Filc to najstarsza tkanina jaką zna człowiek.
Najwcześniejsze próby
filcowania datuje się na epokę neolitu (czyli około 5500
do 2300
p.n.e.). W następnych epokach  brązu i żelaza,
metodą tą
powszechnie wytwarzano tkaniny w całej Skandynawii.
Wykopaliska
archeologiczne potwierdzają, że około V w p.n.e. filc
znany był m.in.
na południowej Syberii.
Resztki tego materiału (które dziś oglądać można w
petersburskim
Ermitażu) archeolodzy znalez
li w zamarzniętym grobowcu przywódcy
koczowniczego plemienia. Również starożytni Rzymianie i Grecy używali
tej metody do wytwarzania elementów odzieży  np. rzymscy legioniści wyposażeni byli w grube
filcowe
zbroje, chroniące ich przed strzałami wrogów.
Metoda filcowania znana jest praktycznie na całym świecie, a niektóre społeczności używają jej po
dziś
dzień. Mongolskie namioty  zwane jurtami, są właśnie zrobione ze sfilcowanej owczej wełny, zaś
tamtejsi pasterze używają filcowych peleryn, zwanych  kepenek oraz czapek mających chronić ich w
surowym klimacie Azji Centralnej. W Europie Wschodniej i Skandynawii do dziś powszechnie
używane są
wspominane już wojłoki - walonki.
Pilśń
Filc to wyrób uzyskany bez tkanina i dziania Tajemnica pilśni tkwi w specyficznej budowie włókna
wełny,
które wygląda jak cienki pęd złożony z drobniutkich łusek, dachówkowato zachodzących na siebie.
Gorąca
woda powoduje pęcznienie włókien oraz odchylanie łusek. W takich warunkach wełnę układa się
grubszą
warstwą lub cieńszą warstwą, następnie mocno ubija (foluje), co prowadzi do powstania jednolitej
masy.
Zachowuje ona swoją zwartość po wysuszeniu, ponieważ każde z włókien jest zaczepione i uwięzione
przez sąsiednie. Włókna są ponadto przesiąknięte specyficznym tłuszczem, który ma zagwarantować
większą odporność na wilgoć. Pranie w mydle rozpuszcza te substancje i oswabadza łuski tworzące
włókno. Proces ten nazywa sie spilśnianiem
Rozróżnia się dwa rodzaje filców.
Filce bite, uzyskiwane przez bezpośrednie spilśnianie włókien, oraz
Filce tkane, uzyskiwane przez spilśnianie powierzchni tkanin.
1. Filce bite otrzymuje się przez spilśnianie warstwy włókien wełnianych (runa). Często wzmacnia się
takie wyroby przez igłowanie. Igłowanie polega na przebijaniu warstwy włókien specjalnie naciętymi
igłami, Igły te przechodząc przez runo przeciągają pasma włókien, przeszywają i wzmacniają wyrób.
Wyroby te nazywa się również filcami igłowanymi.
2. Filce tkane otrzymuje sie przez spilśnianie zewnętrznych warstw tkaniny wykonanej z wełny
owczej, lam, sierści kóz itp. W wyniku tego tkanina traci swoje dotychczasowe właściwości. Zanika
struktura wewnętrzna tkaniny i tworzy się nowa, gęstsza, bardziej wytrzymała, elastyczna, miękka o
doskonałych właściwościach termicznych i dz
więkochłonnych.
Filce stosuje się do wyrobu kapeluszy, beretów, obuwia, różnego rodzaju tarcz polerskich, uszczelek,
podkładek, wykładzin izolacyjnych i dz
więkochłonnych, na okleiny młoteczków klawiatur do pianin i
fortepianów itp
Wojłok - gorszego gatunku filc lub inaczej - filc produkowany metodami tradycyjnymi. Jak każdy filc -
produkowany z wełny odpadowej i sierści zwierzęcej. Główne zastosowanie: produkcja chodników,
koców, podkładek pod siodła, butów filcowych tzw. walonek.
W odróżnieniu od filcu, wojłok posiada mocno zróżnicowane włókna - od grubych wewnątrz do
delikatnych
po zewnętrznej stronie. Wykonuje się go raczej podczas produkcji rzemieślniczej niż przemysłowej.
Podstawą do produkcji jest głównie runo owcze.
Materiały i narzędzia do filcowania.
Zaczynając przygodę z filcowaniem musimy się zaopatrzyć w
niezbędne materiały i
narzędzia. Technika filcowania na mokro i na sucho różni się od siebie
znacznie
właśnie używanymi narzędziami, jedno co obie te metody łączy jest
wełna z owiec.
Może to być wełna surowa jak i gręplowana czyli inaczej czesana. Od
tego ile razy
owa wełna została poddana zabiegowi czesania i mycia zelży jej jakość
jak i od tego
z jakiego gatunku owiec pochodzi. Wełnami dokładniej zajmiemy się jednak z rozdziale czesanka
wełniana.
Filcowanie na mokro
Mydło z oliwek jest absolutnie polecanym detergentem do otrzymywania filcu w procesie spilśniania
na
mokro. Mydło to nie tylko ułatwia proces filcowania ale także chroni nasze ręce przed wysuszeniem.
Jest
to ważne dla osób, które często filcują właśnie ta techniką. Nie ukrywam jednak, że filcować można
jakimkolwiek innym mydłem a nawet płynem do mycia naczyń, trzeba jednak pamiętać o skórze
naszych
rąk, która będzie narażona na wysuszenie.
Siła ludzkich rąk jest kolejnym niezbędnym  narzędziem potrzebnym lub wręcz niezbędnym do
filcowania. Tarcie to kolejny element warunkujący proces filcowania dlatego może nam się przydać juz
dawno zapomniana tara do prania jakiej używały nasze babcie Jeśli już jesteśmy przy filcowaniu na
mokro
należy też wspomnieć o materiałach pomocniczych jakimi będą folia bąbelkowa, stare ręczniki, taca
lub
mata samochodowa, zabezpiecza one nasze miejsce pracy przed płynącą strumieniami wodą. W
ostatnim
procesie filcowania będziemy potrzebować maty bambusowej lub jak poprzednio starych ręczników.
Będą
one formować ostateczny kształt naszego filcowanego przedmiotu.
Filcowanie na sucho
Filcowanie na sucho czy inaczej igłowanie wymaga trochę innej techniki i zupełnie innych narzędzi.
Po pierwsze będziemy potrzebować specjalnych igieł do filcowania. Igły te maja specjalne haczyki,
które
ubijają wełnę. Igły takie znajdziemy w sprzedaży w trzech rozmiarach. Wszystkie trzy konieczne są do
prawidłowego procesu filcowania. Najgrubsza to igła do ubijania wełny,
średnia utwardza formowany
kształt, najcieńsza wykańcza i służy do tworzenia uwypukleń.
Mata z gąbki lub styropianu albo specjalny rodzaj szczotki, która
posłuży nam jako podkład. Będziemy na
niej układać wełnę, nakłuwając igłami formować kształt filcowanego przedmiotu. Warto
pamiętać, że aby
szczotka czy mata z gąbki szybko się nie zniszczyła a nasz filcowany przedmiot był
równy i dobrze
sfilcowany trzeba ten przedmiot często odwracać i nie pozwolić aby dofilcował się do
maty.
Pomocne będą również raczka do przytrzymywania igieł zwłaszcza przy
filcowaniu dużych płaskich rzeczy.
W sprzedaży znajdziemy raczki na 1, 4, 6 i 9 igieł.
Foremki do ciastek pomaga nam zwłaszcza na początku utrzymać
właściwy kształt filcowanej wełny. Do robienia lalek, misiów czy figurek
przydatne będą miękkie druciki, które posłużą jako korpus.
A teraz do pracy!
Jak ufilcować kulkę?- kurs filcowania w Cafeart.pl
Mnóstwo rzeczy, które filcujemy na mokro opiera się na bazach 
podstawach, jedną z nich jest kulka. Kulka może być punktem wyjścia
do wyrobu filcowej biżuterii, do tworzenia elementów odzieży, ozdób
czy maskotek. W niniejszym kursie zaprezentuję krok po kroku jak
samodzielnie filcować kulkę.
Przygotowujemy czesankę wełnianą w wybranym kolorze,
folię  jako podkład, oraz aby zabezpieczyć stół
i okolice przed zamoczeniem, a także naczynie z ciepłą wodą,
w której rozpuszczamy pieniący się płyn  np. mydło w płynie
lub płyn do mycia naczyń.
Odrywamy z kłębka czesanki odpowiednią ilość, z czasem nabierzemy
wprawy w ocenieniu jaka ilość
czesanki jest potrzebna na daną wielkość kulki.
Czesanki nie tniemy nożyczkami!
Zwijamy pasek czesanki w niezbyt ścisły kłębuszek, zawijając końce
do środka.
Trzymając kulkę delikatnie w dłoni (nie ściskamy!)
zamaczamy ją w wodzie, to ruch podobny do
nabierania wody garścią
Następnie toczymy kulkę w dłoniach, najpierw bardzo delikatnie, z czasem mocniej, aż stanie się
zwarta i sprężysta.
Gotową, "utoczoną" kulkę zalewamy wrzątkiem, a następnie hartujemy zimną wodą dla utrwalenia
efektu.
Odciskamy nadmiar wody bardzo delikatnie w ręczniku i zostawiamy naszą kulkę do wyschnięcia.
Serce z filcu- jak filcować serduszko? -kurs w Cafeart.pl
Walentynki już tuż, tuż... Serce trzeba dać ukochanej osobie :-)
Moje
będzie z filcu. Takie filcowe serce może być dodatkiem do
prezentu,
do walentynki lub w inny sposób podkreślić uczucie, którym
darzymy
bliską nam osobę.
Do wykonania tego serca potrzebne nam będą:
- czesanka wełniana w kolorze czerwonym lub bordo,
- igły do filcowania,
- szczotka lub podkładka do filcowania,
- foremka w kształcie serca ( może być tak, której używa się do pieczenia ciasteczek)
- kawałek czerwonej wstążki,
Foremkę kładziemy na szczotce i wypełniamy ją czesanką. Szybkimi
ruchami, wbijając i wyciągając igły,
zaczynamy filcować na sucho. Ja do takiego filcowania używam "pióra" z
trzema igłami, znacznie
usprawnia to pracę. Jeśli w trakcie pracy okaże się, że daliśmy za mało
wełny w każdej chwili możemy
jej dodać.
Nasze serduszko co jakiś czas przekładamy na drugą stronę, filcujemy je
z dwóch stron. Przygotowujemy
dwa jednakowe serca.
Ucinamy kawałek wstążki i związujemy jej końce razem w
supełek.
Kładziemy jedno z naszych serduszek na szczotce, a na nim
wstążkę.
Zakrywamy drugim sercem i zaczynamy razem filcować.
Najpierw filcujemy brzegi, póz
niej środek. Robimy to z
jednej i drugiej strony, tak długo, aż nasze serca
połączą się w jedno i będzie ono miało kształt, o jaki nam
chodzi
Opracowanie na podstawie materiałów znalezionych na www.Cafeart.pl