P R O J E K T Y C Z Y T E L N I K Ó W
Dział "Projekty Czytelników" zawiera opisy projektów nadesłanych do redakcji EP przez Czytelników. Redakcja nie bierze
odpowiedzialności za prawidłowe działanie opisywanych układów, gdyż nie testujemy ich laboratoryjnie, chociaż
sprawdzamy poprawność konstrukcji.
Prosimy o nadsyłanie własnych projektów z modelami (do zwrotu). Do artykułu należy dołączyć podpisane oświadczenie,
że artykuł jest własnym opracowaniem autora i nie był dotychczas nigdzie publikowany. Honorarium za publikację
w tym dziale wynosi 250,- zł (brutto) za 1 stronę w EP. Przysyłanych tekstów nie zwracamy. Redakcja zastrzega sobie
prawo do dokonywania skrótów.
Mikroprocesorowy regulator temperatury
z czujnikiem Pt100
Jednym z cz�ściej W artykuleprzedstawiłem - na początku zerowany jest
Projekt
stosowanych element�w rozwiązanie regulatora tem- licznik L1 oraz rozładowy-
automatyki są regulatory peratury o zakresie od 0 do wany kondensator C po-
temperatury. Wynika to 500oC i rozdzielczości 1oC przez ustawienie stanu �0�
082
przede wszystkim z dułej wykonanego w oparciu o tani na wejściu odwracającym
liczby urządze�, w kt�rych sterownik mikroprocesorowy P1.1 komparatora K - wy-
AT89C2051, kt�ry z niewiel- musza to logiczną �1� na
wymagana jest stabilizacja
ką liczbą element�w towarzy- jego wyjściu P3.6, przetwornik o dułej rozdziel-
temperatury. Stosowane są
szących jest alternatywny - po pewnym czasie, gdy kon- czości (szybki zegar sterowni-
zar�wno w urządzeniach
ekonomicznie do rozwiąza� densator zostanie rozłado- ka, duła pojemnośĘ kondensa-
domowych, takich jak
analogowych. Do mierzenia wany, nast�puje właściwe tora C). Niestety, taki spos�b
instalacja CO i CW, jak
temperatury wykorzystałem przetwarzanie A/C, przetwarzania A/C jest mało
i przemysłowych, tj.
czujnik Pt100, dzi�ki czemu - na wejściu P1.1 ustawiane precyzyjny, gdył wynik zaleły
w tunelach grzewczych,
regulator nadaje si� do zasto- jest �1�, po czym program od wielu parametr�w zmienia-
chłodniach, kotłach itp.
sowa� przemysłowych. sprawdza stan wyjścia kom- jących si� pod wpływem tem-
Kolejny, lecz
paratora K i jełeli jest to �1�, peratury i czasu, a są to:
niestandardowy
Przetwornik A/C to zawartośĘ licznika L1 jest - dryfttemperaturowy pojem-
konstrukcyjnie projekt
Wałnym elementem regu- zwi�kszana o jeden i ponow- ności C,
takiego regulatora
latora jest oczywiście prze- nie sprawdzanyjest stan wyj- - niestablinośĘ cz�stotliwości
prezentujemy w artykule.
twornik A/C, kt�rego niestety ścia komparatora (zawartośĘ zegara,
AT89C2051 nie posiada. Na licznika b�dzie zwi�kszana, - dryft temperaturowy war-
szcz�ście jego konstruktorzy dop�ki wyjście komparatora tości prądu ładującego.
umieścili w strukturze ste- K nie zmieni stanu na �0�). Podsumowując, mołna
rownika komparator, na bazie Poniewał wejście P1.1 nie stwierdziĘ, łe tak zbudowany
kt�rego mołna wykonaĘ dośĘ posiada rezystora podciągają- przetwornik A/C mołebyĘ wy-
prosty przetwornik - jego cego, wi�c napi�cie na nim b�- korzystany jedynie do mało
schemat ideowy przedstawio- dzie liniowo narastało tylko dokładnych pomiar�w, nie na-
no na rys. 1. Przetwarzanie dzi�ki ładowaniu kondensato- daje si� natomiast do dokład-
A/C odbywa si� według me- ra C przez �r�dło prądowe I. nego pomiaru temperatury
tody czasowej prostej: Zmiana stanu komparatora, (sprawdziłem to empirycznie).
a tym samym przerwanie zli- Mamy wi�c do wyboru
czania nastąpi, gdy napi�cie na dwie drogi:
kondensatorze zr�wna si� z na- - zakup precyzyjnego i drogie-
pi�cie mierzonym Um, dopro- go scalonego przetwornika
wadzonym do wejścia nieod- A/Cz wyjściemszeregowym,
wracającego P1.0. ZawartośĘ - wykonaniegosamodzielnie,
licznika L1 jest cyfrową repre- przy wykorzystywaniu
zentacją tego napi�cia. Roz- właściwości sterownika
dzielczośĘ takiego przetworni- AT89C2051.
ka zaleły od szybkości instruk- Rozwiązanie drugie jest
cji zliczających oraz czasu ambitniejsze i dlatego zostało
przeznaczonego na proces wybrane.
przetwarzania. Teoretycznie W literaturze dotyczącej
mołna uzyskaĘ bardzo dobry przetwornik�w A/C duło
Rys. 1.
Elektronika Praktyczna 2/2001
91
P R O J E K T Y C Z Y T E L N I K Ó W
zliczania impuls�w w liczni- przetwarzaniem A/C z po-
ku L1. Zliczanie trwa do dw�jnym całkowaniem poka-
chwili, ał licznik si� przepeł- zano na rys. 3.
ni, co oznacza, łe zostanie W krokach od 1. do 6. jest
zliczona maksymalną liczba sprawdzane czy napi�cie mie-
impuls�w dla danej rozdziel- rzone Um nie jest mniejsze
czości, np. dla rozdzielczości lub r�wne zero, a jełeli tak
10-bitowejjestto 1024impul- jest, to przetwarzanie jest
s�w. Na wykresie przepełnie- przerywane. Gdyby ich nie
nie licznika wystąpiło było, to dla takiego przypad-
w chwili t2. Do tego czasu ku program by si� zawieszał,
kondensator C naładował si� gdył wyjście komparatora ni-
do wartości Ux. Teraz układ gdy nie przyj�łoby stanu 0.
sterujący wykonuje nast�pu- Kroki od 7. do 9. to faza
jące czynności: t1-t2, gdy do wejścia integra-
- zeruje licznik L1, tora podane jest napi�cie mie-
- wyłącza klucz KLU1, rzone Um i trwa ładowanie
- załącza klucz KLU2 (zaczy- kondensatora C. Kroki od 10.
na si� zliczanie impuls�w do 18. to faza t2-t3. W kroku
w liczniku L1) i sprawdza 15. sprawdza si� czy napi�cie
cyklicznie stan wyjścia mierzone nie przekroczyłoza-
komparatora. kresu pomiarowego.
Załączenie klucza KLU2 Jak wynika z przedstawio-
powoduje podanie na wejście nego algorytmu, rozdzielczośĘ
integratora napi�cia wzorco- przetwarzania jest dowolna
wego Uref, kt�re ma odwrot- i zaleły jedynie od przyj�cia
ną polaryzacj� nił napi�cie wartości Umax. W układzie
mierzone Um. Powoduje to rzeczywistym przyj�to, łe
rozładowywanie kondensatora Umax=1000, co daje około 10-
C i zmniejszanie si� napi�cia bitową rozdzielczośĘ, ale nic
na wyjściu wzmacniacza W1 nie stoi na przeszkodzie łeby
(U2). Zliczanie impuls�w rozdzielczośĘ wynosiła np. 327
w liczniku L1 trwa do chwili lub 2458; naleły jedynie dopa-
zr�wnaniasi� napi�Ę wejścio- sowaĘ wartości C i R tak, aby
Rys. 2.
wych komparatora K, wtedy napi�cie Ux zmieściło si� w za-
miejsca poświ�ca si� meto- Powoduje to podanie na wej- zmienia on sw�j stan z 0 na kresie liniowej pracy wzmac-
dzie przetwarzania z podw�j- ście wzmacniacza W1, pełnią- 1 (t=t3). WartośĘ zliczona niacza W1 (patrz rys. 2). Oczy-
nym całkowaniem, kt�ra eli- cego funkcj� układu całkują- w liczniku L1 jest cyfrową re- wiście, im wi�ksza rozdziel-
minuje bł�dy metody opisa- cego napi�cie mierzone Um. prezentacją napi�cia mierzo- czośĘ,tymbardziej wydłułasi�
nej wcześniej. Bardzo popu- Napi�cietojest ujemne w sto- nego. Z rozwała� teoretycz- czas przetwarzania.
larne kostkiICL7106/7 działa- sunku do masy, tak samo jak nych(patrz[1]) wynika,łe na
ją właśnie w oparciu o t� me- w układzie rzeczywistym. wynik przetwarzania nie mają Opis układu
tod�, a wszyscy, kt�rzy je sto- Rozpoczyna si�ładowanie wpływu zmiany wartości R, Schematelektrycznyregu-
sowali, wiedzą jak świetne są kondensatora C i liniowe na- C i f (cz�stotliwośĘ zegaraste- latora pokazano na rys. 4. Do
to układy. Widziałem nawet rastanie napi�cia na wyjściu rownika), a jedynie wartośĘ budowy przetwornika A/C
w jednym z czasopism opis wzmacniacza W1 (U2).W tym napi�cia wzorcowego Uref. wykorzystano jedynie poł�w-
mikroprocesorowego regulato- czasie układ sterujący spraw- Zostało to potwierdzone ki dw�ch popularnych ukła-
ra temperatury na AT89C2051, dza stan wyjścia komparatora w praktyce, gdył wykonany d�w scalonych tj. poczw�rne-
w kt�rym wykorzystano prze- K (drugi wzmacniacz) i jełeli przetwornik charakteryzował go wzmacniacza operacyjnego
twornik ICL7107. Wymagało zmieni on stan z 1 na 0 (t=t1), si� dułąstabilnością przetwa- TL084 oraz czterokrotnego
to oczywiście zastosowania to nast�puje uruchomienie rzania. Algorytm sterowania kluczaanalogowego 4066. Na-
dodatkowo trzech rejestr�w
(wejście r�wnoległe, wyjście
Tab. 1.
szeregowe), kt�re zapami�ty-
Stan Operacja Wyświetlacz Diody LED Uwagi
wały wynik przetwarzania
Normalny - Wskazuje bieżącą Świeci się jedna -
z wyjśĘ przetwornika, normal-
temperaturę z diod sygnalizująca
nie przeznaczonych dla wy-
stan wyjścia ZAL/WYL
świetlaczy LED. Jak dla mnie,
Nastawa WYL Naciśnięcie Wskazuje wartość Migocze dioda WYL Można dokonać zmian nastaw
rozwiązanie takie jest mało
przycisku temperatury, po przełącznikami  góra i  dół
�eleganckie� lub, jak kto wo-
 wybór przekroczeniu której
li, �eleganckie inaczej�. nastąpi wyłączenie
sterowanego urządzenia
Do wykonania przetworni-
ka działającego według meto- Nastawa Powtórne Wskazuje wartość Migocze dioda ZAL Można dokonać zmian nastaw
dy podw�jnego całkowania po- ZAL1) naciśniecie histerezy. Załączenie przełącznikami  góra i  dół
przycisku urządzenia nastapi po
trzebne są tylko dwa wzmac-
 wybór obniżeniu się temperatury
niacze operacyjne i dwa klu-
poniżej temperatury
cze analogowe oraz coś, co
WYL-HISTEREZA
tym wszystkim steruje.
Nastawa Jednoczesne Wskazuje wartość Diody WYL i Zal Można dokonać zmian nastaw
Ide� metody podw�jnego
OFFSET2) naciśniecie OFFSET-u z odpowie- migoczą naprzemiennie przełącznikami  góra i  dół
całkowania przedstawiłem na
przycisków dnim znakiem
rys. 2. W pierwszej fazie
 góra i  dół
(tL1,a klucz KLU1zostaje usta- 1)
Powrót do stanu normalnego następuje po powtórnym naciśnięciu przełącznika  wybór .
2)
wiony w pozycji załączony.
Po ponownym naciśnięciu przycisku  wybór sterownik przechodzi do nastawy WYA
.
Elektronika Praktyczna 2/2001
Elektronika Praktyczna 2/98
92
P R O J E K T Y C Z Y T E L N I K Ó W
niacz US4/B pełni rol� integ- w wyniku kt�rego startuje on
ratora, natomiast US4/A wy- z nastawami domyślnymi
korzystano jako komparator (WYŁ=20oC, HISTEREZA=
przetwornika A/C. -10oC, OFFSET=0oC).
Klucze analogowe KLU1 Zatrzymanie pracy regula-
i KLU2 sterowane są za pomo- tora i r�czna ingerencja aby ją
cą tranzystor�w T 1 i T 2. Gdy przywr�ciĘ jest zabezpiecze-
tranzystory są w stanie odci�- niem sterowanego urządzenia
cia (jedynki logiczne na wyj- w sytuacji � ucieczki � nastaw
ściach KL1 i KL2), to klucze są z pami�ci EEPROM. Dlatego
rozwarte (bardzo duła rezys- po kałdym takim przypadku
tancja), gdył dochodzi do nich naleły skorygowaĘ nastawy.
ujemne napi�cie sterujące po- Nast�pnie program prze-
przez rezystory R14 i R11. chodzi do p�tli gł�wnej, kt�-
Ustawienie logicznego zera na rej podstawowym zadaniem
wyjściu KL1 lub KL2 powodu- jest sprawdzanie przełączni-
je podanie dodatniego napi�cia k�w PR1..PR3 i odpowiednie
sterującego i zamkni�cie odpo- zareagowanie na ewentualne
wiedniego klucza. Tranzystor zmiany ich stan�w. P�tla
T3 słuły do dopasowania wyj- gł�wna okresowo jest przery-
ścia komparatora do zakresu wana przez procedur� prze-
napi�Ę wejściowych sterowni- rwania, kt�ra wpisuje do re-
ka AT89C2051. jestru US3 wartośĘ kolejnej
Wyświetlacze i diody syg- cyfry do wyświetlenia oraz
nalizacyjne LED sterowane są włącza odpowiadający jej
multipleksowo za pomocą tran- tranzystoranodowy(T7..T10).
zystor�w T7..T10 oraz rejestru Po wyświetleniu wszystkich
przesuwnego 74HC164. Pami�Ę cyfr program przechodzi do
szeregowa EEPROM 24C02 procedury pomiarowej, w wy-
(US2) słuły do przechowywa- niku kt�rej otrzymywana jest
nia nastaw, aby nie trzeba było pewna liczba b�dąca cyfrową
ich wpisywaĘ po kałdym włą- reprezentacją temperatury
czeniu regulatora. W stopniu mierzonej przez czujnik. Wy-
wyjściowym mocy jest triak nik przetwarzania zapisywa-
TRIA włączany optotriakiem ny jest w specjalnym rejest-
US6. Zasilaczsymetryczny ą5V rze, gdył do dalszej obr�bki
wykonano w układziejednopo- wykorzystuje si� wartośĘ
ł�wkowym, wykorzystując do średnią z kilku pomiar�w.
stabilizacji napi�cia układy Załołono, łe regulator ma
7805 (ST1) i 79L05 (ST2). Do pracowaĘ w zakresie 0..500oC.
zmiany nastaw słułą trzy prze- Charakterystyka czujnika
łączniki astabilne PR1..PR3, Pt100 jest nieliniowa (patrz
przy czym przełącznikiem PR1 [2]) została wi�c przeprowa-
wybiera si� rodzaj nastawy, dzona jej aproksymacja za po-
a przełącznikami PR2i PR3 do- mocą pi�ciu odcink�w, dzi�ki
konuje si� jej zmiany. Najwał- czemu udało si� uzyskaĘ
niejszym elementem jest oczy- liniowezalełności napi�cia od
wiście sterownik mikroproce- temperatury wskaza� w całym
sorowy AT89C2051 US1, kt�ry zakresie pomiarowym. Kolej-
tym wszystkim �zawiaduje�. nymczynnikiem wpływającym
na dokładnośĘ pomiaru tem-
Opis programu peratury jest rezystancja do-
Po starcie program uru- prowadze� oraz klasa wyko-
chamia przerwanie realizowa- nania czujnika, co w praktyce
ne na liczniku T0. Wykorzys- oznacza, łe rezystancja Pt100
Rys. 3.
tywanejest ono do multiplek- mierzona łącznie z doprowa-
pi�cie wzorcowe Uref = 1,2V zakł�cenia, jakie powstają na sowego sterowania wyświet- dzeniami r�łni si� od tej, kt�-
otrzymywane jest z układu jego doprowadzeniach. laczy i diod sygnalizacyjnych ra wynika z charakterystyki
REF(LM385-1,2). Dzielnik R5, Wzmacniacz US4/D słuły do LED. Po wyświetleniu kałdej (patrz [2]).
R6, ustalający napi�cie na obr�bki napi�cia otrzymywa- z cyfr przerwanie jest zawie- Dlategoteł nast�pnym kro-
wejściu nieodwracającym nego z wyjścia US4/C, przy szane i wykonywane jest prze- kiem, jaki wykonuje program,
wzmacniacza US4/C, razem czym potencjometrem HE2re- twarzanie A/C. Nast�pnie pro- jest korekcja temperatury
z rezystorem R4 wymuszają guluje si� koniec, a potencjo- gram ponownie uruchamia o wartośĘ tego bł�du zwanego
stałą wartośĘ prądu płynące- metrem HE1 początekzakresu przerwania i przechodzi do OFFSET-em. OFFSET naleły
go przez czujnik Pt100. War- pomiarowego. W p�tli sprz�- procedury wczytania nastaw wyznaczyĘ doświadczalnie,
tośĘ tego prądu oblicza si� łenia zwrotnego umieszczono z pami�ci US2 i jełeli kt�raś por�wnująctemperatur� wska-
według nast�pującego wzoru: termistor słułący do kompen- z nich nie mieści si� w do- zywaną przez regulator z tem-
Iczujnika = sacji termicznej obwod�w puszczalnym zakresie, to do peraturą,jaka naprawd� panu-
= (1,2V*R6/(R5+R6))/R7 wejściowych regulatora. Dru- pami�ci wpisywane są nasta- je w miejscu pomiaru:
Dla wartości podanych na gą wałną funkcją jaką pełni wy domyślne, program zosta- OFFSET = T rzeczywista -
schemacie jego wartośĘ wy- US4/D jest odwr�cenie pola- je zatrzymany, a na wyświet- T wskazywana
nosi około 3mA. ryzacji napi�cia mierzonego - laczu pojawia si� napis �Pro�. Schemat blokowy procedury
Kondensator C5 włączony jest to niezb�dne do procesu Wymaga to ponownego wyłą- otrzymywania wskaza� tempe-
r�wnolegle do czujnika tłumi przetwarzania A/C. Wzmac- czenia i załączenia regulatora, ratury przedstawiono na rys. 5.
Elektronika Praktyczna 2/2001
93
P R O J E K T Y C Z Y T E L N I K Ó W
Tak skorygowana wartośĘ
Tab. 2. Zakres nastaw regulatora.
temperatury jest por�wnywa-
Nastawa Zakres Rozdzielczość Nastawy
na z nastawami regulatora,
producenta
tzn. z wartością, przy kt�rej
WYL 2..500oC 1oC20oC
nast�puje wyłączenie urzą-
HISTEREZA 1..99oC 1oC10oC
dzenia sterowanego (WYŁ)
oraz z wartością, przy kt�rej OFFSET -9..+8oC 1oC0oC
nast�puje jego załączenie
(ZAŁ):
jełeli T2>WYŁ to wyłącz
jełeli T2gdzie:
- T2 - temperatura po korek-
cji,
- ZAŁ=WYŁ-HISTEREZA.
Przełączenie stanu wyj-
ścia nastąpi, gdy powyłsze
warunki są spełnione w
czasie kilkusekundowejzwło-
ki czasowej. Po zako�czeniu
procedury pomiarowej nast�-
puje odblokowanie przerwa�,
a program wraca do p�tli
gł�wnej.
Bardzo istotne jest odpo-
wiednie ustawienie okresu
przerwania, czyli czasu, po
kt�rym jest wyświetlana na-
st�pna cyfra, tak aby nie wy-
st�powało zjawisko migotania.
Doświadczalnie stwierdzono,
łe minimalna cz�stotliwośĘ
z jaką mogą byĘ wyświetlane
cyfry to około 40Hz.
Do sprawdzania i zmiany
nastaw słułą trzy przełączni-
ki oznaczone nast�pującymi
symbolami:
wyb�r
na d�ł
do g�ry
Ustawianie nastaw przed-
stawiono w tab. 1.
Po kałdorazowym wyjściu
z procedury sprawdza si� czy
nie uległy zmianie nastawy.
Jełeli tak si� stało, to nowe
nastawy zostają zapisane
w pami�ci US2. Zakres moł-
liwych nastaw regulatora
przedstawiono w tab. 2.
Program dopuszcza usta-
wienie wartości OFFSET-u
r�wnej +9oC, lecz przy po-
wt�rnym włączeniu regula-
tora wywoła to błąd i wpisa-
nie nastaw domyślnych. Jest
to �kruczek� słułący do de-
monstrowania obsłudze jak
ma si� zachowaĘ, gdy na wy-
świetlaczu pojawi si� napis
�Pro�.
Regulator sygnalizuje na-
st�pujące bł�dy w obwodzie
czujnika:
- E01 - przekroczenie zakre-
su lub przerwa w obwodzie
pomiarowym
- E02 - temperatura mniejsza
nił -8oC lub zwarcie w ob-
wodzie pomiarowym.
Zar�wno błąd E01, jak
i E02 ustawiają wyjście regu-
latora w stan WYŁ" CZONY.
Rys. 4.
Elektronika Praktyczna 2/2001
Elektronika Praktyczna 2/98
94
P R O J E K T Y C Z Y T E L N I K Ó W
Skutecznym sposobem eli-
Tab. 3. Charakterystyka rezystancja-temperatura czujnika Pt100
minującym skutki tego zjawis-
C 0 100 200 300 400 500 600 700 800
ka okazało si� zastosowanie
0 100,00 138,50 175,83 212,00 247,03 280,91 313,60 345,08 375,32
termistora TERM (27&!) zbocz-
+10 103,90 142,29 179,50 215,56 250,47 284,23 316,80 348,16 378,27
nikowanego rezystorem R34
+20 107,80 146,06 183,15 219,10 253,90 287,54 319,99 351,23 381,21 (100&!),kt�ryzostał umieszczo-
ny w p�tlisprz�łenia zwrotne-
+30 111,68 149,82 186,80 222,63 257,32 290,84 323,17 254,29 384,14
go wzmacniacza US4/D.
+40 115,54 153,57 190,44 226,15 260,72 294,13 326,34 357,33 387,06
Mariusz Dulewicz
+50 119,40 157,31 194,06 229,66 264,11 297,40 329,49 360,36 389,96
+60 123,24 161,04 197,67 233,16 267,50 300,67 332,64 363,38
Literatura:
+70 127,07 164,75 201,27 236,64 270,87 303,92 335,77 366,38 [1] Kulka Z., Libura A., Na-
dachowski M., �Przetwor-
+80 130,89 168,45 204,86 240,12 274,22 307,16 338,89 369,37
niki analogowo-cyfrowe
+90 134,70 172,15 208,44 243,58 277,57 310,38 341,99 372,35
i cyfrowo-analogowe�,
+100 138,50 175,83 212,00 247,03 280,91 313,60 345,08 275,32
WKŁ, Warszawa 1987
[2] G�recki P., �Termometr
Montał i uruchomienie środkowym. Pierwsze włącze- kładności wykonania samego z czujnikiem platynowym
Regulator został wykona- nie poprawnie wykonanego czujnika Pt100. Najprościej Pt100�, Elektronika Prak-
ny na dw�ch jednostronnych regulatora powinno spowodo- jest wykonaĘ to w warunkach tyczna 7/94
płytkach i umieszczony waĘ wpisanie wst�pnych na- rzeczywistych, przyczym mu-
w obudowie plastikowej staw domyślnych do pami�ci simy znaĘ temperatur� jaka
WYKAZ ELEMENTÓW
o wymiarach 109x90x69mm 24C02 (US2) oraz pojawienie panuje w danej chwili
(typ Z3A). Na płytce g�rnej si� na wyświetlaczu napisu w miejscu pomiaru. OFFSET
Rezystory
umieszczono wyświetlacze, �Pro�. Naleły w�wczas wyłą- obliczamy z nast�pującego
R1..R3, R26: 1,5k&!
przełączniki PR1..PR3, ste- czyĘ i powt�rnie załączyĘ re- wzoru:
R4: 1k&!
rownik AT89C2051 i pami�Ę gulator. Tym razem powinien OFFSET=Trzeczywista-
R5: 3,6k &!
24C02. Na płytce dolnej znaj- pojawiĘ si� napis �E01�, co Twskazywana
R6: 2,2k&!
duje si� zasilacz ą5V, prze- świadczy o braku czujnika gdzie:
R7: 150&!
twornik A/C oraz obw�d wyj- w obwodzie pomiarowym. OFFSET - wartośĘ offsetu ze
R8, R12, R16: 1,8k&!
ściowy(triak + optotriak). Pod Zwarcie zacisk�w czujnika znakiem �+� lub �-�
R9: 3,3k&!
wszystkie układy scalone za- powinno spowodowaĘ wy- Trzeczywista - rzeczywista tem-
R10: 910&!
stosowano podstawki. świetlenie komunikatu�E02�. peratura w miejscu pomiaru
R11, R14: 27k&!
Kalibracj� rozpoczynamy Twskazywana - temperatura
R13, R17, R28: 4,7k&!
Kalibracja od umieszczenia w zaciskach wskazywana przez regulator
R15: 470k&!
Do kalibracji potrzebne b�- czujnika rezystora r�wnego Po wpisaniu wartości of-
R18..R25, R31: 220&!
dą dwa oporniki,jeden o war- 100&!. Wałne jest, abyśmy fsetu temperatura wskazywa-
R29: 10k&!
tości 100&! (lub nieco wi�k- wiedzieli, jakiej temperaturze na przez regulator powinna
R32, R33: 360&!
szej), a drugi o wartości blis- odpowiada jego rezystancja byĘ taka sama jak temperatu-
R34: 100&!
kiej wartości rezystancji mak- (patrz tabela 3). Nast�pnie tak ra rzeczywista (zmierzona np.
Kondensatory
symalnego zakresu, tj. około regulujemy potencjometrem innym termometrem). Po
C1, C21: 470�F/25V
280,9&!. W najlepszej sytuacji HE1, aby wyświetlacz poka- przeprowadzeniu powyłszych
C3, C9: 100�F/25
są posiadacze opornik�w de- zywałt� właśnietemperatur�. czynności regulator jest goto-
C5: 1�F/25V
kadowych, mołna takłe po- Umieszczamy w zaciskach wy do pracy i naleły tylko
C6: 2,2nF
słułyĘ si� potencjometrami drugi rezystor (kt�rego rezys- ustawiĘ odpowiednie wartoś-
C7, C10, C17..C19: 100nF
wieloobrotowymi. tancj� zmierzyliśmy i wiemy ci WYŁ i ZAŁ.
C8, C12..C14: 4,7�F/16V
Potencjometry HE1 i HE2 jaką reprezentuje temperatu-
C11: 10�F
naleły ustawiĘ w połołeniu r�), po czym regulujemy po- Uwagi ko�cowe
C15, C16: 33pF
tencjometrem HE2, tak aby Moc jaką mołe sterowaĘ
Półprzewodniki
wskazania tej właśnie tempe- regulator zaleły od typu za-
D1, D2: 1N4002
ratury otrzymaĘ na wyświet- stosowanego triaka TRIA. Na-
D3: LED Ć5mm czerwona
laczu. Powt�rnie umieszcza- leły tylko pami�taĘ o zastoso-
DCZ: LED Ć5mm czerwona
my pierwszy rezystor w za- waniu odpowiedniego radia-
DZI: LED Ć5mm zielona
ciskach czujnika i stwierdza- tora przy bezpośrednim stero-
T1, T2, T7..T10: BC 327
my, łe regulator nie wskazuje waniu grzałkami. Ułycie jako
wartości temperatury, kt�rą jednej z nastaw wartości his- T3: BC 337
ustawiliśmy poprzednio. terezy znacznie ułatwia ob- ST1: 7805
ST2: 79L05
Ustawiamy ją ponownie po- sług�, gdył na og�ł zmienia
tencjometrem HE1i powtarza- si� tylko wartośĘ progu wyłą- REF: LM358-1,2
my kalibracj� z drugim opor- czania, a pr�g załączania usta- US1: AT89C2051
nikiem, regulując potencjo- la si� samoczynnie. Niewyko- US2: 24C02
metrem HE2. Po kilku rzystane klucze z układu 4066 US3: 74HC164
takich operacjach regu- (US5) mogą posłułyĘ do roz- US4: TL084
lator b�dzie wskazywał budowy regulatora o dwa do- US5: 4066
obie temperatury po- datkowe kanały pomiarowe.
US6: MOC3062
prawnie. OznaczaĘ to Podczas pr�b zauwałono
TRIA: BTA 06
b�dzie,łe kalibracjazo- zmian� wskaza� pod wpły-
W1...W3: SA52-11GWA
stała zako�czona. wem wzrostutemperatury we- KINGBRIGHT
Nast�pnie naleły wnątrz obudowy wywołanej
Różne
wyznaczyĘ wartośĘ OF- wydzielaniem ciepła w stabi-
Q1: rezonator kwarcowy
FSET-u, czyli bł�du lizatorze 7805. Okazało si�,
24 MHz
wnoszonego przez łe win� za to ponoszą ele- PR1...PR3: przełącznik
rezystancj� dopro- menty obwodu wejściowego
astabilny zwierny
wadze� oraz niedo- tj. US4/C, US4/D, HE1 i HE2.
TS: TS 2/14
Rys. 5.
Elektronika Praktyczna 2/2001
95