Odpowiedzialność
zawodowa pielęgniarek i
położnych

Przepisy prawne
regulujące działalność
zawodową



Dotyczące bezpośrednio
wykonywania zawodu



Wymagania stawiane przez
pracodawcę



Przepisy prawa powszechnego

Akty prawne bezpośrednio dotyczące
zawodu



Ustawa o samorządzie pielęgniarek i położnych z

19.04.1991r



Ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej z 5.07. 1995r



Rozporządzenie MZiOS z 17.06. 1992r w sprawie trybu

postępowania dotyczącego stwierdzania prawa

wykonywania zawodu.. Instrukcja 1/84 w sprawie położnej

środowiskowej 4/85 w sprawie pielęgniarki

środowiskowej.



Rozporządzenie MZiOS z 2.09. 1997r. W sprawie zakresu i

rodzaju świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych,

leczniczych i rehabilitacyjnych wykonywanych przez

pielęgniarkę/ położną samodzielnie.



Rozporządzenie MZiOS z 7.07.1995 zmieniające

rozporządzenie w sprawie kwalifikacji wymaganych od

pracowników na poszczególnych stanowiskach pracy w

publicznych zakładach opieki zdrowotnej.

Wymagania stawiane
przez pracodawcę



Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej z 30 sierpnia
1991 r wraz ze zmianami z 20.06.1997r



Ustawa z 19 .08.1994 r o ochronie zdrowia
psychicznego.



Kodeks pracy z 26.04 1974 wraz ze zmianami z
2.lutego 1996r i liczne rozporządzenia MZiOS min w
sprawie zwalczania zakażeń szpitalnych
(15.03.19830



W sprawie stosowania i wykonywania skórnych prób
uczuleniowych(23.03.1977)



W sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy
przygotowywaniu, podawaniu i przechowywaniu
leków cytostatycznych ( 19.06.1996)

Przepisy prawa
powszechnego



Kodeks karny art..
150,152,155,156,160,163,164-
dotyczące przestępstw przeciwko
życiu i zdrowiu.



Kodeks cywilny- dotyczący
dochodzenia odszkodowań za szkody
poniesione w czasie korzystania ze
świadczeń zdrowotnych.

Odpowiedzialność



Z etycznego punktu widzenia

odpowiedzialność jest rozumiana jako

świadomość człowieka, że za czyny

wykonane bądź niewykonanie czynów,

a więc za zachowania nakazane lub

zakazane normą moralną, jest

oceniany pozytywnie bądź

negatywnie. W takiej sytuacji

podmiotem oceniającym jest grupa

zawodowa, odbiorcy usług, a przede

wszystkim sam sprawca.



Jedna i druga grupa przepisów

ukierunkowana jest na ochronę

i przestrzeganie praw pacjenta,

ale sposób ich rozumienia i

wykonania często bywa różny.

Znajduje to wyraz w treści

regulaminów zakładowych lub

w nienowelizowanych

„ zakresach obowiązków”



Pielęgniarka zgodnie z ustawą o

zawodzie jest zobowiązana

wykonywać zawód zgodnie z

aktualną wiedzą medyczną,

dostępnymi jej metodami i środkami.



Natomiast pracodawca, w myśl

kodeksu pracy, jest zobowiązany

zaledwie do „ ułatwiania”

pracownikom podnoszenia

kwalifikacji.



W praktyce z powodu braku środków

pozostawia realizację tego

obowiązku wyłącznie aktywności

pracowników, z tych samych

powodów samodzielny zakład

ogranicza zatrudnienie kadr, zakupy

materiałów i urządzeń do pielęgnacji,

uniemożliwiając pielęgniarkom

zastosowanie nowoczesnych metod

pielęgnowania oraz ustalonych w

zawodzie standardów pielęgnowania.



Pielęgniarka ma obowiązek

informowania pacjenta o jego

prawach, a więc także o prawie do

świadczeń zdrowotnych

odpowiadających wymaganiom

wiedzy medycznej oraz prawie do

dochodzenia zadość uczynienia za

doznane szkody w trakcie pobytu

w zakładzie. Bywa to rozumiane

przez kierownictwo jako działanie

przeciwko interesom zakładu.



Pielęgniarka ma obowiązek zachowania

tajemnicy wszystkiego, czego dowie się

w sprawie pacjenta, a jednocześnie ma

obowiązek nauczenia lub umożliwiania

zdobywania praktyki adeptom zawodów

medycznych, którzy są luźno związani

obowiązkiem tajemnicy zawodowej, oraz

włączania do opieki osoby bliskie lub

wskazane przez pacjenta. Zwiększenie

liczby osób uczestniczących w opiece

stwarza warunki „rozprzestrzeniania

tajemnicy zawodowej”.



Pielęgniarka ma obowiązek
zapewnić warunki zachowania
intymności, ale warunki
lokalowe, wyposażenie
stanowisk pracy, a także
organizacja świadczeń
wykonywanych przez innych
pracowników zakładu nie dają
takich możliwości.



Rzeczywiste egzekwowanie

odpowiedzialności zawodowej jest

możliwe tylko wtedy, gdy

pielęgniarka otrzymała rzeczywiste

prawo do samodzielnego określania

potrzeb pielęgnacyjnych jej

podopiecznych, planowania opieki i

samodzielnego jej sprawowania,

kiedy umożliwi się jej uzyskanie

niezbędnych, kompetentnych

wyjaśnień, wgląd do dokumentacji

pacjenta itp.



Co z tego, że samodzielność zawodu

została zapisana w Ustawie.. gdy pisany

lub zwyczajowy regulamin zakładowy

dalej zobowiązuje pielęgniarkę do

zachowań zgodnych z decyzją lekarza lub

kierownika zakładu.



Przyczyną tego stanu jest również lęk

przed niełaską kierownika i obawa przed

utratą stanowiska, a nawet pracy. Takie

konformistyczne zachowania są wygodne

i bezpieczne, ale prowadzą do obniżenia

prestiżu zawodu, a ślepe przestrzeganie

regulaminów często do tragedii.



Kierownicy zakładów często wykorzystują

zobowiązania pielęgniarek do

przestrzegania Kodeksu etyki czy

zapisów Ustawy, nie wykazując

wystarczającej troski o liczbę

pracowników, ich kwalifikacje,

wyposażenie stanowisk pracy, licząc, że

pielęgniarki w myśl przyjętych

zobowiązań zawodowych i tak zrobią, co

do nich należy kosztem swoich sił,

własnych- chociaż szczupłych- środków

finansowych.