DOBRE, ZA
E I BARDZO ZA
E STRONY
PRAWA UNII EUROPEJSKIEJ
DOTYCZ
CEGO NATURALNEGO ZDROWIA
Aktualizacja - luty 2008
Mo\
e Ci się wydawać, \
e zawracanie sobie głowy burzą regulacji prawnych, nakierowanych na
zniszczenie  wybrze\
y naturalnego zdrowia jest ostatnią rzeczą, którą miałbyś ochotę się zajmować.
Jednak w niniejszym przewodniku członkowie ANH pozbawili \
argonu językowego i skondensowali
główne elementy prawa unijnego do najwa\
niejszych punktów. Punkty te odnoszą się do dobrych,
złych i bardzo złych aspektów Wielkiej Czwórki unijnych regulacji prawnych, wpływających na
sektor naturalnego zdrowia.
ANH przedstawia tak\
e listę kluczowych działań, by pomóc Ci stać się częścią kampanii chroniącej
wolność wyboru naturalnych produktów w trosce o zdrowie Twoje i Twojej rodziny. Stań się częścią
zrównowa\
onej koncepcji opieki zdrowotnej, której przewodzi ANH. Więcej informacji uzyskasz na
naszej stronie internetowej: www.anhcampaign.org oraz na stronie www.naturalnenielegalne.pl.
W ciągu ostatnich kilku lat w Unii Europejskiej wprowadzono
szeroką gamę aktów prawnych wpływających na naturalne
metody dbania o zdrowie, które to akty w du\
ej mierze wypierają
Koalicja na rzecz Naturalnego Zdrowia (Alliance for Natura
odpowiednie prawa krajowe.
Heath - ANH) uwa\
a, \
e te dwa wymogi często są ze sobą
sprzeczne, co w przypadku od\
ywek (substancji od\
ywczych), i
Harmonizacja prawa
nakładanych na nie nieuzasadnionych lub bezpodstawnych
U podstaw niniejszych zmian prawa le\
y harmonizacja prawa w
ograniczeń prawnych mo\
e stwarzać ryzyko dla konsumentów.
całej Unii Europejskiej. Oznacza to, \
e kraje członkowskie, które
miały niegdyś bardziej liberalne prawo (np. Wielka Brytania,
Dyrektywy i Rozporządzenia
Holandia, Szwecja), będą zmuszone zaakceptować bardziej
Prawo w Unii Europejskiej przyjmuje dwie główne formy:
restrykcyjne prawo, podczas gdy prawo innych krajów (np.
Dyrektyw i Rozporządzeń.
Niemiec, Danii, Grecji) mo\
e stać się bardziej liberalne.
Obie są wstępnie tworzone w formie propozycji przez
pracowników biurowych Komisji Europejskiej, która w du\
ym
Większość regulacji prawnych wpływających na naturalne metody
stopniu działa pod wpływem Państw Członkowskich,
dbania o zdrowie ma przede wszystkim dwa główne cele:
udziałowców, grup konsumenckich i innych organizacji
pozarządowych.
1. ułatwienie swobody przepływu dóbr i usług między
Akty prawne są finalizowane poprzez tak zwaną Procedurę
krajami członkowskimi poprzez usunięcia technicznych
Współdecydowania, w której to akceptacja udzielana jest
barier handlu (zgodnie z Artykułem 95 Traktatu Unii
zarówno przez Radę Unii Europejskiej, reprezentującą rządy
Europejskiej),
poszczególnych Państw Członkowskich jak i przez Parlament
Europejski, którego celem jest reprezentowanie obywateli Unii
2. zapewnienie wysokiego poziomu ochrony konsumenta.
Europejskiej.
W praktyce najczęściej oznacza to, \
e interesy du\
ych korporacji
mają nieproporcjonalnie większy wpływ na podejmowane
decyzje ni\
potrzeby i wymagania małych przedsiębiorstw oraz
konsumentów dbających o swoje zdrowie. Ponadto postulaty
Parlamentu Europejskiego, jedynego ciała demokratycznego w
procesie stanowienia prawa unijnego, zostają nierzadko
odrzucane w wyniku czego uzgadniane są  rozwiązania
kompromisowe , które nie zawsze spełniają wymagania
konsumentów świadomych swoich potrzeb zdrowotnych.
Dyrektywy wchodzą w \
ycie jedynie wtedy, gdy znajdą
odzwierciedlenie w prawie Państw Członkowskich.
Rozporządzenia natomiast wchodzą w \
ycie w całej Unii
Europejskiej bezpośrednio po ich podpisaniu w Brukseli.
bezpiecznym u\
ywaniem form syntetycznych witamin i minerałów,
Prawo \
ywnościowe vs prawo medyczne
i jednocześnie zdają sobie sprawę \
e formy naturalne witamin i
Europejskie Prawo \
ywnościowe podlega Rozporządzeniu (WE)
minerałów są nie tylko bardzo bezpieczne, ale tak\
e korzystne
nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady, podczas gdy
dla zdrowia w ilościach znacznie przekraczających proponowane
prawo medyczne podlega zapisom Dyrektywy dotyczącej
MPL. MPL będzie najpewniej wykorzystywane jako granica
produktów medycznych 2001/83/EC) z poprawkami
między produktami traktowanymi jako suplementy diety i tymi
wprowadzonymi przez Dyrektywę 2004/27/EC (pkt. 4 niniejszego
uwa\
anymi za leki (patrz Box 2).
przewodnika).
Sposobem do zapewnienia swobodnego dostępu do
Co mo\
na zrobić
niewygórowanych cenowo naturalnych produktów zdrowotnych o
szerokim zastosowaniu w zapobiegawczej opiece medycznej jest
" Wspieraj działania ANH mające na celu wykazanie, \
e
zaliczenie większości z nich do grupy produktów \
ywnościowych,
metody oceny i zarządzania ryzykiem wykorzystywane do
a nie zaś do grupy leków.(patrz Rys. 2).
nakładania ograniczeń w dawkowaniu substancji od\
ywczych
nie mają podstaw naukowych
Dyrektywa dotycząca suplementów
\
ywnościowych (Dyrektywa 2002/46/EC) " Napisz do przedstawicieli polskiego rządu w kraju jak równie\

posłów w Parlamencie Europejskim informując ich o swoich
obawach, dotyczących nieuzasadnionych ograniczeń w
Aspekty pozytywne
formie i dawkowania substancji od\
ywczych, których
Niektóre kraje europejskie przyjmują, i\
ka\
dy suplement diety
stosowanie jest ewidentnie korzystne dla zdrowia
zawierający dawki witamin lub minerałów większe ni\
stanowi ich
dzienna dopuszczalna dawka (zgodnie z ZDS - Zalecane
Dzienne Spo\
ycie).jest lekiem. W tym kontekście Dyrektywa dot.
suplementów \
ywnościowych (Food Supplements Directive -
FSD) mo\
e być postrzegana jako przełom, gdy\
traktuje
suplementy jako pod-kategorię \
ywności. Obecnie niniejsza
Dyrektywa odnosi się jedynie do suplementów zawierających
witaminy i minerały, ale w przyszłości obejmować będzie tak\
e
suplementy zawierające inne grupy od\
ywek, takie jak niezbędne
kwasy tłuszczowe, aminokwasy, produkty ziołowe, itp. Na
podstawie orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości,
wydanego w wyniku zaskar\
enia przez ANH zapisów FSD (Box
1), ANH otrzymało potwierdzenie, \
e szeroka gama naturalnych
z
ródeł witamin i minerałów będzie traktowana przez Komisję
Europejską jako nie podlegająca FSD, i tym samym traktowana
jako \
ywność.
Aspekty negatywne
FSD oparta jest na liście pozytywnej, co w praktyce oznacza, \
e
ka\
dy składnik, nie znajdujący się na tej liście jest zakazany.
Pozytywna lista obecnie zawiera głównie syntetyczne formy
witamin i nieorganiczne formy minerałów. Jednocześnie nadal
jest dozwolone u\
ywanie tymczasowej unijnej listy, wstępnie
Box 1 ANH zaskar\
a Dyrektywę dotyczącą
dopuszczonych form witamin i minerałów co daje nadzieje \
e
suplementów \
ywnościowych - FSD (2003-
większość z nich zostanie dodana do listy pozytywnej do końca
2005)
2009 roku. ANH obawia się, \
e nowa lista zawierająca roślinne,
W paz
dzierniku 2003 roku ANH zaskar\
yło FSD do Sądu
ziołowe oraz inne podobne produkty mo\
e być bardzo
ograniczona. Najwy\
szego w Londynie. Sprawa została przekazana
do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS) w
Aspekty bardzo złe styczniu 2004 roku, gdzie została połączona z
FSD nie tylko kontroluje jakie substancje od\
ywcze mo\
na podobną sprawą zainicjowaną przez dwa brytyjskie
wykorzystywać w suplementach \
ywnościowych, ale wkrótce
stowarzyszenia handlowe. Przez rok w Luksemburgu
będzie tak\
e ustanawiać maksymalne dopuszczalne dawkowanie,
trwały przesłuchania stron. Pomimo faktu, i\
w
przynajmniej dla witamin i minerałów.
kwietniu 2005 roku Rzecznik Generalny Trybunału
Maksymalne dozwolone dawki (MPL) dla witamin i minerałów w
Sprawiedliwości rekomendował odrzucenie Dyrektywy
suplementach diety zostaną ustanowione w całej Unii
FSD z powodu występujących w niej powa\
nych
Europejskiej z wykorzystaniem metod oceny ryzyka. Metody te
błędów/uchybień, zgodnie z wydanym w lipcu 2005
wydają się być stanowczo zbyt restrykcyjne dla wielu form
roku wyrokiem niniejsza Dyrektywa została utrzymana
witamin i minerałów. ANH uwa\
a, \
e metody te nie mają podstaw
w mocy.
naukowych. Jeśli ww. podejście nie zostanie zmienione, mo\
liwe
Podczas tej sprawy zostały poczynione bardzo istotne
jest \
e niektóre z dopuszczalnych poziomów będą ni\
sze ni\
ma
i pomocne wyjaśnienia, dotyczące wyłączenia z FSD
to obecnie miejsce w konwencjonalnej diecie, która w wielu
naturalnych z
ródeł substancji od\
ywczych co
regionach uwa\
ana jest ju\
teraz za dietę pozbawioną składników
uprościło proces wnioskowania o włączenie ww.
od\
ywczych. Dla przykładu rozwa\
any MPL dla beta-karotenu mo\
e
substancji na listę pozytywna. Zostało tak\
e wyraz
nie
być ni\
szy ni\
jego ilość zjadana przez nas w dwóch marchewkach,
zaznaczone, \
e główny cię\
ar odpowiedzialności za
podczas gdy MPL dla selenu jest mniejszy od jego zawartości w
przedstawienie dowodów o nieszkodliwości tych
trzech orzechach brazylijskich. Jeśli władze europejskie są tak
substancji spoczywa na instytucjach państwowych a
przekonane, \
e wspomniane poziomy w suplementach diety są
nie na producentach. . W sierpniu 2007 roku Komisja
szkodliwe, dlaczego więc nie zalecają ograniczenia ilości
sprzedawanych marchewek i orzechów brazylijskich, lub Europejska potwierdziła, \
e wiele wniosków (dotyczących
przynajmniej nie zalecają zamieszczenia etykiet ostrzegawczych? substancji od\
ywczych) zło\
onych przez ANH było poza
Dzieje się tak dlatego, \
e władze te doskonale wiedz ze naturalne zakresem działania FSD, potwierdzając tym samym
interpretację ANH, dotyczącą orzeczenia Trybunału
formy substancji od\
ywczych, poddawane są ograniczeniom na
podstawie ró\
nych, czasem fałszywych obaw związanych z
Rozporządzenie w sprawie oświadczeń
\
ywieniowych i zdrowotnych dotyczących
\
ywności* (Rozporządzenie (EC) 1924/2006)
Aspekty pozytywne
Przed dn. 1 lipca 2007 roku, gdy ww. rozporządzenie weszło w
\
ycie, wiele Unijnych Państw Członkowskich, uznawało, i\
ka\
de
oświadczenie zdrowotne jest oświadczeniem medycznym,
wskutek czego wprowadzano zakazy oraz wszczynano
postępowania prawne. Jednak\
e Rozporządzenie w sprawie
oświadczeń \
ywieniowych i zdrowotnych (Natural Heath Claims
Regulation - NHCR) dopuści mo\
liwość składania oświadczeń
dotyczących wartości zdrowotnych dla produktów spo\
ywczych i
składników \
ywnościowych, włączając w to składniki
suplementów diety. Dopuszczone zostaną dwa rodzaje
oświadczeń: ogólne oświadczenia zdrowotne (w ramach art.13) i
oświadczenia dot. redukcji ryzyka chorób /i zdrowia dzieci/ (w
ramach art.14).
Aspekty negatywne
BOX 2  Dlaczego AHN chce powstrzymać prawodawców
Tylko oświadczenia, które zostaną poparte przez władze
przed zmianą statusu naturalnych produktów
europejskie w szczególności Europejski Urząd ds.
leczniczych na leki
Bezpieczeństwa śywności (EFSA) będą dopuszczone. Obecnie
EFSA rozpatruje setki ogólnych oświadczeń zło\
onych przez
Naturalne produkty lecznicze są częścią naszego dziedzictwa
producentów, stowarzyszenia i inne organizacje, włączając w to
od tysiącleci i jako takie są szeroko akceptowane, gdy\

ANH. Proces oceniania zostanie zakończony na przełomie lat
wieloletnia historia ich bezpiecznego u\
ytkowania czyni
2009 i 2010, i od tego czasu wyłącznie oświadczenia, które
bezzasadnym potrzebę oceny ich bezpieczeństwa dla
uzyskają zezwolenie będą mogły być stosowane wszystkie inne
naszego zdrowia. Poni\
ej podajemy kilka głównych
oświadczenia zostaną zakazane.
powodów, dla których ANH prowadzi kampanię by zapobiec
 medykalizacji naturalnych produktów zdrowotnych:
Aspekty bardzo złe
W przypadku bardzo istotnej grupy oświadczeń dot. redukcji
Nieunikniony wzrost cen spowoduje, \
e produkty te staną się
ryzyka chorób (art.14), wymagane będą bardzo trudne do
uzyskania informacje, które są poza zasięgiem wielu małych i mniej dostępne dla zwykłych ludzi. Prawo medyczne
średnich przedsiębiorstw, dotychczas będących pionierami i wymaga by produkty były odpowiednio oceniane pod
wynalazcami na polu naturalnego zdrowia. Zezwolenia na ww
względem bezpieczeństwa i efektów działania. Mo\
e to
oświadczenia dla danych produktów będą wymagały
kosztować miliony złotych a koszt ten zostanie przeniesiony
przedstawienia wyników badań klinicznych oddziaływania tych
na konsumentów poprzez wymuszoną podwy\
kę cen co
produktów na organizm ludzki. Działania te utworzyły dogodna
uczyni te produkty mniej dostępnymi.
ście\
kę, w ewidentny sposób faworyzującą du\
e koncerny, które
bez wątpienia będą w stanie uzyskać oświadczenia dla
Prawo medyczne tworzy bariery dla firm. Ostatnia ekspansja
produktów takich jak margaryny zawierające fitosterol lub stanole
przemysłu naturalnych metod dbania o zdrowie wywodzi się z
roślinne, których w naszym mniemaniu nie mo\
na zakwalifikować
pionierskich działaniach małych i średnich przedsiębiorstw.
do zdrowej \
ywności.
Jednak\
e wiele z tych firm nie jest w stanie finansowo
sprostać kosztom uzyskania licencji na leki, co mo\
e
Co mo\
na zrobić
spowodować zniknięcie z rynku wielu produktów
" Wspieraj ANH i inne organizacje w wypełnianiu ogólnych
wniosków, dotyczących uzyskania oświadczeń
Leki nie są z zasady za\
ywane przez zdrowych ludzi.
\
ywieniowych i zdrowotnych (w ramach art.13)
Leki są przede wszystkim stosowane przez osoby chore, nie
" Wspieraj kampanię ANH w celu zmniejszenia ilości
zaś ludzi zdrowych. Naturalne produkty lecznicze są
wymaganych danych naukowych
wyjątkowo u\
ytecznym narzędziem dla utrzymania i promocji
wymaganych do uzyskania
zdrowia. Ludzie znacznie rzadziej będą po nie sięgali w
mo\
liwości czynienia
oświadczeń dot. redukcji celach  leczenia zapobiegawczego jeśli będą musieli
ryzyka chorób, by były
kupować je jako leki.
one bardziej dostępne
dla małych i średnich
Wy\
sze dawki środków od\
ywczych to nie leki. Wielu
przedsiębiorstw.
prawodawców na świecie zastanawia się czy nie uznać
wy\
szych dawek środków od\
ywczych za leki. W Europie
istnieje powa\
ne ryzyko, \
e ilość beta-karotenu obecna w
dwóch marchewkach i ilość selenu obecna w trzech
orzechach brazylijskich zostanie uznana przez prawo jako
 medyczna jeśli znajdzie się w produkcie stanowiącym
suplement diety. Fakt, \
e dana potrawa lub dany suplement
diety ma korzystny wpływ na nasze zdrowie i mo\
e zapobiec
konieczności stosowania konwencjonalnych farmaceutyków
nie mo\
e stanowić podstawy uznania tych\
e produktów za
farmaceutyki. Ustanowienie niskich granic pomiędzy
\
ywnością a farmaceutykami ma ewidentnie polityczne, a
nie naukowe, podło\
e.
* Oświadczenie dot. wartości od\
ywczych i zdrowotnych 
informacja, \
e dany produkt lub składnik ma wartości od\
ywcze lub
pozytywny wpływ na zdrowie
Aspekty negatywne
Dyrektywa dotycząca produktów leczniczych
Oprócz 30 letniego kryterium uprzywilejowania, istnieją ostre
stosowanych u ludzi (Dyrektywa 2001/83/EC
farmaceutyczne wymogi stawiane przed produktami z tej grupy,
zastąpiona Dyrektywą 2004/27/EC)
takie jak testy stabilności farmaceutycznej, które w najmniejszym
stopniu nie pasują do produktów ziołowych. Testy te wykluczają
większość mieszanek ziołowych, szczególnie nalewek wielo-
Aspekty pozytywne
ziołowych, gdy\
są to aktywne produkty organiczne, w
Dyrektywa dotycząca produktów leczniczych stosowanych u ludzi
przeciwieństwie do stabilnych, nie znanych naturze, toksycznych
(Human Medical Products Directive - HMDP) proponuje
cząsteczek charakterystycznych dla większości leków
stosunkowo ciasny re\
im dla farmaceutyków, choć zostało
konwencjonalnych. Pomimo, \
e Dyrektywa dopuszcza produkty
wielokrotnie wykazane, \
e nie oznacza to, \
e farmaceutyki
lecznicze ,to ogranicza je jedynie do  produktów stosowanych
(dopuszczone w ramach tego prawa) są bezpieczne lub
przy lekkich dolegliwościach, które nie wymagającą konsultacji z
skuteczne. Dyrektywa nakłada specyficzne uregulowania na
lekarzem. Mieszanki znaczących ilości środków od\
ywczych, jak
reklamę i leki generyczne. Większość naturalnych produktów
minerały i witaminy są tak\
e zabronione.
zdrowotnych nie jest obecnie uznawanych za leki (chocia\

istnieją naciski by to zmienić).
Aspekty bardzo złe
Reguła 30 lat, wymagająca 15 letniego stosowania w Unii
Aspekty negatywne
Europejskiej, dyskryminuje nieeuropejskie tradycje medyczne,
Dyrektywa ta wchłonęła leki homeopatyczne i stanowi powa\
ne
takie jak Ajurweda, Tradycyjna Medycyna Chińska, metody
zagro\
enie dla innych grup  terapeutycznych i skutecznych,
amazońskie, południowo afrykańskie i wiele innych tradycji, które
naturalnych produktów zdrowotnych, co wynika z jej bardzo
zaliczane są do najstarszych i najbardziej rozwiniętych metod
szerokiej definicji i zakresu. Zawarta w HMPD definicja produktu
leczniczych. Kryterium tradycyjnego u\
ycia odnosi się do
medycznego technicznie czyni z całej \
ywności leki, jako \
e
pojedynczego zioła lub specyficznej kombinacji ziół, nie
wskazuje, \
e ka\
da substancja lub mieszanka substancji,  która
dopuszczając w ten sposób wykorzystania nowych lub
mo\
e zostać zastosowana lub podana istocie ludzkiej zarówno w
innowacyjnych mieszanek, które mogłyby być wspierane przez
celu przywrócenia, poprawy, lub modyfikacji funkcji
rozwijającą się naukę. Istnieje powa\
ne zagro\
enie, \
e coraz
fizjologicznych poprzez wymuszenie farmakologicznej,
więcej roślin będzie  usuwane z kategorii \
ywności /
immunologicznej lub metabolicznej odpowiedzi organizmu, lub do
suplementów diety i zaliczane do kategorii objętych Dyrektywami
przeprowadzenia diagnozy medycznej powinna zostać
THMPD/HMPD.
zakwalifikowana jako produkt medyczny.
Oczywistym jest, \
e jeśli produkty te nie znajdą się w kategorii
W preambule do HMPD (Punkt 7 preambuły) występuje krotki
 dozwolonych , lub jeśli koszt uzyskania licencji będzie zbyt
zapis, który wyłącza produkty, które są  ewidentnie produktami
wygórowany dla aplikującego, wykorzystanie ich zostanie
\
ywnościowymi lub suplementami \
ywności ze ścisłego
utracone na zawsze.
nało\
enia pełnego re\
imu farmaceutycznego. Jednak\
e opinia
prawna uzyskana przez ANH wskazuje, \
e niniejszy motyw ma
Co mo\
na zrobić
znikome znaczenie prawne.
" Wspieraj wysiłki lobbyingowe ANH w celu zapewnienia by
Aspekty bardzo złe
władze Europejskie i władze Państw Członkowskich nie
Nie tylko ww wyłączenie znajdujące się w (Punkt 7 preambuły)
stosowały bezzasadnie szybkiej ście\
ki licencjono-wania
ma niewielką wartość prawną, ale ponadto zmieniona Dyrektywa
leków dla \
ywności i suplementów diety.
z 2004 roku zawiera klauzulę dominującą (par.2(2)), która daje
" ANH i inne nieeuropejskie organizacje uwa\
ają, \
e niniejsza
ww. Dyrektywie nieograniczoną władzę, w przypadku
Dyrektywa i jej Dyrektywa Matka (HMPD), powinny zostać
 wątpliwości , nad ka\
dym innym prawem europejskim, nawet
podwa\
one na gruncie prawnym (patrz HMPD). Przypadek
jeśli zostało ono zastosowane wcześniej. To prawo daje
ten powinien być poszerzony by wykazać dyskryminację
europejskiemu prawodawcy  nabity rewolwer , umo\
liwiający
nieeuropejskich tradycji ziołowych. Tutaj ANH tak\
e zaprasza
narzucenie re\
imu farmaceutycznego na dowolny produkt.
finansowego wsparcia dla powy\
szych działań.
Co mo\
na zrobić
" Zespół prawników ANH uwa\
a, \
e niezwykle szeroki zakres
niniejszej Dyrektywy powinien zostać podwa\
ony na gruncie
prawnym, zakładając, \
e tworzy ona szeroką  niepewność
prawną . ANH z wdzięcznością przyjmie wsparcie finansowe
w celu realizacji tego wyzwania
Dyrektywa dotycząca tradycyjnych ziołowych
produktów leczniczych (zmieniająca Dyrektywę
2004/24/EC)
Aspekty pozytywne
Dyrektywa dotycząca tradycyjnych ziołowych produktów
leczniczych (Traditional Herbal Medicinal Products Directive
WI
CEJ INFORMACJI
- THMPD) jest pod-Dyrektywą obejmującej wszystko Dyrektywy
Alliance for Natural Health
HMPD i stanowi w rzeczywistości szybką ście\
kę re\
imu The Atrium
Curtis Road, Dorking
licencjonowania leków. Oznacza, to \
e rozbudowany system
Surrey RH4 1XA, United Kingdom
testów bezpieczeństwa i efektywności wymagany dla
tel [phone]
konwencjonalnych leków, jest omijany dla produktów
fax [phone]
uprzywilejowanych, na podstawie dowodów ich bezpiecznego
e-mail: [e-mail]
stosowania (reguła 30 lat), z czego 15 lat w Europie. Poza
faktem, \
e ww dyrektywa zmienia licencjonowane produkty
www.anhcampaign.org (English)
ziołowe w  produkty medyczne i tym samym dopuszcza
www.naturalnenielegalne.pl (polski)
stosowanie oświadczeń dot. właściwości zdrowotnych, niewiele
e-mail: [e-mail]
dobrego mo\
na powiedzieć o THMPD.
www.stopcodex.pl (polski)