Jeśli cudzoziemiec
Od czego zacząć? Co może inspektor?
to zezwolenie
Przyjmując do pracy za robkowej osobę fi - Podczas kontroli inspektor pracy ma prawo do: Jeśli chcesz za
trudnić cudzoziemca spoza
zyczną, powinieneś zawrzeć z nią pisemną swobodnego wstępu na teren kontrolo- kraju członkowskiego Unii Eu ropejskiej lub
umowę. wanej firmy o każdej porze dnia i nocy, Europejskiego Ob szaru Go spodarczego,
sprawdzania tożsamości osób wykonu- musisz przed tem uzyskać dla niego zezwo-
Pamiętaj!
jÄ…cych pracÄ™ lub przebywajÄ…cych na te- lenie na pracÄ™ na terytorium Polski. Zezwo-
Niepotwierdzenie umowy o pra cÄ™
renie zakładu pracy, lenie wydaje wo jewoda właściwy ze wzglę
-
na piśmie  najpóz
niej w dniu rozpo-
żądania od ta kich osób oświad czeń du na siedzibę pracodawcy, po złożeniu od-
częcia pracy  jest wykroczeniem ka -
w sprawie legalności za trudnienia oraz powiedniego wniosku wraz z wymaganymi
ranym grzywną nawet do 30 000 zł.
ich przesłuchiwania. załącznikami.
Pamiętaj, że wykonywanie pracy przez cu -
Jeśli kontrola wykaże, że pracodawca zatrud-
Niezależnie od tego, czy powierzasz pracę
dzoziemca musi być zgodne z deklarowanym
niał nie legalnie, in spektor pra cy ko rzysta
na podstawie umowy o pracę, czy umów cy-
celem pobytu na terytorium Polski.
z następujących uprawnień:
wilnoprawnych, np. umowy zle cenia lub
o dzie ło, masz także obowiązek: kieruje wniosek do sądu o ukaranie oso-
UWAGA!
pobrania od osoby przyjmowanej do by odpowiedzialnej za popełnienie wy -
Wymóg nie dotyczy cudzoziemców z krajów
pracy pisemnego oświadczenia o pozo- kroczenia, a w niektórych przypadkach
członkowskich Unii Europejskiej oraz Euro-
stawaniu lub niepozostawaniu w re je- może nałożyć mandat karny,
pejskiego Obszaru Gospodarczego.
strze bezrobotnych, sporzÄ…dza wy stÄ…pienie po kontrolne,
zawiadomienia właściwego powiatowe- w którym zo bowiązuje pra codawcę
go urzędu pra cy  napiśmie, w terminie do usunięcia stwierdzonych nieprawi-
do 5 dni  o zatrudnieniu lub powierze- dłowości,
niu innej pracy zarobkowej osobie zare- zawiadamia właściwy organ, np. ZUS
jestrowanej jako bezrobotna,  o naruszeniu przepisów w zakresie
zgłoszenia oso by przy jętej do pra cy ubezpieczeń spo łecznych, Urząd Kon -
 wciągu 7 dni  do ubezpieczenia spo- troli Skarbowej  przepisów prawa po -
łecznego w ZUS (chyba że nie podlega datkowego, Straż Graniczną lub wo je-
ona temu ubezpieczeniu). wodę  przepisów o cudzoziemcach itd.
Typowym dokumentem, któ legalizuje po -
ry
byt cudzoziemca na terytorium RP w zwiÄ…zku
Od 1 lipca 2007 r. kontrole legalności zatrudnienia
z wykonywaniem pracy, jest wiza pobytowa
wszystkich osób pracujących na terytorium Polski, w tym cudzoziemców,
krajowa o symbolu D 08 (wiza z prawem do
przeprowadzają inspektorzy Państwowej Inspekcji Pracy.
wykonywania pracy).
Jak uzyskać zezwolenie?
Kiedy możesz zatrudnić cudzoziemca bez zezwolenia?
Aby dostać zezwolenie na pracę dla cudzo- Bez zezwolenia na pracę możesz zatrudniać Bez zezwolenia na pracę możesz także za-
ziemca, musisz przebyć 4-etapową procedurę: cudzoziemca: trudnić cudzoziemca posiadającego np.:
z kraju członkowskiego Unii Eu ropej-
status uchodz
cy nadany w RP,
1. Zgłaszasz ofertę do powiatowego
skiej, czyli:
zezwolenie na osiedlenie siÄ™ w Polsce,
urzędu pracy oraz do systemu wymia-
Austrii, Belgii, Danii, Fin landii, Francji,
ny in formacji Europejskich Służb Za - zezwolenie na pobyt rezydenta długo-
Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Luk-
trudnienia (EURES), da jesz ogłosze- terminowego Wspólnot Eu ropejskich
semburga, Niemiec, Portugalii, Szwecji,
nia w prasie, Internecie itp. wRP,
Wielkiej Bry tanii i Ir landii Pół nocnej,
ważną Kartę Polaka,
Pierwszeństwo w podjęciu pracy na stanowi-
WÅ‚och, Cypru, Czech, Estonii, Litwy, A
o-
sku oferowanym cudzoziemcowi majÄ… Polacy
zgodÄ™ na pobyt tolerowany,
twy, Mal ty, Słowacji, Słowenii, Węgier,
i obywatele pozostałych krajów Unii Europej-
a także korzystającego z ochrony cza-
Rumunii, Bułgarii,
skiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodar-
sowej.
oraz Europejskiego Obszaru Gospodar-
czego. Jeśli nie skorzystają, starosta potwier-
Bez zezwolenia możesz również za trudniać
czego, tj. wszystkich wymienionych wy-
dzi to w postaci opinii.
obcokrajowców wymienionych w rozporzą-
żej, a także Islandii, Norwegii, Liechten-
dzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej
2. Składasz wniosek o wydanie zezwole-
steinu i dodatkowo Szwajcarii.
z 30 sierpnia 2006 r. w sprawie wykonywania
nia na pracÄ™.
Obywatela Ukrainy, Bia Å‚orusi bÄ…dz
Rosji
pracy przez cudzoziemców bez konieczności
Wniosek składa się do wo jewody (w wo je-
masz prawo zatrudnić bez zezwolenia, jeśli:
uzyskania zezwolenia na pracÄ™ (Dz. U. nr 156,
wództwie mazowieckim wy jątkowo do WUP
wystawisz mu pisemne oświadczenie
poz. 1116 ze zm.).
w Warszawie). Do Å‚Ä…czasz do nie go m.in.
o zamiarze powierzenia wykonywania
wspomnianÄ… opi niÄ™ sta rosty oraz wno sisz
pracy oraz zarejestrujesz je w powiato-
Ważne!
opłatę: 50 zł  za zezwolenie na okres do
wym urzę dzie pra cy, wła ściwym ze
Od 29 marca 2008 r. obowiÄ…zuje ustawa z dnia
3 miesięcy, 100 zł  na okres powyżej 3 mie-
względu na siedzibę firmy,
7 września 2007 r. o Karcie Polaka (Dz. U. Nr 180,
sięcy. Najpierw otrzymasz tzw. przyrzeczenie
na podstawie oświadczenia cudzozie-
poz. 1280). Karta ta jest dokumentem potwierdza-
wydania zezwolenia.
miec uzy ska we wła ściwym pol skim
jącym przynależność do narodu polskiego, przy-
3. Cudzoziemiec legalizuje pobyt.
konsulacie wizÄ™ z prawem do wykony-
znawanym przez konsula cudzoziemcowi dekla-
Na podstawie przy rzeczenia obcokrajowiec
wania pracy (o symbolu D08),
rującemu przy należność do na rodu pol skiego
uzyskuje wi zÄ™ z prawem do wy konywania
okres wykonywania pracy przez dane-
i spełniającemu inne wa runki określone w usta -
pracy (o symbolu D 08) lub zezwolenie na za-
go cudzoziemca na podstawie oświad-
wie. Posiadacz ważnej Karty Polaka ma prawo do
mieszkanie na czas oznaczony.
czenia nie prze kroczy 6 mie sięcy
podjęcia pracy na terytorium Polski bez uzyska-
4. Wojewoda wydaje zezwolenie na pracę. w ciągu kolejnych 12 miesięcy.
nia zezwolenia wojewody.
Jeśli zatrudniasz nową osobę, przygotuj umowę o pracę i zgłoś pracownika do ZUS-u
Od osoby, którą przyjmujesz do pracy zarów- Nie mo żesz wów czas pod pisać z nim
UWAGA!
no na podstawie umowy o pracę, jak i umów umowy cywilnoprawnej  np. umowy zle -
W razie stwierdzenia podczas kontroli, że np.
cywilnoprawnych, powinieneś ode brać pi- cenia, umowy o dzie ło czy umowy agen -
nie zgłoszono do ZUS osoby obowiązkowo
semne oświad czenie o pozostawaniu lub cyjnej.
podlegajÄ…cej ubez pieczeniu spo Å‚ecznemu,
niepozostawaniu w rejestrze bezrobotnych. Umowę o pracę masz obowiązek zawrzeć
inspektor pracy powiadamia o tym Zakład
w formie pisemnej. Powinieneś podpisać
Gdy z oświadczenia wynika, że dana oso-
Ubezpieczeń Spo łecznych. Kon sekwencją
ją z pracownikiem najpóz
niej w dniu roz -
ba jest za rejestrowana jako bez robotna,
tego może być skierowanie przez ZUS wnio-
poczęcia pracy.
masz obowiązek zawiadomić w formie pi-
sku o ukaranie do sądu i grzywna do 5 000 zł.
Pracownik (czy li osoba za trudniona w ra -
semnej, w okresie do 5 dni, właściwy po-
mach umowy o pra cę) musi przejść
wiatowy urzÄ…d pracy o powierzeniu jej pra-
wstępne badania lekarskie zanim przystą-
cy zarobkowej.
Do ubezpieczeń społecznych musisz zgłosić
pi do pracy. Masz obowiązek pokryć kosz-
osoby, które w Twojej firmie pracują na pod-
ty tych badań.
UWAGA!
stawie:
Przed dopuszcze-
Powierzenie wykonywania pracy zarobkowej
umowy o pracÄ™,
niem do pracy
bezrobotnemu bez powiadomienia o tym
musisz także
umowy zlecenia,
właściwego powiatowego urzędu pracy pod-
zapewnić
innych umów o świad czenie usług,
lega ka rze grzywny od 3 000 do 5 000 zł.
pracownikowi
do których stosuje się przepisy Kodek-
O grzywnie orzeka sÄ…d na wniosek inspekto-
wstępne przeszko-
su cywilnego o zleceniu,
ra pracy. Unikniesz kary, jeżeli spełnisz obo-
lenie w zakresie bhp.
umowy agencyjnej.
wiązek zawiadomienia najpóz
niej w przed
-
dzień kontroli.
Zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych do-
konujesz w terminie 7 dni od dnia, w którym
UWAGA!
dana osoba stała się pracownikiem, zlecenio-
Jeśli kandydat złoży fałszywe oświadcze- Za zawarcie umowy cywilnoprawnej w wa -
biorcÄ… czy agentem w Twojej firmie.
nie i przez to nie zawiadomisz urzędu pra- runkach, w któ rych powinna być nawiąza-
cy, nie ponosisz odpowiedzialności. Chro- na umowa o pracę, brak pisemnej umowy
Jeśli za trudniasz uczniów gimnazjów, szkół
ni Cię treść uzyskanego oświadczenia. o pracę, dopuszczenie pracownika do pracy
ponadgimnazjalnych, po nadpodstawowych
bez wymaganych badań lekarskich lub szko-
Jeżeli pra ca bę dzie wy konywana pod lub studentów do ukończenia 26 lat  w ra-
leń bhp in spektor pra cy mo że na łożyć
Twoim kie rownictwem oraz w wy zna- mach umowy zlecenia, innej umowy ob jętej
na pracodawcę mandat od 1 000 do 2 000 zł,
czonym przez Ciebie miejscu i czasie, przepisami Kodeksu cywilnego o zleceniu
a sÄ…d grodzki na wniosek inspektora ma pra-
musisz nawiązać z za trudnionym umowę bądz
umowy agencyjnej, nie masz obowiÄ…zku
wo orzec grzywnę do 30 000 zł.
o pracę. zgłaszania ich do ubezpieczeń społecznych.
Nielegalnie zatrudnienie Więcej informacji
to strata pieniędzy na temat:
Powierzenie wy konywania pra cy cu dzo- kontroli legalności zatrudnienia  na
ziemcowi bez zezwolenia na pracÄ™ lub na www.pip.gov.pl,
innym stanowisku albo na innych wa
run-
ubezpieczeń społecznych  na
kach niż okre ślone w ze
zwoleniu, na raża
www.zus.pl,
pracodawcę na grzywnę od 3 000 do 5 000 zł.
zatrudniania cudzoziemców w Polsce 
Nakłada ją sąd grodzki  na wniosek inspek-
www.mpips.gov.pl oraz
tora pracy.
www.migracje.gov.pl,
Dodatkowo pra -
procedury wydawania zezwoleń na pra-
codawca ponosi
cę cudzoziemców i legalizacji ich poby-
koszty wydalenia
tu na terytorium Polski 
nielegalnie pra -
cujÄ…cego cudzo-
www.wup.mazowsze.pl,
ziemca z te
ryto-
www.mazowieckie.pl,
rium Polski.
www.katowice.uw.gov.pl,
Karze grzywny
www.poznan.uw.gov.pl,
 od 1 000
www.uw.lodz.pl
do 5 000 zł 
oraz na stronach internetowych pozostałych
podlega też
urzędów wojewódzkich.
cudzoziemiec.
UWAGA!
Gdy kontrola Państwowej Inspekcji Pracy wy-
kazała na ruszenie przepisów o za trudnianiu
cudzoziemców, a od da ty sporządzenia pro -
tokołu kontroli nie upłynął rok, wojewoda od-
mawia wydania zezwolenia na pracÄ™ jakich-
kolwiek cudzoziemców, któ rych nieuczciwy
pracodawca chciałby w tym okresie za trud-
nić. Od rzuca wtedy również wnioski o prze -
dłużenie wcześniej wydanych zezwoleń.
Copyright
Główny Inspektorat Pracy 2008
©