6.10.2005r.
Prawo europejskie  system norm stanowionych przez europejskie organizacje
międzynarodowe.
-prawo pierwotne  traktaty o ustanowieniu wspólnot europejskich (np. węgla i stali z 1951r.)
traktaty uzupełniające (np. traktat o unii europejskiej z 1991r.)
umowy akcesyjne  o przystąpieniu nowych państw do UE
- prawo pochodne  prawo stanowione przez organy wspólnot europejskich na podstawie i w
granicach celu realizacji prawa pierwotnego :
a) rozporządzenia  wiąże w całości państwa członkowskie, staje się częścią prawa państwa
członkowskiego, jest aktem generalnym i abstrakcyjnym.
b) dyrektywy  adresowane tylko do państw członkowskich, wiążące jedynie odnośnie
wskazanego celu  pozostawia swobodę co do sposobu realizacji, ale nakreśla jej termin.
c) decyzje  obowiązuje podmioty, do których jest skierowana  adresat konkretnie wskazany
d) zalecenia i opnie  akty prawnie niewiążące
e) akty sui generis  akty prawne instytucji wspólnot europejskich, np. programy
wspólnotowe
Swobody w Unii Europejskiej :
- przepływu towarów  import, eksport, tranzyt towarów wspólnotowych (wytworzonych,
przetworzonych na terytorium UE, lub od innych państw w legalnym obrocie)
- swoboda przemieszczania się pracowników  pracownik  osoba świadcząca pracę mająca
wartość gospodarczą, za którą otrzymuje wynagrodzeniu i podlega przełożonemu  tu zakaz
dyskryminacji w zatrudnieniu
- swoboda w przemieszczaniu się ludności
- prowadzenia działalności gospodarczej  podejmowanie i wykonywanie działalności
gospodarczej przez obywateli państw UE na terytorium innego poaństwa
- swoboda świadczeniu usług  usługi: czynne (z przemieszczeniem się usługodawcy celem
świadczenia usługi) , bierne (odwrotnie) , korespondencyjne (granice przekracza sama usługa)
- swoboda przepływu kapitału i płatności
Organy UE :
- Komisja europejska  reprezentuje interesy wspólnot europejskich
- Parlament europejski  organ uchwałodawczy, ale bez typowych parlamentarnych
właściwości
- Rada UE  organ stanowiący prawo, złożony z przedstawicieli państw członkowskich
- Trybunał obrachunkowy  organ kontrolny w zakresie prawidłowości i zgodności z prawem
- Europejski Trybunał Sprawiedliwości  sąd pierwszej instancji, organ władzy sądowniczej
13.10.2005r.
y
ródła prawa administracyjnego:
1. Powszechnie obowiązujące  obowiązują wszystkich, bez wyjątków, normy stanowiące to
prawo są chronione przez trybunał Konstytucyjny, występuje w ich podziale hierarchia co do
ważności aktu.
a) Konstytucja  cechy  najwyższa moc prawna, uchwalana w szczególnym trybie, ma
szczególną treść (określa podstawy ustroju)
b) umowy międzynarodowe ratyfikowane przez ustawę  ratyfikuje je prezydent
samodzielnie, dotyczą spraw: członkostwa RP w organizacjach międzynarodowych, sojuszy
wojskowych i politycznych, znacznego obciążenia finansowego państwa, wolności, praw i
obowiązków obywatelskich, ,spraw uregulowanych w ustawie, lub dla których konstytucja
wymaga ustawy.
c) ustawa  inicjatywę ustawodawczą mają : Rada Ministrów (aż 65% projektów), prezydent,
posłowie, senat, min. 100 tys. Obywateli. Dla przegłosowania potrzebna jest zwykła
większość, trafia potem do senatu  tu ew. poprawki, które zresztą sejm może odrzucić
większością bezwzględną.
d) rozporzÄ…dzenie z mocÄ… ustawy  tzw. ustawodawstwo delegowane  jest to uprawnienie
prezydenta do wydawania takiego aktu, na wniosek Rady Ministrów, jeżeli w czasie stanu
wojennego sejm nie ma możliwości zebrania się i stanowienia prawa.
e) rozporzÄ…dzenia  maja moc bliskÄ… ustawie, sÄ… wydawane jedynie w zwiÄ…zku z danÄ… ustawÄ…,
w celu jej wykonania i na podstawie szczegółowego upoważnienia w niej zawartego. Organy
wydające rozporządzenia: prezydent, premier, Rada Ministrów, minister kierujący działem
administracji rządowej, przewodniczący ustawowo powołanych Komisji i Komitetów, KRRiT
f) akty prawa miejscowego  są powszechnie obowiązujące na obszarze działania organów,
które je ustanowiły : wojewody, organu samorządu terytorialnego, organu adm. niezespolonej
Akty prawa powszechnie obowiÄ…zujÄ…cego sÄ… publikowane w Dzienniku Ustaw (akty prawa
miejscowego w Wojewódzkim Dzienniku Urzędowym)
2. Wewnętrznie obowiązujące  wiążą jedynie jednostki organizacyjne podległe organowi,
który dany akt wydał. Tzw.  prawo wewnętrzne :
- uchwała wydaje ją organ kolegialny(min. 2 osoby) np.Rada Ministrów, sejm, senat, KRRiT
- zarzÄ…dzenie  np. prezydenta, premiera, ministra
- postanowienie
- okólnik
Akty te publikowane sÄ… w Monitorze Polskim.
20.10.2005r.
Podstawowe pojęcia teoretyczne
a) KONTROLA  system wzajemnych relacji pomiędzy podmiotami administracji, w którym
organ kontrolujący ma możliwość weryfikacji działalności organu kontrolowanego, ale bez
możliwości wiążącego wpływania, ingerowania, w jego działalność, poprzez np. wydawanie
mu poleceń lub nakazów.
Cele kontroli: - wykrycie ewentualnych nieprawidłowości, wskazanie ich przyczyn, podjęcie
kroków w celu wyeliminowania ich w przyszłości
Cechy kontroli: fachowość, obiektywizm, efektywność (szybkość, sprawność, skuteczność)
Podział kontroli:
- na wniosek, z urzędu
- kompleksowa, częściowa
- wewnętrzna (wewnątrz aparatu administracji  resortowa, międzyresortowa, prokuratorska..)
zewnętrzna  dokonywana przez podmioty z zewnątrz aparatu administracji: kontrole NIK,
Rzecznika Praw Obywatelskich, sejmowa, Trybunałów Stanu i Konstytucyjnego, sądowa
b) NADZÓR -  system wzajemnych relacji pomiędzy podmiotami administracji, w którym
organ nadzorujący posiada łącznie uprawnienia kontrolne oraz możliwość podjęcia prawnie
przewidzianych środków ingerencji lub możliwości bezpośredniego wzruszenia jego aktów.
Åšrodki nadzoru :
- merytoryczne  uprawniające do uchylenia, zawieszenia, zatwierdzenia rozstrzygnięcia
podmiotu nadzorowanego.
- personalne  uprawnienie do zawieszenia w czynnościach organu lub jego odwołanie
- prewencyjne  uzgodnienie aktu organu nadzorowanego, ew. zatwierdzenie tego aktu
- represyjne  uchylenie przez organ nadzorujÄ…cy aktu prawnego organu nadzorowanego,
który naruszył prawo.
c) KIEROWNICTWO  uprawnienie organu kierowniczego do wykorzystania wszelkich
możliwych środków w celu oddziaływania na organ kierowany, z wyjątkiem środków
zakazanych przez prawo.
d) KOORDYNACJA  zespół uprawnień wykonywanych przez organ w stosunku do innych
organów/ instytucji, które nie są mu bezpośrednio organizacyjnie, służbowo
podporzÄ…dkowane.
e) CENTRALIZACJA  sposób budowy aparatu administracyjnego, w którym organy
niższego stopnia są bezpośrednio podporządkowane organom stopnia wyższego, np. system
wÅ‚adzy administracyjnej w Polsce: Rada Ministrów Ä…ð ministerstwa, urzÄ™dy centralne Ä…ð
administracja niezespolona, administracja ukryta lub Rada Ministrów Ä…ð wojewodowie Ä…ð
wojewódzka administracja zespolona Ä…ð powiatowa administracja zespolona Ä…ð starosta
f) DECENTRALIZACJA  przeciwieństwo centralizacji  sposób zorganizowania aparatu
administracyjnego, w którym organy niższego szczebla nie są hierarchicznie
podporządkowane organom szczebla wyższego, np. samorząd terytorialny : organy gminy,
organy powiatu, organy samorządu wojewódzkiego, funkcje zlecone adm. , organy innych
samorządów.
27.10.2005r.
Organizacja administracji w Polsce
Administracja zdecentralizowana :
samorzÄ…d terytorialny, samorzÄ…d specjalny, funkcje zlecone administracji
1. Samorząd terytorialny  ukształtowany z mocy prawa, w strukturze państwa, związek
lokalnego społeczeństwa, powołany do samodzielnego wykonywania administracji i
wyposażony w tym celu w materialne środki, umożliwiające mu realizacje nałożonych na
niego zadań. W Polsce został przywrócony w 1990 r. : gmina, powiat, województwo.
2 niezbędne elementy samorządu terytorialnego:
- podmiot  czyli dla kogo samorząd został stworzony  i jest to wspólnota  ludność
- przedmiot - czyli w jakim celu został samorząd stworzony  wykonywanie administracji.
Samorząd terytorialny jest osobą prawną, ma więc swoje organy
a) organy stanowiÄ…ce i kontrolne
- w gminie  Rada Gminy (15-45 radnych)
- w powiecie  Rada Powiatu (15-29 radnych)
- w województwie  Sejmik Województwa (30 - & )
b) organy wykonawcze
- w gminie  wójt (wieś  Rada Gminy), burmistrz (miasto do 100 tys. mieszkańców), ew.
prezydent miasta (Rada Miasta)
- w powiecie  Zarząd Powiatu  organ kolegialny (3-5 osób) ze starostą na czele
- w województwie  Zarząd Województwa (5 osób) z marszałkiem województwa na czele
Organy wybierane w wyborach powszechnych to: Rada Gminy, wójt, burmistrz, prezydent
miasta, sejmik województwa, Rada Powiatu, reszta organów jest ustanawiana przez organy
wyższe.
2. SamorzÄ…d specjalny : rolniczy, gospodarczy, zawodowy
a) rolniczy  tworzÄ… je tzw. izby rolnicze  jednak mamy tu do czynienia z brakiem specjalnej
inicjatywy tych organów
b) gospodarczy  izby gospodarcze: reprezentują przedsiębiorców względem administracji
rządowej, wykonują administrację wobec przedsiębiorców.
c) zawodowe  tworzone sÄ… w drodze ustaw, w celu realizowania administracji w stosunku do
członków administracji publicznej. Są  policją wewnętrzną wobec swojego samorządu  tu:
kodeksy etyki.
Jakie zawody najczęściej tworzą swoje samorządy:
- komornicy sÄ…dowi, adwokaci, radcy prawni, notariusze
- lekarze, dentyści, weterynarze, pielęgniarki, położne
- maklerzy, doradcy finansowi, rzeczoznawcy majÄ…tkowi
- architekci, projektanci, geodeci
Samorząd specjalny sam decyduje o tym kto wchodzi w jego skład, kiedy ktoś z
le wykonuje
swoją pracę, lub traci swoje uprawnienia (np. w wyniku sprawy sądowej)  skreśla się go z
listy korporacji.
3. Funkcje zlecone administracji  wykonują ją podmioty, które otrzymują na to pieniądze i są
to : fundacje, organizacje pozarządowe, zakłady publiczne  zakłady administracyjne
Zakłady administracyjne  pełnią funkcje usługowe, działają samodzielnie, nie są organami
administracyjnymi, są wyposażone w odpowiednie środki trwałe dla wykonywania usług o
szczególnym znaczeniu społecznym, posiadają władztwo nad korzystającymi z ich usług. Są
to np. szkoły , licea, szpitale, więzienia, przedszkola.
Władztwo administracyjne  zakładowe  szczególny stosunek łączący zakład z
użytkownikiem korzystającym z jego usług, polegający na obowiązku podporządkowania się
użytkownika poleceniom kierownika zakładu.
Organ  jednostka organizacyjna danego podmiotu administracyjnego, uprawniona do
wyrażania jego woli i reprezentowania go na zewnątrz.
Właściwości organu:
- miejscowa  określa jaki organ terenowy ma kompetencje do rozstrzygania danej sprawy ze
względu na terytorium jego działania
- rzeczowa  oznacza, że w zakresie kompetencji danego organu leży możliwość
rozstrzygnięcia danej sprawy
- instancyjna  daną sprawę rozstrzyga organ określonej instancji
17.11.2005r. + 24.11.2005r.
Organy administracji : centralne
Organy centralne znajdują się na najwyższym szczeblu w strukturze administracji, ich zakres
działania obejmuje terytorium całego państwa. Dzielą się na : organy naczelne i urzędy
centralne.
Organy naczelne to: prezydent, rada ministrów, premier, ministrowie, przewodniczący
komitetów ustawowo powołanych i wchodzących w skład Rady ministrów, KRRiT.
1. Prezydent  jest organem władzy wykonawczej, zwornikiem systemu, jest najwyższym
przedstawicielem władzy państwowej i zarazem jej gwarantem, czuwa nad przestrzeganiem
konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa, nienaruszalności i
niepodzielności jej terytorium.
Uprawnienia prezydenta:
a) wobec sejmu i senatu  zarządza wybory do sejmu i senatu, zwołuje I posiedzenie, wybiera
marszałka seniora  spośród najstarszych posłów, ma prawo inicjatywy ustawodawczej,
posiada prawo veta zawieszającego, podpisuje i ogładza ustawę w Dzienniku Ustaw, może
skrócić kadencję sejmu: gdy nie ma wyboru i musi to zrobić, albo gdy nie zostanie
przedłożona mu i podpisana ustawa budżetowa.
b) wobec Rady Ministrów  powołuje premiera, powołuje cały skład Rady Ministrów i
przyjmuje od nich przysięgę, dokonuje, na wniosek premiera zmian w składzie Rady
Ministrów, przyjmuje dymisję rządu.
c) wobec sądów i trybunałów  mianuje sędziów na wniosek Krajowej Rady Sędziów, stosuje
prawo łaski (wyj. to skazani wyrokiem stanowym), powołuje prezesa Sądu Najwyższego,
Trybunału Konstytucyjnego i Najwyższego Sądu Administracyjnego.
d) wobec stosunków międzynarodowych  w zakresie polityki zagranicznej musi
współdziałać z premierem i odpowiednim ministrem, mianuje konsuli i ambasadorów,
ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe
e) wobec sił zbrojnych  jest najwyższym zwierzchnikiem (nie dowódcą) sił zbrojnych,
nadaje odznaczenia generałom, również w straży pożarnej i policji  stopnie oficerskie,
mianuje Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych  w czasie wojny.
f) uprawnienia tradycyjne  wręcza ordery i odznaczenia, publikuje ustawy ..itd.
2. Rada Ministrów  podmioty : prezes rady ministrów, ministrowie  z teką ,
przewodniczący ustawowo powołany komitetów (aktualnie: Komitet badań naukowych,
komitet integracji europejskiej) oraz ewentualnie  wiceprezesi rady ministrów.
Koniec istnienia rady Ministrów:
- śmierć premiera
- votum nieufności (wniosek min. 46 posłów, wskazanie nowej kandydatury na premiera,
przegłosowuje większość ustawowa posłów - 231)
- nie przedstawienie prezydentowi ustawy budżetowej  zwyczaj o randze prawa
- rezygnacja premiera  tu prezydent może jej nie przyjąć
Zadania Rady Ministrów:
a) ogólne : prowadzenie polityki wewnętrznej i zewnętrznej, kierowanie administracją
rządową, domniemanie kompetencji  czyli jak niewiadomo kto ma się sprawa zająć  robi to
R.M.
b) szczegółowe: zapewnia wykonanie ustaw, wydaje rozporządzenia do ustaw, kontroluje i
koordynuje pracę organów administracji rządowej, sporządza projekt ustawy budżetowej,
kieruje wykonaniem budżetu, przedstawia sprawozdanie z tego wykonania, chroni interesu
skarbu państwa, zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne państwa, zawiera
umowy międzynarodowe.
3. Prezes Rady Ministrów  premier  ma największą władzę w państwie, choć konstytucja
mówi inaczej.
Na podst. Art. 148: premier  reprezentuje Radę Ministrów, kieruje jej pracami, wydaje
rozporządzenia, zapewnia wykonanie polityki rządu, kontroluje i koordynuje pracę członków
Rady Ministrów, sprawuje nadzór nad samorządem terytorialnym, kontroluje ustawodawstwo.
4. Minister / Ministerstwo
Ministerstwo  urząd pomocniczy dla ministra, w którym to on sprawuje władzę. Dzieli się na
departamenty, na ich czele stoi dyrektor.
Ministrowie:
- kierujący działem administracji rządowej   z teką
- osoba, której premier powierzył kierowanie ministerstwem  minister  bez teki
Minister może kierować jednym lub kilkoma działami / na podstawie rozporządzenie
premiera.
W ramach kierowania resortem, ministrowi przysługują uprawnienia nadzorcze i kontrolne.
Ministrowie wydajÄ… rozporzÄ…dzenia (obowiÄ…zek) i zarzÄ…dzenia.
1.12.2005r. + 8.12.2005r.
Podział terytorialny państwa
Względnie trwale rozczłonkowanie terytorium państwa, przyporządkowujące danej jednostce
terytorialnej właściwe jej organ administracji, dokonywany w celu wykonywania władzy
administracji publicznej.
Podział: zasadniczy, pomocniczy, specjalny
a) zasadniczy  na podstawie ustawy z 24.VII.1998r. o wprowadzeniu zasadniczego, 3-
stopniowego podziału terytorium państwa: województwo, powiat, gmina.
- województwo  jest ich 16, są określone w ustawie, liczbę województw można zmienić
jedynie nowelizacjÄ… ustawy.
- powiat  ziemski (220) i grodzki (miasto o charakterze powiatu  min 100 tys.
Mieszkańców, lub gdy przed 1998 było to miasto stolicą województwa  jest ich 65)
- gmina  ok. 2.478 gmin  o nich, ich ilości itd. decyduje Rada Ministrów poprzez
rozporzÄ…dzenie.
b) pomocniczy  jest to podział gminy, tworzony przez Radę Gminy po konsultacjach z
zainteresowanymi mieszkańcami. Podział na :
- dzielnice  jej organy to : Rada Dzielnicy, ZarzÄ…d Dzielnicy
- osiedle  jego organy: Rada Osiedla, ZarzÄ…d Osiedla
- sołectwo  organ: sołtys, Rada Wsi
c) specjalny  system stworzony dla potrzeb administracji rządowej, jest zależny od kwestii,
dla której został stworzony  np. Urzędy Gospodarki Wodnej  podział tych urzędów
dostosowany do systemu rzek w Polsce, lub podział na Izby Celne, nadleśnictwa, parki
narodowe.
WOJEWODA  administracja rządowa w województwie
Działa na podstawie konstytucji (przedstawiciel rady ministrów w województwie) oraz
ustawy o administracji rządowej w województwie. Premier powołuje i odwołuje wojewodę na
wniosek ministra spraw wewnętrznych i administracji, w drodze aktu administracyjnego.
Wojewoda nie jest urzędem kadencyjnym.
Kolegium doradcze wojewody: dwóch wicewojewodów, dyrektor generalny urzędu
wojewódzkiego (b. ważna i znacząca rola), komendant policji, komendant straż pożarnej.
Zadania wojewody jako:
a) przedstawiciela Rady Ministrów w województwie : zapewnia wykonanie ustaw,
reprezentuje rząd na spotkaniach, bankietach, świętach narodowych, kontroluje wykonywanie
przez organy administracji zadań wynikających z ustaw, wykonuje zadania związane z
obronnością i bezpieczeństwem państwa.
b) zwierzchnika administracji zespolonej : kieruje i koordynuje jej działalność, zapewnia
warunki dla jej skutecznego działania, ponosi odpowiedzialność za rezultaty jej działania
c) organu nadzoru nad samorządem terytorialnym : trafiają do niego wszystkie uchwały  w
max. 7 dni od dnia pojęcia, wojewoda ma 1 miesiąc na sprawdzenie zgodności uchwały z
ustawami / konstytucją  jeśli nie jest zgodna może ją uchylić: częściowo, lub całkowicie;
może ją również przepuścić, gdy nieistotnie narusza prawo i wcześniej powiadomił o tym
sejmik województwa.
d) organ stopnia wyższego w rozumieniu przepisów o postępowaniu administracyjnym  czyli
jest organem przy II instancji postępowania administracyjnego.
e) reprezentant skarbu państwa  reprezentuje według powierzonego mu mienia.
Organy administracji niezespolonej
Administracja niezespolona - to terenowe organy administracji rzÄ…dowej,
podporządkowane właściwemu ministrowi oraz kierownicy państwowych osób
prawnych i innych państwowych jednostek organizacyjnych  wykonujący zadania z
zakresu administracji rządowej na obszarze województwa.
Jest to podział specjalny.
Organy te: mogą być tworzone jedynie na podstawie ustawy, podlegają właściwemu
ministrowi, każdy z tych organów ma własny podział terytorialny, stworzenie nowego organu
wymaga nowej ustawy, czasem organy te mogą otrzymywać zadnia od wojewody, ale nie
podlegajÄ… mu wcale.
Takie organy to np. : dowódcy okręgów wojskowych, izby skarbowe, urzędy skarbowe,
inspektorzy kontroli skarbowej, dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych, urzędów miar,
urzędów pobierniczych, dyrektorzy regionalnych zarządów gospodarki wodnej, dyrektorzy
izb celnych, urzędów morskich, urzędów statystycznych, urzędów żeglugi śródlądowej& itp.
15.12.2005r.
WÅ‚adza w samorzÄ…dzie terytorialnym
Demokracja: bezpośrednia i pośrednia
1. bezpośrednia  czyli referendum. Referendum może być :
a) fakultatywne  w każdej istotnej (?) dla gminy, powiatu
b) obligatoryjne  gdy decyzja musi być podjęta tylko w drodze referendum.
- gmina - 3 takie sytuacje: samo opodatkowanie się mieszkańców
odwołanie Rady Gminy przed końcem jej kadencji
odwołanie wójta, burmistrza, prezydenta
- powiat  odwołanie Rady Powiatu
- województwo  odwołanie sejmiku województwa
2. pośrednia  czyli poprzez organy przedstawicielskie
Organy przedstawicielskie to organy:
- stanowiące i kontrolne: rada gminy , rada powiatu, sejmik województwa
- wykonawcze: wójt, burmistrz, prezydent miasta, zarząd powiatu, zarząd województwa
+ organy administracji  te organy nie sÄ… organami samorzÄ…du terytorialnego, ale mogÄ…
wydawać postanowienia dotyczące administracji publicznej. (wójt, prezydent, burmistrz,
starosta, marszałek województwa)
Organy stanowiÄ…ce i kontrolne
RADA GMINY
Liczy od 15 do 45 radnych (w zależności od liczby mieszkańców gminy), wybieranych na 4-
letnią kadencję. Rada taka w mieście nazywa się Radą Miasta & .
Rada: obraduje w sesjach (min 1 na kwartał, lub w razie potrzeby), w miastach 1 na miesiąc,
na czele rady stoi przewodniczÄ…cy oraz kilku wiceprzewodniczÄ…cych.
Organami Rady sÄ… Komisje  obowiÄ…zkowa jest Komisja Rewizyjna oraz A
adu i
Bezpieczeństwa
Radni nie mogą być zatrudniani w Urzędach Gmin, nie mogą prowadzić działalności
gospodarczej, być posłem, senatorem ani prezydentem.
Zadania Rady Gminy:
Stanowi przepisy prawa miejscowego (uchwały, tu budżetowa) , wyraża zgodę dla wójta na
wykonanie czynności wykraczającej poza zakres jego praw i obowiązków, ustala pensje
wójta, kontroluje jego działalność, zmienia nazwy ulic, rond, powołuje / odwołuje skarbnika i
sekretarza gminy, uchwala miejscowy plan zagospodarowania przestrzeniÄ….
RADA POWIATU
Liczy od 15 do 29 radnych, wybieranych na 4-letnia kadencjÄ™.
Zadania Rady Powiatu:
Wybór Zarządu Powiatu (ma na to 3 miesiące  jeśli się nie uda  ulega rozwiązaniu),
odwołuje Zarząd Powiatu (- nie udzielenie absolutorium , lub inna przyczyna), podejmuje
uchwały, rozpatruje absolutorium z budżetu, wyraża zgodę dla Zarządu Powiatu wójta na
wykonanie czynności wykraczającej poza zakres jego praw i obowiązków, podejmuje
uchwały w sprawach stypendiów dla uczniów / studentów, uchwala powiatowe programy
zapobiegania przestępczości, ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego,
rozwiÄ…zywania problemu bezrobocia.
SEJMIK WOJEWÓDZTWA
Liczy od 30 radnych do & . (nieokreślona liczba)  w województwach powyżej 2 mln
mieszkańców po 3 radnych na każde 0,5 mln.
Zadania Sejmiku Województwa:
Wybiera / odwołuje Zarząd Województwa (na tych samych zasadach j.w.), uchwala budżet,
stanowi akty prawa miejscowego, określa zasady dotacji, gospodaruje przestrzenią, wyraża
zgodę dla Zarządu Województwa na wykonanie czynności wykraczającej poza zakres jego
praw i obowiązków, prowadzi politykę zagraniczną i określa w niej priorytety.
Organy wykonawcze
WÓJT, BURMISTRZ, PREZYDENT MIASTA
- wykonawstwo: wydają zarządzenia porządkowe, są zwierzchnikami pracowników
Urzędów, są kierownikami Urzędów Cywilnych.
ZARZ
D POWIATU
3  5 osób ze starosta i wicestarostą na czele.
Starosta  uprawnienia : porzÄ…dkuje i przewodniczy posiedzeniom ZarzÄ…du, kieruje
bieżącymi sprawami, jest jednoosobową reprezentacją Zarządu Powiatu
Zarząd Powiatu : gospodaruje mieniem powiatu, określa budżet powiatu, projektuje /
podejmuje / wykonuje uchwały , reprezentuje swoją jednostkę na zewnątrz.
ZARZ
D WOJEWÓDZTWA
Liczy 5 osób z marszałkiem i wicemarszałkiem województwa.
Marszałek  jednoosobowo reprezentuje Zarząd Województwa, przygotowuje, porządkuje i
przewodniczy posiedzeniami ZarzÄ…du.
Zarząd Województwa  gospodaruje mieniem województwa, określa i wykonuje budżet, itd.
j.w.
Nadzór nad samorządem terytorialnym
Organy nadzoru to: prezes Rady Ministrów, wojewoda, Regionalna Izba Obrachunkowa
Organy o uprawnieniach nadzorczych : sejm, NIK, WSA i NSA.
5.01.2006r.
Nadzór nad samorządem terytorialnym
Kryterium dla wszystkich 3 organów nadzoru jest LEGALNOŚĆ  czyli zgodność z prawem.
Regionalna Izba Obrachunkowa może również stosować 3 inne kryteria: celowość, rzetelność
i gospodarność.
Prezes Rady Ministrów  uprawnienia nadzorcze:
- merytoryczne  status miasta powyżej 300 tys. mieszkańców podlega uzgodnieniom z
premierem.
- personalne 1  premier może wystąpić z wnioskiem do sejmu o rozwiązanie organów Rady
lub Sejmiku, gdy te w sposób powtarzający się naruszają ustawy lub konstytucję.
- personalne 2  premier może zawiesić organy jednostek samorządu terytorialnego i
ustanowić zarząd komisaryczny, w przypadku, gdy nie ma nadziei na szybką poprawę, lub
przedłużania się braku skuteczności w wykonywaniu zadań publicznych przez te organy.
Wojewoda  ma uprawnienia głównie merytoryczne :
Każda uchwała rady lub Sejmiku musi być w ciągu 7 dni od jej podjęcia przekazana do
wojewody w celu sprawdzenia jej zgodności z prawem.
Regionalna Izba Obrachunkowa  jest to państwowa jednostka budżetowa, działa na
podstawie ustawy w celu weryfikacji finansowych samorządów terytorialnych.
- w zakresie własnych finansów samorządów  R.I.O. stosuje kryterium tylko legalności
- w zakresie finansowania z budżetu państwa  kryterium celowości, rzetelności i
gospodarności.
- każda decyzja finansowa samorządu terytorialnego wymaga kontrasygnaty skarbnika, który
musi o tym zawiadomić R.I.O.
PRAWNE FORMY DZIAA
ANIA ADMINISTARCJI
SÄ… to: AKT NORMATYWNY , AKT ADMINISTRACYJNY , UGODA
ADMINISTARCYJNA , POROZUMIENIE ADMINISTRACYJNE , CZYNNOÅšCI
CYWILNO-PRAWNE , CZYNNOÅšCI FAKTYCZNE
AKT NORMATYWNY generalne i abstrakcyjne , wewnętrznie i powszechnie obowiązujące
AKT ADMINISTRACYJNY  oparte na przepisach prawa administracyjnego, władcze
rozstrzygnięcie (oświadczenie woli) organu administracji, wydane w konkretnej sprawie i
dotyczące indywidualnie określonego adresata.
Musi mieć prawnie odpowiednią formę, np. decyzja, postanowienie, mianowanie.. itp.
Rodzaje aktów administracyjnych:
- wg. stosunku podległości : wewnętrzne (stosunek podległości) i zewnętrzne (brak
podległości)
- wg. treści : konstytutywne (tworzą i zmieniają stosunki) i deklaratoryjne (wskazujące na już
istniejące stosunki, nie tworzą nowych skutków )
- wg. woli adresata : akty wydawane : na wniosek i z urzędu
UGODA ADMINISTRACYNA
Zawarcie umowy administracyjnej jest możliwe przy spełnieniu 4 warunków:
1. w postępowaniu administracyjnym biorą udział dwie strony o sprzecznych interesach
2. przemawia za tym charakter sprawy
3. zawarcie ugody przyczyni się do uproszczenia lub przyspieszenia postępowania
4. zawarciu umowy nie sprzeciwia siÄ™ przepis prawa
Zawarcie umowy potwierdza organ administracji w drodze postanowienia.