Złoty Wiek kultury hiszpańskiej:
krótki zarys
mgr Zuzanna Jakubowska
Architektura, malarstwo
" architektura:
 typowy dla Hiszpanii i Portugalii styl plateresco:
" bogata, drobna ornamentyka
 żywotny styl herreriański ą� np. El Escorial
" zwany także desornamentado; ascetyzm i surowość
bryły
" malarstwo:
 Diego Rodr�guez de Silva y Vel�zquez (1599-1660)
 Bartolom� Esteban Murillo (2618-1682)
 Francisco de Zurbar�n (1598-1664)
 Jos� (Jusepe) de Ribera (1591-1652)
 Dom�nicos Theotocópoulos  El Greco (1541-1614)
Plateresco: uniwersytet w Salamance
Sal Lorenzo de El Escorial
El Escorial zdjęcie satelitarne
Vel�zquez, Las meninas (Dwórki)
Murillo, Vendedores de fruta
(Sprzedawcy owoców)
Zurbar�n, La Anunciación (Zwiastowanie)
Ribera, San Cristobal (Św. Krzysztof)
El Greco, El Expolio (Odarcie z szat)
El Greco, Toledo
Literatura, religia
" Dominacja hiszpańskiego nad łaciną
" literatura:
 popularność romansów rycerskich
 twórczość Cervantesa; Don Quijote 
I tom: 1605, II tom: 1615
" mistycy:
 św. Teresa z �vila (od Jezusa; 1515-1582)
 św. Jan od Krzyża (1542-1591)
" 1534 r.  założenie zakonu jezuitów
(św. Ignacy Loyola)
Miguel de Cervantes (1547-1616)
Don Quijote: oryginalna strona tytułowa
Pomnik Cervantesa w Madrycie
Santa Teresa de �vila
San Juan de la Cruz
San Juan de la Cruz:
Que muero porque no muero
Vivo sin vivir en m� Żywy jestem, choć życia brak mi
y de tal manera espero, I pewności przez to nabieram,
que muero porque no muero. Że umieram, bo nie umieram.
(& ) (& )
Estando absente de ti, Gdy Cię, Boże, blisko nie stanie,
żqu� vida puede tener, Cóż za żywot jeszcze mnie czeka?
sino muerte padescer, Jeno cierpień wciągnie mnie rzeka,
la mayor que nunca vi? Jeno ciężkie przyjdzie konanie.
L�stima tengo de m�, Sam nad sobą mam zlitowanie,
pues de suerte persevero, Lecz ataki żalu odpieram,
que muero porque no muero. Umierając, gdy nie umieram.
E1 pez que del agua sale Gdy się rybę wody pozbawi,
aun de alivio no caresce, Ukojenia nie zna w cierpieniu
que en la muerte que padesce Aż w przedzgonnym, krótkim swym tchnieniu;
al fin la muerte le vale. Śmierć ta równą męce się jawi.
żQu� muerte habr� que se iguale A mnie jaka śmierć ulgę sprawi
a mi vivir lastimero, Gdy do reszty życiem się steram?
pues si m�s viva, m�s muero? (& ) Mocniej żyjąc, szybciej umieram. (& )
Tłum. Zuzanna Jakubowska
San Ignacio de Loyola
y
ródła
" http://es.wikipedia.org/ - plateresco, Murillo, Zurbar�n, Ribera, El Greco,
Cervantes, Don Quijote, Santa Teresa San Juan, Loyola
" http://img170.exs.cx/img170/4214/escorial0tf.jpg - El Escorial
" http://www.duke.edu/~apc6/images/satellite/el_escorial.JPG - El Escorial -
satelita
" http://www.ibiblio.org/wm/paint/auth/velazquez/velazquez.meninas.jpg - Las
meninas
" http://www.wiw.pl/sztuka/plastyka/artysci/pict/toledo-z.jpg - El Greco, Toledo
" Pomnik Cervantesa: fot. Z. Jakubowska