Pasma Górskie w EUROPIE -

Tatry

Wykonali :

Nordin Arbane,

Sylwester Purul

I rok studiów,

studia

dzienne,

stacjonarne.

Tatry :

Tatry – najwyższe pasmo w łańcuchu Karpat

(Karpaty Zachodnie).Powierzchnia Tatr wynosi

785 km², z tego około 175 km² (ponad 22%)

leży w granicach Polski, a ok. 610 km² (niecałe

78%) na terytorium Słowacji. Długość Tatr,

mierzona od wschodnich podnóży Kobylego

Wierchu (1109 m) do południowo-zachodnich

podnóży Ostrego Wierchu Kwaczańskiego (1128

m), wynosi w linii prostej 57 km, a ściśle wzdłuż

grani głównej 80 km. Grań główna Tatr

przebiega od Huciańskiej Przełęczy (905 m) na

zachodzie do Zdziarskiej Przełęczy (1081 m) na

wschodzie. Na terenie Tatr znajduje się objety

ochoroną Tatrzański Park Narodowy.

Aktualna sytuacja



Podsumuj aktualną sytuację

Rozwój do dnia

dzisiejszego



Rozwój do aktualnej sytuacji



Ważne informacje z przeszłości



Pierwotne prognozy, które się nie

spełniły



Pierwotne prognozy, które się spełniły

Podział Tatr :

Powszechnie stosowany podział Tatr na trzy główne części, choć

opiera się na wynikach badań geologicznych ma jednak charakter

umowny. Dlatego też inaczej prowadzi granice między tymi

częściami Słowacy,a inaczej Polacy. Zgodnie wyróżnia się w

Łańcuchu Tatrzańskim:



Tatry Zachodnie(od Przełęczy Huciańskiej do Przełęczy

Liliowe)



Tatry Wysokie(od Przełęczy Liliowe do Przełęczy pod

Kopą)



Tatry Bielskie(od Przełęczy pod Kopą do Przełęczy

Zdziarskiej)

Często Tatry Wysokie wraz z Tatrami Bielskimi nazywane są Tatrami

Wschodnimi Słowacy często używają nazwy Rochacze dla części

Tatr Zachodnich pomiędzy Palenicą Jałowiecką a Jamnicką

Przełęczą.

Rekomendacja



Zarekomenduj jedną lub kilka strategii



Podsumuj oczekiwane rezultaty



Wymień następne kroki



Rozdziel zadania

Szczyty :

W Tatrach znajduje się wiele znanych szczytów.

Najbardziej rozpoznawalne to m. in :

- szczyty graniczne: Rysy, Mięguszowiecki Szczyt

Wielki, Kasprowy Wierch, Świnica, Czerwone Wierchy,

Wołowiec

- po stronie polskiej: Mnich, Kościelec, Giewont,

Kominiarski Wierch

- po stronie słowackiej: Gerlach, Łomnica, Krywań,

Lodowy Szczyt, Sławkowski Szczyt, Hawrań

GERLACH

RYSY :

KASPROWY WIERCH :

GIEWONT :

Spośród kilkuset nazwanych wzniesień, 75 szczytów –

określanych niekiedy mianem Korony Tatr – ma

minimalną deniwelację względną (wybitność) większą lub

równą 100 m.

Najwyższym szczytem Tatr jest znajdujący się całkowicie

po słowackiej stronie Gerlach (2655 m n. p. m.), który

jest również najwybitniejszym szczytem Tatr. Najwyższym

szczytem Tatr Polskich są Rysy, lecz Najwyższym

szczytem znajdującym się w całości w Polsce jest Kozi

Wierch.

Przełęcze :

W graniach tatrzańskich znajduje się wiele

przełęczy, które odgrywały ważną rolę w

ruchu komunikacyjnym i handlowym. Były

wykorzystywane podczas II wojny światowej

przez kurierów. Najbardziej znane to:



w głównej grani Tatr (od zachodu) –

Starorobociańska, Pyszniańska, Tomanowa,

Pod Kopą Kondracką,



w graniach bocznych (m.in.): Bobrowiecka,

Buczynowa, Czerwona, Iwaniacka, Kondracka,

Zawrat, Kozia, Krzyżne, Szpiglasowa,

Przykłady przełęczy :

Starorobociańska Przełęcz - Biegnie przez nią

granica słowacko-polska. Przełęcz znajduje się w

grani z długim rowem grzbietowym pośrodku.

Od południowej, słowackiej strony zbocze opada

łagodnie do Doliny Raczkowej z widocznymi

niedaleko pod przełęczą Raczkowymi Stawami.

Od północnej, polskiej strony zbocze podcięte

jest urwistymi ścianami Gładkiej Uboczy. Rejon

przełęczy zbudowany ze skał krystalicznych i

porośnięty niską murawą z bliźniczką psią

trawką i sitem skucina, którego rudziejące pędy

zabarwiają stoki na czerwonawy kolor.

Pyszniańska Przełęcz:

Znajdująca się na wysokości 1788 m n.p.m. przełęcz w

grani głównej Tatr, pomiędzy szczytami Kamienistej

(2126 m) i Błyszcza (2159 m) w Tatrach Zachodnich. Na

początku XX w. nazywana była także Kamienistą

Przełęczą. Przez szczyty te i przełęcz biegnie granica

polsko-słowacka. Po południowej, słowackiej stronie

przełęczy zbocza opadają do Doliny Kamienistej, a po

północnej, polskiej do Doliny Pyszniańskiej (górna część

Doliny Kościeliskiej). Przełęcz, podobnie, jak sąsiednie

szczyty zbudowana jest ze skał krystalicznych –

gnejsów i granitów. W rejonie przełęczy znajduje się

jedno z czterech tylko w całych polskich Tatrach i w

Polsce stanowisko rzadkiego gatunku arktyczno-

alpejskiej rośliny – krzewiastej wierzby oszczepowatej.

Bobrowiecka Przełęcz :

Znajdująca się na wysokości 1356 m n.p.m. w Tatrach

Zachodnich wybitna przełęcz pomiędzy Grzesiem

(1653 m) po południowej stronie przełęczy i

Bobrowcem (1663 m) (a właściwie jego przedszczytem

– Jamborowym Wierchem) po północnej stronie

przełęczy. Znajduje się w długiej północnej grani

Wołowca odgałęziającej się od grani głównej Tatr w

północnym kierunku. Przez grań tę przebiega granica

polsko- słowacka. Ciekawostką jest, że przełęcz ta

znajduje się w jednej linii z dwoma innymi wybitnymi

tatrzańskimi przełęczami: Tomanową i Iwaniacką.

Rejon przełęczy jest trawiasty. Sama przełęcz jest

wycięta w bardziej miękkich partiach łupków

kwarcytycznych z okresu dolnego triasu.

Buczynowa Przełęcz :

Wąska, głęboka przełęcz w bocznej grani Tatr, w grupie

Buczynowych Turni, położona na wysokości 2127 m

n.p.m., pomiędzy Wielką Buczynową Turnią a Małą

Buczynową Turnią. Przełęcz oddziela od siebie Dolinę

Pańszczycę i Buczynową Dolinkę.

Pierwotnie przez tę przełęcz był poprowadzony szlak

Orlej Perci. Obecnie przechodzi on łatwiejszym

wariantem przez żleb poniżej przełęczy (od strony

Buczynowej Dolinki). Zimą przełęcz stanowi

najbezpieczniejsze połączenie Buczynowej Dolinki i

Doliny Pańszczycy.

Doliny :

Z grzbietów tatrzańskich opadają liczne doliny.

Największe z nich to:



Dolina Chochołowska, Dolina Kościeliska,

Dolina Małej Łąki, Dolina Bystrej, ( po stronie

polskiej )



Dolina Sucha Sielnicka, Dolina Jałowiecka,

Dolina Żarska, Dolina Jamnicka, Dolina

Raczkowa ( po stronie słowackiej ),

Dolina Chochołowska:

Najdłuższa i największa dolina w polskich Tatrach,

znajdująca się na zachodnim skraju polskich Tatr

Zachodnich. Zajmuje obszar ponad 35 km² i ma długość

ok. 10 km. Jest doliną walną. Administracyjnie leży na

terenie wsi Witów.

Dolina Chochołowska zbudowana jest z dwóch głównych

rodzajów skał. Część południową (górną), powyżej

Wyżniej Bramy Chochołowskiej budują skały krystaliczne

– gnejsy i granity. Część północną (dolną) budują skały

osadowe – łupki, wapienie kredowe i dolomity

triasowe.Różne jest też pochodzenie geologiczne tych

części doliny. W górnej części, powyżej Bramy

Chochołowskiej Wyżniej dominują formy geologiczne

wytworzone przez lodowiec, w części dolnej, gdzie nie

sięgał lodowiec, powierzchnia modelowana była głównie

przez Potok Chochołowski i zjawiska krasowe.

Dolina Kościeliska :

Dolina Kościeliska tworzy długi i głęboki wąwóz skalny,

ściany którego w trzech miejscach zwanych bramami

zbliżają się blisko do siebie. Są to: Niżnia (Brama

Kantaka), Pośrednia (Brama Kraszewskiego) i Wyżnia

Kościeliska Brama (Brama Raptawicka). Południowa

część doliny zbudowana jest ze skał krystalicznych.

Wybitny wpływ na rzeźbę terenu wywarł tutaj lodowiec,

zalegający niegdyś aż do wylotu Doliny Smytniej. Część

środkowa i dolna zbudowana jest ze skał osadowych,

głównie podatnych na wietrzenie wapieni. W ich

kształtowaniu główny udział miał płynący dnem doliny

Kościeliski Potok oraz płynące szczelinami we wnętrzu

skał wody podziemne. Efektem ich działalności są skały o

fantastycznych kształtach, strome ściany i liczne jaskinie

Dolina Sucha Sielnicka :

Najbardziej na zachód wysunięta dolina walna w

Tatrach. Znajduje się po południowej stronie

słowackich Tatr Zachodnich. Wschodnie zbocza

zbudowane są z nieprzepuszczalnych łupków

krystalicznych, piaskowców oraz wapieni

marglowych. Zbocza zachodnie i dno doliny

utworzone są z wapieni, wśród których rozwinęły się

zjawiska krasowe. Ponadto dolina ta dzieli się na

mniejsze pod - doliny : dolinę Halną, dolinę

Bieszeniowską, dolinę Dobroszowa, dolinę Guniowa i

dolinę Jaworową.

Jeziora :



Jeziora Tatr zwane są tradycyjnie stawami. Nazwa ta

przyjęła się też w publikacjach naukowych. W

Tatrach występuje blisko 200 różnej wielkości

stawów, począwszy od największego, Morskiego Oka

(34,93 ha), poprzez porównywalnie duży Wielki Staw

Polski, do zupełnie maleńkich, jak Zadni Mnichowy

Stawek (0,04 ha). Stawy tatrzańskie, z jednym

wyjątkiem (Kras Cichy Stawek), są pochodzenia

polodowcowego. Znaczna większość stawów

znajduje się na terenie Tatr Wysokich, w Tatrach

Zachodnich ich liczba jest znacznie mniejsza

(najbardziej znany jest Smreczyński Staw). Na

Słowacji największymi jeziorami są Wielki Staw

Hińczowy i Szczyrbskie Jezioro (po ok. 20 ha).

Jezioro Morskie Oko :

Jest to jezioro pochodzenia polodowcowego o charakterze

karowo - morenowym. Morskie Oko ma powierzchnię

34,93 ha, długość ok. 862 m, szerokość ok. 566 m, a w

najgłębszym miejscu osiąga 50,8 m. Dno zasłane jest

przy brzegach głazami, ku środkowi żwirem. Wokół jeziora

rosną okazałe limby. Przejrzystość wody wynosi 12 m.

Występują wyraźnie oddzielone warstwy wody, tzw.

termokliny.

Na morenie zamykającej jezioro od północy stoi schronisko

PTTK. Położone na wysokości 1405 m n.p.m. należy do

najstarszych i najpiękniejszych schronisk tatrzańskich.

Nazwane zostało imieniem Stanisława Staszica, który w

roku 1805 badał jezioro. Obok, przy końcu drogi, po lewej

stronie znajduje się Stare Schronisko, które pierwotnie

było wozownią.

Jezioro Wielki Staw Polski :

Wielki Staw Polski jest najgłębszym i najdłuższym (998

m) jeziorem w Tatrach i trzecim pod względem

głębokości w Polsce (najgłębsze jest jezioro Hańcza).

Pojemność zbiornika wynosi ok. 13 mln m³ wody i

jest to największa pojemność jeziora w Tatrach (jego

pojemność stanowi 1/3 pojemności wszystkich jezior

tatrzańskich).

Zagłębienie Wielkiego Stawu zostało wyżłobione w

plejstocenie w miejscu konfluencji lodowca

spływającego z kotła pod Szpiglasowym Wierchem z

lodowcem z Dolinki pod Kołem i Pustej Dolinki.

Budowa geologiczna Tatr :

Tatry są górami fałdowymi orogenezy alpejskiej, dlatego

charakteryzuje je tzw. młoda rzeźba terenu. Zostały

sfałdowane i lekko wydźwignięte w okresie kredy

późnej (środkowym i późnym turonie) w ramach fazy

subhercyńskiej, wtedy też powstały płaszczowiny

tatrzańskie. Obszar Tatr został znów zalany płytkim

morzem w eocenie. Ostatecznie wypiętrzone w

późnym miocenie (10-15 mln lat temu). Zdecydowaną

większość Tatr budują skały trzonu krystalicznego,

skały osadowe płaszczowin są obecne głównie na

północnym skraju Tatr, gdyż były one przesunięte i

obalone na północ. W polskiej części Tatr, będącej

północną częścią tego masywu, skały osadowe

zajmują większą powierzchnię niż krystaliczne.

Rzeźba Tatr

(dolina U-kształtna):

Rzeźba Tatr ma cechy typowej rzeźby alpejskiej. Jest ona

efektem znacznego neotektonicznego wyniesienia

masywu nad okalające go kotliny śródgórskie oraz

erozyjnej i akumulacyjnej działalności lodowców górskich

podczas kliku (3 do 8) zlodowaceń plejstoceńskich.

Erozyjna działalność lodowców bardzo dobrze zapisała się

w U-kształtnych profilach poprzecznych dolin (np. żłoby

lodowcowe Doliny Białej Wody, Roztoki, Rybiego Potoku),

cyrkach lodowcowych, misach glacjalnych (np. Morskie

Oko), dolinach zawieszonych (np. Buczynowa Dolinka),

mutonach i podciosach lodowcowych. W zlodowaconych

dolinach zachowały się ciągi moren końcowych,

bocznych, dennych i ablacyjnych oraz formy lodowców

gruzowych a także osady rzeczne i rzecznolodowcowe.

Dolina V- kształtna :

Doliny niezlodowacone podczas plejstocenu

zachowały swój V-kształtny profil poprzeczny

(np. Dolina za Bramką, dolne części dolin

Kościeliskiej i Chochołowskiej, Dolina

Strążyska). Podczas holocenu glacjalna

rzeźba poddana została niedużemu

przemodelowaniu, głównie za sprawą

działalności erozyjnej i akumulacyjnej

procesów stokowych – powstały żleby, piargi i

stożki murowe.

Wpływ takiego ukształtowania terenu

związanego z krajobrazem morfologicznym Tatr

ma ogromny wpływ na wartość turystyczną,

ponieważ z jednej strony dzięki ukształtowaniu

się przyrody bez ingerencji człowieka przyciąga

turystów pragnących rozkoszować się

niesamowitymi widokami i dzięki cechom

krajoznawczym i krajobrazowym powiększać

swoje horyzonty i doświadczenia, z drugiej zaś

strony dzięki takiemu zróżnicowaniu

przyrodniczemu bardzo dobrze wykształcone

zostały warunki do uprawiania różnych dziedzin

turystyki rekreacyjnej i nie tylko m.in. turystyki

specjalistycznej, kwalifikowanej czy

wypoczynkowej, a zarazem ekstremalnej.

Rodzaje turystyki:

W Tatrach można uprawiac wiele rodzajów turystyki :



Turystyka piesza ( spacery, łagodne wspinaczki itp.)



Turystyka ekstremalna ( paralotnie, alpinizm,

narciarstwo wyczynowe ),



Turystyka wypoczynkowa,



Turystyka krajoznawcza,



Turystyka etniczna,

Aktualnie wiele z nich jest już uprawianych, lecz z roku

na rok intensywność poszczególnych grup turystów

biorących udział w turystyce związanej z Tatrami

zwiększa się. Aktualnie najczęstszą przejawianą

turystyka w tymże regionie jest turystyka

wypoczynkowa, specjalistyczna, piesza i

krajoznawcza.

Formy Aktywności

Turystycznej



Narciarstwo,



Spacery,



Wspinaczki,



Sport jaskiniowy,



Spływy,



Trekking,



Paralotnia,



Kolarstwo,



Poznawanie kultur związanych z

góralami,

Ograniczenia w uprawianiu

turystyki :



Ze względu na ochronę przyrody (brak

możliwości zwiedzenia całego obszaru

górskiego)



Ograniczenie szlaków (ze względu na

niebezpieczną budowę orogeniczną),



Ochrona poszczególnych gatunków zwierząt

(ograniczenie myślistwa),



Ze względu na panujące warunki

atmosferyczne,



Ograniczenie ze względu na infrastrukturę

turystyczną,

Zagrożenia dla turystów :



Zróżnicowana budowla geologiczna skał,



Niebezpieczne urwiska i skarpy,



Niezabezpieczone jaskinie,



Zwierzęta, (groźne)



Inni turyści,



Warunki klimatyczne, ( zbyt niska temp.)



Lawiny śnieżne,



Osuwiska Skalne.

Y snie

Zagrożenia dla rozwoju

turystyki :



Zbyt duża ilość turystów wpływa

negatywnie na działanie infrastruktury i

urządzeń turystycznych ( wyciągi, kolejki,

zjeżdżalnie),



Nadmierne zaśmiecanie,



Degradacja środowiska naturalnego przez

turystów,



Niszczenie informacji turystycznych,



Powstawanie konkurencyjnych źródeł

aktywności turystycznych,



Złe zagospodarowanie turystyczne,

Przygotowanie turystów i

ich predyspozycje :



Odpowiedni ubiór (ciepłe ciuchy,

nieprzemakalna kurtka, wygodne buty)



Odpowiednie przygotowanie fizyczne

(kondycja, wytrzymałość fizyczna),



Odpowiednie przygotowanie psychiczne

(odporność psychiczna, pozytywne

nastawienie)



Ekwipunek obozowy (namiot, śpiwór,

odpowiednie zaopatrzenie osobiste),



Odpowiednio przygotowany plan

turystyczny związany w wymaganiami

poszczególnych turystów.

Dostępność komunikacyjna

dla turystów :



Liczne szlaki turystyczne o

zróżnicowanym poziomie trudności,



Wyspecjalizowane bazy na szlakach

turystycznych,



Średnio zaawansowany rozkład

informacji turystycznych,



Główne drogi i szlaki znajdują się w

pobliżu największych i najciekawszych

elementów związanych z atrakcyjnością

turystyczną,

Infrastruktura turystyczna,

możliwości jej rozwoju :

Infrastruktura jest na tym terenie dosyć dobrze

rozwinięta, ponieważ Tatry odwiedzane są

przez ogromną liczbę turystów, jednakże

można by było usprawnić tutaj kilka

elementów tejże dziedziny, m. in. :



Modernizacja wyciągów ,



Aktualizacji informacji turystycznych,



Rozwój bazy gastronomicznej i noclegowej

(zwiększenie pojemności turystycznej),



Usprawnienie lokalnych służb turystycznych,



Organizowanie imprez turystycznych itp.

Zagrożenia dla tych

obszarów ze strony

masowej l. Turystów :



Degradacja walorów przyrodniczych

(nadmierne zaśmiecanie),



Nadużywanie urządzeń turystycznych

(przepełnienie szlaków , wyciągów, baz

noclegowych),



„Głupota” turystów, (straszenie zwierząt,

krzywdzenie ich, dokarmianie),



Degradacja na płaszczyźnie komunalnej i

naturalnej (niszczenie mienia

turystycznego, degradacja np. : punktów

widokowych, ale i świata nieożywionego

oraz fauny i flory).

Bibliografia :



www.moje-tatry.pl



www.topr.pl



www.tatromaniak.fr.pl



www.wikipedia.org