Eliasz Robakiewicz
1. Krytyka egzystencjalizmu  nie daje rozwiązań; nie daje możliwości działania; zmierza do
filozofii kontemplacyjnej; podkreśla ludzką hańbę, słabość etc.; głosi że człowiek jest
odizolowany; głoszą czysty subiektywizm; naturalizm.
Krytyka egzystencjalizmu bierze się z oportunizmu społecznego: nie należy walczyć
ustanowionymi zasadami, władzą, główną siłą.
2. Egzystencjalizm ma zbyt duży zakres, ludzie przypisują mu zbyt wiele różnych znaczeń.
3. Egzystencjalizm dzieli się na:
- chrześcijański (wyznania katolickiego; Jaspers, G. Marcel)
-ateiści (Heidegger, egzystencjaliści francuscy w tym Sartre)
4. Istota egzystencjalizmu: istnienie poprzedza istotę rzeczy (egzystencja poprzedza
esencje), punktem wyjścia powinna być subiektywność.
Kontrprzykład: w odniesieniu do noża to istota poprzedza istnienie, bo twórca wie co chce
stworzyć, w jakim celu to tworzy.
5. Egzystencjalizm chrześcijański:
Rozwiązaniem chrześcijańskim w tej sprawie jest twierdzenie, że: Bóg Stworzyciel jest
pierwszym rękodzielnikiem. Wola jest następstwem rozumu albo przynajmniej współistnieje z
nim i kiedy Bóg tworzy wie co tworzy (koncepcja człowieka jest już przed stworzeniem w umyśle
boga). Zgodnie z tym człowiek realizuje koncepcje boską człowieka, jest przykładem pojęcia
ogólnego (posiada naturę ludzką; XVIII w. Diderot, Wolter, Kant).
1. Egzystencjalizm ateistyczny:
Istnieje przynajmniej jeden byt który istnieje przed możliwością zdefiniowania go przez czyjś
umysł i jest nim człowiek lub jak mówi Heidegger: realność ludzka. Nie można go zdefiniować
gdyż pierwotnie jest niczym.
Pierwsza zasada egzystencjalizmu: Człowiek jest tylko tym czy siebie uczyni.
2. Człowiek jest projektem przeżywanym subiektywnie; jest całkowicie odpowiedzialny za
siebie, za to czym jest.
3. Wybór jest jednocześnie afirmacją tegoż wyboru, uważamy że jest dobry, nie tylko dla nas
ale i dla wszystkich. Dzieje się tak, gdyż egzystencja poprzedza istotę, istniejąc chcemy
tworzyć istotę człowieka (obowiązującą dla wszystkich), dlatego też nasza
odpowiedzialność jest większa, bo angażuje całą ludzkość.
4. Niepokój (L'Angiusse)  człowiek jest niepokojem, zdaje sobie sprawę, że jest nie tylko
tym, którego istotę wybrał dla siebie, ale i dla całej ludzkości (czuje się za to
odpowiedzialny).
Zła wiara i niepokój  niektórym wydaje się, że działając angażują tylko samych siebie, ale wtedy
wkrada się właśnie niepokój  a co jeśli wszyscy by tak działali? (Kierkegaard nazywał takie
uczycie  trwogą Abrahama .
Niepokój nie prowadzi do bezczynności  niepokój stanowi podstawę działania, gdyż stając w
obliczu wielu możliwości i wybierając jedną zdajemy sobie sprawę, że ma ona wartość tylko
dlatego, że ją wybraliśmy.
5. Moralność laicka, radykalizm (etyczny)  około 1880 profesorowie francuscy usiłowali
stworzyć moralność laicką. Bóg jest hipotezą niepotrzebną, nic się nie zmieni jak się ją
usunie. Jednak, żeby istniało społeczeństwo, kultura, porządek niezbędne są wartości
uważane, za istniejące a priori.
Według egzystencjalistów usunięcie boga stworzy olbrzymi problem: niemożność
odwołania się do bytów idealnych (dobra, uczciwości, autorytetu boga etc.;  Gdyby bóg nie
istniał wszystko byłoby dozwolone F. Dostojewski )
6. Człowiek jest skazany na wolność (determinizm nie istnieje), głównymi motywami
człowieka nie są emocje, czy zewnętrzne wskazówki które nim kierują tylko wolność
(człowiek jest wolnością;  Przyszłością człowieka jest człowiek Sartre)
7. Osamotnienie (Le Delaissement)  przyszłością człowieka jest człowiek, nie raj, bóg
człowiek zawsze będzie sam z sobą jest osamotniony (towarzyszy mu niepokój).
Przykład: Młody człowiek w czasie wojny musiał wybierać między walką, a ochroną matki, między
moralnością współczucia dla jednostki, lub dla ogółu. Traktowaniem matki jako celu a ogólności
jako środka (kosztem jej ratował matkę) lub na odwrót.
Nic nie może pomóc nam zdecydować sami musimy wybrać, a o wartości uczuć stanowią czyny.
8. Beznadzieja  możemy liczyć tylko na to co zależy od naszej woli i na splot okoliczności
warunkujący nasze działanie. Mogę (możliwe jest) tylko to mogę zdziałać, jeśli abstrahuje
od działania możliwości rozważania takie tracą wartość.
9. Zła wiara (La mauvaise foi)  moje niepowodzenie jest wywołane czynnikami
zewnętrznymi (okolicznościami), gdyby mi sprzyjały zdziałałbym więcej.
Jest to złe podejście liczy się tylko rzeczywistość, nie marzenia, oczekiwania, nadzieja.
Częścią takie podejścia jest twierdzenie, że pewne wartości istniały przede mną (zostały mi
narzucone), jestem w sprzeczności z sobą samym kiedy twierdzę, że pewne wartości zostały mi
narzucone i pożądam ich, dlatego z
ródłem wszystkich wartości jest wolność.
10. Prawda absolutna (podstawa) egzystencjalizmu  W przeciwieństwie do Kartezjusza Sartre
uważa, że równie pewne co istnienie cogito jest pewne istnienie wszystkiego dookoła.
11. Materializm prowadzi do uprzedmiotowienia człowieka, tymczasem wartości człowieka są
różne od wartości rzeczy.  Myślę oznacza, że osiągamy samych siebie poprzez innych
ludzi (są oni warunkiem naszego istnienia; świat jest intersubiektywny).
12. Ludzka dola (La condition humaine)  konieczność istnienia w świecie, pracy,
pozostawania w środowisku, śmieci. Ludzka dola ma stronę obiektywną (bo odnajdujemy ją
wszędzie) i subiektywną (ponieważ jest przeżywana indywidualnie).
13. Wolność jako z
ródło wszystkich wartości jest celem człowieka, ale jest nim też koniecznie
wolność wszystkich innych ludzi.
14. Sartre wychodzi od myśli Hegla, że: Człowieczeństwo każdej jednostki jest
zapośredniczone przez kulturę.
15. Człowiek jest tym czym nie jest ( tym co będzie działo, czym będzie, a przyszłość jest
nicością) i nie jest tym czym nie jest (nie jest tym czym był; nie jest tym czym jest w
teraz
niejszości).
16. Byt w sobie  przedmiot (rzecz jest tym czym jest)
Byt dla siebie  człowiek