Spółki Przekształcenia Non Profit Menadżer Pracownicy Kapitał Rachunkowość
Wiadomości Bankier.TV Orzecznictwo Sądy KRS Pliki do pobrania
W y s z u k i w a r k a

Nawigacja
Szukaj
szukaj...
home " Pracownicy " Umowy cywilnoprawne " Umowa zlecenie
Pracownicy Umowy cywilnoprawne
PÅ‚atnik PIT
Umowa zlecenie
PÅ‚atnik ZUS
Umowa zlecenie nie jest już tak atrakcyjną formą zatrudnienia, jak
Umowa o pracÄ™
dawniej, kiedy to nie trzeba było odprowadzać od zleceniobiorców składek
Zakaz konkurencji
ZUS. Nadal jednak umowa taka może być korzystna.
Umowy cywilnoprawne
Podstawowymi korzyściami umowy zlecenia są:
rodzaje umów
swoboda zawierania i rozwiÄ…zywania umowy zlecenia;
Praca tymczasowa
Praca nakładcza
wysokie 20% koszty uzyskania przychodu;
Umowa zlecenie
brak składek ZUS w stosunku studentów-zleceniobiorców.
Umowa o dzieło
To właśnie umowa o zlecenia i umowa o pracę są najczęstszymi formami zatrudnienia pracowników. Nie jest taką formą
umowa o dzieło, gdyż nie każdy rodzaj usługi da się określić jako przedmiot umowy o dzieło. Najczęściej przedmiotem
umowy jest usługa - i wtedy właśnie pracodawca ma wybór: umowa zlecenie albo umowa o pracę (czy o pracę nakładczą).
Stosunek pracy oraz umowa zlecenia to umowy, w oparciu o które świadczone są usługi, praca. Pomimo, że na podstawie
umowy o pracę oraz umowy zlecenia mogą być świadczone takie same usługi, to jednak istnieje kilka zasadniczych różnic
pomiędzy tymi formami zatrudnienia:
Umowa o pracÄ™ Umowa zlecenia
Możliwość samodzielnego wykonania pracy
PodporzÄ…dkowanie w wykonaniu pracy
Możliwość zastąpienia przez osobę trzecią
Osobiste wykonanie pracy
Możliwość samodzielnego ustalenia konkretnego terminu i
Wykonanie pracy w miejscu i terminie określonym
miejsca wykonania pracy
przez pracodawcÄ™
Pracodawcy zawierają umowy zlecenia chętniej, niż umowy o pracę. Bo choć przy umowie zlecenia pracodawca ma nadal
obowiązki w zakresie bhp a od wynagrodzenia nalicza się składki ZUS, to jednak swoboda w zakresie rozwiązania umowy,
regulacji czasu pracy czy wynagrodzenia sÄ… dla zatrudniajÄ…cych bardzo atrakcyjne. Pewne znaczenie dla zatrudnionego ma
możliwość rozliczenia 20% albo faktycznie poniesionych kosztów uzyskania przychodu.
Jest to zatem bardzo tanie podatkowo rozwiązanie. Przy takim samym nakładom finansowym pracodawcy zleceniobiorca
otrzyma wyższe wynagrodzenie netto:
Pracodawca wydaje na płacę, składki, podatek Zatrudniony otrzymuje
Umowa o pracÄ™ Umowa zlecenie (z ZUS)
2500,00 zł
1412,33 zł 1481,67 zł
Albo inaczej. Przy takim samym wynagrodzeniu netto pracodawca poniesie mniejsze koszty:
Zatrudniony otrzymuje Pracodawca wydaje na płacę, składki, podatek
Umowa o pracÄ™ Umowa zlecenie (z ZUS)
1500,00 zł
2664,15 zł 2531,52 zł
Ważne, że zleceniobiorca może otrzymywać niektóre dodatkowe świadczenia tak, jak pracownik. Nie dotyczy to świadczeń
socjalnych, ale np. świadczeń związanych z podróżą służbową
. Będą one kosztem u pracodawcy i przychodem
zwolnionym z opodatkowania u zleceniobiorcy na takich samych zasadach, jak u pracowników, jeżeli zleceniobiorca nie
zaliczy kosztów podróży służbowej do swoich kosztów uzyskania przychodu.
zwolnionym z opodatkowania u zleceniobiorcy na takich samych zasadach, jak u pracowników, jeżeli zleceniobiorca nie
zaliczy kosztów podróży służbowej do swoich kosztów uzyskania przychodu.
Tutaj kolejna ważna uwaga - jeżeli ustawowe 20% kosztów uzyskania przychodu to mniej, niż wydał zleceniobiorca (ma
dokumenty potwierdzające wyższe wydatki), wówczas zleceniobiorca taki może w rozliczeniu rocznym ująć koszty
uzyskania przychodu z umowy zlecenie w wysokości faktycznie poniesionej (np. 76%, 34%, czy nawet ponad 100% -
wtedy powstanie strata).
Pracodawca jest obowiązany również zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy osobom fizycznym
wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez
pracodawcę - na przykład na podstawie umowy zlecenie. Tutaj zatem też obowiązuje bhp, również badania lekarskie itp.
Warto zauważyc, że wypłaty w miesiącu do 200zł w sumie są opodatkowane ryczałtem i nie rozlicza się tutaj kosztów
uzyskania przychodu w ogóle.
Zlecenie a ZUS
Osoby zatrudnione na podstawie umowy zlecenia zasadniczo podlegajÄ… ubezpieczeniom w ZUS. Od tego istniejÄ… dwa
wyjÄ…tki:
Zleceniobiorcy - renciści i emeryci nie podlegają ZUS z tytułu umowy zlecenia, jeżeli pozostają jednocześnie w stosunku
pracy, jeżeli jednak osoba taka zawiera umowę zlecenia z pracodawcą, z którym pozostają równocześnie w stosunku pracy,
lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy, wówczas
taki zleceniobiorca podlega ubezpieczeniu w ZUS z tytułu umowy zlecenia;
Na przykład:
Pan PIT jest emerytem i pracuje na umowę o pracę w firmie ABC. Jednocześnie jest zleceniobiorcą w firmie WWW. Jeżeli
w firmie WWW nie wykonuje faktycznie pracy, usług na rzecz firmy ABC, to z tytułu umowy zlecenia nie trzeba będzie
odprowadzić składek ZUS.
Ubezpieczeniu w ZUS nie podlegają zleceniobiorcy - uczniowie gimnazjów,szkół ponadgimnazjalnych, szkół
ponadpodstawowych czy studenci - do ukończenia 26 lat.
Na przykład:
Pan VAT jest studentem i pracuje na umowę zlecenie. 20 czerwca kończy 26 lat. Od 21 czerwca należy zgłosić jego
umowę do ubezpieczeń w ZUS.
Jeżeli zatem zleceniobiorca podlega ubezpieczeniom z tytułu zawartej umowy, wówczas podstawę wymiaru składek na
ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe) stanowi w przypadku umów zlecenia przychód w
rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podobnie w przypadku składek na ubezpieczenie
zdrowotne jest to kwota przychodu pomniejszona o potrącone składki na ubezpieczenia społeczne. Również składki na
Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych odprowadzamy od przychodu. W przypadku
Funduszu Pracy składki naliczamy, jeżeli łączna podstawa wymiaru u zleceniobiorcy ze wszystkich tytułów (praca,
zlecenie, inne) w przeliczeniu na okres miesiÄ…ca wyniesie co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracÄ™. To wszystko
jednak pod warunkiem, że w umowie zlecenia określono za jej wykonanie odpłatność:
kwotowo (np. 200 zł za wykonanie zlecenia, 200 zł miesięcznie);
w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej (np. 20 zł za godzinę wykonywania zlecenia, czy 20 zł za godzinę
wykonywania zlecenia + 2 zł za każdy wykonany wyrób);
prowizyjnie (np. 20 zł od każdego sprzedanego wyrobu czy usługi).
Regulacja ta obejmie zdecydowaną większość umów zlecenia. W praktyce występują bowiem w zasadzie tylko tego rodzaju
umowy zlecenia. Również mieszane typu umów podlegają tym regulacjom, np. umowy zlecenia, w których ustalono stawkę
wynagrodzenia miesięczną z dodatkiem akordowym, czy umowy zlecenia, w których ustalono stawkę godzinową za jej
wykonywanie oraz prowizję od jakiegoś określonego efektu gospodarczego.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych podsumowuje nawet tę sytuację w swoim poradniku  Opłacanie składek od umów
cywilnoprawnych z 22 marca 2006 r. (str. 6):  Jeżeli odpłatność została ustalona innej formie (co praktycznie nie
występuje), podstawę wymiaru stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa niż minimalne wynagrodzenie (http://
www.zus.pl/files/k060322.pdf).
Czy jednak rzeczywiście praktycznie nie występuje taka forma umowy zlecenia Eksperci PIT.pl doszli do wniosku, iż
?
możliwe jest takie skonstruowanie umowy zlecenia, aby mogła być w praktyce wykonywana oraz aby składki na
ubezpieczenia społeczne były opłacane od podstawy zadeklarowanej, a nie rzeczywistej.
Jeżeli przedmiotem umowy jest wykonanie w ciągu miesiąca usługi o wartości 3000 zł, wówczas można:
zawrzeć umowę o treści:  Z tytułu wykonywania niniejszej umowy zleceniodawca zapłaci zleceniobiorcy
wynagrodzenie w wysokości 3000 zł brutto za usługi świadczone w okresie jednego miesiąca kalendarzowego i
opłacać składki ZUS od podstawy 3000 zł, albo
wymiaru
zawrzeć umowę o treści:  Z tytułu wykonywania niniejszej umowy zleceniodawca zapłaci zleceniobiorcy
wynagrodzenie określone w rachunku przedstawionym przez zleceniobiorcę. zleceniobiorca obciąży zleceniodawcę
w wystawionym przez siebie rachunku wynagrodzeniem równym wartości rynkowej pracy wykonanej przez
w wystawionym przez siebie rachunku wynagrodzeniem równym wartości rynkowej pracy wykonanej przez
zleceniobiorcę na rzecz zleceniodawcy w ramach niniejszej umowy i opłacać składki ZUS od podstawy wymiaru
1126 zł
.
Dla bezpieczeństwa zleceniodawcy zawsze można dodać:  Zleceniobiorca zobowiązuje się nie wykonywać pracy, której
wartość rynkowa w ciągu jednego miesiąca mogłaby przekroczyć 3000 zł.
W razie zawarcia takiej właśnie umowy składki ZUS naliczane byłyby nie od faktycznej kwoty wypłacanej zleceniobiorcy,
ale od kwoty zadeklarowanej  dla oszczędności równej miesięcznie wynagrodzeniu minimalnemu (2008 r.: 1126 zł).
Podstawa wymiaru wyniosłaby zatem przy wypłacie 3000 zł:
dla ubezpieczeń społecznych (emerytalnego, rentowego, wypadkowego, chorobowego)  1126 zł;
dla ubezpieczenia zdrowotnego 971,62 zł (1126 zł pomniejszone o składki na ubezpieczenia społeczne 154,38 zł
przy ubezpieczeniu chorobowym włącznie);
dla składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych 1126zł.
Oszczędności w omawianym przykładzie ( ) sięgają niemal 900 zł miesięcznie
wynagrodzenie brutto 3000 zł , dla obu
stron łącznie. Ta oszczędność może być rozdzielona pomiędzy zleceniodawcę i zleceniobiorcę (np. poprzez zezwolenie mu
na wykonywanie w miesiącu pracy o wyższej wartości rynkowej niż 3000 zł).
Jako że opisane rozwiązanie zostało określone przez ZUS jako nie występujące w praktyce, może zatem powodować
problemy w razie ewentualnych kontroli. Na szczęście od 20 września 2008 r. przedsiębiorcy mogą występować do ZUS z
wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w przedmiocie składek na ubezpieczenia społeczne (odnośnie składek na
ubezpieczenie zdrowotne do NFZ, odnośnie składek pozostałych  do odpowiednich Funduszy).
Dokumentowanie przychodu i odprowadzanie podatku
Dla celów podatkowych zleceniobiorca powinien obciążyć zleceniodawcę (zatrudniającego):
rachunkiem, jeżeli nie jest podatnikiem VAT, albo gdy korzysta ze zwolnienia podmiotowego do 10'000 euro i nie
zarejestrował się jako podatnik VAT;
fakturą, jeżeli jest podatnikiem VAT.
Jeżeli chodzi o ewidencje dla celów podatkowych, to zleceniobiorcy:
nie prowadzi żadnych ewidencji, jeżeli jego usługi nie podlegają opodatkowaniu VAT;
prowadzi ewidencję sprzedaży (data, kwota), jeżeli jego usługi podlegają opodatkowaniu VAT, ale korzysta ze
zwolnienia podmiotowego do 10'000 euro rocznie) - pod rygorem naliczenia VAT 22%;
prowadzi pełne ewidencje VAT, jeżeli jest podatnikiem VAT czynnym.
Zaliczka dla celów podatku dochodowego zawsze potrącana jest przez pracodawcę. Po zakończeniu roku w terminie do
końca lutego zleceniobiorca otrzyma PIT-11/8B, w którym znajdzie kwoty do ujęcia w PIT rocznym.
W przypadku zleceniobiorcy będącego podatnikiem VAT, prowadzi on samodzielnie ewidencje VAT, składa samodzielnie
deklaracje VAT i odprowadza samodzielnie podatek VAT do urzędu skarbowego. Pracodawca nadal potrąca zaliczkę na
podatek dochodowy PIT.
Na przykład:
Wynagrodzenie 1220 zł brutto czyli 1000 zł netto + 220 zł VAT.
Składki na ubezpieczenia społeczne wyniosą 187,10zł, w tym 97,60 zł emerytalne, 65 zł rentowe i 24,5 zł chorobowe).
Koszty uzyskania wyniosą (1000 zł - 187,10 zł ZUS) x 20% = 162,58 zł
Zaliczka PIT wyniesie (1000 zł - 187,10zl ZUS - 162,58 zł koszty) x 19% i po odliczeniu składki na ubezpieczenie
zdrowotne 61 zł.
Składka na ubezpieczenie zdrowotne wyniesie 73,16 zł, z tego 63 zł podlega odliczeniu, a 10,16 nie podlega odliczeniu.
W takim wypadku zleceniobiorca otrzyma 1000 zł - 187,10 zł ZUS społeczne - 61 zł PIT - 73,16 ZUS zdrowotne + 220 zł
VAT = 898,74 zł.
Zaliczkę PIT odprowadzi za niego pracodawca, składki ZUS odprowadzi pracodawca, podatek VAT odprowadzi sam
zleceniobiorca.
Uznanie umowy zlecenia za umowÄ™ o pracÄ™
Pracodawcy często zawierają zlecenia, kierując się względami natury ekonomicznej. Niekiedy jednak zawarta umowa
okazuje się umową o pracę, a na pracodawcy ciążą w efekcie wszelkie zobowiązania, z odsetkami za zwłokę.
Umowa zlecenie nie różni się od umowy o pracę jedynie nazwą Aby uniknąć uznania
. Liczy się faktyczna treść umowy.
umowy zlecenie za umowę o pracę należy akcentować w umowie - i oczywiście w praktyce - samodzielność w
wykonaniu umowy. Może to być samodzielność w zakresie:
braku bezpośredniego kierownictwa bieżącego podczas wykonywania umowy (jedynie ustalany w umowie zakres
usług);
braku wyznaczonego miejsca wykonania usługi (może to być miejsce wybrane przez zleceniobiorcę, może on
wybrać również zakład pracy pracodawcy);
braku wyznaczonego miejsca wykonania usługi (może to być miejsce wybrane przez zleceniobiorcę, może on
wybrać również zakład pracy pracodawcy);
braku wyznaczonego czasu wykonania wykonania usługi (tzn. można określić do kiedy umowa ma być wykonana,
ale nie kiedy, w jakich godzinach, zleceniobiorca będzie je wykonywać)
Jeżeli choć jeden z tych warunków nie zostanie spełniony, umowa zlecenie nie będzie uznana za umowę o pracę.
Dobrym sposobem jest dopuszczenie prawa do wykonania umowy przez innÄ… osobÄ™ w miejsce
zatrudnionego. Zleceniobiorca może mieć możliwość wykonania usługi przez podwykonawcę, choć nie musi z tej
możliwości skorzystać. Taka możliwość jednak wyklucza uznanie umowy zlecenie za umowę o pracę.
Jeżeli chodzi o wzajemny stosunek umowy o dzieło i umowy zlecenia, to zgodnie z definicjami z Kodeksu cywilnego:
Umowa zlecenia Umowa o dzieło
(umowa o świadczenie usług podobna do umowy zlecenia)
Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie
do dokonania określonej czynności (...) dla dającego zlecenie. zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła.
umowa starannego działania
Zgodnie z tymi definicjami, umowa zlecenia to umowa o świadczenie usług ( ), a umowa o
umowa skutku
dzieło  umowa na wykonanie czegoś ( ). Nie wszystkie usługi mogą być oparte zarówno na umowie
zlecenia, jak i na umowie o dzieło. Jednak większość prac może stanowić przedmiot obu tych umów. W takim wypadku o
charakterze umowy, czy jest to umowa zlecenia, czy umowa o dzieło, zdecyduje w zasadzie przedmiot umowy.
Umowa zlecenia Umowa o dzieło
Szycie spodni
Uszycie 10 par spodni
Prowadzenie teczek osobowych
Sporządzenie, uzupełnienie teczek osobowych
Sprzątanie Doprowadzenie określonego pomieszczenia do czystości i porządku
Kierowanie pojazdem Nie dotyczy
Czuwanie nad ciągłością dostaw Nie dotyczy
Aby uniknąć uznania umowy zlecenie za umowę o dzieło
trzeba odpowiednio określić w umowie jej przedmiot.
twórcy
Warto również dodać, że zatrudnieni na podstawie umowy zlecenia mogą czasem otrzymać przychody wiążące się z
50% kosztami uzyskania przychodu. Zdarzy siÄ™ to w sytuacji, gdy przedmiotem umowy jest artystyczne czy inne wykonanie
pewnych czynności (np. występ), co wiąże się z korzystaniem przez twórcę z praw autorskich.
Czym kierują się pracodawcy decydujący się na zatrudnianie pracowników w oparciu o umowę zlecenia?
Nie, obowiązki te obejmują również Ale można przecież ustalić, że zleceniobiorca wykona
Brak obowiązków BHP?
zleceniobiorców, jeżeli pracują w usługi poza zakładem pracy, w miejscu przez siebie
miejscu wyznaczonym przez wybranym.
pracodawcÄ™
Nie, ponieważ obecnie pracodawcy
Brak obowiązków
nie muszą tworzyć funduszu ani
zwiÄ…zanych z funduszem
wypłacać żadnych świadczeń
socjalnym (ZFÅšS) ?
socjalnych czy urlopowych.
Nie, ponieważ od większości Zleceniobiorca nie musi jednak płacić składki na
Brak obowiÄ…zku
zleceniobiorców i tak należy ubezpieczenie chorobowe (zatem może otrzymać
odprowadzenia składek
odprowadzić składki ZUS. wyższe wynagrodzenie netto). Poza tym uczniowie i
ZUS?
studenci do 26 roku życia są zwolnieni ze składek od
zlecenia,
Tak, gdyż koszty uzyskania Ale przy umowa na niskie wynagrodzenie miesięczne
Niższy podatek
przychodu ze stosunku pracy są jest bardziej opłacalna pod tym względem w ramach
dochodowy?
określone kwotowo, a przy zleceniu stosunku pracy.
to aż 20% przychodu.
Tak, za błędy zleceniodawca Ale w niektórych sytuacjach można zawrzeć z
Ze względu na zakres
odpowiada w pełnej wysokości, pracownikiem umowę o odpowiedzialności materialnej
odpowiedzialności
pracownik  w sposób ograniczony. za powierzone mienie.
pracownika?
Tak, zlecenie można wypowiedzieć Chyba że umowa przewiduje co innego.
Ze względu na swobodę
nawet z dnia na dzień, bez odpraw i
rozwiÄ…zania umowy?
szczególnych procedur.
Tak, gdyż pracownikowi trzeba
Zlecenie jest tańsze w razie
Szczególną umową zlecenia jest umowa aktywizacyjna na podstawie której zleceniobiorcy zatrudniani są w
gospodarstwach domowych. Z umową związane są określone dodatkowe obowiązki, dzięki którym zatrudniający mogą
skorzystać z odliczenia od podatku dochodowego PIT.
Uwaga! Minusy umowy zlecenie
szkody odpowiada całym
W razie wyrzÄ…dzenia pracodawcy czy osobie trzeciej, zatrudniony na podstawie umowy zlecenia
swoim majątkiem w pełnej wysokości, bez ograniczeń! Do tego, jeżeli w umowie zlecenie nie określono okresu
wypowiedzenia, to umowa taka może być rozwiązana z dnia na dzień. Nie można jednak zrzec się z góry w umowie
uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów
Zleceniodawca może wypowiedzieć umowę w każdym czasie. Powinien jednak zwrócić zleceniobiorcy wydatki, które ten
poczynił w celu należytego wykonania zlecenia; w razie odpłatnego zlecenia obowiązany jest uiścić zleceniobiorcy część
wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom, a jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego
powodu, powinien także naprawić szkodę. Zleceniobiorca może je wypowiedzieć w każdym czasie. Jednakże gdy zlecenie
jest odpłatne, a wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, zleceniobiorca jest odpowiedzialny za szkodę.
Uwaga ! Zgodnie z wyrokiem SN z 3.09.2010 r. (sygn. akt I UK 91/10): Pozorna umowa o pracę nakładczą, na podstawie
której jej strony nie miały zamiaru i nie realizowały konstrukcyjnych cech (elementów) tego zobowiązania dotyczących
rozmiaru wykonywanej pracy w ilości gwarantującej wynagrodzenie w wysokości co najmniej połowy minimalnego
wynagrodzenia za pracę, nie stanowi uprawnionego tytułu podlegania obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym osób
wykonujących pracę nakładczą (art. 6 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 9 ust. 2 in fine ustawy z 1998 r. o systemie
ubezpieczeń społecznych).
Autor: Iwona Karkus, Piotr Szulczewski Bankier.pl
e-Porady  czytaj za darmo!
Odpowiedzi redakcji PIT.pl
na pytania podatkowe użytkowników:
Umowa o pracÄ™ 2009-04-17 11:09:52
Czy zatrudniając pracownika po raz pierwszy na umowę o pracę mogę od razu podpisać z nim umowę na czas
nieokreślony?
Odpowiedz

Ekwiwalent za urlop wypoczynkowy 2010-05-14 08:36:50
W dniu 8 kwietnia 2010 r. skończyła się pracownikowi umowa o pracę na czas określony (pracownik był zatrudniony
na pełen etat z pensją 1317,00 zł brutto). Czy ekwiwalent za zaległy urlop mogę wypłacić wraz z wynagrodzeniem,
czy musi on zostać...
Odpowiedz

Ewidencja czasu pracy 2009-12-09 09:59:21
Czy muszę prowadzić ewidencję czasu pracy pracownika pracującego w domu? Czy wystarczy tylko potwierdzenie
zalogowania siÄ™ do komputera i wylogowania?
Odpowiedz

Przejdz
do darmowej bazy e-porad
Serwis ma charakter informacyjny. Warunki korzystania z serwisu i świadczenia usług określa Regulamin. Mapa Strony O nas Reklama Regulamin Kontakt
Wszelkie prawa zastrzeżone © 2009 dla: