Gramatyka i słownik języka elfów leśnych J R R TOLKIEN

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

David Salo

Silvan

Z angielskiego przełożył

Sebastian „Vindálf” Domagała

GooldMaggot & Niezapominka

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

Projekt okładki

Ryszard

„

Galadhorn” Derdziński

Herb na okładce wykonała

Joanna

„

Adaneth” Dzrzewowska

Konsultacja merytoryczna

Joanna

„

Adaneth” Drzewowska

GooldMaggot & Niezapominka 2006

Skład i łamanie

Sebastian

„

Vindálf” Domagała

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

WSTĘP

Język leśny opisany w niniejszym tekście jest nowym tworem, którego nie

znajdziesz w pracach J.R.R. Tolkiena. Jakkolwiek jest niewątpliwie oparty na

językowej twórczości Mistrza, przede wszystkim zaś na ilkorinie i doriathrinie

Tolkiena (które zostały wyparte przez sindarin), na kilku słowach i nazwach, którymi

mówiono w językach Ossiriandu, Lórien czy Mrocznej Puszczy i w pewnym zakresie

na jednym z wczesnych języków Tolkiena – języku Gnomów. Zamierzono również, by

precyzyjnie pasował do ogólnego drzewa języków elfickich Tolkiena. Prawie wszystkie

z tych słów mogą wywodzić się ze wspólnoeldarińskich tematów poprzez konse-

kwentne stosowanie zmian dźwiękowych i wiele z tych słów ma swe odpowiedniki w

quenya czy sindarinie.

Jednakże dokładne formy i gramatyka są całkowicie wymyślone; szczegóły

fonologii języka leśnego, stosunki pomiędzy różnymi dialektami zostały wynalezione,

aczkolwiek w sposób przekonujący; w żadnych pracach Tolkiena nie można znaleźć też

wielu spośród słów leśnego. Ponieważ Mistrz nie omawiał żadnych szczegółów leśnego

w swoich opublikowanych pracach, dało to twórcy znaczną swobodę w opisywaniu

tego języka nieco kompletniej, niż innych, takich jak quenya czy sindarin. Ma on

nadzieję, że będzie używany i lubiany: jako język sam w sobie, jako narzędzie pomocne

w wyobrażaniu sobie życia Elfów Leśnych i jako okno na skomplikowane, acz

fascynujące struktury elfickich języków Tolkiena.

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

KRÓTKI OPIS LEŚNEGO ELFICKIEGO

Ten dokument zachowano razem z kilkoma rzadkimi kopiami Czerwonej Księgi

pierwotnie przetrzymywanymi w Minas Tirith. Pomimo powiązania z innymi
dokumentami o tematyce lingwistycznej, jego zawartość udowadnia, że pierwotnie nie
został spisany razem z Czerwoną Księgą, a to, że się zachował, jest prawdopodobnie
dziełem przypadku. Zdaje się, że został spisany ręcznie we wczesnej Czwartej Erze, być
może za panowania Eldariona, a sporządzono go dla tych Gondorczyków, którzy
porozumiewali się z Zielonymi Elfami z Mrocznej Puszczy i Ithilien, i pragnęli chociaż
trochę poznać ich mowę. Imię i miejsce pobytu autora są nieznane; ale możemy
dedukować, że był człowiekiem z Gondoru, prawdopodobnie z Ithilien i że znał elfów,
których Legolas tam przyprowadził. Być może posiadał jakąś wiedzę o klasycznych
elfickich dziełach i pragnął wpoić swym czytelnikom informacje o nieprzerwanym
związku współczesnych mu Elfów Leśnych z Nandorami z Dawnych Dni. Znał również
quenejski i sindarin oraz miał dostęp do kopii Lhammas Penegoldha (do których ciągle
się w tekście odnosi), które były najwyraźniej bardziej kompletne niż fragmenty, które
przetrwały do naszych czasów – wszystkie te informacje winny być rozważane przez
tych, którzy chcą identyfikować go ze znaną postacią tamtego okresu. (Niektórzy
twierdzą, że autorem tego dokumentu miał być Findegil, który opracował słusznie
nazwaną Kenta Menesselion Andunóressen.)

Użyte tutaj skróty oznaczają: L. (leśny z Lórien), M. (leśny z Mrocznej Puszczy) i

O. (ossiriandzki). Gdy nazwa „leśny” jest użyta bez żadnych innych określeń, oznacza
to, że w danym tekście jest mowa o leśnym z Mrocznej Puszczy.

DŹWIĘKI

Dźwięki leśnego z Mrocznej Puszczy były prawie identyczne z sindarińskimi.

Główne różnice to: długie é i ê oraz ó i ô były zamkniętymi samogłoskami (jak w
quenya), zbliżając się, jednakże nie zamieniając w î i û; główny akcent padał w
większości słów na pierwszą sylabę.

Pomniejsze akcenty padały na każdą inną sylabę.

Spó

Spółłłłggggłłłłoski le

oski le

oski leśśśśnego z Mrocznej Puszczy

nego z Mrocznej Puszczy

Bezdźwięczne zwarte

tttt

Dźwięczne zwarte

gggg

Bezdźwięczne szczelinowe

ffff

ssss

Nosowe

Dźwięczne szczelinowe

vvvv

Inne

l, r

Samog

Samogłłłłoski le

oski le

oski leśśśśnego z Mrocznej puszczy

nego z Mrocznej puszczy

Monoftongi

i, e a, o, í, é, á, ó, ú

Dyftongi

ai, au, ie, io, iu, ui, uo

Dyftongi

ie, uo

stawały się wznoszącymi się dyftongami, gdy akcentowano ich drugi

element i wymawiano je podobnie (chociaż nie identycznie) jak

ye, wo

[/je/ i /ło/ - przy.

tłum.]. We wszystkich innych dyftongach akcent padał na pierwszy element. Dyftongi

io, iu

wymawiano różnie w zależności od mówiącego. Dyftong

mógłby być

wymawiany jako kombinacja dźwięków

oraz

, ale był często transkrybowany jako

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

i wymawiany podobnie do zaokrąglonego

(ö). Dyftong

zazwyczaj wymawiano

jak

phew

[/fju

ju/], ale niektórzy mówiący (a zwłaszcza Sindarowie) wymawiali je

jak sindarińskie

[podobne do niemieckiego ü].

Dźwięki leśnego z Lórien są znacznie mniej znane niż te z leśnego z Mrocznej

Puszczy, ale wiadomo, że pojawia się wśród nich spółgłoska

(która przeszła w

th, d

lub

w Mrocznej Puszczy). Samogłoski leśnego z Lórien zawierajały dyftongi

èi, ei, ou,

óu,

ale brakowało

au, ie, uo

èi

òu

reprezentują dźwięki, w których pierwszy element

był samogłoską dłuższą niż pierwszy element w

lub

. W transkrypcji (wszystkich,

które są znane w kontekście sindarinu)

są różnorodnie zapisywano: jako

ei, ou

lub

é, ó

;

či

było zawsze zapisywano jako

, a

ňu

jako

lub

au.

Skutkiem czego mamy

różne

Lórinand, Lourinan

„Lórien” z jednej strony, a

doum, daum

„mrok” z drugiej;

toteż później zostało ono przedstawione jako

dòum

Dźwięki ossiriandckiego zanotowane przez Peneglodha zawierają dźwięk

(szczelinowe

lub dźwięczne

), poza tym tylko dyftongi

ae, ai, au, iu, ui

i nosową

samogłoskę

, choć poza nimi istniały w nim dźwięki leśnego z Mrocznej Puszczy.

Prawdopodobnie ossiriandckie

były niższe lub bardziej otwarte niż we

wschodnioleśnym.

Przeg

Przegłłłłos

Przegłos w leśnym z Mrocznej Puszczy i Lórien był rzeczą, którą można było

przewidzieć; dotyczył on tylko krótkich samogłosek

. Wynikał on z istnienia

oraz

w następującej sylabie, które w kilku przypadkach zaniknęły, zaś w niektórych –

pozostały. Jest to najlepiej widoczne przy tworzeniu liczby mnogiej, ale może również
być zauważalne w różnicach pomiędzy tematami czasu teraźniejszego i przeszłego w
pewnych czasownikach.

Zmianami przegłosowymi były:

aaaa

eeee

lass

„liść”

lessin

„liście”

gwannen

„odszedłem”

gwenan

„odchodzę” [*wanyan-]

oooo

uuuu

orth

„góra”

urthin

„góry”

olum

„kielich”

ulmin

„puchary”

io > iu

liog

„wąż”

liugin

„węże”

Te zmiany zachodziły tylko w sylabie, która znajdowała się tuż przed

lub

(pierwotnie)

, które powodowały przegłos.

Redukcja samog

Redukcja samogłłłłosek

osek

Samogłoski superdługie występowały tylko w wyrazach jedno-sylabowych i były

redukowane do długich w wyrazach wielozgłoskowych, gdy były akcentowane (na
początku) i następowały po nich nie więcej niż jedna spółgłoska, z kolei były
redukowane do krótkich samogłosek, gdy były nieakcentowane i gdy następowały po
nich dwie lub więcej spółgłosek:

tôr

„król”

tóra

„króla”

gôd

„plama”

gódan

„plamię”

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

ale

rôth

„wzgórze”

Amroth

„wysokie wzgórze”

mîr

„kryształ”

mirlene

„łańcuch kryształów”

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

MORFOLOGIA

Nasze informacje o gramatyce leśnego elfickiego są znacznie bardziej skąpe niż

informacje o jego fonologii, głównie dlatego, że słowa i nazwy (pierwotna materia, w
której są zachowane starożytne formy leśnego) dają nam tylko kilka wskazówek o
strukturze zdań i morfologii; dzieje się tak, ponieważ Peneglodh w swoim Lhammas
zajmował się przede wszystkim prezentowaniem relacji fonetycznych pomiędzy
różnymi elfickimi językami bardziej, niż dostarczaniem danych o kompletnych
gramatykach któregokolwiek z nich. Większość naszych informacji o gramatyce
silvanu pochodzi zatem z języka Elfów Leśnych z Mrocznej Puszczy. Nie mamy
najmniejszej pewności, że nasze wiadomości o tej konkretnej odmianie języka Elfów
Leśnych stosują się do wszystkich języków Elfów Leśnych.

Szczególnie leśny z Mrocznej Puszczy wydaje się być dość prosty; liczba

morfologicznych czasów została zredukowana do dwóch (przeszłego i teraźniejszego),
a inne były wyrażane przy użyciu czasowników posiłkowych; liczba przypadków
została zmniejszona do trzech (mianownika, dopełniacza i celownika); były tylko dwie
liczby, pojedyncza i mnoga (kilka „podwójnych” form ograniczało się do naturalnych
par, takich jak oczy, uszy, ręce, zaś stopy zdają się wywodzić od liczby mnogiej). Stare
różnice takie, jak pomiędzy

rdzeniami na „i”

oraz

rdzeniami na „a”

czasowników

ustabilizowały się; czyli, praktycznie rzecz biorąc, istnieje tylko jedna grupa
koniugacyjna w leśnym z Mrocznej Puszczy, z kilkoma nieregularnymi czasownikami.
Z drugiej strony tworzenie nominalnej liczby mnogiej stało się raczej skomplikowane
(choć i tak jest prostsze, niż w sindarinie).

Czas

Czasownik

ownik

Czasownik leśny wykazuje trzy osoby (pierwszą, drugą, trzecią; rozróżnia się

formy liczby pojedynczej od form liczby mnogiej w pierwszej i trzeciej osobie, poufałą
„ty” i formalną „wy” w drugiej). W rzeczywistości używanie form poufałych i
formalnych różni się nieco od tego znanego w innych językach eldarińskich. W
praktyce forma poufała jest używana tylko wtedy, gdy zwracamy się bezpośrednio do
członków rodziny (poza rodzicami), np. małżonka, brata, siostry lub dziecka, bądź
bardzo bliskiego przyjaciela; i bardzo okazjonalnie, świadcząc o skrajnej pogardzie.
W innych przypadkach jest używana forma formalna. Praktycznie nie istnieje sytuacja,
w której człowiek zwracałby się do elfa jak do znajomego.

Wszystkie formy czasowników leśnego można utworzyć z dwóch tematów: czasu

teraźniejszego i czasu przeszłego. Temat czasu teraźniejszego zawsze kończy się na

-a

zaś czasu przeszłego na

-e

Z tematu czasu teraźniejszego tworzy się bezokolicznik, imiesłów czynny, tryb

rozkazujący i wszystkie odmienne formy czasu teraźniejszego. Bezokolicznik jest
identyczny z tematem czasu teraźniejszego bez końcówki; imiesłów czynny kończy się
na

-l

. Tryb rozkazujący jest tworzony z tematu czasu teraźniejszego bez końcówki

-a

(często) przedrostka

dodawanego na początku wyrazu (poza przy-padkami, gdy

słowo zaczyna się samogłoską). Co do czasu teraźniejszego patrz niżej.

Z tematu czasu przeszłego tworzy się wszystkie odmienne formy czasu przeszłego

i imiesłów bierny, który jest identyczny z tematem czasu przeszłego bez końcowego

-e

Gdy temat czasu przeszłego kończy się na

-lne

(tak jak

kolne

- „dźwigać”) imiesłów

bierny kończy się na

-lon

(np.

kolon

„dźwigany”).

Konstrukcja czasu przeszłego jest bardzo nieregularna; pełne wyjaśnienie jej form

byłoby bardzo długie i wymagałoby oparcia się nieco na historii leśnego z Mrocznej

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

Puszczy. Tutaj można tylko powiedzieć, że prawie wszystkie formy czasu przeszłego
zakładają wprowadzenie wrostka nosowego, czasami przed, a czasami po końcowej
spółgłosce tematu. W wielu przypadkach (tzw. „czasowników słabych”), kiedy rdzeń
tworzy temat teraźniejszy przy pomocy przyrostka, jest on opuszczany w czasie
przeszłym. W innym wypadku, czas przeszły jest tworzony przez przyrostek

-ene-

który

zastępuje

-a-

tematu czasu teraźniejszego.

Przykład mocnego czasownika:

nara

nara----

„opowiadać”

Bezokolicznik:

nara

„opowiadać”

Imiesłów czynny:

naral

„opowiadający”

Imiesłów bierny:

narn

„opowiedziany”

Czas teraźniejszy (nara-)

naran

„ opowiadam”

naram

„opowiadamy”

narag

„opowiadasz”

nara

narath

„opowiadacie”

naras

„(on, ona, ono) opowiada”

narar

„opowiadają”

Czas przeszły (narne-)

narnen

„opowiadałem”

narnem

„opowiadaliśmy”

narneg

„opowiadałeś, -aś”

narneth

„opowiadaliście”

narnes

„opowiadał, -a, -o”

narner

„opowiadali, -ły”

Tryb rozkazujący:

anar

nar

„mów(cie)!”

Przykład słabego czasownika

linda

linda----

„śpiewać”

Bezokolicznik:

linda

„śpiewać”

Imiesłów czynny:

lindal

„śpiewający”

Imiesłów bierny:

linden

„śpiewany”

Czas teraźniejszy (

linda

lindan

„śpiewam”

lindam

„śpiewamy”

lindag

„śpiewasz”

lindath

„śpiewacie”

linda

„śpiewa”

lindar

„śpiewają”

Czas przeszły (

lindene

lindenen

„śpiewałem”

lindenem

„śpiewaliśmy”

lindeneg

„śpiewałeś, -aś”

lindeneth

„śpiewaliście, -łyście”

lindenes

„śpiewał, -a, -o|

lindener

„śpiewali, -ły”

Tryb rozkazujący:

alind, lind

„śpiewaj(cie)!”

Czasy z

Czasy złłłłoooożżżżone

one

Wszystkie inne czasy są tworzone poprzez złożenie bezokolicznika lub imiesłowu

z czasownikiem posiłkowym. Tak powstaje wiele powszechnie używanych czasów: czas

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

przeszły dokonany, czas zaprzeszły, czas przyszły, a także tryb przypuszczający. Czas
przeszły dokonany i czas zaprzeszły są formowane poprzez złożenie imiesłowu biernego
i form czasownika

na-

(pierwotnie znaczącego „być”, ale teraz niewystępującego poza

takimi konstrukcjami). Poza poezją imiesłów zawsze jest umieszczany przed
czasownikiem posiłkowym.

Czas przeszły dokonany (śpiewał)

Linden nan

Linden nam

Linden nag

Linden nath

Linden nas

Linden nar

Czas zaprzeszły (był śpiewał)

linden nonen

linden nonem

linden noneg

linden noneth

linden no

linden nones

nes

linden noner

Czas przyszły i tryb przypuszczający są tworzone przez złożenie bezokolicznika z

czasownikiem

lela-

„iść”.

Czas przyszły (będzie śpiewał)

linda lelan

linda lelam

linda lelag

linda lelath

linda lelas

linda lelar

Tryb przypuszczający (śpiewałby)

linda lenden

linda lendem

linda lendeg

linda lendeth

linda lendes

linda lender

Pewni uczeni traktują wszystkie te formy jako pojedyncze słowa (np.

lindennas

lindalelas

); ale te dwie części są czasami oddzielone przez przysłówek lub (w poezji)

odwrócone. Jest to, niewątpliwie, coraz rzadziej spotykane i nie jest nigdy źle, gdy
miejsce przysłówka jest przed całym złożeniem.

Formy strony biernej są tworzone poprzez umiejscowienie zaimka

pen

a miejscu

podmiotu:

Lindenes pen

pen

pen lîr.

(dosł. „Śpiewał kto

kto

ktośśśś pieśń”) = „Pieśń była śpiewana.”

Rzeczownik

Rzeczownik w leśnym z Mrocznej Puszczy posiadał trzy przypadki. Pierwszy –

mianownik – był używany jako podmiot lub dopełnienie czasownika. Rozróżnić je
obydwa można było po szyku wyrazów, którym standardowo był czasownik-podmiot-
dopełnienie (VSO) z podmiotem lub dopełnieniem umieszczonym na początku dla
specjalnej emfazy.

VSO:

Sunges

Sunges gandor gwin.

„Harfista pi

piłłłł wino.”

SVO:

Gandor

Gandor sunges gwin

. „Harfista

Harfista

Harfista, który pił wino.”

OVS:

Gwin

Gwin sunges gandor.

„Win

Win

Wino

o, które harfista pił.”

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

Ostatni szyk (OVS) jest zazwyczaj unikany, gdy istnieje możliwość pomylenia

podmiotu i dopełnienia.

Drugi – dopełniacz – jest używany przymiotnikowo i zgodnie z typem

następującego rzeczownika:

gwin tóra

„wino króla”

gwin tur

gwin turion

ion

„wino królów”

Dopełniacz jest również używany z przyimkiem û „bez”:

Lind ûûûû líra be oron ûûûû thundion...

„Elf bez

bez

bez pieśni jak drzewo bez

bez

bez korzeni.”

Trzeci – celownik – jest używany jako dopełnienie dalsze i dopełnienia

przyimków; zazwyczaj poprzedza dopełnienie bliższe.

Ónes der gwinde

gwinde

gwinde mîr.

„Mężczyzna dał dziewczynie

dziewczynie

dziewczynie kryształ.”

Kennen or olbe

olbe

olbe filchin

. „Widziałem małego ptaszka na ga

na ga

na gałę

łę

łęzi

zi.”

Końcówkami przypadków są:

Liczba pojedyncza

Liczba mnoga

Mianownik

----øøøø

----in

Dopełniacz

----aaaa

----ion

ion

Celownik

----eeee

----iiiinnnn

Liczba mnoga zawsze wykazywała przegłos tam, gdzie istniała taka możliwość.

W Lórien końcówką celownika w liczbie pojedynczej zdaje się być

–i

, ale inne

końcówki były identyczne. Celownik liczby pojedynczej nie wykazywał przegłosu,
pomimo końcówki –

. Zdaje się, że przyczyną tego jest to, że wywodzi się ona ze

starszych

–en

bądź

–an

, które nie zmieniły się w

–i

, dopóki przegłos nie przestał

obowiązywać.

Mianownik liczby pojedynczej jest często różny formą od tematu innych

przypadków. Różni się on nie tylko samogłoską w liczbie mnogiej, ale mianownik
również często ma sylabę, która jest skracana w innych przypadkach; spółgłoski
tematu również mogą się zmieniać. Przykłady tych form poniżej.

1. Brak skrócenia się czy zmiany tematu i przegłosu:

urch

„ork”;

gwin

„wino”

l. poj.

l. mn.

l. poj.

l. mn.

Mianownik

urch

urchin

gwin

gwinin

Dopełniacz

urcha

urchion

gwina

gwinion

Celownik

urche

urchin

gwine

gwinin

2. Tylko przegłos:

lass

„liść”;

dorn

„dąb”

l. poj.

l. mn.

l. poj.

l. mn.

Mianownik

lass

llllessin

essin

dorn

durnin

Dopełniacz

lassa

lession

dorna

durniom

Celownik

lasse

lessin

dorne

durnin

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

3. Tylko skrócenie:

bereth

„męstwo”;

gilum

„gwiezdne światło”

l. poj.

l. mn.

l. poj.

l. mn.

Mianownik

bereth

berthin

gilum

gilmin

Dopełniacz

bertha

berthion

gilma

gilmion

Celownik

berthe

berthin

gilme

gilmin

4. Tylko zmiana tematu:

lunt

„łódź”;

gweth

„więź”

l. poj.

l. mn.

l. poj.

l. mn.

Mianownik

lunt

lundin

gweth

gwelin

Dopełniacz

lunda

lundion

gwela

gwelion

Celownik

lunde

lundin

gwele

gwelin

5. Przegłos i skrócenie:

olum

„kielich”;

galad

„drzewo”

l. poj.

l. mn.

l. poj.

l. mn.

Mianownik

olum

ulmin

galad

geldin

Dopełniacz

olma

ulmion

galda

geldion

Celownik

olme

ulmin

galde

geldin

6. Przegłos i zmiana tematu:

sarth

„kamień”;

ant

„most”

l. poj.

l. mn.

l. poj.

l. mn.

Mianownik

sarth

serdin

ant

endin

Dopełniacz

sarda

serdion

anda

endion

Celownik

sarde

serdin

ande

endin

7. Skrócenie się i zmiana tematu:

istil

„księżyc”;

ereth

„nasienie”

l. poj.

l. mn.

l. poj.

l. mn.

Mianownik

istil

isklin

ereth

erdin

Dopełniacz

iskla

isklion

erda

erdion

Celownik

iskle

isklin

erde

erdin

8. Przegłos, skrócenie się i zmiana tematu:

tarag

„róg”;

olof

„gałąź”

l. poj.

l. mn.

l. poj.

l. mn.

Mianownik

tarag

terchin

olof

ulbin

Dopełniacz

tarcha

terchion

olba

ulbion

Celownik

tarche

terchin

olbe

ulbin

9. Rzeczownik kończący się na

–o

zmienia je w

–w

w temacie:

golo

„wiedza”;

lano

„zagrożenie”

l. poj.

l. mn.

l. poj.

l. mn.

Mianownik

golo

gulwin

lano

lenwin

Dopełniacz

golwa

gulwion

lanwa

lenwion

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

Celownik

golwe

gulwin

lanwe

lenwin

10. Rzeczowniki kończące się na

–e

porzucają je w temacie:

fene

„biała chmura”;

thine

„wieczór”

l. poj.

l. mn.

l. poj.

l. mn.

Mianownik

fene

fenin

thine

thinin

Dopełniacz

fena

fenion

thina

thinion

Celownik

fene

fenin

thine

thinin

Liczba podwójna

Kilka rzeczowników posiada specjalną, podwójną formę, kiedy mają związek z

rzeczami, które tworzą naturalne pary. Forma liczby mnogiej jest używana, gdy
dotyczy więcej niż dwóch rzeczy lub dwóch, które nie tworzą naturalnej pary. Liczba
podwójna jest taka sama jak mnoga, ale brakuje jej końcówki

–in

, co oznacza, że gdy

nie ma przegłosu, liczba pojedyncza i podwójna są identyczne. Dopełniacz i celownik
posiadają

–a

–e

– końcówki liczby pojedynczej, np.

meb

„dwie ręce”,

meba

„dwóch

rąk”,

mebe

„dwóm rękom”.

Liczba pojedyncza

Liczba podwójna

Liczba mnoga

hind

„oko”

hind

„dwoje oczu”

hindin

„kilkoro oczu”

mab

„ręka”

meb

„dwie ręce”

mebin

„kilka rąk”

tal

„stopa”

tel

„dwie stopy”

telin

„kilka stóp”

thlôs

„ucho”

thlôs

„dwoje uszu”

thlósin

„kilkoro uszu”

Ró

Różżżżnice ossiriandzkiego rzeczownika

nice ossiriandzkiego rzeczownika

Lhammas

Peneglodha wzmiankuje tylko kilka szczegółów o rozbież-nościach.

Praktycznie nie wiemy nic o koniugacji czasownika w ossiriandz-kim, poza tym, że, jak
się zdaje, istniała tam znaczna różnica w tworzeniu imiesłowu biernego, który
prawdopodobnie nie był blisko związany z tema-tem czasu przeszłego.

W ossiriandzkim nie istniał przegłos samogłosek, ani w czasownikach, ani w

rzeczownikach. Znane końcówki przypadkowe były takie jak poniż-szej odmianie

gald

„drzewo”;

fani

„chmura”:

Mianownik

----øøøø ----iiii

gald

galdi

fani

Dopełniacz

----aaaa

----io

galda

galdio

fana

fanio

Celownik

----ãããã

----iiii

gald

galdãããã

galdi

fan

fanãããã

fani

jest samogłoską, którą Peneglodh określał jako samogłoskę centralną z

wydźwiękiem nosowym; występowała tylko na końcu.

Wschodni leśny zatracił przedimek określony [ang. „the”] i używa tej samej

formy dla określonego i nieokreślonego rzeczownika; np.

galad

„

a tree

” lub „

the tree

”,

geldin

„

trees

” lub „

the trees

”. Zachodni leśny jednakże zachował przedimek określony

w postaci przyrostka

-on

bądź

–n

, który ukazuje się w następujący sposób (na

przykładzie

galdon

„

the tree

” i

fanin

„

the cloud

”):

Mianownik

----on

on lub ----nnnn

----in

gald

galdon

galdin

fanin

Dopełniacz

----an

----ion

ion

galdan

galdion

fana

fanannnn fanion

fanion

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

Celownik

----ããããnnnn

----in

gald

galdããããnnnn

galdin

fan

fanããããnnnn fanin

fanin

Żadne podwójne formy rzeczownika nie są znane w ossiriandzkim.

Przymiotniki

Przymiotniki nigdy nie odmieniają się przez przypadki, ale te zawiera-jące krótkie

a, o

lub

wykazują przegłos w liczbie mnogiej (choć nie mają przyrostka).

Przymiotnik zazwyczaj występuje za rzeczownikiem. Liczba mnoga przymiotników jest
używana także dla liczby podwójnej.

rind sarn

„kamień okrągły”

rindin sern

„kamienie okrągłe”

throsk kold

„lis czerwony”

thrusgin kuld

„lisy czerwone”

gôn tiog

„gęś gruba”

gónin tiug

„gęsi grube”

ale

sien melin

„dziecko ukochane”

sienin melin

„dzieci ukochane”

mab nene

„ręka wilgotna”

meb nene

„dwie wilgotne ręce”

Gdy przymiotnik kończy się na

–o, -ol, -on, -or

powstałe ze zwokalizo-wanych

końcowych

–w, -l, -n, -r

w takiej sylabie jest niezmienione przez przegłos:

tumb tovon

„dolina głęboka”

tumbin tuvon

„doliny głębokie”

Zaimki

Zaimki osobowe

„ja”

„my”

„ty”

eth

„wy”

nien

„mój”

mien

„nasz”

kien

„twój”

dien

„wasz”

nin

„mnie”

men

„nam”

ken

„tobie”

den

„wam”

Zaimki wskazuj

Zaimki wskazująąąące/osobowe

ce/osobowe

„on, ona, ono; to (te)”

int

„oni, te”

sien

„jej, jego, tego”

tien

„ich, tych”

sin

„jemu, jej, temu”

ten

„im, tym”

Formy mianownika są używane tylko dla emfazy, np.

Randen gald

„Wspiąłem się

[na] drzewo” a

Randen in

in gald

„Ja

Ja (i nikt inny) wspiąłem się [na] drzewo”.

Zaimki wskazuj

Zaimki wskazująąąące (nieodmienne)

ce (nieodmienne)

„ten”,

„tamten”

Przymiotniki wskazuj

Przymiotniki wskazująąąące

sin

„taki”,

tan

„taki”

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

Pytaj

Pytająąąące (nieodmienne)

ce (nieodmienne)

amma

„dlaczego?”,

„co?”,

malum

„kiedy?”,

man

„kto?”,

mane

„jak?”,

manum

„gdzie?”

Zamiek wzgl

Zamiek wzgl

Zamiek wzglęęęędny (nieodmienny)

dny (nieodmienny)

aaaa

„kto, który, że” poprzedza czasownik, reguluje go:

naugol aaaa kóres mirlenin

„krasnould, który

który

który zrobił łańcuchy kryształów”

Jest często poprzedzony zaimkiem, do którego jest dołączany zawsze, gdy zaimek

jest odmieniony:

Nauglin intaaaa kórer mirlenin

„krasnoludy (oni

oni

oni), którzy

którzy

którzy zrobili łańcuchy kryształów”

Tôr sienaaaa sungen gwin

„król, którego

którego

którego wino piłem”

Gwindin tinaaaa óner derin mîrin

„dzięwczęta, którym

którym

którym mężczyźni dali kryształy”

Przys

Przysłłłłówki

ówki

„w górze”,

bor

„zawsze i znowu”,

dod

„w dole”,

„poza”,

lô

„nie”,

mith

„do

(wewnątrz)”,

nivon

„naprzód”,

ôôôô

„przed (ang. ago),

ôth

„z dala; daleko (ang. away)”,

ralon

„do tyłu, wstecz”,

silum

„teraz”,

sinum

„tu”,

talum

„wtedy”,

tanum

„tam”,

„zawsze”,

„razem”

Przyimki

„do”,

don

„przeciw”,

„z, na zewnątrz”,

„z, od”,

imb

„pomiędzy”,

„w”,

mith

„do (wewnątrz)”,

„do, w kierunku, przy”,

„pod”,

„nad, ponad”,

pel

„za, poza”,

ter

„przez”,

thor

„poprzez”,

„z”,

„bez”

Spójniki

„lub”,

„i”,

„jak”,

dan

„ale”,

geb

„z wyjątkiem”,

„że”

Częęęęste przyrostki

ste przyrostki

Leśny elficki zachował dużą liczbę przyrostków z dawnego eldariń-skiego, ale

większość z nich występuje tylko w poszczególnych słowach i nie mogą być one
uogólniane dla innych wyrazów; dlatego są interesu-jące przede wszystkim dla
etymologów. Jakkolwiek poniższe są jeszcze w powszechnym użyciu:

----ad

jest używane dla rzeczowników odczasownikowych, np.

linnad

„śpie-wanie”

----in

jest używane dla przymiotników wywodzących się od rzeczowników, np.

telfin

„srebrny”,

gorthin

„straszny” od

telf

„srebro” i

gorth

„strach”. Nie powodowało

przegłosu.

----im

jest używane dla przymiotników wskazujących na coś, co jest dobre lub właściwe

do zrobienia, np.

lindim

„godny pieśni”;

melim

„dający się kochać”. Kilka innych

przymiotników tego typu przetrwało bez odpowiada-jącego im czasownika.

----or

jest używany do tworzenia rzeczowników nazywających wykonawców czynności,

np.

lindor

„ktoś, kto śpiewa, śpiewak”;

-or

często skracało się do

–r-

w dopełniaczu,

celowniku i przypadkach liczby mnogiej.

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

Złłłłoooożżżżenia

enia

Wyrazy złożone nie są tak często spotykane w leśnym jak w quenya czy

sindarinie, bowiem są zastępowane przez konstrukcje z dopełniaczem lub celownikiem.
Złożenia te mają często konkretne znaczenie, które nie może być rozpoznane
bezpośrednio na podstawie ich części składo-wych, np.

berbrog

„wojownik-

niedźwiedź” odnosi się do legendarnej rasy ludzi zdolnej przyjmować postać
niedźwiedzia, żyjącej w górnym biegu Anduiny; albo

gwethling

„cień-ogon”

(„wiewiórka”). Elementy tych złożeń z reguły nie zmieniają swych form. Wyjątkami są
słowa zaczynające się na

, które są skracane do

, kiedy występują po słowie w

złożeniu, np.

piugwin

(

piog + gwin

) „wino-jagoda” („winogrono”). Zasada ta

obejmuje także nazwy, w których drugi element jest odmieniony, tak jak

Dorwinion

(

dor + gwinion

) „krain win”. Słowa kończące się na więcej, niż jedną spółgłoskę, często

tracą ostatnią, kiedy złożenie słów tworzy trudną zbitkę, np. w imieniu

Linthonion

„pieśń sosen” zamiast

Lindthonion

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

ZMIANY DŹWIĘKOWE W LEŚNYM ELFICKIM

Leśny elficki zachował sporą liczbę charakterystycznych zmian dźwię-kowych

wspólnych wszystkim językom Eldarów, zaś szczególnie grupie ję-zyków telerińskich.
Poza pełnym omówieniem ogólnej historii języków eldarińskich nie ma większego
sensu dokonywać nawet krótkich podsu-mowań tych pierwszych zmian dźwiękowych,
gdyż były one całkowicie takie same dla quenyi i sindarinu. Z szacunku do telerinu
możemy wyno-tować tylko, że silvan również uległ zmianie dźwięków

kw, gw, ngw

p, b, mb

; i zmianie zębowo-podniebiennych dźwięków

ty, dy, ndy

t, d, nd, n

Prawdopodobnie występowała później, ale wspólna quenejskiemu i sindarińskiemu,
zmiana początkowych

sp, st, sk

f, th, h

; jakkolwiek, do niektórych ze słów,

zawierających takie spółgłoski początkowe, była dodawana samogłoska pomocnicza
przed zbitkę spółgłosek.

Prawdopodobnie wiele z charakterystycznych cech języków silvań-skich

występowało już w Dolinie Anduiny, przed podziałem silvańskich el-fów na wschodnie
i zachodnie. Zawierały one następujące zmiany (ale nie ograniczały się tylko do nich):

1. Zmiana początkowego

(prawdopodobnie pierwotnie dźwięcznego) w

. Ten

dźwięk zanikł na początku słów w sindarinie:

leśny

sindarin

quenya

getha

getha----

eitha

eitha----

hehta

hehta----

opuszczać

----

z (skądś)

2. Utrata wewnętrznego

, powodująca wzdłużenie poprzedzającej samogłoski:

leśny

sindarin

quenya

gôr

ggggwaur

waur

vára

brudny (*wahrâ)

móda

móda----

matha

matha----

mahta

mahta----

posługiwać się

3. Zmiana długiego

w długie otwarte

. Ponieważ ta zmiana zachodziła również w

sindarinie, niektórzy sugerowali, że była to archaiczna zmiana, która nastąpiła przed
oddzieleniem się Nandorów od innymi Telerich. Jednakże biorąc pod uwagę to, że
amanyarscy Teleri zachowali długie

, ta teoria jest trudna do zaakceptowania, chyba

żeby założyć, iż język Telerich zaczął dzielić się na dialekty już we wczesnych dniach
marszu. Jakkolwiek, wielu uczonych zakłada, że te zmiany zachodziły równolegle. W
sindarinie ten dźwięk przeszedł ostatecznie w

lub

i w takiej formie przetrwał w

wyrazach jednosylabowych:

leśny

sindarin

quenya

hóga

hóga----

----

háca

háca----

ziewać

pôm

paw

quáme

choroba

drôg

draug

[ráca]

wilk

4. Zmiana

ky, khy, gy

t, th, d

leśny

sindarin

quenya

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

telf

celeb

tye

tyelpe

lpe

srebro

tôf

----

tyáve

smak

there

hair

hyarya

lewo, południe

dell

gell

yello

okrzyk radości

5. Utrata początkowego

leśny

sindarin

quenya

ien

în

yén

długi rok, okres
czasu

olum

ylf

yulma

kielich

ôr

iaur

yára

antyczny

6. Obniżenie się

oraz

przed

leśny

sindarin

quenya

helo

hethu

hiswa

mglisty

tolch

tolog

tulca

silny, mocny

liog

lyg

leuca

wąż

7. Zmiana

oraz

przed następującą spółgłoską nosową:

leśny

sindarin

quenya

mint

ment

mente

punkt

pindas

pennas

quenta

opowieść

lung

long

lunga

ciężki

8. Zmiana lub utrata początkowego

przed spółgłoską:

zmiana

przed

lub

leśny

sindarin

quenya

thlôs

lhaw

hláru

powóz

thrôf

rhaw

hráva

dziki

zmiana

przed

leśny

sindarin

quenya

fwest

hwest

hwesta

podmuch wiatru

zmiana

przed

lub

leśny

sindarin

quenya

O. hmal

mâl

malo

pyłek

O. hnardh

nardh

narda

węzeł

9. Zmiana b

, d, g

v, dh, gh

oraz

p, t, k

b, d, g

, kiedy następuje bezpośrednio po

l, r

lub po samogłosce.

lb, ld

pozostają niezmienione:

leśny

quenya

LO. hadha

LO. hadha----

hyara

hyara----

odczepiać się [*syada-]

O. erdh

erde

nasienie

O. flegh

hlia

babie lato [*sligâ]

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

lava

lava----

lava

lava----

lizać [*laba-]

maba

maba----

map

map----

chwytać

mada

mada----

mat

mat----

jeść

naga

naga----

nac

nac----

gryźć

olba

olvo

olvo----

gałęzi

kold

culda

czerwono-złoty kolor

10. Pierwotne

stało się dźwięczne przed samogłoską:

leśny

sindarin

L. hedhu

hethw

mglisty

LO. hidhum

hithw

mgła

LO. radha

LO. radha----

----

wspinać się [*ratha-]

11. Wszystkie końcowe samogłoski zanikły.

12. Druga samogłoska w rdzeniu z dwiema samogłoskami była często tracona, gdy za
ostatnią spółgłoską występowała samogłoska; tj. słowa w formie CVCVC pozostały
zachowane, ale słowa w formie CVCVCV przeszły w CVCCV, pewnie z tego powodu,
że główny akcent w silvanie przeszedł już na pierwszą sylabę. Przykłady:

CVCVC

CVCCV

avar

„jeden z Avarich”

avra

„Avara”

bereth

„męstwo”

bertha

„męstwa”

olof

„gałąź”

olba

„gałęzi”

Dalszy rozwój mianownika i innych przypadków często stawał się dość nieregularny,
kiedy mianownik mógł być tworzony na nowo, by dopasować się do innych
przypadków, bądź odwrotnie. Dla przykładu, mamy galad

galad

galad „drzewo” zamiast

galath

utworzonego na nowo od dopełniacza galda

galda

galda „drzewa”; a z drugiej strony mamy amna

amna

„matki” zamiast

avna

, utworzonego na nowo z mianownika aman

aman

aman.

13. Była duża liczba wewnętrznych zmian spółgłoskowych:

asymilacja

przed

lub

;

leśny

sindarin

quenya

oth

auth

ohta

bitwa

lass

laes

lapse

dziecko

tass

taes

takse

gwóźdź

zmiana

przed

;

leśny

sindarin

quenya

helde

----

meletya

moc, potęga

gald

galad

nalta

światło

tolda

tolda----

toltha

toltha----

tulta

tulta----

przynieść

zmiana pozostałych

przed

;

leśny

sindarin

quenya

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

telch

celeg

tyelca

zwinny

telf

celeb

tyelpe

srebro

carfa

----

kruka
(D.)[*

karakw-

]

serch

seref

serce

przelana (rozlana)
krew

orth

orod

orto

góra

asymilacja

do następującego

lub

;

leśny

ammal

trznadel [*asmalę]

benn

mąż [*hesnô]

zbitki

stawały się

zwłaszcza, gdy były na końcu;

lesny

quenya

danda

danda----

lanta

lanta----

spadać

tambe

tambe----

tampe

tampe----

zatrzymał

tange

tange----

tance

tance----

naprawił

ale:

bant

vanta

iść

ump

unque

wgłębienie, zagłębienie

rank

ranco

ramię

gdy

nie stawały się

, przechodziły w

, kiedy poprzedzały

samogłoskę;

leśny

sindarin

quenya

asbar

----

zakręt [*askwar-]

isbin

----

fine

modrzew

esgel

helf

hhhhelma

elma

skóra

stawało się dźwięcznym

, kiedy występowało pomiędzy samogłoskami;

ossiriandzki

sindarin

quenya

radha

radha----

----

wspinać [*ratha-]

hedhw

hethw

hiswa

mglisty

stawały się

(później –

von

);

leśny

sindarin

quenya

dovon

dofn

lumma

ciemny

lavon

lavan

laman

zwierzę

levon

leben

lempe

pięć [*lep(e)nę]

nivon

----

zachód [*nibn-]

tovon

tofn

tumna

głęboki

14. Dźwięk

zaniknął przed następującą samogłoską. Kontrowersyjna jest kwestia

dokładnego czasu jego pojawienia się.

jest nieobecne zarówno we wschodnim jak i

zachodnim języku leśnym. Jednakże zachodni wykazuje zmianę samogłosek

przed

zmianą pierwotnego

, które jest nieobecne we wschodnim leśnym. Według pewnych

uczonych, zanik

postępował niezależnie w obydwu leśnych – wschodnim i

zachodnim, i był logicznym procesem z zaniku

na początku wszystkich innych sylab.

Według innych, już wspólnoleśny rozwinął drobne rozróżnienia pomiędzy wariantami

, czy poprzedzało je

czy nie. Te rozróżnienie pozostało, gdy

zanikło, ale w

zachodnim leśnym zostało ostatecznie osłabione i cofnięte, podczas gdy w zachodnim
leśnym zostało zachowane i wyolbrzymione.

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

zachodni leśny

ossiriandzki

sindarin

quenya

bera

bera----

bera

bera----

----

verya

verya----

bera

bera----

bara

bara----

beria

beria----

varya

varya----

gwena

gwena----

gwana

gwana----

----

vanya

vanya----

rena

na----

rana

rana----

renia

renia----

ranya

ranya----

ula

ula----

ola

ola----

elia

elia----

ulya

ulya----

15. Końcowe

, które było zachowane po utracie końcowych samogłosek, ponieważ

nie znajdowało się więcej na początku, przeszło w

ossiriandzki

quenya

fani

fanya

biała chmura

mbeldi

meletya

mocny, potężny

16.

, które stało się końcową spółgłoską, zostało zmienione w -

przed

spółgłoskami innymi niż

leśny

sindarin

quenya

hilum

hithu

hiswe

mgła [*khithmę]

geladum

eilian(w)

helyanwe

tęcza [*helyadmę]

O. doghum

daw

lóme

mrok [*dohmę]

O. naghu

O. naghum

naew

nangwa

szczęka [*nakmę]

O. soghum

----

sungwa

kielich [*nakmę]

O. teghum

----

téma

linia [*temâ]

17.

, które stało się końcową spółgłoską zostało zmienione w –

przed każdą

spółgłoską oprócz

leśny

quenya

esgelon

helda

nagi [*skelmâ]

ralon

----

zachód [*radn-]

thavon

samno

Wschodni le

Wschodni leśśśśny

Języki leśne Lórien i Mrocznej Puszczy od zachodnich leśnych Ossir-iandu i

Eriadoru dzieliło wiele zmian, które nie były podobne:

1. Początkowe

stały się

leśny z Mrocznej Puszczy

ossiriandzki

bar

mbar

miejsce zamieszkania

dû

ûn

ndû

ûn

zachód słońca

garm

ngarm

wilk

2. Początkowe

stały się

leśny z Mrocznej Puszczy

ossiriandzki

mal

hmal

pyłek kwiatowy

narth

hnardh

węzeł

3. Wewnątrzwyrazowe

stało się

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

wschodni leśny

ossiriandzki

ossa

ossa----

olsa

olsa----

śnić

thessin

thelsi

siostra

4. Pierwotne

stały się zamkniętymi dyftongami

i pozostały jako takie w

Lórien:
leśny z Lórien

ossiriandzki

eig

aig

ostry

goul

gaul

wycie wilk

oraz

poprzedzone

stały się otwartym dyftongiem

ňu

, które został zachowany

w Lórien:
leśny z Lórien

ossiriandzki

nňum

naghum

szczęka

sňur

saghr

gorzki

dňum

doghum

ciemność

sňum

soghum

kielich

poprzedzone

stało się otwartym dyftongiem

či

, który został zachowany w

Lórien:
leśny z Lórien

ossiriandzki

tčim

teghum

linia

rčin

reghon

granica

thlči

flegh

ciemność

przeszło w

przed

wschodni leśny

ossiriandzki

quenya

olg

olgh

ulya

straszny [*ulgá]

ulgon

ulghund

ulundo

potwór [*ulgundó]

targ

targh

tarya

nieustępliwy [*targá]

zaniknęło wszędzie indziej:

wschodni leśny

ossiriandzki

gwe

gwegh

mała osoba

rî

rîgh

wieniec

ttttûûûû

ttttûûûûgh

muskuł

thâ

thâ----

thâgha

thâgha----

ściskać

oraz

, które poprzedzało

oraz

w następnej sylabie przeszło w

oraz

wschodni leśny

ossiriandzki

geldin

galdi

drzewa

urthin

orthi

góry

10. końcowe

, w stały się

, kiedy poprzedzały inną spółgłoską:

wschodni leśny

ossiriandzki

legol

legl

zwinny

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

gandor

gandr

harfista

L. bronu

bronw

trwały

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

Leśśśśny z Mrocznej Puszczy

ny z Mrocznej Puszczy

Dialekt języka leśnego z Mrocznej Puszczy różnił się od innych form

wschodniego leśnego następującymi zmianami:

1. Długie zamknięte samogłoski

„rozbiły się” odpowiednio w

oraz

m. leśny

o. leśny

sindarin

quenya

thluog

flôg

lhû

ûg

ggg

hlóce

smok

sieth

sędh

sîdh

sére

spokój

2. Zamknięte dyftongi

stały się

oraz

l. leśny

m. leśny

goul

gôl

wycie wilka

eig

êêêêg

ggg

ostry

3. Długie otwarte

stało się zamkniętym

, łącząc się z

4. Otwarte dyftongi

ňu

či

stały się

m. leśny

l. leśny

daum

dòum

noc

taim

tèim

linia

thlai

thlèi

pajęczyna

5. Końcowe

zmieniły się w

m. leśny

l. leśny

fene

feni

biała chmura

lano

lanu

trzon

stawało się

, kiedy padało pomiędzy samogłoskami:

m. leśny

l. leśny

ralon

radhon

wschód

helo

hedhu

mglisty

stało się

, kiedy poprzedzało je

m. leśny

l. leśny

erda

erdha

nasienia

8. Końcowe

dh, v

stało się

th, f

m. leśny

l. leśny

ereth

eredh

nasienie

olof

olov

gałąź

t, d

stało się

, kiedy bezpośrednio poprzedzało

m. leśny

l. leśny

iskla

istla

księżyca

lingla

lindla

muzyki

pegla

pedla

języka

10. Formy liczby pojedynczej były tworzone od innych przypadków:

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

m. leśny

l. leśny

lingol

lindol

muzyka

peg

pegol

pedol

język

Leśśśśny z Lórien

ny z Lórien

Leśny mówiony w Lórien musiał pozostać niezwykle bliski wspólne-mu

wchodnioleśnemu, pomiędzy leśnym Lórien i Mrocznej Puszczy doszło do stosunkowo
późnych rozbieżności, zaś dalsze zmiany były powolne z powodu działania elfiego
pierścienia Pani Galadriel. Jednakże leśny z Lórien został słabo poznany, toteż trudno
to potwierdzić. Jedyną wiadomą osobliwością języka leśnego z Lóren, która mogła
rozwinąć się, kiedy Elfy z Mrocznej Puszczy i Lórien wstrzymały kontakt, była zmiana
długich samogłosek zamkniętych

raczej w

, niż w

jak w Mrocznej

Puszczy.

l. leśny

m. leśny

ossiriandzki

thl

thlû

ûg

ggg

thluog

flôg

smok

sîdh

sieth

sędh

odpoczynek

Ossiriandzki

Ossiriandzki pozostał bliski językowi wspólnoleśnemu sprzed podzia-łu na

zachodni i wschodni język leśny, choć wykazuje kilka cech zacho-dnioleśnego języka,
zaś w szczególności zmianę początkowych

thr-, thl-

fr-, fl-

ossiriandzki

m. leśny

flôg

thluog

smok

frosk

throsk

lis

W ossiriandckim długie otwarte

ô < *â

, a długie zamknięte

(które było

języku leśnym z Mrocznej Puszczy) zlało się:

ossiriandzki

m. leśny

rôm

ruom

trąbka

rôm

skrzydło

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

KRÓTKI S

KRÓTKI SŁ

ŁOWNIK ELFICKIEGO J

OWNIK ELFICKIEGO J

OWNIK ELFICKIEGO JĘ

ĘZYKA LE

ZYKA LE

ZYKA LEŚŚŚŚNEGO

NEGO

Gwiazdką (*) są oznaczone zapożyczenia z sindarinu, które można znaleźć tylko

w dialektach Lórien i Mrocznej Puszczy. Formy czasownika, które są podkreślone
kursywą, wciąż podlegają dyskusji.

Skróty

Skróty

Skróty:
adj.

adj.

adj. = przymiotnik
adv.

adv.

adv. = przysłówek
cj.

cj.

cj. = spójnik
du.

du.

du. = liczba podwójna
intj.

intj.

intj. = wykrzyknik
L.

L. = słowo w formie języka leśnego z Lórien
LO.

LO.

LO. = słowo w formie wspólnej językom leśnym Lórien i Ossiriandu
n.

n. = rzeczownik
num.

num.

num. = liczba
O.

O. = słowo w formie języka leśnego z Ossiriandu
pl.

pl.

pl. = liczba mnoga
pp.

pp.

pp. = imiesłów czasu przeszłego
prep.

prep.

prep. = przyimek
pron.

pron.

pron. = zaimek
pt

pt.... = czas przeszły
v.

v. = czasownik

A
ab

ab, adj.: kompletny, całkowity
ab

ab, prep.: według, zgodnie z
abad

abad

abad, adv.: później, następnie
ach

ach

ach, n.: krowa
ad

ad, cj.: lub
adar

adar

adar, adr

adr

adr-, n.: ojciec

ado

ado, adj.: podwójny (L. adu O. adw)
adradar

adradar

adradar, adradr

adradr

adradr-, n.: dziadek ze strony

ojca
adraman

adraman

adraman, adramn

adramn

adramn-, n.: babka ze strony

ojca
adrathes

adrathes

adrathes, n.: ciotka, siostra ojca (O.
adratheles)
adratorn

adratorn

adratorn, n.: wujek, brat ojca
agol

agol

agol, agl

agl

agl-, n.: promień światła

ala-

, pt.

alne-

, v.: wzywać

alch

alch, n.: łabędź
ald

ald

ald, adj.: wielki
am

am, adv.: do góry, w górę
aman

aman

aman, amn

amn

amn-, n.: matka

ambon

ambon, n.: wzgórze
amma

amma

amma, pron.: dlaczego?
ammal

ammal

ammal, n.: trznadel (ptak)

amnadar

amnadar, amnadr

amnadr

amnadr-, n.: dziadek ze

strony matki
amnaman

amnaman

amnaman, amanamn

amanamn

amanamn-, n.: babcia ze

strony matki
amnathes

amnathes

amnathes, n.: ciotka, siostra matki
amnatorn

amnatorn

amnatorn, n.: wujek, brat matki
amor na

amor na

amor na, cj.: zamiast
amron

amron

amron, n.: wschód słońca, świt
an

an, prep.: dla

ana-

, pt.

óne-

, v.: dawać

and

and, adj.: długi
and

and

and, n. brama

anga-

, pt.

angene-

, v.: ziewać, zionąć

ann

ann, n.: dar
ano

ano

ano, cj.: chociaż, pomimo, wbrew
ano... (dan) lem...

ano... (dan) lem...

ano... (dan) lem...: chociaż... mimo to
anor

anor

anor, pl. anorin

anorin

anorin, n.: słońce

ant

ant, cj.: dlatego (wskazuje cel)
ant

ant

ant, and

and

and-, n.: most

ar, cj.: i, oraz
aran

aran

aran*, n.: król (Noldorów, Sindarów,
bądź ludzi)
arn

arn

arn, adj.: czerwony

arra-

, pt.

arrene-

, v.: warczeć

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

arth

arth, adj.: wysoki
as

as, n.: dzień
asbar

asbar

asbar, n.: zakręt
ask

ask

ask, asg

asg

asg-, n.: kość

aaaass

ss, n.: gotowane jedzenie

ast

ast, n.: piach
ath

ath

ath, n.: szyja
ath

ath

ath, num.: dwa
avar

avar

avar, avr

avr

avr- n.: jedez z Avarich

bala-

, pt.

balne

----, v.: być potężnym, być

zdolnym [do czegoś], móc
balas

balas

balas, n.: moc, potęga
balna

balna

balna, adv.: możliwie, możliwe
ban

ban

ban, adv.: prawdopodobnie

banda

-, pt.

banne

-, v.: chodzić,

spacerować

banga

-, pt.

bangene

-, v.: wymieniać, dać

do wymiany (O. mbanga-)
bangor

bangor

bangor, bangr

bangr

bangr-, n.: osoba, która

wymienia (O. mbangr)
bant

bant

bant, band

band

band-, n.: spacer, przechadzka

bar

bar, n.: miejsce zamieszkania (O. mbar)

bara

-, pt.

barne

-, v.: mieszkać (O.

mbara-)
barn

barn

barn, adj.: chroniony
barnas

barnas

barnas, n.: ochrona
barth

barth

barth, n.: los, przeznaczenie
bast

bast

bast, n.: chleb (O. mbast)

basta

-, pt.

banne

-, v.: piec (O. mbasta-)

be, cj.: jak
bel

bel

bel, n. siła
belde

belde

belde, adj.: silny (L. beldi, O. mbeldi)
bene

bene

bene, adj.: blady (L. beni, O. bani)
benn

benn

benn, n.: mąż
ber

ber

ber, n.: walczący mężczyzna, wojownik

bera

-, pt.

berne

-, v.: strzec, być

dzielnym (O. bara- „chronić”)
berbrog

berbrog

berbrog, n.: człowiek zdolny do
przyjmowania postaci niedźwiedzia
berch

berch

berch, adj.: odświętny
bere

bere

bere, adj.: śmiały, odważny (L. beri, O.
mberi)
bered

bered

bered, n.: przyjęcie, święto (O. mbered)
bereth

bereth

bereth, berth

berth

berth-, n.: męstwo

bess

bess, n.: żona
bô

bô

bô, intj.: nie! (odmowa, odrzucenie)

bóa

-, v.: musieć

bóna

bóna, adv.: koniecznie, definitywnie,
istotnie, naprawdę
bor

bor

bor: wciąż, co jakiś czas
bôr

bôr

bôr, n.: potrzeba (L. bour, O. mbaur)
boron

boron

boron, born

born

born-, n.: stronnik godny

zaufania
breth

breth

breth, n.: brzoza
bril

bril

bril, n.: kryształ kwarcowy
brilin

brilin

brilin, adj.: krystaliczny
brith

brith

brith, n.: żwir
brog

brog

brog, n.: niedźwiedź
brono

brono

brono, adj.: trwały (L. bronu, O.
bronw)

D
dan

dan

dan, cj. ale (O. ndan)

danda-

, pt.

dandene-

, v.: spadać,

opadać
dant

dant

dant, dand

, dand

, dand----, n.: spadek,

dara-

, pt.

darne-

, v.: zatrzymywać

daum

daum, n.: noc, mrok (L. dňum, O.
doghum)
dę

dę

dę, adj.: wielki, ogromny (L. dei, O.
dai)

déda

-, pt.

déne

-, v.: wywyższać,

wychwalać (L. deida-, O. daida-)

delda-

, pt.

delne-

, v.: być oburzonym

dell

dell, n.: okrzyk oburzenia, odrazy
delo

delo

delo, adj.: oburzający, odrażający (L.
delu, O. delw)
delum

delum

delum, delm

delm

delm----, n.: oburzenie, odraza

(LO. delm)
dene

dene

dene, adj.: giętki (LO. deni)
der

der

der, n.: mężczyzna (męski osobnik) (O.
nder)
dęr

dęr

dęr, adj.: cienisty, ocieniony; n.: cień
drzew (L. deir, O. dair)
dile

dile

dile, adj.: wesoły (LO. dili)
dilum

dilum

dilum, dilm

dilm

dilm----, n.: przyjeciel (L. dilm, O.

ndilm)
dim

dim

dim, adj.: smutny (O. dimb)
ding

ding

ding, n.: przenikliwy krzyk, hałas
dion

dion

dion, adj.: drugi, inny (O. ndion)
dior

dior

dior, n.: następca (O. ndior)
dod

dod

dod, adv.: na dół, w dół
dôl

dôl

dôl, adj.: płaski
dôl

dôl

dôl, n.: płaska dolina

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

don

don, adv., prep.: przeciw, przeciwko
dôn

dôn

dôn, n.: tył, tylna strona (O. ndôn)
dor

dor

dor, n.: kraina (O. ndor)
dôr

dôr

dôr, n.: przerwa
dorn

dorn

dorn, n.: dąb
dornin

dornin

dornin, adj.: dębowy
dornof

dornof

dornof, n.: żołądź

dovna

-, pt.

dovne

-, v.: ciężko kłamać

dovon

dovon, adj.: ponury
drôg

drôg

drôg, n.: wilk
d

dû

û, n.: noc

duil

duil, n. rzeka
d

dû

ûn

n, n.: zachód słońca

dumn

dumn, adj.: czarny, ciemny
duom,

duom,

duom, n. zmrok

E
ęęęę, cj.: jeśli (L. ei, O. ai)
ęęęę......... ta...

. ta...

. ta...: jeśli... to wtedy...

ęb

ęb, adj.: stromy (L. eib O. aib)
ében

ében

ében, pron.: ktoś, ktokolwiek
eeeedddd, adv.: poza (ang. out); prep.: poza
edregol

edregol

edregol, adv.: zwłaszcza, szczególnie
eg

eg, pron.: Ty (formalne)
ęg

ęg

ęg, adj.: ostry (L. eig O. aig)
ęg

ęg

ęg, n.: cierń, kolec (L. eig, O. aig)
égas

égas

égas, n.: szczyt górski (L. eigas O.
aigas)
el

el, n.: gwiazda
ele

ele

ele, adj.: wszyscy (LO. eli)
elf

elf

elf, pron.: wszystko
élin

élin

élin, n.: sadzawka, kałuża (L. eilin, O.
ailin)
élum

élum

élum, adv.: kiedykolwiek
em

em, pron.: my
émen

émen

émen, adv.: jakkolwiek
énad

énad

énad, pron.: cokolwiek

endira

-, pt.

endirne

-, v.: szukać,

poszukiwać
ere

ere

ere, adj.: samotny, jedyny (LO. eri)
erel

erel

erel*, n.: Sindar (jeden) (L. edhel)
ereth

ereth

ereth, erd

erd

erd-, n.: nasienie (L. eredh O.

erdh)
es

es, pron.: on, ona, to [także „to” jako
zaimek wskazujący]

esgada

-, pt.

esgande

-, v.: łamać

esgal

esgal, n.: zasłona, osłona
esgar

esgar

esgar, n.: łóżko z trzciny

esgel

esgel, n.: skóra
esgelon

esgelon

esgelon, adj.: nagi
esk

esk

esk, eeeesg

sg-, n.: trawiaste bagno

ess

ess, n.: imię
est

est

est, adj.: pierwszy
est

est

est, n.: wiedza

esta

-, pt.

inne

-, n.: nazywać, znać

eth

eth, n.: włócznia
eth

eth

eth, n.: ty (poufałe)
ethel

ethel

ethel, eth

eth

eth-, n.: studnia, fontanna

ew, n.: osoba
ęw

ęw

ęw, n.: ptak (L. eiw O. aiw)

F
fene

fene

fene, n.: biała chmura (L. feni O. fani)
feron

feron

feron, fern

fern

fern-, n.: buk (O. feren, fern-)

filig

filig, filch

filch

filch-, n.: mały ptak, ptaszek

find

find, n.: włosy

fira

-, pt.

firne

-, v.: oddawać dech

[umierać]
fui

fui

fui, n.: noc
fure

fure

fure, adj.: prawo [kierunek], północ
(LO. furi)
fwand

fwand

fwand, n.: grzyb
fweg

fweg

fweg, adj.: spragniony (O. suig)

fwera

-, pt.

fwerne

-, v.: dać gest rękami

fwest

fwest, n.: wietrzyk, wiaterek, bryza

G
gad

gad

gad, n.: bariera
galad

galad

galad, gald

gald

gald-, n.: drzewo (O. gald)

galas

galas, n.: radość
galbreth

galbreth

galbreth, n.: brzoza
gald

gald

gald, n.: światło (O. ngalad)
galum

galum

galum, galm

galm

galm-, n.: powodzenie, dobry

los (LO. galm)
gan

gan

gan-: przedrostek używany z nazwami
zwierząt (i czasami ludzi), by podkreślić
płeć męską

ganda

-, pt.

gandene

-, v.: grać na harfie

gandor

gandor, gandr

gandr

gandr-, n.: harfista

gandram

gandram, n.: jeleń (O. gan-rann)
gangol

gangol

gangol, gangl

gangl

gangl-, n.: harfa (L. gandol, O.

gandl)
gano

gano

gano, adj.: męski (L. ganu, O. ganw)
gano

gano

gano, ganw

ganw

ganw- n.: samiec (L. ganu, O.

ganw)

gara

-, v.: posiadać, mieć

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

garm

garm, n.: dobytek
garm

garm

garm, n.: wilk (O. ngarm)
garo

garo

garo, adj.: posiadający (LO. garu)
garon

garon

garon, garn

garn

garn-, n.: posiadacz, właściciel,

pan
garth

garth

garth, gard

gard

gard-, n.: region, królestwo,

dziedzina (LO. gardh)
gau

gau

gau, n.: usta (L. gňu O. gou)
geb

geb

geb, cj.: oprócz

geg!

v.: odejdź!

geladum

geladum, n.: tęcza
gele

gele

gele, adj.: jasny (L. geli O. gali)
gell

gell

gell, n.: niebo
gelo

gelo

gelo, adj.: niebieskie niebo (L. gelu, O.
gelw)
gęr

gęr

gęr, adj.: czerwony, rumiany (L. geir O.
gair)

getha

-, pt.

genge

- v.: opuszczać,

porzucać
gilum

gilum

gilum, gilm

gilm

gilm-, n.: światło gwiazd (L.

gilm O. ngilm)
go

go, prep.: z, pochodzący z
go

go, n.: potomek (czyjś) (O. ngo)
gô

gô

gô, n.: wiatr (L. gou, O. gwau)
go

go----edrion

edrion

edrion, n.: kuzyn (jakiegokolwiek

stopnia bądź strony)
god

god

god, cj.: dlatego, więc (wskazuje
przyczynę)
gôd

gôd

gôd, n.: brud

góda

-, pt.

gange

-, v.: brudzić, plamić

gôl

gôl, n.: wycie wilka (L. goul, O. ngaul)
golo

golo

golo, golw

golw

golw-, n.: wiedza (L. golu, O.

ngowl)
goloth

goloth

goloth*, n.: Noldor (jeden) (L. golodh)
golum

golum

golum, adv.: od tego czasu, od (czasu)
goma

goma

goma, pron.: dlaczego? z jakiego
powodu?
gôn

gôn

gôn, n.: dzika gęś
gon

gon

gond

d, n.: skała

gôr

gôr, adj.: brudny
gôr

gôr

gôr, n.: dziki wilk (L. gour, O. ngaur
warg)
gorm

gorm

gorm, n.: pośpiech, nierozwaga
gorn

gorn

gorn, adj.: porywczy
gorth

gorth

gorth, n.: przerażenie, groza (O.
ngorth)
gorthin

gorthin

gorthin, adj.: straszny (O. ngothrim)
goss

goss

goss, n.: obawa, lęk

gui

gui, n.: strach, lęk, obawa
guol

guol

guol, adj.: mądry (L. gûl, O. ngol)
guor

guor

guor, n.: serce (L. gûr, O. gôr)
ggggûûûûrrrr, n.: smierć (O. ngûr)
gwath

gwath

gwath, n.: cień
gwe

gwe

gwe, n.: osobnik męski, mężczyzna;
adj.: energiczny, pełen wigoru

gwela

-, pt.

gwinde

-, v.: zobowiązać się,

mieć dług, powinien (LO. gwedha-)
gwelo

gwelo

gwelo, gwelw

gwelw

gwelw-, n.: powietrze (L. gwelu

O. gwelw)

gwena

-, pt.

gwanne

-, v.: odchodzić (O.

gwana-)
gwene

gwene

gwene, adj.: zielony, świeży (LO.
gweni)
gweth

gweth

gweth, gwel

gwel

gwel-, n.: więź (LO. gwedh)

gwęth

gwęth, gwęl

gwęl

gwęl-, n.: zgoda, zezwolenie (L.

gwaidh, O. gwaedh)
gwethling

gwethling

gwethling, n.: wiewiórka
gwias

gwias

gwias, n.: mały człowiek, karzeł (L.
gweas, O. gweghas)
gwien

gwien

gwien, n.: świeżość (L. gwîn, O. gwęn)
gwier

gwier

gwier, adj.: przynależność do kogoś

gwila

-, pt.

gwilne

-, v.: latać

gwin

gwin, n.: wino
gwind

gwind

gwind, n.: dziewczyna

gwinda

-, pt.

gwindene

-, v.: wiać (jak

liście, śnieg, etc.)
gwine

gwine

gwine, adj.: nowy (LO. gwini)
gwirulin

gwirulin

gwirulin, n.: motyl (L. gwilurin, O.
gwilwerin)

H

hala

-, pt.

hande

-, v.: rozszczepiać,

rozdzielać (LO. hadha-)
hall

hall

hall, adj.: wysoki

hama

-, pt.

hamme

-, v.: siedzieć

handa

-, pt.

handene

-, v.: myśleć

hass

hass, n.: pęknięcie, szczelina

hasta

-, pt.

hanne

-, v.: ranić, zranić

hath

hath, n.: kopiec, góra
helch

helch

helch, adj.: lodowaty; n.: lód
helo

helo

helo, adj.: mglisty (L. hedhu, O. hedhw)
hélum

hélum

hélum, adv.: później
hęm

hęm

hęm, n.: zwyczaj (L. heim, O. haim)
herin

herin

herin*, n.: pani (Galadriel)

hila

, pt.

hilne

-, v.: iść za, podążać

hilum

hilum, hilm

hilm

hilm-, n.: mgła (LO. hidhum)

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

hima

-, pt.

himme

-, v.: mieszkać z,

pozostać z
hîn

hîn

hîn, n.: dziecko
hind

hind

hind, n.: oko
hîr

hîr

hîr*, n.: pan (Celeborn)

hira

-, pt.:

hirne

-, v.: znaleźć, znajdować

hóga

-, pt.

hange

-, v.: ziewać, ziać

hon

hon, n.: serce
hui

hui

hui, adj.: daleki

I

ída

-, v.: błyskać się, skrzyć, migotać

ien

ien, n.: długi okres czasu (L. în, O. ęn)
illum

illum

illum, adv.: zawsze
imb

imb

imb, prep.: pomiędzy, pośród
in

in, pron.: ja
in

in-: przedrostek używany z nazwami
zwierząt (i czasami ludzi), by podkreślić
płeć żeńską
ind

ind

ind, n.: serce, umysł
indran

indran

indran, n.: samiec (O. in-rann)
ine

ine

ine, adj.: żeński (LO. ini)
ing

ing

ing, n.: wierzchołek, szczyt

inga

-, pt.

ingene

-, v.: istnieć, być

ink

ink, num.: sześć
int

int

int, pron.: oni
îr

îr

îr, n.: pragnienie, życzenie
isbin

isbin

isbin, n.: modrzew
istil

istil

istil, iskl-, n.: księżyc (L. istel O. istl)
istor

istor

istor, ithr

ithr

ithr-, n.: mądra osoba, mędrzec

kaba

-, pt.

kambe

-, v.: skakać

kala

-, pt.

kalne

-, v.: świecić, błyszczeć

kalf

kalf, n.: naczynie

kalfa-

, pt.

kalfene-

, v.: nabierać wody

kalin

kalin, adj.: połyskujący, świecący
kamb

kamb

kamb, n.: nadstawiona dłoń, złożona
na kształ kubka
kant

kant

kant, num.: cztery

kara

-, pt.

kôre

-, v.: robić, tworzyć,

sprawiać
karab

karab

karab, karf

karf

karf-, n.: wrona

karas

karas, n.: forteca z fosą
karm

karm

karm, n.: artefakt
kau

kau

kau, n.: dom (LO. kou)
kaun

kaun

kaun, adj.: przekupny (LO. koun)

kéda

-, pt.

kéne

-, v.: leżeć (L. keida-, O.

kaida-)
kelum

kelum

kelum, kelm

kelm

kelm-, n.: rzeka, strumień (LO.

kelm)
kęm

kęm

kęm, n.: ziemia (L. keum, O. kaim)

kena

-, pt.

kenne

-, v.: widzieć

kene

kene, adj.: odważny (L. keni, O. kani)
kęr

kęr

kęr, num.: dziesięć (L. keir, O. kair)

kila

-, pt.

kilne

-, v.: dzielić, rozdzielać

kile

kile, n.: podział, rozdział, oddział
kivnar

kivnar

kivnar, n: garncarz
kôl

kôl

kôl, n.: światło

kola

-, pt.

kolne

-, v.: nosić, dźwigać

kold

kold, adj.: czerwony lub kolorowany na
złoto
koll

koll

koll, n.: pałszcz, peleryna
koron

koron

koron, korn

korn

korn-, n.: pagórek

kôs

kôs, n.: głowa
koth

koth

koth, n.: wróg
k

kû

û, n.: łuk

kuif

kuif, n.: przebudzenie (l. kuiv, O. kuiw)
kuil

kuil

kuil, n.: życie
kuin

kuin

kuin, adj.: żywy
kuir

kuir

kuir, n.: powrót do życia
kumb

kumb

kumb, n.: brzuch
kuvon

kuvon

kuvon, adj.: pusty

L
lad

lad

lad, n.: las, gaj
lagor

lagor

lagor, lagr

lagr

lagr-, adj.: szybki

lamb

lamb, n.: mowa, język
lamm

lamm

lamm, n.: dźwięk
land

land

land, adj.: szeroki, rozległy
lann

lann

lann, n.: tkanina
lano

lano

lano, lanw

lanw

lanw-, n.: tkanina, materiał (L.

lanu, O. lanw)

lara

-, pt.

lande

-, v.: śmiać się (LO.

ladha-)
larm

larm

larm, n.: wiąz (LO. lalm)
lass

lass

lass, n.: liść
lass

lass

lass, n.: dziecko

lasta

-, pt.:

lanne

-, v.: słuchać

lau

lau, n.: rok wzrostu (L. lňu, O. lou)

lava

-, pt.

lambe

-, v.: lizać

lavon

lavon, labn

labn

labn-, n.: zwierze

lę

lę, n.: trawa (L. lei, O. lai)
lęb

lęb

lęb, adj.: zielony (L. leib, O. laib)
lede

lede

lede, n.: otwór, otwarcie (LO. ledi)

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

lęf

lęf, n.: tłuszcz (L. leiv, O. laiw)
lęg

lęg

lęg, adj.: żywy (o wegetacji), gorliwy (L.
leig, O. laig)
legol

legol

legol, adj.: zwinny, aktywny

lela

-, pt.

lende

-, v.: iść (LO. ledha-)

leld

leld, n.: taniec
lem

lem

lem, cj.: jednakże, jednak

lema

-, pt.

lamme

-, v.: wytwarzać

(tworzyć) dźwięki (O. lama-)

lena

-, pt.

lanne

-, v.: tkać, pleść (O. lana-

)
lene

lene

lene, n.: nić (L. leni, O. lani)
lęr

lęr

lęr, n.: lato (L. leir, O.lair)
less

less

less, n.: palec
lest

lest

lest, n.: granica, kres
leth

leth

leth, adj.: wolny

letha

-, pt.:

lenge

-, v.: uwalniać, uwolnić

levon

levon, num.: pięć
li

lili

li, adj.: wiele
lîg

lîg

lîg, n.: wosk

lilda

-, pt.

lilne

-, v.: tańczyć

lilum

lilum, adv.: często
limb

limb

limb, n.: kropla
limp

limp

limp, adj.: mokry
lind

lind

lind, adj.: muzyczny, muzykalny,
słodkobrzmiący; n.: piosenka
lind

lind

lind, n.: Leśny Elf

linda

-, pt.

lindene

-, v.: śpiewać

lindor

lindor, lindr

lindr

lindr-, n.: śpiewak

line

line, n.: jezioro, rozlewisko (LO. lini)
ling

ling

ling, n.: ogon

linga

-, v.: powiesić, zawiesić

lingol

lingol, lingl

lingl

lingl-, n.: muzyka (L. lindol, O.

lindl)
lint

lint

lint, adj.: szybki
liog

liog

liog, n.: wąż
lîr

lîr

lîr, n.: pieśń

lira

-, pt.

lirne

-, v.: śpiewać, intonować

pieśń lub wiersz
lisk

lisk

lisk, lisg

lisg

lisg-, n.: trzcina

liss

liss, adj.: słodki; n.: miód
lîw

lîw

lîw, n.: ryba
lô

lô

lô, adv.: nie [ang.: no, not]
lôd

lôd

lôd, adj.: otwarty

loda

-, v.: unosić się na wodzie, płynąć,

pływać
lôg

lôg

lôg, adj.: ciepły (L. loug, O. laug)

loga

-, pt.

lunge

-, v.: kręcić w koło

lôm

lôm, n.: echo
lómin

lómin

lómin, adj.: odbijający się echem (o
dźwiękach)
lôr

lôr

lôr, n.: złote światło (L. lour, O. laur)
lórin

lórin

lórin, adj.: złoty (kolor)
loss

loss

loss, n.: kwiat
loss

loss

loss, n.: śnieg
lost

lost

lost, adj.: pusty

losta

-, pt.

lunne

-, v.: spać

llllûûûû, n.: okazja
luin

luin

luin, ad.: blady
llllûûûûm

m, n.: czas

lumb

lumb, n.: chmura
lung

lung

lung, adj.: ciężki
lunt

lunt

lunt, lund

lund

lund-, n.: łódź

luod

luod, n. kwiat (L. lûd, O. lôd)
luodar

luodar

luodar, n.: ogród (L. lúdar, O. lódar)
lllluog

uog

uog, n.: urok, czar (lûg, O. lôg

luos

luos, n.: sen (L. lûs, O. lôs)
luth

luth

luth, n.: czar

lutha

-, pt.

lunge

-, v.: zaczarować

luthen

luthen, adj.: zaczarowany, oczarowany

M
ma

ma, pron.: co?
mab

mab

mab, du. meb

meb

meb, n.: dłoń

maba

-, pt.

mambe

-, v.: dusić

mada

-, pt.

mande

-, v.: jeść

maga

-, pt.

mange

-, v.: uderzać dłonią

magol

magol*, magl

magl

magl-, n.: miecz

maid

maid, adj.: wilgotny, mokry (L. mčid,
O. męd)
mail

mail

mail, n.: przyjaciel (O. mael)
mal

mal

mal, n.: pyłek (O. hmal)
malad

malad

malad, mald

mald

mald-, n.: złoto

maldin

maldin, adj.: złoty
malin

malin

malin, adj.: żółty (O. hmalin)
malo

malo

malo, adj.: blay (L. malu, O. hmalw)
malum

malum

malum, pron.: kiedy?
mamen

mamen

mamen, pron.: jak [ang. how]
man

man

man, pron.: kto?
man

man

man, n.: duch (widmo) śmierci
mane

mane

mane, pron.: jak? (L. mani, O. mană)
manum

manum

manum, pron.: gdzie?
męd

męd

męd, adj.: głodny (L. meid, O. maid)

meda

-, pt.

mende

-, v.: kończyć

męg

męg, adj.: giętki, miękki; n.: ciasto (L.
meig, O. maig)

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

megor

megor, adj.: przeszywający, przenikliwy
(O. megr)
męl

męl

męl, adj.: uczuciowy (L. mail, O. mael)
męl

męl

męl, n.: żądza, pragnienie (L. meil, O.
mail)

mela

-, pt.

melne

-, v.: kochać

mele

mele, adj.: blady, płowy (LO. medhi)
mele

mele

mele, adj.: drogi (kochany) (LO. meli)
melim

melim

melim, adj.: dający się kochać,
sympatyczny, uroczy
melin

melin

melin, adj.: ukochany
men

men

men, n.: droga, ścieżka

mera

-, pt.

merne

-, v.: pragnąć, życzyć

mest

mest, adj.: zielony
meth

meth

meth, n.: koniec
mîd

mîd

mîd, n.: wilgoć
mîd

mîd

mîd, n.: mżawka, mgła
mîg

mîg

mîg, adj.: wilgotny, mokry

mila

-, pt.

milne

-, v.: pragnąć, tęsknić

millum

millum, adv.: raz, czasami
mimben

mimben

mimben, pron.: ktoś
min

min

min, num.: jeden
mind

mind

mind, adj.: ważny
mine

mine

mine, adj.: pierwszy (LO. mini)
minin

minin

minin, adv.: tylko
mink

mink

mink, num.: jedenaście
minnad

minnad

minnad, pron.: coś
mint

mint

mint, mind-, n.: punkt
mîr

mîr

mîr, n.: krzyształ, klejnot
mirlene

mirlene

mirlene, n.: łańcuch klejnotów
mith

mith

mith, adv.: do (wewnątrz) (LO. midh)

móda

-, pt.

mange

-, v.: władać, kierować

mor

mor, adj.: ciemny; n.: noc
môr

môr

môr, adj.: dobry
morn

morn

morn, adj.: czarny
morth

morth

morth, mord

mord

mord-, n.: cień (ze złymi

pobudkami) (LO. mordh)
moss

moss

moss, adj.: miękki
moth

moth

moth, n.: staw, jezioro
muid

muid

muid, adj.: zręczny, fachowy
muil

muil

muil, n.: zmierzch, cień
muilin

muilin

muilin, adj.: sekretny, ukryty
muin

muin

muin, adj.: sekretny, tajny
mund

mund

mund, n.: byk
m

mû

ûr

rrr, n.: mgła

murulin

murulin, n.: słowik (L. murulin, O.
morilind)

N
na

na, cj.: niż
na

na, prep.: do, ku, przy

-, pt.

nóne

-, v.: czasownik

pomocniczy używany przy tworzeniu
czasów dokonanych

naga

-, pt.

nange

-, v.: gryźć

nalum

nalum, adv.: aż do
nand

nand

nand, n.: nizina zalana rzeką

nara

-, pt.

narne

-, v.: opowiadać

narth

narth, nard

nard

nard-, n.: węzeł (L. nardh, O.

hnardh)
nass

nass

nass, n.: sieć

nasta

-, pt.

nanne

-, v.: przekłuć, przebić

nath

nath, n.: ugryzienie
na

nau

ugol

gol

gol, na

nau

ugl

gl-, n.: krasnolud

naum

naum, n.: szczęka (L. nňum, O.
naghum)
nedor

nedor

nedor, num: dziewięć
nef

nef

nef, n.: twarz (LO. nev)
nęg

nęg

nęg, n.: ból, cierpienie (L. neig, O. naig)
nelch

nelch

nelch, n.: ząb (O. neleg, nelch-)
neld

neld

neld, n.: trzy
neldor

neldor

neldor, n.: nuk
nele

nele

nele, adj.: trzeci (O. neli)
nele

nele

nele, n.: jeden z Linadrów
nell

nell

nell, n.: strumień

nella

-, pt.

nellene

-, v.: dzwonić

nellum

nellum, adv.: tymczasem
nen

nen

nen, n.: woda

nęna

-, pt.

nęne

-, v.: lamentować,

rozpaczać (L. neina-, O. naina-)
nene

nene

nene, adj.: mokry (O. neni)
nęr

nęr

nęr, n.: lament, rozpacz (L. neir, O.
nair)
nere

nere

nere, n.: ognisty, płomienny (L. neri, O.
nari)
neth

neth

neth, n.: ostro zakończony wyrostek
nî

nî

nî, n.: kobieta
nib

nib

nib, n.: śnieg
nieg

nieg

nieg, adj.: blady, słaby (L. nîg, O. nęg)
nieth

nieth

nieth, n.: młodość (L. nîth, O. nęth)
nif

nif

nif, adv.: prawie, blisko

niga

-, pt.

ninge

-, v.: być zimnym

nimp

nimp, nimb

nimb

nimb-, adj.: biały

nind

nind, n.: staw, jezioro
nîr

nîr

nîr, n.: łza
nîth

nîth

nîth, n.: zapach kwiatów

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

nivlum

nivlum, adv.: wkrótce, niedługo
nivon

nivon

nivon, adv.: naprzód, dalej, na zachód
nîw

nîw

nîw, n. nos
nôd

nôd

nôd, adj.: zobowiązany (L. noud, O.
naud)

noda

-, pt.

nunde

-, v.: wiązać

nold

nold, adj.: tajny, ukryty
nolum

nolum

nolum, adv.: wcześniej, przedtem
non

non

non, adj.: poprzedni, wcześniejszy
nôr

nôr

nôr, n.: ogień

norda

-, pt.

nurne

-, v.: umieszczać w

dziurze
nos

nos

nos, n.: rodzina

nosta

-, pt.

nunne

-, v.: rodzić

nu, prep.: pod
n

nû

ûm

m, n.: zachód

nuo

nuo, prep.: przed (o czasie)
nuol

nuol

nuol, n.: małe okrągłe wzgórze (L. nûl,
O. nôl)
nuon

nuon

nuon, pp.: urodzony (L. nûn, O. nôn)
nuor

nuor

nuor, n.: szczep, plemię (L. nûr, O. nôr)
n

nû

ûr

rrr, adj.: głęboki

O
ô

ôô

ô, intj.: O!
ô

ôô

ô, adv.: dawno temu
och

och

och, n.: ptasie jajo
ô

ôô

ôffff, n.: owoc jakiejkolwiek rośliny (także
ziarna, żołędzie, etc.) (LO. ôv)
olch

olch

olch, adj.: zły
old

old

old, n.: napój
olg

olg

olg, adj.: odrażający, okropny (O. olgh)
olo

olo

olo, olw

olw

olw-, n.: zioło (L. olu, O. olw)

olof

olof, olb

olb

olb-, n.: gałąź (LO. olov)

olos

olos, oss

oss

oss-, n.: sen (O. ols-)

olum

olum, olm

olm

olm-, n.: puchar, kielich (LO.

olm)
olwar

olwar

olwar, n.: ogród
ond

ond

ond lub onn

onn

onn, n.: dziecko, potomek, syn

onda

-, pt.

onne

-, v.: tworzyć,

powodować
ondor

ondor

ondor, ondr

ondr

ondr-, n.: rodzic

or, prep.: ponad, nad, na
ôr

ôr

ôr, adj.: starożytny, antyczny
ôr

ôr

ôr, n.: dzień (L. our, O. aur)
ôr

ôr

ôr, n.: krew

ora

-, pt.

orne

-, v.: wznosić się

orle

orle, adv.: zbyt, nadmiernie
ornar

ornar

ornar, n.: las

oron

oron, orn

orn

orn-, n.: drzewo

orth

orth, n.: góra

ortha

-, pt.

orthene

-, v.: podnosić

ôs

ôs, n.: świt, brzask, dzień
osod

osod

osod, ost

ost

ost-, n.: obóz chroniony

ogrodzeniem
oss

oss

oss, num.: siedem

ossa

-, pt.

ossene

-, v.: śnić, wyobrażać

sobie (O. olsa-)
oth

oth

oth, n.: wojna, bitwa
ôth

ôth

ôth, adv.: z dala, w oddaleniu (L. oudh,
O. audh)
othor

othor

othor, n.: wojownik

ôva

-, pt.

ambe

-, v.: zakazywać

P
pad

pad

pad, adv.: całkowicie, kompletnie,
zupełnie; już

pada

-, pt.

pande

-, v.: wypełniać,

napełniać

paga

-, pt.

pange

-, v.: zamykać

pala

-, pt.

palne

-, v.: szeroko otwierać

palfa

-, pt.

palfene

-, v.: uderzać (dłonią

lub pięścią)
palon

palon

palon, adj.: szeroki, rozległy
palum

palum

palum, palm

palm

palm-, n.: powierzchnia

panda

-, pt.

pandene

-, v.: otwierać,

rozszerzać
pant

pant

pant, adj.: otwarty
parch

parch

parch, adj.: suchy
past

past

past, adj.: równy, gładki
path

path

path, adj.: zamknięty

peda

-, pt.

pinde

-, v.: mówić

pege

pege, adj.: mało, niewiele, kilka (LO.
pegi)
pegol

pegol

pegol, pegl

pegl

pegl-, n.: język (L. pedol, O.

pedl)
pel

pel

pel, prep.: poza

pela

-, pt.

pelne

-, v.: słabnąć, zamierać,

znikać
pel

pel

peleeee, pelle

pelle

pelle, n.: płowienie, zanik

pen

pen, n.: osoba

pena

-, pt.

panne

-, v.: umieszczać,

układać, przykładać (O. pana-)
pene

pene

pene, adj.: brakujący (LO. peni)

pera

-, pt.

perne

-, v.: obracać

perchal

perchal, n.: hobbit, niziołek
perin

perin

perin, adj.: połowa, pół

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

pern

pern, adj.: zawrócony, zwrócony,
zamieniony
pese

pese

pese, n.: soki roślinne (LO. pesi)
pess

pess

pess, n.: pióra, puch
pest

pest

pest, n.: mowa
peth

peth

peth, n.: słowo
pig

pig

pig, adj.: mały

piga

-, pt.

pinge

-, v.: maleć, zmiejszać się

pilum

pilum, pilm

pilm

pilm-, n.: strzała (LO. pilim)

pind

pind, n.: stok, zbocze, skarpa
pindas

pindas

pindas, n.: opowieść
pindor

pindor

pindor, pindr

pindr

pindr-, n.: narrator

ping

ping, n.: warga
pint

pint

pint, pind

pind

pind-, n.: opowieść

pioda

-, pt.

piune

-, v.: pluć, spluwać

piog

piog, n.: jagoda
piugwin

piugwin

piugwin, n.: winogrono, winorośl
pôg

pôg

pôg, n.: kruk, wrona
pold

pold

pold, adj.: silny, mocny
pôm

pôm

pôm, n.: choroba, plaga, zaraza
pôr

pôr

pôr, n.: zamknięta dłoń

posta

-, pt.

punne

-, v.: powstrzymywać,

zatrzymywać
puig

puig

puig, adj.: czysty
p

pû

ûr

rrr, n.: plama, brud

R
rach

rach

rach, n.: pazur, szpon
raf

raf

raf, n.: linka, sznur
raga

raga

raga-, pt. range-, v.: odbierać, zabierać
rain

rain

rain, n.: granica, krawędź (L. rčin, O.
reghon)

rala

-, pt.

rande

-, v.: wspinać się (LO.

radha-)
ralon

ralon

ralon, adv.: w tył, wstecz, do tyłu, na
wschodzie, na wschód (LO. radhon)
rank

rank

rank, rang

rang

rang-, n.: ramię

rann

rann, n.: jeleń, łania
ranor

ranor

ranor, randr

randr

randr-, n.: wędrowiec,

podróżnik
rant

rant

rant, rand

rand

rand-, n.: bieg rzeki

rass

rass, n.: róg
rast

rast

rast, num.: dwanaście

recha

-, pt.

rechene

-, v.: jeździć,

odbywać podróż
ręg

ręg

ręg, adj.: zgięty, wygięty, zakrzywiony
(L. reig, O. raig)

regoron

regoron, regorn

regorn

regorn-, n.: drzewo

ostrokrzewu

rela

-, pt.

rende

-, v.: siać, zasiewać (LO.

redha-)

rena

-, pt.

ranne

-, v.: wędrować, błąkać

się (O. ranna-)
rest

rest

rest, n.: wąwóz
rî

rî

rî, n.: girlanda, wieniec (O. rîgh)
rie

rie

rie, n.: dzień (L. rî, O. rę)
rien

rien

rien*, n.: królowa (Noldorów,
Sindarów lub ludzi)
rif

rif

rif, n.: kora (LO. riv)

riga

-, pt.

ringe

-, v.: skręcać, wykręcać,

obwijać
rim

rim

rim, n.: krawędź, granica, kres,
pogranicze
rimb

rimb

rimb, n.: wielka ilość, tłum

rimba

-, pt.

rimbene

-, v.: pędzić, szybko

płynąć
rimdod

rimdod

rimdod, pl. rimdodin

rimdodin

rimdodin, n.: kaskady,

progi rzeczne
rimp

rimp

rimp, adj.: haczykowaty, zakrzywiony
rind

rind

rind, n.: koło, okrag
ring

ring

ring, adj.: zimny; n.: zimne górskie
jezioro
rink

rink

rink, ring

ring

ring-, n.: potrząsanie, drżenie

rista

-, pt.

rinne

-, v.: ciąć

ritha

-, pt.

ringe

-, v.: trząść, potrząsać,

wstrząść
roch

roch

roch, n.: koń
rod

rod

rod, n.: pieczra, jaskinia
rôd

rôd

rôd, n.: mistrz, rekordzista
rôf

rôf

rôf, n.: brzek rzeki (LO. rôv)

roga

-, pt.

runge

-, v.: bać się

rôm

rôm, n.: skrzydło
rôm

rôm

rôm, n.: wichura (L. roum, O. raum)
rôn

rôn

rôn, adj.: wędrowny, tułaczy
rond

rond

rond, n.: podziemna jaskinia
ross

ross

ross, n.: rosa
rost

rost

rost, n.: płaszczyzna, równina
roth

roth

roth, rol

rol

rol-, n.: jaskinia (LO. rodh)

rôth

rôth, rôl

rôl

rôl-, n.: alpinista (LO. rôdh)

rugim

rugim, adj.: straszny, straszliwy,
okropny, potworny

ruida

-, pt.

ruine

-, v.: ścigać, gonić

ruidor

ruidor, ruidr

ruidr

ruidr-, n.: myśliwy,

poszukiwacz
ruim

ruim

ruim, n.: polowanie, poszukiwanie

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

rûma

-, pt.

rúmene

-, v.: podnosić,

dźwigać
rund

rund

rund, n.: bezkształtny las
rune

rune

rune, n.: ścieżka, trasta przetarta przez
przemierzające ją zwierzęta lub ludzi
ruom

ruom

ruom, n.: trąba, trąbka (L. rûm, O.
rôm)

rutha

-, pt.

ruthene

-, v.: powodować

strach

S
sa

sa, cj.: że

saga

-, pt.

sange

-, v.: przeszywać,

przenikać, rozrywać
salf

salf

salf, n.: chwast, zielsko

salfa

-, pt.

salfene

-, v.: siorbać, sączyć

samo

samo, samw

samw

samw-, n.: myśl (L. samu, O.

samw)
sarn

sarn

sarn, adj.: z kamienia, kamienny
sarth

sarth

sarth, sard

sard

sard-, n.: kamień (LO. sardh)

saum

saum, n.: puchar, kielich (L. sňum, O.
soghum)
saur

saur

saur, adj.: gorzki (L. sňur, O. saghr)
sęl

sęl

sęl, n.: wiedza (L. seil, O. sail)
seld

seld

seld, n.: córka
serch

serch

serch, n.: przelana krew
si

si, pron.: to
sib

sib

sib, adj.: taki, podobny
sien

sien

sien, n.: dziecko (potomek) (L. sîn, O.
sęn)
sieth

sieth

sieth, siel

siel

siel-, n.: reszta, pozostałość (L.

sîdh, O. sędh)
sigol

sigol

sigol, sigl

sigl

sigl-, n.: nóż (O. sigl)

silum

silum, adv.: teraz
silum

silum

silum, silm

silm

silm-, n.: światło gwiezdne (LO.

silm)
simen

simen

simen, adv.: tak, w ten sposób
sin

sin

sin, adj.: taki
sink

sink

sink, sing

sing

sing-, n.: twardy kamień,

krzemień
sinum

sinum

sinum, adv.: tutaj
sîr

sîr

sîr, n.: rzeka

sira

-, pt.

sirne

-, v.: płynąć, spływać,

wypływać
sirdant

sirdant

sirdant, n.: wodospad
sôf

sôf

sôf, n.: sok (LO. sôv)

soga

-, pt.

sunge

-, v.: pić

sôm

sôm, n.: umysł

ssssûûûûm

m, n.: otwór, dziura, wydrążenie

T
ta

ta, pron.: to
ta

ta, cj.: dlatego, więc

taba

-, pt.

tambe

-, v.: zatrzymywać,

utrudniać

taga

-, pt.

tange

-, v.: tworzyć,

konstruować, naprawiać
taim

taim

taim, n.: rząd, linia (L. tčim, O.
teghum)
tal

tal

tal, n.: stopa; tel du.: dwie stopy

tala

-, pt.

talne

-, v.: grać na instrumencie

tald

tald, adj.: nachylony nad

talda

-, pt.

taldene

-, v.: spadać

talum

talum, adv.: wtedy, wówczas
talum

talum

talum, cj.: kiedy, w tym czasie
talum

talum

talum, talm

talm

talm-, n.: podłoga, podłoże (LO.

talm)

tama

-, pt.

tamme

-, v.: pukać

tamor

tamor, tambr

tambr

tambr-, n.: dzięcioł

tan

tan, adj.: taki

tana

-, pt.

tanne

-, v.: pokazywać,

okazywać
tangol

tangol

tangol, tangl

tangl

tangl-, n.: szpila

tank

tank, adj.: stały, nieruchomy,
niewzruszony
tann

tann

tann, n.: znak
tanum

tanum

tanum, adv.: tam
tarag

tarag

tarag, tarch

tarch

tarch-, n.: róg

targ

targ, adj.: twardy, mocny
targ

targ

targ, adv.: ledwie, z wysiłkiem
tarm

tarm

tarm, n.: wysoki pień drzewa
tarug

tarug

tarug, n.: wół
tass

tass

tass, n.: gwóźdź
tathlum

tathlum

tathlum, adv.: jeszcze raz, znowu,
ponownie
tathor

tathor

tathor, tathr

tathr

tathr-, n.: wierzba

taum

taum, n.: oprawka, klamra (L. tňum,
O. taghum)

tava

-, pt..

tambe

-, v.: smakować,

próbować
tę

tę

tę, n.: prosta droga

téda

-, pt.

téne

-, v.: przedłużać, wydłużać

(L. teida-, O. taida-)
tede

tede

tede, tedi

tedi

tedi-, adj.: drugi (L. tedi, O. tadi)

tęg

tęg, adj.: głęboki (L. teig, O. taig)

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

tega

-, pt.

tenge

-, v.: stawiać znaki

(szczególnie na korze)
tęl

tęl

tęl, n.: wydłużenie, przedłużenie (L. teil,
O. tail)

tela

-, pt.

telne

-, v.: kończyć, przestawać,

ustawać
telch

telch

telch, adj.: prędki, szybki
teld

teld

teld, n.: koniec
teld

teld

teld lub tell

tell

tell, adj.: ostatni

teleg

teleg, telch

telch

telch-, n.: pień

teler

teler*, n.: Teler, ktoś z plemienia
Telrich
telf

telf

telf, n.: srebro
telfin

telfin

telfin, adj.: srebrny, ze srebra
telum

telum

telum, telm

telm

telm-, n.: baldachim (liści w

lesie) (LO. telm)
ter

ter

ter, prep.: przez, poprzez, na wskroś
teth

teth

teth, n.: oznaczenie ściezki (np. znaki
na drzewie lub kamieniu pokazujące,
którą ścieżką iść)
tier

tier

tier, adj.: prosty (L. tîr, O. tęr)
tild

tild

tild, n.: ostry punkt
tim

tim

tim, n.: iskra, gwiazda
tind

tind

tind, adj.: błyszczący

tinda

-, pt.

tindene

-, v.: rozniecać

tindum

tindum, n.: zmierzch

tingla

-, pt.

tinglene

-, v.: skrzyć się,

błyszczeć (LO. tindla-)
tiog

tiog

tiog, adj.: gruby

tira

-, pt.

tirne

-, v.: uważać, brać pod

uwagę
tiss

tiss

tiss, n.: mały znak

titha

-, pt.

tinge

-, v.: mrugać, migać

toba

-, pt.

tumbe

-, v.: przykrywać

tôf

tôf, n.: smak, przyjemność czucia (LO.
tôv)

toga

-, pt.

tunge

-, v.: przynosić,

przyprowadzać

tola

-, pt.

túle

-, v.: przychodzić

tolch

tolch, adj.: mocny, pewny; n.: podpora
told

told

told, num.: osiem

tolda

-, pt.

tuldene

-, v.: wzywać,

sprowadzać, pójść po coś/kogoś
toll

toll

toll, n.: wyspa
tôr

tôr

tôr, n.: król
tôr

tôr

tôr, n.: wielki las (L. tour, O. taur)
torch

torch

torch, adj.: silny, mocny
tóril

tóril

tóril, n.: królowa

torn

torn, n.: brat, towarzysz
tornel

tornel

tornel, n.: bratanica (córka brata)
tornon

tornon

tornon, n.: bratanek (syn brata)
toss

toss

toss, n.: krzak
tovon

tovon

tovon, adj.: głęboki, niski
triew

triew

triew, adj.: smukły (L. trîw, O. tręw)
trum

trum

trum, n.: tarcza
ttttûûûû, n.: mięsień (O. tûgh)

tua

-, pt.

tuine

-, v.: kiełkować, rozrastać

się
tuil

tuil

tuil, n.: wiosna
tuilind

tuilind

tuilind, n.: jaskółka
tuim

tuim

tuim, n.: pączek (rośliny)

tula

-, pt.

tulne

-, v.: stać

tulus

tulus, n.: topola
tumb

tumb

tumb, n.: głęboka dolina
tund

tund

tund, adj.: wysoki
tung

tung

tung, adj.: ciasny, napięty, spięty
tuss

tuss

tuss, n.: materiał na dach (kora, liście,
gałęzie)

TH

thâ

-, pt.

thange

-, v.: ściskać, wyciskać

(O. thagha-)

thaga

-, pt.

thange

-, v.: rozszczepiać,

rozpadać, rozdzielać
thall

thall

thall, adj.: gwałtownie spadający
tham

tham

tham, n.: bariera, zapora, przeszkoda

thama

-, pt.

thamme

-, v.: trzymać się na

ucoczu, nie zbliżać się
thand

thand

thand, adj.: pewny, mocny, godny
zaufania
thang

thang

thang, n.: ucisk, opresja
thavon

thavon

thavon, thavn

thavn

thavn-, n.: obrabiacz drewna,

budowniczy
theles

theles

theles, thess

thess

thess-, n.: siostra (O. thels-)

tttthelu

helu

helum

m, thelm

thelm

thelm-, n.: zdecydowany

pomysł (LO. thelm)
thene

thene

thene, adj.: regularny, prawidłowy; n.:
zasada (L. theni, O. thani)

thera

-, pt.

therne

-, v.: szyć, zszywać

there

there, adj.: południowy, lewo (L. theri,
O. thani)
thessel

thessel

thessel, n.: siostrzenica; córka siostry
thesson

thesson

thesson, n.: siostrzeniec, syn siostry

thimba

-, pt.

thimbene

-, v.: dąć, grać na

fujarce
thimbor

thimbor

thimbor, thimbr

thimbr

thimbr-, n.: grający na fujarce

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

thimp

thimp, thimb

thimb

thimb-, n.: fujarka, trąbka

thind

thind, adj.: szary, blady

thinda

-, pt.

thindene

-, v.: blaknąć,

stawać się szarym
thine

thine

thine, n.: wieczór (LO. thini)
thint

thint

thint, thind

thind

thind-, adj.: krótki

thiron

thiron, thirn

thirn

thirn-, n.: brew

thlaba

-, pt.

thlambe

-, .: łopotać,

trzepotać (O. flaba-)
thlai

thlai

thlai, n.: pajęczyna, babie lato (L. thlči,
O. flegh)

thlasa

-, pt.

thlambe

-, v.: słyszeć, słuchać

(O. flasa-)
thlin

thlin

thlin, n.: pajęczyna (O. flin)
th

thlind

lind

lind, adj.: delikatny, wspaniały (O.

flind)
thlon

thlon

thlon, n.: dźwięk (O. flon)
thlôs

thlôs

thlôs, n.: ucho (O. flôs)
thluog

thluog

thluog, n.: smok (L. thlûg, O. flôg)
thôn

thôn

thôn, n.: sosna
thor

thor

thor, prep.: w poprzek
thôr

thôr

thôr, adj.: smukły, szczupły

thora

-, v.: nurkować, szybko schodzić

(w dół)
thoron

thoron

thoron, thorn

thorn

thorn-, n.: orzeł

thran

thran, adj.: mocny, pełen siły
thraw

thraw

thraw, n.: ciało (O. fraw)
thriw

thriw

thriw, n.: zima (O. friw)
throd

throd

throd, n.: podziemna jaskinia (O. frod)
thrôf

thrôf

thrôf, adj.: dziki (L. thrôv, O. frôv)
thrôn

thrôn

thrôn, adj.: sztywny, twardy, mocny
throsk

throsk

throsk, throsg

throsg

throsg-, n.: lis (O. frosk)

throssa

-, pt.

throssene-

, v.: szeptać

thruon

thruon, n.: wschód (L. thrûn, O. frôn)

thúa

-, pt.

thúne

-, v.: oddychać (O.

thûwa-)
th

thû

ûl

lll, n.: dech

thund

thund, n.: korzeń
thuor

thuor

thuor, adj.: schodzący w dół z ogromną
prędkością (L. thûr, O. thôr)

thúra

-, pt.

thurne

-, v.: ukrywać,

maskować, chować

U
û

û, prep. + dopełniacz: bez, brakujący
uben

uben

uben, pron.: nikt
úgal

úgal

úgal, n.: brzask
uhe

uhe

uhe, adv.: już więc nie
ui

ui, adv.: zawsze
ui

ui, adj.: obaj
uil

uil

uil, n.: roślina pnąca

ula

-, pt.

ulne

-, v.: padać (o deszczu) (O.

ola-)
ulgon

ulgon

ulgon, n.: potwór (O. ulghund)
ulum

ulum

ulum, adv.: nigdy
ulun

ulun

ulun, n.: powódź
umbal

umbal

umbal, n.: męczrnia, agonia
umbar

umbar

umbar, n.: miejsce zamieszkania, świat
umboth

umboth

umboth, n.: głęboki staw, jezioro
ump

ump

ump, n.: wgłębienie, zagłębienie
û

ûn

n, adj.: brakujący

unad

unad, pron.: nic
undum

undum

undum, n.: wieczór, zmierzch

unga

-, pt.

ungene

-, v.: wykopywać

ungol

ungol, ungl

ungl

ungl-, n.: pająk

ungor

ungor, adj.: ciemny, mroczny
ungum

ungum

ungum, n.: sieć pajęcza
uo

uo, adv.: razem; prep.: (razem) z (L. û,
O. ô)

uola

-, pt.

olne

-, v.: śnić (L. ûla-, O. ôla-)

uolum

uolum, adv., cj.: podczas, w czasie
uom

uom

uom, n.: głos (L. ûm-, O. ôm)
uo

uon

n, adj.: taki sam, identyczny

uon

uon, adv.: równie, jednakowo
uor

uor

uor, n.: góra (L. ûr-, O. ôr)
û

ûr

rrr, n.: żar, ogień

urch

urch, n.: ork
úrin

úrin

úrin, adj.: gorący, gorejący, płomienny
urun

urun

urun, urn

urn

urn-, n.: miedź

usp

usp, n.: dym

D. Salo - słownik i gramatyka języka elfów leśnych

8`B jt# j2%{`B5^ 1T[`C xx${6R 1jR7R5% t`B 17`M5^ 7U3`B5^ 9jR`N=-=

SPIS RZECZY

WST

WSTĘP

P ................................

................................

................................................................

................................

................................................................

................................

................................................................

................................

........................................

........

........ 5

KRÓTKI OPIS LE

KRÓTKI OPIS LEŚNEGO ELFICKIEGO

NEGO ELFICKIEGO

NEGO ELFICKIEGO ................................

................................

................................................................

................................

.....................................................

.....................

..................... 6

DŹWIĘKI............................................................................................................................................. 6

Przeg

os........................................................................................................................................... 7

Redukcja samog

osek

osek..................................................................................................................... 7

MORFOLOGIA .................................................................................................................................. 9

Czasowni

Czasownikkkk ...................................................................................................................................... 9

Czasy z

oooo

one

one ............................................................................................................................... 10

Rzeczownik

Rzeczownik .................................................................................................................................. 11

Liczba podwójna

Liczba podwójna.......................................................................................................................... 14

Ró

nice ossiriandzkiego rzeczownika

nice ossiriandzkiego rzeczownika ......................................................................................... 14

Przymiotniki

Przymiotniki ................................................................................................................................. 15

Zaimki

Zaimki .......................................................................................................................................... 15

Przys

ówki

ówki .................................................................................................................................... 16

Przyimki

Przyimki........................................................................................................................................ 16

Spójniki

Spójniki ........................................................................................................................................ 16

ste przyrostki

ste przyrostki.......................................................................................................................... 16

oooo

enia

enia ........................................................................................................................................ 17

ZMIANY

DŹWIĘKOWE

LEŚNYM

ELFICKIM ........................................................................... 18

Wschodni le

ny ............................................................................................................................ 22

ny z Mrocznej Puszczy

ny z Mrocznej Puszczy ........................................................................................................... 25

ny z Lórien

ny z Lórien .............................................................................................................................. 26

Ossiriandzki

Ossiriandzki ................................................................................................................................. 26

KRÓTKI S

KRÓTKI SŁOWNIK ELFICKIEGO J

OWNIK ELFICKIEGO J

OWNIK ELFICKIEGO JĘZYKA LE

ZYKA LE

ZYKA LEŚNEGO

NEGO

NEGO................................

................................

............................................................

............................

............................ 27

SPIS RZECZY

SPIS RZECZY................................

................................

................................................................

................................

................................................................

................................

............................................................

............................

............................ 39

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Morfemy, Filologia polska, Gramatyka opisowa języka polskiego
Odmiana zaimków rodzajowych, Gramatyka historyczna języka polskiego
Dodatek I Angielsko polski słownik języka C
1308343171-1--problemy-skladni, GRAMATYKA OPISOWA JĘZYKA POLSKIEGO
składnia-strutyński, Gramatyka opisowa języka polskiego
Gramatyka opisowa języka polskiego ściaga
pojęcia ze SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO WYD
Różowa tabletka, Gramatyka historyczna języka polskiego
Technologia informacyjna, Wyniki tych badań prezentuje przede wszystkim ,,Słownik języka starosłowia
Historyczny.samogłoski, Rusycystyka, Gramatyka historyczna języka rosyjskiego
Periodyzacja języka polskiego wg Antoniego Kaliny, Gramatyka historyczna języka polskiego
Wikarjak Gramatyka Opisowa Języka Łacińskiego
Gramatyka historyczna języka staropruskiego V Mažiulis

więcej podobnych podstron