„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Andrzej Świderek

Montaż instalacji kanalizacyjnej
713[02].Z1.09

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Grażyna Antoniewska
mgr inż. Janina Falkowska

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Marzena Więcek


Konsultacja:
dr inż. Bożena Zając


Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 713[02].Z1.09
„Montaż instalacji kanalizacyjnej” zawartej w modułowym programie nauczania dla zawodu
monter instalacji i urządzeń sanitarnych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

12

5.1. Instalacja kanalizacyjna

12

5.1.1. Ćwiczenia 12
5.2. Przybory sanitarne, lokalne urządzenia kanalizacyjne i uzbrojenie instalacji

kanalizacyjnej

15

5.2.1. Ćwiczenia 15
5.3. Instalacja kanalizacji deszczowej

18

5.3.1. Ćwiczenia 18
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

20

7. Literatura

34

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy

Państwu Poradnik dla nauczyciela „Montaż instalacji kanalizacyjnej”,

który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie
monter instalacji i urządzeń sanitarnych 713[02].
W poradniku zamieszczono:

− wymagania wstępne,
− wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,
− przykładowe scenariusze zajęć,
− propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności

praktycznych,

− wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze szczególnym
uwzględnieniem:

− pokazu z objaśnieniem,
− tekstu przewodniego,
− metody projektów,
− ćwiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej
pracy uczniów do pracy zespołowej.
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może
posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym
różnego rodzaju zadania.
W tym rozdziale podano również:

− plan testu w formie tabelarycznej,
− punktacje zadań,
− propozycje norm wymagań,
− instrukcję dla nauczyciela,
− instrukcję dla ucznia,
− kartę odpowiedzi,
− zestaw zadań testowych.
− test „próba pracy”.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

713[02].Z1

Technologia montażu instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych

713[02].Z1/2/3/4.01

Prace przygotowawczo – zakończeniowe przy wykonywaniu instalacji sanitarnych

713[02].Z1/2/3/4.02

Montaż instalacji z rur stalowych

713[02].Z1/2/3/4.03

Montaż instalacji z rur miedzianych

713[02].Z1/2.04

Montaż instalacji z tworzyw sztucznych

713[02].Z1.05

Montaż instalacji zimnej wody i ciepłej wody użytkowej

713[02].Z1.06

Instalacja urządzeń do lokalnego i centralnego przygotowania ciepłej wody

użytkowej

713[02].Z1.07

Instalacja urządzeń lokalnych ujęć wody

713[02].Z1.08

Montaż instalacji z rur żeliwnych i kamionkowych

713[02].Z1.09

Montaż instalacji kanalizacyjnej

713[02].Z1.10

Instalacja urządzeń lokalnych ujęć ścieków

713[02].Z1.11

Konserwacja instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

− rozpoznawać rodzaje instalacji,
− wykonywać prace przygotowawczo – zakończeniowe przy montażu instalacji,
− wykonywać prace przy montażu instalacji z rur instalacyjnych żeliwnych, kamionkowych

i z tworzyw sztucznych, zgodnie z obowiązującymi przepisami bhp i ochrony ppoż.,

− przygotowywać na podstawie wykazu materiały potrzebne do montażu instalacji z rur

żeliwnych, kamionkowych i z tworzyw sztucznych,

− oceniać stan techniczny rur i łączników instalacyjnych żeliwnych, kamionkowych

i z tworzyw sztucznych do montażu,

− przygotowywać rury instalacyjne do montażu,
− wykonywać połączenia rur instalacyjnych żeliwnych, kamionkowych i z tworzyw

sztucznych,

− mocować wykonane odcinki rur instalacyjnych w budynku,
− wykonywać podstawowe operacje obróbki materiałów instalacyjnych stosowanych

w instalacjach sanitarnych,

− prowadzić instalacje różnymi sposobami,
− stosować terminologię budowlaną i instalacyjną,
− przestrzegać zasad bezpiecznej pracy, przewidywać i zapobiegać zagrożeniom,
− stosować procedury udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,
− odczytywać i interpretować rysunki budowlane i instalacyjne,
− posługiwać się dokumentacją budowlaną,
− wykonywać przedmiary i obmiary robót,
− wykonywać pomiary i rysunki inwentaryzacyjne,
− organizować stanowiska składowania i magazynowania,
− korzystać z różnych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji ćwiczeń podanych w poradniku uczeń powinien umieć:

− wykonać prace podczas montażu instalacji kanalizacji sanitarnej i deszczowej, zgodnie

z obowiązującymi przepisami bhp i ochrony ppoż.,

− przygotować na podstawie wykazu materiały potrzebne do montażu elementów instalacji

kanalizacji sanitarnej i deszczowej,

− ocenić stan techniczny rur, kształtek kanalizacyjnych i uzbrojenia instalacji kanalizacji

sanitarnej i deszczowej ,

− zmontować poziome przewody instalacji kanalizacji sanitarnej i deszczowej ze spadkiem,
− zmontować pionowe przewody instalacji kanalizacji sanitarnej i deszczowej,
− przeprowadzić próbę szczelności zmontowanych przewodów instalacji kanalizacji

sanitarnej
i deszczowej,

− wykonać podejście instalacji kanalizacji sanitarnej pod przybory sanitarne,
− skompletować przybory sanitarne,
− zamontować przybory sanitarne,
− zamontować urządzenia stosowane w instalacji kanalizacji sanitarnej i deszczowej,
− zmontować przykanalik,
− dokonać połączenia przykanalika z siecią kanalizacyjną,
− wykonać studzienkę kanalizacyjną,
− przygotować instalację kanalizacji sanitarnej i deszczowej do odbioru,
− wykonać próbę instalacji kanalizacji sanitarnej i deszczowej,
− posłużyć się dokumentacją techniczną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Monter instalacji i urządzeń sanitarnych 713[02]
Moduł: Technologia

montażu instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych

713[02].Z1
Jednostka modułowa: Montaż instalacji kanalizacyjnej 713[02].Z1.09

Temat: Dobór materiałów instalacyjnych i pomocniczych do wykonywania

fragmentu instalacji kanalizacyjnej.

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności doboru rur, łączników i materiałów

pomocniczych do wykonywania fragmentu instalacji kanalizacyjnej.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

− posłużyć się dokumentacją techniczną instalacji kanalizacyjnej,
− dobrać materiał, rury, łączniki i materiały pomocnicze do wykonania fragmentu

instalacji kanalizacyjnej,

− sporządzić kalkulację cenową,
− wskazać wady i zalety wybranego materiału instalacyjnego,
− określić sposób montażu elementów instalacyjnych,
− porównać zaproponowane rozwiązanie z innymi,
− ocenić dokonany wybór pod kątem zgodności z założeniami.
Metody nauczania-uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

− indywidualna.

Strategia: uczenie się przez doświadczenie

Czas: 45 minut.
Środki dydaktyczne:

− katalogi wybranych firm zajmujących się dystrybucją lub produkcją materiałów

instalacyjnych,

− instrukcja wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
− arkusz papieru formatu A 4,
− ołówek,
− długopis,
− gumka,
− literatura z rozdziału 7.

Przebieg zajęć:

1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Przypomnienie podstawowych informacji dotyczących wykonywania instalacji

kanalizacyjnych.

4. Przypomnienie podstawowych informacji dotyczących doboru materiału instalacyjnego

do wykonywania instalacji kanalizacyjnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

5. Zapoznanie uczniów z kryteriami oceny i wymaganiami zawartymi w instrukcji

wykonania zadania.

6. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
7. Wydanie uczniom materiałów do wykonywania ćwiczenia: katalogów firm branżowych

i instrukcji wykonania ćwiczenia.

8. Realizacja tematu:

− Każdy uczeń zapoznaje się z katalogami branżowymi.
− Każdy uczeń dokonuje wyboru materiału instalacyjnego do wykonania fragmentu

instalacji kanalizacyjnej.

− Każdy uczeń dobiera rury, łączniki i materiały pomocnicze.
− Nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i pomaga w dobrać łączniki i materiały

pomocnicze do określonych wymagań narzuconych dokumentacją zadania.
Podpowiada najlepsze rozwiązania.

9. Po dokonaniu wyboru uczeń próbuje dokonać analizy swojej decyzji, wskazać wady,

zalety wybranego rozwiązania, na arkuszu papieru zapisuje informacje wymagane
instrukcją.

10. Uczeń wskazuje swojej pracy mocne i słabe strony.
11. Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza czy dokonana analiza i informacje zawarte

w pracy są zgodne z założeniami.

12. Uczniowie prezentują swoje prace w kolejności wykonywania.
13. Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac.

Zakończenie zajęć
Praca domowa
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: ,,instalacja deszczowa”. Na podstawie
zgromadzonych informacji na następnej lekcji przygotuj się do wypowiedzi: Jakie materiały
instalacyjne przeznaczone są do wykonywania instalacji deszczowej?

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

− anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych

umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Monter instalacji i urządzeń sanitarnych 713[02]
Moduł: Technologia

montażu instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych

713[02].Z1
Jednostka modułowa: Montaż instalacji kanalizacyjnej 713[02].Z1.09

Temat: Wytyczne montażu miski ustępowej stojącej i zbiornika płuczącego do

podejścia kanalizacyjnego.

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności planowania czynności dla potrzeb montażu

przyborów sanitarnych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

− zaplanować czynności dla potrzeb montażu miski ustępowej i zbiornika płuczącego

do podejścia kanalizacyjnego,

− dobrać materiał, sprzęt i narzędzia do wykonania montażu przyborów sanitarnych,
− dobrać środki ochrony osobistej niezbędne dla bezpiecznego wykonania montażu,
− podłączyć miskę ustępową do podejścia kanalizacyjnego,
− podłączyć zbiornik płuczący do instalacji wodociągowej i miski ustępowej,
− określić warunki sprawdzenia poprawności montażu,
− określić kwalifikacje i skład ekipy monterskiej i dokonującej pierwszego

uruchomienia,

− ocenić jakość swojej pracy.

Metody nauczania-uczenia się:

− metoda tekstu przewodniego,
− ćwiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

− grupowa.

Strategia: uczenie się przez doświadczenie.

Czas: 90 minut.
Środki dydaktyczne:

− arkusz do notatek.
− instrukcja wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
− literatura rozdziału 7.

Przebieg zajęć:

Zadanie dla ucznia
Przedmiotem ćwiczenia jest:

– opracowanie wykazu czynności, materiałów, sprzętu i narzędzi oraz środków ochrony

osobistej dla wykonania montażu miski ustępowej i zbiornika płuczącego,

– wskazanie sposobu sprawdzenia szczelności połączeń,
– podanie składu ekipy do wykonania zadania.

FAZA WSTĘPNA
Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu lekcji, zaznajomienie uczniów z pracą
metodą tekstu przewodniego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

FAZA WŁAŚCIWA
INFORMACJE
1. Jak należy zorganizować stanowisko pracy dla potrzeb montażu przyboru sanitarnego?
2. Jakie materiały instalacyjne są niezbędne dla montażu przyboru sanitarnego?
3. Jak należy ustalić miejsce montażu miski ustępowej w pomieszczeniu?
4. W jaki sposób osadza się miskę ustępową w podłodze?
5. W jaki sposób połączyć odpływ z miski ustępowej z odcinkiem podejścia

kanalizacyjnego?

6. Na jakiej wysokości zawiesić dolny zbiornik płuczący nad przyborem?
7. W jaki sposób zamocować zbiornik płuczący do przegrody?
8. Jak uszczelnić otwór dopływowy wody miski ustępowej?
9. W jaki sposób połączyć zbiornik płuczący z instalacją wodociągową?
10. Kto może wykonać montaż przyborów sanitarnych?
11. W jaki sposób dokonuje się sprawdzenia szczelności wykonanego montażu przyboru?

PLANOWANIE
1. Ustal, gdzie w pomieszczeniu zaplanujesz miejsce montażu miski ustępowej.
2. Ustal, jakie łączniki i materiały pomocnicze będą potrzebne dla prawidłowego

podłączenia miski ustępowej i zbiornika płuczącego.

3. Ustal, jaki sprzęt i narzędzia będą potrzebne do wykonania montażu przyboru.
4. Ustal kolejne etapy montażu miski ustępowej i dolnego zbiornika płuczącego do podejścia

kanalizacyjnego i instalacji wodociągowej.

5. Ustal skład ekipy dokonującej montażu miski ustępowej.
6. Ustal warunki sprawdzenia szczelności wykonanych połączeń.

UZGODNIENIE
1. Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem.
2. Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.

WYKONANIE
1. Na podkładzie budowlanym pomieszczenia zaznacz miejsce lokalizacji miski ustępowej
2. Zapisz, na jakiej wysokości zamontujesz dolny zbiornik płuczący.
3. Zapisz, jakie łączniki i materiały pomocnicze będą niezbędne dla prawidłowego montażu

przyboru sanitarnego.

4. Sporządź wykaz sprzętu, narzędzi i środków ochrony osobistej do wykonania montażu

przyboru.

5. Zapisz kolejność czynności dla wykonania montażu przyboru.
6. Zapisz skład ekipy i jej kwalifikacje dla wykonania montażu i pierwszego uruchomienia

urządzenia.

7. Zapisz, w jaki sposób dokonasz sprawdzenia szczelności wykonanych połączeń.

SPRAWDZANIE
1. Czy poprawnie zaplanowano czynności dla montażu przyboru?
2. Czy poprawnie dobrano sprzęt, narzędzia i środki ochrony osobistej?
3. Czy poprawnie wybrano miejsce montażu przyboru sanitarnego?
4. Czy poprawnie dobrano wysokość zamocowania dolnego zbiornika płuczącego?
5. Czy dobrano skład ekipy do wykonania montażu i pierwszego uruchomienia

uwzględniając wymagania kwalifikacyjne?

6. Czy poprawnie zaplanowano sprawdzenie szczelności połączeń?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

ANALIZA

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej

trudności. Nauczyciel podsumowuje całe ćwiczenie, wskazuje, jakie nowe, ważne
umiejętności zostały wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać
w przyszłości.

FAZA KOŃCOWA

Zakończenie zajęć

Praca domowa
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: ,,Montaż wanny”. Na podstawie
zgromadzonych informacji na następnej lekcji przygotuj się do wypowiedzi: Jakie rodzaje
wanien, jeśli chodzi

o kształt i długość występują na rynku instalacyjnym?

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

− anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności

podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5. ĆWICZENIA

5.1. Instalacja kanalizacyjna

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1
Dobierz niezbędne rury, łączniki i materiały pomocnicze do wykonania fragmentu instalacji
kanalizacyjnej z rur żeliwnych bezkielichowych przedstawionej w dokumentacji załączonej
do instrukcji wykonania zadania.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z dokumentacją zadania,
2) zastosować się do poleceń zawartych w instrukcji zadania,
3) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
4) wybrać rury, kształtki i materiały pomocnicze do montażu instalacji,
5) sprawdzić poprzez wstępne połączenie zgodność z dokumentacją,
6) dokonać oceny poprawności ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– zestaw rur, łączników o różnej średnicy z żeliwa bezkielichowego,
– przybory do pisania,
– arkusze do pisania,
– instrukcja wykonania ćwiczenia wraz z dokumentacją zadania,
– literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Sporządź wykaz czynności, materiałów, sprzętu i narzędzi oraz środków ochrony

osobistej dla wykonania studni rewizyjnej usytuowanej na przykanaliku. Podaj skład ekipy do
wykonania zadania.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną zadania,
3) zapoznać się z wytycznymi wykonania studni rewizyjnej,
4) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
5) na arkuszu papieru wykonać niezbędne zestawienia i wykazy,
6) podać skład ekipy,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
8) dokonać oceny ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne, metoda tekstu przewodniego

Środki dydaktyczne:

– arkusz papieru,
– długopis,
– ołówek,
– gumka,
– instrukcja wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
– katalogi materiałów do budowy studni rewizyjnej,
– katalogi studni rewizyjnych z tworzyw sztucznych,
– literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Określ kolejność czynności dla wykonania przykanalika DN 150 z rur PVC dla budynku

mieszkalnego zgodnie z dokumentacją załączoną w instrukcji.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną zadania,
3) zapoznać się z wytycznymi wykonania połączenia z siecią kanalizacyjną,
4) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
5) na arkuszu papieru wykonać niezbędne zestawienia i wykazy,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
7) dokonać oceny ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne, metoda tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

– arkusz papieru,
– długopis,
– ołówek,
– gumka,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

– instrukcja wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
– literatura z rozdziału 7

Ćwiczenie 4

Określ kolejność czynności dla sprawdzenia szczelności instalacji kanalizacyjnej

w budynku niskim mieszkalnym, warunki przeprowadzenia badania oraz sposób jego
dokumentowania.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną zadania,
3) zapoznać się z wytycznymi badania odbiorczego szczelności instalacji kanalizacyjnej,
4) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
5) na arkuszu papieru wykonać niezbędne zestawienia i wykazy,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
7) dokonać oceny ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne, metoda tekstu przewodniego

Środki dydaktyczne:

– arkusz papieru,
– długopis,
– ołówek,
– gumka,
– instrukcja wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
– literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.2. Przybory sanitarne, lokalne urządzenia kanalizacyjne

i uzbrojenie instalacji kanalizacyjnej

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj montaż miski ustępowej stojącej i zbiornika płuczącego do podejścia

kanalizacyjnego DN 100 zgodnie z dokumentacją załączoną w instrukcji.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zabezpieczyć się w środki ochrony osobistej wymagane przepisami bhp i ppoż.,
4) zgromadzić niezbędne materiały instalacyjne,
5) dobrać sprzęt, narzędzia, materiały pomocnicze niezbędne do wykonania ćwiczenia,
6) sprawdzić stan techniczny sprzętu i narzędzi,
7) ocenić jakość miski ustępowej,
8) sprawdzić kompletność zbiornika płuczącego,
9) ustalić miejsce zamontowania miski ustępowej,
10) wytrasować otwory montażowe w podłodze,
11) wywiercić otwory,
12) osadzić kotwy mocujące,
13) ustawić miskę ustępową na podłodze i wstępnie przymocować nakrętkami mocującymi,
14) sprawdzić poziome ustawienie miski ustępowej,
15) skorygować ewentualne błędy,
16) dokonać ostatecznego umocowania do podłogi,
17) połączyć odpływ z miski ustępowej z odcinkiem podejścia kanalizacyjnego poprzez

założenie uszczelki gumowej,

18) ustalić miejsce zawieszenia nad przyborem dolnego zbiornika płuczącego,
19) wytrasować otwory do zawieszenia zbiornika,
20) zamocować wstępnie zbiornik nad przyborem,
21) sprawdzić poziome zawieszenie zbiornika,
22) skorygować ewentualne błędy,
23) zamontować ostatecznie zbiornik do przegrody budowlanej,
24) założyć na otwór dopływowy wody do miski ustępowej, uszczelkę gumową z podwójnym

kołnierzem,

25) połączyć wygiętą rurą o średnicy 40 mm zbiornik płuczący z otworem dopływowym

miski ustępowej,

26) sprawdzić szczelność połączenia,
27) sprawdzić zgodność z dokumentacją ćwiczenia,
28) uporządkować stanowisko pracy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

29) zagospodarować odpady i niewykorzystane materiały,
30) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
31) dokonać oceny ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne, tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

– przymiar liniowy,
– ołówek,
– punktak,
– poziomnica,
– miska ustępowa i zbiornik płuczący,
– uszczelki gumowe,
– wiertarka z kompletem wierteł,
– komplet wkrętaków płaskich i krzyżakowych,
– środki ochrony osobistej: rękawice parciane, okulary ochronne,
– instrukcja wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
– literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Wykonaj montaż umywalki do przegrody budowlanej oraz podejście kanalizacyjne

z PVC z włączeniem poprzez wmontowany do pionu kanalizacyjnego trójnik zgodnie
z dokumentacją załączoną w instrukcji

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną zadania,
3) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
4) zabezpieczyć się w środki ochrony osobistej wymagane przepisami bhp i ppoż.,
5) zgromadzić niezbędne materiały instalacyjne,
6) dobrać sprzęt, narzędzia, materiały pomocnicze niezbędne do wykonania ćwiczenia,
7) sprawdzić stan techniczny sprzętu i narzędzi,
8) ocenić jakość umywalki, rur i łączników,
9) sprawdzić kompletność syfonu i zmontować go,
10) wytrasować miejsce zamontowania umywalki,
11) zamocować wsporniki mocujące do przegrody budowlanej,
12) sprawdzić wypoziomowanie wsporników,
13) zawiesić umywalkę na wspornikach,
14) dostosować odcinki rur do długości montażowej (odmierzyć długość rur, przyciąć,

obrobić końcówki),

15) dokonać wstępnego montażu syfonu, łączników, rur,
16) skorygować ewentualne błędy,
17) zamontować syfon do umywalki,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

18) połączyć odcinki rur połączeniami kielichowymi z łącznikami,
19) włączyć podejście kanalizacyjne do trójnika w pionie,
20) sprawdzić szczelność wykonanego podejścia kanalizacyjnego,
21) sprawdzić zgodność z dokumentacją ćwiczenia,
22) uporządkować stanowisko pracy,
23) zagospodarować odpady i niewykorzystane materiały,
24) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
25) dokonać oceny ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne, tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

– stół montażowy z dostępem do oświetlenia,
– przymiar liniowy,
– ołówek,
– suwmiarka,
– punktak,
– poziomnica,
– umywalka,
– syfon,
– rury i łączniki z PVC zgodnie z dokumentacją,
– wiertarka z kompletem wierteł,
– piłka z brzeszczotem,
– komplet wkrętaków płaskich i krzyżakowych,
– środki ochrony osobistej: rękawice parciane, okulary ochronne,
– instrukcja wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
– literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

5.3. Instalacja kanalizacji deszczowej

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz z katalogów materiał do wykonania instalacji kanalizacji deszczowej z pionem

zewnętrznym zgodnie z dokumentacją zamieszczoną w instrukcji.

Wskazówki do realizacji

:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z dokumentacją zadania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zastosować się do poleceń zawartych w instrukcji zadania,
4) wybrać z katalogów kształtki do montażu fragmentu instalacji,
5) sprawdzić, czy wybrane elementy systemu rynnowego i pionu spustowego stanowią

całość instalacji opisanej w dokumentacji i czy można zastosować je w wskazanej
technice połączenia,

6) dokonać oceny poprawności ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– ćwiczenia praktyczne, pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

– katalogi różnych systemów rynnowych z PVC i miedzi,
– przybory do pisania,
– arkusze do pisania,
– instrukcja wykonania ćwiczenia wraz z dokumentacją zadania,
– literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Wykonaj montaż fragmentu rynny z PVC połączeniem na uszczelki z pionem spustowym

zgodnie z dokumentacją zamieszczoną w instrukcji.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp i ergonomii pracy,
2) zapoznać się z dokumentacją zawartą w instrukcji zadania,
3) zgromadzić materiał niezbędny do wykonania zadania,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

4) skompletować narzędzia, sprzęt, sprawdzając jednocześnie ich stan techniczny,
5) zabezpieczyć się w środki ochrony osobistej,
6) wyznaczyć trasę prowadzenia rynny,
7) ustalić różnicę wysokości wynikającą z nachylenia rynny,
8) wyznaczyć miejsce montażu zewnętrznych uchwytów,
9) zamocować uchwyty do mocowania rynny,
10) dopasować i zamocować pozostałe uchwyty mocowania rynny na łacie okapowej dachu,
11) dopasować długości rynien do wymagań określonych dokumentacją
12) wstawić rynnę w uchwyty mocujące,
13) wykonać połączenia odcinków rynien z łącznikami,
14) wyznaczyć miejsce montażu leja spustowego,
15) zamontować lej spustowy,
16) ustalić linię dla prowadzenia pionu spustowego,
17) wyznaczyć miejsce montażu czyszczaka,
18) ustalić miejsca montażu uchwytów mocujących,
19) zamocować uchwyty do ściany budynku,
20) założyć rury pionów spustowych,
21) zamontować czyszczak na przewodzie spustowym,
22) sprawdzić szczelność wykonanych połączeń,
23) zagospodarować odpady i niewykorzystane materiały,
24) uporządkować stanowisko pracy,
25) ocenić jakość wykonanego ćwiczenia,
26) przedstawić trudności jakie sprawiło Ci to ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne, metoda tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

– dokumentacja techniczna zawarta w instrukcji,
– elementy systemu rynnowego,
– odcinki rur spustowych,
– drabina,
– kołki rozporowe,
– wiertarka udarowa z kompletem wierteł,
– piłka brzeszczotowa,
– komplet wkrętaków płaskich,
– komplet wkrętaków krzyżakowych,
– komplet pilników,
– czyściwo,
– poziomnica,
– taśma miernicza,
– sznurek,
– mazak,
– apteczka pierwszej pomocy,
– literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Montaż instalacji
kanalizacyjnej”.

Test składa się z 20 zadań, z których:

− zadania 1-14 są z poziomu podstawowego,
− zadania 15-20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

-

dopuszczający – za rozwiązanie 10 lub 11 zadań z poziomu podstawowego,

-

dostateczny – za rozwiązanie 12, 13 lub 14 zadań z poziomu podstawowego,

-

dobry – za rozwiązanie 15 lub 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu

ponadpodstawowego,

-

bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 17 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu

ponadpodstawowego,

Plan testu

Klucz odpowiedzi

Nr zadania

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia ucznia)

Kateg

or

ia

celu

Poziom

wymaga

ń

Poprawna

odpowiedź

1 Rozróżniać elementy instalacji kanalizacyjnej

A

P

A

2

Dobrać średnicę podejścia kanalizacyjnego dla
przyboru sanitarnego

C P

A

3

Określić minimalny spadek podejścia
kanalizacyjnego

B P

C

4

Zastosować wytyczne montażu dla podejścia
kanalizacyjnego pod przybór sanitarny

C P

C

5

Zastosować wytyczne włączania przyborów
sanitarnych do pionów kanalizacyjnych

C P

D

6

Dobrać średnicę zredukowaną dla pionu
kanalizacyjnego

C P

B

7 Dobrać średnicę odpływu ze zlewozmywaka

C

P

A

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Nr zadania

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia ucznia)

Kateg

or

ia

celu

Poziom

wymaga

ń

Poprawna

odpowiedź

8

Zaplanować kolejne czynności montażu instalacji
kanalizacyjnej

D P

D

9

Dobrać technikę montażu dla instalacji
kanalizacyjnej wykonanej z PVC

C P

A

10

Zastosować wytyczne montażu podejścia
kanalizacyjnego z pionem

C P

D

11

Dobrać materiał instalacyjny dla wykonania
podejścia do przyborów dla ścieków agresywnych

C P

C

12 Określić zadanie, jakie spełnia rura wentylacyjna B

P

B

13 Dobrać spadek dla montażu rynny

C

P

A

14 Zastosować wytyczne odbioru częściowego C

P

D

15

Zastosować zasady łączenia pionu wentylacyjnego
z pionem kanalizacyjnym

C PP

B

16 Dobrać średnicę przewodu odpływowego C

PP C

17

Zastosować wytyczne dla wykonania zmian
kierunku w przewodzie odpływowym

C PP

B

18

Zaplanować wysokość wyprowadzenia rury
wywiewnej ponad połać dachu

D PP

B

19

Dobrać czynnik do przeprowadzenia próby
szczelności podejścia kanalizacyjnego

C PP

D

20

Zastosować wytyczne sytuowania dna
przykanalika względem studni rewizyjnej

C PP

B

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Przebieg testowania

INSTRUKCJA DLA NAUCZYCIELA

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.

12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.

2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.

4. Test zawiera 20 pytań dotyczących wykonywania instalacji kanalizacyjnej. Pytania w

teście są to pytania wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

− w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku

pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie

zakreślić odpowiedź prawidłową),

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą przysporzyć Ci

pytania: 16 – 20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe.

8. Na rozwiązanie

testu

masz

45

min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,

– zestaw zadań testowych,

– karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

I część
1. Elementem instalacji kanalizacyjnej jest przewód:

a) odpływowy,
b) odgałęzieniowy,
c) ogólnospławny,
d) rozdzielczy.

2. Średnica podejścia kanalizacyjnego dla pojedynczego zlewozmywaka wynosi:

a) 40 mm,
b) 50 mm,
c) 75 mm,
d) 100 mm.

3. Minimalny spadek podejścia kanalizacyjnego wynosi:

a) 2 ‰,
b) 3 ‰,
c) 2 %,
d) 3 %.

4. Długość podejścia kanalizacyjnego dla pojedynczej miski ustępowej nie powinna

przekraczać:
a) 0,5 m,
b) 1,5 m,
c) 2,5 m,
d) 3,5 m

5. Do jednego pionu kanalizacyjnego można włączyć maksymalnie:

a) 1 misę ustępową,
b) 5 misek ustępowych,
c) 10 misek ustępowych,
d) 20 misek ustępowych.

6. Dla pionu kanalizacyjnego DN 100 średnica zredukowana może wynosić:

a) 50 mm,
b) 75 mm,
c) 100 mm,
d) 150 mm.

7. Średnica odpływu z zlewozmywaka wynosi:

a) 40 mm,
b) 50 mm,
c) 75 mm,
d) 100 mm.

8. Montaż instalacji kanalizacyjnej rozpoczyna się od ułożenia:

a) pionu,
b) podejścia,
c) przyboru,
d) przykanalika.

9. Rury z PVC w instalacji kanalizacyjnej łączy się poprzez:

a) kielichy,
b) kołnierze,
c) lutowanie,
d) zgrzewanie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

10. Podejście kanalizacyjne z pionem powinno być łączone przez:

a) kolano,
b) odsadzkę,
c) rewizję,
d) trójnik.

11. Podejście do przyborów sanitarnych dla ścieków agresywnych może być wykonane z rur:

a) azbestowo-cementowych,
b) betonowych,
c) kamionkowych,
d) stalowych.

12. Rura wentylacyjna ma za zadanie:

a) likwidować zjawisko lewarowe w pionie zredukowanym,
b) przeciwdziałać wysysaniu wody z syfonów,
c) utrzymywać równomierny przepływ ścieków w pionie,
d) zabezpieczać przed osadzaniem się osadów na ściankach pionów.

13. Rynny układa się ze spadkiem:

a) 0,5 %,
b) 1,0 %,
c) 1,5 %,
d) 2,0 %.

14. W czasie odbioru częściowego podlega sprawdzeniu:

a) jakość zamontowanych rur,
b) rodzaje przyborów sanitarnych,
c) rodzaj wykonanych połączeń,
d) spadki przewodów kanalizacyjnych.

II część
15. Pion wentylacyjny ustawiony obok pionu kanalizacyjnego powinny być ze sobą

połączone:
a) co drugą kondygnację,
b) na każdej kondygnacji,
c) na najniższej kondygnacji,
d) na najwyższej kondygnacji.

16. Jeżeli do pionu kanalizacyjnego DN 100 włączonych jest 5 misek ustępowych to średnica

przewodu odpływowego powinna być:
a) mniejsza o jeden wymiar,
b) mniejsza o dwa wymiary,
c) większa o jeden wymiar,
d) większa o dwa wymiary.

17. Maksymalna liczba zmian kierunku przepływu ścieków w przewodzie odpływowym

wynosi:
a) dwa,
b) trzy,
c) pięć,
d) dziesięć.

18. Rura wywiewna powinna być wyprowadzona ponad połać dachu na wysokość:

a) 0,05 – 0,45 m,
b) 0,50 – 1,00 m,
c) 1,05 – 1,50 m,
d) 1,55 – 2,00 m.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

19. Szczelność wykonanego podejścia kanalizacyjnego sprawdza się poprzez przepływ

w przewodzie:
a) azotu,
b) powietrza,
c) ścieków,
d) wody.

20. Przy włączaniu przykanalika do studni rewizyjnej różnica wysokości między dnem

przykanalika i studni rewizyjnej na kanale miejskiej sieci kanalizacyjnej nie powinna
przekraczać:
a) 20 cm,
b) 50 cm,
c) 2 %,
d) 3%.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Montaż instalacji kanalizacyjnej

Zakreśl poprawną odpowiedź. Jeżeli pomylisz się – błędną odpowiedź zakreśl kółkiem.

Odpowiedź

Numer

pytania

a b c d

Punktacja

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

Razem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

TEST 2

Test „próba pracy” do jednostki modułowej „Montaż instalacji
kanalizacyjnej”

Wykonaj montaż umywalki do przegrody budowlanej oraz podejście kanalizacyjne
z PVC z włączeniem poprzez wmontowany do pionu kanalizacyjnego trójnik zgodnie
z dokumentacją załączoną w instrukcji.

Test jest przewidziany jako „próba pracy”. Czas na wykonanie testu – 90 minut.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłowo wykonaną czynność uczeń otrzymuje 1 punkt. Za źle wykonaną

czynność lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

-

dopuszczający - za uzyskanie co najmniej 15 punktów,

-

dostateczny - za uzyskanie co najmniej 16 punktów,

-

dobry - za uzyskanie co najmniej 18 punktów z 22 możliwych, w tym co najmniej 1 punkt

za prezentację zadania,

-

bardzo dobry - za uzyskanie co najmniej 20 punktów z 22 możliwych, w tym co najmniej

1 punkt za prezentację zadania

Kryteria oceny
Klucz

punktowania

Obszar wymagań

Numer

cz

ynno

ści

Sprawdzana czynność

Kryterium wykonania czynności Punktacja

0 - 1

1

Uczeń zapoznaje się
z dokumentacją zadania

Zapoznał się
z dokumentacją
zadania

0 lub 1

Organizacja
stanowiska
pracy

2

Uczeń organizuje
stanowisko pracy

Zorganizował stanowisko
pracy zgodnie z wymogami
bhp i ergonomii

0 lub 1

3

Uczeń zabezpiecza się w
środki ochrony osobistej

Zabezpieczył się w rękawice
ochronne, nakrycie głowy
i okulary ochronne

0 lub 1

Wykonywanie
zadania
z
zachowaniem
przepisów bhp
i wymagań
ergonomii

4

Uczeń gromadzi niezbędne
materiały instalacyjne

Z zestawu łączników
i materiałów dobrał zgodne
z dokumentacją

0 lub 1

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

Obszar wymagań

Numer

cz

ynno

ści

Sprawdzana czynność

Kryterium wykonania czynności Punktacja

0 - 1

5

Uczeń dobiera sprzęt,
narzędzia i materiały
pomocnicze do wykonania
ćwiczenia

Dobrał: wiertarkę
z kompletem wierteł, piłkę
brzeszczotową, komplet
wkrętaków płaskich
i krzyżowych

0 lub 1

6

Uczeń sprawdza stan
techniczny sprzętu
i narzędzi

Sprawdził stan techniczny
sprzętu i narzędzi

0 lub 1

7

Uczeń ocenia jakość rur,
łączników i umywalki

Ocenił jakość materiałów,
wadliwe wyeliminował

0 lub 1

8

Uczeń montuje syfon

Skompletował syfon

0 lub 1

9

Uczeń trasuje miejsce
zamontowania umywalki

Wytrasował miejsca
zamontowania umywalki

0 lub 1

10

Uczeń mocuje wsporniki
mocujące do przegrody
budowlanej i sprawdza ich
wypoziomowanie

Wywiercił otwory,
zamocował wsporniki
mocujące do przegrody,
sprawdził ich
wypoziomowanie

0 lub 1

11

Uczeń wiesza umywalkę
na wspornikach

Zawiesił umywalkę na
wspornikach

0 lub 1

12

Uczeń dopasowuje odcinki
rur do długości
montażowej
przygotowując końcówki
do dalszego montażu

Dopasował odcinki rur do
długości montażowej
obrabiając końcówki do
dalszego montażu

0 lub 1

13

Uczeń dokonuje
wstępnego montażu
syfonu, łączników, rur,
ewentualne błędy koryguje

Dokonał wstępnego montażu
instalacji, skorygował
ewentualne błędy

0 lub 1

14

Uczeń montuje syfon do
umywalki

Zamontował prawidłowo
syfon do umywalki

0 lub 1

15

Uczeń łączy rury
z łącznikami stosując
połączenia kielichowe

Połączył rury z łącznikami
stosując połączenia
kielichowe

0 lub 1

16

Uczeń włącza podejście
kanalizacyjne do trójnika
w pionie

Włączył podejście
kanalizacyjne do trójnika
w pionie

0 lub 1

17

Uczeń sprawdza
szczelność wykonanego
podejścia kanalizacyjnego

Sprawdził szczelność
wykonanego podejścia
kanalizacyjnego, ewentualne
błędy skorygował

0 lub 1

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Obszar wymagań

Numer

cz

ynno

ści

Sprawdzana czynność

Kryterium wykonania czynności Punktacja

0 - 1

18

Uczeń sprawdza zgodność
z dokumentacją ćwiczenia

Sprawdził zgodność
wykonanego montażu
z dokumentacją ćwiczenia

0 lub 1

19

Uczeń utrzymuje ład
i porządek podczas
wykonywania ćwiczenia

Podczas wykonywania
ćwiczenia uczeń utrzymywał
ład i porządek na stanowisku
pracy

0 lub 1

20

Uczeń likwiduje
stanowisko pracy

Zagospodarował odpady,
uporządkował stanowisko

0 lub 1

21

Uczeń prezentuje
wykonane ćwiczenie

Wskazał ewentualne
nieprawidłowości
i zaistniałe trudności podczas
wykonywania ćwiczenia

0 lub 1

Prezentowanie
i ocena
wykonanego
ćwiczenia

22

Uczeń ocenia wykonane
ćwiczenie

Ocenił jakość swojej pracy

0 lub 1

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

KARTA OBSERWACJI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Montaż instalacji kanalizacyjnej

Wykonaj montaż umywalki do przegrody budowlanej oraz podejście kanalizacyjne
z PVC z włączeniem poprzez wmontowany do pionu kanalizacyjnego trójnik zgodnie
z dokumentacją załączoną w instrukcji.

Obszar

wymagań

Czynności oceniane i kryteria wykonania

Liczba

punktów

Czynność 1. Zapoznawanie się z dokumentacją zadania
Kryterium wykonania: uczeń zapoznał się z dokumentacją
zadania

Czynność 2. Organizowanie stanowiska pracy

Organizacja
stanowiska
pracy

Kryterium wykonania: uczeń zorganizował stanowisko pracy
zgodnie z wymogami bhp i ergonomii

Czynność 3. Zabezpieczanie się w środki ochrony osobistej
Kryterium wykonania: uczeń zabezpieczył się w środki ochrony
osobistej wymienione w kluczu punktowania

Czynność 4. Gromadzenie niezbędnych materiałów instalacyjnych
Kryterium wykonania: uczeń dobrał łączniki i materiały zgodne
z dokumentacją

Czynność 5. Dobieranie sprzętu i narzędzi
Kryterium wykonania: uczeń z zestawu sprzętu i narzędzi dobrał:
wiertarkę z kompletem wierteł, piłkę brzeszczotową, komplet
wkrętaków płaskich i krzyżowych
Czynność 6. Sprawdzanie stanu technicznego sprzętu i narzędzi

Kryterium wykonania: uczeń sprawdził stan techniczny sprzętu
i narzędzi

Czynność 7. Ocena jakości rur, łączników i umywalki
Kryterium wykonania: uczeń ocenił jakość rur, kształtek,
umywalki, wadliwe wyeliminował

Czynność 8. Montowanie syfonu
Kryterium wykonania: uczeń skompletował syfon

Czynność 9. Trasowanie miejsca zamontowania umywalki
Kryterium wykonania: uczeń wytrasował miejsca zamontowania
umywalki

Czynność 10. Mocowanie wsporników
Kryterium wykonania: uczeń wywiercił otwory, zamocował
w nich wsporniki, sprawdził ich wypoziomowanie

Czynność 11. Zawieszanie umywalki na wspornikach

Wykonywanie
zadania
z
zachowaniem
przepisów bhp
i wymagań
ergonomii

Kryterium wykonania: uczeń zawiesił umywalkę na wspornikach

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

Obszar

wymagań

Czynności oceniane i kryteria wykonania

Liczba

punktów

Czynność 12. Dopasowywanie odcinków rur do długości
montażowej
Kryterium wykonania: uczeń przyciął odcinki rur do długości
montażowe, końcówki obrobił i przygotował do dalszego montażu

Czynność 13. Dokonywanie wstępnego montażu fragmentu
instalacji
Kryterium wykonania: uczeń dokonał wstępnego montażu
podejścia i ewentualne błędy skorygował

Czynność 14. Montowanie syfonu do umywalki
Kryterium wykonania: uczeń zamontował prawidłowo syfon do
umywalki

Czynność 15. Łączenie rur z łącznikami
Kryterium wykonania: uczeń połączył rury z łącznikami stosując
połączenia kielichowe

Czynność 16. Łączenie podejścia kanalizacyjnego do trójnika
w pionie
Kryterium wykonania: uczeń włączył podejście kanalizacyjne do
trójnika w pionie

Czynność 17. Sprawdzanie szczelności wykonanego podejścia
kanalizacyjnego
Kryterium wykonania: uczeń sprawdza szczelność wykonanego
podejścia kanalizacyjnego, ewentualne błędy skorygował

Czynność 18. Sprawdzanie zgodności wykonania montażu
z dokumentacją ćwiczenia
Kryterium wykonania: uczeń sprawdził zgodność wykonanego
montażu z dokumentacją ćwiczenia

Czynność 19. Utrzymywanie ładu i porządku podczas pracy
Kryterium wykonania: uczeń utrzymywał ład i porządek podczas
wykonywania czynności montażowych

Czynność 20. Likwidacja stanowiska pracy
Kryterium wykonania: uczeń zagospodarował odpady,
uporządkował stanowisko

Czynność 21. Prezentacja wykonanego zadania
Kryterium wykonania: uczeń wskazał trudności i ewentualne
nieprawidłowości wykonanego ćwiczenia

Czynność 22. Ocena wykonanego zadania

Prezentowani
e
i ocena
wykonanego
zadania

Kryterium wykonania: uczeń ocenił jakość swojej pracy

Łączna liczba punktów

Uzyskana
ilość punktów
i ocena

Uzyskana ocena szkolna

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

Przebieg testowania

INSTRUKCJA DLA NAUCZYCIELA

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3. Zapoznaj uczniów ze sposobem testowania: „próba pracy” oraz z zasadami punktowania.

4. Przeprowadź z uczniami próbę ocenienia wykonywanych czynności, jakie będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób wykonania zadania typu „próba pracy”,

6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7. Rozdaj uczniom Instrukcje do wykonania zadania wraz z dokumentacją, podaj czas

przeznaczony na wykonanie zadania.

8. Rozdaj uczniom zestawy różnych łączników i odcinków rur, materiałów pomocniczych,

narzędzi i sprzętu i umywalkę.

9. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

10. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia wykonania ćwiczenia.

11. Wpisz do karty obserwacji wyniki przeprowadzonego testowania.

12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te czynności, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Zapoznaj się z dokumentacją zadania.
3. Test „próba pracy” oceniany jest według punktacji określającej zarówno czynności

wykonywane podczas testowania, jak i ich prawidłowość.

4. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
5. Dokonaj oceny stanu technicznego sprzętu, narzędzi i użytych materiałów.
6. Zabezpiecz się w środki ochrony osobistej wymagane przepisami.
7. Dobierz niezbędne materiały instalacyjne, sprzęt i narzędzia.
8. Sprawdź stan techniczny sprzętu i narzędzi.
9. Zaplanuj kolejne czynności montażowe i wykonaj je.
10. Oceń poprawność wykonanego fragmentu instalacji poprzez porównanie go

z dokumentacją zadania.

11. Sprawdź szczelność połączeń.
12. Utrzymuj ład i porządek na stanowisku pracy.
13. Po zakończonym zadaniu uporządkuj stanowisko pracy.
14. Zaprezentuj efekty swojej pracy, wskaż trudności lub niedociągnięcia.
15. Na rozwiązanie

testu

masz

90

minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

– stół montażowy z dostępem do oświetlenia,
– przymiar liniowy,
– ołówek.
– suwmiarka,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

– punktak,
– poziomnica,
– umywalka,
– syfon,
– rury i łączniki z PVC zgodnie z dokumentacją,
– wiertarka z kompletem wierteł,
– piłka z brzeszczotem,
– komplet wkrętaków płaskich i krzyżakowych,
– środki ochrony osobistej: rękawice parciane, okulary ochronne,
– instrukcja wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
– literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

7. LITERATURA

1. Chudzicki J., Sosnowski S.: Instalacje kanalizacyjne – projektowanie, wykonanie,

eksploatacja. Wydawnictwo „Seidel – Przywecki”, Warszawa 2005

2. Cieślowski S., Karpiński M., Trzaskowski W.: Technologia Instalacje sanitarne, WSiP,

Warszawa 1996

3. Cieślowski S., Krygier K.: Technologia Instalacje sanitarne część 1,WSiP, Warszawa

1998

4. Fox U.: Techniki instalacyjne w budownictwie mieszkaniowym – projektowanie,

wykonawstwo, eksploatacja, zmiana sposobu użytkowania, Arkady, Warszawa 1998

5. Heidrich Z.: Wodociągi i Kanalizacja. Część 2 Kanalizacja, WSiP, Warszawa 1999
6. Polska Norma PN-81/B-01700.01 Instalacje wewnętrzne wodociągowe i kanalizacyjne.

Wymagania i badania przy odbiorze – Instalacje kanalizacyjne.

7. Polska Norma PN-EN 12056-1:2002 Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz

budynków – Część 1: Postanowienia ogólne i wymagania

8. Praca zbiorowa: Technologia instalacji wodociągowych i gazowych część 1 Instalacje

wodociągowe. Rea, Warszawa1998

9. Praca zbiorowa: Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano-

montażowych. tom II Instalacje sanitarne i przemysłowe, Arkady, 1988

10. Praca zbiorowa.: Wodociągi i kanalizacja – projektowanie, montaż, eksploatacja,

modernizacja, Wydawnictwo Verlag Dashőfer, Warszawa 2005

11. Strona internetowa: www.e-instalacje.pl
12. Strona internetowa: www.muratordom.pl