Wady

wzroku

Jak zbudowane jest oko?

Jak wygląda układ optyczny oka?



Żeby dokładnie zrozumieć przyczyny wad ostrości wzroku musimy
zapoznać się z prawidłowo funkcjonującym układem optycznym
oka, czyli z tak zwanym okiem miarowym. W takim przypadku
promienie świetlne przechodzą kolejno przez rogówkę, komorę
przednią oka, soczewkę oraz ciało szkliste. Wszystkie te ośrodki
zgodnie ze swoją mocą wyrażaną w dioptriach skupiają wspomniane
promienie tak, by mogły być one prawidłowo odebrane przez
siatkówkę.

Światło wpada do oka pod różnym kątem, w zależności od odległości
obserwowanego przedmiotu – gdy patrzymy „do bliży” moc układu
skupiającego musi być większa. Za zmiany mocy skupiającej
odpowiedzialna jest soczewka, a w zasadzie układ akomodacyjny
związany z soczewką, dzięki któremu zmienia ona swój kształt, a tym
samym liczbę dioptrii. Zwiększanie liczby dioptrii soczewki w wyniku
nabrania przez nią bardziej wypukłego kształtu pod wpływem skurczu
mięśnia rzęskowego nazywamy akomodacją.

Przyczyny wad wzroku:



CZYNNIKI GENETYCZNE

–

wady wzroku mogą być dziedziczone na

drodze przekazu uszkodzonych genów np. zaćma, katarakta,
dziedziczny zanik nerwu wzrokowego, dziedziczna wysoka
krótkowzroczność



CHOROBY OCZU

– które występują po urodzeniu dziecka np.

zaćma, jaskra, jaglica, nowotwory oka, barwnikowe zwyrodnienie
siatkówki



URAZY

mechaniczne



CHOROBY OGÓLNE

– powodujące uszkodzenie narządów wzroku

np. cukrzyca, gruźlica, choroby weneryczne, zapalenie opon
mózgowych i mózgu, guz mózgu, albinizm (bielactwo)



NIEWŁAŚCIWA DIETA

- niedostateczna ilość witaminy A

dostarczana organizmowi



CZYNNIKI WRODZONE

– uszkodzenie wzroku powstaje w okresie

płodowym i spowodowane jest chorobami matki w okresie ciąży, a
także

spożywaniem alkoholu i innych szkodliwych substancji.

Najczęstsze wady wzroku:

Krótkowzroczność

Dalekowzrocznoś

ć

Astygmatyzm

Jaskra

Daltonizm

starowzroczność

Najczęstsze wady wzroku wśród Polaków:

24,6%

13,7%

8,8%

3,5%

krótkowzroczność

dalekowzroczność

astygmatyzm

Inne wady

Objawy

chorób oczu

Czy już czas udać się do okulisty?



Gdy wzrok się pogarsza na tyle, że zaczynasz czuć
niepewność w codziennych sytuacjach: podczas
zakupów, czy przy czytaniu, jeśli zauważysz takie
objawy, jak częste mruganie, mrużenie oczu w
czasie czytania i oglądania telewizji, powtarzające
się stany zapalne powiek i spojówek oraz bóle
głowy – koniecznie udaj się do specjalisty.



W przypadku wystąpienia choroby u członka
rodziny, ważna jest więc profilaktyka, czyli coroczne
badania okulistyczne. Również u osób po 40.
roku życia, wskazane jest okresowe badania wzroku
corocznie, gdyż wraz z wiekiem rozwija się szereg
chorób oczu oraz pogłębiają się wady wzroku.

Po okulary korekcyjne do specjalisty nie do
hipermarketu



Dobieranie okularów czy soczewek
kontaktowych nie powinno być podejmowane
bez konsultacji z lekarzem. Nie należy kupować
gotowych okularów, gdyż można w ten sposób
pogorszyć wzrok. Źle dobrane szkła czy
soczewki to częsta przyczyn zaburzeń
widzenia, bólów głowy i stałego pogarszania
się wzroku.



Specjalista ocenia nie tylko ostrość wzroku –
bada również stan oczu, ustala rozstaw źrenic,
krzywiznę gałki ocznej oraz inne parametry,
które pozwolą dopasować soczewki korekcyjne.



Oprócz wad wzroku takich jak
nadwzroczność, krótkowzroczność i
astygmatyzm, przyczyną wizyty u okulisty,
powinny być zawsze wszelkie zmiany
zapalne i rozrostowe w obrębie gałki ocznej
i powiek. Przewlekające się zakażenia, czy
zmiany rozrostowe o niejasnej etiologii,
mogą być przyczyną trwałych zmian,
prowadzących do pogorszenia widzenia, a
nawet utraty wzroku.



Popularne schorzenie oczu, jakim jest
zapalenie spojówek, przebiegające z
obfitym łzawieniem, światłowstrętem i
uczuciem pieczenia pod powiekami może
mieć podłoże alergiczne, wirusowe,
bakteryjne i grzybicze. W zależności od
etiologii stanu zapalnego, lekarz zaleci
inne postępowanie. Dlatego ważna jest w
takim przypadku konsultacja okulistyczna,
a niewskazane samoleczenie.

WADY WZROKU

Krótkowzroczność (miopia)



Najczęściej wada ta powstaje przed 20 rokiem życia, w wieku
szkolnym, kiedy następuje duży wzrost wykorzystania oczu do
czytania;



Objawia się koniecznością wytężania wzroku w celu przeczytania
odległego napisu czy rozpoznania znaku.



Dalszymi objawami jest trudność widzenia w nocy,
szczególnie z daleka oraz zamazany obraz z obwódką wokół
niego.



Przynajmniej częściowo uwarunkowana genetycznie. Nie znany
jest jednak żaden mechanizm, według którego wada ta mogłaby
się dziedziczyć.



Najczęściej ujawnia się przed zakończeniem procesu dojrzewania.



Widzenie z bliska jest właściwie prawidłowe, jednak w przypadku
patrzenia na oddalony przedmiot, kiedy osie obu oczu są prawie
równoległe, obraz jest bardzo rozmazany.

Nadwzroczność (hipermetropia)



wyraźne jest widzenie z daleka, natomiast zamazany
obraz w przypadku patrzenia z bliska.



Powoduje to szybkie zmęczenie wzroku przy czytaniu,
może prowadzić do powstawania bólu głowy i
podrażnień spojówki



dziedziczna i ujawnia się szybciej niż krótkowzroczność
- już w okresie dzieciństwa. Występuje także tzw.
nadwzroczność starcza, która rozwija się wraz z
wiekiem,



jest spowodowana nieprawidłową budową gałki ocznej,
która jest krótsza albo ma zakrzywioną rogówkę.
Powoduje to ogniskowanie się promieni świetlnych
wpadających do oka za siatkówką, a nie na niej.

Astygmatyzm (niezborność rogówkowa)



Brak symetryczności rogówki oka, co powoduje zamazanie lub
zniekształcenie obrazu.



Najczęściej astygmatyzm występuje wspólnie z jedną w wad - krótkowzrocznością
albo dalekowzrocznością.



powoduje poza zaburzeniami widzenia także bóle głowy, przemęczenie i
pieczenie oczu.



W zależności od rodzaju astygmatyzmu przedmioty ustawione pod jednym kątem
mogą być widziane lepiej niż te ustawione pod innym kątem. Często na przykład
jeśli pokaże się osobie z astygmatyzmem krzyż, to jedno z ramion, np. poziomie
będzie ona widziała ostro, a drugie (pionowe) będzie zamazane. Sytuacja może
być tez odwrotna, tzn. ostro może być widziane pionowe ramię krzyża, a zamazane
będzie poziome.



Astygmatyzm jest spowodowany zaburzeniami powierzchni rogówki czy
soczewki.



Z wiekiem wada ulega pogłębieniu.



Jeśli rogówka ma krzywiznę bardziej owalną niż kulistą, będą dwie płaszczyzny
ogniskowania obrazu. Jeśli np. wada spowodowana jest mechanicznym
uszkodzeniem rogówki możliwe jest występowanie jeszcze większej ilości
ogniskowych.

Starczowzroczność (Prezbiopia)



rozwijająca się z wiekiem nadwzroczność.



Pojawia się ona powszechnie u osób po 40 roku życia.
Wada ulega pogłębieniu aż do 60 - 65 roku życia, kiedy
ulega zahamowaniu.



Objawy są takie same jak przy dalekowzroczności, a więc
problemy z ostrym widzeniem przedmiotów znajdujących
się blisko oczu.



Uwarunkowana jest ona nie genetycznie, ale powoduje ją
twardnienie soczewki, co jest związane z naturalnymi
procesami starzenia się organizmu. Jest to więc naturalny
proces fizjologiczny.



Twardnienie tkanek jest przyczyną trudności zmiany
krzywizny oka, przez co nie zawsze możliwe jest
zogniskowanie obrazu na siatkówce.

Daltonizm



wada wzroku, polegająca na nierozpoznawaniu
koloru zielonego lub myleniu go z barwą
czerwoną. Objawia się przede wszystkim brakiem
rozróżniania koloru czerwonego, pomarańczowego,
żółtego i zielonego.



Nazwa „daltonizm” pochodzi od angielskiego
chemika, Johna Daltona, który w 1794 roku na
własnym przypadku opisał to zaburzenie widzenia.



Daltonizm w większości przypadków jest chorobą
dziedziczną.



Częściej dotyczy mężczyzn niż kobiet- około 8%
mężczyzn i 0,5% kobiet.

Plansze do rozpoznawania daltonizmu:

PRACUJĄC PRZED
KOMPUTEREM ZADBAJ O
KONDYCJĘ OCZU.



Szybkie tempo i styl życia jakie dzisiaj
prowadzimy przyczyniają się do pogorszenia
naszego wzroku. Mało kto wyobraża sobie
dzisiaj pracę bez użycia komputera.
Kilkugodzinne wpatrywanie się w ekran nie
pozostaje jednak bez wpływu na wzrok.
Powinniśmy być świadomi, że monitor
emituje promieniowanie, które sprawia, że
powietrze wokół staje się suche. Podobnie
działa klimatyzacja - przesusza powietrze.

Jak chronić oczy przed niekorzystnym
działaniem ekranu komputera?



W pomieszczeniu, w którym znajdują się komputery,
powinno znajdować się

dużo zieleni

dla neutralizacji

wpływu szkodliwego promieniowania i zapewnienia
oczom

relaksującego

widoku zieleni. Zaleca się

robienie

przerw w pracy

przy komputerze nie

rzadziej niż

co dwie godziny

oraz częste

wietrzenie

pomieszczenia, w którym znajdują się komputery.
Ważne jest również, aby osoby pracujące przed
komputerem w okularach korekcyjnych, zaopatrzyły się
w

szkła antyrefleksyjne

. Tego typu szkła wykluczają

bardzo męczące i szkodliwe dla oczu odbicia światła od
powierzchni szkieł okularów i ekranu, zwiększając tym
samym komfort widzenia.

Jak dużą krzywdę wyrządza oczom monitor?



Każdy zastanawia się, jak bardzo szkodliwy dla oczu jest sam monitor
komputera, pomijając szkodliwość spowodowaną charakterem pracy.

Monitory emitują następujące typy promieniowania:



rentgenowskie - promienie X,



podczerwone – IR,



niskoczęstotliwościowe - VLF, ELF,



ultrafioletowe - UV.



Pierwsze trzy typy promieniowania emitowane są przez tylną ścianę
monitora, na skutek wysokich napięć niezbędnych do zasilania lampy
kineskopowej. Obecnie jednak standardem są tzw. monitory
niskoradiacyjne (LOW RADIATION), w których promieniowanie to jest w
dużym stopniu eliminowane. Tego typu promieniowanie jest szkodliwe
praktycznie tylko wtedy, gdy użytkownik znajduje się w bliskiej odległości
za tylną ścianą monitora. Emisja promieniowania UV jest natomiast tak
niska, że nie może być szkodliwa dla zdrowia. Monitor wytwarza też pole
elektrostatyczne, którego szkodliwość dla naszego zdrowia jest także
niewielka.

JAK MOŻEMY POMÓC
OCZOM, CZYLI HIGIENA
UKŁADU WZROKOWEGO.



Higiena

twarzy i oczu polega przede wszystkim

na ich przemywaniu czystą wodą, co zapobiega
często występującym infekcjom spojówki
wywoływanymi bakteriami lub wirusami.



Róbcie mnóstwo

przerw

zamykając oczy. Przerwa,

nawet krótka, pozwala oczom szybko wrócić do
normalności: 5-minutowa przerwa co godzinę albo
15-minutowa przerwa co dwie godziny.



Uporządkujcie

prawidłowo swoje środowisko

pracy (refleksy na ekranie monitora, oślepienie).
Rzadko o tym myślimy, ale czasami wystarczy po
prostu zmienić oświetlenie wokół siebie, aby
zmniejszyć albo nawet całkowicie zapobiec
zmęczeniu oczu.

- Uświadomcie sobie, jaki jest wasz stan ogólny: wiedzcie,

iż jeśli jesteście generalnie

zmęczeni

, to możecie

odczuwać zmęczenie na poziomie oczu na pierwszym
miejscu.

- Unikajcie powietrza

zadymionego

albo

klimatyzowanego

: te przyczyniają się do braku łez,

kiedy mamy z nimi zbyt długi kontakt. Sztuczne łzy mogą
przynieść ulgę. Ale, leczą one symptomy, jednakże nie
rozwiązują przyczyn problemów.

- Spróbujcie także

kompresów z rumianku

na oczy,

mają one bardzo dobre działanie w przypadkach zbyt
długiego wpatrywania się w ekran komputera.

-

Witaminy

mogą zapobiec zmęczeniu oczu, nawet jeśli

na dzień dzisiejszy brakuje badań potwierdzających
rzeczywistą skuteczność tych suplementów diety.

KONIE
C.

Bartłomiej Łakomiec
Karolina Zwada 3 D