Hi-Fi
Hi-Fi
Hi-Fi
Hi-Fi
Hi-Fi
Zespoły głośnikowe
Zespoły głośnikowe
Zespoły głośnikowe
Zespoły głośnikowe
Zespoły głośnikowe
iedy dwa lata temu wymieniano
Symbole nowych konstrukcji serii Evidence
tańszą serię niebieską, rodziły się
jawnie odwołują się do zasłużonych modeli serii
obawy, czy model 505 - zastępu-
czerwonej. Również na podstawie ogólnej koncepcji ukła-
K jący słynny 104 - sprosta zadaniu
dów głośników nietrudno dojść do wniosku, że 470 i będzie kontynuował sukces. Szybko oka-
zało się, że nowa kolumna jest co najmniej
jest następczynią 450, a 870 zmienia 850.
nie gorsza od poprzedniej, i przy niewiele
wyższej cenie weszła płynnie na miejsce
starszej, miejsce premiowane dużą sprze-
dażą.
Tym razem będzie jednak z pewnością
trudniej. Choć 450 była jedną z najwartoś-
DALI
ciowszych propozycji w swojej klasie (reko-
mendowana w naszych klasyfikacjach), to
jednak dwa razy droższa od 104 czy 505
nie mogła być już takim bestsellerem.
Evidence 470 Tymczasem Evidence 470 kosztują po-
nad 5000zł, w stosunku do ostatniej ceny
450 w granicach 3500zł za parę. Ewident-
nie, o około 50% więcej.
Symbol symbolem, podobny układ głoś-
ników też nie przesądza, że mamy do
czynienia tylko z kosmetycznymi po-
prawkami. Jeśli jest lepiej, ma prawo
być drożej.
Jednak zacznijmy właśnie od estety-
ki. Dali nie przyjęło założeń Avance'a.
Już tradycją serii czerwonej było użycie
naturalnych oklein, nowe, droższe pro-
pozycje nie mogły w tym zakresie oka-
zać się skromniejsze, wręcz przeciwnie,
tym bardziej, że starsze modele, choć
chwalone zarówno za dz
więk, jak i za
solidność konstrukcji, spotykały się z kry-
tyką za zbyt mało wyrafinowane wzornic-
two. Postanowiono więc jeszcze więcej
zainwestować w jakość obudowy, która,
można to teraz powiedzieć z czystym su-
mieniem, prezentuje się bez zarzutu. Na
przednich krawędziach wykonano wypro-
filowane łagodnym łukiem ścięcia, forni-
rem oklejono wszystkie powierzchnie -
występuje również modny od kilku sezo-
nów kolor czereśniowy (450 - tylko czarny
i mahoń), dodano elegancki cokół, który
można uzbroić w kolce (brakowało ich w
450). Jednak jedno  ale - choć pleksigla-
sowe wykończenie górnej ścianki świad-
czy o staraniach, to nie każdemu musi się
ono spodobać. Spod czarnej szyby dys-
kretnie spoziera logo Dali. W sumie nikomu
krzywdy nie zrobi, a niejednemu może się
spodobać.
Równie dobrze, jak odniesienia do 450,
można robić jednak porównania do znacz-
nie droższych Dali Grand Diva, reprezentu-
jących podobny układ dwuipółdrożny. W
gruncie rzeczy jesteśmy w pół drogi. Po-
równajmy głośniki nisko-średniotonowe.
Wszędzie są to Vify z celulozowymi memb-
ranami, z wklęsłymi tekstylnymi nakładka-
mi, ale nie takie same. W 450 były to mode-
le starsze, choć całkiem zdatne do zasto-
sowań w wysokiej klasy kolumnach -  sie-
demnastki z odlewanymi koszami i 90-mm
układami magnetycznymi. W Divach użyto
już nowszych  osiemnastek z odlewanymi
koszami z wyprofilowanymi żebrami, po-
dobne są w 470, ale z mniejszymi układami
magnetycznymi (90-mm, wobec 112-mm w
Divach). Głośnik M18MH charakteryzuje
się niskim rezonansem - 30Hz - co nie poz-
wala mu przelicytować Scan-Speaka, ale
pozwala zająć czołowe miejsce w rankingu
głośników tej wielkości. Głośnik wysokoto-
nowy to nowy model 25-mm kopułki teks-
tylnej Seasa, z dużą komorą wytłumiającą.
66 AUDIO 10/99
Każdej z  osiemnastek
wydzielono niezależną komorę
bass-reflex. Kolumny charaktery-
zują się silnym basem, do jego
najlepszej kontroli wskazane jest
odsunięcie od tylnej ściany na od-
ległość co najmniej 1m.
jąca w krytycznych obwodach cewki po-
wietrzne i kondensatory polipropylenowe, z
elementami łączonymi bezpośrednio. Rów-
nież przewody są solidne, wątpliwość bu-
dzi tylko, podobnie jak w przypadku Avan-
ce, zastosowanie spinek do połączeń z
końcówkami głośników. Bojąc się utlenia-
nia powinniśmy wziąć do ręki lutownicę
i cynę.
Tak jak w 450 i Divach, każdy z głoś-
ników ma wydzieloną komorę, powstałą
przez podzielenie skrzyni przegrodą usta-
O
O
O
O
wioną pod kątem 45O. Z każdej komory wy-
prowadzono do tyłu otwór o średnicy 5cm,
z wyprofilowanym wylotem.
Dolny głośnik pracuje efektywnie do ok.
550Hz (-3dB), powyżej jest tłumiony 6dB/
okt. Górny łączy się z wysokotonowym
przy 3kHz.
Gniazdo przyłączeniowe jest podwójne,
z pozłacanymi trzpieniami, choć z plastyko-
wymi nakrętkami.
Patrząc na konstrukcję i wysoką jakość
wykonania 470, trudno dłużej mieć zastrze-
żenia co do ceny, choć z ceną 450 nie ma
ona wiele wspólnego. Mimo że zainwesto-
wano w elegancką skrzynkę, w budżecie
konstruktora zostało dość pieniędzy na bar-
dzo dobre głośniki i komponenty.  Osiem-
nastka Vify to nie  18 Scan-speaka, ale
co dwie  osiemnastki , to nie jedna. Szanse
wydają się wyrównane. Teraz wszystko za-
leży od tego, jak konstruktorzy wykorzystali
zgromadzony potencjał.
W Divach  siedzi 28-mm Scan-Speak, w
Impedancja znamionowa [&!] 4
dodatku z rodziny Revelatorów, w 450 był
Efektywność (2,83V/1m) [dB] 89
właśnie Seas, ale o dość kontrowersyjnych
*
Rekomend. moc wzmac.* 30-200
* [W]
*
*
właściwościach - często wydawał się szor-
Wymiary (WxSxG)[cm] 97x21,5x31,5
stki i stłumiony na skraju pasma, co było
Masa [kg] 21
brzmieniową bolączką 450.
Cena 5250
Cena 5250
Cena (za parę) [zł] 5250
Cena 5250
Cena 5250
Nie przynosi zawodu również zwrotnica.
TRIMEX
Dystrybutor: TRIMEX
TRIMEX
TRIMEX
TRIMEX
Jak zwykle w przypadku Dali, wykorzystu-
*
*
*wg danych producenta
*
*
W 470 Dali zastosowało głośniki
tych samych producentów, co w 450, w takich
samych rolach - nisko-średniotonowe Vify uzupełnia
wysokotonowa kopułka Seasa. Wszystkie przetworniki
to jednak nowocześniejsze modele od stosowanych
wcześniej.
AUDIO 10/99 67
AUDIO 10/99
Hi-Fi
Hi-Fi
Hi-Fi
Hi-Fi
Hi-Fi
Zespoły głośnikowe
Zespoły głośnikowe
Zespoły głośnikowe
Zespoły głośnikowe
Zespoły głośnikowe
W celu gruntownego przerobienia ny wpływ owego nisko-średniotonowego pod- ustawiają poprzeczkę na najwyższym pozio-
tematu, wziąłem dwa wzmacniacze, barwienia jest podstawowe, dominujące wra- mie. Przydał się tutaj cieplejszy odcień barw,
jakie akurat miał na warsztacie Ra- żenie czystości dz
więku. Przejście średnica - którymi operują Dali.
dek A
abanowski - NAD-a S300 i Cop- góra jest wolne od najmniejszych rezonan- Dz
więk nie był już może tak przejrzysty
landa CTA402. Okazja pierwszorzędna. Od- sów, gładkie jak d.n., w żadnym stopniu nie i gładki, ale w zamian nabrał ciała. O ile w
powiedni dla moich kolumn pułap cenowy, i napastliwe. Spójność zakresu średnio-wyso- Epsilonach łatwo było usłyszeć najdalsze
spodziewane zróżnicowanie brzmień (lampa kotonowego jest bardzo dobra, choć wspo- plany, odczuć akustykę pomieszczeń, w któ-
- tranzystor). Jak się wkrótce okazało, spraw- mniany chłód nie sprzyjał generowaniu orga- rych realizowane były nagrania, czy tzw.
dzenie obydwu kombinacji było w zasadzie nicznej plastyczności. Barwy były zróżnico-  powietrze , to Dali postawiły na bardziej zde-
niezbędne do kompletnej oceny kolumn. Ja- wane, ale nie było to bogactwo rozciągające cydowane definiowanie pozornych z
ródeł,
ko odtwarzacz wystąpił Denon DVD5000. się na pełnej skali. Mimo powściągliwości muzyka była gęstsza, bardziej soczysta, po-
Najpierw zainstalowałem wzmacniacz przejścia ze średnicy do góry, bardziej wiary- dana z większą siłą. Sterofonia miała roz-
NAD-a. Wstępnie skalibrowałem ucho słu- godnie barwowo, choć bez pożądanego żąd- mach przede wszystkim w szerokości - wy-
chając przez kilkanaście minut dobrze mi ła, prezentowały się trąbki (posłużyła mi jed- darzenia z lewej strony były dobitnie na le-
znanych z poprzedniego testu CDM7SE. Po- na z najstarszych płyt Chesky Rec. - Clarka wym skraju, z prawej - na prawym, i wbrew
tem zaczęło się już strzelanie z amunicji bo- Terry'ego), niż głosy - jak wspomniałem pozorom wcale nie jest to tautologia, wraże-
jowej. Na pierwszy ogień poszły Epsilony. czyste, ale zbyt eteryczne, aby odczuć ich nia były bowiem wprost dojmujące. Lokaliza-
Dwie cechy dały się zauważyć natych- obecność. cja na całej szerokości pierwszego planu by-
miast. Pierwsza jednoznacznie pozytywna, Bas był w stu procentach audiofilski. Nie ła wybitna, scena nie została więc rozbita
druga z gatunku  co kto lubi . Choć cechy te było go więc ani odrobinę za dużo, inaczej między same skraje. Doskonale przysłużyło
występują najczęściej równocześnie, więc mówiąc, trochę więcej by nie zaszkodziło, ale się to wrażeniu uczestnictwa w spektaklu.
może należałoby mówić o jednej, złożonej. ocena taka wiąże się z ustawieniem Epsilo- Dali nie zawiodły przy żadnej płycie, której
Nie ma dymu bez ognia. Do rzeczy. Epsilony nów dość daleko od ścian (1,5m od tylnej i użyłem w tym teście. Do pokoju odsłuchowe-
zagrały z NAD-em nadzwyczaj przejrzyście, bocznych). Bliżej ścian można spodziewać go wchodzili wciąż nowi wokaliści, za każ-
lekko, świeżo, z czym wiązał się też pewien się bardziej zdecydowanego wypełnienia niż- dym razem z dużą pewnością siebie.
chłód emocjonalny. Nie jest to wypominany szych rejestrów, co może również przynieść Problemem starych Dali 450 były wysokie
przy niektórych okazjach brak muzykalności, ogólną zmianę charakteru na cieplejszy. Po- tony. Problem zniknął bez śladu. Starałem
bo skutkiem tego jest zwykle niechęć do nadto można było docenić wszystkie walory się dostrzec przewagę wysokich tonów Epsi-
dłuższego słuchania określonego urządze- dobrego przetwarzania niskich częstotliwości lonów, jako pochodzących z teoretycznie lep-
nia. Tutaj problem taki nie wystąpił, po włą- - odpowiednie rozciągnięcie, może nie do szego (bo droższego) przetwornika. Różnica
czeniu płyty Rebeki Pidgeon zasłuchałem się sejsmicznych kilkunastu Hz, ale bezproble- minimalna. Trochę więcej detali, które współ-
na dłużej, wciągnięty przez ów chłodny, ale mowo do 30-40Hz, zwartość, urozmaiconą tworzyły opisywaną aurę. Ale i wysokie Evi-
szlachetny, neutralny sposób prezentacji. Jej fakturę, dynamikę. dence'ów są bez zarzutu. Dynamiczne, kiedy
głos był doskonale klarowny, towarzyszący Dobrej jakości wysokie tony wpływały na trzeba zadziorne, ale i odpowiednio oswojo-
fortepian dokumentował bardzo dobre wy- przestrzenność i nasycenie detalami. ne, zatrzymujące się przed granicą agre-
równanie tonalne. Tylko w niższych rejest- Ogólne wrażenia odpowiadały dość wyso- sywności.
rach średnicy dosłyszałem lekką utratę roz- kim oczekiwaniom. Po próbach z NAD-em Znacznie obszerniejszy, niż w przypadku
dzielczości i podkolorowanie, którego cha- byłem skłonny ulokować Epsilony nawet w Epsilonów, był fundament basowy. Niskie to-
rakter wskazywał na rezonans obudowy. Ale klasie II, a biorąc pod uwagę umiarkowaną ny nie były tak zdyscyplinowane jak w Epsilo-
z czystym sumieniem podkreślam, że ów (jak na tę klasę) cenę, przyznać im rekomen- nach, ale wciąż pozostawały po stronie szyb-
efekt był marginalny, o tyle tylko możliwy do dację. Kolumny Dali podłączałem więc z na- kości i rytmu, a nie miękkiej poduchy. Już
zidentyfikowania, że występował na tle dos- dzieją, że okażą się one równie dobre, choć w przedstawianej, znacznej odległości od
konałej czystości pozostałych rejestrów. W oczywiście nie takie same w profilu brzmie- ścian, basu było akurat, co znaczy, że więcej
przypadku niższej klasy, mniej przejrzystych niowym. Zacząłem ponownie od Rebeki... już nie potrzeba. Jednak trzeba liczyć się z
kolumn, podobne zabarwienia są rozsiane po która stanęła przede mną jak żywa ( Przy- tym, że przy ustawieniu bliższym ścian basu
całym pasmie, pozostają trudniejsze do na- szedł do mnie boski Luciano... ). Trudno nie będzie więcej... Tymczasem wszystko było w
mierzenia, choć oczywiście w znacznie więk- wpaść w pułapkę podobnych sformułowań, doskonałych proporcjach. Muzyka miała wi-
szym stopniu redukują dokładność przetwa- jeśli są one tak oczywiste i natychmiastowe. gor, była popychana sprężystym basem, wy-
rzania. Najlepszym dowodem na ograniczo- Było jasne, że pod względem wypełnienia kończona dynamiczną górą, wypełniona so-
średnich częstotliwości, namacalności dz
wię- czystym środkiem. Jeżeli nie można odmó-
ku, kreowania pierwszego planu, Evidence wić muzykalności Epsilonom, to muzykal-
ność Evidence jest podniesiona do kwadratu,
jest to muzykalność spontaniczna, żywa, ab-
sorbująca wewnętrznym napięciem. Być mo-
że po dłuższym czasie taki sposób prezenta-
cji może znużyć czy zmęczyć, podczas gdy
chłodniejszy charakter Epsilonów pozwoli na
dłuższy relaks. Przyznaję, ja nie czekałem
dość długo, aby sprawdzić taką hipotezę,
lecz ciekaw, co może wnieść do tej zabawy
Copland CTA402, wymieniłem wzmacnia-
cze.
Nie chciałbym zajmować miejsca elemen-
tarnym wywodem, jak zagrały obydwie ko-
lumny, o ile to możliwe, wolałbym się już
streszczać, zaznaczając obszary, w których
nastąpiły zmiany. Wypada jednak powie-
dzieć, że ta część relacji ma wartość równo-
rzędną części pierwszej, tyle że to wzmac-
niacz NAD-a miał okazję wystąpić jako pierw-
szy i odkrywać przede mną podstawowe
właściwości Epsilonów i Evidence'ów, co
znalazło odbicie w tym tekście.
Tym razem zacząłem od stojących już na
swoich miejscach kolumn Dali. Wzmacniacz
Coplanda zaokrąglił bas, w tym momencie
jednak przetwarzanie niskich tonów zaczęło
odbiegać od precyzji. Szybkość basu nie była
porywająca, ilość subiektywnie wzrosła. Nie
68 AUDIO 10/99
użyciem wzmacniaczy lampowych, jakie przy-
Dwaj znakomici
chodzą od razu na myśl, lepiej sprawdzić,
specjaliści od
czy nie mają zbyt niskiej mocy - Epsilony 960
wzmacniaczy
nie szokują zbyt wysoką efektywnością.
współpracowali
Wraz z typowym wzmacniaczem tranzystoro-
z nowymi duński- wym Epsilony zagrają w sposób raczej chłod-
ny, ale zawsze wyrafinowany pod względem
mi kolumnami.
przejrzystości i kontroli - zawsze, o ile dobra-
Copland okazał
ny wzmacniacz reprezentuje odpowiednią do
się lepszym
nich klasę. Dywagacje te nie zmieniają faktu,
partnerem dla
że brzmieniowy potencjał Epsilonów 960 jest
Avance'a, NAD w zasadzie hi-endowy. Znamion hi-endowe-
go produktu trudno jednak szukać na este-
dla Dali. Same
tycznym obliczu Epsilonów, ponadto w klasie
wzmacniacze
II naszych klasyfikacji znajdują się kolumny o
już wkrótce
podobnej klasie brzmienia. 960 może stanąć
w teście
obok najlepszych z nich, a przy cenie 4500zł
oznacza to najwyższe wyróżnienie pogrubio-
Audio.
ną i powiększoną czcionką (powiększenie
były to rezultaty pożądane, wziąwszy pod landa tchnęło życie w Epsilonową średnicę.
jest jak zawsze dyskretne, ale jednoznacz-
uwagę wcześniejsze ostrzeżenia - że po zbli- Wcześniej powściągliwe, nieco sterylne, choć
ne...).
żeniu do ścian problemy z kontrolą i nadmia- - powtórzę - szlachetne i neutralne - teraz
Trudno podobnie nie nagrodzić Evidence
rem najprawdopodobniej się nasilą. W zakre- zaczęły grać z większym przekonaniem, two-
470. Są nieco droższe, ale... biorąc pod uwa-
sie średnich tonów zmiany poszły w kierunku rząc w pewnym sensie te efekty, które były
gę zarówno klasę dz
więku (ogólnie nie niż-
charakteru, który Evidence prezentowały już udziałem kombinacji kolumn Dali i wzmacnia-
szą niż w przypadku Epsilonów i innych naj-
wcześniej ze wzmacniaczem NAD-a - a więc cza NAD-a. Oczywiście nie była to dokładna
lepszych kolumn klasy II), jak i wybitną ja-
średnica stała się tym bardziej ekspresyjna, kalka tamtego brzmienia, ale rzecz w ogólnej
kość wykonania, można stwierdzić, że są to
wprost gorąca, namiętna. Jeśli ktoś szuka ta- koncepcji - w dodaniu ciepła, zaokrągleniu,
pod koniec tego roku najatrakcyjniejsze kon-
kiego dz
więku, to go znalazł. Musi ten ktoś uplastycznieniu. Z natury twardy i konturowy
strukcje tej grupy.
tylko postarać się o odpowiednie ustawienie bas Epsilonów trochę się poluzował, i dob-
Z sentymentem wspominam Dali 450, z
kolumn, aby utrzymać choć przyzwoitą kont- rze! Wciąż dynamiczny, ale swobodniejszy,
jeszcze większym ich cenę. Jednak Eviden-
rolę basu, albo zgodzić się na odejście w tym był wystarczająco szybki w impulsie i odpo-
ce 470 są lepsze co najmniej o klasę, i wraz
zakresie od zdolności rytmicznych, czego wiednio zróżnicowany. Zmalało nieco nasy-
z nowym wzornictwem cena ponownie wyda-
szkoda, bo Evidence potrafią zagrać dyna- cenie detalami, ale był ich wcześniej duży
je się okazyjna.
micznie i żywo, i tak łatwo z tych możliwości zapas - redukcja ta nie zaszkodziła ogólne-
Od tego sezonu mamy dwie kolejne dos-
bym nie rezygnował. Sprawy stereofonii z mu wrażeniu naturalności. Dobra przejrzys-
konałe propozycje z Danii. Nie twierdzę, że
pewnością wyglądają nie gorzej niż przy tość pozostała wyróżniającą cechą Epsilo-
są to kolumny idealne, i łatwo mogłem zdefi-
współpracy z NAD-em - jest to więc imma- nów.
niować ich ograniczenia - Epsilony wydają
nentna cecha Evidence'ów. Może się wydawać, że zaobserwowane
się wymagać szczególnej staranności w do-
Wraz z Coplandem Dali zagrały pod pew- różnice są typowe dla sytuacji zamiany
borze urządzeń współpracujących, jeśli chce-
nymi względami wybornie, pod innymi (bas) wzmacniacza tranzystorowego na lampowy.
my usłyszeć je z najlepszej strony, Evidence
mogą sprawić nieco kłopotu. O ile wymiana Są typowe, ale nie obowiązujące. Nie mogę
potrzebują wokół siebie dużo miejsca, aby
wzmacniacza w przypadku tych kolumn nie precyzyjnie zdefiniować charakteru wzmac-
zapobiec nadmiernemu eksponowaniu nis-
pozwala na proste stwierdzenie lepiej - go- niaczy CTA402 i NAD S300, nie dokonywa-
kich częstotliwości. Podobne zastrzeżenia
rzej, choć ja osobiście jednak preferowałbym łem ich porównań z innymi wzmacniaczami,
mógłbym jednak formułować wobec kolumn
użycie NAD-a (brzmienie ogólnie uniwersal- tym zająć się ma Radek. Mogę tylko sformu-
dowolnie drogich. Tymczasem chodzi  tylko
niejsze, bezproblemowe), to wraz z Epsilona- łować ogólną wskazówkę - Epsilonom dosko-
o 5000zł. Jeśli trzeba poczekać, to na pewno
mi można mówić o bardziej jednoznacznych nale służy wzmacniacz raczej ciepły, z moc-
warto.
rekomendacjach. Wprowadzenie do gry Cop- no nasyconym środkiem pasma, jednak przed
A.K.
A.K.
A.K.
A.K.
A.K.
AUDIO 10/99 69
Hi-Fi
Hi-Fi
Hi-Fi
Hi-Fi
Hi-Fi
Zespoły głośnikowe
Zespoły głośnikowe
Zespoły głośnikowe
Zespoły głośnikowe
Zespoły głośnikowe
Laboratorium
Przebieg charakterystyki modu-
rys.1.
łu impedancji (rys.1.
rys.1.) jest w Espilo-
rys.1.
rys.1.
nach typowy dla układów dwudroż-
nych, z filtrami wyższego rzędu (wy-
raz
ny wierzchołek w pobliżu - poniżej częstotli-
wości podziału), w obudowie bass-reflex (dwa
wierzchołki w zakresie basowym). Kilka słów ko-
mentarza należy się w związku z impedancją zna-
mionową. Wyraz
nie widać, że minimum w zakre-
sie nisko-średniotonowym - i jednocześnie naj-
mniejsza wartość w całym pasmie - leży powyżej 6
omów. To zupełnie uprawnia do określenia tych
Rys. 3a. - pomiar jak na rys.3, niezależne
Rys. 3a. - pomiar jak na rys.3, niezależne
Rys. 3a. - pomiar jak na rys.3, niezależne
Rys. 3a. - pomiar jak na rys.3, niezależne
Rys. 1. Charakterystyka impedancji Rys. 3a. - pomiar jak na rys.3, niezależne
konstrukcji jako znamionowo 8-omowych. Tym-
charakterystyki głośników nisko-średniotonowego
charakterystyki głośników nisko-średniotonowego
charakterystyki głośników nisko-średniotonowego
charakterystyki głośników nisko-średniotonowego
charakterystyki głośników nisko-średniotonowego
czasem producent podaje wartość 6 omów. Jest to
i wysokotonowego, tylko na osi głównej.
i wysokotonowego, tylko na osi głównej.
i wysokotonowego, tylko na osi głównej.
i wysokotonowego, tylko na osi głównej.
i wysokotonowego, tylko na osi głównej.
zupełnie nieoczekiwana systuacja, gdy producent
zaniża wartość impedancji znamionowej. Zdecy-
dowana większość postępuje odwrotnie (rzeczy-
wiście niska impedancja podnosi efektywność na-
pięciową, ale deklarowanie impedancji wyższej
uspokaja użykowników, wśród których panuje
dość powszechna, choć rzadko uzasadniona oba-
wa przed kolumnami 4-omowymi).
Bass-reflex dostrojono do ok. 43Hz, dość wy-
soko, ale dzięki temu otwór pracuje bardzo efek-
tywnie w pobliżu częstotliwości rezonansowej
(maksimum przy 50Hz), w rezultacie pozwalając
charakterystyce wypadkowej sięgnąć dość nisko (-
6dB przy 40Hz w stosunku do maksymalnego po-
ziomu w zakresie 60-100Hz). W użytecznym pas-
mie charakterystyka częstotliwościowa basu jest ys. 2 - pomiar z
ródeł niskich
Rys. 2 - pomiar z
ródeł niskich
ys. 2 - pomiar z
ródeł niskich
ys. 2 - pomiar z
ródeł niskich
ys. 2 - pomiar z
ródeł niskich
częstotliwości sinusoidą w polu bliskim,
częstotliwości sinusoidą w polu bliskim,
częstotliwości sinusoidą w polu bliskim,
częstotliwości sinusoidą w polu bliskim,
częstotliwości sinusoidą w polu bliskim,
bardzo równomierna, bez często spotykanego sil-
Rys. 4 - charakterystyka wodospadowa zakresu
Rys. 4 - charakterystyka wodospadowa zakresu
Rys. 4 - charakterystyka wodospadowa zakresu
Rys. 4 - charakterystyka wodospadowa zakresu
Rys. 4 - charakterystyka wodospadowa zakresu
nego podbicia powyżej częstotliwości rezonanso-
200Hz-20kHz
200Hz-20kHz
200Hz-20kHz
200Hz-20kHz
200Hz-20kHz
rys. 2.
wej (rys. 2.
rys. 2.).
rys. 2.
rys. 2.
rys. 3.
Zakres średnich i wysokich tonów (rys. 3.)
rys. 3.
rys. 3.
rys. 3.
100
przetwarzany jest z bardzo dobrą liniowością, cały
95
przedział 200Hz - 20000Hz można zmieścić w po-
90
lu +/-2B. Charakterystyki kierunkowe, również w
zakresie wysokich tonów, są wyśmienite, na sa-
85
O
O
O
O
mym skraju pasma pod kątem 30O głośnik wysoko-
80
tonowy traci tylko 3dB względem osi głównej.
75
rys.3a.
Indywidualne pomiary głośników (rys.3a.
rys.3a.) po-
rys.3a.
rys.3a.
kazują ich perfekcyjne filtrowanie i synchronizację. 70
Tutaj nic już nie można poprawić. Zbocze głośnika
65
nisko-średniotonowego stopniowo zwiększa stro-
60
mość, prawdopodobnie zastosowano filtr 2. rzędu
10 100 1000 10000
o niskiej dobroci, powyżej 4-5kHz do działania filt-
ru dodaje się naturalny spadek charakterystyki sa-
Rys. 5 - charakterystyka przetwarzania złożona
Rys. 5 - charakterystyka przetwarzania złożona
Rys. 5 - charakterystyka przetwarzania złożona
Rys. 5 - charakterystyka przetwarzania złożona
Rys. 5 - charakterystyka przetwarzania złożona
z pomiarów sinusoidą i MLS
z pomiarów sinusoidą i MLS
z pomiarów sinusoidą i MLS
z pomiarów sinusoidą i MLS
mego głośnika. Symetryczne względem niego z pomiarów sinusoidą i MLS
Rys. 3 - pomiar przetwarzania w zakresie 200Hz-
Rys. 3 - pomiar przetwarzania w zakresie 200Hz-
Rys. 3 - pomiar przetwarzania w zakresie 200Hz-
Rys. 3 - pomiar przetwarzania w zakresie 200Hz-
Rys. 3 - pomiar przetwarzania w zakresie 200Hz-
zbocze demonstruje głośnik wysokotonowy. Akus-
20kHz, metodą MLS z odległości 1m, na osi głównej
20kHz, metodą MLS z odległości 1m, na osi głównej
20kHz, metodą MLS z odległości 1m, na osi głównej
20kHz, metodą MLS z odległości 1m, na osi głównej
20kHz, metodą MLS z odległości 1m, na osi głównej
tyczna częstotliwość podziału to 3,3kHz, przy i pod kątem 15O i 30O w płaszczyżnie poziomej
i pod kątem 15O i 30O w płaszczyżnie poziomej
i pod kątem 15O i 30O w płaszczyżnie poziomej
i pod kątem 15O i 30O w płaszczyżnie poziomej
i pod kątem 15O i 30O w płaszczyżnie poziomej
częstotliwości tej ciśnienia od poszczególnych
głośników są na poziomie -6dB względem ciśnie- 6dB można odnalez
ć w okolicach niskich 35Hz.
nia wypadkowego, więc korelacja fazowa jest 100- Efektywność napięciowa wyniosła 86dB, to
procentowa (obydwa głośniki, przy częstotliwości niewiele, ale pamiętajmy, że mamy do czynienia z
podziału, na osi głównej, mają dokładnie takie sa- kolumną 8-omową, której napięcie 2,83V nie roz-
me fazy; nie ma to jednak nic wspólnego z linio- pieszcza tak, jak kolumny 4-omowej.
wością charakterystyki fazowej w całym pasmie). W sumie otrzymujemy zestaw parametrów
Zsumowana charakterystyka częstotliwościo- doskonale zestrojonego, pełnopasmowego zespo-
rys. 5.
wa (rys. 5.) wygląda bardzo kulturalnie, w ogól- łu dwudrożnego.
rys. 5.
rys. 5.
rys. 5.
nym bilansie widać lekkie wycofanie  górnego Na podstawie pomiarów można uznać wysokie
środka (2 - 3kHz) przy lekkim wyeksponowaniu kompetencje konstruktora.
szerokiego zakresu basowego (poniżej 250Hz).
Uwaga:
Uwaga:
Uwaga: charakterystyka zdjęta w polu bliskim
Uwaga:
Mimo to, całą charakterystykę można zmieścić w Uwaga:
rys. 2.
(rys. 2.
rys. 2.)
rys. 2.
polu +/-3dB. Tak jak w przypadku Dali, odnosząc rys. 2. jest wiarygodna tylko dla częstotliwości
Rys. 6 - pomiar szumem tercjowym,
Rys. 6 - pomiar szumem tercjowym,
Rys. 6 - pomiar szumem tercjowym,
Rys. 6 - pomiar szumem tercjowym,
do średniego poziomu w całym pasmie, punkt - poniżej 200Hz. Rys. 6 - pomiar szumem tercjowym,
z odległości 2m, na osi głównej
z odległości 2m, na osi głównej
z odległości 2m, na osi głównej
z odległości 2m, na osi głównej
z odległości 2m, na osi głównej
Laboratorium
Zwraca uwagę bardzo mała
zmienność charakterystyki modułu
rys.1.
impedancji (rys.1.
rys.1.) w zakresie śred-
rys.1.
rys.1.
nio-wysokotonowym (również wierz-
chołki basowe są dość niskie). Co ciekawe, efekt
ten firma Dali uzyskuje bez stosowania dodatko-
wych obwodów korekcji impedancji. Efekt ten wi-
dzimy w kolumnach Dali nie po raz pierwszy. Zna-
czenie linearyzacji impedancji jest dyskutowane -
ci, którzy osiągają podobny efekt, twierdzą, że po-
prawia to warunki współpracy z każdym wzmac-
niaczem i w związku z tym jakość dz
więku, lecz
większość producentów lekceważy zmienność
modułu impedancji, nie widząc tu wielkiego prob-
Rys. 2 - pomiar z
ródeł niskich
Rys. 2 - pomiar z
ródeł niskich
Rys. 2 - pomiar z
ródeł niskich
Rys. 2 - pomiar z
ródeł niskich
Rys. 2 - pomiar z
ródeł niskich
Rys. 1. Charakterystyka impedancji
lemu. Z pewnością jednak problem ten się poja-
częstotliwości sinusoidą w polu bliskim
częstotliwości sinusoidą w polu bliskim
częstotliwości sinusoidą w polu bliskim
częstotliwości sinusoidą w polu bliskim
częstotliwości sinusoidą w polu bliskim
70 AUDIO 10/99
wia, gdy kolumna współpracuje ze wzmacniaczem
o wysokiej impedancji wyjściowej (przede wszyst-
kim lampa), można więc powiedzieć, że pod tym
względem Evidence 470 są doskonale przygoto-
wane do współpracy ze wzmacniaczami lampowy-
mi. Również słabsze prądowo wzmacniacze tran-
zystorowe nie lubią silnych zmian impedancji, po-
nieważ wiążą się z nimi duże kąty fazowe (elekt-
ryczne, nie akustyczne), na których wzmacniacz
może dostawać swoistej zadyszki. Należy więc
podkreślić, że Evidence 470 są przyjazne dla
wzmacniaczy, mimo że są kolumnami o impedan-
cji znamionowej 4&!.
Rys. 4 - charakterystyka wodospadowa zakresu
Rys. 4 - charakterystyka wodospadowa zakresu
Rys. 4 - charakterystyka wodospadowa zakresu
Rys. 4 - charakterystyka wodospadowa zakresu
Rys. 4 - charakterystyka wodospadowa zakresu
Zarówno minimum impedancji, jak i minima
200Hz-20kHz
200Hz-20kHz
200Hz-20kHz
200Hz-20kHz
200Hz-20kHz
amplitud głośników wskazują na dostrojenie bass-
reflexu do 35Hz (zmierzyliśmy w polu bliskim oby-
Rys. 3 pomiar przetwarzania w zakresie 200Hz-
Rys. 3 pomiar przetwarzania w zakresie 200Hz-
Rys. 3 pomiar przetwarzania w zakresie 200Hz-
Rys. 3 pomiar przetwarzania w zakresie 200Hz-
dwa głośniki i obydwa otwory, obydwa głośniki zo- Rys. 3 pomiar przetwarzania w zakresie 200Hz-
100
20kHz, metodą MLS z odległości 1m, na osi głównej
20kHz, metodą MLS z odległości 1m, na osi głównej
20kHz, metodą MLS z odległości 1m, na osi głównej
20kHz, metodą MLS z odległości 1m, na osi głównej
20kHz, metodą MLS z odległości 1m, na osi głównej
stały dostrojone dokładnie tak samo, charakterys-
i pod kątem 15O i 30O w płaszczyżnie poziomej
i pod kątem 15O i 30O w płaszczyżnie poziomej
i pod kątem 15O i 30O w płaszczyżnie poziomej
i pod kątem 15O i 30O w płaszczyżnie poziomej
i pod kątem 15O i 30O w płaszczyżnie poziomej
95
rys. 2.
tyki niemal nakładają się na siebie - rys. 2.
rys. 2.). Jed-
rys. 2.
rys. 2.
nak maksymalne ciśnienie z otworów osiągamy
90
nieco wyżej na skali częstotliwości - przy 50Hz, a
85
maksimum charakterystyki wypadkowej (już wspól-
na dla całego zespołu) lokuje się przy 60-70Hz. 80
rys. 3.
Na rys. 3.
rys. 3. pokazaliśmy charakterystykę zakre-
rys. 3.
rys. 3.
75
su średnio-wysokotonowego (metoda MLS). Moż-
70
na ją spokojnie zmieścić w polu +/-3dB. Wyodręb-
nić można lekkie eksponowanie zakresu 3-5kHz
65
i samego skraju pasma, lub interpretując to nieco
60
inaczej, osłabienie okolic 6-8kHz. Charakterystyki
10 100 1000 10000
kierunkowe w płaszczyz
nie poziomej są bardzo
O Rys. 5 - charakterystyka przetwarzania złożona
O Rys. 5 - charakterystyka przetwarzania złożona
O Rys. 5 - charakterystyka przetwarzania złożona
O Rys. 5 - charakterystyka przetwarzania złożona
Rys. 5 - charakterystyka przetwarzania złożona
dobre, pod kątem 15O nie widać praktycznie żad-
z pomiarów sinusoidą i MLS
z pomiarów sinusoidą i MLS
z pomiarów sinusoidą i MLS
z pomiarów sinusoidą i MLS
z pomiarów sinusoidą i MLS
O
O
O
O
nej rozbieżności, dopiero pod kątem 30O tracimy
kilka dB w najwyższej oktawie, co może być nawet
pożądane.
Po rozłączeniu zwor podwójnego gniazda,
zmierzyliśmy niezależnie sekcję nisko-średnioto- Rys. 3a. - pomiar jak na rys.3, niezależne
Rys. 3a. - pomiar jak na rys.3, niezależne
Rys. 3a. - pomiar jak na rys.3, niezależne
Rys. 3a. - pomiar jak na rys.3, niezależne
Rys. 3a. - pomiar jak na rys.3, niezależne
charakterystyki głośników nisko-średniotonowego i
charakterystyki głośników nisko-średniotonowego i
charakterystyki głośników nisko-średniotonowego i
charakterystyki głośników nisko-średniotonowego i
charakterystyki głośników nisko-średniotonowego i
rys. 3a.
nową i głośnik wysokotonowy (rys. 3a. Głośnik
rys. 3a.).
rys. 3a.
rys. 3a.
wysokotonowego, tylko na osi głównej.
wysokotonowego, tylko na osi głównej.
wysokotonowego, tylko na osi głównej.
wysokotonowego, tylko na osi głównej.
wysokotonowego, tylko na osi głównej.
nisko-średniotonowy tłumiony jest filtrem 1. rzędu,
na łagodnie opadającym zboczu zaznacza się nie-
wym wzmocnieniem może pochwalić się zakres
wielki rezonans membrany przy 3,5kHz (widoczny
niskich częstotliwości. Wskutek tego, odnosząc do
jest jednak również na charakterystyce wypadko-
średniego poziomu z całego pasma, spadek -6dB
wej). W zakresie 2-3,5kHz głośniki nisko-średnio-
można wyznaczyć przy niskich 35Hz.
tonowy i wysokotonowy współdziałają z niemal
Efektywność napięciowa wyniosła wysokie
identycznymi ciśnieniami, trudno więc precyzyjnie
89dB.
określić częstotliwość podziału - każda z tego
przedziału jest prawdziwa.
Uwaga: charakterystyka zdjęta w polu bliskim
Uwaga:
Uwaga:
Uwaga:
Uwaga:
Połączenie pomiaru z pola bliskiego i pomiaru
rys. 2.
(rys. 2. jest wiarygodna tylko dla częstotliwości
rys. 2.)
rys. 2.
rys. 2.
Rys. 6 - pomiar szumem tercjowym,
Rys. 6 - pomiar szumem tercjowym,
Rys. 6 - pomiar szumem tercjowym,
Rys. 6 - pomiar szumem tercjowym,
MLS ujawnia  całokształt charakterystyki częstot- Rys. 6 - pomiar szumem tercjowym,
z odległości 2m, na osi głównej
z odległości 2m, na osi głównej
z odległości 2m, na osi głównej
z odległości 2m, na osi głównej
poniżej 200Hz. z odległości 2m, na osi głównej
liwościowej. Nie da się ukryć, że kilkudecybelo-
AUDIO 10/99 71