WADY I ZALETY TRADYCYJNYCH

I WSPÓŁCZESNYCH

ELEMENTÓW WYKOŃCZENIA

BUDYNKÓW: TYNKI,

OKŁADZINY WEWNĘTRZNE I

ZEWNĘTRZNE.

Wykonał: Bartłomiej
Szewczyk

TYNKI



To powłoki z zapraw o grubości od kilku mm do kilku cm,
wykonywane na powierzchniach przegród budowlanych.



Mamy wiele rodzajów tynków stosowanych w prawie
niezmienionej postaci od stuleci, ale także wiele nowych
typów powstałych w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat.
Kiedyś przygotowywano je prawie wyłącznie w całości na
budowie, dzisiaj wytwarzane są fabrycznie w postaci
suchych mieszanek do zarobienia wodą lub jako gotowe
masy tynkarskie.



Cel: nadanie estetycznego wyglądu ścianom,
zabezpieczenie przed wpływami atmosferycznymi,
wygładzenie powierzchni pod powłoki malarskie, ochrona
przeciwpożarowa, stworzenie we wnętrzach korzystnego
dla mieszkańców mikroklimatu.

TYNKI TRADYCYJNE Z ZAPRAW
MINERALNYCH ZWYKŁYCH I
MODYFIKOWANYCH



Tynki zwykłe to wyprawy wykonywane z zapraw budowlanych zwykłych,

bez dodatków dekoracyjnych, środków wodoszczelnych, kwasoodpornych

itp. Zaprawy do wykonywania tych tynków przygotowywane są przede

wszystkim na bazie spoiw mineralnych. Unowocześnione wersje tynków

zwykłych wykonywane są z mas tynkarskich przygotowywanych na

budowie z suchych mieszanek fabrycznych, mogących zawierać dodatki i

domieszki modyfikujące niektóre właściwości zapraw. Są to najczęściej

środki hydrofobizujące, uplastyczniające, utrzymujące wodę zarobową,

regulujące czas wiązania, przyspieszające twardnienie. Tynki tego typu

nazywane są tynkami uszlachetnionymi lub modyfikowanymi.



Tynki te dzieli się ze względu na: miejsce zastosowania, sposób

nanoszenia, materiał podłoża, liczbę warstw zaprawy, technikę

wykonania, czy rodzaj użytej zaprawy.



W zależności od miejsca zastosowania mamy tynki zewnętrzne i

wewnętrzne, a wśród tych ostatnich - ścienne i sufitowe.



Z uwagi na sposób nanoszenia zaprawy na podłoże rozróżniamy: tynki

nakładane ręcznie kielnią lub pacą i tynki wykonywane mechanicznie za

pomocą różnego rodzaju urządzeń.

TYNKI TRADYCYJNE Z ZAPRAW
MINERALNYCH ZWYKŁYCH I
MODYFIKOWANYCH



Ze względu na rodzaj materiału stanowiącego podłoże wyprawy mamy tynki

nakładane na:
- podłoża z elementów ceramicznych,
- podłoża z betonów kruszywowych (monolityczne i z prefabrykatów),
- podłoża z betonów komórkowych, podłoża gipsowe i gipsobetonowe,
- podłoża z płyt wiórkowo-cementowych,
- podłoża drewniane, z płyt pilśniowych, paździerzowych itp.,
- podłoża metalowe.



W zależności od liczby zasadniczych warstw zaprawy nanoszonych kolejno na

podłoże i różniących się właściwościami rozróżnia się:
- tynki jednowarstwowe - naniesienie narzutu bezpośrednio na podłoże,
- tynki dwuwarstwowe - składające się z obrzutki i narzutu,
- tynki trójwarstwowe - składające się z obrzutki, narzutu i gładzi.



Ze względu na technikę wykonania i wynikający z niej stopień wygładzenia

powierzchni wyprawy rozróżnia się odmiany i kategorie tynku. Do odmian

tynków zwykłych zalicza się tynki: surowe, pospolite, doborowe i wypalane.



Tynki surowe (kat. 0, I, Ia) wykonywane są najczęściej jako jednowarstwowe,

jednak stosowane mogą być także tynki surowe rapowane dwuwarstwowe.

TYNKI TRADYCYJNE Z ZAPRAW
MINERALNYCH ZWYKŁYCH I
MODYFIKOWANYCH



Tynki pospolite (kat. II, III) mogą być wykonywane jako dwu- lub

trójwarstwowe. W przypadku podłoży o dobrej przyczepności tynki te

mogą być wykonywane także jako jednowarstwowe.



Tynki doborowe (kat. IV, IVf) wykonywane są tradycyjnie jako

trójwarstwowe.



W zależności od rodzaju zaprawy użytej do tynkowania rozróżnia się

następujące rodzaje tynków:
- gipsowe,
- wapienne,
- gipsowo-wapienne,
- cementowo-wapienne,
- cementowe,
- cementowo-gliniane,
- gliniane,
- gliniano-gipsowe,
- gliniano-wapienne.



Wykonywane z zapraw na bazie gipsu budowlanego lub gipsu tynkarskiego

(zawierającego dodatkowo drobne wypełniacze i modyfikatory).



Zalety:
- umożliwiają otrzymanie bardzo równej i gładkiej powierzchni
- stwarzają w pomieszczeniach mieszkalnych korzystny mikroklimat, dzięki

zdolności regulacji wilgotności powietrza
- krótki czas schnięcia
- niewielki opór dyfuzyjny pary wodnej
- dobra izolacyjność cieplna
- wysoka odporność ogniowa



Wady:
- mało odporne na wilgoć
- przy zawilgoceniu wykazują znaczny spadek wytrzymałości i odkształcenia
- mało odporne na uderzenia
- powodują korozję niezabezpieczonych elementów stalowych
- mogą wykazywać pęcznienie w początkowym okresie wiązania i

twardnienia
- wymagają stosowania skutecznych środków gruntujących na

powierzchniach kontaktu z tworzywami zawierającymi cement, z uwagi na

możliwość tworzenia się pęczniejących kryształów etryngitu

TYNKI GIPSOWE

TYNKI WAPIENNE



Tynki wykonywane z zapraw na bazie

wapna powietrznego (ciasta

wapiennego, wapna hydratyzowanego

lub wapna palonego mielonego).



Zalety:
- wykazują zdolność sorpcji wilgoci,

zapewniając korzystny dla mieszkańców

mikroklimat wnętrz
-duża paroprzepuszczalność



Wady:
-stosunkowo mało odporne na uderzenia

i zarysowania ze względu na niewielką

wytrzymałość zapraw wapiennych na

ściskanie.
-tylko, jako wyprawy wewnętrzne, ich

stosowanie na zewnątrz budynków, bez

dodatków, domieszek albo powłok

ochronnych podnoszących odporność na

wpływy atmosferyczne, jest niezalecane

TYNKI GIPSOWO-
WAPIENNE



Zalety:
- dodatek wapna powietrznego do zaprawy gipsowej redukuje zmiany

objętości gipsu przy zmianach wilgotności
- zmniejsza rdzewienie niezabezpieczonych antykorozyjnie elementów

stalowych
- polepsza urabialność i wpływa na opóźnienie wiązania zaprawy
- mają ładniejszy wygląd, a także większą wytrzymałość mechaniczną

w stosunku do tynków wapiennych



Wady:
- tynki gipsowo-wapienne jako zawierające gips nadają się do

stosowania wyłącznie wewnątrz budynków

TYNKI CEMENTOWO-
WAPIENNE



Zalety:
- odporne na działanie wilgoci i wód

opadowych
- dobra wytrzymałość mechaniczna -

stosowane jako tynki zewnętrzne oraz

wewnętrzne w pomieszczeniach

wymagających wypraw mocniejszych i

odpornych na uderzenia, np. w

magazynach, warsztatach, sklepach.
- łatwe do zacierania
- dzięki dodatkom hydraulicznym trwale

wiążącym wolne wapno zaprawy są

odporne na wyługowywanie ich składników

przez wodę
- może stanowić narzut wewnętrznych

tynków wapiennych w pomieszczeniach

mieszkalnych na ścianach i sufitach

betonowych lub ze starej cegły



Wady:
- nie są tak paroprzepuszczalne jak tynki

wapienne, gipsowe czy gliniane

TYNKI CEMENTOWE



Zalety:
- duża wytrzymałość, zwartość i szczelność – stąd zastosowanie w
miejscach, gdzie wymagane są te wszystkie cechy od wyprawy - np.
poniżej poziomu terenu jako warstwa wyrównawcza pod hydroizolacje,
w obszarze cokołu budynku, czy też w pomieszczeniach mokrych
(kuchniach przemysłowych, łaźniach itp.), w garażach podziemnych,
ustępach
- może stanowić obrzutkę pod niektóre tynki cementowo-wapienne



Wady:
- słabo przepuszczają parę wodną
- trudno urabialne
- charakteryzują się dużym skurczem

TYNKI CEMENTOWO-
GLINIANE



Tynki cementowo-gliniane mogą być
stosowane zamiast wewnętrznych i
zewnętrznych tynków z zapraw
cementowo-wapiennych.



Zalety:
- większa wodoszczelność i
odporność na działanie słabych
kwasów od zapraw cementowych
- dobra urabialność
- twardnienie przebiega znacznie
szybciej niż zapraw cementowo-
wapiennych, a także cementowych



Wady:
- słaba paroprzepuszczalność

TYNKI GLINIANE, GLINIANO-
WAPIENNE I GLINIANO-GIPSOWE



Tynki ponownie stosowane dzięki rozpoczęciu ich produkcji w postaci

suchych mieszanek tynkarskich.



Zalety:
- korzystny wpływ na mikroklimat pomieszczeń - zdolność wypraw

glinianych do wchłaniania wilgoci z powietrza i późniejszego jej

oddawania, zdolność wiązania kurzu, nieprzyjemnych zapachów oraz

szkodliwych substancji zawartych w powietrzu wewnętrznym np. dymu

tytoniowego.
- powodują podniesienie komfortu cieplnego pomieszczeń dzięki

zdolności akumulacji i wypromieniowywania ciepła
- dobry materiał dźwiękochłonny
- wyprawy gliniane w kontakcie z drewnem wykazują w stosunku do

niego własności ochronne, utrzymując drewno w stanie suchym



Wady:
- spotykane niekiedy pękanie gliny w czasie wysychania , szczególnie

w narożach, połączeniach z innymi materiałami np. z drewnem lub na

styku z posadzką

TYNKI OZDOBNE



W przypadku zastosowania na

wierzchnią warstwę tynku

zaprawy barwionej

pigmentami i nakładanej tak,

aby uzyskać dekoracyjną

fakturę, otrzymuje się tynki

ozdobne, np. nakrapiane

(tradycyjny baranek),

odciskane, boniowane itp.

Tynki te można sklasyfikować

jako grupę pośrednią między

tynkami zwykłymi i

szlachetnymi.



Wadą jest wielość czynności,

jakie należy wykonać i

czasochłonność, natomiast

wykonanie ich zgodnie z

zasadami daje bardzo ciekawe

efekty.

TYNKI SZLACHETNE



Są to powłoki o określonej

barwie i fakturze.

Wykonywane tak jak tynki

ozdobne, lecz z zapraw

szlachetnych, w skład których

wchodzą: biały cement,

pigmenty oraz kruszywa

szlachetne, np. marmurowe.



Główną wadą, podobnie jak w

przypadku tynków ozdobnych,

jest pracochłonność

wykonania, jednak znakomicie

rekompensują to otrzymywane

efekty estetyczne.

TYNKI MINERALNE
CIENKOWARSTWOWE



Cienkowarstwowe, szlachetne tynki mineralne

produkowane są bazie spoiw cementowych,

wapiennych lub ich mieszaniny oraz starannie

dobranych kruszyw wypełniających i

fakturujących. Zawierają ponadto dodatki

modyfikujące, poprawiające parametry

fizyczne i mechaniczne wypraw tynkarskich.

Ich grubość waha się od 1mm do 10mm.



Zalety:
- duża trwałość
- bardzo dobra przepuszczalność pary wodnej i

dwutlenku węgla
- duża zdolność oddawania wilgoci



Wady:
- nietrwałość barwy
- łatwość zanieczyszczenia (konieczne jest
pomalowanie farbą elewacyjną)
- ograniczona paleta barw

TYNKI POLIMEROWE



Tynki te wytwarzane są na bazie wodnej dyspersji spoiwa

organicznego oraz starannie dobranych kruszyw fakturujących i

wypełniających. Zawierają ponadto dodatki zwiększające trwałość

wypraw.



Zalety:
- duża elastyczność
- wysoka odporność udarnościowa
- mała nasiąkliwość wodna
- wysoka przyczepność do różnych podłoży



Wady:
- niska paroprzepuszczalność (z tego względu nie są zalecane do

stosowania w systemach ociepleń z wełną mineralną, a także na

niedostatecznie wyschniętych podłożach ściennych, np. na świeżych

murach z betonów komórkowych)
- przy nakładaniu na wilgotne podłoża, a także przy wystąpieniu

spękań tynku i przedostawania się wody pod wyprawę, należy się

liczyć z możliwością pojawienia się pęcherzy

TYNKI AKRYLOWE



O właściwościach tynków akrylowych decyduje rodzaj zastosowanego w

nim spoiwa, którym jest żywica akrylowa. W skład tynku wchodzą też

kruszywa fakturujące, dzięki którym możemy uzyskać wybraną

strukturę.



Zalety:
- szybki czas wiązania
- odporność na przebarwienia – szeroki wybór kolorów
- łatwość w czyszczeniu
- wytrzymałość na uderzenia – duża elastyczność



Wady:
- niska paroprzepuszczalność
- szybko się brudzi
- nie odporny na działanie promieni UV

TYNKI KRZEMIANOWE
(SILIKATOWE)



Wytwarzane na bazie szkła wodnego potasowego i wodnej

dyspersji spoiwa organicznego oraz starannie dobranych kruszyw

fakturujących i wypełniających. Zawierać mogą ponadto dodatek

związków krzemoorganicznych zwiększających odporność na

wpływy atmosferyczne.



Zalety:
- duża paroprzepuszczalność
- trwałość i odporność na działanie czynników atmosferycznych
- duża przyczepność do podłoży mineralnych



Wady:
- tynki te są mniej elastyczne od tynków akrylowych
- wymagają dużej wprawy w ich wykonywaniu
- tynki barwione są ponadto bardzo podatne na warunki

wilgotnościowe w trakcie wykonywania

TYNKI SILIKONOWE



Tynki te produkowane są na bazie

wodnych dyspersji spoiwa

organicznego (polimerowego) i spoiwa

krzemoorganicznego (silikonowego)

oraz starannie dobranych kruszyw

fakturujących i wypełniających.



Zalety:
- dobrą przepuszczalnością pary wodnej

i dwutlenku węgla przy jednocześnie

bardzo małej nasiąkliwości
- są bardziej elastyczne od tynków

mineralnych i silikatowych
- charakteryzują się bardzo dobrą

odpornością na czynniki atmosferyczne



Wady:
- wysoka cena

TYNKI OCIEPLAJĄCE



Wyprawy tynkarskie tego typu są podstawowym elementem

systemów ocieplania ścian zewnętrznych bez wykorzystywania

płytowych materiałów termoizolacyjnych.



Główne zalety stosowania tynków ocieplających to: możliwość

bezpośredniego stosowania na bardzo nierównych powierzchniach

ścian oraz na elewacjach o skomplikowanych kształtach, maszynowe

nanoszenie, rzeczywista bezspoinowość izolacji termicznej.



Grubość tynków ocieplających może dochodzić do 10 cm.



Korzyści ze stosowania tych tynków wynikają ze zmniejszenia wartości

współczynnika przenikania ciepła U ścian, przy równoczesnym

zapewnieniu dobrej paroprzepuszczalności i odporności na

zawilgocenie warstwy ocieplającej.



Tynki ocieplające mogą być stosowane zarówno na zewnątrz, jak i

wewnątrz budynku. Przed ich zastosowaniem na wewnętrznych

powierzchniach ścian, należy jednak sprawdzić możliwość kondensacji

pary wodnej w przegrodzie.



Tynki ocieplające stosowane są jako tynki podkładowe.

TYNKI RENOWACYJNE



Stosowane w przypadku ścian zawilgoconych i zasolonych,



Rozróżniamy:
- tynki zaporowe, nieprzepuszczające wilgoci i soli,
- jednowarstwowe tynki kompresowe, tracone, stosowane na

murach o szczególnie dużym stopniu zasolenia,
- wielowarstwowe systemy zasadniczych tynków renowacyjnych,

których zadaniem jest stworzenie powłoki gromadzącej sole

przenikające wraz z wilgocią z muru do tynku, i równocześnie

renowacja elewacji



Charakteryzują się wysoką przepuszczalnością pary wodnej, co

wpływa korzystnie na warunki wysychania muru. Oprócz tego są

bardzo porowate i znacznie ograniczoną możliwością kapilarnego

transportu wody. To właśnie dzięki tym właściwościom, procesy

krystalizacji soli zachodzą we wnętrzu wyprawy, nie powodując jej

uszkodzenia.



Tynk renowacyjny zachowuje swe właściwości do czasu

wypełnienia przez odkładające się sole wszystkich porów.

INNE TYNKI SPECJALNE



Tynki wyciszające są stosowane do poprawy akustyki pomieszczeń

poprzez odpowiednią regulację pogłosu. Są wykonywane jako tynki

natryskowe. Stosuje się je np. do wyciszania żłobków, szkół, sal

gimnastycznych, pływalni, kościołów, bibliotek, pomieszczeń

biurowych i produkcyjnych. Tynki wyciszające, oprócz korzystnych

właściwości akustycznych, maja także cechy pozwalające na

zastosowanie ich do wykonywania powłok ogniochronnych i

antykondensacyjnych na konstrukcjach stalowych i żelbetowych.



Tynki zabezpieczające przed przenikaniem promieni X są

stosowane w pomieszczeniach z rentgenowska aparaturą

diagnostyczną i terapeutyczną o napięciu do 250 kV. Produkuje się je

przy wykorzystaniu piasku barytowego jako kruszywa ciężkiego. Mają

zdolność do osłabiania promieniowania.



Tynki ekranujące produkowane są jako gipsowe z dodatkiem włókien

węglowych. W zakresie niskich częstotliwości (około 50 Hz)

skuteczność tłumienia przez te tynki pola elektrycznego wynosi ponad

90%. W zakresie wysokich częstotliwości (od 20 kHz do 10 GHz)

skuteczność tłumienia pola elektromagnetycznego to prawie 100%.

Oznacza to efektywne ekranowanie zarówno pól elektrycznych,

powstających wokół przebiegającej w budynku instalacji elektrycznej,

jak i fal radiowych i radarowych.

OKŁADZINY



Tak zwane suche elewacje wykonywane za pomocą różnych
materiałów między innymi: tworzyw sztucznych, ceramicznych,
kamiennych, płyt włókowo-cementowe oraz drewnianych.



Przez zastosowanie okładzin można osiągnąć lepsze efekty estetyczne
niż przy stosowaniu tynków. Dużą ich zaletą jest to że można je
układać przez cały rok. Jak i to że można nimi wykańczać domy nowe
jak i remontowane. Jeszcze większą ich zaletą jest prostota i szybkość
montażu. Suche elewacje nie wymagają od nas żadnej pielęgnacji ani
odnowień. W przypadku uszkodzenia wymienia się tylko poszczególne
elementy ponieważ nie ma konieczności demontażu całej elewacji.



Okładziny wykonuje się na ścianach zewnętrznych i wewnętrznych z
elementów sztywnych mocowanych kotwami, wkrętami, zaprawą lub
klejem.

RODZAJE OKŁADZIN

a) Okładziny zewnętrzne:
− cegły ceramiczne, cementowe lub wapienno-piaskowe,
− płyty z kamienia naturalnego,
− licówki ceramiczne (specjalne licówki ceramiczne, klinkier, płytki

kamionkowe),

− płyty winylowe (panele, saiding),
− deski drewniane, gonty,
− blachy profilowane aluminiowe lub stalowe powlekane.

b) Okładziny wewnętrzne:
− płytki szkliwione,
− terakota,
− płytki szklane (marblit),
− mozaika szklana,
− drewno i materiały drewnopochodne tzw. boazerie (deski, listwy, płyty:

sklejka, wiórowe, pilśniowe, laminowane, fornirowane, panele

ścienne),

− panele z tworzyw sztucznych.

CEGŁY I PŁYTKI
KLINKIEROWE



Zalety:
- trwałość - cegły ceramiczne, wśród

wszystkich materiałów budowlanych,

wykazują jedną z najmniejszych

podatności na zmienności kształtu

np. pod wpływem obciążeń

statycznych, ciepła lub niskich

temperatur, są szczególnie trwałe i

odporne na działanie czynników

atmosferycznych
- izolacyjność akustyczna -

ceramika wykazuje doskonałą

izolacyjność akustyczną, daje

zabezpieczenie przed

uciążliwymi dźwiękami
- ognioodporność - cegła ceramiczna

jest materiałem niepalnym, o

wysokiej ognioodporności, spełniając

wymagania polskich przepisów

z zakresu ochrony przeciwpożarowej
- estetyka



Wady:
- wysoka cena

KAMIEŃ NATURALNY



Zalety:
- bardzo efektowny
- trwały
- odporny na uszkodzenia
mechaniczne i czynniki
atmosferyczne

Wady:

- wysoka cena
- ciężar

SAIDING



Zalety:
- szeroka kolorystyka
- różny kształt paneli (mogą być
łamane lub płaskie, gładkie luz z
fakturą imitującą drewno)
- nie wymaga konserwacji ani
czyszczenia



Wady:
- dość droga metodą
wykończenia ścian zewnętrznych
budynku
- ze względu na trudność
montażu, paneli pcv nie zaleca
się układać bez doświadczenia

PŁYTKI CERAMICZNE I
SZKLANE



Płytki ceramiczne i szklane
stosuje się do wykańczania
pomieszczeń narażonych na
wilgoć, ze względu na swoją
trwałość i odporność na
wilgoć, daje to długi okres
użytkowania bez konieczności
ich konserwacji czy wymiany.
Dostępne są w szerokiej gamie
kolorów i wzorów, a ponadto
są bardzo wygodne w
czyszczeniu. Dodatkowo
charakteryzują się
niepalnością. Jednak montaż
glazury jest dość trudny i
czasochłonny. Trzeba się
wykazać duża dokładnością.
Dodatkowo ze względu na jej
ciężar płytek nie wolno
układać na sufitach.

BOAZERIA DREWNIANA



Zalety:
- deski są łatwe w obróbce
- lekkie
- odporne na uszkodzenia
- proste w montażu
- łatwo utrzymać je w czystości
- można montować poziomo, pionowo
i na ukos



Wady:
- okładzina wymaga wykończenia
(malowania)
- jeśli deski nie zostaną odpowiednio
zabezpieczone (lakier, lakierobejca,
impregnat), nie będą odporne na
działanie wody, pleśni i szkodników
drewna
- są palne

MATERIAŁY
DREWNOPOCHODNE



Okładziny można wykonywać także w
postaci drewnopochodnych paneli,
podobnych do tych na podłogi, lecz
mniej odpornych na wgniecenia i
zarysowane. Produkuje się je z płyt
pilśniowych MDF lub LDF.



Zalety:
- łatwe w obróbce
- lekkie
- odporne na uszkodzenia
- nie trzeba ich wykańczać
- proste w montażu
- łatwo je utrzymać w czystości
- mają bogate wzornictwo



Wady:
- nie są odporne na działanie ognia i
wilgoci 

BOAZERIA Z PCV



Zalety:
- łatwe w obróbce
- lekkie
- odporne na uszkodzenia
- nie trzeba ich wykańczać
- proste w montażu
- łatwo je utrzymać w
czystości
- są odporne na wodę
- mają bogate wzornictwo



Wady:
- nie są odporne na działanie
ognia

BIBLIOGRAFIA

http://www.mury.pl/artykuly,238,Tradycyjne_zaprawy_tynkarskie.html
http://www.ib.uz.zgora.pl/~gmisztal
http://www.atlas.com.pl
http://www.dom.pl/wady-i-zalety-tynkow-elewacyjnych.html
http://www.poddasze.wanders.pl

Dziękuję za uwagę