Wybrane materiały dotyczące dbania tylko o DPF
1. Rodzaje filtrów cząstek stałych .......................................................................................................................1
2. Wypalanie filtra DPF z instrukcji KIA Sportage 1,7 CRDi .................................................................................2
3. Problematyczne filtry cząstek stałych ............................................................................................................2
3.1. Teoria i praktyka .............................................................................................................................2
3.2. Same kłopoty? ................................................................................................................................2
3.3. Jak działa filtr cząstek stałych .........................................................................................................3
3.4. Problem nr 1: podnoszenie się poziomu oleju................................................................................3
3.5. Problem nr 2: po zatkaniu filtra silnik gaśnie ..................................................................................3
3.6. Podsumowanie ...............................................................................................................................5
4. Czyszczenie filtra DPF .....................................................................................................................................5
4.1. Bezobsługowo .................................................................................................................................5
4.2. Jedz
do mechanika..........................................................................................................................5
4.3. Samodzielnie. Samooczyszczanie podczas jazdy ............................................................................5
4.4. W warsztacie. Procedura wymuszona - koszt ok. 350 zł ................................................................6
4.5. Chemiczna deska ratunku - koszt ok. 550 zł ...................................................................................6
5. Typowe problemy aut z DPF-em.....................................................................................................................6
5.1. Te usterki niszczą filtr cząstek.........................................................................................................6
5.2. Typowe problemy z filtrami cząstek ...............................................................................................6
5.3. tym pamiętaj, jeśli masz auto z filtrem ...........................................................................................7
5.4. Naprawy filtrów ..............................................................................................................................7
5.5. Auta z filtrami w naszych testach ...................................................................................................7
1. Rodzaje filtrów cząstek stałych
a. DPF - Stosowany przez wielu producentów filtr cząstek stałych DPF do wypalenia sadzy nie
potrzebuje dodatku obniżającego temperaturę jej spalania. Jego funkcję przejęła specjalna
warstwa katalityczna pokrywająca ścianki wkładu filtrującego. Zaletą tego rozwiązania jest
długa żywotność filtra (teoretycznie równa żywotności auta) wynikająca z mniejszej ilości
osadzających się w nim popiołów. Oczywiście, w tym systemie też okresowo wypala się sadzę
w filtrze.
b. FAP - Koncern PSA stosuje rozwiązanie, które umożliwia dopalanie sadzyw filtrze cząstek
stałych (FAP) dzięki zastosowaniu dodatku do paliwa obniżającego temperaturę jej spalania.
Ten specjalny płyn dozowany jest do zbiornika paliwa przy każdym tankowaniu. Proces
wypalania odbywa się średnio co kilkaset kilometrów, a filtr FAP wymaga wymiany co 80, 120
lub 160 tys. km (w zależności od typu). Podobny system stosowany jest w najnowszych
autach Forda.
c. D-Cat - W nowoczesnych dieslach D-CAT stosowanych w autach Toyoty filtr cząstek stałych
jest elementem większego układu utrzymującego bardzo niską emisję spalin. W tym
przypadku również nie przewiduje się jego okresowej wymiany, a oczyszczanie (regeneracja)
możliwe jest dzięki wtryskowi paliwa do kolektora wydechowego, które spalając się, podnosi
temperaturę wydechu, umożliwiającą wypalenie zebranych w filtrze cząstek sadzy.
2. Wypalanie filtra DPF z instrukcji KIA Sportage 1,7 CRDi
Należy jechać z prędkością wyższą od 60 km/h albo na biegu wyższym niż 2 z obrotami silnika
1500~2000 obr/min utrzymywanymi ok 30 min.
3. Problematyczne filtry cząstek stałych
http://www.magazynauto.pl/porady/eksploatacja/silnik-2870/news-problematyczne-filtry-czastek-stalych,nId,950311
Filtry cząstek stałych mogą sprawiać nie lada problemy, zwłaszcza w starszych samochodach,
prowadząc nawet do unieruchomienia pojazdu i zniszczenia silnika. Jak radzić sobie z kłopotami
i ograniczyć koszty obsługi auta?
Filtr cząstek stałych - jak wszystkie filtry stosowane w aucie - w trakcie jazdy ulega
zanieczyszczeniu. Filtry powietrza, paliwa i oleju są stosunkowo tanie i podlegają okresowej
wymianie. Niestety - filtr cząstek stałych jest dla odmiany znacznie droższy (nawet 100-krotnie!)
i choć zapełnia się w trybie ekspresowym, powinien wytrzymać przynajmniej 100 tys. km. Aby to
było możliwe, podczas pracy samoczynnie się oczyszcza, dopalając zawartość.
3.1. Teoria i praktyka
Niestety - wszystko odbywa się zgodnie z planem tylko teoretycznie. W praktyce systemy
samooczyszczania mają niewystarczającą wydajność. Pierwszym problemem jest zbyt mała
pojemność użyteczna filtra oraz niedostateczna efektywność samooczyszczania podczas
zwyczajnej jazdy miejskiej. Problemem drugim jest ilość sadzy produkowanej przez silnik.
Niestety, wraz z przebiegiem i zużyciem układu wtryskowego sadzy powstaje coraz więcej.
Zabójcze dla filtra są także drobiny oleju silnikowego, przepalane przez silnik, które dostają się
do komór spalania przez zużyte pierścienie lub zużytą turbosprężarkę.
3.2. Same kłopoty?
Trzeba powiedzieć wprost - filtry cząstek stałych w starszych, wyeksploatowanych autach są
elementem awaryjnym, kosztownym w naprawie i potrafią nie tylko unieruchomić samochód,
ale także trwale zniszczyć silnik.
W materiale przestawiliśmy trzy główne problemy, z którymi borykają się użytkownicy 5-10
letnich aut jeżdżących po naszych drogach. Pierwszy z nich jest typowy dla wszystkich modeli
z filtrem cząstek, ale bez dodatkowego wtryskiwacza paliwa. Drugi dotyczy aut z filtrami,
które wymagają stosowania płynów, a trzeci - może spotkać każdego użytkownika diesla
z filtrem cząstek.
3.3. Jak działa filtr cząstek stałych
3.4. Problem nr 1: podnoszenie się poziomu oleju
Dotyczy większości aut z filtrami cząstek stałych, poza tymi, które mają filtr z dodatkowym
wtryskiwaczem.
W większości aut z filtrem cząstek (wyjątki to m.in. Renault z silnikiem 1.5 dCi i Toyoty z 2.0 D-
4D) podczas wypalania jego zawartości wtryskiwacze paliwa podają dodatkowe dawki oleju
napędowego, które dopalają sadzę w filtrze. Podczas jazdy w mieście procedura powtarza się
zbyt często i nadmiar paliwa dostaje się do miski olejowej, rozrzedzając olej silnikowy.
Mechanicy zalecają w związku z tym skrócenie okresu między wymianami do 8 tys. km. Koszt
w ASO 500 zł
Rozwiązanie problemu nr 1: zmiana techniki jazdy i wymiana oleju silnikowego poza ASO
Poziom oleju podnosi się zwykle w tych autach, które poruszają się głównie w mieście i na
krótkich dystansach. W takich warunkach procedury oczyszczenia filtra nie udaje się
zakończyć.
a. Technika jazdy
Podczas jazdy należy unikać gwałtownego wciskania pedału gazu na niskich obrotach i nie
"kręcić" zbyt wysoko silnika. Po tygodniu jazdy miejskiej warto wybrać się na wycieczkę
za miasto. Wystarczy 40 km jazdy z prędkością ok. 70 km/h, aby procedura oczyszczania
filtra zakończyła się powodzeniem.
b. Wymiana oleju
Koszty wymiany oleju da się obniżyć, kupując go w internecie i wymieniając poza ASO.
Dotyczy to np. opisywanej przez nas Mazdy, do której producent zaleca drogi olej
Dexelia. Za jego wymianę w ASO płaci się ok. 400 zł. Użycie oleju o zbliżonych
parametrach i wymiana poza ASO to koszt ok. 250 zł. Uwaga! Wszystkie silniki z filtrami
cząstek stałych wymagają stosowania olejów o niskiej zawartości popiołu (low SAPS lub
mid SAPS). W klasyfikacji ACEA oznaczane są one jako C1, C2, C3 i C4.
Nie lekceważ problemu, bo...
" może dojść do zatarcia silnika (olej traci właściwości smarne)
" mogą pojawić się wycieki oleju
3.5. Problem nr 2: po zatkaniu filtra silnik gaśnie
Dotyczy większości aut z filtrem cząstek stałych, które mają duży przebieg lub jeżdżą głównie
w mieście.
W samochodach z dużym przebiegiem lub tych, które mają uszkodzony silnik, drastycznie
skraca się żywotność filtra. Dodatkowym czynnikiem pogarszającym sprawę jest eksploatacja
samochodu w warunkach miejskich. Sygnałem ostrzegawczym jest miganie lub świecenie się
kontrolki filtra cząstek. Póz
niej zatkany filtr powoduje, że silnik wchodzi w awaryjny tryb
pracy. W skrajnych przypadkach nie da się już go uruchomić. Konieczna jest wizyta w serwisie.
Koszt ok 10 tys.
Rozwiązanie problemu nr 2: czyszczenie lub regeneracja filtra, ewentualnie wymiana na nowy
a. Czyszczenie serwisowe
Zatkany filtr można czasem udrożnić dzięki procedurze oczyszczania w warunkach
serwisowych (koszt 200-400 zł). Auto wjeżdża do warsztatu, na układ wydechowy jest
nakładany wyciąg spalin, a następnie mechanik za pomocą komputera diagnostycznego
aktywuje tryb, podczas którego silnik pracuje na wysokich obrotach przez kilkanaście minut.
Po zakończeniu procedury trzeba zawsze wymienić olej silnikowy.
b. Czyszczenie chemiczne
Jeśli próby serwisowego oczyszczenia filtra zawodzą, można go próbować oczyścić bez
demontażu tak jak w punkcie 1., ale z wykorzystaniem odpowiednich środków chemicznych
(koszt 400-600 zł).
c. Wymiana filtra
Jeśli próby oczyszczenia filtra zawodzą, trzeba go wymienić.
" Na nowy
Zakup nowego filtra jest możliwy, ale nieopłacalnie drogi. Ceny filtrów w ASO wynoszą od
3 tys. zł do 10 tys. zł, co sprawia, że nikt ich nie zamawia, chyba że sprawa dotyczy
samochodu, który jest jeszcze na gwarancji.
" Na regenerowany
Optymalnym rozwiązaniem jest wymiana filtra na regenerowany, którego jakość
praktycznie nie ustępuje filtrowi nowemu. Zdecydowana większość stacji ASO oraz serwisy
niezależne proponują właśnie takie filtry. Z technicznego punktu widzenia nie ma różnicy
między profesjonalną regeneracją filtra a wymianą starego filtra na inny, regenerowany.
Skraca się jednak istotnie czas wykonania usługi, która sprowadza się do wymiany jednego
elementu na drugi. Jeśli klient nie chce pozostawić starego filtra w rozliczeniu, płaci kaucję.
Przed wymianą konieczne jest ustalenie przyczyn, które spowodowały zużycie starego
filtra. Wymień filtr na regenerowany, oszczędzisz nawet 9000 zł
Wkład filtra przypomina pumeks kosmetyczny. Regeneracja polega na usunięciu
nagromadzonej w nim sadzy.
d. Usunięcie filtra - czy to dobre rozwiązanie
" Czy załatwi sprawę?
Jeżeli filtr usunie profesjonalista, który jednocześnie wyłączy procedurę obsługi filtra
w komputerze silnika, to problemy związane z filtrem zostaną całkowicie i trwale
rozwiązane.
" Czy zaszkodzi silnikowi?
Operacja szkodzi na pewno ekologii, ale silnikowi jako takiemu już nie. Przestanie się
podnosić poziom oleju i zmniejszeniu ulegnie obciążenie termiczne silnika.
" Czy jest zgodne z przepisami?
Przepisy zabraniają usuwania elementów (w tym filtra cząstek stałych), jeśli auto było
z nimi homologowane.
" Jak to się robi, ile to kosztuje?
Usunięcie filtra sadzy to dwie operacje:
- usunięcie wkładu filtra z obudowy po jej uprzednim demontażu (następnie obudowa
z powrotem trafia do samochodu),
- wykasowanie procedury obsługi filtra w komputerze sterującym silnikiem. Szczególnej
wiedzy wymaga ta druga operacja, gdyż wiąże się z ingerencją w program sterownika.
W autach z egzotycznymi komputerami (np. japońskim Denso) czasami stosuje się
emulator imitujący obecność filtra, a nie ingeruje się w sam komputer. Koszt
usunięcia: 1000-2500 zł.
" Czy to da się wykryć?
Sprawdziliśmy, że nowoczesny diesel, nawet po usunięciu filtra, spełnia z zapasem normę
zadymienia (1,5 m-1). Brak filtra nie zostanie więc wykryty, nawet na badaniu technicznym.
3.6. Podsumowanie
Problem cząstek stałych sadzy nie został wyssany z palca: ich szkodliwe działanie na płuca
zostało potwierdzone przez światową organizację zdrowia. W 2012 r. cząstki te zostały
wciągnięte na listę substancji odpowiedzialnych za powstawanie nowotworów płuc. Właśnie
dlatego do tematu filtrów należy podchodzić z rozwagą i zrozumieniem. Szkoda tylko, że ze
względu na niefrasobliwość producentów, wszelkie problemy eksploatacyjne spadają na
głowy kierowców, którzy na walkę z kłopotliwym elementem wydają niejednokrotnie tysiące
złotych.
4. Czyszczenie filtra DPF
http://www.magazynauto.pl/porady/eksploatacja/silnik-2870/news-czyszczenie-filtra-dpf,nId,935369
Dbając o filtr cząstek stałych zapobiega się awarii auta i konieczności wymiany elementu na nowy,
kosztujący nawet kilka tysięcy złotych.
Filtry cząstek stałych montowane w układzie wydechowym zepsuły radość z eksploatacji diesli.
Teoretycznie działają w słusznej sprawie - wychwytują sadzę ze spalin i dopalają ją, niwelując
rakotwórcze zagrożenie. Niestety, ich niezawodność jest daleka od oczekiwanej, a koszty związane
z serwisowaniem ponoszą kierowcy.
4.1. Bezobsługowo
Teoretycznie filtr cząstek działa w sposób niezauważalny. Zapełnia się, a póz
niej samoczynnie
oczyszcza. W tym celu komputer sterujący chwilowo zmienia charakterystykę pracy układu
wtryskowego silnika, co podnosi temperaturę spalin, a dodatkowe dawki paliwa wypalają
zawartość filtra. Dzieje się to podczas jazdy.
Problemy pojawiają się, gdy auto porusza się wyłącznie po mieście, na krótkich odcinkach
i na wypalenie zawartości filtra brakuje czasu. Wówczas na desce rozdzielczej zapala się
kontrolka filtra cząstek stałych. To informacja dla kierowcy: musisz przejechać kilka, czy
kilkanaście kilometrów w trasie, aby dać czas filtrowi na samodzielne wypalenie zawartości.
Po wykonaniu tej czynności kontrolka powinna zgasnąć.
4.2. Jedz
do mechanika
Czasem mimo wykonania procedury wskazanej w instrukcji obsługi auta, kontrolka filtra nie
gaśnie. Wówczas konieczna jest wizyta w warsztacie w celu wykonania wymuszonego
oczyszczania filtra. W przeciwnym wypadku filtr zapcha się, co może doprowadzić do wejścia
silnika w tryb serwisowy, praktycznie uniemożliwiający jazdę. Jeśli procedura warsztatowa nie
przyniesie efektu, trzeba zdemontować filtr i wykonać pełną regenerację lub wymienić go na
nowy. W tym drugim przypadku koszty idą nawet w tysiące złotych (nowy filtr do VW Passata
B6 kosztuje w ASO ok. 4200 zł, a do BMW 530d - 7200 zł).
4.3. Samodzielnie. Samooczyszczanie podczas jazdy
Filtry cząstek stałych mogą mieć różną konstrukcję, ale ogólna zasada ich działania jest taka
sama: filtrują sadzę ze spalin, magazynują ją, a póz
niej automatycznie dopalają. Sadza wypala
się w temperaturze ok. 600 stopni Celsjusza. Aby ją uzyskać, komputer sterujący pracą silnika
zmienia chwilowo dawki paliwa - chodzi o to, aby było go zbyt dużo, a nadmiar zapalił się
w układzie wydechowym, właśnie w filtrze cząstek. Dodatkowe paliwo jest dawkowane przez
wtryskiwacze silnika w fazie wydechu lub przez dodatkowy wtryskiwacz umieszczony w filtrze
cząstek. Do samoczynnego wypalenia filtra auto musi mieć odpowiednie warunki. Zazwyczaj
chodzi o utrzymanie prędkości obrotowej silnika w granicach 2500-3500 przez kilka lub
kilkanaście minut. Sprzyja temu jazda autostradowa lub podmiejska ze stałą prędkością - od
50 km/h wzwyż. Samooczyszczanie filtra teoretycznie jest darmowe. W praktyce oznacza to
wydatek na paliwo: od niespełna litra do kilku litrów, czyli od 4 do nawet 15 zł.
4.4. W warsztacie. Procedura wymuszona - koszt ok. 350 zł
Jeśli filtra cząstek nie udaje się oczyścić podczas jazdy, auto musi odwiedzić serwis.
O konieczności wizyty informuje zapalona kontrolka filtra na desce rozdzielczej (czasem silnik
pracuje w trybie awaryjnym). Mechanik podłącza urządzenie diagnostyczne, sprawdza nim
stan filtra i jeśli ilość sadzy nie przekracza granicznego poziomu, wprowadza samochód w tryb
wymuszonego dopalania sadzy. Auto stoi, silnik pracuje na wysokich obrotach (ok. 3000
obr./min), a sadza w filtrze ulega dopaleniu. Procedura trwa ok. 30-40 minut. Nie zawsze
jednak zamierzony efekt udaje się osiągnąć. Dlatego po zakończeniu procedury stan filtra jest
kontrolowany ponownie. Jeśli zabieg się powiódł, trzeba jeszcze wymienić olej silnikowy. Gdy
filtr nadal jest zatkany, kolejną próbę można wykonać z dodatkiem specjalnych środków.
4.5. Chemiczna deska ratunku - koszt ok. 550 zł
Przed ponownym wykonaniem opisanej powyżej procedury, do filtra oraz do zbiornika paliwa
aplikowane są specjalistyczne środki chemiczne, które rozpuszczają nagromadzoną sadzę. Na
zdjęciu poniżej prezentujemy preparaty do czyszczenia filtra (131), jego płukania (132) oraz
środek przeznaczony wyłącznie do aut z filtrem suchym (184). Aplikuje się go do baku co
trzecie tankowanie. Preparat 184 obniża temperaturę spalania sadzy, tak jak płyn Eolys
w autach z filtrem mokrym (większość modeli francuskich).
5. Typowe problemy aut z DPF-em
http://www.magazynauto.pl/porady/eksploatacja/silnik-2870/news-typowe-problemy-aut-z-dpf-em,nId,646206
Zbyt wysoki poziom oleju, lampka ostrzegawcza i brak dodatku do paliwa to najczęstsze problemy
samochodów z filtrami cząstek stałych. Jak radzić sobie z usterkami?
5.1. Te usterki niszczą filtr cząstek
a. Rozszczelnienie układu dolotowego - podczas przyspieszania silnik emituje ponadprzeciętną
ilość sadzy.
b. Zużycie układu wtryskowego - paliwo jest z
le rozpylone, co zaburza proces spalania i generuje
ponadprzeciętną ilość sadzy.
c. Zużycie układu turbodoładowania - do komory spalania dostaje się olej silnikowy, który
niedopalony zatyka filtr.
d. Zużycie pierścieni tłokowych - do komory spalania dostaje się olej silnikowy, a póz
niej
niedostatecznie spalony wpada do filtra i zatyka go.
5.2. Typowe problemy z filtrami cząstek
a. Poziom oleju podniósł się ponad maksimum
Przyczyna: sterownik podejmuje wielokrotne próby dopalenia sadzy przez zwiększenie dawek
paliwa. Każda próba kończy się niepowodzeniem, ponieważ sadzy jest zbyt dużo, lub auto
jedzie w niesprzyjających warunkach. Nadmiar paliwa spływa po tulejach cylindrowych
i dostaje się do miski olejowej. Uwaga ta dotyczy głównie filtrów suchych, czyli pracujących
bez dodatku płynu.
Rozwiązanie: umożliwić autu dopalenie sadzy (jazda na drodze szybkiego ruchu lub wizyta
w serwisie). Niezwłocznie należy wymienić olej,
b. Zapala się kontrolka filtra
Przyczyna: pojemność robocza filtra została całkowicie zajęta. Sterownik ostrzega kierowcę,
że jeśli niezwłocznie nie uda się na przejażdżkę za miasto celem dopalenia zawartości filtra,
silnik wejdzie w tryb awaryjny i konieczna będzie wizyta w ASO.
Rozwiązanie: jak najszybciej należy udać się na trasę szybkiego ruchu i zgodnie z instrukcją
obsługi przez określony czas jechać utrzymując określoną prędkość obrotową silnika. Jak
pokazuje praktyka - wyjazd można opóz
nić o dzień lub dwa. Po dłuższym czasie filtr zapcha się
tak bardzo, że konieczna będzie wizyta w serwisie.
5.3. tym pamiętaj, jeśli masz auto z filtrem
a. Nie dodawaj gazu na niskich obrotach - przyspieszanie w takich warunkach wiąże się
z wtryśnięciem maksymalnej dawki paliwa, co generuje dużą ilość sadzy.
b. Rób wycieczki za miasto - przynajmniej raz w miesiącu filtr musi mieć warunki do wypalenia
zgromadzonej w nim sadzy. Warunki te zachodzą tylko podczas jazdy "w trasie".
c. Nie dodawaj dodatków do paliwa - przypadkowo możesz zmienić właściwości paliwa. Wielu
producentów samochodów zwraca na to uwagę w instrukcjach obsługi.
d. Stosuj wyłącznie oleje niskopopiołowe - podczas pracy silnika zawsze spala się niewielka ilość
oleju. Oleje niskopopiołowe spalają się bardziej dokładnie i nie generują sadzy.
5.4. Naprawy filtrów
a. Regeneracja
Regeneracja filtra cząstek stałych polega na oczyszczeniu go z sadzy (przez wypalenie jego
zawartości, oczyszczenie chemiczne lub wymianę wkładu). W dwóch pierwszych przypadkach
regeneracja nie gwarantuje przywrócenia 100-procentowej sprawności filtra. Zawsze będzie
on miał nieco mniejszą żywotność niż fabrycznie nowy, ale jest to 2-3 razy tańsze niż nowy
filtr cząstek stałych.
b. Wymiana
Ta radykalna procedura na pewien czas oddala problemy z filtrem, ale uwaga! Jeśli silnik
samochodu jest już zużyty, żywotność zamontowanego filtra będzie niższa niż żywotność filtra
fabrycznego. Na rynku dostępne są filtry nowe, oraz regenerowane w warunkach fabrycznych
lub zbliżonych do fabrycznych, na które jest udzielana gwarancja. Można także kupić filtr
używany z auta po wypadku.
c. Usunięcie
Usunięcie filtra cząstek stałych polega na usunięciu wkładu filtrującego oraz wprowadzeniu
zmian w oprogramowaniu sterującym silnika. Jeśli zostanie wykonane dobrze, definitywnie
rozwiązuje wszelkie problemy z filtrem. Niestety, eksploatacja takiego samochodu jest
nielegalna, ponieważ silnik po przeróbce nie spełnia już norm określonych w homologacji.
5.5. Auta z filtrami w naszych testach
W żadnym z aut, eksploatowanych w naszej redakcji w ramach testów długodystansowych nie
wystąpiły problemy z filtrem cząstek stałych, które unieruchomiłyby samochód, wymagałyby
natychmiastowej interwencji serwisu lub niezapowiedzianej wymiany oleju czy filtra. Wszystkie
samochody były testowane w cyklu mieszanym (miasto/trasa).