Did you know& ? Czy wiesz, że& ?
" You re twice as likely to " Istnieje dwukrotnie więk-
die in a fire if you don t sze prawdopodobieństwo,
have a smoke alarm że zginiesz w pożarze,
that works. jeśli nie posiadasz spraw-
nego czujnika dymu.
" 90 people die each year
because the battery in " 90 osób ginie co roku,
their smoke alarm ponieważ bateria
was flat or missing. w ich czujniku dymu
jest wyczerpana lub nie
" Over half of home fires jest zamontowana.
are caused by cooking
accidents. " Ponad połowa pożarów
w domach spowodowana
" More than five fires a day jest wypadkami przy
are started by candles. gotowaniu.
" Every three days someone " Ponad pięć pożarów
dies from a fire caused by w ciągu dnia zaczyna
a cigarette. się z powodu
zapalonych świec.
" Faulty electrics
(appliances, wiring and " Co trzy dni ginie ktoś
overloaded sockets) cause z powodu pożaru
around 7,000 house fires spowodowanego
across the country every papierosem.
year.
" Wadliwa instalacja
elektryczna (urządzenia,
okablowanie i przeciążone
gniazdka) powoduje
około 7 tysięcy pożarów
domów w ciągu roku
w całym kraju.
CZUJNIKI
DYMU
OCHRONI

TWÓJ DOM
The easiest way to Najprostszy sposób
protect your home ochrony Twojego
and family from domu i rodziny
fire is with a smoke przed ogniem to
alarm. czujnik dymu.
Get it. Install it. Kup go. Zainstaluj.
Check it. It could Sprawdz
. To
save your life. może uratować
Twoje życie.
T
C
Y
E
O
T
U
O
R
R
P
W
E
I
M
T
O
H
H
O
K
E
M
S
R
M
A
L
S
A
Choosing your Wybór czujnika
smoke alarm dymu
" Fit smoke alarms on every " Zainstaluj czujniki dymu
level of your home. na każdym piętrze
Top tip
swojego domu.
" Smoke alarms are cheap
Najlepsza rada
and easy to install. " Czujniki dymu są niedrogie
i łatwe w montażu.
" They are available from
DIY stores, electrical shops " Są one dostępne w
and most high street sklepach dla majsterko-
supermarkets. wiczów, sklepach elek-
trycznych i w większości
" There are a variety of
centrów handlowych.
different models to choose
from. Your local Fire and " Można wybierać
Rescue Service will be w zróżnicowanej
happy to give you advice gamie modeli.
Fit smoke alarms
on which one is best suited Miejscowa straż
for you. pożarna (Fire and
Zainstaluj czujniki
Rescue Service)
" Look out for one of these dym
chętnie pomoże
symbols, which shows the
wybrać alarm
alarm is approved and safe.
najlepiej dopasowany
do Twojego domu.
British Standard Kitemark
" Szukaj jednego z tych
symboli, które pokazują,
że czujnik jest atestowany
i bezpieczny.
Ł5 MOŻE URATOWAĆ
TWOJE ŻYCIE
E
V
A
S
D
L
U
O
C
E
F
I
L
R
U
O
Y
5
Ł
Looking after your Troska o czujnik
smoke alarm dymu
" Make checking your smoke alarm part " Niech sprawdzanie sprawności czujnika
of your regular household 1outine. dymu stanie się rutynowym elementem
Twoich regularnych czynności
" Test it by pressing the button until the
związanych z utrzymaniem domu.
alarm sounds. If it doesn t sound, you
need to replace the battery. " Testuj czujnik, naciskając przycisk, aż do
uzyskania sygnału dz
więkowego. Jeśli
" If your smoke alarm starts to beep on
sygnał się nie włączy, wymień baterię.
a regular basis, you need to replace
" Jeśli alarm przeciwpożarowy włącza się
the battery immediately.
regularnie, natychmiast wymień baterię.
" If it is a ten year alarm, you
" Jeśli Twój czujnik dymu ma więcej niż 10
will need to replace the
lat, wymień całą instalację alarmową.
whole alarm every ten years.
Inny sprzęt, który można
Other equipment
wziąć pod uwagę
you could consider
" Koce przeciwpożarowe stosowane są
" Fire blankets are used to put out a fire
do zgaszenia ognia lub owinięcia osoby,
or wrap a person whose clothes are on
której ubranie się pali. Najlepiej trzymać
fire. They are best kept in the kitchen.
je w kuchni.
" Fire extinguishers shoot out
" Gaśnice przeciwpożarowe tryskają
a jet to help control a fire.
strumieniem pomagającym opanować
They are quick and simple to use, but
ogień. Są one szybkie i proste w użyciu,
always read the instructions first.
ale zawsze najpierw zapoznaj się z ich
instrukcją obsługi.
Test it Change it Replace it
Przetestuj czujnik Wymień baterię Wymień całą instalację
IN THE KITCHEN
ELECTRICS
CIGARETTES
CANDLES
This section will tell you JAK ZAPOBIEGAĆ CZ
STO
how you can avoid fires in WYST
PUJ
CYM POŻAROM
your home, including how W KUCHNI SPOWODOWANYM
to cook safely and take WADLIW
INSTALACJ

care with electrics, candles and ELEKTRYCZN
, PAPIEROSAMI
cigarettes. I ŚWIECAMI
W tym rozdziale dowiesz się, jak
uniknąć pożarów w swoim domu
m.in. poprzez bezpieczne gotowanie
i ostrożność z prądem, świecami
i papierosami.
In the kitchen
How to cook safely Take care with electrics
" Keep electrics (leads and appliances)
Avoid leaving children in the kitchen
away from water.
alone when cooking on the hob. Keep
matches and sauce pan handles out of " Check toasters are clean and placed away
their reach to keep them safe. from curtains and kitchen rolls.
" Keep the oven, hob and grill clean and
" Take extra care if you need to leave the
in good working order. A build up of fat
kitchen whilst cooking, take pans off the
and grease can ignite a fire.
heat or turn them down to avoid risk.
" Make sure saucepan handles don t stick Don t put anything metal
out  so they don t get knocked off in the microwave
the stove.
Deep fat frying
" Take care if you re wearing loose clothing
 they can easily catch fire.
" Take care when cooking with hot oil  it
sets alight easily.
" Keep tea towels and cloths away from
the cooker and hob.
" Make sure food is dry before putting it in
hot oil so it doesn t splash.
" Spark devices are safer than matches or
lighters to light gas cookers, because they
" If the oil starts to smoke  it s too hot.
don t have a naked flame.
Turn off the heat and leave it to cool.
" Double check the cooker is off when
" Use a thermostat controlled electric deep
you ve finished cooking
fat fryer. They can t overheat.
What to do if a pan catches fire
" Don t take any risks. Turn off the heat if
it s safe to do so. Never throw water
over it.
Top tip " Don t tackle the fire yourself.
Najlepsza rada
Keep out of reach
Trzymaj poza zasięgiem
W kuchni
Jak bezpiecznie gotować Zadbaj o instalację elektryczną
" Trzymaj przewody i urządzenia elektryczne
Nie zostawiaj dzieci samych w kuchni
z dala od wody.
podczas gotowania na kuchence. Zapał-
ki i uchwyty do garnków trzymaj w bez- " Sprawdzaj, czy tostery są czyste i położone
piecznym miejscu poza ich zasięgiem. z dala od zasłon i ręczników papierowych.
" Utrzymuj piekarnik, płytę i ruszt
" Zachowaj szczególną ostrożność,
w czystości i sprawności. Mieszanina
jeśli musisz opuścić kuchnię podczas
tłuszczów może zająć się ogniem.
gotowania  ściągnij garnki z kuchenki
lub wyłącz gaz, by uniknąć ryzyka.
Nie wkładaj nic metalowego
" Upewnij się, czy uchwyty do garnków do mikrofalówki
nie wystają, by garnki nie zostały
przypadkiem zrzucone z kuchenki.
Smażenie na gorącym tłuszczu
" Uważaj, jeśli masz na sobie luz
ny ubiór
" Zachowaj ostrożność przy smażeniu na
 może on łatwo zająć się ogniem.
gorącym tłuszczu, który łatwo się zapala.
" Serwetki i ścierki trzymaj z dala od
" Upewnij się, że jedzenie, które chcesz
kuchenki i jej górnej płyty.
włożyć na rozgrzany tłuszcz jest suche,
by nie doprowadzić do rozbryzgiwania
" Zapalniczki iskrowe są bezpieczniejsze od
się tłuszczu.
zapałek lub zapalniczek z płomieniem do
zapalania kuchenek gazowych, ponieważ
" Jeśli olej zaczyna dymić, oznacza to, że
nie wydzielają one otwartego ognia.
jest on zbyt gorący. Wyłącz gaz lub płytę
grzejną i poczekaj, aż tłuszcz ostygnie.
" Dokładnie sprawdzaj, czy kuchenka jest
wyłączona po zakończeniu gotowania.
" Używaj frytownicy elektrycznej z termo-
statem, która nie może się przegrzać.
Co robić, gdy patelnia zajmie
się ogniem
Top tip
" Nie ryzykuj. Wyłącz gaz lub płytę grzejną,
jeśli jest to bezpieczne. Nigdy nie oblewaj
Najlepsza rada
płonącej patelni wodą.
" Nie walcz z ogniem samodzielnie.
WYJDy
Z DOMU
ZOSTAC
NA
ZEWN
TRZ
ZADZWOC

NA NUMER
Take care with hot oil
Ostrożnie z gorącym tłuszczem
Electrics Instalacja elektryczna
How to avoid electrical fires Jak unikać pożarów
instalacji elektrycznych
" Always check that you use the right fuse
to prevent overheating. " Zawsze upewniaj się, czy używasz
właściwego bezpiecznika, by nie
" Make sure an electrical appliance has a
dopuścić do przegrzania go.
British or European safety mark when
you buy it. " Przy zakupie urządzeń elektrycznych
sprawdzaj, czy posiadają one brytyjski
" Certain appliances, such as washing
lub europejski znak bezpieczeństwa.
machines, should have a single plug to
themselves, as they are high powered. " Pewne urządzenia, np. pralki
automatyczne powinny być podłączone
" Try and keep to one plug per socket.
do jednego gniazda, ponieważ są to
urządzenia o wysokiej mocy.
" Staraj się stosować jedną wtyczkę
na gniazdko.
Top tip
Najlepsza rada
Know the limit!
An extension lead or adaptor will
have a limit to how many amps
it can take, so be careful not to
overload them to reduce the risk
of a fire.
Don t overload
Appliances use different amounts
of power  a television may use a
Nie przeciążaj
3amp plug and a vacuum cleaner
a 5amp plug for example.
Sprawdz
ograniczenie!
Przedłużacz lub rozgałęz
nik ma
5 + 5 + 3 =13
ograniczenie przypadającej na
AMP AMP AMP AMP niego liczby amperów, więc
uważaj, by nie przeciążać go,
A A A A
aby zmniejszyć ryzyko pożaru.
Urządzenia mają różny pobór
mocy  telewizor może mieć
np. wtyczkę na 3 ampery,
a odkurzacz  na 5 amperów.
Keep electrical appliances clean and Utrzymuj urządzenia elektryczne
in good working order to prevent w czystości i sprawności, by
them triggering a fire. zapobiec zaprószeniu ognia.
" Keep your eyes peeled for signs of " Zwracaj uwagę na takie objawy
dangerous or loose wiring such as scorch zagrożeń związanych z instalacją jak
marks, hot plugs and sockets, fuses that ślady przypalenia, nagrzane wtyczki
blow or circuit-breakers that trip for no i gniazdka, przepalające się bezpieczniki
obvious reasons, or flickering lights. i włączające się bez powodu wyłączniki
automatyczne oraz migotanie światła.
" Check and replace any old cables and
leads, especially if they are hidden from " Sprawdzaj i wymieniaj wszystkie stare
view  behind furniture or under carpets kable i przewody, szczególnie jeśli nie są
and mats. one widoczne i znajdują się za meblami
lub pod dywanami bądz
matami.
" Unplugging appliances helps reduce the
risk of fire. " Wyłączanie urządzeń z gniazdek
zmniejsza ryzyko pożaru.
" Unplug appliances when you re not
using them or when you go to bed. " Wyłączaj urządzenia z gniazdek, gdy nie
używasz ich lub idziesz spać.
Using an electric blanket
Korzystanie z koców elektrycznych
" Don t leave electric blankets folded as
this damages the internal wiring. Store " Nie należy składać koców elektrycznych,
them flat or rolled up instead. aby nie uszkodzić przewodów
wewnętrznych. Koce powinny być
" Unplug blankets before you get into
rozłożone lub zwinięte.
bed, unless it has a thermostat control
for safe all-night use. " Odłącz koc od zasilania przed snem,
o ile nie jest on wyposażony w termostat
" Try not to buy second hand blankets and
regulujący temperaturę, umożliwiający
check regularly for wear and tear.
korzystanie z koca przez całą noc.
Portable heaters
" Staraj się nie kupować używanych
koców i regularnie sprawdzaj wszelkie
" Try to secure heaters up against a wall to
uszkodzenia i ślady zużycia.
stop them falling over.
Grzejniki przenośne
" Keep them clear from curtains and
furniture and never use them for drying
" W miarę możliwości przymocuj grzejnik
clothes.
do ściany, by uniemożliwić jego
przewrócenie.
Furniture
" Grzejnik trzymaj z dala od zasłon
" Always ensure that your furniture has
i mebli i nigdy nie używaj go do
the fire-resistant permanent label.
suszenia odzieży.
Meble
" Zawsze upewniaj się, czy
meble posiadają etykietę
atestu ognioodporności.
R
E
S
I
S
T
A
N
T
Cigarettes Papierosy
Stub cigarettes out properly and Gaś niedopałki w prawidłowy
dispose of them carefully. Put them sposób i ostrożnie je wyrzucaj.
out. Right out! Pamiętaj, by je zgasić. Całkowicie!
" Never smoke in bed. " Nigdy nie pal w łóżku.
" Use a proper ashtray  never a " Korzystaj z odpowiedniej popielniczki
wastepaper basket.  nigdy z kosza na śmiecie.
" Make sure your ashtray can t tip over " Upewnij się, że popielniczka się
and is made of a material that won t nie wywróci i jest wykonana
burn. z materiału niepalnego.
" Don t leave a lit cigarette, cigar or pipe " Nie zostawiaj nigdy zapalonego
lying around. They can easily fall over papierosa, cygara lub fajki. A
atwo
and start a fire. mogą spaść lub przewrócić się
i zaprószyć ogień.
" Take extra care if you smoke when
you re tired, taking prescription drugs, or " Zachowaj szczególną ostrożność,
if you ve been drinking. You might fall paląc papierosy, gdy jesteś
asleep and set your bed or zmęczony, zażywasz leki na receptę
sofa on fire. lub spożywałeś alkohol. Możesz
zasnąć i zapalić łóżko lub sofę.
" Keep matches and lighters out of
children s reach. " Zapałki i zapalniczki przechowuj poza
zasięgiem dzieci.
" Consider buying child resistant lighters
and match boxes. " Rozważ zakup zapalniczek lub zapałek
z zabezpieczeniem przed dziećmi.
Matchboxes now carry
Top tip
this warning label
Najlepsza rada
Put them out. Right out!
Na pudełkach od zapałek znajduje
się teraz taki znak ostrzegawczy
Pamiętaj, by je zgasić. Całkowicie!
Candles Świece
Make sure candles are Upewnij się, że świece
secured in a proper zabezpieczone są stosownym
holder and away from świecznikiem i znajdują się
materials that may catch z dala od materiałów, które
fire like curtains. mogą się zapalić, np. zasłon.
" Put candles out when you " Gaś świece przed opuszczeniem
leave the room, and make pomieszczenia i upewnij się, czy są
sure they re put out completely całkowicie zgaszone przed snem.
at night.
" Korzystaj ze specjalnych
" Use a snuffer or a spoon to urządzeń do gaszenia świec.
put out candles. It s safer than Jest to bezpieczniejsze niż
blowing them out when sparks zdmuchiwanie, co może
can fly. wzniecać iskry.
" Children shouldn t be left " Nie zostawiaj dzieci bez nadzoru
alone with lit candles. przy zaświeconych świecach.
Top tip
Najlepsza rada
Be careful with candles
Zachowaj ostrożność przy świecach
PLAN
A SAFE
ESCAPE
ZAPLANUJ
BEZPIECZN

UCIECZK

Fitting a smoke alarm is the Zamontowanie czujnika dymu
first crucial step to protecting to pierwszy i najważniejszy krok
yourself from fire. But what w celu ochrony przed ogniem.
would you do if it went off Ale co zrobisz, gdy alarm włączy
during the night? się w środku nocy?
This section will help you make Ten rozdział pomoże
a plan ready for an emergency. Ci przygotować się na
taki wypadek.
Be prepared by making Bądz
przygotowany
a plan of escape  zaplanuj ewakuację
" Plan an escape route and " Zaplanuj drogę ewakuacji i upewnij
make sure everyone knows how to się, że każdy wie, jak uciekać.
escape.
" Upewnij się, czy wyjścia nie są
" Make sure exits are kept clear. zablokowane przez przeszkody.
" The best route is the normal way in and " Najlepsza droga ewakuacji to normalna
out of your home. droga z i do domu.
" Think of a second route in " Pomyśl o drugiej drodze ewakuacji
case the first one is blocked. na wypadek, gdyby pierwsza
była zablokowana.
" Take a few minutes to practice your
escape plan. " Poświęć kilka minut na przetestowanie
swego planu ewakuacji.
" Review your plan if the layout of your
home changes. " Zweryfikuj swój plan ewakuacji, jeśli
zmieniasz układ swego domu.
Top tip
Najlepsza rada
Keep door and
window keys
where everyone
can find them
Przechowuj klucze
do drzwi i okien
w takim miejscu, by
każdy łatwo mógł
Plan an escape route
je znalez
ć
Zaplanuj drogę ewakuacji
What to do if there Co robić, gdy pojawi
is a fire się ogień
Don t tackle fires yourself. Nie walcz z ogniem
Leave it to the professionals. samodzielnie. Zostaw to
profesjonalistom.
" Keep calm and act quickly,
get everyone out as soon " Zachowaj spokój i działaj szybko.
as possible. Jak najszybciej wyprowadz

wszystkich na zewnątrz.
" Don t waste time investigating
what s happened or rescuing " Nie trać czasu na dociekanie,
valuables. co się stało, ani na ratowanie
wartościowych rzeczy.
" If there s smoke, keep low where
the air is clearer. " Jeśli pojawi się dym, zniż się,
bo przy podłodze powietrze
" Before you open a door check
jest czystsze.
if it s warm. If it is, don t open
it  fire is on the other side. " Zanim otworzysz drzwi, sprawdz

czy nie są nagrzane. Jeśli są,
" Call 999 as soon as you re
nie otwieraj ich  ogień jest po
clear of the building. 999
drugiej stronie.
calls are free.
" Zadzwoń pod numer 999, jak
tylko opuścisz budynek. Rozmowy
z numerem 999 są bezpłatne.
Top tip
Najlepsza rada
Get out, stay out and call 999
Wyjdz
z domu, zostań na zewnątrz i zadzwoń pod numer 999
What to do if your Co robić, gdy
clothes catch fire ubranie zajmie
się ogniem
" Don t run around, you ll " Nie biegaj dookoła, bo jeszcze
make the flames worse. bardziej rozniecisz płomienie.
" Lie down and roll around. " Połóż się i przetaczaj
It makes it harder for the się po podłożu. Utrudni to
fire to spread. rozprzestrzenianie się ognia.
" Smother the flames with " Zduś płomienie
a heavy material, like a ciężkim materiałem,
coat or blanket. np. płaszczem
lub kocem.
" Remember, Stop, Drop
and Roll! " Pamiętaj: zatrzymaj
się, połóż się
i przetaczaj się
po podłożu!
STOP! DROP! ROLL!
ZATRZYMAJ SI
! POA
ÓŻ SI
! PRZETACZAJ SI

PO PODA
OŻU!
What to do if your Co robić, gdy droga
escape is blocked ewakuacji jest
zablokowana
" If you can t get out, get everyone " Jeśli nie można wydostać się
into one room, ideally with a na zewnątrz, zbierz wszystkie
window and a phone. osoby w jednym pokoju, najlepiej
z oknem i telefonem.
" Put bedding around the bottom
of the door to block out the " Rozłóż pościel wokół drzwi, by
smoke, then open the window dym nie dostawał się do środka.
and call  HELP FIRE . Następnie otwórz okno i krzycz
 RATUNKU, PALI SI
! .
" If you re on the ground or
first floor, you may be able " Jeśli znajdujesz się na parterze lub
to escape through a window. pierwszym piętrze, być może dasz
radę uciec przez okno.
" Use bedding to cushion your fall
and lower yourself down carefully. " Użyj pościeli, aby zamortyzować
Don t jump. upadek i ostrożnie opuść się po
ścianie budynku. Nie skacz.
If you can t open the window
break the glass Jeśli nie możesz otworzyć
in the bottom corner. okna, wybij szybę w dolnym
Make jagged edges safe with rogu. Zabezpiecz ostre
a towel or blanket. krawędzie ręcznikiem
lub kocem.
How to escape Jak uciekać
from a high level z wysokiego
building budynku
" Avoid using lifts and balconies if " Nie korzystaj z wind ani
there is a fire. balkonów, jeśli pali się ogień.
" It is easy to get confused in " W dymie łatwo jest się pomylić,
smoke, so count how many doors więc licz, ile drzwi musisz
you need to go through to reach pokonać, by dotrzeć do schodów.
the stairs.
" Sprawdz
, czy na korytarzu
" Check there is nothing in the i klatce schodowej nie ma nic,
corridors or stairways that co mogłoby się zapalić, np. pudła
could catch fire  like boxes czy śmieci.
or rubbish.
" Upewnij się, czy drzwi na klatkę
" Make sure doors to stairways are schodową nie są zamknięte.
not locked.
" Upewnij się, czy każda osoba
" Make sure everyone in the znajdująca się w budynku
building knows where the wie, gdzie znajdują się alarmy
fire alarms are. przeciwpożarowe.
" You should still get a smoke alarm " Załóż czujnik dymu w swoim
for your own home, mieszkaniu, nawet jeśli w bloku
even if there is a warning system jest założony system ostrzegania.
in the block.
NIE BLOKOWAĆ
MAKE A
BEDTIME
CHECK
DOKONUJ
SPRAWDZENIA
PRZED SNEM
You are more at risk
from a fire when
asleep. So it s a good
idea to check your
home before you
go to bed.
Ryzyko narażenia na
ogień zwiększa się
podczas snu. Dobrym
pomysłem jest
sprawdzanie domu
przed pójściem spać.
DOKONUJ
SPRAWDZENIA
PRZED SNEM