Bezpieczeostwo i higiena pracy
w transporcie drogowym
Opracowanie:
Tomasz Zaborowski
Materiały opracowane w ramach prac Koła Naukowego Ergo-Student
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
Spis treści
Temat 1. PRZEPISY PRAWNE DOTYCZCE PRZEWOZU MATERIAAOW
NIEBEZPIECZNYCH W TRANSPORCIE DROGOWYM. .......................................... 4
1.1. Umowa europejska ADR .................................................................................. 4
1.2. Przepisy wprowadzone przez Państwa Stron Umowy ADR .......................... 5
1.3. Wybrane aspekty nowelizacji przepisów ADR (2009) ...................................... 6
1.4. Wykaz przepisów prawnych dotyczących przewozu materiałów
niebezpiecznych w transporcie drogowym. ........................................................... 15
Temat 2. .................................................................................................................. 25
2.USTAWA Z DNIA 28 PAyDZIERNIKA 2002 ROKU O PRZEWOZIE
DROGOWYCH TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH.................................................. 25
2.1.1 Doradca ds. bezpieczeństwa........................................................................ 25
2.1.2 Wymagania ogólne wobec kierowcy ............................................................ 26
2.1.3 Szkolenia kierowców .................................................................................... 27
Temat 3. .................................................................................................................. 29
OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZCE JEDNOSTEK TRANSPORTOWYCH ORAZ
PRZEWOŻONEGO WYPOSAŻENIA ....................................................................... 29
3.1.Podstawowe obowiązki uczestników przewozu............................................... 29
3.1.1.Nadawca ...................................................................................................... 29
3.1.2.Przewoznik ................................................................................................... 30
3.1.3.Odbiorca ....................................................................................................... 30
3.2.Wyposażenie pojazdu ..................................................................................... 31
3.2.1Wyposażanie podstawowe ............................................................................ 31
3.2.2.Wyposażenie dodatkowe.............................................................................. 32
Temat 4. .................................................................................................................. 34
4.OZNAKOWANIA STOSOWANE W PRZEWOZIE TOWAROW
NIEBEZPIECZNYCH ZGODNIE Z WYAMGANIAMI ADR ....................................... 34
4.4.1 Tablice ostrzegawcze ................................................................................... 34
4.4.2 Nalepki ostrzegawcze................................................................................... 36
4.4.3 Umieszczanie nalepek ostrzegawczych na pojazdach ADR ........................ 36
4.4.3.1 Naczepa .................................................................................................... 36
2
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
4.4.3.2 Kontener .................................................................................................... 37
4.4.3.3 Zbiornik...................................................................................................... 37
Temat 5. .................................................................................................................. 37
5.STANOWISKO PRACY KIEROWCY SAMOCHODU CIZAROWEGO NA
PRZYKAADZIE SAMOCHODU DO PRZEWOZU MATERIAAÓW
NIEBEZPIECZNYCH ................................................................................................ 37
5.1.Samochód ciężarowy ...................................................................................... 38
5.2.Kierowca samochodu ciężarowego ................................................................. 39
5.3.Czynniki niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe ................................................ 41
5.4.Działania profilaktyczne................................................................................... 47
5.5.Åšrodki ochrony osobistej ................................................................................. 50
Spis rysunków ....................................................................................................... 53
Spis tabel ................................................................................................................ 54
Literatura do modułu ............................................................................................. 55
3
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
MODUA I.
Bezpieczeństwo i higiena pracy w transporcie drogowym
Temat 1. PRZEPISY PRAWNE DOTYCZCE PRZEWOZU
MATERIAAOW NIEBEZPIECZNYCH W TRANSPORCIE
DROGOWYM.
1.1. Umowa europejska ADR
Przewóz materiałów niebezpiecznych podlega międzynarodowym przepisom, które
obowiązują we wszystkich państwach Europy. Jest to Umowa Europejska ADR (The
European Agreement concerning the International Carriage of Dangerous Goods by Road),
(Umowa ADR), która została sporządzona w Genewie dnia 30 września 1957 r. i od tego
czasu wielokrotnie zmieniana. Jednolity tekst wskazanej wyżej umowy, ogłoszony został
w załączniku do oświadczenia rządowego z dnia 16 stycznia 2009 r. w sprawie wejścia
w życie zmian do załączników A i B Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego
przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 27, poz. 162) dalej Umowa
ADR. Umowa ADR jest wieloletnim dorobkiem międzynarodowej grupy ekspertów z różnych
dziedzin techniki i nauki (chemia, fizyka, transport samochodowy itp). Umowa ta, podlega
stałej nowelizacji (co dwa lata) na forum Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji
Narodów Zjednoczonych. Umowa ADR jest standardem stosowanym na co dzień, a jej
przepisy techniczne powołane są w ustawodawstwach większości krajów europejskich,
w tym również Irlandii, która nie jest stroną tej umowy.
Zasadniczym celem tych przepisów jest podniesienie poziomu bezpieczeństwa
przewozów przez stosowanie najlepszych, zharmonizowanych w skali światowej standardów
technicznych, stworzenie spójnego systemu regulacji w formie przyjaznej dla użytkownika,
pozbawionego różnic między wymaganiami krajowymi i międzynarodowymi i dzięki temu
łatwiejszego do zastosowania w praktyce, wdrożenie programu stałego doskonalenia
przepisów w miarę postępu nauki i techniki, całkowite wyeliminowanie lub ograniczenie
ryzyka związanego z transportem towarów niebezpiecznych poprzez zmniejszenie
4
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
prawdopodobieństwa zaistnienia wypadku oraz rozmiaru ewentualnych szkód. Działania
takie, nie powinny przejawiać się zakazami przewozu, ale sam przewóz podlega szeregowi
wymogów i ograniczeń prawnych. Przepisy ADR składają się z właściwej Umowy (przepisy
wprowadzające) oraz z dwóch załączników (A i B). Załączniki składają się z 9 części
tematycznych, przy czym stanowią one szczegółowe zalecenia dla każdego z etapów
transportu (klasyfikacja ADR, opakowania, załadunek i rozładunek, przewóz).1
1.2. Przepisy wprowadzone przez Państwa Stron Umowy
ADR
1. Art. 1. Ustawa określa zasady przewozu drogowego towarów niebezpiecznych,
wymagania w stosunku do kierowców i innych osób wykonujących czynności związane
z tym przewozem oraz organy właściwe do sprawowania nadzoru i kontroli w tych
sprawach.
2. Art. 2. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
3. 1) "umowa ADR" - Umowę europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu
drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzoną w Genewie dnia 30 września
1957 r. (Dz. U. z 2002 r. Nr 194, poz. 1629), wraz ze zmianami obowiÄ…zujÄ…cymi od daty
ich wejścia w życie w stosunku do Rzeczypospolitej Polskiej, podanymi do publicznej
wiadomości we właściwy sposób;
4. 2) "towar niebezpieczny" - materiał lub przedmiot (rzecz), który zgodnie z umową ADR
jest niedopuszczony do międzynarodowego przewozu drogowego lub jest dopuszczony
do takiego przewozu na warunkach określonych w tej umowie;
5. 3) "przewóz drogowy" - każde przemieszczenie towaru niebezpiecznego przy użyciu
pojazdu po drodze publicznej i po innych drogach ogólnodostępnych;
6. 4) "zaświadczenie ADR" - zaświadczenie o ukończeniu przez kierowcę, z wynikiem
pozytywnym, kursu dokształcającego początkowego lub kursu dokształcającego
doskonalącego dla kierowców przewożących towary niebezpieczne, zwanych dalej
"kursami dokształcającymi".
7. Art. 3. 1. W sprawach nieuregulowanych ustawą do przewozu drogowego towarów
niebezpiecznych stosuje siÄ™ umowÄ™ ADR.
8. 2. Przepisy ustawy stosuje się odpowiednio do nadawcy, odbiorcy oraz innych osób
wykonujących czynności związane z przewozem drogowym towarów niebezpiecznych.
9. Art. 4. 1. Zabrania się przewozu drogowego towarów niebezpiecznych określonych
w przepisach umowy ADR jako towary niedopuszczone do międzynarodowego
przewozu drogowego.
10. 2. Zezwala się na przewóz drogowy towarów niebezpiecznych określonych w umowie
ADR jako towary dopuszczone do międzynarodowego przewozu drogowego, wyłącznie
na warunkach określonych w tej umowie.
11. Art. 5. 1. Dopuszcza się odstępstwa od przepisów ustawy w przypadku przewozu
towarów niebezpiecznych:
12. 1) w ruchu międzynarodowym - zgodnie z art. 4 ust. 3 umowy ADR;
13. 2) pojazdami będącymi w dyspozycji Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej - na
warunkach i w trybie określonych odrębnymi przepisami, w przypadkach uzasadnionych
1
http://www.krakow.witd.gov.pl/doradcyadr.htm
5
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
względami obronności państwa lub koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa
i porzÄ…dku publicznego;
14. 3) wykonywanego lub nadzorowanego przez służby ratownicze, w celu:
15. a) ratowania życia lub zdrowia,
16. b) usuwania skutków katastrof lub klęsk żywiołowych;
17. 4) w innych przypadkach wskazanych w umowie ADR.
18. 2. Przy krajowym przewozie drogowym towarów niebezpiecznych nie obowiązują
wymagania umowy ADR dotyczące używania języków innych niż język polski.
19. Art. 6. Jeżeli przepisy umowy ADR zobowiązują właściwą władzę krajową lub
upoważnioną przez nią organizację do wykonania odpowiednich czynności
administracyjnych, w przypadku gdy nie zostało to określone inaczej w innych
przepisach ustawy, czynności tych dokonują:
20. 1) Prezes Państwowej Agencji Atomistyki lub jednostka upoważniona przez niego
w drodze zarządzenia - w sprawach warunków przewozu drogowego materiałów
promieniotwórczych;
21. 2) Dyrektor Transportowego Dozoru Technicznego - w sprawach:
22. a) warunków technicznych cystern przeznaczonych do przewozu drogowego towarów
niebezpiecznych,
23. b) wydawania świadectw dopuszczenia pojazdów do przewozu niektórych towarów
niebezpiecznych,
24. c) warunków technicznych opakowań przeznaczonych do przewozu drogowego gazów,
25. d) badań okresowych dużych pojemników do przewozu luzem;
26. 3) Prezes Urzędu Dozoru Technicznego - w sprawach nadzoru nad wytwarzaniem
i wykonywaniem badań okresowych butli;
27. 4) Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej - w sprawach:
28. a) sprawozdawczości wypadkowej,
29. b) nadzoru nad czynnościami ładunkowymi i postojem pojazdów z towarami
niebezpiecznymi;
30. 5) jednostka upoważniona, w drodze zarządzenia, przez ministra właściwego do
spraw gospodarki - w sprawach badań, klasyfikacji oraz warunków dopuszczania do
przewozu towarów niebezpiecznych, niezastrzeżonych do kompetencji innych jednostek
lub organów;
31. 6) jednostka upoważniona, w drodze zarządzenia, przez ministra właściwego do
spraw gospodarki - w sprawach warunków technicznych opakowań towarów
niebezpiecznych, niezastrzeżonych do kompetencji innych jednostek lub organów;
32. 7) jednostka upoważniona, w drodze zarządzenia, przez ministra właściwego do
spraw zdrowia - w sprawach warunków przewozu materiałów zakaznych;
33. 8) minister właściwy do spraw transportu lub jednostka upoważniona przez niego,
w drodze zarządzenia - w pozostałych sprawach.
1.3. Wybrane aspekty nowelizacji przepisów ADR (2009)
Przepisy ADR wymieniane są co dwa lata i były już wielokrotnie udoskonalane w przeszłości.
Najważniejsze cechy ostatnich nowelizacji charakteryzują się przede wszystkim:
- załączniki A i B (ok. 1200 stron) dzielą się na 9 części tematycznych;
- wprowadzeniem pełnego, ujednoliconego wykazu substancji i przedmiotów
niebezpiecznych wszystkich klas, posegregowanych według ich numerów rozpoznawczych
ONZ (numerów UN);
- wykazem wymagań przewozowych w postaci tabelarycznej;
- uproszczeniem sposobu numeracji przepisów ADR.
6
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
Wszystko to zostało zrealizowane dzięki ścisłemu powiązaniu treści przepisów,
jak też ich struktury z zaleceniami ONZ dotyczącymi transportu niebezpiecznych towarów,
które stanowią bazę danych dla regulacji w transporcie morskim, lotniczym i kolejowym.
Uzyskano w ten sposób ujednolicenie wymagań technicznych, obowiązujących w różnych
rodzajach transportu i na różnych kontynentach. Jest to szczególnie ważne w transporcie
intermodalnym.2
Rok obecny jest kolejnym rokiem nowelizacji Przepisów ADR. Nowelizacja weszła
w życie 1 stycznia 2007 r.10 z zachowaniem sześciomiesięcznego okresu przejściowego
(patrz ADR 1.6.1.1), co oznacza, że przewóz towarów niebezpiecznych
realizowany był na dotychczasowych zasadach (ADR 2005) do 30 czerwca 2007 r.
Umowa ADR obowiązuje w 42 państwach, szczególnie w państwach członkowskich Unii
Europejskiej.
Dotychczasowa nowelizacja zawiera zmiany we wszystkich dziewięciu częściach umowy
ADR, z których te najważniejsze dotyczące:
żð w części 1: ograniczeÅ„ przewozu towarów niebezpiecznych przez tunele drogowe
oraz wyłączeń niektórych przewozów spod przepisów ADR;
żð w części 2: klasyfikacji kilku przedmiotów wybuchowych (ogni sztucznych),
materiałów zapalnych ,ciekłych, materiałów trujących oraz materiałów zakaznych;
żð w części 3: zmian w rozpisce towarów (w tym wprowadzenia kodów ograniczeÅ„
przewozu przez tunele) oraz podwyższenie limitów wyłączeń dla towarów
pakowanych w małych ilościach;
żð części 4: instrukcji pakowania, kodowania cystern oraz zakazów pakowania
razem różnych towarów;
żð w części 5: oznakowania zbiorczych opakowaÅ„, oznakowania nadtlenków
organicznych także przewozu próżnych nieczyszczonych jednostek ładunkowych;
żð w części 6: konstrukcji i badaÅ„ aerozoli i naczyÅ„ ciÅ›nieniowych;
żð w części 7: warunków przewozu luzem materiałów zakaznych;
żð w części 8: dokumentów wymaganych podczas przewozu oraz kodów ograniczeÅ„
przewozu przez tunele;
żð w części 9: uproszczenia badaÅ„ technicznych homologowanych ciÄ…gników
siodłowych.
Rozpisane przykłady nowych regulacji zapisów umowy ADR nie posiadają
szczegółowego komentarza zmian wprowadzonych w wąskich specjalistycznych dziedzinach
(np. w zakresie konstrukcji i badania opakowań czy ich oznakowania), które
Ze względu na wysoki stopień zagadnień wymagają sięgnięcia do szczegółowych
tekstów zródłowych umowy.
Mając na uwadze złożoność przepisów ADR oraz potrzeby wojska, poniżej
scharakteryzowano doglębniej najważniejsze ze zamian Umowy ADR 2007-2009.
Zmiany w części 1:
żð wyÅ‚Ä…czenia niektórych przewozów spod przepisów ADR dotyczÄ…cych przewozu
wykonywanego lub nadzorowanego przez służby ratownicze po wypadku11,
żð wygasÅ‚ przepis przejÅ›ciowy 1.6.1.6, co oznacza, że od 01.01.2007 r. kierowcy
pojazdów o DMC12 do 3,5t w ilościach wymagających jego oznakowania
muszą posiadać Zaświadczenie ADR,
żð do dnia 31.12.2009 r. zakazy wjazdu do tuneli zostanÄ… oznakowane w sposób
jednolity przez zamocowanie przed tunelem znaków zakazu dotyczących
przewozu towarów niebezpiecznych (Tabela 5) wraz z tabliczką wskazującą
kategoriÄ™ tunelu (Rys. 2). Przedstawiono 5 kategorii tuneli, majÄ…c na uwadze trzy
główne zagrożenia:
a)wybuch;
b)uwolnienie gazu trujÄ…cego lub lotnej cieczy trujÄ…cej;
c) pożar.
2
http://www.krakow.witd.gov.pl/doradcyadr.htm
7
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
oznaczajÄ…c je literami od A do E:
A - nie ma ograniczeń dotyczących transportu towarów niebezpiecznych,
B - ograniczenie dotyczy towarów niebezpiecznych zagrażających wybuchem
o bardzo dużym zasięgu,
C - ograniczenie dotyczy towarów niebezpiecznych zagrażających wybuchem
o bardzo dużym zasięgu oraz zatruciem masowym,
D - ograniczenie dotyczy towarów niebezpiecznych zagrażających wybuchem o
bardzo dużym zasięgu, zatruciem masowym oraz pożarem o dużym zasięgu,
E - zakaz wjazdu pojazdów z jakimikolwiek towarami niebezpiecznymi oprócz:
UN 2919, 3291, 3331, 3359 i 337313.
Tabela 1. Znaki zakazu dotyczące przewozu materiałów niebezpiecznych.
yródło: Kodeks drogowy
żð pozostawienia w mocy do 31 grudnia 2007 roku przepisów przejÅ›ciowych
1.6.5.6 zezwalających na odstępstwa w zakresie wyposażenia jednostek
transportowych w gaśnice jeśli zostały one wyposażone niezgodnie z ADR 2001;
żð sygnaÅ‚y i znaki drogowe stosowane w celu wprowadzenia zakazu wjazdu do
tunelu pojazdów przewożących towary niebezpieczne powinny być umieszczane
w miejscach, gdzie możliwy jest wybór drogi alternatywnej, ponadto ograniczenia
przejazdu przez tunele powinny być opublikowane i powszechnie dostępne. 3
3
http://www.krakow.witd.gov.pl/doradcyadr.htm
8
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
Rysunek 1. Oznakowanie tunelu drogowego kategorii C
yródło: K. Grzegorczyk, Komentarz z- cześć I do nowelizacji Umowy europejskiej dotyczącej
międzynarodowego przewozu towarów niebezpiecznych (ADR 2007), Towary Niebezpieczne, Zeszyt
1 (8), Marzec 2007
Zmiany w części 3:
żð Tabela A:
żð w nagłówkach kolumn (10) i (11) numery 4.2.4.2 i 4.2.4.3 zastÄ…piono odpowiednio
numerami 4.2.5.2 i 4.2.5.3 ,
żð kolumna 15 otrzymaÅ‚a nowe brzmienie: Kategoria transportowa 1.1.3.6
(Kod ograniczeń przewozu przez tunele 8.6),
żð dokonano zmian w poszczególnych numerach UN (Tab. 6),
żð z rozpiski usuniÄ™to towary niebezpieczne o nastÄ™pujÄ…cych numerach UN:
1014, 1015, 1366, 1370, 1979 do 1981, 2005, 2445, 2600, 2662, 3051do
3053, 3076, 3433, 3435 i 3461, a dodano o numerach UN: 3469 do 3473.
Zmiany w części 5:
żð ustalono zamieszczanie w dokumencie przewozowym opisu sztuk przesyÅ‚ek,
nie tylko ich kody np.: sto kanistrów czy sto kanistrów (3H2) , a nie sto
(3H2) ,
żð okreÅ›lono jednÄ… wymaganÄ… kolejność zapisu informacji o towarze niebezpiecznym
w dokumencie przewozowym, która jest następująca: numer UN towaru
(poprzedzony literami UN), prawidłowa nazwa przewozowa, numery nalepek
ostrzegawczych, grupa pakowania, jeżeli jest określona np.: UN 1230 METANOL, 3
(6.1), II.
Tabela 2. Zmiany dotyczące poszczególnych numerów UN
yródło: Kodeks drogowy
9
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
Zastąpiono wzór nalepki 5.2 dla nadtlenków organicznych na nowy wzór nalepki:
Rysunek 2. Stara i nowa nalepka ostrzegawcza Nr 5.2
yródło: Przemysław Majewski
Zmiany w części 8:
żð uchylono przepis 8.1.2.1(c) dotyczÄ…cy obowiÄ…zku posiadania w kabinie
kopii tekstu głównego umowy specjalnej w przypadku, gdy przewóz realizowany
jest na podstawie takiej umowy,
żð wprowadzono dla każdego towaru Kod ograniczeÅ„ przewozu przez tunele
(Tabela 7) w celu przedstawienia kierowcy i przewoznikowi precyzyjnego określenia kategorii
tuneli, przez które przewóz jest zabroniony albowiem w przypadku przewozu w tej samej
jednostce transportowej dwóch lub więcej towarów o rożnych kodach, należy użyć kodu
towaru, którego dotyczy najwięcej ograniczeń. 4
Zgodnie z Zaleceniami ONZ dokonano nowelizacji ustawy dotyczącej wykazu towarów
niebezpiecznych, których przewóz drogowy podlega obowiązkowemu zgłoszeniu .
W formie pisemnej dokonuje się zgłoszenia, podając następujące dane:
1) numer UN towaru niebezpiecznego i jego prawidłową nazwę przewozową - zgodnie
z umowÄ… ADR;
2) numer klasy oraz numer grupy pakowania, o ile występuje, a w przypadku towaru klasy 1 -
kod klasyfikacyjny, zgodnie z umowÄ… ADR;
3) ilość towaru i sposób jego przewozu - odpowiednio w cysternie, luzem lub w sztukach
przesyłki;
4) planowane miejsce i czas rozpoczęcia przewozu;
5) planowanÄ… trasÄ™ przewozu;
6) odpowiednio imiÄ™, nazwisko i miejsce zamieszkania albo nazwÄ™ i siedzibÄ™ oraz adres
przewoznika, nadawcy i odbiorcy towaru.
4
http://www.krakow.witd.gov.pl/doradcyadr.htm
10
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
Tabela 3. Kod ograniczeń przewozu przez tunele
yródło: Umowa ADR
1 stycznia 2012 r. weszła w życie nowa ustawa o przewozie towarów niebezpiecznych.
Wyjątkiem są tu jej art. 124 pkt 1 i 2 lit. a oraz b, które zaczęły obowiązywać 24 pazdziernika
2011 r., a także art. 131 ust. 1-3 i 132 ust. 1 oraz 2, które weszły w życie 25 grudnia 2011 r.
Jednocześnie przestały obowiązywać:
·ð stara ustawa z 28 pazdziernika 2002 r. o przewozie drogowym towarów
niebezpiecznych (Dz.U. nr 199, poz. 1671 z pózn. zm.),
Nowa ustawa określa zasady prowadzenia działalności w zakresie krajowego
i międzynarodowego przewozu drogowego, koleją oraz żeglugą śródlądową towarów
niebezpiecznych, a także organy i jednostki realizujące zadania związane z takim
przewozem.
Dz.U. 2011 nr 110 poz. 641
Oświadczenie Rządowe z dnia 23 marca 2011 r. w sprawie wejścia w życie zmian do
załączników A i B Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego
towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzonej w Genewie dnia 30 września 1957 r.
11
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
Art. 115. W ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r.
nr 108, poz. 908, z pózn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 80d:
a) w ust. 4 po pkt 4 dodaje siÄ™ pkt 4a w brzmieniu:
"4a) opłata ewidencyjna, o której mowa w art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 19 sierpnia
2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz. U. nr 227, poz. 1367);",
b) ust. 6 otrzymuje brzmienie:
"6. Wysokość każdej opłaty ewidencyjnej, o której mowa w art. 75 ust. 2, art. 77
ust. 3, art. 82 ust. 2, art. 97 ust. 1, art. 115h ust. 6 pkt 2 i art. 150 ust. 1, a także
w art. 39g ust. 9 pkt 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym
i w art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów
niebezpiecznych, nie może przekroczyć równowartości w złotych 0,5 euro ustalonej
przy zastosowaniu kursu średniego ustalonego przez Narodowy Bank Polski w dniu
ogłoszenia rozporządzenia, o którym mowa w ust. 7.",
c) w ust. 7 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
"1) wysokość opłaty ewidencyjnej, o której mowa w art. 75 ust. 2, art. 77 ust. 3,
art. 82 ust. 2, art. 97 ust. 1, art. 115h ust. 6 pkt 2 i art. 150 ust. 1, a także w art. 39g
ust. 9 pkt 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym i w art. 26
ust. 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych, oraz
sposób jej wnoszenia;";
2) użyte w ustawie w art. 81 ust. 4 pkt 3 i ust. 11 pkt 4 wyrazy: "przepisami o przewozie
drogowym towarów niebezpiecznych" zastępuje się wyrazami: "przepisami o przewozie
towarów niebezpiecznych";
3) w art. 100b:
a) w ust. 1 pkt 11 otrzymuje brzmienie:
"11) zakres i numer zaświadczenia ADR, o którym mowa w przepisach o przewozie
towarów niebezpiecznych, a także okres, na jaki zostało ono wydane;",
b) w ust. 2 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
"3) wymienione w pkt 11 - odpowiednio marszałek województwa lub Szef Inspektoratu
Wsparcia Sił Zbrojnych, zgodnie z przepisami o przewozie towarów niebezpiecznych;";
4) w art. 100c w ust. 1 po pkt 2 dodaje siÄ™ pkt 2a w brzmieniu:
"2a) Szefowi Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych;";
5) w art. 129a w ust. 1 dodaje siÄ™ pkt 5 w brzmieniu:
12
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
"5) który wykonuje przewóz drogowy w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r.
o przewozie towarów niebezpiecznych.".
Art. 123. W ustawie z dnia 4 marca 2010 r. o świadczeniu usług na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. nr 47, poz. 278 oraz z 2011 r. nr 112, poz. 654) w art. 3
w ust. 1 pkt 24 otrzymuje brzmienie:
"24) w ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych
(Dz. U. nr 227, poz. 1367), z wyłączeniem świadczenia usług w zakresie prowadzenia
kursów;".
Art. 124. W ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujÄ…cych pojazdami (Dz. U. nr 30,
poz. 151, nr 92, poz. 530, nr 106, poz. 622 i nr 205, poz. 1210) w art. 125 wprowadza siÄ™
następujące zmiany:
1) w pkt 8 lit. b i c otrzymujÄ… brzmienie:
"b) ust. 6 otrzymuje brzmienie:
"6. Wysokość każdej opłaty ewidencyjnej, o której mowa w art. 75 ust. 2, art. 77 ust. 3,
art. 82 ust. 2 i art. 150 ust. 1 ustawy oraz w art. 10 ust. 1, art. 13 ust. 6, art. 14 ust. 1,
art. 15 ust. 5, art. 16 ust. 1 i 5, art. 18 ust. 2, art. 28 ust. 8 i 9, art. 31 ust. 3, art. 33
ust. 2 pkt 1, art. 38 ust. 2 pkt 1, art. 58 ust. 2 pkt 1, art. 77 ust. 2 pkt 1, art. 85 ust. 8,
art. 87 ust. 3 pkt 1, art. 97 ust. 3, art. 101 ust. 1 pkt 3 oraz ust. 2 pkt 3, art. 102 ust. 2,
art. 103 ust. 3, art. 109 ust. 1, 3 i 4, art. 110, art. 115 ust. 6, art. 117 ust. 3 pkt 1
i art. 124 ust. 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, a także
w art. 39g ust. 9 pkt 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym
i w art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów
niebezpiecznych (Dz. U. nr 227, poz. 1367), nie może przekroczyć równowartości
w złotych 2 euro ustalonej przy zastosowaniu kursu średniego ustalonego przez
Narodowy Bank Polski w dniu wydania rozporządzenia, o którym mowa w ust. 7.",
c) w ust. 7 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
"1) wysokość opłaty ewidencyjnej, o której mowa w art. 75 ust. 2, art. 77 ust. 3, art. 82
ust. 2 i art. 150 ust. 1 ustawy oraz w art. 10 ust. 1, art. 13 ust. 6, art. 14 ust. 1, art. 15
ust. 5, art. 16 ust. 1 i 5, art. 18 ust. 2, art. 28 ust. 8 i 9, art. 31 ust. 3, art. 33 ust. 2 pkt 1,
art. 38 ust. 2 pkt 1, art. 58 ust. 2 pkt 1, art. 77 ust. 2 pkt 1, art. 85 ust. 8, art. 87 ust. 3
pkt 1, art. 97 ust. 3, art. 101 ust. 1 pkt 3 oraz ust. 2 pkt 3, art. 102 ust. 2, art. 103 ust. 3,
art. 109 ust. 1, 3 i 4, art. 110, art. 115 ust. 6, art. 117 ust. 3 pkt 1 i art. 124 ust. 1 ustawy
z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, a także w art. 39g ust. 9 pkt 2
ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym i w art. 26 ust. 1 ustawy
z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych, oraz sposób jej
wnoszenia;";
2) w pkt 10 w lit. d w art. 100b:
a) w ust. 1 pkt 12 otrzymuje brzmienie:
"12) zakres i numer zaświadczenia ADR, o którym mowa w przepisach o przewozie
towarów niebezpiecznych, a także okres, na jaki zostało ono wydane;",
b) w ust. 4 pkt 7 otrzymuje brzmienie:
13
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
"7) odpowiednio upoważniony przez ministra właściwego do spraw transportu
wojewódzki ośrodek ruchu drogowego lub Szef Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych,
zgodnie z przepisami o przewozie towarów niebezpiecznych - w zakresie, o którym
mowa w ust. 1 pkt 12;".
Przepisy przejściowe i końcowe
Art. 125. 1. Osoby, które w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy posiadają ważne
świadectwo doradcy wydane na podstawie dotychczasowych przepisów i przedłużające
ważność świadectwa doradcy, uważa się za spełniające wymagania określone w ustawie.
2. Zaświadczenia ADR, świadectwa eksperta ADN, świadectwa eksperta ADN do spraw
przewozu gazów i świadectwa eksperta ADN do spraw przewozu chemikaliów, świadectwa
doradcy, świadectwa dopuszczenia pojazdu ADR oraz świadectwa dopuszczenia statku
ADN i tymczasowe świadectwa dopuszczenia wydane na podstawie dotychczasowych
przepisów zachowują ważność w zakresie i przez okres, na który zostały wydane.
Art. 127. W sprawach:
1) o nadanie uprawnień doradcy,
2) o wydanie świadectwa dopuszczenia pojazdu ADR w zakresie opłat
- wszczętych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy
dotychczasowe.
Powinniśmy także wiedzieć, że:
·ð ADR to Umowa europejska dotyczÄ…cÄ… miÄ™dzynarodowego przewozu drogowego
towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzona w Genewie dnia 30 września 1957 r.
(Dz.U. z 2011 r. nr 110, poz. 641) ze zmianami obowiązującymi od dnia ich wejścia w
życie w odniesieniu do Polski, ogłoszonymi we właściwy sposób;
·ð ciÅ›nieniowe urzÄ…dzenia transportowe to:
- naczynia ciśnieniowe, a w odpowiednich przypadkach ich zawory i inne wyposażenie,
objęte działem 6.2. ADR, RID lub ADN,
- zbiorniki, pojazdy-baterie, wagony-baterie, wieloelementowe kontenery do gazu (MEGC),
a w odpowiednich przypadkach ich zawory i inne wyposażenie, objęte działem 6.8
odpowiednio ADR, RID oraz ADN, jeżeli używane są zgodnie z odpowiednio ADR, RID
i ADN w transporcie gazów klasy 2, z wyłączeniem gazów lub przedmiotów, które mają
w kodzie klasyfikacyjnym cyfry 6 oraz 7, a także transporcie niektórych towarów
niebezpiecznych innych klas określonych w nowej ustawie - ciśnieniowe urządzenia
transportowe obejmujÄ… naboje gazowe (UN 2037), ale nie obejmujÄ… aerozoli (UN 1950),
otwartych naczyń kriogenicznych, butli do aparatów oddechowych, gaśnic (UN 1044), jak
również ciśnieniowych urządzeń transportowych wyłączonych zgodnie z podrozdziałem
1.1.3.2 odpowiednio ADR, RID, i ADN oraz z zakresu stosowania zasad budowy, a także
badań opakowań zgodnie ze szczególnymi przepisami działu 3.3 odpowiednio ADR, RID
oraz ADN;
14
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
·ð użytkowanie to napeÅ‚nianie, okresowe przechowywanie poÅ‚Ä…czone z przewozem,
opróżnianie lub ponowne napełnianie ciśnieniowych urządzeń transportowych;
·ð znak zgodnoÅ›ci II to oznakowanie, które potwierdza zgodność ciÅ›nieniowego
urządzenia transportowego z wymaganiami określonymi odpowiednio w ADR, RID
i ADN oraz nowej ustawie.
Ważne
Ustalono, że:
·ð nowa ustawa nie ma zastosowania do przewozu towarów niebezpiecznych:
- w przypadkach wskazanych odpowiednio w ADR, RID lub ADN,
- statkami morskimi na morskich wodach wewnętrznych,
- promami pływającymi po wodach morskich, przepływającymi po śródlądowej drodze
wodnej lub przez port,
- wykonywanego w całości w granicach obszaru niebędącego obszarem ogólnodostępnym;
·ð przy krajowym przewozie towarów niebezpiecznych nie obowiÄ…zujÄ… wymagania
odpowiednio ADR, RID lub ADN, które dotyczą używania języków innych niż polski;
·ð w kwestiach, które nie zostaÅ‚y uregulowane przez nowÄ… ustawÄ™, do przewozu
towarów niebezpiecznych, w tym środków transportu i urządzeń transportowych,
należy stosować odpowiednio ADR, RID lub ADN.
Podstawa prawna
Ustawa z 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz.U. nr 227, poz.
1367 z pózn. zm.).
1.4. Wykaz przepisów prawnych dotyczących przewozu
materiałów niebezpiecznych w transporcie
drogowym.
Przepisy podstawowe
1. Umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów
niebezpiecznych (ADR) (Dz. U. z 2005 r. Nr 178, poz. 1481)5
W sprawie wejścia w życie zmian do załączników A i B umowy europejskiej dotyczącej
międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzonej
w Genewie dnia 20 września 1957.
5
http://msp.money.pl/akty_prawne/dzienniki_ustaw/oswiadczenie;rzadowe;z;dnia;26,dziennik,ustaw,2005,178,1481.html
15
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
2. Ustawa z dnia 28 pazdziernika 2002r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych
(Dz. U.. 199, poz. 16716 oraz z 2004 r. Nr 96, poz. 9597, Nr 97, poz. 9628, Nr 173, poz.
18089 i z 2005 r. Nr 90, poz. 75710 i Nr 141, poz. 118411)
Ustawa określa zasady przewozu drogowego towarów niebezpiecznych, wymagania w
stosunku do kierowców i innych osób wykonujących czynności związane z tym przewozem
oraz organy właściwe do sprawowania nadzoru i kontroli w tych sprawach.
3. Ustawa z dnia 6 września 2001r. o transporcie drogowym (Dz.U. Nr 125, poz. 1371,
z pózn. zm.)
http://www.abc.com.pl/serwis/du/2001/1371.htm
Ustawa określa zasady podejmowania i wykonywania:
1) krajowego transportu drogowego,
2) międzynarodowego transportu drogowego,
3) niezarobkowego krajowego przewozu drogowego,
4) niezarobkowego międzynarodowego przewozu drogowego.
2. Ustawa określa również zasady działania Inspekcji Transportu Drogowego.
4. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 grudnia 2002r. w sprawie świadectwa
dopuszczenia pojazdów do przewozu niektórych towarów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 237,
poz. 201112 oraz z 20C 5: 187, poz. 1572)13
5. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 grudnia 2002r. w sprawie wysokości
wynagrodzenia członków komisji egzaminacyjnej powołanej przez podmiot prowadzący
kurs dokształcający dla kierowców przewożących towary niebezpieczne (Dz.U. Nr 237,
poz. 2012)14
6
http://www.abc.com.pl/serwis/du/2002/1671.htm
7
http://www.abc.com.pl/serwis/du/2004/0959.htm
8
http://www.abc.com.pl/serwis/du/2004/0962.htm
9
http://www.abc.com.pl/serwis/du/2004/1808.htm
10
http://www.abc.com.pl/serwis/du/2005/0757.htm
11
http://www.abc.com.pl/serwis/du/2005/1184.htm
12
http://www.abc.com.pl/serwis/du/2002/2011.htm
13
http://www.abc.com.pl/serwis/du/2005/1572.htm
14
http://www.prawo.egospodarka.pl/akty-prawne/dziennik-ustaw/2002/237/2012
16
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
6. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 września 2005r. w sprawie uzyskiwania
świadectwa przeszkolenia doradcy do spraw bezpieczeństwa w zakresie transportu
drogowego towarów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 200, poz. 1654)15
7. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 29 września 2005r. w sprawie formularza
listy kontrolnej(Dz. U. Nr 201, poz. 1667)16
8. Rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia
7 pazdziernika 2005r. w sprawie wzoru formularza rocznego sprawozdania z działalności
w zakresie przewozu gotowego towarów niebezpiecznych oraz sposobu jego wypełniania
(Dz.U. Nr 207, poz. 1733)17
9. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 7 pazdziernika 2005r. w sprawie towarów
niebezpiecznych, których przewóz drogowy podlega obowiązkowi zgłoszenia (Dz. U. Nr
207, poz. 173418 oraz z 2 Nr 100, poz. 69519)
10. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 sierpnia 2003r.
w sprawie parkingów, na które usuwane są pojazdy przewożące towary niebezpieczne
(Dz.U. Nr 161, poz. 1567)20
11. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 15 września 2005r. w sprawie kursów
dokształcając kierowców przewożących towary niebezpieczne (Dz. U. Nr 187, poz. 1571)21
12. Zarządzenie Nr 16 Ministra Infrastruktury z dnia 10 maja 2005r. w sprawie upoważnienia
Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego do wykonywania niektórych czynności
administracyjnych wynikających z przepisów Umowy europejskiej dotyczącej
15
http://www.abc.com.pl/serwis/du/2005/1654.htm
16
http://www.abc.com.pl/serwis/du/2005/1667.htm
17
http://www.abc.com.pl/serwis/du/2005/1733.htm
18
http://www.abc.com.pl/serwis/du/2005/1734.htm
19
http://www.abc.com.pl/serwis/du/2006/0695.htm
20
http://www.abc.com.pl/serwis/du/2003/1567.htm
21
http://www.adr-krakus.pl/Przepisy%20dodatki/szkolenia%20dla%20kierowcow%20DU187.pdf
17
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
międzynarodowego przewozu drogowego rów niebezpiecznych (ADR) (Dz. Urz. MI Nr 6,
poz. 31)22
Przepisy uzupełniające
13. Ustawa z dnia 11 stycznia 2001r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz.U. Nr
11, poz. 84: zm.)23
Zmieniające rozporządzenie w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i
preparatów chemicznych.
14. RozporzÄ…dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 sierpnia 2003r. w sprawie okresowych
oraz zakazu ruchu niektórych rodzajów pojazdów na drogach (Dz.U. Nr 161, poz. 1565)24
15. Rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia
31 lipca 2002r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz.U. Nr 170, poz. 1393)25
ż 1. 1. Rozporządzenie określa znaki i sygnały obowiązujące w ruchu drogowym, ich
znaczenie i zakres obowiÄ…zywania.
2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:
1) drodze z pierwszeństwem - rozumie się przez to drogę oznakowaną jako droga
z pierwszeństwem, na której kierujący zbliżający się do skrzyżowania ma pierwszeństwo
w stosunku do kierujących zbliżających się do skrzyżowania drogą oznakowaną jako
podporzÄ…dkowana;
2) drodze podporzÄ…dkowanej - rozumie siÄ™ przez to drogÄ™ oznakowanÄ… jako droga
podporządkowana, na której kierujący zbliżający się do skrzyżowania jest obowiązany
ustąpić pierwszeństwa kierującym zbliżającym się do skrzyżowania drogą oznakowaną jako
droga z pierwszeństwem;
3) ustawie - rozumie siÄ™ przez to ustawÄ™ z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu
drogowym.
3. Na drogach stosuje się następujące znaki i sygnały drogowe:
1) znaki pionowe w postaci tarcz, tablic z napisami lub symbolami, które występują
również w postaci znaków świetlnych,
2) znaki poziome w postaci linii, napisów i symboli umieszczonych na nawierzchni drogi,
3) sygnały świetlne nadawane przez sygnalizatory,
4) sygnały dawane przez osoby do tego uprawnione,
5) sygnały dzwiękowe lub wibracyjne wysyłane przez urządzenia umieszczone na drodze.
4. Oprócz znaków, o których mowa w ust. 3 pkt 1, stosuje się znaki związane z oznaczeniem
pasa drogowego, obiektów drogowych i oznaczenia w postaci urządzeń bezpieczeństwa
22 http://www.infor.pl/dzienniki-urzedowe/ministra-infrastruktury,rok,2005,nr,6/poz,31,zarzadzenie-nr-16-ministra-infrastruktury-
w-sprawie-upowaznienia-dyrektora.html\
23
http://www.abc.com.pl/serwis/du/2009/0353.htm
24
http://www.infor.pl/dziennik-ustaw,rok,2003,nr,161/poz,1565,rozporzadzenie-ministra-infrastruktury-w-sprawie-okresowych-
ograniczen-oraz.html
25
http://www.abc.com.pl/serwis/du/2002/1393.htm
18
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
ruchu, w szczególności w związku z zamknięciem drogi lub jej części dla ruchu, a w razie
potrzeby - znaki z napisami wskazującymi sposób korzystania z drogi, jeżeli nie może on być
wyrażony znakami określonymi w załączniku do niniejszego rozporządzenia.
16. RozporzÄ…dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 16 grudnia 2003r. w sprawie zakresu
i sposobu przeprowadzenia badań technicznych pojazdów oraz wzorów dokumentów
stosowanych przy tych badaniach (Dz. U. Nr 227 z pózn. zm.)26
Na podstawie art. 81 ust. 10 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym
(Dz. U. z 2003 r. Nr 58, poz. 515, z pózn. zm.) zarządza się, co następuje:
ż 1. Badania techniczne polegają na sprawdzeniu, czy pojazd odpowiada warunkom
technicznym określonym w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym,
zwanej dalej ustawÄ…", rozporzÄ…dzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r.
w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia
(Dz. U. z 2003 r. Nr 32, poz. 262), zwanego dalej rozporzÄ…dzeniem o warunkach
technicznych", oraz w przepisach o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych, jeżeli
pojazd jest przystosowany do przewozu tych towarów.
17. Ustawa z dnia 21 czerwca 2002r. o materiałach wybuchowych przeznaczonych do użytku
cywilnego (Dz.U. Nr 117, poz. 1007, z pózn. zm.)27
Art. 1. Ustawa określa:
1) zasady wydawania oraz cofania pozwoleń na nabywanie oraz przechowywanie
materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego,
2) zasadnicze wymagania dla wprowadzanych do obrotu materiałów wybuchowych
przeznaczonych do użytku cywilnego, zaliczonych do klasy 1 materiałów niebezpiecznych
z wyłączeniem amunicji i wyrobów pirotechnicznych,
3) zasady przemieszczania materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku
cywilnego i jego kontroli, z wyłączeniem wyrobów pirotechnicznych,
4) procedury oceny zgodności oraz sposób oznaczania tych materiałów.
18. Ustawa dnia 22 sierpnia 1997r. o ochronie osób i mienia (Dz.U. Nr 114, poz. 740, z pózn.
zm.)28
Art. 1. Ustawa określa:
1) obszary, obiekty i urzÄ…dzenia podlegajÄ…ce obowiÄ…zkowej ochronie,
2) zasady tworzenia i funkcjonowania wewnętrznych służb ochrony,
3) zasady prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia,
4) wymagane kwalifikacje i uprawnienia pracowników ochrony,
5) nadzór nad funkcjonowaniem ochrony osób i mienia.
19. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (Dz.U. Nr 62, poz. 628, z pózn. zm.)29
26
http://www.stacja.com.pl/prawo/2003/2250/2250.htm
27
http://www.abc.com.pl/serwis/du/2002/1007.htm
28
http://www.abc.com.pl/serwis/du/1997/0740.htm
29
http://www.abc.com.pl/serwis/du/2001/0628.htm
19
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
20. Ustawa z dnia 30 lipca 2004r. o międzynarodowym obrocie odpadami (Dz.U. Nr 191,
poz. 1956)30
Art. 1. Ustawa określa ramy instytucjonalne i organizacyjne do wykonywania zadań z
zakresu międzynarodowego obrotu odpadami wynikających z:
1) rozporzÄ…dzenia Rady nr 259/93/EWG z dnia 1 lutego 1993 r. w sprawie nadzoru i
kontroli przesyłania odpadów w obrębie, do Wspólnoty Europejskiej oraz poza jej obszar (Dz.
Urz. WE L 30 z 06.02.1993);
2) rozporzÄ…dzenia Rady nr 1420/99/WE z dnia 29 kwietnia 1999 r. ustanawiajÄ…cego
wspólne zasady i procedury stosowane do wysyłek niektórych rodzajów odpadów do
niektórych krajów nienależących do OECD (Dz. Urz. WE L 166 z 01.07.1999);
3) rozporządzenia Komisji (WE) nr 1547/1999 z dnia 12 lipca 1999 r. określającego
procedury kontrolne na mocy rozporzÄ…dzenia Rady (EWG) nr 259/93, majÄ…cego
zastosowanie do wysyłek niektórych rodzajów odpadów do niektórych krajów, do których nie
ma zastosowania decyzja OECD C(92)39 (Dz. Urz. WE L 185 z 17.07.1999).
21. RozporzÄ…dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 19 grudnia 2002r. w sprawie zakresu
i sposobu stosowania przepisów o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych do
transportu odpadów niebezpiecznych (Dz.U. Nr 236, poz. 1986)31
ż 1. Przepisy o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych stosuje się odpowiednio do
transportu odpadów niebezpiecznych spełniających określone w tych przepisach kryteria
klasyfikacyjne dla zaliczenia ich do jednej z następujących klas towarów niebezpiecznych:
1) klasa 1 - materiały i przedmioty wybuchowe;
2) klasa 2 - gazy;
3) klasa 3 - materiały ciekłe zapalne;
4) klasa 4.1. - materiały stałe zapalne, materiały samoreaktywne i materiały wybuchowe
stałe odczulone;
5) klasa 4.2. - materiały samozapalne;
6) klasa 4.3. - materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy palne;
7) klasa 5.1. - materiały utleniające;
8) klasa 5.2. - nadtlenki organiczne;
9) klasa 6.1. - materiały trujące;
10) klasa 6.2. - materiały zakazne;
11) klasa 8 - materiały żrące;
12) klasa 9 - różne materiały i przedmioty niebezpieczne.
ż 2. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.
22. Ustawa z dnia 29 listopada 2000r. - Prawo atomowe (tekst jednolity Dz.U. z 2004r. Nr
161, poz. 1689)32
Art. 1. 1. Ustawa określa:
30
http://www.abc.com.pl/serwis/du/2004/1956.htm
31
http://www.abc.com.pl/serwis/du/2002/1986.htm
32
www.abc.com.pl/serwis/du/2004/1689.htm
20
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
1) działalność w zakresie pokojowego wykorzystywania energii atomowej związaną z
rzeczywistym i potencjalnym narażeniem na promieniowanie jonizujące od sztucznych zródeł
promieniotwórczych, materiałów jądrowych, urządzeń wytwarzających promieniowanie
jonizujące, odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego;
2) obowiązki kierownika jednostki organizacyjnej wykonującej tę działalność;
3) organy właściwe w sprawach bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej;
4) zasady odpowiedzialności cywilnej za szkody jądrowe;
5) zasady wypełniania zobowiązań międzynarodowych, w tym w ramach Unii Europejskiej,
dotyczących bezpieczeństwa jądrowego, ochrony przed promieniowaniem jonizującym oraz
zabezpieczeń materiałów jądrowych i kontroli technologii jądrowych.
2. Ustawa określa także kary pieniężne za naruszenie przepisów dotyczących
bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej oraz tryb ich nakładania.
3. Ustawę stosuje się również do działalności wykonywanej w warunkach zwiększonego, w
wyniku działania człowieka, narażenia na naturalne promieniowanie jonizujące.
4. Ustawa ponadto określa zasady monitorowania skażeń promieniotwórczych i reguluje
działania podejmowane w przypadku zdarzeń radiacyjnych, jak również w przypadku
długotrwałego narażenia w następstwie zdarzenia radiacyjnego lub działalności
wykonywanej w przeszłości.
5. Ustawa określa również szczególne zasady ochrony osób przed zagrożeniami
wynikajÄ…cymi ze stosowania promieniowania jonizujÄ…cego w celach medycznych.
23. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 sierpnia 2002r. w sprawie przypadków, w
których działalność związana z narażeniem na promieniowanie jonizujące nie podlega
obowiązkowi uzyskiwania zezwolenia albo zgłoszenia oraz przypadków, w których może
być wykonywana na podstawie zgłoszenia (Dz.U. Nr 137, poz. 115333 i Dz. U. z 2004r. Nr
98, poz.98134)
ż 1. Rozporządzenie określa:
1) przypadki, w których wykonywanie działalności związanej z narażeniem na
promieniowanie jonizujące, zwanym dalej "narażeniem", nie podlega obowiązkowi uzyskania
zezwolenia albo zgłoszenia;
2) przypadki, w których działalność związana z narażeniem może być wykonywana na
podstawie zgłoszenia;
3) graniczne wartości aktywności całkowitej i stężenia promieniotwórczego izotopów
promieniotwórczych, jako kryteria zwolnienia z obowiązku uzyskania zezwolenia albo
zgłoszenia.
ż 1. W rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 3 grudnia 2002 r. w sprawie dokumentów
wymaganych przy składaniu wniosku o wydanie zezwolenia na wykonywanie działalności
związanej z narażeniem na działanie promieniowania jonizującego albo przy zgłoszeniu
wykonywania tej działalności (Dz. U. Nr 220, poz. 1851) wprowadza się następujące zmiany:
1) w ż 3:
a) pkt 1 otrzymuje brzmienie:
"1) dokument zawierajÄ…cy:
a) przewidywany termin rozpoczęcia działalności wskazanej we wniosku,
33
http://www.abc.com.pl/serwis/du/2002/1153.htm
34
http://www.abc.com.pl/serwis/du/2004/0981.htm
21
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
b) proponowane ograniczniki dawek (limity użytkowe dawek) związane z działalnością
wskazanÄ… we wniosku,
c) okres prowadzenia działalności, jeżeli działalność będzie prowadzona przez czas oznaczony,
d) uzasadnienie podjęcia działalności wykazujące, że spodziewane w wyniku wykonywania tej
działalności korzyści naukowe, ekonomiczne, społeczne i inne będą większe niż możliwe,
powodowane przez tę działalność, szkody dla zdrowia człowieka i stanu środowiska, jeżeli
działalność jest związana z wprowadzeniem nowych rodzajów zastosowań promieniowania
jonizujÄ…cego;",
b) uchyla siÄ™ pkt 2;
24. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002r. w sprawie planów
postępowania awaryjnego w przypadku zdarzeń radiacyjnych (Dz. U. z 2002r. Nr 239,
poz. 2033)35
ż 1. Rozporządzenie określa:
1) krajowy plan postępowania awaryjnego;
2) wzór zakładowego planu postępowania awaryjnego;
3) wzór wojewódzkiego planu postępowania awaryjnego.
25. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004r. w sprawie warunków
przywozu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wywozu z terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej oraz tranzytu przez to terytorium materiałów jądrowych, zródeł
promieniotwórczych i urządzeń zawierających takie zródła (Dz.U. Nr 98, poz. 984)36
W rozporzÄ…dzeniu jest mowa o:
1) Przewozie
2) Dostawcy
3) Odbiorcy
4) Zamkniętym zródle promieniotwórczym
5) Otwartym zródle promieniotwórczym
26. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004r. w sprawie udzielania zgody na
przywóz na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wywozu z terytorium Rzeczypospolitej
35
http://www.infor.pl/dziennik-ustaw,rok,2002,nr,239/poz,2033,rozporzadzenie-rady-ministrow-z-dnia-23-grudnia-2002-r-w-
sprawie-planow.html
36
http://www.podatnik.info/28019,Dz.U.%202004%20nr%2098%20poz.%20984.html
22
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
Polskiej i tranzyt przez to terytorium odpadów promieniotwórczych (Dz.U. Nr 98, poz.
985)37
Rozporządzenie określa:
1) Przesłanki udzielenia zgody na:
a) Przewóz na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
b) Wywóz z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
c) Tranzyt przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
- odpadów promieniotwórczych;
27. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004r. w sprawie udzielania zgody na
przywóz na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wywozu z terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej i tranzyt przez to terytorium wypalonego paliwa jÄ…drowego (Dz. U. z 2004r. Nr
98, poz. 986)38
Rozporządzenie określa:
1) Przesłanki udzielenia zgody na:
d) Przewóz na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
e) Wywóz z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
f) Tranzyt przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
- wypalonego paliwa jÄ…drowego;
28. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004r. w sprawie ochrony fizycznej
materiałów jądrowych (Dz. U. z 2004r. Nr 98, poz.983)39
Rozdział 1 - Przepisy ogólne
ż 1. Rozporządzenie określa: 1) materiały jądrowe podlegające ochronie fizycznej z
podziałem na kategorie; 2) rodzaje...
ż 2. Materiały jądrowe podlegające ochronie i ich podział na kategorie określa załącznik do
rozporzÄ…dzenia.
ż 3. 1. Do przedsięwzięć organizacyjnych w zakresie ochrony fizycznej materiałów jądrowych
składających się...
37
http://www.podatnik.info/28018,Dz.U.%202004%20nr%2098%20poz.%20985.html
38
http://www.podatnik.info/28017,dz-u-2004-nr-98-poz-986.html
39
http://www.infor.pl/dziennik-ustaw,rok,2004,nr,98/poz,983,spis,rozporzadzenie-rady-ministrow-w-sprawie-ochrony-fizycznej-
materialow-jadrowych.html
23
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
ż 4. 1. Przy realizacji przedsięwzięć organizacyjnych i technicznych, o których mowa w ż 3,
uwzględnia się: 1) lokalizację jednostki...
ż 5. 1. Poziom ochrony fizycznej materiałów jądrowych różnicuje się w zależności od
kategorii, do której...
ż 6. 1. Dostęp do obszaru, w którym znajdują się materiały jądrowe (obszar chroniony), jest
możliwy po uzyskaniu...
29. Ustawa z dnia 29 listopada 2000r. o obrocie z zagranicÄ… towarami, technologiami i
usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla
utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa oraz o zmianie niektórych ustaw
(Dz.U. Nr 119, poz. 1249)40
Mówi o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu
osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw.
30. RozporzÄ…dzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 pazdziernika 2002r. w sprawie wykazu
towarów o znaczeniu strategicznym (Dz.U. Nr 182, poz. 1518)41
1. Ustala się wykaz towarów podwójnego zastosowania, na obrót którymi jest wymagane
zezwolenie, obejmujÄ…cy:
1) Listę eksportowo-tranzytową określającą towary podwójnego zastosowania
eksportowane i objęte procedurą tranzytu, stanowiącą załącznik nr 1 do rozporządzenia;
2) Listę importową określającą importowane towary podwójnego zastosowania,
stanowiącą załącznik nr 2 do rozporządzenia. ż
2. Ustala się wykaz uzbrojenia, na obrót którym jest wymagane zezwolenie, obejmujący:
1) Listę eksportowo-tranzytową określającą uzbrojenie eksportowane i objęte procedurą
tranzytu, stanowiącą załącznik nr 3 do rozporządzenia;
2) Listę importową określającą importowane uzbrojenie, stanowiącą załącznik nr 4 do
rozporządzenia. ż
3. Traci moc rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 23 maja 2001 r. w sprawie wykazów
towarów o znaczeniu strategicznym (Dz. U. z 2001 r. Nr 65, poz. 660). ż
4. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
40
http://msp.money.pl/akty_prawne/ustawa;z;dnia;9;listopada,dziennik,ustaw,2000,119,1249.html
41
http://dokumenty.e-prawnik.pl/akty-prawne/dziennik-ustaw/2002/182/1518/
24
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
Temat 2.
2.USTAWA Z DNIA 28 PAyDZIERNIKA 2002 ROKU O
PRZEWOZIE DROGOWYCH TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH
2.1.1 Doradca ds. bezpieczeństwa
Przedsiębiorca wykonujący przewóz towarów niebezpiecznych lub związany z tym
przewozem załadunek lub rozładunek jest zobowiązany prowadzić nadzór wewnętrzny
nad wszystkimi czynnościami i w tym celu powinien wyznaczyć, na swój koszt, doradcę
do spraw bezpieczeństwa w transporcie towarów niebezpiecznych, zwanego dalej
"doradcą". Wymóg ten nie dotyczy przedsiębiorcy oraz innego podmiotu wykonującego
przewóz drogowy towarów niebezpiecznych lub związane z tym przewozem załadunek
lub rozładunek tych towarów każdorazowo w ilościach, dla których umowa ADR nie
wymaga odpowiedniego oznakowania pojazdu.42
Do zadań doradcy należy:
1. doradztwo z zakresu przewozu towarów niebezpiecznych;
2. ocena zgodności realizacji przewozu z wymaganiami określonymi w ustawie i umowie
ADR;
3. sporządzanie rocznego raportu z działalności przedsiębiorcy lub innego podmiotu,
o których mowa w art. 21 ust. 1, w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych oraz
czynności z tym związanych, zwanego dalej "rocznym sprawozdaniem";
4. sporządzanie sprawozdań powypadkowych dla przedsiębiorcy lub innego podmiotu,
o których mowa w art. 21 ust. 1, wojewódzkiego komendanta Państwowej Straży
Pożarnej oraz innych organów prowadzących odpowiednie postępowanie związane
z wypadkiem, jeżeli w związku z przewozem towarów niebezpiecznych doznały
obrażeń osoby, wystąpiła szkoda majątkowa lub nastąpiło skażenie środowiska.43
Szczegółowe zadania i kompetencje doradcy określa umowa ADR.
Doradca przygotowuje roczne sprawozdanie w dwóch egzemplarzach, podpisując je
imieniem i nazwiskiem oraz wskazując numer świadectwa doradcy.
Przedsiębiorca lub inny podmiot, o których mowa wyżej, jest obowiązany:
1. przesłać wojewodzie jeden egzemplarz rocznego sprawozdania, w terminie do dnia
31 stycznia każdego roku następującego po roku, którego dotyczy sprawozdanie;
2. przechowywać drugi egzemplarz rocznego sprawozdania w archiwum przez okres
5 lat.
Doradcą może być osoba, która:
42
43 K. Grzegorczyk, B. Hancyk, R. Buchar, towary niebezpieczne w transporcie drogowym. WBC BÅ‚onie 2007
25
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
1. ukończyła 21 lat;
2. posiada wykształcenie wyższe;
3. nie była karana za przestępstwo umyślne;
4. posiada świadectwo przeszkolenia doradcy do spraw bezpieczeństwa w zakresie
transportu towarów niebezpiecznych, zwane dalej "świadectwem doradcy".44
Świadectwo doradcy po raz pierwszy otrzymuje osoba, która:
1. spełnia wymagania określone w pkt 1-3;
2. ukończyła z wynikiem pozytywnym kurs początkowy dla doradców, obejmujący
szkolenie w zakresie zagrożeń związanych z przewozem towarów niebezpiecznych
oraz przepisów obowiązujących w tym zakresie, zwany dalej "kursem początkowym";
3. złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin przed komisją egzaminacyjną powołaną
przez wojewódzkiego inspektora transportu drogowego. 45
2.1.2 Wymagania ogólne wobec kierowcy
Podstawowe wymagania kierowcy są następujące:
żð musi speÅ‚niać wymagania okreÅ›lone w przepisach ustawy o transporcie drogowym,
przepisach ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym oraz w
innych przepisach określających wymagania w stosunku do kierowców;
żð nie może być skazany prawomocnym wyrokiem sÄ…du za przestÄ™pstwa umyÅ›lne
przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, mieniu, wiarygodności dokumentów lub
środowisku;
żð musi posiadać odpowiednie uprawnienie do kierowania pojazdem samochodowym,
określone w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z
2005 r. Nr 108, poz. 908, z pózn. zm.);
żð nie może mieć przeciwwskazaÅ„ zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku
kierowcy;
żð nie może mieć przeciwwskazaÅ„ psychologicznych do wykonywania pracy na
stanowisku kierowcy;
żð musi uzyskać kwalifikacjÄ™ wstÄ™pnÄ… oraz ukoÅ„czyć szkolenie okresowe (wymóg ten
nie dotyczy kierowców, którzy uzyskali prawo jazdy odpowiedniej kategorii przed 10
września 2008 r. albo nawet 10 września 2009 r.);
żð musi mieć aktualne badania lekarskie przeprowadzane w celu stwierdzenia istnienia
lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku
kierowcy;
44
45 K. Grzegorczyk, B. Hancyk, R. Buchar, towary niebezpieczne w transporcie drogowym. WBC
BÅ‚onie 2007
26
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
żð musi mieć aktualne badania psychologiczne przeprowadzane w celu stwierdzenia
istnienia lub braku przeciwwskazań psychologicznych do wykonywania pracy na
stanowisku kierowcy. 46
2.1.3 Szkolenia kierowców
Nadrzędnym celem szkolenia kierowców pojazdów przewożących towary niebezpieczne jest
zapoznanie ich z zagrożeniami występującymi podczas przewozu oraz przekazanie im
niezbędnych informacji dla zminimalizowania prawdopodobieństwa powstania wypadku, jak
również przygotowanie ich do podjęcia działań zmierzających do ograniczenia skutków
wypadku.47
Szkoleniu kursowemu podlegajÄ…:
żð kierowcy pojazdów przewożących materiaÅ‚y lub przedmioty wybuchowe klasy1;
żð kierowcy pojazdów przewożących towary niebezpieczne w cysternach
odejmowalnych lub stałych, pojazdach-bateriach o pojemności całkowitej
przekraczającej 1000 litrów oraz w kontenerach-cysternach, cysternach
odejmowalnych lub MEGC o pojemności jednostkowej przekraczającej 3000 litrów;
żð kierowcy pojazdów przewożących materiaÅ‚y promieniotwórcze klasy 7.
żð kierowcy pojazdów przewożących towary niebezpieczne,48
Rozróżnia się następujące rodzaje szkoleń:
żð szkolenie podstawowe (wiÄ™cej niż 24 godziny lekcyjne) - dotyczÄ…ce wszystkich
kierowców, których obejmie obowiązek szkolenia kursowego;
żð szkolenie specjalistyczne (nastÄ™pujÄ…ce po szkoleniu podstawowym) w zakresie
przewozu w cysternach (więcej niż 16 godzin lekcyjnych) - dotyczące tylko kierowców
pojazdów przewożących towary niebezpieczne w cysternach;
żð szkolenie specjalistyczne (nastÄ™pujÄ…ce po szkoleniu podstawowym) w zakresie
przewozu materiałów wybuchowych klasy 1 (więcej niż 8 godzin lekcyjnych) -
dotyczące tylko kierowców przewożących materiały tej klasy;
46
http://www.przepisnabiznes.pl/porady-prawne/jakie-wymagania-musi-spelniac-kierowca.html
47 48 49
K. Grzegorczyk, B. Hancyk, R. Buchar, towary niebezpieczne w transporcie drogowym. WBC
BÅ‚onie 2007
27
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
żð szkolenie specjalistyczne (nastÄ™pujÄ…ce po szkoleniu podstawowym) w zakresie
przewozu materiałów promieniotwórczych klasy 7 (więcej niż 8 godzin lekcyjnych) -
dotyczące tylko kierowców przewożących -materiały tej klasy.49
Kursy dla kierowców są organizowane w formie:
żð szkolenia poczÄ…tkowego (dla kierowców nie posiadajÄ…cych ważnego zaÅ›wiadczenia
potwierdzającego ukończenie szkolenia danego rodzaju);
żð szkolenia doskonalÄ…cego (dla kierowców posiadajÄ…cych ważne zaÅ›wiadczenie
potwierdzające ukończenie szkolenia danego rodzaju).
Szkolenie podstawowe (poczÄ…tkowe i doskonalÄ…ce) oraz szkolenie specjalistyczne
(początkowe i doskonalące) mogą być organizowane, jako jeden kurs, prowadzony przez
jednÄ… organizacjÄ™ szkolÄ…cÄ….
Kierowca powinien odbyć raz na pięć lat kurs doskonalący i zdać wymagany egzamin. Fakt
ten jest potwierdzany wpisem do zaświadczenia, dokonanym przez jednostkę szkolącą
nadzorowaną przez marszałka województwa.50
Rysunek 3. Osoby objęte obowiązkiem szkolenia.
yródło: K. Grzegorczyk, Komentarz z- cześć I do nowelizacji Umowy europejskiej dotyczącej
międzynarodowego przewozu towarów niebezpiecznych (ADR 2007)
50
K. Grzegorczyk, B. Hancyk, R. Buchar, towary niebezpieczne w transporcie drogowym. WBC
BÅ‚onie 2007
28
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
Temat 3.
OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZCE JEDNOSTEK
TRANSPORTOWYCH ORAZ PRZEWOŻONEGO WYPOSAŻENIA
3.1.Podstawowe obowiązki uczestników przewozu
Przewóz towarów w cysternach wymaga wypełniania norm w zakresie stanu technicznego,
bezpieczeństwa oraz przepisów ADR, PPOŻ i BHP. Każdy kierowca przewozu towarów
niebezpiecznych powinien podjąć środki bezpieczeństwa, stosownie do natury i zakresu
dających się przewidzieć zagrożeń, w celu zapobiegnięcia urazom i szkodom oraz, jeżeli jest
to wskazane, w celu zminimalizowania ich skutków. Uczestnicy przewozu powinni
każdorazowo stosować się do odpowiednich wymagań ADR. Każdorazowo w przypadku
zaistnienia bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa publicznego, uczestnicy powinni
niezwłocznie powiadomić służby ratownicze oraz udostępnić im informacje niezbędne do
prowadzenia działań.
3.1.1.Nadawca
Nadawca - przedsiębiorstwo, które wysyła towary niebezpieczne, we własnym imieniu jak
też w imieniu osoby trzeciej przy uwzględnieniu danych wpisanych na umowie przewozu
(jeśli jest zawarta) powinien w szczególności:
(a) upewnić się, że towary niebezpieczne są sklasyfikowane i dopuszczone do przewozu
zgodnie z ADR;
(b) zaopatrzyć przewoznika w informacje i dane oraz, jeżeli to konieczne, w wymagane
dokumenty przewozowe oraz dokumenty towarzyszÄ…ce (zezwolenia, dopuszczenia,
powiadomienia, świadectwa itd.);
(c) używać wyłącznie cystern (pojazdów-cystem, cystern odejmowalnych, pojazdów-baterii,
MEGC, cystern przenośnych i kontenerów-cystem), które są dopuszczone i odpowiednie do
przewozu danych materiałów oraz posiadają oznakowanie wymagane przez ADR;
(d) stosować się do wymagań dotyczących sposobów nadania i ograniczeń wysyłkowych;
(e) zapewnić, aby nawet próżne nieoczyszczone i nieodgazowane cysterny (pojazdy-
cystemy, cysterny odejmowalne, pojazdy-baterie, MEGC, cysterny przenośne i kontenery-
cystemy) lub próżne nieoczyszczone pojazdy i duże lub małekontenery były odpowiednio
oznakowane i posiadały wymagane nalepki ostrzegawcze, a próżne nieoczyszczone
cysterny były tak samo zamknięte i szczelne jak w stanie ładownym.
29
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
Gdy nadawca korzysta z usług innych uczestników przewozu (pakującego, załadowcy,
napełniającego, itd.), to powinien sprawdzić czy przesyłka spełniała wymagania ADR.
W przypadku, gdy nadawca działa w imieniu osoby trzeciej, osoba ta powinna poinformować
nadawcę na piśmie o tym, że przewóz dotyczy towarów niebezpiecznych oraz powinna
udostępnić mu wszystkie informacje i dokumenty potrzebne do wypełnienia jego
obowiązków. 51
3.1.2.Przewoznik
Przewoznik przedsiębiorstwo, które (fizycznie) realizuje operację transportową na
podstawie umowy przewozu lub bez niej powinien w szczególności:
(a) upewnić się, że towary niebezpieczne przeznaczone do przewozu są dopuszczone do
przewozu zgodnie z ADR;
(b) upewnić się, że w jednostce transportowej znajduje się wymagana dokumentacja;
(c) sprawdzić wizualnie, czy pojazdy i ładunek nie mają wad, wycieków lub pęknięć, braków
w wyposażeniu, itp.;
31. upewnić się, że nie upłynął termin badań dla pojazdów-cystem, pojazdów-baterii, cystern
odejmowalnych, cystern przenośnych, kontenerów-cystem i MEGC;
32. sprawdzić, czy pojazdy nie są przeładowane;
33. upewnić się, że na pojazdach zostało zawieszone wymagane oznakowanie i nalepki
ostrzegawcze;
34.upewnić się, że pojazd zawiera wyposażenie wymagane w pisemnych instrukcjach dla
kierowcy.
Obowiązki te powinny być wykonywane w oparciu o dokumenty przewozowe i towarzyszące,
kontrolę wizualną pojazdów lub kontenerów oraz - jeżeli jest to konieczne ładunku. 52
3.1.3.Odbiorca
Odbiorca - osoba lub podmiot wpisany w dokumenty przewozowe lub umowÄ™ przewozu jako
odbiorca, powinien w szczególności:
żð w przypadkach wskazanych w ADR, dokonać wymaganego oczyszczenia i
odkażenia pojazdów i kontenerów;
żð zapewnić, aby kontenery, które zostaÅ‚y caÅ‚kowicie rozÅ‚adowane, oczyszczone
i odkażone.
51
Marek Różycki, Bezpieczny przewóz towarów niebezpiecznych w cysternach.
52 53
Marek Różycki, Bezpieczny przewóz towarów niebezpiecznych w cysternach.
30
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
Jeżeli odbiorca korzysta z usług innych uczestników przewozu (w zakresie rozładunku,
czyszczenia, odkażania, itp.), powinien zastosować odpowiednie środki w celu zapewnienia
zgodności z wymaganiami ADR.53
ADR wprowadza także regulacje dla pozostałych uczestników transportu lecz podana lista
uczestników przewozu i odpowiednio ich obowiązków nie jest wyczerpująca. Każdy
uczestnik operacji transportowej na tyle, na ile wiedzą oni lub powinni wiedzieć, że
wykonywane przez nich czynności stanowią część operacji transportowych regulowanych
przez ADR podlegają pod obowiązki określone bezpośrednio w przepisach.54
3.2.Wyposażenie pojazdu
3.2.1Wyposażanie podstawowe
Każda pojazd transportowy przewożący towary niebezpieczne powinien
posiadać:
I. klin do podkładania pod koła odpowiadający masie pojazdu i średnicy
kół, co najmniej jeden na każdy pojazd;
II. dwa stojące znaki ostrzegawcze (np. pachołki odblaskowe, trójkąty
odblaskowe lub lampy błyskowe o świetle barwy pomarańczowej, zasilane
niezależnie od instalacji elektrycznej pojazdu);
III. odpowiedniÄ… kamizelkÄ™ ostrzegawczÄ… lub ubranie ostrzegawcze dla
każdego członka załogi pojazdu;
IV. latarkę dla każdego członka załogi pojazdu;
V. sprzęt do ochrony dróg oddechowych, jeżeli jest wymagany (przepis S7 -
gazy o właściwościach trujących);
VI. środki ochrony indywidualnej i wyposażenie niezbędne do wykonania
czynności dodatkowych lub specjalnych określonych w instrukcjach
pisemnych a przede wszystkim:
a) OCHRONY RK
b) OCHRONY CIAAA (kombinezon, fartuch)
c) OCHRONY NÓG
d) OCHRONY OCZU
54
Marek Różycki, Bezpieczny przewóz towarów niebezpiecznych w cysternach.
31
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
e) APARAT DO PAUKANIA OCZU
f) MIOTAA
g) AOPATA
h) SORBENT
i) OPAKOWANI AWARYJNE
j) ZAKRYCIA STUDZIENEK (Mata, Rękaw)
k) Inne wyposażenie określone przez NADAWC
3.2.2.Wyposażenie dodatkowe
Gaśnica w pojezdzie przewożącym towary niebezpieczne powinna mieć określoną datę
NASTPNEGO PRZEGLDU. Nie wystarczy fabrycznie naniesiona Data Ważności .
Zgodnie z polskimi przepisami gaśnice powinny być przeglądane nie rzadziej niż raz w roku.
Ilość i masa środków gaśniczych zależy od Dopuszczalnej Masy Całkowitej pojazdu.
Czas rozładunku gaśnicy 6 kg proszkowej to tylko 9-12 sekund.
Przed gaszeniem pożaru kierowca powinien zgromadzić wszystkie dostępne gaśnice.
Należy zwrócić szczególną uwagę:
żð by nie otwierać gwaÅ‚townie maski samochodu - nagÅ‚y dopÅ‚yw tlenu spowoduje
zwiększenie siły pożaru, lub rozpalenie tlących się elementów,
żð gaÅ›nica ma ograniczonÄ… pojemność i speÅ‚ni swojÄ… funkcjÄ™, gdy zastosujemy jÄ… widzÄ…c
pierwsze objawy pożaru.
Środek gaśniczy powinien być odpowiedni do użycia w pojezdzie i powinien spełniać
odpowiednie wymagania normy EN 3
Gaśnice przenośne, części 1 do 6 (EN 3-1:1996, EN 3-2:1996, EN 3-3:1994, EN 3-
1 00 4:1996, EN 3-5:1996, EN 3-1:1995) dla typów pożarów A, B, C.
Jednostki transportowe wyposażone w gaśnice zgodnie z przepisami podanymi pod 8.1.4
obowiązującymi do dnia 31 grudnia 2002 r. mogą być nadal używane do dnia 31 grudnia
2007 r.55
55
Marek Różycki, Bezpieczny przewóz towarów niebezpiecznych w cysternach.
32
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
Rysunek 4. Oznaczenie przeznaczenia gaśnic.
yródło: Marek Różycki, Bezpieczny przewóz towarów niebezpiecznych w cysternach.
Tabela 4. Zestawienie norm w zakresie gaśnic prezentuje poniższa tabela.
Minimalne wymagania
pojemności gaśnic
Masa całkowita pojazdu/ Określenie Gaśnica 2 Gaśnica 4 Gaśnica Minimalna
pojazdu kg kg 6 kg ilość środka
(OPCJA) gaśniczego
1 2 3 4 5
< 3,5 tony x 4 kg
> 3,5 tony < 7,5 tony x x 8 kg
> 7,5 tony x x x 12 kg
Przy przewozie niektórych towarów
x 2 kg
w klasie 6.2 przepis (S3)
Pojazdy przewożące towary na
x 2 kg
zasadach zwolnienia 1.1.3.6.
yródło: Marek Różycki, Bezpieczny przewóz towarów niebezpiecznych w cysternach.
33
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
Temat 4.
4.OZNAKOWANIA STOSOWANE W PRZEWOZIE TOWAROW
NIEBEZPIECZNYCH ZGODNIE Z WYAMGANIAMI ADR
4.4.1 Tablice ostrzegawcze
Oznakowanie cystern jest obowiązkiem wynikającym z wielu różnych przepisów tj. przepisy
ruchu drogowego (np. w zakresie oznaczania pojazdów tzw. tabliczka pojazdu), przepisy
ADR oraz przepisy o dozorze technicznym.
Tabliczka cysterny
Każda cysterna przenośna powinna być zaopatrzona w metalową, odporną na korozję
tabliczkę, trwale przymocowaną do cysterny przenośnej w miejscu widocznym, łatwo
dostępnym dla kontroli. Jeżeli tabliczki nie można przymocować do zbiornika w sposób
trwały, to zbiornik powinien być oznakowany co najmniej danymi wymaganymi przez
przepisy dotyczące budowy zbiorników ciśnieniowych. Na tabliczce powinny być naniesione,
co najmniej poniższe dane przez stemplowanie lub w inny podobny sposób.
Uwaga:
Dla znakowania cystern ze wzmocnionych tworzyw sztucznych powinny mieć zastosowanie
wymagania powyższe, ale tabliczka cysterny może być laminowana do zbiornika lub
wykonana z odpowiedniego tworzywa sztucznego oraz powinien być zawsze zaznaczony
zakres temperatury obliczeniowej.
Na samej cysternie (lub na tabliczce) umieszczone by powinny dodatkowo nazwa
użytkownika oraz odpowiednio następujące elementy:
żð Nazwa materiaÅ‚u(ów) dopuszczonych do przewozu;
żð Nazwa gazu(ów) skroplonego nieschÅ‚odzonego dopuszczonego do transportu;
żð Maksymalna Å›rednia temperatura Å‚adunku, jeżeli jest wyższa niż 500 st. C;
żð Nazwa gazu skroplonego schÅ‚odzonego dopuszczonego do przewozu (i minimalna
średnia temperatura ładunku);
żð NajwiÄ™ksza dopuszczalna masa brutto w kg;
żð NajwiÄ™ksza dozwolona masa Å‚adunku dla każdego dopuszczonego gazu skroplonego
nieschłodzonego w kg;
żð Masa wÅ‚asna (tara) w kg;
żð Napis OFFSHORE PORTABLE TANK ;
34
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
żð Aktualny czas utrzymywania dla gazu przewożonego w dni (lub godziny).56
Rysunek 5. Oznaczenie pojazdu tabliczkami pomarańczowymi.
yródło: Marek Różycki, Bezpieczny przewóz towarów niebezpiecznych w cysternach.
Rysunek 6. Tabliczka cysterny paliwowej.
yródło: Marek Różycki, Bezpieczny przewóz towarów niebezpiecznych w cysternach.
56
Marek Różycki, Bezpieczny przewóz towarów niebezpiecznych w cysternach.
35
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
4.4.2 Nalepki ostrzegawcze
Pojazdy przewożące towary niebezpieczne w cysternach stałych (pojazdy - cysterny),
cysternach odejmowalnych lub luzem oraz towary klas 1 i 7 w sztukach przesyłki, powinny
być oznakowane na obu bokach i z tyłu nalepkami ostrzegawczymi. Nalepki powinny być
umieszczone na podłożu o kontrastującym kolorze lub otoczone linią przerywaną lub ciągłą.
Nalepki powinny być również umieszczone na wszystkich ścianach bocznych kontenerów,
kontenerów wieloelementowych do przewozu gazów (MEGC), kontenerów - cystern, cystern
przenośnych oraz nadwozi wymiennych- ( swap body ).
Nalepki powinny mieć kształt kwadratu o wymiarach, co najmniej 250x250 mm, ustawionego
na wierzchołku. Wewnątrz nalepki, w odległości 12,5 mm od jej krawędzi, powinna
przebiegać linia równoległa do tych krawędzi, w takim samym kolorze jak kolor symbolu.
Nalepki mniejsze - o boku co najmniej 100 mm (z linią w odległości 5 mm od krawędzi) -
mogą być użyte jedynie w przypadku cystern o pojemności nie większej niż 3 m\ małych
kontenerów, a także w przypadku pojazdów przewożących towary klas 1 lub 7, jeżeli
wielkość lub konstrukcja tych pojazdów uniemożliwia umieszczenie nalepek o wymiarach
250x250 mm.
Numery, a także litery grup zgodności dla towarów klasy 1, podane na wzorach nalepek,
powinny mieć wysokość co najmniej 25 mm. 57
4.4.3 Umieszczanie nalepek ostrzegawczych na pojazdach
ADR
4.4.3.1 Naczepa
Rysunek 7. Oznakowanie naczepy.
yródło: K. Grzegorczyk, B. Hancyk, R. Buchar, towary niebezpieczne w transporcie drogowym. WBC
BÅ‚onie 2007
Naczepa oznakowana jest z przodu jak i z tyłu nalepkami bez numerów.
57
K. Grzegorczyk, B. Hancyk, R. Buchar, towary niebezpieczne w transporcie drogowym. WBC BÅ‚onie 2007
36
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
4.4.3.2 Kontener
Rysunek 8. Oznakowanie kontenera.
yródło: K. Grzegorczyk, B. Hancyk, R. Buchar, towary niebezpieczne w transporcie drogowym. WBC
BÅ‚onie 2007
Kontener oznakowany jest nalepkami na każdym boku (po jednej z każdego wzoru
wymaganego dla przewożonych sztuk przesyłki).
4.4.3.3 Zbiornik
Rysunek 9. Oznakowanie zbiornika.
yródło: K. Grzegorczyk, B. Hancyk, R. Buchar, towary niebezpieczne w transporcie drogowym. WBC
BÅ‚onie 2007
Zbiornik oznakowany jest nalepkami na obu bokach i z tyłu (nalepka jest tylko jedna,
ponieważ przewożone w tym zbiorniku stwarzają tylko jedno zagrożenie).
Temat 5.
5.STANOWISKO PRACY KIEROWCY SAMOCHODU
CIZAROWEGO NA PRZYKAADZIE SAMOCHODU DO
PRZEWOZU MATERIAAÓW NIEBEZPIECZNYCH
37
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
5.1.Samochód ciężarowy
Samochód ciężarowy pojazd silnikowy lub mechaniczny przeznaczony do transportu
towarów, ciągnięcia naczepy, przyczep (niebędący ciągnikiem rolniczym) lub do przewozu
ludzi (a niebędący autobusem), o masie dopuszczalnej całkowitej powyżej 3500 kg.
Samochód ciężarowy może prowadzić osoba posiadająca prawo jazdy kategorii C (w
przypadku lekkich samochodów ciężarowych o dopuszczalnej masie całkowitej od 3,5 do 7,5
tony wystarczy kategoria C1). W przypadku kierowania zespołem pojazdów (samochód
ciężarowy wraz z przyczepą lub naczepą) wymagane jest również posiadanie prawa jazdy
kategorii E.58
Samochody ciężarowe dzielą się na:
żð zunifikowane do przewozu Å‚adunków w znormalizowanych kontenerach, na
paletach lub przewożonych w pakietach (wyroby metalowe, materiały budowlane, art.
handlu detalicznego).
żð specjalizowane do przewozu Å‚adunków wymagajÄ…cych specjalnego dostosowania
środka transportu do przewożonego ładunku (samowyładowcze, cysterny, chłodnie,
do dłużycy)
żð uniwersalne do przewozu Å‚adunków nie wymagajÄ…cych szczególnie dostosowanych
środków transportu i nie ulegających zniszczeniu na skutek działania czynników
atmosferycznych (z plandekami, ze skrzyniami Å‚adunkowymi odkrytymi, zabudowami
kontenerowymi).
Samochody ciężarowe klasyfikuje się według grup ładowności.
Wyróżniamy:
- samochody dostawcze
(o ładowności do 1,9 tony)
- samochody nisko tonażowe
(o ładowności 2 do 4 ton)
58
http://pl.wikipedia.org/wiki/Samoch%C3%B3d_ci%C4%99%C5%BCarowy
38
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
- samochody średnio tonażowe
(o ładowności od 4 do 12 ton)
- Samochody wysoko tonażowe
(o ładowności powyżej 12 ton)
5.2.Kierowca samochodu ciężarowego
Jest to pracownik, który prowadzi samochód ciężarowy, tj. pojazd samochodowy
przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu ładunków w celu transportu materiałów do
miejsca przeznaczenia, jak również wykonuje czynności mające na celu utrzymanie
59
samochodu w dobrym stanie technicznym.
Zadania i czynności robocze
Kierowca samochodu ciężarowego prowadzi samochód ciężarowy w celu transportu
ładunków z miejsca załadunku do miejsca przeznaczenia. Sporządza protokoły dla
odbiorców. Odbiera pieniądze za dostarczone towary i opłaty za dowóz. Może prowadzić
książkę finansową. Może kontaktować się telefonicznie lub drogą radiową z bazą w celu
otrzymania instrukcji. Może ładować i rozładowywać ciężarówkę. Może przeprowadzać
przegląd wyposażenia ciężarówki m.in. stanu ogumienia, oświetlenia, hamulców, poziom
benzyny, oleju, wody. Może dokonywać napraw takich jak wymiana kół, żarówek,
bezpieczników, zakładać łańcuchy, zmieniać paski klinowe. Może umocowywać ładunek dla
zabezpieczenia go podczas jazdy. Zależnie od typu prowadzonej ciężarówki i rodzaju
przewożonego towaru może przyjmować różne nazwy.
Główne zadania wykonywane przez pracowników tej grupy obejmują:
-prowadzenie ciężarówek wożących towary;
-prowadzenie wozów transportujących pocztę i towary;
-prowadzenie ciężkich pojazdów silnikowych, takich jak platformy z przyczepą lub bez,
-prowadzenie cysterny czy wywrotki przystosowanej do transportu materiałów i towarów na
krótkim lub długim dystansie;
-wykonywanie w razie konieczności drobnych napraw pojazdów.
Podstawowe czynności wykonywane przez kierowcę samochodu ciężarowego:
59
http://www.wup.pl/files/content/zawod18.pdf
39
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
- asystowanie,
- czyszczenie (ciężarówki),
- doglÄ…danie i dokumentowanie,
- dostarczanie, dystrybuowanie oraz dzielenie,
- kierowanie pojazdem,
- komunikowanie siÄ™ (z bazÄ…),
- kontrolowanie,
- lokalizowanie adresata,
- łączenie i rozłączanie,
- manewrowanie, mierzenie i mieszanie,
- monitorowanie, napełnianie, ochranianie (towaru),
- opróżnianie, pakowanie i rozpakowywanie,
- parkowanie, pchanie i ciągnięcie,
- pisanie,
- podnoszenie, pompowanie,
- regulowanie, reperowanie, sprawdzanie,
- przechowywanie, relacjonowanie,
- transportowanie, układanie i umocowywanie towaru,
- umawianie, wydawanie poleceń,
- zbieranie i wymienianie towaru. 60
Wymagania psychologiczne
Wymagania stawiane kierowcom zawodowym są wysokie. O przydatności do wykonywania
tego zawodu decydują m. in. wyniki wstępnych (dla kandydatów) i okresowych badań
psychologicznych. Obejmują one pomiar tych cech osobowości i sprawności kierowcy, które
decydujÄ… o bezpiecznym wykonywaniu pracy. JednÄ… i najwazniejszÄ… z podstawowych
sprawności jest wzrok. Aby prowadzić samochód kierowca musi widzieć, co dzieje się na
drodze. Ważne jest również, aby rozróżniał barwy, ponieważ bez tego niemożliwe jest
prawidłowe odczytywanie znaków drogowych i sygnalizacji świetlnej. Osoba prowadząca
samochód musi też posiadać zdolność widzenia stereoskopowego, umożliwiające jej
widzenie trójwymiarowe, widzenie głębi, dostrzeganie odległości pomiędzy pojazdami. Dla
kierowcy niezbędna jest także koordynacja wzrokowo-ruchowa pozwalająca na równoczesne
obserwowanie drogi i wykonywanie czynności ruchowych: manewrowanie kierownicą,
drążkiem zmiany biegów, naciskanie pedałów itp. Każdy, kto chociaż raz jechał
samochodem wie, jak istotna jest przy prowadzeniu pojazdu spostrzegawczość, szybki
60
http://www.wup.pl/files/content/zawod18.pdf
40
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
refleks i zręczność rąk. Kierowcy często muszą prowadzić samochód przez wiele godzin
w dużym skupieniu, dlatego istotna jest umiejętność koncentracji uwagi i wytrzymałość na
długotrwały wysiłek.
Różne czynniki stresogenne, senność podczas długotrwałego prowadzenie pojazdu
powodują możliwość wystąpienia zaburzeń psychicznych i halucynacji sennych. Stała
kontrola telefoniczna lub radiowa może również wywołać stres psychiczny. 61
Wymagania fizyczne i zdrowotne
Zawód kierowcy jest pracą lekką ze względu na wysiłek fizyczny. Kierowca w zasadzie cały
czas siedzi. Wymagana jest ogólna sprawność fizyczna, dobry wzrok i słuch.
Przeciwwskazaniem do pracy w zawodzie kierowcy jest rozpoznanie lekarskie o uzależnieniu
od alkoholu, narkotyków i innych środków działających podobnie, padaczka, wady wzroku
niepoddające się korekcji przy pomocy szkieł optycznych, daltonizm, wady słuchu, choroby
ograniczające sprawność ruchową i manualną, choroby psychiczne.
Nadmierny hałas niskoczęstotliwościowy spowodowany pracą silnika może powodować
uszkodzenia słuchu. 62
5.3.Czynniki niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe
Ryzyko zawodowe związane z wykonywaniem pracy wynika z narażenia pracownika na
działanie czynników szkodliwych, uciążliwych i niebezpiecznych występujących na
stanowisku pracy. 63
Niebezpieczny czynnik to taki czynnik, którego oddziaływanie może prowadzić do urazu lub
innego istotnego natychmiastowego pogorszenia stanu zdrowia człowieka bądz do zgonu.
Czynnik szkodliwy oznacza czynnik, którego oddziaływanie może prowadzić do pogorszenia
stanu zdrowia człowieka.
Czynnik uciążliwy nie stanowi zagrożenia dla życia lub zdrowia człowieka, lecz utrudnia jego
pracę lub przyczynia się w inny istotny sposób do obniżenia jego zdolności do wykonywania
pracy lub innej działalności bądz wpływa na zmniejszenie wydajności.
W zależności od poziomu oddziaływania lub innych warunków czynnik uciążliwy może stać
siÄ™ szkodliwym, a szkodliwy - niebezpiecznym.64
61 62
http://www.wup.pl/files/content/zawod18.pdf
63
http://www.ciop.pl/14021.html
64
http://www.ciop.pl/14021.html
41
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
Wykonywanie czynności związanych z prowadzeniem pojazdu ciężkiego oraz z jego obsługą
techniczną wiąże się z narażeniem kierowców na oddziaływanie większości powyższych
czynników, stwarzających potencjalne możliwości występowania wypadków przy pracy
i wymaga zachowywania, na co dzień szczególnych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
regulowanych na ogół stosownymi aktami prawnymi.
Czynniki niebezpieczne powodujące u kierowców natychmiastowe urazy, to przede
wszystkim czynniki mechaniczne, takie jak:
żð elementy ruchome obsÅ‚ugiwanych pojazdów, a w szczególnoÅ›ci wirujÄ…ce części
silnika lub ruchome elementy podzespołów napędowych pojazdów ciężarowych,
żð przemieszczajÄ…ce siÄ™ inne Å›rodki transportowe po placu postojowym lub
manewrowym (np.: wózki podnośnikowe z ręcznym lub mechanicznym
podnoszeniem, żurawie samochodowe samojezdne lub montowane na pojezdzie,
inne pojazdy ciężarowe, itp.),
żð wystajÄ…ce, ostre i chropowate części pojazdów (np.: nadwozie i podwozie
samochodów, części maszyn stosowanych do załadunku lub rozładunku towarów)
oraz narzędzi ręcznych,
żð spadajÄ…ce elementy lub Å‚adunki z pojazdów (np.: podczas zaÅ‚adunku lub rozÅ‚adunku,
kontroli stanu technicznego silnika),
żð Å›liskie, nierówne powierzchnie (np.: ramp, miejsc postojowych, manewrowych lub
załadowczo-rozładowczych),
żð ograniczone przestrzenie (dojÅ›cia, przejÅ›cia, dostÄ™py), np.: wejÅ›cia na skrzyniÄ™
pojazdu i do kabiny pojazdu ciężarowego,
żð poÅ‚ożenie stanowiska pracy w odniesieniu do podÅ‚oża (praca na wysokoÅ›ci wejÅ›cia
na skrzynię oraz w zagłębieniach, np.: w kanale),
żð substancje żrÄ…ce (np.: transport materiałów niebezpiecznych).
Do czynników niebezpiecznych należy również zaliczyć wybuch i pożar (silnika lub
przewożonego materiału łatwopalnego).
Do szkodliwych czynników fizycznych, które mogą występować przy obsłudze samochodu
ciężarowego lub podczas jego prowadzenia należą:
żð haÅ‚as (wywoÅ‚any przez pracujÄ…cy silnik, zle zabezpieczony Å‚adunek na skrzyni
ładunkowej pojazdu lub używane urządzenia i narzędzia) obniża komfort jazdy oraz
utrudnia identyfikację dzwięków zewnętrznych i wewnętrznych, które stanowią dla
kierowy zródło informacji lub ostrzeżenie przed niebezpieczeństwem, np.: sygnały
42
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
pojazdów uprzywilejowanych, przemieszczenie się ładunku, niewłaściwe działanie
mechanizmów pojazdu;
żð mikroklimat (głównie wysoka lub niska temperatura otoczenia lub w kabinie kierowcy
oraz wysoka wilgotność powietrza), powoduje obniżenie komfortu jazdy, złe
samopoczucie kierowcy oraz zmniejszenie zdolności wykonywanej pracy;
żð drgania (wystÄ™pujÄ…ce podczas jazdy pojazdem po drogach miejskich) ujemnie
wpływają na samopoczucie kierowcy, zmniejszają zdolność wykonywania pracy,
a nawet mogą wpływać na pogorszenie zdrowia kierowcy;
Do szkodliwych czynników chemicznych występujących przy obsłudze samochodu
ciężarowego zalicza się, np.: płyny eksploatacyjne, paliwo, olej, rozpuszczalniki (benzyna,
benzen, toluen, ksylen, itp.) oraz inne czynniki zwiÄ…zane z myciem, z woskowaniem oraz z
suszeniem pojazdów.
W Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie
najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia
i środowiska pracy (Dz. U. 2002, nr 217, poz. 1833 ze zm. Dz. U. z 2005 r., nr 212, poz.
1769) określono wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników
szkodliwych dla zdrowia (NDS i NDN). Wartości te są obowiązujące dla ogółu pracowników,
jeśli inne szczegółowe przepisy nie określają wartości mniejszych.
Wartości NDS i NDN są podstawą do realizowania planowej działalności profilaktycznej
przez pracodawców. Pracodawca jest zobowiązany do przeprowadzenia na swój koszt
badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia oraz udostępnienia ich wyników
pracownikom. 65
Pomiary czynników chemicznych i fizycznych wykonują laboratoria:
żð Inspekcji Sanitarnej
żð Jednostek badawczo-rozwojowych w dziedzinie medycyny pracy Centralnego
Instytutu Ochrony Pracy
Laboratoria akredytowane zgodnie z przepisami o badaniach i certyfikacji lub upoważnione
przez wojewódzkiego inspektora sanitarnego.
Podczas obsługi lub prowadzenia pojazdu mogą występować również niekorzystnie
wpływające na kierowcę czynniki uciążliwe, które mogą zaistnieć z powodu:
65
http://www.ciop.pl/14021.html
43
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
żð wielogodzinnej pracy w kabinie pojazdu niedostosowanej do cech fizycznych
i psychicznych kierowców,
żð podnoszenia, przenoszenia i przesuwania ciężkich towarów na skrzyni Å‚adunkowej
pojazdu lub w miejscu ich składowania (np.: na hali magazynowej) podczas prac
załadunkowo-rozładunkowych,
żð stresu wywoÅ‚anego poÅ›piechem w pracy tak, aby dostarczyć towar na czas pod
wskazany adres.66
Kierowca samochodu ciężarowego znajdujący się w kabinie podczas wykonywanych prac
narażony jest na działanie zagrożeń związanych z wystąpieniem czynnika uciążliwego, jakim
jest niedostateczne dostosowanie kabiny pracy kierowcy do cech fizycznych i psychicznych
człowieka mowa jest tu o złych warunkach ergonomicznych panujących w kabinie, które,
będąc miejscem pracy kierowcy, nie zapewniają dogodnych warunków do kierowania
samochodem, co sprzyja szybszemu zmęczeniu fizycznemu i psychicznemu kierowców,
a w konsekwencji prowadzi do powstawania wypadków, co prowadzi do zmniejszenia
bezpieczeństwa w transporcie drogowym przewozu towarów. O komforcie pracy kierowcy
mogą decydować następujące czynniki, np.:
żð Å‚atwość wsiadania i wysiadania do\z kabiny pojazdu;
żð odpowiednia przestrzeÅ„ do wykonywania czynnoÅ›ci kierowania pojazdem, możliwoÅ›ci
zajęcia wygodnej pozycji, możliwości odpoczynku;
żð Å‚atwe, wygodne i prawidÅ‚owe posÅ‚ugiwanie siÄ™ urzÄ…dzeniami do kierowania,
hamowania, sygnalizacji i oświetlenia drogi z równoczesną jej obserwacją;
żð zapewnienia czytelnych i jednoznacznych informacji o funkcjonowaniu mechanizmów
i podzespołów samochodu oraz dobrej widoczności z samochodu;
żð przyjazne warunki Å›rodowiskowe;
żð oÅ›wietlenie wnÄ™trza i tablicy rozdzielczej;
żð przyjemne materiaÅ‚y i kolorystyka;
Podnoszenie, przesuwanie lub przenoszenie towarów jest dość często wykonywaną
czynnością przez kierowców samochodów ciężarowych podczas załadunku lub rozładunku
przewożonego towaru. Wykonywanie tych czynności podczas każdego przejazdu z towarem
może prowadzić do:
66
http://www.ciop.pl/14021.html
44
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
żð nadmiernego zmÄ™czenia fizycznego, a co za tym idzie spowolnienia reakcji na
oddziaływanie bodzców zewnętrznych (ruch pojazdów na drodze, sygnałów
dzwiękowych i świetlnych) czy też zaśnięciem podczas prowadzenia pojazdu,
żð przeciążenia mięśni, stawów, a przede wszystkim krÄ™gosÅ‚upa.
Skutkiem zaistnienia ww. czynników w miejscu pracy może być: wycieńczenie organizmu,
zmniejszenie wydolności fizycznej, zwiększenia podatności na wypadki, powstawania
urazów ścięgien i kręgosłupa. Środkiem prowadzącym do zapobiegania niekorzystnym
skutkom jest przestrzeganie rozporządzenia związanego z transportem ręcznym, w którym
mowa jest, iż:
żð w razie koniecznoÅ›ci podnoszenia przedmiotu trzymanego w odlegÅ‚oÅ›ci wiÄ™kszej niż
30 cm od tułowia, należy zmniejszyć o połowę dopuszczalną masę przedmiotu
przypadającą na jednego pracownika lub zapewnić wykonywanie tych czynności
przez co najmniej dwóch pracowników.
żð niedopuszczalne jest rÄ™czne przenoszenie przedmiotów o masie przekraczajÄ…cej 30
kg na wysokość powyżej 4 m lub na odległość przekraczającą 25 m
żð podczas oburÄ™cznego przemieszczania przedmiotów siÅ‚a użyta przez pracownika
niezbędna do zapoczątkowania ruchu przedmiotu nie może przekraczać wartości:
300N - przy pchaniu,
250N - przy ciągnięciu.
żð rÄ™czne przetaczanie przedmiotów o ksztaÅ‚tach okrÄ…gÅ‚ych (np. beczek, rur o dużych
średnicach) jest dopuszczalne pod warunkiem spełnienia następujących wymagań:
żð masa przedmiotów przetaczanych po terenie poziomym nie może przekraczać 300
kg na jednego pracownika,
żð masa przedmiotów wtaczanych na pochylnie przez jednego pracownika nie może
przekraczać 50 kg,
żð przenoszenie przedmiotów, których dÅ‚ugość przekracza 4 m i masa 30 kg, powinno
odbywać się zespołowo, pod warunkiem, aby na jednego pracownika przypadała
masa nie przekraczajÄ…ca:
25 kg przy pracy stałej,
42 kg przy pracy dorywczej,
żð niedopuszczalne jest zespoÅ‚owe przemieszczanie przedmiotów o masie
67
przekraczajÄ…cej 500 kg.
Ponadto dobrym sposobem w zapobieganiu przedstawionym skutkom jest określanie
prawidłowego sposobu podnoszenia, przenoszenia i przesuwania towarów na skrzyniach
67 68 69
http://www.ciop.pl/14021.html
45
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
samochodowych lub w miejscach ich składowania oraz prowadzanie odpowiednich szkoleń
dla kierowców w zakresie bezpiecznej techniki dzwigania. Należy dążyć do ograniczenia
i eliminowania ręcznego przenoszenia towarów, np. poprzez stosowanie urządzeń
transportowych (tj.: wózków podnośnikowych jezdniowych, podnośników taśmowych, żurawi
samochodowych samojezdnych lub montowanych na pojezdzie, itp.).68
Stres może powodować zmęczenie i zmniejszenie wydolności umysłowej i psychicznej,
zmniejszenie odporności na choroby, zmniejszenie sprawności wzroku, słuchu oraz precyzji
czynności manualnych. W konsekwencji prowadzi do zwiększenia ilości błędów
popełnianych podczas przewozu towarów, mylnych decyzji, złej oceny stanu bezpieczeństwa
mocowania ładunków na skrzyni załadunkowej pojazdu oraz braku motywacji do pracy.
Przyczyny powstawania stresu to: zła organizacja pracy, zbyt szybkie i wymuszone tempo
pracy, zwłaszcza podczas monotonnej drogi, zbyt duża ilość pracy oraz złe stosunki
międzyludzkie.
Środki prowadzące do zmniejszenia stresu w pracy to: stałe doskonalenie organizacji pracy,
włączanie pracowników do optymalizacji własnych stanowisk pracy, wyrabianie postawy
zaangażowania i pozytywnych motywacji do pracy, umiejętności pracy zespołowej oraz
podnoszenie kwalifikacji kierowców, pracowników
i kierowników w zakresie metod kształtowania stosunków międzyludzkich. 69
Efektem zmęczenia i senności wśród kierowców jest zmniejszenie ich czujności podczas
prowadzenia pojazdu, gdzie konieczność stałego utrzymywania czujności przez kierowcę,
jest bardzo ważnym elementem bezpieczeństwa podczas prowadzenia pojazdu. Na stan
zmęczenia i senność kierowcy mogą wpływać m.in. wiek, kondycję fizyczną i zdrowotną,
czas prowadzenia pojazdu, liczba godzin snu poprzedzajÄ…cego jazdÄ™ samochodem,
a ponadto łączne działanie fizycznych czynników środowiska pracy, jakimi są przede
wszystkim: drgania mechaniczne ogólne i miejscowe, hałas i infradzwięki, zmieniające się
parametry mikroklimatu w kabinie oraz stresu zwiÄ…zanego z wykonywanÄ… pracÄ…. Stan
zmęczenia u kierowcy możemy scharakteryzować następującymi objawami, a mianowicie:
zmęczeniem fizycznym, rozluznieniem, drażliwością, brakiem energii, ociężałością myślenia,
brakiem koncentracji (nieobecnością myślami), bólem głowy, bólem krzyża (lumbago),
zmęczeniem oczu, nudnościami, sztywnością ramion, drżeniem rąk i nóg, potrzebą (chęć)
przyjęcia pozycji leżącej oraz zasypianiem w każdej pozycji.
46
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
Środki prowadzące do zmniejszenia stanu zmęczenia i senności w pracy to przede
wszystkim stałe doskonalenie organizacji pracy i kształtowanie świadomości kierowców
w tym zakresie oraz stosowanie się przez kierowców do opracowanych w tym celu akt
prawnych, które w sposób bardzo szczegółowy opisują maksymalne okresy prowadzenia
pojazdów przez kierowców oraz wymagane minimalne okresy odpoczynków i przerw
w czasie. Stosowanie tych przepisów ma na celu również wyeliminowanie nieuczciwej
konkurencji, która poprzez nadmierne eksploatowanie zatrudnionych kierowców zmniejsza
koszty przewozu ładunków, ale powoduje wzrost ryzyka wypadków drogowych z powodu
zmęczenia kierowców.
Zamieszczone w niniejszym dziale informacje i listy kontrolne, mają za zadanie ułatwić
identyfikację zagrożeń w związku z występowaniem czynników niebezpiecznych
i szkodliwych, a także przedsięwziąć odpowiednie środki zaradcze, poprawiające stan
bezpieczeństwa i higieny na stanowiskach pracy. 70
5.4.Działania profilaktyczne
Awarie związane z przewozem towarów niebezpiecznych, niezależnie od klasy, stwarzają
wiele zagrożeń oraz trudności podczas akcji ratowniczej, szczególnie w fazie początkowej.
Powodzenie tej akcji zależy w bardzo dużym stopniu od spostrzegawczości i rozsądku
kierowcy, a w szczególności sprawnego wykonania zaleceń zawartych instrukcjach
pisemnych, które powinny znajdować się w kabinie pojazdu, w miejscu łatwo dostępnym
(patrz widział 7). Działanie kierowcy decyduje, zatem o końcowych rozmiarach szkód
spowodowanych wypadkiem.
Kierowca jest zwykle jedyną osobą przygotowaną do podjęcia wstępnych działań
ratunkowych - jest przesolony, posiada instrukcje postępowania oraz niezbędny sprzęt.
Praktyka wskazuje, że ograniczenie skutków wypadku w pierwszych trzech minutach stanowi
ogromne ułatwienie dla całej akcji ratunkowej. Kierowca powinien jednak zdawać sobie
sprawę, że podejmowane przez niego czynności nie mogą wkraczać w zakres
profesjonalnego ratownictwa. Niezależnie od ogromnego zróżnicowania zagrożeń
związanych z rodzajem i rozmiarem awarii, wyodrębnić można zespół czynności, które
stanowi podstawę skutecznych działań ratunkowych i powinny być podjęte natychmiast.71
Powiadomić Straż Pożarną i Policję, podając:
żð miejsce wypadku;
70
http://www.ciop.pl/14021.html
71 72
K. Grzegorczyk, B. Hancyk, R. Buchar, towary niebezpieczne w transporcie drogowym. WBC BÅ‚onie 2007
47
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
żð rodzaj zdarzenia (kolizja, wyciek, rozszczelnienie, pożar);
żð numer rozpoznawczy (UN) i nazwÄ™ towaru wraz z klasyfikacjÄ… (dodatkowo numer
zagrożenia, jeżeli jest podany);
żð ilość towaru niebezpiecznego i sposób jego przewozu (w sztukach przesyÅ‚ki, luzem
lub w cysternie);
żð ofiary i widoczne skutki zdarzenia (zniszczenia, objawy skutków emisji);
żð informacje dodatkowe (nadawca, producent, odbiorca).
Jeżeli pojazd znajduje się w ruchu zatrzymać pojazd, wyłączyć silnik i instalację elektryczną -
o ile istnieje możliwość wyboru miejsca, należy mieć na uwadze prawdopodobny rozwój
wydarzeń, ze szczególnym uwzględnieniem stopnia narażenia ludzi i dostępu służb
ratowniczych. Czynności powyższe, w zależności od rodzaju wypadku, mogą poprzedzać
powiadomienie Straży Pożarnej i Policji.72
Zastosować niezbędne środki ochrony osobistej będące na wyposażeniu pojazdu
(w przypadku materiałów trujących maska powinna być założona już w kabinie).
Nie używać światła nieosłoniętego, nie palić.
Ustalić kierunek wiatru przed podjęciem dalszych czynności przewidzianych
w instrukcji. Jeżeli instrukcja ich nie przewiduje lub dalsze działanie jest niemożliwe
- pozostać poza strefą zagrożenia od strony wiatru.
Oznakować miejsce postoju pojazdu.
Nie dopuszczać osób postronnych.
W przypadku możliwości podjęcia działań ratunkowych, przewidzianych pisemną
instrukcją dla kierowcy, należy przestrzegać poniższych zasad.
Rozszczelnienie (wyciek, wysypanie). Jeśli materiał nie ma właściwości trujących lub
żrących, to można podjąć próbę likwidacji wycieku poprzez jego prowizoryczne uszczelnienie
np. za pomocÄ… specjalnego kitu.
Jeśli jest to materiał palny, to przed rozpoczęciem działania należy pamiętać o usunięciu
wszelkich możliwych zródeł zapłonu i nie używać narzędzi iskrzących.
48
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
Zabezpieczyć studzienki ściekowe (kanalizacyjne) przed przedostaniem się do nich
materiału, a rozlewający się materiał obwałować ziemią.
Niewielkie rozlewiska należy zabezpieczać za pomocą sorbentu, a w razie jego
braku - przysypywać ziemią lub piaskiem.
Poza szczególnymi przypadkami wskazanymi w instrukcji, nie należy próbować uszczelniać
naczyń zawierających gazy, lecz zachowując bezpieczny dystans oczekiwać na przybycie
ratowników. Rozsypane materiały stał należy starannie zebrać i wraz z uszkodzonym
opakowaniem umieścić w pojemniku (wyposażenie). Jeżeli są te materiały żrące, to
konieczne jest zastosowanie okularów ochronnych, odpowiednich rękawic i butów.
Szczególną ostrożność należy zachować przy wycieku materiałów trujących gazowych lub
ciekłych. Należy zdawać sobie sprawę, że maska przeciwgazowa, nawet wyposażona we
właściwy pochłaniacz, w takim przypadku może służyć jedynie, jako sprzęt ucieczkowy. Nie
wolno w takich sytuacjach podejmować prób uszczelniania lub likwidacji wycieku, gdyż
zwykle stężenie materiału trującego w powietrzu znacznie przewyższa możliwości sorpcyjne
pochłaniacza i może nastąpić jego przebicie . Oznacza to, że przez wkład absorbujący
w pochłaniaczu będzie się przedostawało powietrze silnie zanieczyszczone materiałem
trującym, co może spowodować szybkie zatrucie a nawet śmierć osoby likwidującej awarię.
Działania ratownicze mogą wykonywać w takich przypadkach jedynie ratownicy w ubraniach
gazoszczelnych, wyposażeni w aparaty izolujące drogi oddechowe tlenowe lub powietrzne.
Maski przeciwgazowe mogą być natomiast użyte przy zbieraniu rozsypanej stałej substancji
trującej. Należ;, wówczas pamiętać o użyciu rękawic i butów ochronnych zabezpieczających
przed przenikaniem takich materiałów przez skórę. Po zakończonej akcji należy pamiętać, że
sprzęt ochrony osobistej kierowcy jest przeznaczony dc jednorazowego użytku i powinien
być zabezpieczony przed dostępem osób postronnych po jego wykorzystaniu. 73
Pożar. Gaszenie pożaru pojazdu z towarem niebezpiecznym stwarza wiele
trudności nawet zawodowym strażakom. Tym bardziej, więc kierowcy powinni
przystępować do akcji gaśniczej bardzo ostrożnie i rozważnie.
Kierowcy nigdy nie powinni podejmować gaszenia pożaru obejmującego ładunek. Mogą
natomiast próbować usunąć z pojazdu palącą się sztukę przesyłki, jeżeli nie zagraża to ich
życiu lub zdrowiu. Szczególnie niebezpieczne są próby gaszenia palących się gazów lub
cieczy. Wynika to z faktu, że materiały te po zgaszeniu, w wyniku kontaktu z gorącą
powierzchnią, mogą ulec powtórnemu zapłonowi lub wybuchowi. Dlatego, w instrukcjach
zaleca się, aby materiał się wypalił. W razie trudności z ugaszeniem pożaru pojazdu w
73
K. Grzegorczyk, B. Hancyk, R. Buchar, towary niebezpieczne w transporcie drogowym. WBC BÅ‚onie 2007
49
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
krótkim czasie należy wycofać się ze strefy zagrożenia i oczekiwać na przybycie Straży
Pożarnej. 74
5.5.Åšrodki ochrony osobistej
Środki ochrony indywidualnej podczas użytkowania mogą zostać zanieczyszczone
materiałami, z którymi stykały, np.: pyłami substancjami chemicznymi, jak również kurzem
i brudem. Po każdym użytkowaniu powinny zostać poddane oględzinom i oczyszczone,
zgodnie z zasadami przewidzianymi przez producenta. Podczas czyszczenia należy uważać,
żeby nie zostały porysowane przezroczyste części, które mają pozostać przezroczyste - na
przykład przy oczyszczaniu szybek niezaparowujących, których nie należy oczyszczać w sta-
nie zwilżonym. W takim przypadku po dokładnym wysuszeniu należy szybkę
niezaparowującą opłukać pod bieżącą wodą. Krople wody po opłukaniu należy strząsnąć,
pozostawić do wyschnięcia (nie wolno wycierać). Oczyszczenie z substancji chemicznych
najczęściej następuje przez spłukanie zanieczyszczonych ochron wodą z detergentem. Przy
dużych stężeniach, np. kwasów i zasad, konieczna jest neutralizacja przy pomocy
odpowiednich środków.
Uwaga! Ochrony jednorazowe na przykład jednorazowe półmaski filtrujące nie mogą być
konserwowane. Pochłaniacze i filtropochłaniacze po odłączeniu od części twarzowej należy
zabezpieczyć zamykając otwory wlotowy i wylotowy przewidzianymi do tego celu
kapturkami lub nakrętkami.75
74
K. Grzegorczyk, B. Hancyk, R. Buchar, towary niebezpieczne w transporcie drogowym. WBC BÅ‚onie 2007
75
Marek Różycki, Bezpieczny przewóz towarów niebezpiecznych w cysternach.
50
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
Rysunek 10. Podstawowe środki ochrony osobistej.
yródło: Marek Różycki, Bezpieczny przewóz towarów niebezpiecznych w cysternach.
RKAWICE
Rękawice przeznaczone do ochrony przed chemikaliami produkowane są głównie z tworzyw
sztucznych i gumy. O wyborze materiału, z których są zrobione rękawice decyduje rodzaj
substancji, przed którym mają chronić - więcej danych znajduje się w karcie charakterystyki
lub na etykiecie.
Najczęściej spotykane tworzywa stosowane do wyrobu rękawic to:
żð Winyl (PCW) - Cienkie rÄ™kawice zapewniÄ… ochronÄ™ przed wodÄ… i lżejszymi Å›rodkami
czyszczącymi. Mocniejsze rękawice pokryte winylem lub w nim zanurzone odznaczają
się dobrą chwytnością i odpornością na ścieranie i jednocześnie zachowują miękkość,
także na mrozie. Są odporne na działanie kwasów, olejów i tłuszczów.
żð Lateks (guma naturalna) - Odporne na rozciÄ…ganie , wygodne w użyciu. MogÄ… wywoÅ‚ać
reakcje uczuleniowe.
żð Nitryl - syntetyczny ekwiwalent gumy naturalnej. RÄ™kawice nitrylowe zachowujÄ… swojÄ…
formę i mogą być prane w pralce. Rękawice pokryte nitrylem lub w nim zanurzane
odznaczają się dobrą chwytnością. Są odporne na działanie rozpuszczalników, kwasów,
zasad, olejów, tłuszczów oraz innych czynników chemicznych,
żð Neopren - syntetyczny odpowiednik gumy naturalnej. Odznacza siÄ™ wysokÄ… odpornoÅ›ciÄ…
na ścieranie, są odporne na działanie ketonów, kwasów, zasad, olejów, tłuszczów
i rozpuszczalników organicznych.
żð PVA - Odporne sÄ… na ketony, oleje, zasady i rozpuszczalniki organiczne. Dedykowane
do pracy w warunkach wilgotnych.76
76
Marek Różycki, Bezpieczny przewóz towarów niebezpiecznych w cysternach.
51
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
MASKI
Maski stanowią podstawowy sprzęt ochrony górnych dróg oddechowych i powinny być
stosowane wszędzie tam, gdzie w ludzie zagrożeni są toksycznymi gazami, dymami
i parami. Maska zintegrowana - tak zwana maska ucieczkowa powinna zapewniać ochronę
oczu, głowy, a szczególnie dróg oddechowych i umożliwiać ludziom wydostanie się
(ucieczkę) ze strefy zagrożenia. NIE JEST TO APARAT TLENOWY!
Należy używać aparatów certyfikowanych.
Dobierając pochłaniacz pamiętajmy, że nie ma uniwersalnych ochron.
Zgodnie z normami każdy pochłaniacz musi zostać oznaczony w sposób barwny.
Oznaczenie wskazuje zakres zastosowania.
W handlu spotyka się najczęściej pochłaniacze zintegrowaneowane
Znak P w kodzie oznacza klasę ochronności przeciwko pyłom.
Rysunek 11. Pochłaniacz zintegrowany ABEK1.
yródło: Marek Różycki, Bezpieczny przewóz towarów niebezpiecznych w cysternach.
żð PI - filtr przeciwko pyÅ‚om, dla których NDS jest nie mniejszy od 2 mg/m3 (z wyÅ‚Ä…czeniem
pyłów azbestu)
żð P2 - filtr przeciwko pyÅ‚om, dymom i mgÅ‚om, dla których NDS jest nie mniejszy od 0,05
mg/m3 oraz pyłom azbestu
żð P3 - filtr przeciwko pyÅ‚om, dymom i mgÅ‚om, dla których NDS jest mniejszy od 0,05mg/m3
52
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
Spis rysunków
Rysunek 1. Oznakowanie tunelu drogowego kategorii C .............................................9
Rysunek 2. Stara i nowa nalepka ostrzegawcza Nr 5.2................................................10
Rysunek 3. Osoby objęte obowiązkiem szkolenia. .......................................................28
Rysunek 4. Oznaczenie przeznaczenia gaśnic. ............................................................33
Rysunek 5. Oznaczenie pojazdu tabliczkami pomarańczowymi..................................35
Rysunek 6. Tabliczka cysterny paliwowej. .....................................................................35
Rysunek 7. Oznakowanie naczepy. ................................................................................36
Rysunek 8. Oznakowanie kontenera. .............................................................................37
Rysunek 9. Oznakowanie zbiornika. ...............................................................................37
Rysunek 10. Podstawowe środki ochrony osobistej. ....................................................51
Rysunek 11. Pochłaniacz zintegrowany ABEK1. ..........................................................52
53
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
Spis tabel
Tabela 1. Znaki zakazu dotyczące przewozu materiałów niebezpiecznych............................8
Tabela 2. Zmiany dotyczące poszczególnych numerów UN ..................................................9
Tabela 3. Kod ograniczeń przewozu przez tunele................................................................11
Tabela 4. Zestawienie norm w zakresie gaśnic prezentuje poniższa tabela.........................33
54
MODUA I Tomasz Zaborowski BHP w transporcie drogowym
Literatura do modułu
Książki:
[1] Marek Różycki, Bezpieczny przewóz towarów niebezpiecznych w cysternach.
[2] K. Grzegorczyk, B. Hancyk, R. Buchar, towary niebezpieczne w transporcie drogowym.
WBC BÅ‚onie 2007
Strony WWW:
[3] Ramy prawne bezpieczeństwa w transporcie towarów niebezpiecznych ADR
http://www.ciop.pl/39887 - pobrano: 01 stycznia 2012
[4] TRANSPORT TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH W ŚWIETLE NOWELIZACJI
UMOWY ADR 2007 2009
http://156.17.52.130/wydzialy/WPiKBN/pid/2007/zn_3_2007/Majewski.pdf - pobrano: 01
stycznia 2012
[5] Samochód ciężarowy
http://pl.wikipedia.org/wiki/Samoch%C3%B3d_ci%C4%99%C5%BCarowy - pobrano: 01
stycznia 2012
[6] Kierowca samochodu ciężarowego
http://www.wup.pl/files/content/zawod18.pdf - pobrano: 01 stycznia 2012
[7] Czynniki zagrożeń zawodowych - informacje ogólne
http://www.ciop.pl/14021.html - pobrano: 01 stycznia 2012
[8] Jakie wymagania musi spełniać kierowca?
http://www.przepisnabiznes.pl/porady-prawne/jakie-wymagania-musi-spelniac-kierowca.html
- pobrano: 01 stycznia 2012
[9] Doradcy ADR
http://www.krakow.witd.gov.pl/doradcyadr.htm - pobrano: 01 stycznia 2012
55
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
transportu drogowego Karta pracyTransport drogowytransportu drogowego arkuszBHP w transporcie ręcznymtransportu drogowego karta pracyW 1 2 transport drogowyDemjaniuk Rozwój infrastruktury transportu drogowegotransportu drogowego karta pracyTransport drogowy2 1 Poznanie uwarunkowań społecznych dotyczących transportu drogowego i rządzących nim zasadtransportu drogowego arkuszwięcej podobnych podstron