Oczekuj, że dziecko będzie się dobrze zachowywało i zachęcaj je do
Jest także istotnym elementem
podejmowania wysiłków. Chwal je za dobre zachowania i staraj się
pozytywnej dyscypliny. Im częściej okazujesz dziecku miłość, przytu-
ignorować te niewłaściwe. Im częściej będziesz zrzędzić, tym rzadziej
lając je, całując i mówiąc mu "kocham cię", tym bardziej będzie
Twoje dziecko będzie Cię słuchać.
chciało udowodnić, że na nią zasługuje. Miłość pozwala dziecku zbu-
dować pewność siebie i poczucie własnej wartości.
Pozwól mu uczestniczyć w podejmowaniu decyzji, szczególnie tych,
Interesuj siÄ™ tym, co robi i co czuje.
które go dotyczą. Uważnie wysłuchaj jego zdania. Jeśli masz zamiar
Zapewnij je, że silne uczucia nie są czymś złym, jeśli wyraża się je w
powiedzieć mu coś przykrego, zastanów się, jakby to zabrzmiało, gdy-
odpowiedni sposób. Im częściej będziesz to robić, tym rzadziej
byś powiedział(-a) to komuś dorosłemu. Przeproś, jeśli postąpiłeś(-aś)
będziesz musiał(a) je dyscyplinować.
niewłaściwie.
w którym ludzie potrafią się słuchać. Bycie rodzicem polega między
Małe dzieci będą się czuły bezpieczniej i łatwiej będzie Wam uniknąć kon-
innymi na wyznaczaniu granic. Pamiętaj, że jest czymś naturalnym i
fliktów, jeśli ustalisz jasny porządek dnia. Będą się czuły lepiej, jeśli
normalnym, że dziecko testuje owe granice. To nie jest niesforność,
wprowadzisz stałe pory posiłków, snu i głośnych zabaw.
ale część procesu uczenia się. Dzieci czują się bezpieczniej, jeśli trzy-
masz się granic, które wyznaczyłeś(-aś) (pod warunkiem, że są rea-
listyczne), nawet jeśli od czasu do czasu na nie narzekają.
jednak staraj siÄ™ zacho-
wać elastyczność w wypadku bardzo małych dzieci. Kiedy już ustalisz
zasady obowiÄ…zujÄ…ce w Twojej rodzinie, bÄ…dz
konsekwentny(-a). Dzieci
Czasami rodzice stajÄ… siÄ™
mogą się poczuć bardzo niepewnie, jeśli jednego dnia wprowadzisz
tacy poważni, że rodzicielstwo przestaje dawać im radość. Dostrzegaj
jakąś zasadę, a następnego dnia ją odwołasz. Czasami trzeba ustalić
zabawne strony bycia rodzicem i pozwól sobie na śmiech, kiedy tylko
odmienne zasady obowiązujące poza domem, które należy wyjaśnić
jest to możliwe.
dziecku.
i wyobrażanie sobie, co czuje Twoje dziecko, jest
kluczem do zrozumienia jego zachowania. Przypomnij sobie, jak się Jeśli to wszystko zaczyna za
czułeś(-aś), kiedy byłeś(-aś) dzieckiem, i jak niezrozumiały wydawał Ci bardzo przypominać ciężką pracę i czujesz, że brakuje Ci cierpliwoś-
się świat dorosłych, kiedy miałeś(-aś) poczucie, że potraktowano Cię ci, przeznacz trochę czasu tylko dla siebie. Zrób coś, co sprawia ci
niesprawiedliwie. przyjemność. Jeśli kiedykolwiek poczujesz, że tracisz panowanie nad
sobą, albo że w każdej chwili możesz krzyknąć na dziecko, poniżyć je
lub uderzyć, odejdz
na chwilę, uspokój się i policz do dziesięciu.
"Nie wydaje mi się, żeby klapsy przynosiły pożądane skutki, a kiedy
"
N
i
e
w
y
d
a
j
e
m
i
s
i
Ä™
,
ż
e
b
y
k
l
a
p
s
y
p
r
z
y
n
o
s
i
Å‚
y
p
o
ż
Ä…
d
a
n
e
s
k
u
t
k
i
,
a
k
i
e
d
y
d
z
i
e
c
i
s
Ä…
s
t
a
r
s
z
e
,
d
a
j
Ä…
c
i
m
k
l
a
p
s
a
t
y
l
k
o
j
e
d
o
s
i
e
b
i
e
z
r
a
ż
a
s
z
.
U
ż
y
w
a
m
y
Większość rodziców martwi się, czy postępuje właściwie. Oczywiście nie ma dzieci są starsze, dając im klapsa tylko je do siebie zrażasz. Używamy
rodziców "doskonałych". Wszyscy rodzice miewają trudności i niepokoją się o
jednak pewnych form dyscypliny, na przykład odsyłamy dzieci do ich
j
e
d
n
a
k
p
e
w
n
y
c
h
f
o
r
m
d
y
s
c
y
p
l
i
n
y
,
n
a
p
r
z
y
k
Å‚
a
d
o
d
s
y
Å‚
a
m
y
d
z
i
e
c
i
d
o
i
c
h
to, czy wywierają na swoje dzieci dobry wpływ. Jednym z problemów, które
pokoju".
p
o
k
o
j
u
"
.
najbardziej martwią rodziców, jest kwestia dyscypliny, czyli pytanie, co zrobić,
"Wszystko zależy od tego, w jakim jestem nastroju. Staram się wyjaś-
"
W
s
z
y
s
t
k
o
z
a
l
e
ż
y
o
d
t
e
g
o
,
w
j
a
k
i
m
j
e
s
t
e
m
n
a
s
t
r
o
j
u
.
S
t
a
r
a
m
s
i
Ä™
w
y
j
a
Å›
-
aby dzieci dobrze się zachowywały. Dla wielu rodziców ten problem może się
n
i
a
ć
d
z
i
e
c
i
o
m
,
d
l
a
c
z
e
g
o
j
a
k
i
e
Å›
z
a
c
h
o
w
a
n
i
e
j
e
s
t
n
i
e
w
Å‚
a
Å›
c
i
w
e
,
a
l
b
o
okazać bardzo trudny. Wydaje się, że każdy ma swoje zdanie na temat tego, niać dzieciom, dlaczego jakieś zachowanie jest niewłaściwe, albo
jak należy wychowywać dzieci. Czy zbyt mało dyscypliny oznacza, że dzieci
ignorujÄ™ to zachowanie - oba sposoby sÄ… skuteczne. Jednak kiedy
i
g
n
o
r
u
j
Ä™
t
o
z
a
c
h
o
w
a
n
i
e
-
o
b
a
s
p
o
s
o
b
y
s
Ä…
s
k
u
t
e
c
z
n
e
.
J
e
d
n
a
k
k
i
e
d
y
wymknęły się nam spod kontroli? Czy zbyt surowa dyscyplina sprawi, że
jestem w złym humorze lub tracę panowanie nad sobą - wtedy krzyczę
j
e
s
t
e
m
w
z
Å‚
y
m
h
u
m
o
r
z
e
l
u
b
t
r
a
c
Ä™
p
a
n
o
w
a
n
i
e
n
a
d
s
o
b
Ä…
-
w
t
e
d
y
k
r
z
y
c
z
Ä™
zwrócą się przeciw nam? Wiemy, że dzieciom są potrzebne granice, aby
albo dajÄ™ klapsa".
a
l
b
o
d
a
j
Ä™
k
l
a
p
s
a
"
.
mogły czuć się bezpiecznie, ale wcale nie jest łatwo wyznaczyć owe granice.
W tej ulotce przedstawiono pozytywne sposoby zachęcania dzieci do tego,
Rodzice sÄ… tylko ludz
mi, a wychowywanie dzieci wydaje się czasami ciężką
aby dobrze się zachowywały. Pozytywne podejście polega na chwaleniu
pracą, szczególnie kiedy masz na głowie wiele innych spraw. Być może
Czasami niesforność i nieposłuszeństwo są oznakami zdrowia! Dzieci są
C
z
a
s
a
m
i
n
i
e
s
f
o
r
n
o
Å›
ć
i
n
i
e
p
o
s
Å‚
u
s
z
e
Å„
s
t
w
o
s
Ä…
o
z
n
a
k
a
m
i
z
d
r
o
w
i
a
!
dziecka i zachęcaniu go do pożądanych zachowań oraz upewnianiu się, że
zdarza Ci się odreagować swój stres na dziecku, jednak zwykle czujesz się
z natury entuzjastyczne i ciekawskie. To sprawia, że czasami zachowują
poświęcamy dziecku uwagę, kiedy zachowuje się we właściwy sposób.
póz
niej winny(-a).
się w sposób, który rodzice nazywają niesfornością, jednak byłoby bar-
Pozytywne podejście nie obejmuje bicia dziecka. Niektórzy rodzice obawiają
Można zrozumieć, dlaczego rodzice biją swoje dzieci. Jednak, jak pokazują
dzo dziwne, gdyby dziecko nigdy nie próbowało nowych rzeczy ani nie
się, że jeśli nie będą dawali dzieciom klapsów, to stracą nad nimi
wyniki badań, często nie chcą tego robić - biją z bezradności, pod wpływem
popełniało błędów. Nie znaczy to, że dzieciom należy pozwalać na
panowanie, jednak w rzeczywistości dzieje się zupełnie inaczej. Im częściej
stresu i z
le się czują z tym, że nie potrafili się opanować. Bicie dzieci nie jest
wszystko! Muszą poznać zasady obowiązujące w Waszej rodzinie i
okazujemy dzieciom miłość i szacunek oraz im lepiej dzieci rozumieją,
skuteczną metodą przekonywania ich, by dobrze się zachowywały - uczy
dlaczego chcemy, żeby zachowywały się w określony sposób, tym bardziej nauczyć się współdziałać z innymi. Pomaganie dzieciom w rozwijaniu
agresji, rodzi bunt i osłabia więz
pomiędzy rodzicem a dzieckiem.
chcą spełniać nasze oczekiwania. Przyjęcie tego podejścia pozwala trak-
samokontroli wymaga czasu i cierpliwości.
tować wszelkie kary jako środek ostateczny.
Dzieci często nie rozumieją, dlaczego zostały ukarane. Badania
D
z
i
e
c
i
c
z
Ä™
s
t
o
n
i
e
r
o
z
u
m
i
e
j
Ä…
,
d
l
a
c
z
e
g
o
z
o
s
t
a
Å‚
y
u
k
a
r
a
n
e
.
dowodzą, że zasady dorosłych często wydają się dzieciom bardzo nie-
jasne. Dzieci nie zawsze rozumieją, co zrobiły z
le. Dzieje siÄ™ tak
szczególnie wtedy, kiedy dziecko dostało klapsa, ponieważ jest tym
Dawaj dzieciom przykład dobrego zachowania. Dzieci uczą się, naśladując
D
a
w
a
j
d
z
i
e
c
i
o
m
p
r
z
y
k
Å‚
a
d
d
o
b
r
e
g
o
z
a
c
h
o
w
a
n
i
a
zbyt rozzłoszczone i zdenerwowane, aby móc jasno myśleć.
zachowania innych. Z pewnością będą naśladować Twoje postępowanie.
D
z
i
e
c
i
m
a
j
Ä…
p
r
a
w
o
d
o
p
o
z
y
t
y
w
n
e
j
d
y
s
c
y
p
l
i
n
y
.
Zmieniaj otoczenie, a nie dziecko. Lepiej jest trzymać cenne, niebezpieczne lub Dzieci mają prawo do pozytywnej dyscypliny. Polskie władze
Z
m
i
e
n
i
a
j
o
t
o
c
z
e
n
i
e
,
a
n
i
e
d
z
i
e
c
k
o
kruche przedmioty poza zasięgiem dziecka, niż karać dziecko za jego natu-
zobowiązały się przestrzegać zasad Konwencji Organizacji Narodów
Copyright © 2003 Fundacja Dzieci Niczyje
ralną ciekawość.
Zjednoczonych o Prawach Dziecka. Głosi ona, że dzieci mają prawa,
Fundacja Dzieci Niczyje
F
u
n
d
a
c
j
a
D
z
i
e
c
i
N
i
c
z
y
j
e
a jednym z nich jest prawo do ochrony przed wszelkimi formami
Wyrażaj swoje życzenia pozytywnie! Mów dzieciom, czego od nich oczeku-
W
y
r
a
ż
a
j
s
w
o
j
e
ż
y
c
z
e
n
i
a
p
o
z
y
t
y
w
n
i
e
!
03-926 Warszawa, ul. Walecznych 59
fizycznej i psychicznej przemocy oraz poniżania.
jesz, a nie tylko, czego sobie nie życzysz.
tel. [phone]; fax [phone]
[e-mail], www.fdn.pl
Stawiaj realistyczne wymagania. Pamiętaj o tym, aby zadawać sobie pytanie,
S
t
a
w
i
a
j
r
e
a
l
i
s
t
y
c
z
n
e
w
y
m
a
g
a
n
i
a
Dając dzieciom wybór, pomagamy im lepiej się zachowywać. Nie
D
a
j
Ä…
c
d
z
i
e
c
i
o
m
w
y
b
ó
r
,
p
o
m
a
g
a
m
y
i
m
l
e
p
i
e
j
s
i
Ä™
z
a
c
h
o
w
y
w
a
ć
.
Skład i opracowanie graficzne: Kasia Dippel
czy Twoje wymagania odpowiadajÄ… wiekowi i sytuacji dziecka. Musisz
spieraj się z dziećmi o sprawy, które nie mają znaczenia. Pozwól im
okazać więcej cierpliwości, jeśli Twoje dziecko jest jeszcze bardzo małe, albo
Druk: ED DRUK, [e-mail]
dokonywać własnych wyborów - niech same decydują, w co się ubiorą
kiedy choruje lub jest zmęczone.
ISBN 83-919864-5-4
lub co będą jadły, żeby nie czuły się dotknięte tym, że nieustannie je
Nie polegaj zanadto na nagrodach i karach. W miarÄ™, jak dzieci dorastajÄ…, kary i
N
i
e
p
o
l
e
g
a
j
z
a
n
a
d
t
o
n
a
n
a
g
r
o
d
a
c
h
i
k
a
r
a
c
h
kontrolujesz. Takie postępowanie pomaga przeciwdziałać napadom
nagrody stają się coraz mniej skuteczne. Wyjaśniaj powody Twoich decyzji. Negoc-
złości i kłopotliwym zachowaniom.
juj ze starszymi dziećmi, stosuj taktykę odwracania uwagi w wypadku małych dzieci.
Wybierz wychowywanie bez bicia i krzyku. Na poczÄ…tku klapsy mogÄ… siÄ™
W
y
b
i
e
r
z
w
y
c
h
o
w
y
w
a
n
i
e
b
e
z
b
i
c
i
a
i
k
r
z
y
k
u
wydawać skuteczne, jednak może się okazać, że rodzice muszą uderzać
Opracowanie broszury było inspirowane wydawnictwem NSPCC (National Society
coraz mocniej, żeby osiągnąć ten sam skutek. Krzyczenie na dzieci lub
for Prevention of Cruelty to Children), A guide to better parenting. London 2002.
nieustanne ich krytykowanie bywa równie szkodliwe i może doprowadzać do
Publikacja powstała dzięki pomocy finansowej Fundacji J&S Pro Bono Poloniae,
długotrwałych trudności emocjonalnych. Takie kary nie pomagają dziecku
00-722 Warszawa, ul. Podchorążych 83/4,
wykształcić w sobie samokontroli i szacunku dla innych.
e-mail: [e-mail], www.jsprobono.pl