Wykład 05.10.2008 Zjazd I
Dr Ryszard Szałowski
Zaliczenie w formie kolokwium na siódmym wykładzie. Na ósmym ewentualne poprawki.
Kolokwium będzie w formie testu: na zaliczenie odpowiedzieć na 2 pytania z 4 ( 30 minut na
zredagowanie odpowiedzi)
Knosala Ernest  Zarys nauki administracji
Ryszard Szałowski  Zarys ustroju administracji RP ( ustrój dzisiejszej administracji)
minister = sługa, zarządca
ministrare = posługiwać , zarządzać
Administracja to organizacja utworzona dla realizacji konkretnych zadań, jak równie\
jej
działalności.
Podmiotowe i funkcjonalne znaczenie administracji.
znaczenie podmiotowe  zespół podmiotów realizujących zadania
znaczenie funkcjonalne  realizacja zadań, administrowanie
Administracja ma długą historię, natomiast nauka administracji jako dyscyplina naukowa ma
swój początek stosunkowo niedawno.
Administracja publiczna  rządowa, samorządowa. Jej działalność jest oparta na przepisach
działających w kraju. Prawo wyznacza obowiązki. Jej organy wyposa\
one są w uprawnienia
do stosowania władztwa.
Administracja prywatna:
- ma nie naruszać prawa
- właściciel wyznacza cele i zadania
- odgrywa małą rolę
Obszar działań administracji publicznej:
1. sfera reglamentacyjno- porządkowa ( działania administracji w toku których jej
jednostki posługują się nakazami i zakazami, zajmują się porządkiem) sfera
porządkowa  porządek lub czystość, ewidencja, tworzenie baz informacyjnych
2. sfera aktywizowania ludności ( sytuacje w których na obywatelu cią\
ą pewne
obowiązki, którymi mo\
e nie będzie chciał się zająć, chodzi tu o poprawę istniejącego
stanu, działania, akcje inspirujące, zachęcające, bez stosowania nakazów i zakazów.
3. świadczenie usług w skali masowej ( budowa dróg, wznoszenie szpitali, szkoły)
świadczenie usług na rzecz społeczeństwa, których gdyby nie administracja nikt by
nie zorganizował
4. zarządzanie gospodarką narodową (jej znaczenie jest coraz mniejsze, chodzi tu o
zadania związane z gospodarką narodową)
Zadania z zakresu edukacji, ochrony, bezpieczeństwa
Administracja wykonuje zadania z zakresu trójwładzy: sądowniczej, wykonawczej,
ustawodawczej. Administracja to działalność organów państwa nie polegająca na
sprawowaniu ustaw, ani na sprawowaniu sądownictwa.
Nauka administracji  pojęcie, zakres i stosunek do innych nauk
Prof. Starościak  nauka o związku zjawisk zachodzących w procesie administrowania
Prof. Kowalewski  nauka o organizacji i funkcjonowaniu administracji państwowej.
Prof. Jełowicki  dyscyplina dotycząca prawidłowości występujących w dziedzinie zjawisk
administracyjnych.
Prof. Leoński  wszechstronna wiedza o istniejącej w danym ustroju administracji publicznej
(wymiar ekonomiczny, kadrowy, strukturalny)
Prof. Knosala  przedmiotem nauki administracji jest system administracji państwowej w
określonym miejscu i czasie
Inne dziedziny:
Prawo administracyjne  przepisy prawne dotyczące struktury administracji, jej zadań,
form działania, treść obowiązków, uprawnień, adresatów norm prawa
administracyjnego (obywatele, organy administracji), ustalenie zadań badawczych,
treści tych norm oraz dokonanie ich interpretacji, jeśli ta treść budzi wątpliwości
Polityka administracyjna  ustalanie programu działania administracji, zakładających
osiąganie określonych celów, budowa programu, ustalanie programu za pomocą
środków administracyjnych ( aby te programy zostały zrealizowane muszą przyjąć
postać tekstu normatywnego)
Zakres przedmiotu nauki administracji ( na u\
ytek spotkań)
pozycja administracji w państwie
środowisko w jakim działa administracja i wzajemne oddziaływanie tych czynników
prawo jako warunek działań administracji
problemy związane ze strukturalizacją administracji
budowa jednostek administracji, organizacji administracyjnej
uwarunkowania funkcjonowania aparatu administracji
rola informacji w działaniu administracji
Znaczenie innych dyscyplin dla administracji:
a. prakseologia  nauka o sprawnym działaniu( chcemy aby administracja sprawnie
działała)
b. teoria organizacji i zarządzania - administracja publiczna podlega pewnym zarządom
organizacji
c. socjologia - w administracji występują określone problemy społeczne, administracja
stawia sobie za zadanie walkę z ró\
nymi zjawiskami społecznymi: bezrobocie,
alkoholizm, demografia (wy\
i ni\
społeczny ma znaczenie dla administracji)
d. statystyka  zastosowanie metod badań statystycznych
e. psychologia kierowania  psychologiczne aspekty relacji urząd  urzędnik  obywatel)
f. informatyka
Kształtowanie się kierunków badawczych nauki administracji.
Prapoczątki nauki administracji sięgają II połowy XVII w  prace Kameralistów (specjalistów
do napełniania skarbu monarszego) i policystów (prawo policji, uprawnienia organów
ówczesnej administracji, których działania miały prowadzić do zapewnienia bezpieczeństwa i
porządku publicznego oraz wydawanie zakazów i nakazów, mających na celu ograniczenie
pola swobód obywatelskich. Okres rewolucji francuskiej (głoszenie hasła wolności) poło\
ył
kres tego typu działaniom.
Lorenz von Stern  ojciec administracji, profesor Uniwersytetu Wiedeńskiego, traktat  co
jest wspólne dla wszystkich sfer administracji, a co te działy ró\
ni
Maks Weber  twórca koncepcji teorii władzy i organizacji
Ka\
dy typ władzy wymaga istnienia stałego aparatu administracji.
Koncepcja biurokracji idealnej XIX/XX w. :
kompetencja  określone sfery obowiązków i uprawnień urzędnika  ma się zajmować
tym co jest mu przydzielone, zakres prawa wydawania poleceń, powinna być
określona relacja obywatel urząd).
hierarchia urzędowa  odpowiedzialność innych instancji przed wy\
szymi, urzędnicy
dostają wynagrodzenie, a praca w administracji jest stałym a nie dodatkowym z
ródłem
dochodu
urzędnicy posiadają odpowiednie kwalifikacje i wykształcenie
Koncepcja idealnego kierownika
ma być dobranych według sprawdzonych kwalifikacji, a nie np. protekcji
musi mieć zapewnioną stabilność posady ( nie mo\
e być podatny na wpływy
zewnętrzne i zwalniany pod byle pretekstem)
awans tylko na podstawie udokumentowanych sukcesów
Wykład 19.10.2008 Zjazd II
W roku 1921 prof. K. Adamiecki stworzył na Politechnice Warszawskiej katedrę  zasad
organizacji pracy i przedsiębiorstw przemysłowych . Zredagował on prawo harmonii,
zgodnie z którym skutek u\
yteczny zespołu organów o ró\
nej wydajności zale\
y od tego
organu, którego wydajność jest najmniejsza.
Wąskie przekroje  potocznie wąskie gardło, wyniki rzeczywistości, w której funkcjonują
najmniej wydajne organy.
Model ukarania przestępcy, likwidowanie przestępczości:
prokuratura, policja
orzecznictwo sądu
wykonanie kary
Jeśli któreś ogniwo jest niewydolne, to taki jest równie\
cały model. Jeśli ktoś chce coś
zdziałać, usprawnić, to powinien skierować się tam, gdzie jest ten wąski przekrój.
Pozycja administracji w państwie, otoczenie administracji( w tym polityczne) oraz
znaczenie prawne administracji działań publicznych
Pozycja administracji
1. problem: system trójpodziału władz
2. problem: czy administracje nale\
y ograniczać czy rozbudowywać i jaka ma być tego
skala
Dą\
enie do ograniczenia administracji  tanie państwo staje się dewizą ka\
dego rządu w
państwie demokratycznym.
Przyczyny niepowodzeń w ograniczaniu administracji:
1. rozbudowa uprawnień socjalnych ( bezpieczeństwo państwa, poszerza się nauka
medycyny, fundowanie przez NFZ niektórych wydatków, systemy emerytalne,
budownictwo mieszkaniowe)
2. mechanizmy czysto ekonomiczne  w \
adnym z okresów gospodarczych nie ma
sprzyjających warunków ograniczających administrację, jest zawsze potrzebna,
nakłady kapitałowe niewiele dają administracji (administracje się informatyzuje,
bezpieczeństwo danych, szkolenie kadry administracyjnej, kompatybilny sprzęt)
3. pewne zjawiska natury politycznej  ograniczenie administracji wią\
e się z
pogorszeniem usług publicznych (bezpieczeństwo, zdrowie, stan dróg itd.), co nie jest
do zaakceptowania
4. model  wszystkie organy dą\
ą do maksymalizacji bud\
etów, konkurują między sobą,
ukrywanie kosztów tj. wykazywanie \
e są większe ni\
w rzeczywistości, sztucznie
zawy\
ane, administracja publiczna nie musi się obawiać konkurencji bo jej nie ma
(nie przyjedzie do Polski nagle administracja niemiecka i nie powie, \
eby zostawili
wszystko bo oni zrobią to lepiej, szybciej i po mniejszych kosztach)
Przyczyny, które dynamizują administracje:
1. zmiany w strukturze społeczeństw (starsi ludzie, samotne matki)
2. wysoki (i wcią\
rosnący) wskaz
nik przestępczości, więcej skazanych nie miejsc w
więzieniach, nowe formy przestępczości np. terroryzm, mechanizmy prania brudnych
pieniędzy, praca policji i sądownictwa w sprawach karnych  całodobowe systemy
informacyjne.
3. coraz bardziej zaawansowane i kosztowne technologie, specjalistyczna wiedza
związana funkcjonowaniem armii, ochrona tych technologii i wiedzy
4. potrzeba anga\
owania się państwa w ochronę gospodarki narodowej przed
międzynarodowymi powikłaniami (zmiany w kursach walut, podwy\
ka cen ropy)
5. utrzymanie administracji unijnej ( my te\
musimy na to ło\
yć)
Ocena faktycznej pozycji administracji w stosunku do władzy ustawodawczej(ta pozycja jest
zdecydowanie silniejsza)
parlamentarzyści to ludzie o wiedzy odbiegającej od tej, która potrzebna jest do
podejmowania decyzji o wadze państwowej, dlatego te\
debaty kończą się niczym
oczekiwanie partii, \
e jakiś poseł zajmie konkretne stanowisko  dyscyplina partyjna
próba przyjrzenia się pozycji urzędników wobec ich politycznych przeło\
onych, ekipa
zmienia się wraz z nowymi rządami  brak umiejętności i fachowości, przeło\
ony nie
jest w stanie podjąć decyzji opierając się na własnym intelekcie
łączenie funkcji rządowych i parlamentarnych
Otoczenie administracji:
Otoczenie  wszystko poza administracją, co mo\
e na nią wpływać. Administracja podlega
wpływom z otoczenia zewnętrznego. Otoczenie to dzieli się na: otoczenie ogólne i celowe
I - okoliczności wśród których ta organizacja działa i które mają na nią wpływ, nie mające
jednak wymiaru podmiotowego:
wymiar ekonomiczny  ogólna pozycja systemu gospodarczego, wartościowanie i
wykonywanie zadań, całokształt sytuacji gospodarczej
techniczny - wpływ ró\
nego rodzaju środków technicznych na pracę administracji
socjo- kulturowy  manifestowane w otoczeniu nawyki, zwyczaje i struktura
demokratyczna tego otoczenia
prawno  polityczny  administracja funkcjonuje na podstawie konkretnego systemu
ustrojowego
międzynarodowy  ułatwienia komunikacyjne, przepływ na otwartych granicach
II  otoczenie zewnętrzne celowe  układ podmiotowy, konkretne organizacje, grupy
społeczne, które mogą wpływać na administracje (na konkretne jej podmioty), aby
administracja podejmowała, zgodne z prawem, korzystne dla nich działania. To otoczenie
stanowią tak\
e konkretne partie, stowarzyszenia (np. pracodawców), organizacje, konkretni
przedsiębiorcy.
Wykład 07.11.2008 Zjazd III
Nauka administracji a prawo
Prof. A. Błaś
Zasady cechujące administrację publiczną:
1. związanie prawem powszechnie obowiązującym całej działalności wszystkich
oddziałów administracji
2. wykonawczy charakter działań administracji publicznej (prawo obowiązujące stanowi
parlament, przepisy ustaw powinny być szczegółowe; jak najmniej rozporządzeń
wykonawczych)
3. poddanie całej działalności administracji kontroli Niezawisłego Sądu (Naczelny Sąd
administracyjny, Wojewódzkie Sądy Administracyjne)
4. odpowiedzialność prawna osób i organów wykonujących zadania w zakresie
administracji publicznej  karna, cywilna, dyscyplinarna
5. traktowanie zadań administracji jako jej obowiązki a nie prawa ( organ musi
zrealizować wszystkie powierzone mu zadania)
6. organy administracji publicznej działają jawnie  wyłączanie jawności to wyjątkowe
sytuacje, które mają ka\
dorazowo wynikać z przepisów obowiązującego prawa
Obszary regulacji prawnej dotyczącej administracji:
1. struktura administracji jako całości
2. zadania administracji  wynikają one z przepisów prawa administracyjnego
3. zespół przepisów kadrowych
4. obowiązki i uprawnienia organów administracji publicznej
5. obowiązki i uprawnienia podmiotów poddanych reglamentacji administracyjnej
(ka\
dy ma jakieś obowiązki a administracja publiczna pilnuje ich wypełniania)
6. kodeks postępowania administracyjnego, procedury działania administracji
7. organizacja mechanizmów kontroli administracji
8. operowanie informacją w administracji (uprawnienia, sposoby gromadzenia i
przetwarzania informacji)
System administracji publicznej
1. Administracja Rządowa
Centralna (organy naczelne i centralne, obszar ich kompetencji obejmuje cały kraj)
organy naczelne  o jego bycie przesądzają przepisy konstytucyjne (Rada Ministrów,
Prezes Rady Ministrów, Minister)
organy centralne  jest podporządkowany konkretnemu organowi naczelnemu
(większość ma swoich Ministrów, ale np. ABW czy te\
Urząd Statystyczny podlegają
Prezesom Rady Ministrów)
Teoretyczny podział Administracji Rządowej na 30-kilka części. Minister otrzymuje do
zarządzania co najmniej jeden dział, ale mo\
e te\
mieć ich więcej. Nazwa Ministra jest tylko
komunikatem np. Minister Zdrowia mo\
e zajmować się zdrowiem i kulturą.
Terenowa  wykonuje swoje zadania na konkretnym terenie
podział zasadniczy  trójstopniowy: województwa, powiaty, gminy lub dwustopniowy
bez powiatów
podział specjalny  niektóre urzędy centralne np. Stra\
Graniczna, Stra\
Morska nie
znajdują odzwierciedlenia w terenie, podział specjalny odbiega od zasadniczego,
drugim czynnikiem jest wykonywanie zadań w sposób jednakowy (dane statystyczne,
podatki),
podział pomocniczy  podział obszaru Gminy na Sołectwa, osiedla, dzielnice itd.
inny uwzględnia potencjał demograficzny
a. wojewoda  przedstawiciel rządu w terenie, odpowiada za politykę Rady Ministrów,
organ Administracji Rządowej o kompetencjach ogólnych
b. Rządowa Administracja niezespolona  niezespolona z Wojewodom, bezpośrednio
podlegająca ich centralnym odpowiednikom
c. Rządowa Administracja zespolona  działają w sytuacji zespolenia
Przejawy wpływu Wojewody na te organy:
zespolenie kadrowe
zespolenie kompetencyjne  wydają decyzje administracyjne z upowa\
nienia
Wojewody
zespolenie organizacyjne  wydział w strukturze Urzędu Wojewódzkiego; jeśli jest to
odrębna jednostka organizacyjna to jej regulamin będzie częścią regulaminu UW;
organy te będą wymienione w statucie UW
Organ terenowy mo\
e działać 1,2 lub 3 szczeblowo. Administracja Rządowa kończy się na
wymiarze województwa. W Gminie nie ma Administracji Rządowej, a w Powiecie są jej
śladowe ilości.
Lista organów Administracji Rządowej niezespolonej znajduje się w załączniku do Ustawy o
Administracji Rządowej. Za administracje zespoloną odpowiada Wojewoda.
2. Samorząd Terytorialny  (Gmina, Powiat, Województwo)
Istota  z mocy prawa jesteśmy członkami konkretnej jednostki terytorialnej, społeczeństwo
powołuje organ przedstawicielski pochodzący z wyborów powszechnych, ewentualnie
powołuje organ wykonawczy lub jest on powoływany przez organ przedstawicielski, realizuje
określone zadania, wskazane w ustawie, we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność.
Porozumienia w sprawie przejmowania zadań  z wy\
szego szczebla na ni\
szy lub ten sam ( z
Administracji Rządowej do jednostek Administracji Samorządowej, z Województwa do
Gminy, Gmina do Powiatu)
Wykład 21.11.2008 Zjazd IV
Organizacja administracji  zagadnienia w odniesieniu teoretycznym.
Podmioty administrujące wykonują zadania Administracji publicznej:
organ administracji
zakład administracji
agencje administracji
podmioty gospodarcze, stowarzyszenia realizujące zadania w zakresie administracji
publicznej
Organ administracji  jest to podmiot administracji zajmujący określoną pozycję w
strukturze administracji działającej w imieniu i na rachunek władzy publicznej, realizują
publiczne zadania. Wyposa\
one są w określone prawem kompetencje i mogące posługiwać
się w granicach prawa środkami władczymi.
Organy jednoosobowe lub kolegialne( przynajmniej 3 osoby)
organ jednoosobowy  mo\
e być zmuszony do podjęcia decyzji po uzyskaniu zgody o
wy\
szych uprawnieniach, inaczej decyzja ta mo\
e być uniewa\
niona.
organ kolegialny  mo\
e cechować go obiektywizm, jest bardziej odporny na
działania zewnętrzne np. korupcja. Wady to wy\
sze koszty, relatywna powolność,
brak odpowiedzialności za złe decyzje, ka\
dy organ ma wady i zalety. Winno być
szczegółowe uregulowanie organizacji pracy władzy kolegialnej. Powołane kolejne
władze powinny realizować podjęte decyzje, winien być napisany protokół w jak
najkrótszym czasie i podpisany przez daną osobę. Regulamin powinien określać np.
kompetencje przewodniczącego, temat dyskusji, daty spotkań itd.
Zakłady administracji publicznej  jest to podmiot, który realizuje zaspokojenie potrzeb
społecznych np. słu\
ba zdrowia, szkolnictwo, pomoc społeczna, kultura. Dysponuje
określonym władztwem według udzielonych prawd przez państwo. Mo\
e świadczyć
określone usługi, podległe określonym kontrolom. Muszą poddać się rygorom określonym
przez państwo.
Muszą być powołane zarządzające organy zało\
ycielskie, które muszą określić zasady
zarządzania, osobom określić ich uprawnienia i statut (czyli zespół przepisów), regulamin,
sposób wykonywania zadań (akt dynamiczny). Wyposa\
yć zakład w środki finansowe i
rzeczowe. Zakres kontroli nad zakładem, czy przestrzega prawa i realizuje cele u\
ytkownik
danego zakładu, czytelnik biblioteki, pacjent w szpitalu ze swojej nale\
ytej opieki.
Stosunek zakładowy, czyli prawa realizacji między np. pacjentem a szpitalem, studentem a
uczelnią.
Mo\
e być te\
obowiązek między zakładem np. uczniem i szkołą, przysługują pewne
uprawnienia i obowiązki. Szkoła musi się dostosować do regulaminów obowiązujących w
danym zakładzie  szkole.
Agencja rządowa  jest to państwowa osoba prawna tworzona z mocy ustawy w celu
wykonywania zadań gospodarczych z ramienia państwa. Organy samodzielne będą miały
uprawnienia do określonego statutu.
Organizacje społeczne  (podmiot niepubliczny)  np. firma ochroniarska, izby samorządu
rolnego, spółdzielnie.
Podmioty administrujące  Centralizacja, Decentralizacja.
Centralizacja  lokowanie zadań głównie na szczeblu wy\
szym i ścisłe uzale\
nienie
jednostek ni\
szych od wy\
szych.
Decentralizacja  lokowanie zadań głównie na szczeblu ni\
szym, trzeb przyznać im
określoną dozę samodzielności.
Centralizacja  zasada kierownictwa, naczelna przesłanka administracji. Stosunek prawny
centralizacji wyra\
a się w tym, \
e władczy nie wydaje aktów i wytycznych.
Prawo przejęcia sprawy i podjęcie decyzji, rozstrzygnięcie we własnym zakresie. Organ
wy\
szy mo\
e wszystko, zabrać sprawę lub dać.
Organ kadrowy  mo\
e zwolnic lub zatrudnić, ukarać, obsadzić stanowisko itd.
Spójność aparatu, jednolitość działania, wysoki poziom dyscypliny, mo\
liwość
reprezentowania interesów.
Decentralizacja umniejsza odpowiedzialność.
Zasada pomocniczości  gmina jako podstawowa jednostka realizacji zadań, nie ma stosunku
kierownictwa, wydawania dyrektyw.
Jednostka poddana nadzorowaniu ma obowiązek uzgadniania z jednostką wy\
szą, ewentualne
uchylenie danego aktu te\
z jednostką nadrzędną.
Zalety decentralizacji  pobudza inicjatywę, prowadzi do samodzielności, uczy
odpowiedzialności i inicjatywy.
Wady decentralizacji  brak jednolitości rozstrzygania spraw, wyposa\
enie struktur
samorządowych
Wykład 05.12.2008 Zjazd V
Strukturalizacja jednostek administracji (urzędów)
Za pomocą administracji organ wypełnia swoje zadania. Organ podzielony jest na komórki
organizacyjne np. realizujące.
Komórki organizacyjne:
1. funkcja podstawowa  ogół czynności dotyczących bezpośrednio realizacji
końcowego zewnętrznego celu danej jednostki organizacyjnej. Adresatami są
podmioty zewnętrzne uplasowane poza administracją publiczną.
2. funkcja regulacyjna  zadaniem tych komórek jest utrzymywanie kierunku działania
instytucji np. komórka planowa i kontrolna. Wspomagają komórkę podstawową.
3. funkcja pomocnicza  nie realizują bezpośrednio celu głównego, są niezbędne aby
komórki 1 i 2 mogły wykonywać swoje zadania np. komórka kadrowa, szkoleniowa,
finansowa obsługa Państwa, zagadnienie informatyzacji, ochrona informacji
niejawnych, spawy gospodarcze administracji, zamówienia publiczne, sprawy
obronne.
Podział struktur ze względu na więzi organizacyjne:
1. więzi organizacyjne o charakterze słu\
bowym  rodzaj tych relacji decyduje o
powodzeniu danego zadania, więzi o charakterze słu\
bowym  jeśli są dobre to dane
zadanie jest szybko i solidnie wykonane.
2. więz
funkcjonalna  podmiot o charakterze sztabowym; to, jakie są stosunki pomiędzy
kierownikiem a pracownikiem w du\
ym stopniu wpływa na decyzję.
3. więz
techniczna  substancja materialna, wyposa\
enie techniczne, np. jeden komputer
na jednego pracownika.
4. więz
informacyjna  poddanie określonym wykazom, o czym mo\
na informować
przez osoby w danym terenie.
Budowa jednostki organizacyjnej polega na tworzeniu w jej ramach komórek
organizacyjnych.
Funkcja w jednostce, jaką pełni w danej komórce ściśle określona osoba.
Rodzaj zadań merytorycznych:
właściwość miejscowa  na obszarze danego terenu np. delegatura urzędu
wojewódzkiego ma ściśle określony teren i zadania.
właściwość funkcjonalna  kompetencje rozpoznawania w pierwszej instancji lub
następnych instancjach lub rozpatrywanie decyzji w komórkach organizacyjnych.
Adresaci w kręgu zewnętrznym w komórkach np. w bankach okienka dla osób fizycznych i
dla firm, stopień pilności spraw, wydawanie np. dokumentów osobistych przyśpieszonych,
paszport, czas realizacji zadań np. słu\
by prewencyjne, słu\
ba zdrowia, policja.
Rozpiętość kierowania - ile osób co ma być w komórce podlega kierownikowi, jakie czynniki
mogą ukierunkować podjęcie decyzji, pod uwagę bierze się:
kompetencje przeło\
onego i podwładnych. Zakres pracy innej ni\
nadzorcza dla
kierownika, je\
eli ma za mało to trzeba mu doło\
yć obowiązków.
zakres występowania podobnych procesów  szanse na powiększenie kierownictwa;
częstość powstawania nowych problemów, wtedy pomniejszamy kierownikowi obszar
kierownictwa.
Specyfikacja na poszczególnych stanowiskach pracy w komórkach organizacyjnych, zasady:
zasada wywodliwości  jakie zadanie w danej komórce ma wykonywać osoba
zasada przystosowalności  doświadczenie danej osoby na stanowisku
zasada mierników  ka\
de zadanie wymaga oceny, wykazania czy dany pracownik
jest na danym stanowisku odpowiedni
zasada proporcjonalnej wagi powierzonych zadań i powierzonych obowiązków  czy
dany czas jest odpowiedni na dane zadanie, czy nie za mało lub za du\
o
zasada racjonalnej reszty  wykonywanie innych zadań wskazanych przez
przeło\
onego (w zakresie danej instytucji) przydzielane przez kierownika (reguła
wierności), nie są to zadania z innych stanowisk.
zasada automatycznego zastępowania nieobecnych  dla zapewnienia płynności
realizacji
układ władzy w organizacji  kierowanie i upowa\
nianie
rozwiązania ustrojowe ( uchwały, przepisy itp.) klasyfikacja z
ródeł prawa na którym
opiera się działanie jednostki i jej komórek organizacyjnych.
Dyrektor Generalny (naczelny)  zajmuje się wykonywaniem zadań w danej komórce
przedsiębiorstwa. Decyzje administracyjne będą decyzjami np. prezydenta, wójta, naczelnika,
kierowanie i upowa\
nianie osób do podejmowania decyzji.
Formalizacja jednostki organizacyjnej:
1. przepisy prawa, uchwały - o jaki rodzaj urzędu nam chodzi, ustalenie o jaki organ nam
chodzi i jaki akt powołuje daną instytucje.
2. regulacje o charakterze statutowym  polegają na wskazaniu zadań organów i
urzędów; jaki charakter będzie miała jakaś firma
3. przepisy o charakterze regulaminowym  co ma być przedmiotem normy
postępowania, wzory przy załatwianiu spraw, szczegółowa charakterystyka
kompetencji komórek organizacyjnych
4. inne akty wewnętrznego wykonania  instrukcje obiegu informacji, instrukcje
wydawania praw jednostkom
Wykład 19.12.2008 Zjazd VI
Zmiany w organizacji reformowania administracji
Zmiana  ka\
da istotna modyfikacja istotnej części administracji. Zmianom podlega cały
system administracji, bądz
jednostka, zespół jednostek lub komórki organizacyjne.
Przyczyny (z
ródła) zmian:
1. zasadnicze zmiany ustroju państw, doktryny politycznej, demokratyzacja
2. pojawienie się nowych zadań administracji publicznej bądz
ich transformacja
3. potrzeba dostosowania systemu prawa polskiego do Unii Europejskiej
4. obiektywnie stwierdzony brak sprawności działania
5. dokonywanie zmian w administracji jako konsekwencja deklaracji składanych w
czasie kampanii wyborczej
Uwarunkowania reformy administracji publicznej:
1. brak konkurencji dla administracji publicznej
2. poddawania administracji reformowaniu podczas realizowania jej zadań; administracja
musi działać permanentnie, niepewność pracowników czy znajdą miejsce w nowej
strukturze, czy stanowisko będzie lepsze czy gorsze; ma to negatywny wpływ na
skuteczność administracji; słabnie motywacja pracowników do wykonywania działań;
po co mają się starać jak najlepiej do końca, skoro nie wiadomo czy nie znajdą się bez
pracy, nie ma stabilizacji
3. brak mo\
liwości eksperymentowania; nie mo\
na sprawdzić jak będzie się
przedstawiała działalność administracji; nie mo\
na tego sprawdzić na małej części bo
reformy są wprowadzane od razu na cały kraj ( wyjątkiem są jednostki samorządu
terytorialnego)
4. atmosfera sporu, która towarzyszy reformie administracji, chęć przeprowadzenia danej
reformy przez koalicję rządzącą spotyka się z krytyką opozycji
Rodzaje działań reformatorskich:
I. ewolucyjne
II. rewolucyjne
I  polegają na stopniowym przekształcaniu administracji, zmiany są rozło\
one w czasie,
dzięki temu mogą być przedmiotem bacznej uwagi, bo trwają długo.
II  zastępowanie jednej struktury drugą, nowe struktury przejmują całe kompleksy zadań,
nowe regulacje prawne, systemu informacyjnego, systemu finansowania; charakter totalny:
zmiany dokonywane w jednej chwili, rewolucyjne zmiany tworzą określone zagro\
enia:
obiektywne (utrata sterowności systemu, problemy strukturalne, kompetencyjne,
problemy związane z nie dostaniem informacji, z finansowaniem takiej działalności).
Ka\
da zmiana rewolucyjna przynosi problemy dysfunkcjonalne, nie wiadomo czy
błędna była koncepcja, czy jej forma realizacji. Zmiany rewolucyjne nie są polecane.
zagro\
enia natury subiektywnej
o chodzi tu o samych reformatorów oceniających reformę, ich działania są jednostronne,
ukierunkowane na błyskawiczne wdro\
enie rozległych zmian, niszczenie
dotychczasowej struktury, która przecie\
nie miała tylko samych wad, jednak jest to
poza uwagą podmiotów wdra\
ających zmiany, brak dystansu po stronie reformatorów,
są oni subiektywnie przekonani o doskonałości swoich reform, o samych wadach
poprzedniej struktury.
o Ci, których reforma dotyczy (pracownicy reformowanych urzędów oraz podmioty w
stosunku do których są zmiany) pracownicy- negatywne reakcje, liczne problemy,
obywatel  nie lubi załatwiać spraw w urzędach ale jakoś utarł sobie ście\
ki i teraz
musi się uczyć od nowa jak załatwić swoje sprawy
Okoliczności, które powinny być przestrzegane przy wdra\
aniu reform administracji:
1. lepsze są reformy ewolucyjne; pytanie czy jest to absolutnie niezbędne, reforma jest
swoistym złem koniecznym, wywoła cały szereg zaburzeń w działalności
administracji
2. właściwy dobór czasu wdro\
enia reformy, co trzeba przygotować, jakie uwzględnić
okoliczności
3. nie ma struktury idealnej, trzeba rozwa\
yć jakie ujemne efekty nastąpią, zwa\
yć
pozytywne i negatywne, nie mo\
na być obojętnym na koszty; jeśli nowa struktura ma
być modelowo dro\
sza, to czy nas na to stać, trzeba popatrzeć czy inni próbowali takie
lub podobne działania wprowadzić, czy im się to udało czy nie, jakie mieli wtedy
uwarunkowania, jeśli wybierzemy jakieś rozwiązanie to trzeba uwzględnić
mo\
liwości kadrowe i finansowe, przygotować komplet przepisów wykonawczych,
wa\
ne są te\
konsultacje dla pracowników co do ich przyszłości.
Kontrola w administracji
Istota kontroli  polega na zbadaniu określonego stanu rzeczy;
zakres podmiotowy (dotyczy wyznaczenia podmiotu kontrolującego i
kontrolowanego),
zakres przedmiotowy (co będzie kontrolowane); porównanie rzeczywistości z
wzorcem, trzeba wskazać rozbie\
ności charakteryzując je w sposób ilościowy i
jakościowy, jeśli są ujemne to podmioty kontrolujące muszą ustalić przyczyny,
sformułować zalecenia pokontrolne, których ogólnym celem jest poprawa
rzeczywistości a szczegółowym celem eliminacja przyczyn tych uchybień.
Formy kontroli:
inspekcja (bezpośrednia obserwacja badanej jednostki administracji)
lustracja (skierowanie kontroli na stan przedmiotu, jego cechy: forma bardziej
wstępna, pobie\
na)
rewizja (odnosi się do dziedziny finansów, kontrola stanu faktycznego środków
finansowych i konfrontacja tego stanu z zapisem w dokumentacji)
wizytacja(wgląd w działalność jednostki we wszelkich jej przejawach, w
całokształcie)
Kontrola a nadzór
Nadzór jest pojęciem szerszym, obejmuje kontrole. Organ sprawujący nadzór kontroluje
rzeczywistość i jeśli coś jest nie tak, ma kompetencje władcze, nadzorcze, które pozwalają mu
na ingerencję w sferę działalności podmiotu kontrolowanego. Kontrola zwraca uwagę
organom nadzoru gdzie są i jakie uchybienia. Organy kontroli mogą wystąpić z takim
sprawozdaniem do organów nadzorujących.
Działania kontrolne:
kontrola zewnętrzna (kontrolujący i kontrolowani nie mają wspólnego przeło\
onego,
formalnie funkcjonują w ró\
nych strukturach)
kontrola wewnętrzna (kontrolujący i kontrolowani wchodzą w skład tej samej
jednostki administracyjnej bądz
podlegają temu samemu podmiotowi; wada  czy
kontrola jest zawsze obiektywna
o kontrola funkcjonalna  jeśli jest realizowana przez osoby pełniące funkcje
kierownicze w ramach struktury administracji
o kontrola instytucjonalna  sprawowana przez podmioty, zespoły kontrolne, do tego
celu stworzone
Kryteria kontroli:
1. legalność (przestrzeganie prawa przez jednostkę kontrolowaną)
2. celowość (czy osiąga cel czy nie)
3. gospodarność (wykorzystywanie finansów; nakłady a efekty)
4. rzetelność (pełna realizacja zadań, czy są one realizowane w równym stopniu,
korzystanie z form kontroli, realizowanie obowiązków, korzystanie z uprawnień)
Oczekiwanie cechy kontroli:
bezstronność, obiektywizm (najlepiej jak podmiot kontrolujący nie ponosi
odpowiedzialności za działania kontrolowanego)
fachowość, profesjonalizm (wiedza kontrolującego, umiejętność oceny sytuacji)
efektywność:
o kontrola efektywna (ujawniła określone rozbie\
ności, zredagowano postulaty,
które następnie zostały wdro\
one)
o kontrola oszczędna (niskie nakłady, krótki czas trwania, krótkotrwała ingerencja a
mimo to skuteczna)