Analiza FMEA
FMEA
FMEA
Tomasz Greber
[e-mail]
Opracował: Tomasz Greber (www.greber.com.pl)
FMEA
FMEA
MYŚLEĆ
MYŚLEĆ
ZAMIAST
ZAMIAST
PA
ACIĆ
PA
ACIĆ
Opracował: Tomasz Greber (www.greber.com.pl)
1
Analiza FMEA
Dlaczego FMEA?
Dlaczego FMEA?
Przepisy
Konkurencja
Wymagania
Normy
klientów
(ISO 9000, TS 16949& )
Opracował: Tomasz Greber (www.greber.com.pl)
Koszty niezgodności
Koszty niezgodności
1
10
100
1000
Opracował: Tomasz Greber (www.greber.com.pl)
2
Pocz
ą
tek
produkcji
Projektowanie
Koniec
produkcji
Eksploatacja
Analiza FMEA
Istota FMEA
Istota FMEA
wyrób/proces
Jakie wady?
Skąd się biorą?
Które są najpowa\
niejsze?
Jak im zapobiec?
Opracował: Tomasz Greber (www.greber.com.pl)
FMEA
FMEA
Analiza rodzajów i skutków uszkodzeń
Analiza rodzajów i skutków uszkodzeń
(Failure Mode and Effect Analysis)
(Failure Mode and Effect Analysis)
" przy projektowaniu - ocena ryzyka przy alternatywnych rozwiązaniach
" określenie słabych stron wyrobu lub procesu i jego usprawnienie
" skupienie się tylko na istotnych wadach (hierarchizacja problemów)
Opracował: Tomasz Greber (www.greber.com.pl)
3
Analiza FMEA
FMEA  podstawowe informacje
FMEA  podstawowe informacje
" jest to praca zespołowa " analizy FMEA są prowadzone, gdy
zachodzi potrzeba wa\
enia ryzyka
" odpowiedzialni za metodę są
odpowiedni specjaliści " jest to praca kreatywna
" jest uzupełnieniem innych metod " metodologia prowadzenia analizy jest
i jest uzupełniana przez ró\
ne metody bardzo prosta
Opracował: Tomasz Greber (www.greber.com.pl)
FMEA
FMEA
Analiza:
rodzajów wad wykrywalności wady
przyczyn wad
występowalności wady
skutków wad znaczenia wady dla klienta
Opracował: Tomasz Greber (www.greber.com.pl)
4
Analiza FMEA
Formularz FMEA
Formularz FMEA
Firma: FMEA: Nazwa części/procesu: Numer karty:
procesu konstrukcji
Data: Skład zespołu:
Stan obecny Stan
Część/ Sposób Odpowiedzialny ulepszony
Dotychczaso W Z O R
faza procesu Rodzaj wady Następstwa wady Przyczyny wady poprawy ,
we środki Podjęte W Z O R
sytuacji termin
kontrolne działania
Występowanie W Znaczenie dla klienta Z Wykrywalność O
Nie występuje 1 Niedostrzegalne 1 Pewna 1
Bardzo nieznaczne 2-3 Nieznaczne skutki 2-3 Du\
a 2-5
Nieznaczne 4-6 Skutki umiarkowane 4-6 Znaczna 6-8 R = W " Z " O
Umiarkowane 7-8 Skutki powa\
ne 7-8 Nieznaczna 9
Częste 9-10 Skutki szczególe (krytyczne) 9-10 Bardzo mała 10
Opracował: Tomasz Greber (www.greber.com.pl)
Diagram Ishikawy (5M+M+E)
Diagram Ishikawy (5M+M+E)
Maszyna Człowiek Zarządzanie Technologia
Problem
Materiał & & & & & & & & & &
Opracował: Tomasz Greber (www.greber.com.pl)
5
a
Wada
krytyczn
Analiza FMEA
Drzewo wad
Drzewo wad
Przyczyna 1
Przyczyna 2
Wada 1
Przyczyna 3
Cel 1
Wada 2
Przyczyna 1
Przyczyna 2
Wada 1
Cel 2
Faza procesu
Wada 2
Wada 3
&
Opracował: Tomasz Greber (www.greber.com.pl)
Rodzaje FMEA
Rodzaje FMEA
FMEA konstrukcji (wyrobu)
FMEA procesu
Opracował: Tomasz Greber (www.greber.com.pl)
6
Analiza FMEA
FMEA konstrukcji
FMEA konstrukcji
Analiza projektu wyrobu w celu
usunięcia wad wyrobu
mających z
ródło w projekcie
konstrukcji
Opracował: Tomasz Greber (www.greber.com.pl)
FMEA procesu
FMEA procesu
Analiza projektu procesu
w celu usunięcia
wad wyrobu mających z
ródło
w projekcie procesu
Opracował: Tomasz Greber (www.greber.com.pl)
7
Analiza FMEA
FMEA FMEA
konstrukcji procesu
FMEA
FMEA
Część Operacja
Funkcja Cel
Wada
Przyczyna Sposób Skutek
błędu kontroli błędu
Częstość
Wykrywalność
Znaczenie
występowania
błędu
dla klienta
OCC (O)
DET (D)
SEV (S)
Liczba ryzyka
RPN = OCC*DET*SEV
Opracował: Tomasz Greber (www.greber.com.pl)
FMEA  umowna ocena ryzyka
FMEA  umowna ocena ryzyka
Liczba ryzyka
RPN = OCC*DET*SEV
Nie ma podanych konkretnych granic reakcji przy poziomie ryzyka.
Mo\
na stosować następujące wytyczne:
RPN<40 - ryzyko nie występuje
40poszczególne składowe ryzyka
RPN>100
OCC lub DET lub SEV = 10 - ryzyko istnieje
Kolejność obni\
ania ryzyka: SEV  OCC  DET
Przy SEV = 9 lub 10 nale\
y rozwa\
yć działania obni\
ające ryzyko
Opracował: Tomasz Greber (www.greber.com.pl)
8
Analiza FMEA
FMEA konstrukcji
FMEA konstrukcji
1. Opracowanie schematu konstrukcji
lut Układ zatrzask
Przewód Bateria
elektroniczny
śrubki lut
uchwyt
Obudowa Antena
2. Określenie części konstrukcji i jej funkcji
3. Określenie rodzaju wady
Nale\
y określić, w jaki sposób dana część mo\
e nie spełniać stawianych jej
wymagań. Wady powinny dotyczyć wszystkich potencjalnych zastosowań. Dotyczy to
wszystkich potencjalnych wad (bardziej lub mniej prawdopodobnych). Zakłada się, \
e
wada mo\
e, ale nie musi się pojawić. Nale\
y zwrócić uwagę na to co się w
przeszłości wydarzyło, jakie są wyniki pracy grupowej itp.
Wady nale\
y opisywać w sposób techniczny, np. przeciek, pęknięcie, złamanie, brak
sygnału, nie przenosi siły..., a nie jak objawy dostrzegane przez klienta.
Opracował: Tomasz Greber (www.greber.com.pl)
FMEA procesu
FMEA procesu
1. Opracowanie przebiegu procesu
A B C D
2. Określenie etapu procesu i jego celu
3. Określenie rodzaju wady
Nale\
y określić, w jaki sposób dana operacja mo\
e nie spełniać stawianych jej
wymagań (co mo\
e nie pójść zgodnie z zało\
eniami). Nale\
y przyjąć zało\
enie,
\
e na wejściu do analizowanej operacji (części procesu) znajduje się dobry
surowiec lub półprodukt.
Nale\
y uwzględnić wszystkie mo\
liwe rodzaje niezgodności w przebiegu
procesu. Przykładowe niezgodności to: zarysowanie, rozbicie, złamanie.
Opracował: Tomasz Greber (www.greber.com.pl)
9
Analiza FMEA
FMEA procesu
FMEA procesu
4. Potencjalny skutek wady
Nale\
y określić potencjalne skutki wady z punktu widzenia u\
ytkownika
wyrobu oraz kolejnych operacji w procesie. Potencjalne skutki nale\
y
opisywać w sposób jaki będzie je określał u\
ytkownik (np. z
le wygląda, nie
mo\
na włączyć, szumi, głośno pracuje) lub kolejny etap procesu (np. nie daje
się zamontować, nie mo\
na połączyć).
5. Stopień zagro\
enia (SEV)
Opracował: Tomasz Greber (www.greber.com.pl)
FMEA - znaczenie (proces)
FMEA - znaczenie (proces)
Skutek Stopień zagro\
enia Punktacja
Niebezpieczny bez Mo\
e zagra\
ać operatorowi maszyny lub monta\
u; wada wpływa na bezpieczne 10
ostrze\
enia działanie pojazdu lub pociąga za sobą niezgodność z przepisami; wada nastąpi bez
ostrze\
enia
Niebezpieczny z Mo\
e zagra\
ać operatorowi maszyny lub monta\
u; wada wpływa na bezpieczne 9
ostrze\
eniem działanie pojazdu lub pociąga za sobą niezgodność z przepisami; wada nastąpi z
ostrze\
eniem
Bardzo powa\
ny Powa\
ne zakłócenie na linii produkcyjnej; mo\
e zajść potrzeba zabrakowania 100% 8
wyrobów; pojazd (element) nie działa; odbiorca bardzo niezadowolony
Powa\
ny Pewne zakłócenia na linii produkcyjnej; mo\
e zajść potrzeba zbrakowania części 7
wyrobów; pojazd działa, ale z obni\
onymi osiągami; odbiorca niezadowolony
Średni Pewne zakłócenia na linii produkcyjnej; mo\
e zajść potrzeba zbrakowania części 6
wyrobów; pojazd działa, ale nie działają pozycje związane z komfortem lub wygodą;
odbiorca odczuwa niewygodę
Mały Pewne zakłócenia na linii produkcyjnej; 100% wyrobów mo\
e wymagać naprawy; 5
pojazd/pozycja działa, ale niektóre pozycje związane z wygodą lub komfortem działają
z gorszymi osiągami; odbiorca odczuwa pewne niezadowolenie
Bardzo mały Pewne zakłócenia na linii produkcyjnej, wyrób mo\
e wymagać sortowania i pewna 4
część (mniej ni\
100%) naprawy; niezgodność pozycji pod względem pasowania i
wykończenia; defekt zauwa\
any przez większość odbiorców
Znikomy Pewne zakłócenia na linii produkcyjnej; część (mniej ni\
100%) wyrobów mo\
e 3
wymagać naprawy na linii, ale poza stanowiskiem; defekt średnio zauwa\
any przez
odbiorcę
Bardzo znikomy Pewne zakłócenia na linii produkcyjnej; część (mniej ni\
100%); wyrobów mo\
e 2
wymagać naprawy na linii; ale na stanowisku; defekt zauwa\
any przez niewielką liczbę
odbiorców
śaden Bez skutków 1
Opracował: Tomasz Greber (www.greber.com.pl)
10
Analiza FMEA
FMEA procesu
FMEA procesu
6. Potencjalna przyczyna wady
Dla ka\
dej wady nale\
y wymienić mo\
liwe wszystkie przyczyny, mechanizmy
jej powstawania. Opis powinien być w miarę mo\
liwości szczegółowy (np. złe
poło\
enie narzędzia, z
le zamontowany uchwyt, błędy pomiarowe itp.).
Rzadko jedna przyczyna będzie wystarczająca do opisania danej wady.
Czasami dla zidentyfikowania rodzajów przyczyn i ich wpływu na wadę mo\
na
się posłu\
yć planowaniem eksperymentów (DOE).
7. Prawdopodobieństwo wystąpienia wady (OCC)
Opracował: Tomasz Greber (www.greber.com.pl)
FMEA - występowanie (proces)
FMEA - występowanie (proces)
Prawdopodobieństwo wystąpienia wady Mo\
liwa ilość wad Cpk Punktacja
Bardzo du\
e: wada prawie nieunikniona e"1na 2 <0,33 10
e"
e"
e"
1 na 3 e"0,33 9
e"
e"
e"
Du\
e: generalnie związane z procesami 1 na 8 e"0,51 8
e"
e"
e"
podobnymi do poprzednich procesów,
1 na 20 e"0,67 7
e"
e"
e"
które często miały wady
Średnie: generalnie związane z 1 na 80 e"0,83 6
e"
e"
e"
procesami podobnymi do poprzednich
1 na 400 e"1,00 5
e"
e"
e"
procesów, które miały wady, ale nie w
1 na 2 000 e"1,17 4
e"
e"
e"
du\
ych proporcjach
Małe: podobne procesy miały mało wad 1 na 15 000 e"1,33 3
e"
e"
e"
Bardzo małe: prawie identyczne wady 1 na 150 000 e"1,50 2
e"
e"
e"
miały bardzo mało wad
Znikome: Wada mało prawdopodobna; <= 1 na 1 500 000 e"1,67 1
e"
e"
e"
brak wad w prawie identycznych
procesach
Opracował: Tomasz Greber (www.greber.com.pl)
11
Analiza FMEA
FMEA procesu
FMEA procesu
8. Bie\
ąca kontrola
W odniesieniu do poszczególnych przyczyn powstawania wady nale\
y
określić, jakie działania są prowadzane w celu ich wykrywania i zapobiegania
im. Kontrola nie musi występować zaraz po analizowanej operacji.
Mo\
e to być kontrola wzrokowa, kontrola z u\
yciem sprawdzianów itp.
Istnieją trzy typy kontroli procesu:
- zapobieganie przyczynom wady,
- wykrywanie przyczyny i wprowadzenie działań korygujących,
- wykrywanie samej wady.
9. Wykrywalność (DET)
Kryterium to dotyczy tego, na ile prawdopodobne jest, \
e wada która wystąpi
zostanie wykryta przed jej dotarciem do klienta (tak\
e wewnętrznego). Nie jest
zupełnie związane z częstością wystąpień, ale określa skuteczność kontroli w
przypadku pojawienia się wady.
Nale\
y pamiętać, \
e prowadzone losowo sporadyczne kontrolne są mało
skuteczne w wykrywaniu odosobnionych usterek.
Opracował: Tomasz Greber (www.greber.com.pl)
FMEA - wykrywalność (proces)
FMEA - wykrywalność (proces)
Wykrywalność Kryteria: Prawdopodobieństwo wykrycia Punktacja
Prawie niemo\
liwa Brak znanej i dostępnej kontroli do wykrycia danej wady 10
Bardzo znikoma Bardzo znikome prawdopodobieństwo wykrycia wady przez 9
bie\
ące kontrole
Znikoma Znikome prawdopodobieństwo wykrycia wady przez bie\
ące 8
kontrole
Bardzo mała Bardzo małe prawdopodobieństwo wykrycia wady przez 7
bie\
ące kontrole
Mała Małe prawdopodobieństwo wykrycia wady przez bie\
ące 6
kontrole
Średnia Średnie prawdopodobieństwo wykrycia wady przez bie\
ące 5
kontrole
Średnio du\
a Średnio du\
e prawdopodobieństwo wykrycia wady przez 4
bie\
ące kontrole
Du\
e Du\
e prawdopodobieństwo wykrycia wady przez bie\
ące 3
kontrole
Bardzo du\
a Bardzo du\
e prawdopodobieństwo wykrycia wady przez 2
bie\
ące kontrole
Prawie pewna Bie\
ące kontrole prawie na pewno wykryją wadę; niezawodne 1
kontrole są znane z podobnych procesów
Opracował: Tomasz Greber (www.greber.com.pl)
12