœnio-
wo-szkieletowego (na-
ci¹gniêcia zwichniêcia),
przepuklina.

16. Wymuszona pozycja

cia³a.

Praca w trudno dostêp-
nych miejscach, ograni-
czone miejsca pracy. Praca
z drabiny.

Schorzenia uk³adu miêœ-
niowo-szkieletowego
o charakterze zwyrodnie-
niowym.

17. Kontakt z substancjami

chemicznymi.

Substancje zawarte w sto-
sowanych:
• szpachlach,
• farbach,
• podk³adach oraz
• preparatach do czyszcze-

nia narzêdzi.

W przypadku wdychania
lub po³kniêcia:
• reakcje halucynogenne,
• bóle i zawroty g³owy,
• zatrucia,
• alergie (najczêœciej wy-

sypki i choroby skóry),

• astma.
Podra¿nienie uk³adu od-
dechowego, ciê¿kie urazy
oczu oraz skóry (zw³asz-
cza w przypadku u¿yt-
kowania farb na bazie
wapna).

październik 2007

5

5/2.A.3. Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku pracy malarza budowlanego

OPINIE

Rozdział 5/2.A.3.

1

2

3

4

18. Zapylenie.

Py³ unosz¹cy siê w powie-
trzu podczas:
• oczyszczania powierzch-

ni œcian,

• przygotowywania, np.

g³adzi gipsowej,

• sprz¹tania po zakoñczo-

nej pracy.

Podra¿nienie uk³adu od-
dechowego. Urazy oczu.

19. Ha³as o natê¿eniu prze-

kraczaj¹cym wartoœæ
progu dzia³ania 80 dB.

Pracuj¹ce na budowie
maszyny (zw³aszcza du¿e
maszyny budowlane
i urz¹dzenia do obróbki
betonu).

Uszczerbek s³uchu.

20. Wibracje.

Stosowanie wibracyjnych
narzêdzi do mieszania
farb, zbijania tynków,
szlifierek, itp.

Choroby uk³adu ruchu
i uk³adu nerwowego.

21. Zmienny mikroklimat.

Praca na otwartej prze-
strzeni, zw³aszcza w okre-
sie jesienno-zimowym, ale
tak¿e w czasie upa³ów.

Praca w zimie w pomiesz-
czeniach zamkniêtych
przy otwartych oknach.

Choroby uk³adu oddecho-
wego, w tym najczêœciej
przeziêbienia. Podczas
upa³ów mo¿e dochodziæ
tak¿e do przegrzanie
organizmu lub nawet
udarów s³onecznych.

Mog¹ wyst¹piæ tak¿e
omdlenia.

6. Stosowane œrodki profilaktyczne

Środki
ochronne

Malarz ma do dyspozycji œrodki ochrony indywidualnej:

l

okulary ochronne,

l

maskê przeciwpy³ow¹,

l

kombinezon z tkanin impregnowanych,

l

rêkawice ochronne z vitonu,

l

he³m ochronny,

l

buty z podeszw¹ antypoœlizgow¹.

Odzież robocza

Malarza wyposa¿ono tak¿e w odzie¿ i obuwie robocze, w tym:

l

rêkawice robocze oraz

l

kurtkê zimow¹ na okres jesienno-zimowy.

Instrukcje

Na stanowisku pracy malarz ma do dyspozycji instrukcje:

l

wykonywania prac malarskich,

l

postêpowania z materia³ami stosowanymi przy pracach malarskich,

l

wykonywania prac na wysokoœci,

l

transportu wewnêtrznego,

l

przeciwpo¿arow¹.

6

październik 2007

OPINIE

5. Ryzyko zawodowe

Rozdział 5/2.A.3.

Środki
profilaktyczne

Inne œrodki i dzia³ania profilaktyczne, to:

l

podrêczny sprzêt ppo¿.,

l

apteczka pierwszej pomocy,

l

okresowe przegl¹dy sieci, narzêdzi (wszystkie zauwa¿one usterki usuwane s¹
na bie¿¹co),

l

okresowe szkolenia bhp i badania lekarskie.

Pracodawca zapewnia te¿ sta³y nadzór nad stanem technicznym narzêdzi, sprzêtu
oraz prac¹ malarza.

Szkolenia

Szkolenia z zakresu bhp (instrukta¿e stanowiskowe w zakresie uzupe³niaj¹cym)
prowadzone s¹ zawsze, w przypadku:

l

wprowadzenia do stosowania nowych materia³ów o innych w³aœciwoœciach fi-
zycznych i sk³adzie chemicznym ni¿ stosowane dotychczas, które mog¹ mieæ
niekorzystny wp³yw na organizm ludzki,

l

zmiany miejsca i zakresu wykonywanych prac,

l

wprowadzenia nowego sprzêtu pomocniczego.

PRZYKŁAD

Ponowny instrukta¿ (uzupe³niaj¹cy) prowadzony jest zawsze, po przeniesieniu pracownika na inny
plac budowy lub inny obiekt na tej budowie, np. do malowania konstrukcji stalowych.

PRZYKŁAD

Pracownik odbywa ponowny instrukta¿ (uzupe³niaj¹cy) ka¿dorazowo po zmianach wykorzystywa-
nego sprzêtu pomocniczego, np. po wprowadzeniu do u¿ytkowania rusztowania wisz¹cego.

7. Statystyka wypadków na stanowisku pracy
za ostatnie 5 lat

W ostatnich piêciu latach na stanowisku zanotowano jedynie jeden „lekki” wy-
padek przy pracy. By³ to upadek pracownika z wysokoœci ok. 0,8 m. Malarz wy-
konywa³ pracê z prowizorycznego podestu wykonanego z desek przypadkowo
znalezionych na budowie, ustawionych na bloczkach betonowych. Poniewa¿ kon-
strukcja nie by³a stabilna, w pewnym momencie pracownik straci³ równowagê
i spad³ z tego podestu.

Zagro¿enie zosta³o ograniczone przez:

l

wprowadzenie zakazu wykonywania podestów z materia³ów przypadkowych
(odpowiedni zapis w instrukcji bhp prac malarskich),

l

zapewnienie malarzom odpowiednich materia³ów do wykonywania podestów
do prac na niewielkiej wysokoœci (do 1 m).

W analogicznym okresie nie zanotowano ¿adnego przypadku choroby zawo-
dowej.

październik 2007

7

5/2.A.3. Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku pracy malarza budowlanego

OPINIE

Rozdział 5/2.A.3.

8. Karta oceny ryzyka zawodowego

Poni¿sza karta oceny ryzyka zawodowego zosta³ opracowana w skali trójstopnio-
wej wg PN-N-18002.
Jest to karta modelowa, w zwi¹zku z czym, dla konkretnego malarza w da-
nym zak³adzie pracy czy konkretnym miejscu wykonywania prac, karta oceny
ryzyka zawodowego mo¿e zawieraæ inne zagro¿enia – specyficzne dla tego miej-
sca pracy oraz czynnoœci wykonywanych przez zatrudnionego w Pañstwa za-
k³adzie pracownika.

PRZYKŁAD

Jeœli na budowie bêd¹ wykorzystywane inne farby ni¿ wodne, pojawi¹ siê zagro¿enia zwi¹zane ze sto-
sowaniem tych farb i ich rozpuszczalników.

PRZYKŁAD

Je¿eli zachodzi potrzeba pomalowania elementów niedostêpnych z rusztowania, pojawiaj¹ siê za-
gro¿enia zwi¹zane z wykonywaniem prac na wysokoœci. Elementy tych zagro¿eñ znajd¹ Pañstwo
przy ocenach ryzyka zawodowego dla czynnoœci wykonywanych przez dekarzy i murarzy.

Nale¿y tak¿e pamiêtaæ, ¿e wynik poni¿szej oceny ryzyka zawodowego uwzglêdnia
zastosowanie œrodków ograniczaj¹cych wyszczególnione zagro¿enia.

Przypominamy tak¿e, ¿e pracownik powinien byæ zapoznany z kart¹ oceny razem
z kart¹ identyfikacji zagro¿eñ.

8

październik 2007

OPINIE

5. Ryzyko zawodowe

Rozdział 5/2.A.3.

Rozdzia³

5/2.A.3.

Rozdzia³

5/2.A.3.

KARTA

OCENY

RYZYKA

ZAWODOWEGO

Data

…...........

Numer

Karty

....................................

Sporz¹dzi³

zespó³

Stanowisko

pracy

Malarz

budowlany

Liczba

nara¿onych

........................

............................................................

............................................................

............................................................

Charakterystyka

stanowiska

pracy:

•

przygotowanie

materia³ów

i

narzêdzi

oraz

sprzêtu

pomocniczego,

•

przygotowanie

powierzchni

do

malowania,

•

nak³adanie

pow³ok

malarskich,

•

utrzymywanie

porz¹dku

na

stanowisku

pracy

i

sprz¹taniu

po

robotach.

Malarza

wyposa¿ono

w:

•

kombinezon

z

materia³u

powlekanego,

•

okulary

ochronne,

•

maskê

filtruj¹c¹

(przeciwpy³ow¹),

•

ochronniki

s³uchu,

•

he³m

ochronny,

•

rêkawice

ochronne,

•

buty

z

podeszw¹

antypoœlizgow¹,

•

odzie¿

i

obuwie

robocze

(rêkawice,

kurtka

na

okres

jesienno-zimowy),

•

instrukcje:

wykonywania

prac

malarskich,

prac

na

wysokoœci,

obs³ugi

narzêdzi

rêcznych

z

napêdem

elektrycznym,

transportu

wewnêtrznego,

ppo¿.

oraz

•

apteczkê

pierwszej

pomocy

i

podrêczny

sprzêt

ppo¿.

Malarz

wykorzystuje

w

pracy:

•

pistolet

wysokociœnieniowy

o

zredukowanym

ciœnieniu

(lub

z

napêdem

elektrycznym),

•

szlifierki

i

polerki

rêczne,

•

mieszalnik

mechaniczny,

•

narzêdzia

budowlane

i

malarskie,

•

szlifierki

oscylacyjne,

•

narzêdzia

i

elektronarzêdzia

do

zbijania

tynków.

Podstawowe

materia³y

to:

•

szpachlówka

na

bazie

nienasyconej

¿ywicy

poliestrowej,

•

g³adŸ

tynkarska,

•

podk³ady

gruntuj¹ce,

•

farby

emulsyjne

organiczne:

silikonowe

(krzemoorganiczne),

akrylowe,

silikonowo-akrylowe

oraz

nieorganiczne

(mineralne)

–

farby

wapienne,

cementowe,

krzemianowe

(silikatowe).

Dokumenty

odniesienia:

•

rozp.

MPiPS

z

26.9.1997

r.

w

sprawie

ogólnych

przepi

-

sów

bhp

(tj.

Dz.U.

z

2003

r.

Nr

169,

poz.

1650,

ze

zm.),

•

rozp.

MI

z

6.2.2003

r.

w

sprawie

bhp

podczas

wyko

-

nywania

robót

budowlanych

(Dz.U.

Nr

47,

poz.

401),

•

rozp.

MG,PiPS

z

14.1.2004

r.

w

sprawie

bhp

przy

czyszczeniu

powierzchni,

malowaniu

natryskowym

i

natryskiwaniu

cieplnym

(Dz.U.

Nr

16,

poz.

156),

•

rozp.

MPiPS

z

29.11.2002

r.

w

sprawie

najwy¿szych

dopuszczalnych

stê¿eñ

i

natê¿eñ

czynników

szkodli-

wych

dla

zdrowia

w

œrodowisku

pracy

(Dz.U.

Nr

217,

poz.

1833,

ze

zm.),

•

rozp.

MZ

z

3.10.2004

r.

w

sprawie

bezpieczeñstwa

ihigieny

pracy

zwi¹zanej

z

wystêpowaniem

w

miejscu

pracy

czynników

chemicznych

(Dz.U.

z

2005

r.

Nr

11,

poz.

86),

•

rozp.

MZ

z

2.9.2003

r.

w

sprawie

oznakowania

opa

-

kowañ

substancji

niebezpiecznych

i

preparatów

nie

-

bezpiecznych

(Dz.U.

Nr

173,

poz.

1679,

ze

zm.),

•

rozp.

MPiOS,

MPC,

MZ

z

13.4.1951

r.

w

sprawie

bez

-

pieczeñstwa

pracy

przy

sprê¿arkach

powietrznych

(Dz.U.

Nr

22,

poz.

174),

•

rozp.

MPiPS

z

14.3.2000

r.

w

sprawie

bhp

przy

rêcz

-

nych

pracach

transportowych

(Dz.U.

Nr

26,

poz.

313,

ze

zm.),

•

rozp.

MSWiA

z

21.4.2006

r.

w

sprawie

ochrony

prze

-

ciwpo¿arowej

budynków,

innych

obiektów

budowla

-

nych

i

terenów

(Dz.U.

Nr

80,

poz.

563),

•

Polska

Norma

PN-N-18002,

•

instrukcje

zak³adowe.

WZÓR

Rozdział 5/2.A.3.

9

Lp.

Zagro¿enie

ród³o

zagro¿enia

Wyniki

pomiarów

Ciê¿koœæ

szkód

Prawdopodobieñstwo

Oszacowanie

ryzyka

Dzia³ania

profilaktyczne

12

3

4

5

6

7

1.

Po¿ar.

Materia³y

³atwopalne,

w

tym:

drewno,

papa,

lepik,

lakiery.

Instalacje

elektryczne

igazowe

malowanego

obiektu

(szczególnie

w

budynkach

remontowanych).

Zagro¿enia

wystêpuj¹

zw³asz

-

cza

w

przypadku:

•

nieprzestrzegania

przepisów

ppo¿.

(zaprószenie

ognia),

•

wykonywania

i

u¿ytkowania

prowizorek.

Du¿a

Ma³o

prawdopodobne

Œrednie

–

dopuszczalne

Zakaz

u¿ywania

otwartego

ognia

i

palenia

tytoniu

w

miejscach

nie

-

dozwolonych.

Oznakowania

stref

zagro¿enia

tablicami

zakazuj¹cymi

wejœcie

z

otwartym

ogniem.

Monta¿

instalacji

elektrycznych,

przegl¹dy

i

konserwacje

instalacji

i

sprzêtu

elek

-

trycznego

wykonywane

przez

osoby

o

odpowiednich

kwalifikacjach.

Zapewnienie

podrêcznego

sprzêtu

ppo¿.

Stosowanie

obowi¹zuj¹cych

instrukcji,

w

tym

ppo¿.

2.

Kontakt

z

pojazdami

w

ruchu

–

potr¹cenie,

przygniecenie.

Poruszaj¹ce

siê

po

placu

budowy

samochody

i

sprzêt

budowlany.

Du¿a

Ma³o

prawdopodobne

Œrednie

–

dopuszczalne

Stosowanie

instrukcji

transportu

wewn¹trzzak³adowego

i

instrukcji

bezpieczeñstwa

na

budowie.

Dzia-

³ania

organizacyjne

ograniczaj¹ce

poœpiech.

Zalecenie

zachowania

nale-

¿ytej

ostro¿noœci.

Obowi¹zek

zapew-

nienia

pomocy

operatorowi

maszyny

w

trakcie

trudniejszych

manewrów

lub

podczas

z³ej

widocznoœci.

3.

Spadaj¹ce

przedmioty

–

uderzenie,

przygniecenie.

Nieprawid³owo

sk³adowane:

•

pojemniki

z

materia³ami,

•

narzêdzia,

•

elementy

sprzêtu

pomocni

-

czego.

Du¿a

Ma³o

prawdopodobne

Œrednie

–

dopuszczalne

Stosowanie

instrukcji

bhp

prac

malarskich,

w

zakresie

prawid³owego

sk³adowania

materia³ów

i

narzêdzi

w

miejscu

wykonywania

prac.

Kate

-

goryczny

zakaz

pracy

„jeden

nad

drugim”.

Dba³oœæ

o

³ad

i

porz¹dek

na

stanowisku

pracy.

Stosowanie

œrodków

ochrony

indywidualnej

–

he³mu

ochronnego,

rêkawic

i

obuwia

roboczego.

Zalecenie

zachowania

nale¿ytej

ostro¿noœci.

Dzia³ania

orga

-

nizacyjne

ograniczaj¹ce

poœpiech.

Rozdział 5/2.A.3.

WZÓR

10

12

3

4

5

6

7

4.

Po³o¿enie

stanowiska

pracy

na

poziomie

ró¿

-

nym

od

powierzchni

otoczenia

–

upadek

na

ni¿szy

poziom.

Podest,

drabina,

rusztowanie

sta³e

i

wisz¹ce.

Zabrudzone:

schody,

wejœcia

na

wy¿sze

kondygnacje

budyn

-

ku

i

wejœcia

na

rusztowania.

Du¿a

Ma³o

prawdopodobne

Œrednie

–

dopuszczalne

Kontrole

prawid³owoœci

stanu

tech

-

nicznego

podestów,

drabin,

ruszto

-

wañ

i

stosowania

ich

zgodnie

z

prze

-

znaczeniem.

Bezwzglêdne

przestrze

-

ganie

instrukcji

bhp

prac

malarskich

i

instrukcji

prac

na

wysokoœci.

Zapewnienie

osób

o

odpowiednich

kwalifikacjach

(firm

specjalistycznych)

do

monta¿u

wy¿szych

rusztowañ.

£ad

i

porz¹dek

na

i

wokó³

stanowiska

pracy.

Zachowanie

nale¿ytej

ostro¿

-

noœci.

Dzia³ania

organizacyjne

ograni-

czaj¹ce

poœpiech.

5.

Wpadniêcie,

spadniêcie.

Zag³êbienia

terenu

na

budowie,

otwory

stropowe

bez

zabez-

pieczeñ,

niezabezpieczone

klatki

schodowe.

Du¿a

Ma³o

prawdopodobne

Œrednie

–

dopuszczalne

Poruszanie

siê

po

budowie

wy³¹cznie

w

miejscach

dozwolonych.

Ozna-

kowanie

ci¹gów

komunikacyjnych,

wygrodzenia

miejsc

szczególnie

niebezpiecznych.

Stosowanie

odzie¿y

i

obuwia

roboczego

oraz

he³mu

ochronnego.

Zalecenie

zachowania

nale¿ytej

ostro¿noœci.

Dzia³ania

orga-

nizacyjne

ograniczaj¹ce

poœpiech.

6.

Poœlizgniêcie,

upadek

na

tej

samej

p³aszczyŸnie.

Nierówny,

mokry

i

œliski

teren

budowy

na

zewn¹trz

i

wew

-

n¹trz

obiektu.

Zabrudzone,

œliskie

podesty,

rusztowania.

Ba³agan

na

stanowisku

pracy

i

dojœciach

do

niego

(m.in.

roz

-

lane

farby,

Ÿle

sk³adowane

puste

opakowania

i

narzêdzia).

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Dba³oœæ

o

³ad

i

porz¹dek

w

miejscu

wykonywania

prac.

Usuwanie

rozla

-

nej

farby

i

uprz¹tanie

innych

mate

-

ria³ów

oraz

odpadów

bez

zbêdnej

zw³oki.

Przestrzeganie

stosowania

odzie¿y

i

obuwia

roboczego

oraz

he³mu

ochronnego.

Dzia³ania

organi

-

zacyjne

ograniczaj¹ce

poœpiech.

Zalecenie

zachowania

nale¿ytej

ostro¿noœci.

WZÓR

Rozdział 5/2.A.3.

11

12

3

4

5

6

7

7.

Kontakt

z

nierucho

-

mymi

elementami

–

uderzenie.

Elementy

obiektu,

wejœcia,

elementy

konstrukcyjne

rusztowañ,

podestów,

drabin.

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Dba³oœæ

o

³ad

i

porz¹dek

w

miejscu

wykonywania

pracy.

Stosowanie

odzie¿y,

obuwia,

rêkawic

roboczych

oraz

he³mu

ochronnego.

Dzia³ania

organizacyjne

ograniczaj¹ce

poœpiech.

Zachowanie

nale¿ytej

ostro¿noœci,

zw³aszcza:

•

w

trakcie

wchodzenia

na

rusztowa

-

nie

i

schodzenia

z

niego

oraz

•

w

w¹skich

przejœciach

i

dojœciach.

8.

Kontakt

z

ruchomymi

elementami

–

uderzenie.

Drzwi

i

okna

obiektu

budo

-

wlanego.

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Stosowanie

odzie¿y,

obuwia,

rêkawic

roboczych,

he³mu

ochronnego.

Dzia

-

³ania

organizacyjne

ograniczaj¹ce

poœpiech.

Zalecenie

zachowania

nale¿ytej

ostro¿noœci,

zw³aszcza

w

wejœciach

do

obiektu

budowlanego

i

w

s¹siedztwie

otwartych

okien.

9.

Kontakt

z

ostrymi

i

szorstkimi

krawêdziami.

Elementy

obiektu,

rusztowañ,

narzêdzi,

krawêdzie

pojemni-

ków

metalowych

(najczêœciej

w

trakcie

otwierania

–

zamyka-

nia).

Powierzchnia

malowanych

œcian

(najczêœciej

w

trakcie

czyszczenia).

Œrednia

Prawdopodobne

Œrednie

Przestrzeganie

instrukcji

obs³ugi

wykorzystywanych

w

pracy

narzêdzi.

Kontrola

stanu

technicznego

narzê-

dzi,

natychmiastowe

usuwanie

zauwa¿onych

usterek,

ewentualna

wymiana

na

sprzêt

wolny

od

wad.

Dba³oœæ

o

³ad

i

porz¹dek

w

miejscu

pracy.

Dzia³ania

organizacyjne

ograni

-

czaj¹ce

poœpiech.

Stosowanie

odzie¿y

i

rêkawic

roboczych.

10.

Kontakt

z

elementami

w

ruchu

–

uderzenie,

pochwycenie.

Ruchome

elementy

elektrona

-

rzêdzi

(mieszalnik,

szlifierka

oscylacyjna).

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Kontrola

sprawnoœci

narzêdzi

i

ich

odpowiedni

dobór

do

wykonywa

-

nych

czynnoœci.

Zakaz

pracy

w

ubra

-

niu

z

luŸnymi

po³ami,

niedopiêtymi

rêkawami,

zabanda¿owanymi

d³oñmi,

itp.

Zwrócenie

uwagi

na

zachowanie

nale¿ytej

ostro¿noœci.

Rozdział 5/2.A.3.

WZÓR

12

12

3

4

5

6

7

11.

Praca

z

u¿yciem

narzêdzi

bez

napêdu

mechanicznego.

Narzêdzia

rêczne,

w

tym

szczególnie

–

szczotki

drucia

-

ne,

szpachelki,

pace,

zdzieraki,

m³otki,

itp.

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Odpowiednia

technika

wykonywania

prac,

kontrola

sprawnoœci

narzêdzi

(wymiana

uszkodzonych).

Stosowanie:

•

okularów

ochronnych,

•

rêkawic

roboczych.

Dzia³ania

organizacyjne

ograniczaj¹ce

poœpiech.

Zachowanie

nale¿ytej

ostro¿noœci.

Rozwa¿ane

jest

prze

-

prowadzenie

dodatkowego

instrukta

-

¿u

w

zakresie

pos³ugiwania

siê

tego

typu

narzêdziami.

12.

Odpryski

czynnika

materialnego.

Fragmenty

tynku,

od³amki

drutów

szczotek

–

podczas

przygotowywania,

oczyszcza-

nia

powierzchni

przed

malo-

waniem.

Du¿a

Ma³o

prawdopodobne

Œrednie

–

dopuszczalne

Przestrzeganie

instrukcji

prac

malarskich,

zw³aszcza

w

jej

czêœci

dotycz¹cej

oczyszczania

i

przygoto-

wywania

pod³o¿a

do

malowania.

Stosowanie:

•

odzie¿y

roboczej,

•

rêkawic

oraz

•

okularów

ochronnych.

Dzia³ania

organizacyjne

ograniczaj¹ce

poœpiech.

Zachowanie

nale¿ytej

ostro¿noœci.

13.

Pr¹d

elektryczny

o

n

a-

piêciu

do

1

kV.

Instalacja

elektryczna

obiektu

budowlanego,

instalacje

zasila

-

j¹ce

teren

budowy,

przenoœne

Ÿród³a

oœwietlenia

miejscowe

-

go,

instalacja

narzêdzi

rêcznych.

Zagro¿enia

ujawniaj¹

siê

szcze

-

gólnie

przy

wykorzystywaniu

prowizorek,

wykonywaniu

napraw

przez

osoby

nieupo

-

wa¿nione

czy

u¿ywaniu

nie

-

sprawnych

instalacji,

narzêdzi.

Du¿a

Ma³o

prawdopodobne

Œrednie

–

dopuszczalne

Zapewnienie

sprawnoœci

instalacji

i

urz¹dzeñ

elektrycznych,

w

tym

celu

prowadzono

okresowe

kontrole

i

przegl¹dy,

w

tym

kontrola

zabez

-

pieczeñ

przeciwpora¿eniowych.

Przestrzeganie

zakazu

wykonywania

prac

przy

urz¹dzeniach

elektrycznych

przez

osoby

nieupowa¿nione.

Zakaz

stosowania

tzw.

„prowizorek”.

WZÓR

Rozdział 5/2.A.3.

13

12

3

4

5

6

7

14.

Kontakt

z

elementami

pod

ciœnieniem

wy¿

-

szym

od

atmosferycz

-

nego.

Wê¿e

zasilaj¹ce

narzêdzia

z

napêdem

pneumatycznym

–

najczêœciej

w

wyniku

wyrwa

-

nia

koñcówki

lub

uszkodzenia

wê¿a.

Du¿a

Ma³o

prawdopodobne

Œrednie

–

dopuszczalne

Kontrola

sprawnoœci

instalacji

sprê

-

¿onego

powietrza

–

zw³aszcza

stanu

po³¹czeñ

i

wê¿y.

Regularne

spraw

-

dzanie

stanu

technicznego

narzêdzi

z

napêdem

pneumatycznym.

Stoso

-

wanie

rêkawic

roboczych,

he³mu

i

okularów

ochronnych.

Zalecenie

zachowania

nale¿ytej

ostro¿noœci.

15.

Przeci¹¿enie

uk³adu

miêœniowo-szkieleto

-

wego,

szkodliwy

ruch.

Przenoszenie

pojemników

z

farb¹

oraz

elementów

rusztowania

czy

podestu.

Ustawianie

drabin,

monta¿

podestów

i

rusztowañ.

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Przestrzeganie

instrukcji

transportu

wewn¹trzzak³adowego

(technika

rêcznych

prac

transportowych).

Dodatkowe

szkolenia

w

tym

zakresie

(m.in.

przypomnienie

normatywów

dŸwigania,

zasad

pracy

zespo³owej).

Stosowanie

obuwia

i

rêkawic

ro-

boczych.

Dzia³ania

organizacyjne

ograniczaj¹ce

poœpiech.

Zalecenie

zachowania

nale¿ytej

ostro¿noœci.

16.

Wymuszona

pozycja

cia³a.

Praca

w

trudno

dostêpnych

miejscach,

ograniczone

miejsca

pracy.

Praca

z

drabiny.

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Przestrzeganie

instrukcji

prac

malar-

skich

–

stosowanie

odpowiednich

narzêdzi

i

œrodków

pomocniczych.

PrzemiennoϾ

wykonywania

prac

w

miejscach

trudnodostêpnych.

Dzia³ania

organizacyjne

ograniczaj¹ce

poœpiech.

Zalecenie

zachowania

nale

-

¿ytej

ostro¿noœci.

17.

Kontakt

z

substancjami

chemicznymi.

Substancje

zawarte

w

stoso

-

wanych:

•

szpachlach,

•

farbach,

•

podk³adach

oraz

•

preparatach

do

czyszczenia

narzêdzi.

Ma³a

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Przestrzeganie

instrukcji

prac

malar

-

skich:

stosowanie:

odzie¿y,

rêkawic,

okularów

ochronnych.

Rozdział 5/2.A.3.

WZÓR

14

12

3

4

5

6

7

18.

Zapylenie.

Py³

unosz¹cy

siê

w

powietrzu

podczas:

•

oczyszczania

powierzchni

œcian,

•

przygotowywania,

np.

g³adzi

gipsowej,

•

sprz¹tania

po

zakoñczonej

pracy.

Ma³a

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Przypomnienie,

w

trakcie

dodatko

-

wego

szkolenia

–

zasad

przygotowy

-

wania

materia³ów,

tak

aby

iloϾ

powsta³ego

py³u

by³a

mo¿liwie

najmniejsza.

Stosowanie:

•

okularów

ochronnych,

•

maski

filtruj¹cej

(przeciwpy³owej),

•

odzie¿y

i

rêkawic

roboczych.

Dodatkowe

szkolenia

z

zasad

u¿ytko

-

wania

ochron

uk³adu

oddechowego.

Zwrócenie

uwagi

na

koniecznoϾ

zwil¿ania

sypkich

odpadów

przed

rozpoczêciem

prac

porz¹dkowych.

19.

Ha³as

o

natê¿eniu

prze-

kraczaj¹cym

wartoϾ

progu

dzia³ania

80

dB.

Pracuj¹ce

na

budowie

maszyny

(zw³aszcza

du¿e

maszyny

bu-

dowlane

i

urz¹dzenia

do

ob-

róbki

betonu).

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Stosowanie

ochronników

s³uchu.

Organizacja

pracy

umo¿liwiaj¹ca

przemiennoϾ

wykonywanych

czyn-

noœci

(w

przypadku

zaistnienia

takiej

koniecznoœci).

20.

Wibracje.

Stosowanie

wibracyjnych

na-

rzêdzi

do

mieszania

farb,

zbija-

nia

tynków,

szlifierek,

itp.

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Stosowanie

narzêdzi

z

uk³adami

wibroizolacji,

przestrzeganie

norm

czasu

pracy.

21.

Zmienny

mikroklimat.

Praca

na

otwartej

przestrzeni,

zw³aszcza

w

okresie

jesien

-

no-zimowym,

ale

tak¿e

w

cza

-

sie

upa³ów.

Praca

w

zimie

w

pomieszcze

-

niach

zamkniêtych

przy

otwar

-

tych

oknach.

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

U¿ywanie

przydzielonych

sortów

ubraniowych

z

uwzglêdnieniem

aktu

-

alnych

warunków

atmosferycznych.

Napoje

gor¹ce

(jesieñ

–

zima)

oraz

ch³odz¹ce

(upa³y).

PrzemiennoϾ

wykonywania

prac

lub

zmiany

czasu

rozpoczêcia

–

zakoñczenia

prac.

Przeniesienie

do

wykonywania

innych

prac

w

przypadku

z³ych

warunków

atmosferycznych.

Uwagi:

Brak

lub

niestosowanie

zabezpieczeñ

powoduje

podwy¿szenie

kategorii

ryzyka,

tzn.

zwiêksza

prawdopodobieñstwo

zaistnienia

wypadku,

choroby.

Zatwierdzi³:

WZÓR

Rozdział 5/2.A.3.

15

Rozdział 5/2.A.3.

WZÓR

16