WYBRANE ELEMENTY

DIAGNOSTYKI I TERAPII

MEDYCYNY NUKLEARNEJ

Jarosław B. Ćwikła

[e-mail]

UWM; Olsztyn

SCYNTYGRAFIA PERFUZYJNA SERCA Z OCENĄ

CZYNNOŚCIOWĄ

•

Nieinwazyjna ocena ukrwienia m. sercowego w wysiłku i
spoczynku;

•

Charakterystyka wielkości, lokalizacji i odwracalności
ognisk niedokrwienia mięśnia LK lub obecności blizn
pozawałowych;

•

W nietypowych zawałach mięśnia sercowego lokalizuje
strefę niedokrwienia;

•

Porównanie dystrybucji izotopu w wysiłku i spoczynku
dostarcza informacji o żywotności oraz o ogniskach
niedokrwienia;

•

W technice „bramkowej” dostarcza informacji o globalnym
i regionalnym ukrwieniu serca oraz o czynności serca.

2

Ocena funkcji m. sercowego - GSPECT

• Globalna ocena funkcji skurczowej i rozkurczowej;

• Regionalna ocena ruchomości ścian m. sercowego;

• Ocena objętości jam serca (lewa komora) lub w

badaniu MUGA (Gated Equilibrium Radionuclide

Ventriculography) ocena pozostałych jam serca;

• Odpowiedź serca (powyższych parametrów na

badanie obciążeniowe lub inne interwencje;

• Funkcja skurczowa i rozkurczowa;

• Ocena frakcji wyrzutowej – EF.

3

Scyntygrafia perfuzyjna serca –

wskazania - 1

• Podejrzenie choroby wieńcowej w celu potwierdzenia

obecności i oceny zaawansowania choroby;

• Rozpoznana choroba wieńcowa:

– przygotowanie do zabiegów rewaskularyzacyjnych - określenie

hemodynamicznego znaczenia zmian widocznych w

koronarografii oraz ocena żywotności mięśnia sercowego;

– prognostyczna ocena po zawale mięśnia sercowego;

– ocena skuteczności leczenia inwazyjnego PTCA lub CABG oraz

zachowawczego;

– nietypowe postacie zawału mięśnia sercowego i zawał

zagrażający (wykonuje się tylko badanie spoczynkowe w ciągu

48h po ostrym zawale ) .

4

Scyntygrafia serca – wskazania - 2

• Różnicowanie pomiędzy skurczową lub

rozkurczową niewydolnością przeciążeniową serca

(congestive heart failure - CHF) u chorych z

rozpoznaniem lub podejrzeniem CHF;

• Ocena wydolności serca u chorych w trakcie

chemioterapii (adriamycyna, herceptyna, 5FU,

cyclofosfamid);

• Ocena czynności serca u chorych z chorobą

zastawkową serca.

5

Wskazania do FDG PET w CAD

• Chorzy u których w badaniu SPECT nie uwidoczniono

żywotnego mięśnia sercowego , można zastosować

badanie

18

FDGPET,;

• Szczególnie u chorych ze znaczącą dysfunkcją mięśnia

LK badanie to jest wartościowe (ocena żywotności w

mięśniu hibernowanym), glikoliza zamiast utylizacji FFA;

• U chorych ze znaczną chorobą niedokrwienną serca

(CAD), można użyć bezpośrednio przed badaniem

spoczynkowym nitroglicerynę podjęzykowo.

6

Test wysiłkowy – badanie

scyntygraficzne serca w CAD

• Chorzy do badania scyntygraficznego perfuzji serca

powinni być hemodynamicznie i klinicznie stabilni w

okresie 48 h przed badaniem;

• Pacjenci którzy nie są w stanie wykonać wymaganych

badaniem ćwiczeń fizycznych (np. bieżnia), ze wskazań

pozasercowych (choroba płuc, choroby stawów,

amputacje, czy schorzenia neurologiczne), badanie

wysiłkowe z użyciem testów farmakologicznych,

powodujących farmakologiczne przekrwienie wieńcowe,

czy zwiększające pracę serca;

• Blokery kanału wapniowego oraz b-blokery , odstawić w

dniu badania.

7

Endokrynologia –

przytarczyce 1

• U chorych z biochemiczną nadczynnością przytarczyc >>PTH,

lub >>> poziomem Ca w surowicy krwi;

• Lokalizacja gruczolaka/ów przy nadczynności przytarczyc;

• Ocena hiperplazji przytarczyc;

• Lokalizacja nadczynnej tkanki przytarczycowej (gruczolak lub

hiperplazja) w pierwotnej hiperparatyroidyzmie;

• Ocena nadczynnej tkanki gruczołowej u chorych z przetrwałą

nadczynnością przytarczyc lub nawrotową po usunięciu

ogniska pierwotnego choroby (wznowa).

8

Endokrynologia –

przytarczyce 2

• Ocena znaczenia powiększonej przytarczycy w badaniu

USG;

• Określenie lokalizacyjne „metaboliczne nadczynnej”

przytarczycy, przed planowanym zabiegiem operacyjnym;

• Ocena nadczynności przytarczyc w trakcie zabiegu

operacyjnego za pomocą „gamma probe”, szczególnie u

chorych po wcześniejszych zabiegach operacyjnych;

• ocena ektopicznie położonych przytarczyc oraz gruczolaków.

9

Endokrynologia - tarczyca

• Ocena charakteru wyczuwalnego guzka;
• Diagnostyka różnicowa u chorych z nadczynnością

tarczycy (wole miąższowe, wole guzowate);

• Badanie ektopowo położonej tkanki tarczycowej;
• Ocena wielkości wola zamostkowego;
• Różnicowanie podostrego i przewlekłego zapalenia

tarczycy z chorobą Graves-Basedowa (MGB);

• Ocena odrostów kikutów po operacji;
• Ocena zmian nowotworowych gromadzących jod;
• Diagnostyka wrodzonego hipotyroidyzmu;

10

Tarczyca –test

jodochwytności

• Ocena gromadzenia jodu (

131

I lub

123

I) w tkance tarczycowej

przed planowym leczeniem za pomocą

131

I nadczynności

tarczycy;

• Różnicowanie podostrego zapalenia tarczycy od

nadczynności otypie MGB lub innych form nadczynności

tarczycy;

• Potwierdzenie obecności nadczynności o typie MGB;

• Pomiar jodochwytności ma ograniczoną wartość przy w

diagnostyce niedoczynności tarczycy.

11

LECZENIE

131

I - TARCZYCA

WSKAZANIA NIEONKOLOGICZNE ( ZM. ŁAGODNE)

• Nadczynność tarczycy: MGB, wole wieloguzkowe

nadczynne, pojedynczy nadczynny guzek

tarczycy;

• Nietoksyczne wole wieloguzkowe/rozlane wole

miąższowe;

• Pooperacyjna ablacja pozostałego miąższu

tarczycy po operacyjnym usunięciu wola

wieloguzkowego łagodnego.

12

Scyntygrafia u chorych na

zróżnicowanego raka tarczycy DTC

• Detekcja przerzutów raka zróżnicowanego

tarczycy (DTC) i/lub ocena resztkowej tkanki

tarczycowej po totalnej strumektomii;

• Przy braku gromadzenia

131

I/

123

I możliwość

wykorzystania FDG-PET;

• Ocena stopnia zaawansowania przed

planowym leczeniem

131

I.

13

Jodochwytność po zabiegu

• Ocena jodochwytności i pooperacyjna scyntygrafia tarczycy,

wykonane w warunkach stymulacji TSH, są pomocne w ocenie

zakresu wykonanej operacji, ale nie mogą stanowić kryterium

bezwzględnego jej radykalności;

• U chorego operowanego całkowitym wycięciem tarczycy

jodochwytność po rhTSH jest na ogół mniejsza niż 1%;

• W warunkach stymulacji TSH uzyskanej przez przerwę w

stosowaniu tyroksyny należy oczekiwać jodochwytności mniejszej

niż 5%;

• jodochwytność mniejsza niż 2% jest dobrym dowodem

całkowitego wycięcia tarczycy.

14

Terapia

131

I zróżnicowanego raka

tarczycy

• Cele:

– zniszczenie resztek tarczycy pozostałych po leczeniu

operacyjnym (ablacja tarczycy);

– sterylizacja pozostałych mikro-ognisk raka w loży

tarczycy i węzłach chłonnych;

– sterylizacja przerzutów odległych;

• Rodzaje leczenia jodem radioaktywnym;

– Uzupełniające;

– Radykalne;

– Paliatywne.

15

Leczenie uzupełniające

131

I

• Dotyczy chorych operowanych radykalnie, u których

nie stwierdza się choroby;

• Celem jest ablacja resztkowych komórek tarczycy

oraz mikroprzerzutów, monitorowanie za pomocą Tg;

• Leczenie u chorych z DTC (brodawkowaty i

pęcherzykowy) pT3-4N0 oraz u wszystkich chorych z

N1, niezależnie od wielkości guza po zabiegu;

• uzupełnienie operacji niecałkowitego wycięcia

tarczycy, jeśli przeciwwskazania do 2-go zabiegu, lub

chory nie wyraża zgody;

16

Ablacja tarczycy

131

I u chorego z

mts

• Jeśli u chorego wykryto przerzuty odległe,

które nie wykazują jodochwytności w

scyntygrafii diagnostycznej, jednocześnie

stwierdza się znaczącą jodochwytność w

tarczycy, konieczne jest zniszczenie

resztkowego gruczołu przez podanie

ablacyjne

131

I przed ostateczną oceną

jodochwytności przerzutów.

17

Endokrynologia – nadnercza

(kora)

• Diagnostyka różnicowa zmian o typie guzków nadnercza

(incydentaloma) z zachowaną czynnością hormonalną;

• Diagnostyka zespołu Cushinga z selekcją autonomicznego

guzka przy obecności zmian w obu nadnerczach;

• Diagnostyka zespołu Conn’a (pierwotny

hiperaldosteronizm);

• Ocena potencjalnej wznowy raka kory nadnercza, przy

niediagnostycznych innych badaniach obrazowych co do

wznowy czy ogniska pierwotnego.

18

GI – wątroba i drogi żółciowe (1)

• Ocena drożności dróg żółciowych;

• Podejrzenie wycieku/zacieku żółci;

• Ocena obecności przetoki żółciowej;

• Podejrzenie torbieli dróg żółciowych i innych wad

dróg żółciowych np. atrezja;

• Podejrzenie ostrego zapalenia pęcherzyka

żółciowego;

• Ocena dysfunkcji pęcherzyka żółciowego i dróg

żółciowych (np. dyskineza).

19

GI – wątroba i drogi żółciowe

(2)

• Hiperbilirubinemia noworodków (atrezja dróg

żółciowych vs. noworodkowe zapalenie wątroby);

• Ocena bypassu żółciowo-jelitowego (procedura

Kasai);

• Ocena przeszczepu wątroby;

• Ocena funkcjonalna wątroby przed planowaną

częściową hepatektomią;

• Diagnostyka anomalii płatowej wątroby;

20

GI – wątroba i drogi żółciowe

(3)

•Ocena frakcji wyrzutowej pęcherzyka żółciowego;

•Ocena refluxu żółciowego do żołądka/przełyku;

•Ocena refluxu żółciowego po gastrektomii;

•Ocena dysfunkcji zwieracza Oddiego;

•Ocena obstrukcji pętli jelitowej po operacji dróg żółciowych

oraz ich rekonstrukcji;

•Ocena znaczenia poszerzenia dróg żółciowych (obstrukcja).

21

GI- reflux żołądkowo-

przełykowy

• Ocena jakościowa i ilościowa refluxu żołądkowo-

przełykowego;

• Ocena chorych z przepukliną rozworu

przełykowego;

• Badanie dzieci (GER):

– astma;

– przewlekły nieżyt oskrzeli;

– zapalenie zachłystowe płuc.

22

GI- Badanie wątroby i śledzony

• Układ siateczkowo – śródbłonkowy;

– Ocena wielkości i kształtu wątroby i śledziony;

– Ocena FNH wątroby (normalny lub zwiększony

poziom gromadzenia radioznacznika);

– kwalifikacja do biopsji;

– ocena przed rozpoczęciem leczenia środkami

hepatotoksycznymi;

• Ocena obecności naczyniaka jamistego

– Badanie zbiorem krwi, optymalnie w technice SPECT.

23

GI- Badanie wątroby i

śledzony

• Badania perfuzji wątroby;

– Ocena perfuzji przed planowanym podaniem

drogą dotętniczą leczenia chemiczengo lub

radioembolizacja za pomocą znakowanych

radioizotopowo sfer;

– ocena przecieku wątrobowo – płucnego oraz

dystrybucji pozawątrobowej znakowanych sfer

(w obrębie trzustki, żołądeka czy dwunastnicy);

24

Badanie śledziony

• Ocena funkcjonalnej tkanki śledzionowej;

• U dzieci w celu wykluczenia asplenii czy polysplenii;

• U dorosłych w przypadku trombocytopenii u chorych

poprzednio leczonych za pomocą splenektomii;

• Charakterystyka incydentalnej masy jako

funkcjonująca tkanka śledzionowa, np. po wypadkach

komunikacyjnych przy uszkodzeniu śledzony i

następowej splenektomii;

25

Ocena krwawienia z górnego

odcinka p. pokarmowego

• Wykrywanie oraz lokalizacja źródła krwawienia z przewodu

pokarmowego u chorych z aktywnym oraz przerywanym

krwawieniem z przewodu pokarmowego (aktywne krwawienie 0,3-

0,5ml/min);

• Wykrywanie i lokalizacja wtórnej utraty krwi;

• Oznaczanie miejsc aktywnego krwawienia.

OCENA OBECNOŚCI UCHYŁKA MECKEL’A

• Wykrywanie oraz lokalizacja uchyłka Meckel’a, zwykle 50-80cm przed

zastawką Bauchina (Krętniczo-kątniczą), 50% ma błonę śluzową

żołądka, co może być przyczyną owrzodzenia jelita cienkiego;

26

Nerki - scyntygrafia dynamiczna

• Ocena perfuzji nerek;
• Ocena GFR, ERPF;
• Ocena podzielonej funkcji nerek (lewa/prawa);
• Podejrzenie obecności obstrukcji oraz ocena

znaczenia poszerzenia ukm w USG;

• Ocena funkcji pęcherza;
• Skuteczności leczenia operacyjnego poprzednio

rozpoznanej obstrukcji;

• Choroba refluxowa z wykorzystaniem cystografii

mikcyjnej pośredniej (MCUG);

• Czynności nerki przeszczepionej.

27

Nerki – NNN – test

kaptoprylowy

NT wywołane zwężeniem tętnicy nerkowej,

postać wtórnego nadciśnienia;

• nagły początek nadciśnienia,
• złośliwe (przyspieszone);
• obecność ciężkiego nadciśnienia;
• nadciśnienie oporne na leczenie farmakologiczne;
• słyszalny szmer naczyniowy w obrębie jamy

brzusznej;

• pogorszenie czynności nerek po wprowadzeniu

leków z grupy inhibitorów konwertazy
angiotensyny

• retinopatia 3 i 4 stopnia;
• nadciśnienie u osób z inną chorobą naczyń;
• początek choroby poniżej 30 r. ż i powyżej 50.ż.

28

Nerki – NNN- test

kaptoprylowy

• początek choroby poniżej 30 r. ż i powyżej 50.ż.

• z napadowymi obrzękami płuc o niewyjaśnionej przyczynie/lub z

niewyjaśnioną zastoinową niewydolnością serca;

• z niewyjaśnioną niewydolnością nerek (również u chorych

rozpoczynających leczenie nerkozastępcze);

• z różnicą wymiarów nerek w osi długiej przekraczającą 1,5 cm;

• Chorzy z wielonaczyniową chorobą wieńcową lub z

wielopoziomową miażdżycą bez klinicznych objawów zwężenia

tętnicy nerkowej (z prawidłowym ciśnieniem tętniczym lub

dobrze kontrolowanym NT).

29

Scyntygrafia statyczna nerek

• Obecność/podejrzenie zmian w obrębie warstwy

miąższowej nerek;

• Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek;

• Obecność zmian w nerce po 6 m-cach od początku ostrego

odmiedniczkowego zapalenia nerek, wykrycie blizn

pozapalnych;

• Detekcja towarzyszących zmian takich jak: podwójny ukm,

mała nerka - hipoplazja, dysplazja;

• Ocena nerki ektopicznej, nerki podkowiastej, pojedynczej

nerki;

• Potwierdzenie niefunkcjonującej nerki w przebiegu

wielotorbielowatości.

30

SCYNTYGRAFIA PERFUZYJNA I WENTYLACYJNA PŁUC

• Główne wskazanie scyntygrafii perfuzyjnej i wentylacyjnej płuc (VQ):

– podejrzenie zatorowości;

– ocena regresji zmian po przebytej zatorowości.

• Inne mniej częstsze wskazania to:

– Ocena przedoperacyjnej czynności miąższu płucnego, przed zabiegiem

operacyjnym z powodu raka płuca;

– Ocena przeszczepionego płuca;

– Ocena wrodzonej patologii (wady) płuc i/lub serca jak przecieki, stenozy

tętnic płucnych oraz przetoki tętniczo-żylne;

– Potwierdzenie obecności przetoki oskrzelowo-opłucnowej;

– Ocena stopnia zaawansowania śródmiąższowych chorób płuc (cystic fibrosis);

– Ocena przyczyny nadciśnienia płucnego.

31

SCYNTYGRAFIA PŁUC (VQ scan) SPECT

• Poprawa czułości badania w przypadku prawidłowego obrazu TK

i klinicznym podejrzeniu zatorowości (55% dodatni SPECT w 38%

potwierdzony klinicznie);

• Znaczenie obecności skrzeplin przyściennych w badaniu TK,

50% chorych z takim rozpoznaniem TK, ma zaburzenia perfuzji

widoczne w badaniu SPECT;

• Znacząco podwyższa czułość badania w porównaniu do badania

planarnego w ocenie zmian subsegmentalnych >90%;

• Znacząco podwyższa czułość rozpoznania PE dotyczącą seg.

Podstawnych;

32

SCYNTYGRAFIA KOŚCI

WSKAZANIA ONKOLOGICZNE

•

Pierwotne guzy kości (mięsak Ewing’a, osteosarcoma);

•

Ocena rozległości (ang. staging) choroby

nowotworowej w kierunku obecności przerzutów do

kości;

•

Odpowiedź na leczenie chemiczne;

•

Follow-up guzów pierwotnych oraz przerzutów do

kości przy chorobach uogólnionych;

•

Dystrybucja osteoblastycznej aktywności przed

planowaną terapią paliatywną przerzutów do kości za

pomocą (

89

Sr,

153

Sm-EDTMP,

186

Re-HEDP).

33

SCYNTYGRAFIA KOŚCI

WSKAZANIA NIEONKOLOGICZNE

• Złamania utajone (k. łódeczkowata, zmiany przeciążeniowe,

shin splints);

• Złamania patologiczne;

• Martwica awaskularna, choroba Perthesa, inne martwice

awaskularne dzieci, dorosłych;

• Artritis i artropatie (RZS, ZZSK, artropatie seronegatywne np.

Reiter’a);

• Diagnostyka bólów kręgosłupa przy mało diagnsotycznym

MR/TK np. zespół zapalenia stawów międzywyrostkowych (ang.

„facet joint syndrome”);

• Choroba Sudeck'a;

• Dysplazaja włóknista i inne zespoły wrodzone

;

34

SCYNTYGRAFIA KOŚCI

WSKAZANIA NIEONKOLOGICZNE cd.

• Diagnostyka zespołów bólowych po przeszczepach

protez stawowych (biodro, kolano, etc);

• Infekcje/zapalania kości;

• Zawały kości;

• Ocena żywotności przeszczepów kostnych;

• Niewyjaśnione bóle kostne;

• Choroby metaboliczne (np. osteodystrofia nerkowa,

płucna, osteoporoza, choroba Pageta etc);

35

PET-CT scyntygrafia kości

Na

18

F

• Ból pleców, lub inny niewyjaśniony ból kostny;

• Znęcanie się nad dziećmi;

• Zmiany w badaniu radiologicznym lub biochemicznym;

• Osteomyelitis (podejrzenie, potwierdzenie/wykluczenie);

• Uraz;

• Zapalne lub zwyrodnieniowa artropatia;

• Awaskularna nekroza kości

• Martwica jałowa żuchwy;

• Przerost kłykci.

36

PET-CT scyntygrafia kości

Na

18

F

•

Metaboliczne choroby kości;

•

Choroba Paget’a;

•

Ocena żywotności przeszczepu kostnego;

•

Komplikacje po alloplastyce stawów;

•

Choroba Sudeck’a;

•

Dystrybucja osteoblastycznej aktywności przed

planowaną terapią paliatywną przerzutów do

kości za pomocą (

89

Sr,

153

Sm-EDTMP,

186

Re-HEDP).

37

Infekcje i zapalenia

38

Detekcja infekcji/zapaleń

111

In Oxym

• Detekcja ognisk infekcji/zapalenia u chorych z

gorączką o niewiadomym pochodzeniu;

• Określenie nieznanego ogniska sepsy;

• Ocena innych niezidentyfikowanych ognisk u

chorych z nawracającą czy przetrwałą gorączką

przy wcześniej rozpoznanym ognisku wyjściowym

infekcji;

• Obrazowy follow-up ropni czy ognisk infekcji u

chorych po zabiegach nadal z klinicznymi

symptomami procesu infekcyjnego;

• Ocena miejsc oraz rozległości choroby zapalnej jelit.

39

Detekcja infekcji/zapaleń - kości

•

Detekcja oraz obrazowy follow-up infekcji przy

wzmożonym remodelowaniu kości w badaniu z

MDP:

•

Po zabiegach alloplastyki stawów;

•

Obecności stawu rzekomego;

•

Obecności elementów metalowych po zabiegach

operacyjnych;

•

Ocena infekcji czaszki u chorych po zabiegach

neurochirurgicznych.

40

Infekcja/zapalenia kości -

cukrzyca

• Ocena osteomyelitu u chorych na cukrzycę:

• Różnicowanie obecności procesu infekcyjnego

od zmian zwyrodnieniowych oraz zmian

pourazowych;

• Ocena obecności stawów Charcota (artropatia

neurogenna), stawy skokowo-śródstopne;

41

Scyntygrafia infekcji/zapaleń

67

Ga

• Diagnostyka ognisk infekcyjnych u chorych z

gorączką o nieustalonym pochodzeniu (FUO;

• Detekcja płucnych i śródpiersiowych

infekcji/zapaleń, w szczególności u chorych z
upośledzoną immunologią (HIV);

• Preferowana metoda oceny infekcji kręgosłupa cz.

Kostne, krążek oraz przestrzeń styczna do
kręgosłupa;

• Diagnostyka i obrazowy follow-up zwłóknienia

zewnątrzotrzewnowego;

• Ocena i obrazowy follow-up indukowanej płucnej

toksyczności wywołanej przez leki (bleomycyna,
amiodaron).

42

Scyntygrafia

infekcji/zapaleń -

67

Ga

• Preferowana metoda w infekcjach

przewlekłych oraz podostrych
przechodzących w przewlekłe;

– Zapalenia/infekcje kości i tkanek

przyległych;

– Diagnostyka obecności ropni (np. ropnie

międzypętlowe);

– Zapalenie/infekcja serca;
– Zapalenie/infekcja graftu.

43

Scyntygrafia

67

Ga

• Ocena i czynnościowy obrazowy follow-up aktywnych

limfocytarnych i granulocytarnych zapaleń;

– Sarkoidoza;
– Gruźlica i atypowa gruźlica: płucna, węzłowa, kostna i

układu moczowego;

• Inne śródmiąższowe zapalenia płuc;
• AIDS w obrębie klatki piersiowej oraz w obrębie j.

brzusznej:

– Pneumocystozowe zapalenie płuc - PCP, CMV, bakteryjne,

gruźlicze i atypowe zapalenie płuc;

– Mięsak Kaposiego i chłoniaki w przebiegu AIDS.

44

LIMFOSCYNTYGRAFIA

• Diagnostyka różnicowa obrzęku limfatycznego od obrzęku

żylnego, śluzakowatego, tłuszczowego, czy obrzęku o innej

etiologii;

• Ocena dróg drenażu chłonki;

• Identyfikacja węzła wartowniczego u chorych z czerniakiem,

rakiem sutka oraz chorych z rakiem narządów płciowych;

• Identyfikacja chorych z wysokim ryzykiem rozwinięcia obrzęku

kończyny górnej po operacji pachy z powodu raka piersi;

• Ocena ilościowa drenażu przez naczynia chłonne.

45

BADANIE PERFUZJI MÓZGU –

wskazania (1)

• Ocena poprawy ukrwienia po zabiegu operacyjnym na tt.

Szyjnych, badanie przed zabiegiem z podaniem i.v. diamoxu

ocena rezerwy koła tętniczego mózgu;

• Ostra i przewlekła choroba udarowa;

– Ocena komplikacji, rokowanie oraz wybór strategii postępowania.

• Padaczka;

– Przedchirurgiczna lateralizacja oraz lokalizacja ognisk

epileptycznych;

– Badania „Ictalne” (pogłębione o badanie międzynapadowe)

wskazane w ocenie skroniowych oraz pozaskroniowych ognisk

padaczkorodnych, lokalizacja przed zabiegiem chirurgicznym.

46

BADANIE PERFUZJI MÓZGU –

wskazania (2)

• Otępienia;

– podejrzenia otępienia, diagnostyka różnicowa wczesnych

postaci otępienia;

• Urazy;

– ocena prognostyczna zmian,
– ocena zmian czynnościowych przy prawidłowym obrazie

morfologicznym;

• Zapalenia;

– Podejrzenie zapalenia mózgu, wirusowe encephalitis (HSV),
– vasculitis w twardzinie układowej, w układowym toczniu

rumieniowatym (SLE - systemic lupus erythematosus) etc,

– encefalopatii HIV etc.

• Ocena śmierci mózgowej.

47

CHOROBY NEURODEGENERACYJNE

• Potwierdzenie/wykluczenie zaników neuronów

dopaminerg. w z. parkinsonowskich w prążkowiu i
substancji czarnej;

• Wykorzystanie presynaptycznego wiązania nośnika

dopaminy

123

I FP – CIT (ioflupan), lokalizacja i

koncentracja dopaminowych transporterów;

• Wczesne ustalenie rozpoznania (choroba Parkinsona);

– Ocena ciężkości przebiegu choroby Parkinsona;

• Różnicowanie drżenia zamiarowego od presynaptycznego

z. Parkinsonowskich (choroba Parkinsona, multiple-system
atrophy, and progressive supranuclear palsy.)

• Brak możliwości różnicowania pomiędzy tymi ostatnimi w

123

I FP – CIT.

48

Wskazania do

123

I-ioflupane

• Różnicowanie presynaptycznych z. parkinsonowskich od

Parkinsonizmu bez utraty presynaptycznych transporterów

Dopaminy jak:

– indukowane lekami z. Parkinsonowskie;

– psychogenny Parkinsonizm;

• Różnicowanie demencji o typie Lewy body od choroby

Alzheimera;

• System dopaminergiczny – receptory DOPA, 5 typów receptora

Dopaminergicznego

• Ligandy D

2

(różnicowanie atypowych postaci ch. Parkinsona)

123

I iodobenzamide (IBZM).

49

Synapsa neuronu dopaminergicznego w prążkowiu,

z reabsorbcją zwrotną Dopaminy przez transportery

dompaminy, wyznakowane za pomocą

123

I-ioflupane

50

ONKOLOGIA

51

DIAGNOSTYKA ONKOLOGICZNA - SPECT

99m

Tc MIBI,

99m

Tc NeoSPECT,

201

Tl,

123

I IMT

• Poszukiwanie raka o nieustalonym punkcie wyjścia

99m

Tc MIBI, obecnie

FDG-PET;

• Ocena wznowy w guzach mózgu

201

Tl,

123

I IMT;

• Scyntymammografia

99m

Tc MIBI, FDG-PET;

• Guzy kości i tkanek miękkich FDG-PET

99m

Tc MIBI;

• Guzy głowy i szyi ,

201

Tl (wznowa glejaków),

123

I IMT;

• Ocena obecności i rozległości chłoniaków FDG-PET;

• Ocena obecności i rozległości choroby - guz płuca FDG-PET,

• Ocena skuteczności chemoterapii i radioterapii w guzach FDG-PET,

99m

Tc

MIBI.

52

SCYNTYMAMMOGRAFIA – WSKAZANIA

• Niejednoznaczna (nierozstrzygająca) mammografia i/lub

USG;

• Gęste utkanie gruczołowe piersi przy braku zmian w USG;

• Palpacyjnie wyczuwalne zmiany, które nie są widoczne lub

są niejednoznaczne w badaniu mammograficznym i USG;

• Widoczne powiększone węzły chłonne w obrębie pachy z

podejrzeniem obecności raka o niewiadomym punkcie

wyjścia;

• Piersi z wszczepionymi implantami;

• Zaburzenia architektoniki miąższu piersi w badaniach

morfologicznych szczególnie w MM i USG np. nasilone

zmiany dysplastyczne – torbiele.

53

SCYNTYMAMMOGRAFIA – WSKAZANIA

• Wątpliwe mikrozwapnienia widoczne w MM bez zmian w

USG;

• Ocena choroby wieloogniskowej czy wielosegmentowej;

• Ocena piersi po wcześniejszych jatrogennych

instrumentacja z zaburzeniem architektoniki miąższu i

braku korelacji MM i USG;

• Ocena wznowy lokalnej regionalnej oraz ocena przerzutów

odległych przy braku rozstrzygnięcia w badaniu USG czy

po operacji BCT i Mx;

• Ocena odpowiedzi na leczenie chemiczne w szczególności

w postaci lokalnie zaawansowanej przed planowanym

leczeniem chirurgicznym (neoadjuvant chemotherapy przy

LABC).

54

55

SCYNTYGRAFIA mIBG

123

I

• Detekcja, lokalizacja, ocena rozległości oraz obrazowy

follow-up NET

– guz chromochłonny (pheochromocytoma), zwojak

zarodkowy (neuroblastoma), przyzwojak zarodkowy

(ganglioneuroblastoma), zwojak (ganglioneuroma),

chemodektoma (HNP), paraganglioma;

– Z. genetyczne z NET: PGL, VHL, MEN 1, MEN-2, NF-1;

– rakowiak - odcinka środkowego prajelita (carcinoid);

– rak rdzeniasty tarczycy (MTC);

– guz z komórek Merkla (Merkel cell tumours);

– ocena odpowiedzi na leczenie

131

I mIBG;

– potwierdzenie obecności guza o typie NET w zmianach o

niewiadomym pochodzeniu.

56

Scyntygrafia mIBG

123

I

• Wskazania nieonkologiczne:
• Ocena rdzenia nadnerczy

(hiperplazja);

• współczulnego odnerwienie mięśnia

sercowego;

• Ocena gruczołów ślinowych oraz

płuc.

57

SCYNTYGRAFIA RECEPTORÓW SST - SRS

• NET układu pokarmowego - sekrecyjne oraz niesekrecyjne GEP-

NET (guzy trzustki oraz guzy przewodu pokarmowego), rakowiak,

gastrinoma, insulinoma, VIP-oma, ACTH-oma, somatystatynoma

etc;

• zmiany sympatykomimetyczne nadnerczowe (rdzeń), guz

chromochłonny, paraganglioma, HNP, neuroblastoma,

ganglioneurinoma, etc;

• Rakowiaki typowe i atypowe oskrzela i płuc;

• Rakowiak grasicy;

• Guzy neuroendokrynne jajników oraz macicy;

• Z. genetyczne przebiegające z NET jak: PGL, VHL, MEN 1, MEN-2A

i MEN-2B, NF-1.

58

Scyntygrafia receptorów

somatostatynowych - SRS

• Rak rdzeniasty tarczycy (MTC);

• Guz z komórek Merkla (Merkel cell tumours);

• Ocena odpowiedzi na leczenie guzów NET

• Kwalifikacja do leczenia analogami SST „zimnymi oraz gorącymi

„znakowanymi radioizotopowo;

• Ocena potencjalnego odróżnicowania czy utraty reaktywności na

leczenie analogami SST;

• potwierdzenie obecności guza o typie NET w zmianach o niewiadomym

pochodzeniu (FPI);

• inne guzy: rak piersi; czerniak złośliwy, chłoniaki, rak stercza, NSCLC,

mięsak, rak jasnokomórkowy nerki, zróżnicowany rak tarczycy,

astrocytoma (gwiaździak), oponiak, rak jajnika.

59

Wykorzystanie SRS

• Ocena obecności zmian o typie NET (wykluczenie);

• lokalizacja guzów pierwotnych i miejsc przerzutów, ocena

rozległości (staging and restaging);

• ocena progresji choroby u chorych ze znaną chorobą;

• ocena skuteczności leczenia chirurgicznego, bioterapii,

leczenia skojarzonego, radioizotopowego i chemioterapii;

• przewidywanie odpowiedzi na leczenie analogami SST

czy leczenia radioizotopowego.

60

WSKAZANIA DO RADIOSYNOWEKTOMII

• Reumatoidalne zapalenie stawów;

• Hemolityczne zapalenie stawów;

• Spondyloartropatia (reaktywna i/lub łuszczycowa);

• Choroby zapalne stawów o innym podłożu np. Chorba

Lome’a;

• Nawracający wysięk stawowy o nieustalonej etiologii;

• Zapalenie stawów typu artropatii pirofosforanowej

(ang. calcium pyrophosphate dihydrate arthritis -

CPPD);

61

WSKAZANIA DO RADIOSYNOWEKTOMII

• Barwnikowe brodawczakowo-guzkowe zapalenie błony

maziowej (ang. pigmented villonodular synovitis -

PNVS);

• Przetrwałe zapalnie wysiękowe po alloplastyce stawu,

lub innych zabiegach chirurgicznych w obrębie stawu;

• Zapalenie stawów niezróżnicowane (zapalenie stawów

przebiegające z zapaleniem bł. maziowej, pogrubieniem

zapalnym maziówki oraz wysiękiem;

• Zapalenie stawu z odkładaniem się wapnia (ang.

calcium athritis).

62

PALIATYWNE LECZENIE BÓLÓW KOSTNYCH Z

POWODU PRZERZUTÓW DO KOŚCI

• Używane w przypadku leczenia paliatywnego przerzutów

do kości przy wystąpieniu więcej niż jednego miejsca

przerzutowego o aktywności osteoblastycznej;

• Chorzy którzy nie odpowiadają na standardowe leczenie

środkami p.bólowymi oraz na systemowe leczenie

p.nowotworowe (chemoterapia lub hormonoterapia).

–

89

Sr (metastron),

–

153

Sm lexidronam,

–

186

Re etidronate;

–

177

Lu-EDTMP.

63

64

65