Outsourcing w działalności banku - Sciaga.pl http://www.sciaga.pl/tekst/49123-50-outsourcing_w_dzialalnosci_banku
Student Ekonomiczne Finanse Bankowość Prace
Autor: asinger Dodano: 2006-03-21
12 ocen 0 załączników 1 komentarz 0 dodatków
MATURA 2011! Nie stój, tylko się Stestuj!
zarządzanie w Szczecinie?
SPIS TREŚCI
1. Outsourcing  moda czy trend.
2. Outsourcing  klient a firmi umieszczanych tekstów, grafik oraz komentarzy pochodzących od użytkowników serwisu.
a.
Serwis Sciaga.pl nie odpowiada za treśc
3. Modele outsourcingu.
4. Outsourcing pracowników.
5. Outsourcing w bankowości.
6. Tajemnica bankowa i ryzyko.
7. Umowa o świadczenie usług.
8. Prawne aspekty outsourcingu.
1. Outsourcing  moda czy trend.
Outsourcing to ostatnio jeden z "dyżurnych" tematów dyskusji w fachowej prasie, na seminariach lub
konferencjach. Najczęściej rozpatrywany jest w kontekście możliwych usprawnień pewnych obszarów
działalności przedsiębiorstw czy urzędów.
W kuluarowych rozmowach klienci często przyznają się do wątpliwości: czy outsourcing nie okaże się jedynie
przemijającym epizodem w dyskusji nad metodami efektywniejszego funkcjonowania dużych firm? Decyzja o
zastosowaniu outsourcingu ma wagę strategiczną i wymaga niejednokrotnie dużego wysiłku by przekonać
własną organizację co do jej słuszności. Czy warto kruszyć kopie?
Odpowiedz
na to pytanie jest prostsza niż by się mogło wydawać. Z perspektywy kilkunastu lat jakie minęło od
publikacji przez Prahalada i Hamela ich głośnego artykułu "The Core Competence of the Corporation" zasada,
według której firma ma największe szanse osiągnięcia sukcesu jeśli skoncentruje się na tym co jest jej
głównym obszarem kompetencji, nic nie straciła na aktualności. Outsourcing informatyczny nie jest
nowatorskim rozwiązaniem. Jest jedynie nowym narzędziem umożliwiającym efektywne realizowanie takich
działań, które nie stanowią specjalności firmy.
Outsourcing informatyczny, jak większość narzędzi, może być użyty w różnej formie i w różnym zakresie. Z
pewnością jednak jest nie tyle doraz
nym rozwiązaniem pojawiającego się w danym momencie problemu ile
rozwiązaniem długofalowym. Od sposobu jego wprowadzenia, postawionych celów i konsekwencji stosowania
zależy efekt finalny. Uleganie modzie poprawia samopoczucie, ale z pewnością nie oszczędza portfela.
1 z 8 2011-04-13 13:19
Outsourcing w działalności banku - Sciaga.pl http://www.sciaga.pl/tekst/49123-50-outsourcing_w_dzialalnosci_banku
Tymczasem dobrze dobrany zakres outsourcingu może przynieść znaczące oszczędności. Zależnie od
konkretnej sytuacji może odciążyć wewnętrzne służby od działań związanych z eksploatacją systemu i w ten
sposób umożliwić zajęcie się przygotowaniem nowych rozwiązań. Może też wzmocnić firmę w przygotowywaniu
oprogramowania dostosowanego do indywidualnych potrzeb.
2. Outsourcing  klient a firma.
U podstaw decyzji o skorzystaniu z outsourcingu zwykle leży kilka podstawowych powodów. Albo firma nie ma
umiejętności niezbędnych do wykonania danej funkcji, albo chce obiżyć koszty. Bywa, że przedsiębiorca chce
poprawić jakość danej funkcji biznesowej lub chce skoncentrować się na strategii, zarządzaniu i nie myśleć o
dodatkowych obowiązkach.
Kluczowym momentem decydującym o powodzeniu outsourcingu jest wybór firmy - zleceniobiorcy i podpisanie
umowy outsourcingowej, bowiem zagrożenia związane z outsourcingiem są przede wszystkim związane z
wyborem partnera i ułożeniem sobie z nim odpowiednich relacji. Odpowiednie sformułowanie oczekiwań w
stosunku do firmy outsourcingowej oraz stopień spełnienia tych oczekiwań powinny być absolutnym kryterium
w procesie wyboru partnera. W każdym przypadku firma outsourcingowa powinna wykazać się odpowiednimi
zasobami i umiejętnościami niezbędnymi do wypełnienia powierzonego działania.
Nie od rzeczy jest sprawdzenie referencji od dotychczasowych klientów firmy, obszaru realizowanych usług,
stopnia zadowolenia ze współpracy itp. Proces wyboru partnera, zależnie od złożoności funkcji, która ma
zostać przekazana w outsourcing, może trwać nawet kilka miesięcy. Podczas wyboru partnera niezbędne jest
również sprawdzenie jego sytuacji finansowej i prognoz na przyszłość. Pogorszenie jego kondycji czy wręcz
upadek firmy świadczącej usługi outsourcingowe może mieć dla jej klientów bardzo poważne konsekwencje.
Należy pamiętać, iż każde niedopatrzenie na etapie wybory może skutkować problemami w póz
niejszych
etapach współpracy - to tak jak z małżeństwem - zły wybór partnera sprawia, że dalsze pożycie nie układa się
tak, jak to sobie wyobrażali narzeczeni.
Bardzo ważnym elementem jest kontrakt - umowa outsourcingowa. To właśnie ona, a raczej jej niedoskonałość,
np. nieuregulowanie pewnych aspektów współpracy i wzajemnego swiadczenia usług, są częstą przyczyną
zagrożeń związanych z outsourcingiem.
Najczęściej spotykantym zagrożeniem jest jednak rozbieże rozumienie praw i obowiązków każdej ze storn. Im
bardziej skomplikowana funkcja biznesowa została oddana w outsourcing, tym więcej w umowie powinno się
znalez
ć szczegółów opisujących wzajemne relacje zarówno w sytuacjach standardowych, jak i wyjątkowych,
wymagających odrębnej ścieżki postępowania.
3. Modele outsourcingu.
Zlecenie funkcji ma miejsce wtedy, gdy angażuje się zewnętrzne firmy do wykonywania działań, które dotąd
wykonywał zewnętrzny dział przedsiębiorstwa. Do tej pory najczęściej dotyczyło to sprzątania i żywienia, były
więc to usługi pomocnicze, ostatnio zaś zaczyna obejmować konserwacje budynków i inne czynności, łącznie
określane jako zarządzanie nieruchomościami.
Na początku podejście to polegało na wynajęciu zewnętrznej firmy, która miała wykonywać daną funkcję, a
kontrakt skupiał się raczej na samych czynnościach a nie rezultatach. Oznaczało to, że umowy były dość
często z
le sformułowane, a osoby zajmujące się ich egzekwowaniem nie mogły zrozumieć, dlaczego jakość
usługi jest zła, zwłaszcza wtedy, gdy główną przyczyną zawarcia kontraktu była redukcja kosztów, jeśli
natomiast nacisk był położny na obniżkę kosztów i na czynności, a nie rezultaty, zaczynała się tworzyć
łamigłówka nie do rozwiązania. Jedynym dostępnym sposobem poprawy jakości było zwiększenie zakresu tych
czynności. To oczywiście wiąże się z większymi kosztami. Umowy zawierane w taki sposób uświadomiły
konieczność stosowania bardziej wyszukanej metody zlecania i usług.
Zaczął więc powstawać outsourcing usługi.
Przyczyn dla których organizacje decydują się na outsourcing jest bardzo wiele. Najczęstsze z nich to:
1. Obniżka kosztów,
2. Poprawa jakości usług,
3. Zdobycie dostępu do wiedzy trudnej do uzyskania, zwłaszcza w zakresie takich sytuacji jak technologie
informacyjne, które wymagają nieustannego rozwoju i szkolenia,
4. Wykorzystanie oszczędności z tytułu efektów skali,
5. Korzystanie ze zdolności do inwestowania innych firm,
6. Uzyskanie możliwości całkowitego skupienia się na podstawowej działalności firmy.
Sukces outsourcingu wymaga ścisłego ustalenia, która z tych przyczyn jest najpilniejsza. Aby zdecydować się
czy wybierzemy outsourcing czy też zlecenie najpierw musimy określić co chcemy osiągnąć.
Wybierając outsourcing trzeba skupić się na sprecyzowaniu wymagań i miar wyników, które będą
obowiązywać dostawcę. Dla wielu firm to zadanie może być trudne do wykonania. Grupa, która może podjąć
się zdefiniowania potrzebnych wyników to personel i menedżerowie obecnie zaangażowani w wykonywanie tej
2 z 8 2011-04-13 13:19
Outsourcing w działalności banku - Sciaga.pl http://www.sciaga.pl/tekst/49123-50-outsourcing_w_dzialalnosci_banku
funkcji lub usługi. Mogą się jednak pojawić pewne problemy.
Po pierwsze, może być im trudno myśleć obiektywnie o rezultatach własnej pracy, a po drugie, są to często
właśnie te osoby, których miejsca pracy, przyszłość i emerytury są zagrożone z powodu wprowadzenia
nowego projektu. Jeśli dostawca zaproponuje jakiś inny sposób osiągnięcia tego samego rezultatu,
dotychczasowi wykonawcy mogą to odebrać jako krytykę pod swoim adresem. Myślą oni następująco iż:
a) jeśli można lepiej wykonać te czynności, to znaczy że obecnie personel z
le pracuje,
b) do tej pory oceniono nas w miarę dobrze i nie było krytyki pod naszym adresem,
c) wynika z tego, że nasze działanie jest poprawne,
d) możemy powiedzieć dostawcy, aby robił wszystko tak jak my, wtedy firma będzie zadowolona z dobrej
jakości usługi,
e) jeżeli mamy powiedzieć dostawcom, żeby coś robili inaczej niż my do tej pory, znaczyłoby to, że my nie
byliśmy w porządku,
f) dostawcy nie mogą być lepsi od nas, ponieważ tylko my znamy menedżerów i personel, oczekiwania ludzi.
A więc przewidywane korzyści, które skłoniły nas do wyboru outsourcingu, uzyskanie efektu skali, redukcja
kosztów, zdobycie wiedzy, mogą stanąć pod znakiem zapytania, jeżeli wymagania i miary nie zostaną
zdefiniowane z uwzględnieniem rezultatu końcowego.
Outsourcing usługi wymaga zidentyfikowania potrzeby zmiany, której nie jesteśmy w stanie przeprowadzić,
zdefiniowania wymagań z uwzględnieniem rezultatów czy wyników końcowych oraz pozostawienia dostawcom
wolnego wyboru, jak chcą osiągnąć te wyniki. Ważne jest również bardzo precyzyjne rozumienie sposobu
funkcjonowania firmy w nowej sytuacji, kiedy tym co było dotąd uznawane za  nasze własne , będzie zarządzał
zewnętrzny dostawca.
Granice tej nowej relacji oraz jej definicja są określone przez kontrakt. Każda ze stron wyznacza menadżera
odpowiedzialnego za tę umowę, który dba o realizację postanowień i dobry przebieg kontaktów.
4. Outsourcing pracowników.
Tego rodzaju podejście może być również interesujące dla części pracowników chcących popróbować swoich
sił w różnych miejscach i na różnych stanowiskach, a jednocześnie mieć stałą pracę. Zatrudnianie
pracowników tymczasowych przestało już być domena tylko wielonarodowych koncernów. Korzyści płynące z
tej formy zatrudnienia dostrzegli już również właściciele małych i średnich firm.
Rynek pracy tymczasowej rośnie zdecydowanie każdego roku. Jego rozwojowi pomaga trend w zarządzaniu
polegający na unikaniu zatrudniania zbyt wielu pracowników na stałe i koncentracji na kwestiach związanych z
zarządzaniem. W ciągu trzech lat klient może zatrudnić pracownika tymczasowego maksymalnie na 12
miesięcy. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy pracownik tymczasowy wykonuje pracę, należącą do obowiązków
nieobecnego pracownika klienta. Wtedy pracownik tymczasowy może pracować w jednej firmie nawet 3 lata.
Decyzja o skorzystaniu z pracowników tymczasowych przynosi firmom korzyści. Pozwala na zmniejszenie
kosztów, a także ułatwia zarządzanie organizacją, która zatrudnia mniejszą liczbę stałych pracowników.
Pozwala to więc między innymi na uniknięcie biurokracji związanej z opłaceniem wszelkich składek i
ubezpieczeń. Skorzystanie z outsourcingu daje niezwykłą elastyczność w nawiązywaniu i rozwiązywaniu umów
z pracownikami, umożliwia ograniczenie formalności oraz biurokracji, powoduje wyeliminowanie czynników
podnoszących koszty zatrudnienia, wpływa na minimalizację kosztów przyrostu zatrudnienia, eliminuje obsługę
kadrowo-płacową zatrudnionych pracowników, pozwala zachować obecny stan zatrudnienia w sytuacji
krótkotrwałego przestoju w produkcji. W momencie, gdy praca, dla której wykonania sprowadzono pracownika
tymczasowego jest skończona, osoba ta może po prostu zakończyć swoje relację z firmą, dla której przez jakiś
czas pracowała.
Korzystanie z usługi pracy tymczasowej jest również sprawdzającym się rozwiązaniem w okresach nasilenia
produkcji, w przypadku potrzeby zastąpienia etatowego pracownika, wykonywaniu prac powodujących dużą
rotację pracowników, prowadzeniu okolicznościowych akcji promocyjnych, wykonywaniu specyficznych prac
związanych z nieustannym wahaniem poziomu zatrudnienia, a także na okresie próbny przy zatrudnianiu
nowego pracownika na etat.
Praca tymczasowa to nie tylko rozwiązanie dla kasjerek w hipermarketach czy osób rozkładających towary na
półkach. W ten sposób zatrudniani są już na świecie pracownicy biurowi, wysokiej klasy doradcy, a nawet
osoby z najwyższych szczebli kierowniczych. W ramach leasingu pracowniczego najczęściej poszukiwani są
jednak pracownicy w charakterze recepcjonistów, sekretarek, osób do najprostszych prac biurowych oraz
osób wspierających produkcję i prace magazynowe. Poszukiwani są też kasjerzy, tłumacze, asystentki,
operatorzy komputera, pomoce w dziale obsługi klienta, pomoce w dziale finansowo-księgowym,
wykwalifikowani informatycy i wykwalifikowani księgowi.
Rozwiązanie takie ma jednak swoje minusy. W przypadku złego traktowania pracownika tymczasowego w
miejscu pracy, zatrudniająca go firma może mieć znaczne zahamowania przed podjęciem jego obrony, co może
skończyć się utrata klienta, czego nikt nie lubi. Gdy pracownik nie jest wynajmowany innym firmom nie
otrzymuje on żadnych zarobków. Pracodawcy trudno jest z kolei wymagać, aby pracownik tymczasowy czuł się
3 z 8 2011-04-13 13:19
Outsourcing w działalności banku - Sciaga.pl http://www.sciaga.pl/tekst/49123-50-outsourcing_w_dzialalnosci_banku
równie mocno związany z firmą, jak osoby pracujące w niej na stałe.
5. Outsourcing w bankowości.
Outsourcing w działalności banków można kwalifikować według różnych kryteriów. Jednym z nich jest podział
na czynności związane z działalnością banków jako przedsiębiorców w rozumieniu ustawy - Prawo działalności
gospodarczej oraz związane z działalnością banków, jako szczególnych przedsiębiorców, działających na
podstawie ustawy Prawo bankowe i uznawanych za podmioty zaufania publicznego.
Ten drugi zakres działalności jest podstawą do wyodrębnienia z katalogu przedsiębiorców kategorii  banki .
Istnienie takiego rozróżnienia jest związane z podziałem działalności w odniesieniu do zakresu funkcjonowania
banku. Bank jako przedsiębiorca wykonuje różne czynności, przykładowo są one związane z :
- szeroko rozumianą opieką socjalną pracowników,
- kształceniem personelu,
- korzystaniem ze środków transportu,
- prowadzeniem działalności marketingowej i reklamowej,
- utrzymaniem porządku, czystość w swojej siedzibie, oddziałach i filiach,
- dokonywaniem zakupów materiałów niezbędnych do wykonywania pracy przez zatrudnione osoby.
- świadczeniem usług,
W ostatniej kategorii należy wyodrębnić usługi, które można zakwalifikować do czynności bankowych w
rozumieniu ustawy - Prawo bankowe. To właśnie świadczenie tych czynności decyduje o tym, czy dany
przedsiębiorca jest bankiem czy nim nie jest.  Wyoutsourcingowanie wszystkich czynności bankowych
mogłoby doprowadzić do sytuacji, że bank nie byłby bankiem. Dlatego też należy dokładnie analizować proces
outsourcingu elementów działalności bankowej. Czynności bankowe są podzielone na 2 rodzaje:
1. subiektywne - są czynnościami, które nie są zastrzeżone wyłącznie dla banków i są uznane za bankowe
tylko w przypadku, gdy wykonuje je bank,
2. obiektywne - których wykonanie jest zastrzeżone wyłącznie dla banków, są one czynnościami bankowymi ze
swej natury.
Wobec czego powstaje pytanie o czynności bankowe. Można wobec czego przyjąć, że czynność bankowa
składa się z czynności faktycznej a także ze stosunku prawnego. Stroną stosunku prawnego przy czynności
bankowej może być wyłącznie bank. Wobec czego w tej sferze czynności bankowej wykorzystanie podmiotu
zewnętrznego ograniczałoby się wyłącznie do pośredniczenia przy zawieraniu umów w imieniu lub na rzecz
banku.
Mówiąc natomiast o czynnościach faktycznych, które są wykonywane w trakcie realizacji czynności
bankowych, to wydaje się, że mogą one być zlecane podmiotom trzecim. Kluczowe pytanie, na które w tym
momencie trzeba odpowiedzieć to jak ocenić, które czynności faktyczne bank może zlecić podmiotowi
trzeciemu, a które powinien wykonywać wewnątrz struktury banku.
Istotą czynności bankowych jest to, iż ryzyko związane z ich wykonywaniem obciąża środki zdeponowane
przez klientów. Odpowiedzialność za to ryzyko ponosi bank a nie klient. Można zatem przyjąć, że bank nie
powinien przekazywać na zewnątrz czynności faktycznych, które wiązałyby się z podejmowaniem decyzji
mających wpływ na ryzyko podejmowane przez bank.
Nie powinno wiec dziwić zainteresowanie nadzoru bankowego zagadnieniem ryzyka związanego z działalnością
banków, który w tym zakresie korzysta z doświadczeń zagranicznych. Przed wejściem w życie znowelizowanej
ustawy - Prawo bankowe, środowisko bankowe zaproponowało, aby bank mógł powierzyć, w drodze umowy
zawartej na piśmie, innej osobie mającej siedzibę na terytorium Polski, wykonywanie czynności bezpośrednio
związanych z prowadzeniem działalności bankowej. Bezwarunkowe była jednak konieczność podania osoby,
która wykonuje czynności na zlecenie banku, Kontroli Komisji Nadzoru Bankowego. Zakres tej kontroli powinien
uwzględniać czynności niezbędne dla zapewnienie należytego wykonania umowy oświadczenie usług przez
outsoucera i zgodności z przepisami prawa.
Jednocześnie propozycja przepisu dotyczyła zapewnienia możliwości sprawowania kontroli nie tylko dla
nadzoru, ale przede wszystkim dla właściwych służb bankowych. W przedmiotowej umowie musiało być więc
zapewnione prawo banku do kontroli prawidłowego wykonania czynności przez osobę, której bank ją zlecił.
Środowisko bankowe proponowało wprowadzenie do ustawy przepisu zakazującego powierzania osobom
trzecim wykonywania takich czynności, które mogłyby spowodować zagrożenie utraty przez bank kontroli nad
podstawowymi rodzajami ryzyka związanego z prowadzoną działalnością. Prace, które były prowadzone nad
koncepcją uregulowania outsourcingu w ustawie - Prawo bankowe wskazuje, że nie należy wykluczać
możliwości zawarcia przez bank umowy, w ramach której bank korzystałby z outsourcingu świadczonego przez
osobę mającą siedzibę za granicą, albo umowy przewidującej, że powierzone czynności będę wykonywane za
granicą.
Środowisko bankowe uważało, że tego typu umowa musiałaby zostać poddana kontroli Komisji Nadzoru
Bankowego i dopiero po wyrażeniu przez organ nadzoru zgody, mogłaby wejść w życie. Wyraz
nie więc
proponowano wzmocnienie pozycji Komisji Nadzoru Bankowego.
4 z 8 2011-04-13 13:19
Outsourcing w działalności banku - Sciaga.pl http://www.sciaga.pl/tekst/49123-50-outsourcing_w_dzialalnosci_banku
Projektowane przepisy, które zmierzały do uregulowania outsourcingu, wyliczały sytuacje w których Komisja
mogła odmówić wydania zezwolenia, zaliczało się do nich:
- istnienie zagrożenia naruszenia informacji objętych tajemnicą prawnie chronioną,
- brak gwarancji kraju, w którym powierzone czynności mogą być wykonywane, że obowiązujące przepisy
uniemożliwiają Komisji Nadzoru Bankowego wykonywanie efektywnego nadzoru.
Szczególnym rodzajem outsourcingu jest powierzanie innym osobom wykonywanie czynności związanych z
prowadzeniem ksiąg rachunkowych banku. Uznając zasadność poddania kontroli podmiotów wykonujących na
zlecenie banku tę właśnie usługę, przyjęto propozycje konieczności uzyskania przez bank zgody Komisji
Nadzoru Bankowego na korzystanie z niej. Komisja Nadzoru Bankowego miałaby prawo odmowy udzielenia
zgody, gdy:
- istnieje zagrożenie bezpieczeństwa przetwarzanych danych,
- powierzenie wykonywania czynności może wpłynąć niekorzystnie na prowadzenie przez bank działalności,
- powierzenie wykonywania czynności może zagrozić ostrożnemu i stabilnemu zarządzaniu bankiem.
W trakcie przygotowywania propozycji zmian ustawy - Prawo bankowe, odniesiono się także do najbardziej
kontrowersyjnej sprawy a mianowicie do sprawy dotyczącej uczestniczenia klienta banku w procesie
korzystania przez bank z usług zleceniobiorców. Zgodnie z wypracowaną wstępną propozycją bank miałby
obowiązek wskazania w umowie z klientem wszystkich osób wykonujących czynności związane z realizacją tej
umowy, jeśli przy ich wykonywaniu uzyskiwałyby one dostęp do informacji chronionych tajemnicą bankową.
Bank musiałby też informować klienta o wszelkich zmianach w wykonywaniu tych czynności w trakcie realizacji
umowy. Jednocześnie zwiększyłyby się uprawnienia Komisji Nadzoru Bankowego.
Zgodnie z przygotowywanymi propozycjami bank musiałby zawiadamiać ją o zawarciu umowy outsourcingowej
a Komisja mogłaby żądać od banku:
1. Przedłożenia tekstu przedmiotowej umowy.
2. Złożenia wyjaśnień w sprawie realizacji przedmiotowej umowy.
Natomiast jeżeli wykonanie przedmiotowej umowy zagrażałby ostrożnemu i bezpiecznemu zarządzaniu bankiem
lub interesom klientów, Komisja Nadzoru Bankowego mogłaby nakazać bankowi zmianę lub rozwiązanie tej
umowy.
Zakres uprawnień Komisji Nadzoru Bankowego, tak jak w przypadku powierzania wykonania usług osobie
mającej siedzibę za granicą lub faktycznego wykonywania czynności za granicą, jest w tym zakresie bardzo
szeroki. Bardzo trudno jest zdefiniować pojęcie  zagrożenie ostrożnego i bezpiecznego zarządzania bankiem .
Należy jednak przyjąć, że byłaby to sytuacja nadzwyczajna, która wiązałaby się z zagrożeniem powstania
sytuacji kryzysowej w banku.
Wyjątkiem od tych zasad byłoby zlecanie przez banki czynności związanych z dochodzeniem należności oraz
świadczenia na rzecz banków usług przez adwokatów, doradców prawnych, tłumaczy przysięgłych i
rzeczoznawców majątkowych. W pierwszym przypadku propozycja wynika z konieczności doprecyzowania
istniejącej praktyki w zakresie windykacji wierzytelności, natomiast w zakresie podmiotowym odnosi się do
osób wykonujących zawód zaufania publicznego, działających na podstawie zasad określonych w ustawach
szczególnych.
Reasumując można stwierdzić, że nadzór bankowy powinien badać ryzyko operacyjne związane z działalnością
banków, ponieważ nieodpowiednie zarządzanie tym ryzykiem może zagrodzić bezpieczeństwu środków
gromadzonych na rachunkach bankowych. Nadzór w tym zakresie powinien być wykonywany bardzo
rozważnie. Chodzi o to, aby w umiejętny sposób wyznaczać granice dopuszczalnego ryzyka, tak aby z jednej
strony nie hamować rozwoju, ale z drugiej strony nie dopuścić do zbytniego narażania środków zgromadzonych
na rachunkach bankowych.
Wielu nadzorców dostrzegło ten problem i wydało stosowne dokumenty traktujące o outsourcingu działalności
bankowej. W niektórych krajach dokumenty te przybrały formę wiążących regulacji, a w niektórych jedynie
zalecanych praktyk.
6. Tajemnica bankowa i ryzyko.
W przypadku zlecenia przez bank pewnych czynności podmiotowi zewnętrznemu, często może się okazać, że
do wykonania tej usługi usługodawca będzie musiał wejść w posiadanie danych objętych tajemnica bankową.
Prawo bankowe, banki i osoby w nich zatrudnione oraz osoby, za których pośrednictwem bank wykonuje
czynności bankowe, są obowiązane zachować tajemnicę bankową, która obejmuje wszystkie wiadomości
dotyczące czynności bankowych i osób będących stroną umowy uzyskane w czasie negocjacji oraz związane
z zawarciem umowy z bankiem i jej realizacją, z wyjątkiem wiadomości, bez których ujawnienia nie jest możliwe
należyte wykonanie zawartej przez banku umowy. W przepisie w tym wymienione są trzy podmioty obowiązane
do zachowania tajemnicy bankowej. Są to banki, osoby w nich zatrudnione oraz osoby, za których
pośrednictwem bank wykonuje czynności bankowe. Omawiając zagadnienie tajemnicy bankowej w aspekcie
outsourcingu warto oddzielić dwa przypadki.
Pierwszy z nich to jest taka sytuacja, w których usługodawca inaczej zleceniobiorca wykonuje usługę
polegająca na pośredniczeniu w zawieraniu umów w imieniu na rzecz banku. Specyfikacja tej sytuacji polega
5 z 8 2011-04-13 13:19
Outsourcing w działalności banku - Sciaga.pl http://www.sciaga.pl/tekst/49123-50-outsourcing_w_dzialalnosci_banku
na tym, że to klient banku jest osobą przekazująca informacje objęte tajemnicą bankową, a decydując się na
współpracę z bankiem za pomocą pośrednika, akceptuje jego bezpośredni udział w wykonywaniu czynności
bankowych. Odmiennym przypadkiem będzie sytuacja, w której bank chce wykorzystać do wykonania
czynności bankowych osoby, które nie występują w charakterze pośrednika, ale zaangażowane są w etap
wykonania czynności bankowej, który wykracza poza płaszczyznę kontaktu klient - bank.
W tym przypadku to bank byłby podmiotem przekazującym informacje objęte tajemnicą bankową, jednak bank w
przeciwieństwie do klienta nie jest dysponentem. Przekazanie danych objętych tajemnicą bankową klientów do
usługodawcy będzie stanowiło w tym przypadku naruszenie tajemnicy bankowej, co jest zagrożone karą
grzywny do miliona złotych i karą pozbawienia wolności do 3 lat.
Prawo bankowe przewiduje wyjątki od zachowania przez bank tajemnicy bankowej, jednak żaden z tych
przepisów nie może być zastosowany w omawianej sytuacji. Rozwiązaniem może być wykorzystanie faktu, że
sam klient jest dysponentem informacji objętych tajemnicą bankową i ma on prawo upoważniać na piśmie bank
do przekazania określonych informacji wskazanej przez siebie osobie.
Warto zastanowić się nad tym przepisem. Przede wszystkim, należy uznać, że ze względu na fakt, iż zasada
zachowania tajemnicy bankowej jest fundamentalna dla systemu bankowego, wyjątki od niej ustawowo
określone, zgodnie z podstawowymi zasadami wykładni nie mogą być interpretowane rozszerzająco. Zgoda
taka musi być zatem
a. wydana na piśmie,
b. wskazywać konkretną zindywidualizowaną osobę,
c. określać, jakie informacje bank ma przekazać.
Komisja Nadzoru Bankowego za niedopuszczalne uznała również, umieszczanie w regulaminach i ogólnych
warunkach umów klauzul zezwalających na przekazywanie osobom trzecim informacji objętych tajemnicą
bankową. Taka praktyka została uznana za naruszenie przepisów bezwzględnie obowiązujących. Ponieważ
uzyskiwanie upoważnień od każdego klienta może być czasochłonne i kosztowne, rozwiązaniem może się
okazać opracowanie takiego systemu, który pozwoliłby na kodowanie danych w taki sposób, aby z jednej
strony byłoby użyteczne dla usługodawcy, a z drugiej aby nie były na tyle czytelne, żeby ich przekazanie
usługodawcy stanowiło naruszenie tajemnicy bankowej.
Przedstawione kwestie są związane z ryzykiem prawnym w outsourcingu. Znacząco rolę odgrywa też ryzyko
operacyjne.
Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego zdefiniował ryzyko operacyjne jako zagrożenie pośrednich lub
bezpośrednich strat związanych z:
1.niezaleznymi zdarzeniami zewnętrznymi,
2.osobami,
3.systemami,
4.niewłasciwie prowadzonymi lub błędnymi wewnętrznymi procesami.
Zgodnie z badaniami statystycznymi przeprowadzonymi przez Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego na
podstawie ankiet nadesłanych przez duże banki, ryzyko operacyjne wynosi 25 procent łącznego ryzyka
występującego w działalności bankowej.
Wydaje się, że zlecanie przez bank czynności podmiotowi trzeciemu będzie miało znaczenie tylko w niektórych
sytuacjach. Będą istotne tylko te czynności, których niewykonanie lub nieodpowiednie wykonanie, może mieć
wpływ na zwiększenie ryzyka w działalności bankowej. Czynnością istotną nie będzie na przykład sprzątanie
pomieszczeń bankowych czy prowadzenie stołówki. Natomiast czynnością istotną będzie przetwarzanie dla
banku danych przez podmiot zewnętrzny.
Kryterium, które może okazać się ważne i pomocne przy ocenie tego, czy wydzielenie danej czynności poza
bank jest istotne z punktu widzenia działalności bankowej, jest to, czy czynność zlecona jest czynnością, która
może być świadczona tylko dla banków, czy także dla innych podmiotów  niebankowych .
W przykładzie można podać, iż przetwarzanie danych związanych z dokonywaniem czynności bankowych
będzie usługą świadczoną tylko dla banków, natomiast konserwacja drukarek będzie usługą uniwersalną i
outsourcing tego typu usługi, co do zasady nie będzie w obszarze zainteresowania nadzoru bankowego.
Zarząd banku powinien mieć świadomość, że jest tak samo odpowiedzialny za czynności podane
outsourcingowi jak i za czynności wykonywane wewnątrz struktury banku i sprawować nadzór nad tymi
czynnościami. Dlatego też, powinny zostać stworzone odpowiednie procedury umożliwiające stały monitoring i
kontrole tych czynności. Przed podpisaniem umowy, na podstawie której zostaną zlecone dla usługodawcy
istotne czynności zarząd banku powinien zbadać, czy usługodawca daje rękojmię należytego długotrwałego,
pewnego wykonania powierzonych czynności. Zarząd powinien mieć pewność, że usługodawca jest
wypłacalny, w dobrej kondycji finansowej oraz że posiada odpowiednio wykwalifikowany personel
umożliwiający świadczenie usług na poziomie satysfakcjonującym bank i jego klientów.
Czynności podlegające outsourcingowi powinny podlegać kontroli wewnętrznej banku, podobnie jak czynności,
które są wykonywane w ramach struktury organizacyjnej.
Powinna być wyznaczona komórka organizacyjna odpowiedzialna za współpracę z usługodawcą, a w
szczególności za monitorowanie i kontrolę usługodawcy w zakresie świadczonych przez niego usług. Komórka
6 z 8 2011-04-13 13:19
Outsourcing w działalności banku - Sciaga.pl http://www.sciaga.pl/tekst/49123-50-outsourcing_w_dzialalnosci_banku
ta powinna informować zarząd banku o potencjalnych lub istniejących zagrożeniach dotyczących usługodawcy,
które mogłyby wpłynąć na pogorszenie poziomu lub zaprzestania świadczenia usług na rzecz banku.
Zarząd banku powinien ułożyć tak współpracę z usługodawcą, aby zapewnić natychmiastowy dostęp do
wszystkich informacji, jakie są potrzebne organom nadzorczym do sprawowania efektywnego nadzoru
bankowego, w tym dokumentację techniczną dotyczącą sposobu wykonywania czynności podlegających
outsourcingowi.
7. Umowa o świadczenie usług.
Niezwykle istotne znaczenie ma odpowiednie skonstruowanie umowy o świadczenie usług. Będzie bowiem ona
podstawą prawną współpracy banku ze zleceniobiorcą, ale jednocześnie powinna ona przewidywać
potencjalne problemy, które mogą się pojawić w trakcie tej współpracy i warunki ewentualnego pokrycia
kosztów, które na skutek nie wywiązywania się z umowy przez zleceniobiorcę powstały po stronie banku.
Nawet najlepiej skonstruowana umowa nie wyeliminuje ryzyka powstania strat, w tym niezwykle istotnego dla
banku ryzyka utraty reputacji, ale może zapewnić właściwe procedury współpracy zmniejszające ryzyko i
szybkie rozwiązanie postępowania dotyczącego ewentualnego odszkodowania.
Umowa między bankiem a usługodawcą powinna być w formie pisemnej w szczególności zawierać:
1. dokładnie ustalone i rozgraniczone zobowiązanie banku i usługodawcy,
2. uprawnienie banku do monitorowania i kontrolowania usługodawcy w zakresie wykonywanych dla banku
usług,
3. uprawnienie banku do wydawania usługodawcy poleceń w zakresie usług świadczonych na rzecz banku,
4. warunki wypowiedzenia umowy, które będą gwarantowały niezakłóconą działalność banku w przypadku
rozwiązania umowy,
5. postanowienia dotyczące odpowiedzialności usługodawcy względem banku w razie niewykonania bądz

wadliwego wykonania czynności,
6. postanowienie dotyczące nieprzewidzianych okoliczności mogących wpłynąć na ciągłość lub poziom
wykonywanych usług,
7. zobowiązanie usługodawcy do informowania banku o jakichkolwiek okolicznościach, które mogłyby mieć
niekorzystny wpływ na świadczone dla banku usługi,
8. wymagania dotyczące bezpieczeństwa, zgodnie z którymi usługodawca świadczy usługi.
Integralną cześć umowy powinny stanowić warunki wykonywania usług. Warunki te powinny być ustalone w
sposób szczegółowy, jak również wskazywać cechy ilościowe i jakościowe, na podstawie których będzie
możliwe zmierzenie i ocena dostarczonych przez usługodawcę usług.
Bardzo ważnym elementem w strukturze outsourcingu jest plan awaryjny, na wypadek zaprzestania
świadczenia usług przez usługodawcę. Zarząd banku musi by gotowy na taką ewentualność. Nietrudno sobie
wyobrazić jak zostałaby sparaliżowana praca banku w przypadku zaprzestania usług, chociażby w zakresie
przetwarzania danych. Brak alternatywnego centrum przetwarzania może w skrajnym przypadku, prowadzić
nawet do upadłości banku. Również outsourcing mimo skomplikowanych usług powinien mieć opracowany plan
awaryjny. Nawet jeśli zaprzestanie świadczenia danej usługi nie stwarza bezpośredniego zagrożenia dla
wypłacalności banku, bardzo często bank można narazić na utratę reputacji. Wiadomo, że w przypadku
instytucji zaufania publicznego, takie ryzyko nie może być bagatelizowane.
Szczegółowość takiego planu będzie różnoraka. Przy jego opracowywaniu powinny być brane pod uwagę dane
dotyczące:
1. renomy i kondycji finansowej usługodawcy,
2. tego, czy usługodawca świadczy usługi w kraju czy za granicą,
3. tego, czy usługodawca jest podmiotem zależnym w stosunku do banku, wydaje się, że w takich wypadkach
plan awaryjny mógłby się ograniczać do aspektów, które byłyby brane pod uwagę w sytuacji, gdyby bank sam
wykonywał daną czynność,
4. stopnia złożoności zleconej przez bank usługi,
5. liczby podmiotów świadczących tego typu usługi na rynku - w określonych przypadkach bank powinien mieć
zawarte umowy, które w sytuacjach awaryjnych pozwoliłby nawet na szybkie rozpoczęcia usług przez inny
podmiot.
Outsourcing w bankach może przynieść jak najbardziej duże korzyści, ale zawsze jest on związany z ryzykiem
utraty wpływu na czynności, które są niezbędne dla właściwego funkcjonowania banku.
8. Prawne aspekty outsourcingu.
Najczęstszą pułapką, jeżeli chodzi o negocjacje ceny, jest przyjęcie jednego sposobu płatności - stałej ceny za
7 z 8 2011-04-13 13:19
Outsourcing w działalności banku - Sciaga.pl http://www.sciaga.pl/tekst/49123-50-outsourcing_w_dzialalnosci_banku
jednostkę usługi lub produktu. Cena powinna tymczasem zależeć od struktury kosztów zleceniodawcy.
W przypadku gdy wzrośnie popyt na usługi, firma outsourcingowa z dużymi stałymi kosztami zarobi ogromne
pieniądze, jeżeli chodzi o zleceniodawcę straci duże pieniądze. Wówczas, gdy popyt na usługi spadnie, firmie
outsourcingowej może zagrozić bankructwo.
Gdy dostawca zakończy wdrożenie swojego rozwiązania, zazwyczaj zaczyna pobierać stałą stawkę za usługi
bieżące. Rozwiązanie takie jest dobre dla kupującego, gdy koszty wchodzące w skład ceny są raczej stałe.
Zleceniodawca zyskuje bowiem pewność jutra, nie martwi się o przyszłość.
Jeśli natomiast koszt surowców rośnie ( np.: cena ropy w wyniku wojny w Iraku), rośnie ryzyko upadku
dostawcy lub pogorszenie jakości usług. W takiej sytuacji warto rozważyć indeksowanie cen, co pozwala
reagować na czynniki na które dostawca nie ma wpływu. Ale są i takie, na które ma wpływ. Może np. podnosić
wydajność a oszczędnościami dzielić się z usługobiorcą. Aby zdopingować dostawcę do takich działań, można
w umowie zobowiązać partnera do stopniowego obniżania cen. Warto też oferować premię za terminowość,
udział procentowy w oszczędnościach, czy realizację umowy poniżej budżetu.
Inny rodzaj ryzyka ponoszonego przez nabywcę to utrata wypłacalności dostawcy. Jeżeli jego problemy
finansowe są poważne, powodujące zaprzestanie działalności, nabywca może znalez
ć się w sytuacji bez
wyjścia. Są przypadki, że sytuacje takie zdarzają się nagle, bez ostrzeżenia, wtedy mogą być poważne
konsekwencje dla nabywcy. Na przykład: jeżeli jednym z zadań kontrahenta jest obsługa listy płac, a
pracownicy stawiają warunek terminowych wypłat, straty mogą być nieodwracalne. Prawdopodobieństwo
likwidacji firm renomowanych, cieszących się poważaniem, o znanej na świecie marce, które są dostawcami
usług outsourcingowych, może się wydawać się bardzo małe.
W wypadku wszystkich innych usługodawców trzeba mieć na uwadze kilka istotnych spraw. Wiele dostawców
to spółki usługowe posiadające niewiele realnych środków trwałych. Całe ich aktywa to gotówka i przyszłe
należności z tytułu umów. Przeważnie są one tyle warte co klienci z jakimi są zawierane. Przepływy pieniężne
dostawcy są obarczone poważnym ryzykiem, jakie niesie możliwość utraty kilku większych kontraktów np. z
powodu słabych wyników, likwidacji przedsiębiorstwa klienta lub wygaśnięcia umowy.
Wielu dostawców ma bardzo krotką historię, dopiero co wchodzą na rynek działalności gospodarczej, dlatego
też należy mieć dużą czujność i wykazywać się duża ostrożnością.
Ryzyko jest zawsze i wszędzie. Należy, więc daną firmę dokładnie  wybadać , popytać czasami konkurencję
jaka jest jej sytuacja na rynku branżowym.
Wszystko ma swój koniec, najpotężniejsze Imperia Firm mogą zbankrutować, nie ma więc powodu sądzić, że
światowe koncerny będą trwać wiecznie. Wielkie firmy też od czasu do czasu bankrutują, niektóre nawet bez
ostrzeżenia ku zaskoczeniu innych przedsiębiorców, więc trudno przypuszczać, że firmy outsourcingowe są
bardziej odporne od innych firm.
Sam kontrakt nie ma żadnego wpływu na prawdopodobieństwo pojawienia się finansowych kłopotów
dostawcy. Pomóc jednak może w ustanowieniu procedury pozwalającej nabywcy przewidzieć zbliżające się
kłopoty finansowe kontrahenta. Nabywca więc powinien starać się uzyskać wiedzę na ten temat, co umożliwi
mu powzięcie działań w celu minimalizacji skutków tych trudności, pozwoli na przykład na wyszukanie innego
usługodawcy.
Wobec czego nabywca powinien żądać od dostawcy pewnych istotnych dla niego informacji np. sprawozdań
finansowych, planów biznesowych, szczegółów dotyczących ewentualnych procesów sądowych, windykacji,
czy przedterminowego rozwiązania kontraktu. Nabywca powinien regularnie analizować otrzymywane
informacje, aby wyrobić sobie pogląd na sytuację finansową dostawcy. Być na bieżąco, sprawdzać kondycję
finansową dostawcy.
Należy jednak pamiętać, że żadna procedura, nawet najdoskonalsza nie zagwarantuje przewidzenia wszystkich
zdarzeń w przyszłości. Istnieją jednak pewne metody monitorowania i analizowania pozycji finansowej
dostawcy, które mogą zwiększać szansę rozpoznania odpowiednio wcześnie potencjalnych problemów.
8 z 8 2011-04-13 13:19