FORMY ZAPŁAT W HANDLU ZAGRANICZNYM

(na egzaminie na 15 pyt. 7 będzie dotyczyło handlu zagranicznego)

Alternatywne formy finansowania transakcji zagranicznych:

Factoring – jako samodzielna operacja bankowa powstała w 1890 r, a w Europie w latach 60-ych. Polega na wykupieniu przez bank faktora (lub specjalną instytucję factoringową) wierzytelności eksportera (wierzytelność dotyczy transakcji handlowych, krótkoterminowych nieprzeterminowanych) przysługujących im w wyniku dostarczenia towarów i usług.

Funkcje factoringu:

1. finansowania – faktor z wyprzedzeniem reguluje należność wobec faktoranta (wykupuje od 70 do 90 zobowiązań importera)

2. funkcja przejęcia ryzyka niewypłacalności nabywcy towarów – przedsiębiorstwo w ten sposób zabezpiecza się przed stratami finansowymi

3. usługowa – przejęcie zarządzania należnościami kontrahenta – faktor prowadzi związaną z tymi należnościami rachunkowość, może przejąć fakturowanie odciążając przedsiębiorstwo.

Korzyści factoringu:

Dla faktoranta:

1. Zwiększenie obrotów bez angażowania dodatkowego finansowania zewnętrznego

2. Możliwość dzielenia się z bankiem ryzykiem niewypłacalności dłużnika

3. Zmniejszenie kosztów administracyjnych

4. Zmniejszenie rotacji odbiorców

Dla dłużnika:

1. Kredyt kupiecki – wydłużony termin zapłaty

2. Zmniejszenie zapotrzebowania na środki obrotowe

3. Poprawa dyscypliny w stosunkach gospodarczych

Wady factoringu:

1. Koszt opracowania

2. Opłata za ryzyko

Rodzaje factoringu :

1. Pełny (właściwy) – główna cecha : strony umowy dokonując przelewu wierzytelności postanawiają, że ryzyko niewypłacalności dłużnika będzie obarczało bank factoringowy.

W następstwie zawarcia umowy factoringu pełnego dochodzi do definitywnego przeniesienia

wierzytelności na faktora.

1. Niepełny (niewłaściwy) – ryzyko niewypłacalności nie przechodzi na instytucję factoringową, nie rodzi skutków definitywnych, bo w razie niewypłacalności dłużnika wierzytelność powraca do faktoranta.

Inne rodzaje factoringu :

• otwarty

• półotwarty

• tajny

• powierniczy

• eksportowy

• importowy

Istota factoringu – nabywanie od przedsiębiorców, za określoną cenę, wierzytelności przysługujących im w stosunku do dłużników oraz świadczenie szeregu usług na rzecz przedsiębiorców przez instytucje factoringowe.

W factoringu występują 3 osoby :

1. faktor

2. faktorant

3. eksporter/dłużnik

Forfaiting – operacja finansowa, która powstała w latach 90-tych najpierw w Czechach, a później w Polsce w Banku Rozwoju Eksportu.

Polega na bezregresowym zakupie wierzytelności eksportera z tytułu dostaw towarów i usług, zabezpieczonych takimi instytucjami finansowymi jak : weksle własne, weksle trasowane, akredytywy z odroczonym terminem płatności.

Przyczyny związane z zawieraniem transakcji forfaitingowych przez eksportera :

1. Możliwość oferowania importerowi sprzedaży na warunkach kredytowych i jednocześnie otrzymanie od forfaitera zapłaty bezpośrednio po wysyłce towarów co umożliwia utrzymanie płynności finansowej.

2. Wyeliminowanie ryzyka braku zapłaty za wyeksplorowany towar, bo ryzyko to przejmuje na siebie forfaiter bez zakupu regresu.

3. Wyeliminowanie innych rodzajów ryzyk bez transakcji kredytowych np. zmiana stopy procentowej, ryzyko kursowe , ryzyko polityczne transferu

4. Poszerzenie kręgu odbiorów ze względu na ofiarowanie kredytu importerowi

5. Inkaso należności importera w terminie płatności jest sprawą forfaitera lub innego podmiotu który nabył ten instrument finansowy na rynku wtórnym

6. Możliwość dokonania kalkulacji kosztów w transakcji forfaitingowej przed podpisaniem kontraktu z importerem, a tym samym uwzględnieniem go w kalkulacji ceny towarów.

7. Możliwość sfinansowania przez importera 100% wartości kontraktu.

8. Możliwość sfinansowania udzielanego importerowi kredytu niezależnie od kraju pochodzenia towaru.

9. Uproszczona dokumentacja w porównaniu z innymi technikami finansowania transakcji finansowych

Przebieg forfaitingu:

6

5

6a 3

1

4

8 2 7 10 11

9

1. Porozumienie i uzgodnienie miedzy importerem a eksporterem warunków płatności.

2. Umowa dot.wykupu wierzytelności z tytułu sprzedaży .

3. Importer składa w swoim banku weksle własne w celu dokonania awalu towaru.

4. Wysyłka towaru (eksporter ma wszystkie dokumenty)

5. Przekazanie weksli w celu awalu

6. Bank importera przekazuje weksle bankowi eksportera

   1. Bank eksportera przekazuje te weksle eksporterowi.

7. Eksporter przekazuje forfaiterowi weksle w celu wykupu.

8. Forfarter może poczekać do terminu wykupu

9. Lub sprzedać je na rynku wtórnym

10. Przekazanie ...

11. Przekazanie środków inwestorowi

FORMY ZAPŁAT W HANDLU ZAGRANICZNYM

WAŻNE –ZAPAMIĘTAĆ!!!

Formy rozliczeń w handlu międzynarodowym

Formy rozliczeń w handlu międzynarodowym

Dewizowe Bezdewizowe

Uwarunkowane bezwarunkowe barter clearing

(kompensata towarowa) (kompensata finans.)

Inkaso akredytywa polecenie czek weksel

dok. dok. wypłaty clearing clearing

bilateralny multilateralny

(dwustronny) (wielostronny)

Formy gotówkowe – zapłata z góry (przekazanie środków w momencie otrzymania towarów)

Formy bezgotówkowe :

a) dewizowe :

• uwarunkowane (akredytywa dokumentowa, inkaso dokumentowe)

• bezwarunkowe ( polecenie wypłaty, weksel, czek)

  2. bezdewizowe :

• barter – kompensata towarowa (rozliczenie między podmiotami poprze wzajemne wymiany towarów bez wykorzystania pieniądza)

• clearing –kompensata finansowa (występuje na szczeblu krajów, banki i dostawcy towarów w formie finansowej) dzieli się na :

  • clearing bilateralny (dwustronny)

  • clearing multilateralny (wielostronny)

Formy nieuwarunkowane :

Czek – pisemne polecenie przeprowadzenia rozliczenia pieniężnego. Jest sformalizowanym upoważnieniem dla banku do zapłaty sumy czekowej oraz upoważnieniem dla posiadacza czeku do odbioru tej sumy, jest też papierem wartościowym reprezentującym wierzytelność pieniężną której wysokość i termin płatności są ....

Uczestnicy czeków :

1. Wystawca czesku (trasant)

2. Płatnik (trasat)

3. Remitent

Osoby uprawnione z czeków :

1. Legitymowany formalnie posiadacz czeku który przedstawia czek do zapłaty wobec wystawcy czeku i wszystkich interesantów

2. Każdy kto czek wykupił (w szczególności 1 z indosariuszy lub poręczycieli – wobec wcześniejszych indosantów)

Osoby zobowiązane z czeków :

1. Wystawca czeku

2. Każdy z indosantów wobec następnych indosariuszy

3. Poręczyciele czekowi – każdy do wysokości sumy poręczenia

Czeki w ustawodawstwie polskim

1. Ustawa prawo czekowe - Prawną formą funkcjonowania czeków w gospodarce reguluje ustawa z 29 kwietnia ....

2. Ustawa prawo bankowe (28. 08. 1997) – wyróżnia czeki gotówkowe, czeki rozrachunkowe

3. Ustawa o rachunkowości – czeki własne, czeki obce

Pyt. na egzaminie o cechy czeku

Charakterystyka czeków (cechy czeku):

1. Zobowiązanie jednostronne – zobowiązanie czekowe jest zobowiązaniem jednostronnym i powstaje przez złożenie podpisu

2. Abstrakcyjne- przyczyna prawna wystawienia czeku nie jest i nie może być na nim wyrażona. Ograniczenie dopuszczalności zarzutów jakie dłużnik może przedstawiać osobie dochodzącej praw z czeków

3. Samodzielne

4. Odpowiedzialność karna i cywilna

Funkcje czeków : uzupełnić z Internetu opisy

1. Płatnicza – czeki gotówkowe – czek jest surogatem zapłaty pomimo, że nabywca czeku nie ma od razu gotówki

2. Rozliczeniowa - czeki bezgotówkowe – funkcja realizowana poprzez ....

3. Obiegowa

4. Gwarancyjna

5. Kredytowa

KLASYFIKACJA CZEKÓW

(Schemat w formie opisowej – do ściągi):

Rodzaje czeków wg :

1. kryterium wystawcy :

   1. czeki osób fizycznych,

   2. czeki osób prawnych :

   • bankierskie

   • skarbowe

   • podróżne

2. kryterium zasięgu:

   1. krajowe

   2. zagraniczne

3. kryterium formy płatności :

   1. gotówkowe

   2. rozrachunkowe

4. kryterium wg stopnia personalizacji :

   1. imienne

   2. na okaziciela

5. kryterium wg swobody realizacji :

   1. zwykłe

   2. zakreślone

6. kryterium możliwości transferu należności czeku :

   1. przenaszalne

   2. nieprzenaszalne

Inne podziały czeków :

Ze względu na formę płatności :

1. czeki gotówkowe (kasowe)

2. czeki bezgotówkowe

Ze wzgl. na formę praw ucieleśnionych w czeku

1. imienne

2. na zlecenie

3. na okaziciela

Ze wzgl. na oznaczenie miejsca płatności

1. miejscowe

2. zamiejscowe

Szczególne rodzaje czeków :

1. zakreślony

2. potwierdzony

3. gwarantowany

4. niezupełny (In blanco)

5. bankierski

6. podróżniczy

7. skarbowy

Wymień 3 kryteria klasyfikacji czeków – pyt, na egz.

Przeniesienie (indos czeku) – czek który został wystawiony na odrębną osobę z dodaniem zastrzeżenia na zlecenie lub bez takiego zastrzeżenia można przenieść przez indos. Czek wystawiony na określoną osobę z dodaniem zastrzeżenia na zlecenie lub innego równoznacznego można przenieść tylko w formie .....

Przedstawienie i zapłata

Czek jest płatny za okazaniem. Czek wystawiony i płatny w tym samym kraju powinien być przedstawiony do zapłaty w ciągu 10 dni

Czek wystawiony w innym kraju niż ten w którym jest płatny powinien być przedstawiony w ciągu 20 dni lub 70 dni zależnie od tego czy miejsce wystawienia i miejsce płatności znajdują się w tej samej lub różnej części świata.

Odwołanie czeku – czek może być odwołany. Odwołanie jest jednostronnym oświadczeniem woli wystawcy skierowanym do trasata. Może być dokonana w dowolnej formie np. telefonicznie. Jego treścią jest zakaz wypłaty kwoty czeku np. wskutek omyłkowo wystawionego dokumentu lub podpisu. Odmowa czeku bezskuteczna przed upływem terminu przedstawienia.

Poszukiwanie zwrotne

Odpowiedzialność czekowa – na posiadaczu czeku ciąży obowiązek ....

Obieg czekowy

REALIZACJA CZEKU ROZRACHUNKOWEGO

termin natychmiastowy termin wydłużony

skup czeku – gotówka inkaso czeku

gotówka

Pyt. na egz.

OD CZEGO ZALEZY TRYB RELAIZACJI CZEKU ?

Od wypłaty natychmiastowej, a w innym przypadku jest to inkaso – decyduje o tym stopień finansowy. Zależy czy jest wystawiony przez osobę fizyczną lub banki mało znane – inkaso,

a wystawione przez pierwszorzędne banki są płacone natychmiastowo.

ZOBOWIĄZANY DO ZAPŁATY BENEFICJENT

1.

dyspozycja 2. 3a. 3c. wypłata

wystawienia wystawienie czeku prośba o skup 4c.

czeku 4a. inkaso

3b. zapłata / 4b. inkaso

BANK BANK PŁATNIK

WYSTAWCA CZEKU

2 –czek może być wystawiony przez bank wystawcy lub przez zobowiązanego do zapłaty lub też wręczony przez tego samego odbiorcę

3 a,b,c, - dotyczy skupu czeków

4 a,b,c – dotyczy inkasa

Czek w rozliczeniach zagranicznych - ............

Wady i zalety obrotu czekowego

Dla importera :

1. Zalety:

   • zastosowanie czeku daje możliwość odroczenia w czasie obciążenia rachunku importera.

   • pośredni kredyt (polecenie wpłaty obciąża rachunek w momencie złożenia zlecenia)

2. Wady :

   • ryzyko kursowe (przypadek wystawienia czeku w walucie eksportera)

Dla eksportera :

1. Zalety :

   • bank importera nie posiada w kraju eksportera banku korespondenta co skraca czas realizacji czeku

1. Wady :

   • w przypadku małych kwot płatnych czekiem, koszty naliczane przez bank importera

i eksportera niekorzystnie wpływają ........

Pyt. Dla kogo czek ma preferencyjny charakter? Jest bardziej korzystny : dla wystawcy czeku czyli importera (dłużnika) bo w momencie wystawienia i wręczenia pozbywa się on długu.