Technikum Informatyczne, sem. I
UrzÄ…dzenia techniki komputerowej
Wiadomości wstępne
Wiadomości wstępne
wersja: wrzesień 2007 r.
wersja: wrzesień 2007 r.
Prowadzący: Arkadiusz Gawełek
UrzÄ…dzenia techniki komputerowej
Prowadzący zajęcia
Prowadzący zajęcia
wykłady:
Arkadiusz Gawełek
ćwiczenia:
mgr Arkadiusz Gawełek (gr. A, B, C, D, J, K, L, M, O, P, R, S)
mgr inż. Tomasz Klekot (pozostałe grupy)
1
UrzÄ…dzenia techniki komputerowej
Siatka godzin
Siatka godzin
semestr I 27
semestr II 28
razem 55
" Powyższe zestawienie nie obejmuje egzaminów
(odbywajÄ… siÄ™ w sesji, ok. 2 godz/semestr)
" W semestrze I odbędzie się 8 godzin wykładów
i 19 godzin ćwiczeń
UrzÄ…dzenia techniki komputerowej
Program nauczania
Program nauczania
" Zajęcia odbywają się w oparciu o treści
przewidziane przez MENiS dla zawodu
technik informatyk 312[01] zatwierdzone
programem 312[01]/T,SP/MENiS/2004.06.14
" Nauka w szkole kończy się zewnętrznym
egzaminem zawodowym (www.oke.lodz.pl)
2
UrzÄ…dzenia techniki komputerowej
Treści kształcenia
Treści kształcenia
" Działy programowe w semestrze I:
budowa i obsługa komputera: zasady BHP i ppoż,
ergonomia, arytmetyka komputera, układy cyfrowe,
zasada działania komputera, podstawowe
podzespoły zestawu komputerowego, interfejsy
urządzeń peryferyjnych
" Działy programowe w semestrze II:
pamięci masowe, karty graficzne, zasilanie i
chłodzenie komputera, urządzenia peryferyjne, sieci
komputerowe
UrzÄ…dzenia techniki komputerowej
Praca kontrolna
Praca kontrolna
" W ciągu semestru słuchacz jest zobowiązany napisać
pracę kontrolną (z każdego przedmiotu)
" Praca oceniana jest wg skali 1-6 (niedostateczny...celujÄ…cy)
" FormÄ™ pracy kontrolnej ustala prowadzÄ…cy 
w przypadku UTK [Gawełek] praca pisana jest na zajęciach 
dokładny termin zostanie podany niebawem
" Jedynym warunkiem dopuszczenia do sesji egzaminacyjnej
jest otrzymanie z wszystkich prac kontrolnych ocen
 uznanych za pozytywne (co najmniej dopuszczajÄ…cych)
" Obecność na zajęciach (frekwencja) nie ma wpływu na
dopuszczenie do sesji (aczkolwiek jest sprawdzana)
3
UrzÄ…dzenia techniki komputerowej
Egzaminy
Egzaminy
Semestr pierwszy kończy się egzaminem
pisemnym z urządzeń techniki komputerowej
UrzÄ…dzenia techniki komputerowej
Literatura
Literatura
" KOLAN Z., UrzÄ…dzenia techniki komputerowej
" MUELLER S., Rozbudowa i naprawa
komputerów PC
" SCOTT C., W sercu PC
" JAA
OWIECKI A., Anatomia PC
" czasopisma informatyczne, portale internetowe
4
Ergonomia
Ergonomia
Ergonomia
PRZEPISY PRAWNE REGULUJ
CE
PRZEPISY PRAWNE REGULUJ
CE
ZAGADNIENIA ZWI
ZANE Z PRAC
NA
ZAGADNIENIA ZWI
ZANE Z PRAC
NA
STANOWISKU KOMPUTEROWYM
STANOWISKU KOMPUTEROWYM
Polska Norma PN-84/E-02033. Oświetlenie wnętrz światłem
elektrycznym.
Polska Norma PN-71/B-02380. Oświetlenie wnętrz światłem
dziennym.
Polska Norma PN-77/T-06582. Ochrona pracy w polach
elektromagnetycznych wysokich częstotliwości
Dyrektywa Unii Europejskiej 90/270/EEC z 29 maja 1990r. w
sprawie minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i
ochrony zdrowia przy pracy z urządzeniami wyposażonymi w
monitory ekranowe.
5
Ergonomia
PRZEPISY PRAWNE ...
PRZEPISY PRAWNE ...
RozporzÄ…dzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998r. w
sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w
monitory ekranowe (Dz. U. Nr.148, poz. 973 z 1998r.), zgodne z DyrektywÄ… Unii
Europejskiej 90/270/EEC z 27 maja 1990r.
Nakłada ono na pracodawców obowiązki: zmniejszenia
uciążliwości pracy.., prowadzenia systematycznej oceny zagrożeń..,
obowiązku informowania pracowników o występujących
zagrożeniach.., prowadzenia działalności profilaktycznej..,
zmniejszanie monotonii pracy.., przeciwdziałać ograniczaniu
kontaktów społecznych.., obowiązek zwrotu przez pracodawcę
części kosztów za wykonane przez pracownika okulary
korekcyjne..
Załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1
grudnia1998 (po.978), Minimalne wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz ergonomii, jakie powinny spełniać stanowiska pracy wyposażone w
monitory ekranowe.
Ergonomia
Warunki pracy.
Warunki pracy.
Mikroklimat pomieszczenia
Mikroklimat pomieszczenia
Temperatura. W okresie zimowym temperatura w
pomieszczeniach pracy powinna wynosić od 20 do 24°C a latem
od 23 do 26 °C. Jest wskazanym aby pomieszczenia posiadaÅ‚y
klimatyzacjÄ™. Przy braku klimatyzacji pomieszczenia powinny
być często, co 3 - 4 godziny wietrzone, zwłaszcza w okresie
grzewczym. W czasie wietrzenia należy unikać powstawania
przeciągów. Ruch powietrza nie powinien przekraczać od 0,1 do
0,15 m/sek.
Wilgotność powietrza. Wynosząca powyżej 50% jest
wilgotnością bardzo pożądaną (zapobiega wytwarzaniu się
nadmiernego natężenia pola elektrostatycznego). W okresie
zimowym wilgotność spada do 30%. Należy zadbać o
zwiększenie wilgotności powietrza w pomieszczeniach 
zakładając odpowiednie parowniki (nie przekraczać 70%).
6
Ergonomia
Warunki pracy.
Warunki pracy.
Mikroklimat pomieszczenia
Mikroklimat pomieszczenia
Pomieszczenia. Najbardziej przydatne - powinny posiadać okna
skierowane w stronę północną. W pomieszczeniach, których
okna skierowane sÄ… w innych kierunkach jest wskazane
instalowanie żaluzji na oknach (zapobiegamy nadmiernemu
nagrzewaniu się pomieszczeń i urządzeń pod wpływem światła
słonecznego, a jednocześnie eliminujemy olśnienia i odbicia
pochodzące od jaskrawych płaszczyzn okien).
Ergonomia
Warunki pracy.
Warunki pracy.
Mikroklimat pomieszczenia
Mikroklimat pomieszczenia
Ustawodawstwo polskie zalicza pracÄ™ przy monitorach
ekranowych do prac uciążliwych.
Na 1 stanowisko pracy przy monitorze powinno przypadać 6m2
powierzchni pokoju o wysokości najmniej 3,3 m.
Jeśli w pomieszczeniu znajduje się więcej niż jeden komputer,
poszczególne stanowiska pracy należy rozmieścić tak, aby
minimalna odległość pomiędzy sąsiednimi, równoległymi
monitorami wynosiła 60 cm a odległość pomiędzy tyłem
monitora a głową sąsiedniego operatora wynosiła co najmniej
80 cm. Podłoga w pomieszczeniu z komputerami powinna być
gładka, bez szczelin, pokryta wykładziną antyelektrostatyczną.
Stanowiska pracy muszą być tak usytuowane aby zapewniały
każdemu pracownikowi swobodny dostęp do jego stanowiska
pracy.
7
Ergonomia
Warunki pracy.
Warunki pracy.
Zagospodarowanie i umeblowanie pomieszczeń
Zagospodarowanie i umeblowanie pomieszczeń
Monitory ustawiamy w tak, by nie odbijało się w nich światło
naturalne ani światło sztuczne. Nie ustawiamy ich na tle okna,
naprzeciw okna ani na tle innych jaskrawych obiektów.
Najlepiej jeśli są ustawione bokiem do okna (w odległości min.
1m). Tło na którym widzimy monitor, nie powinno być zbyt
jasne ani za ciemne.
Ergonomia
Warunki pracy.
Warunki pracy.
Zagospodarowanie i umeblowanie pomieszczeń
Zagospodarowanie i umeblowanie pomieszczeń
Biurko. Powinno mieć blat o szerokości minimalnej od 80 do 90
cm a długości minimum od 120 do 160 cm. Pomiędzy przednią
krawędzią blatu biurka a klawiaturą musi pozostać od 5 do 10
cm wolnej przestrzeni na swobodne oparcie dłoni. Wysokość
biurka powinna być dopasowana do naszego wzrostu i powinna
posiadać możliwość regulacji wysokości biurka w zakresie od
65 do 75 cm. Faktura blatu powinna być jasna, matowa lub
półmatowa co ogranicza możliwość powstawania olśnień.
8
Ergonomia
Warunki pracy.
Warunki pracy.
Zagospodarowanie i umeblowanie pomieszczeń
Zagospodarowanie i umeblowanie pomieszczeń
Krzesło. Musi być stabilne, powinno posiadać podstawę
pięcioramienną wyposażoną w kółka, możliwość regulacji
wysokości siedziska oraz kąta ustawienia oparcia. Siedzisko
obrotowe o wymiarach płyty siedzeniowej (z grubą warstwą
miękkiego, sprężystego, najlepiej naturalnego materiału) 42 x
42 cm. Powinno posiadać poręcze, aby można było opierać
wygodnie łokcie odciążając kręgosłup oraz mięśnie ramion i
karku. Oparcie winno mieć 850mm wysokości i 300 mm
szerokości, a kąt oparcia krzesła nie może ulegać zmianie pod
wpływem ciężaru ciała. Należy pamiętać, że ważnym elementem
wpływającym na właściwą postawę jest zapewnienie
nieograniczonego szafkami czy szufladami miejsca dla nóg o
szerokości minimum 70cm o głębokości minimum 60cm.
Ergonomia
Warunki pracy.
Warunki pracy.
Zagospodarowanie i umeblowanie pomieszczeń
Zagospodarowanie i umeblowanie pomieszczeń
Krzesło. Musi być stabilne, powinno posiadać podstawę
pięcioramienną wyposażoną w kółka, możliwość regulacji
wysokości siedziska oraz kąta ustawienia oparcia. Siedzisko
obrotowe o wymiarach płyty siedzeniowej (z grubą warstwą
miękkiego, sprężystego, najlepiej naturalnego materiału) 42 x
42 cm. Powinno posiadać poręcze, aby można było opierać
wygodnie łokcie odciążając kręgosłup oraz mięśnie ramion i
karku. Oparcie winno mieć 850mm wysokości i 300 mm
szerokości, a kąt oparcia krzesła nie może ulegać zmianie pod
wpływem ciężaru ciała. Należy pamiętać, że ważnym elementem
wpływającym na właściwą postawę jest zapewnienie
nieograniczonego szafkami czy szufladami miejsca dla nóg o
szerokości minimum 70cm o głębokości minimum 60cm.
9
Ergonomia
Ergonomia
10
Ergonomia
Skutki zdrowotne pracy przy komputerze
Skutki zdrowotne pracy przy komputerze
oprac. dr inż. Zbigniew Józ
wiak, Instytut Medycyny Pracy w A
odzi
oprac. dr inż. Zbigniew Józ
wiak, Instytut Medycyny Pracy w A
odzi
Nieprzestrzeganie zasad bhp przy komputerze może być
powodem powstawania wielu niekorzystnych objawów
chorobowych. Niektóre z nich to:
RSI (ang. Repetitive Strain Injury) Zespół Cieśni Nadgarstka - to
zespół urazów wynikających z przeciążenia. Objawy:
przewlekły ból ramion, przedramion, przegubów dłoni.
Przyczyny kumulujÄ… siÄ™ przez wiele lat.
Ergonomia
Skutki zdrowotne pracy przy komputerze
Skutki zdrowotne pracy przy komputerze
oprac. dr inż. Zbigniew Józ
wiak, Instytut Medycyny Pracy w A
odzi
oprac. dr inż. Zbigniew Józ
wiak, Instytut Medycyny Pracy w A
odzi
Dolegliwości kręgosłupa i pleców
Spowodowane są niewłaściwym urządzeniem i wyposażeniem
stanowiska pracy ale także samoczynnym przyjmowaniem
przez pracowników niewłaściwej postawy w czasie pracy.
Objawami są bóle kręgosłupa, pleców, dyskopatia, skurcze
mięśni nóg oraz skrzywienie kręgosłupa.
11
Ergonomia
Skutki zdrowotne pracy przy komputerze
Skutki zdrowotne pracy przy komputerze
oprac. dr inż. Zbigniew Józ
wiak, Instytut Medycyny Pracy w A
odzi
oprac. dr inż. Zbigniew Józ
wiak, Instytut Medycyny Pracy w A
odzi
Impotencja, dolegliwości menstruacyjne i poronienia
Są skutkiem długotrwałej, pracy przy komputerze, dodatkowo
potęgowanej siedzącym trybem życia w domu. Może to
predysponować niektóre z kobiet w ciąży do samoistnego
poronienia, ale także do zahamowania wewnątrzmacicznego
rozwoju płodu. Zapobieganie to bezwzględne przestrzeganie
zakazu wykonywania pracy przy monitorze powyżej 4
godzin/dziennie przez kobiety w ciąży.
Ergonomia
Skutki zdrowotne pracy przy komputerze
Skutki zdrowotne pracy przy komputerze
oprac. dr inż. Zbigniew Józ
wiak, Instytut Medycyny Pracy w A
odzi
oprac. dr inż. Zbigniew Józ
wiak, Instytut Medycyny Pracy w A
odzi
Podrażnienia skóry i alergie
Wywołuje je kontakt skóry z dodatnio naładowanymi cząstkami
kurzu odpychanymi przez monitory oraz wypychanymi z
jednostek centralnych komputerów przez ich wentylatory w
kierunku operatora.
12
Ergonomia
Skutki zdrowotne pracy przy komputerze
Skutki zdrowotne pracy przy komputerze
oprac. dr inż. Zbigniew Józ
wiak, Instytut Medycyny Pracy w A
odzi
oprac. dr inż. Zbigniew Józ
wiak, Instytut Medycyny Pracy w A
odzi
Narażenie narządu wzroku
Objawy: łzawiące i przekrwione oczy, zaczerwienione spojówki,
uczucie pieczenia i szczypania, bóle głowy, senność, apatia,
zaburzenia widzenia, wrażenie suchych oczu.
Ergonomia
Skutki zdrowotne pracy przy komputerze
Skutki zdrowotne pracy przy komputerze
oprac. dr inż. Zbigniew Józ
wiak, Instytut Medycyny Pracy w A
odzi
oprac. dr inż. Zbigniew Józ
wiak, Instytut Medycyny Pracy w A
odzi
Promieniowanie ekranu
Reakcją człowieka jest depresja, obniżenie ciśnienia krwi,
obniżenie sprawności organizmu i ból głowy. Przeciwdziałamy
tym zjawiskom przez stosowanie drewnianych podłóg, boazerii,
oraz przez umieszczanie w pomieszczeniu roślin.
13
Komputer a ekologia
Komputer a ekologia
Ekologia
Recykling sprzętu
Recykling sprzętu
Wycofane z eksploatacji komputery przechodzÄ… do kategorii
śmieci, z którymi coś należy zrobić, aby nie zagrażały naszemu
środowisku naturalnemu. W Polsce reguluje to ustawa o
odpadach z dn. 27.06.1997 r (z póz
n. zmianami)  zobowiÄ…zuje
ona producentów i użytkowników sprzętu elektronicznego do
przekazywania go specjalistycznym firmom w celu
unieszkodliwienia.
Wg norm europejskich powinno się skupić 4kg sprzętu
elektronicznego i elektrycznego na 1 mieszkańca.
Obecnie na wysypiska trafia ok. 9 tys. ton samych komputerów.
14
Ekologia
Procesy produkcyjne
Procesy produkcyjne
Należy na komputer spojrzeć z innej perspektywy, nie jak na
spójną całość, o bardzo estetycznych kształtach. Musimy
wiedzieć, iż jest to zlepek najróżniejszych materiałów, z których
warto wymienić: ołów (ekrany monitorów), przeciwzapalne
furany (obudowy), arsen, rtęć i brom (podzespoły
elektroniczne). Przy produkcji sprzętu IT zużywa się ogromne
ilości wody, energii i chemikaliów. Z raportu The
Microelectronics and Computer Technology Corporation
(MCC) wynika m.in., że wytworzenie pojedynczego komputera
klasy PC pociąga za sobą zużycie 33000 litrów wody i 2315 kWh
energii elektrycznej oraz wyprodukowaniem 63 kg odpadów.
Ekologia
Materiałowe składniki sprzętu
Materiałowe składniki sprzętu
komputerowego
komputerowego
Jednostka centralna zawiera:
" stal (elementy obudowy, śruby)
" aluminium (elementy obudowy i dysków twardych)
" miedz
(ścieżki obwodów drukowanych i przewody
połączeniowe)
" tworzywo sztuczne (płyta czołowa komputera i obwody
drukowane, napędy optyczne)
" ołów i cynę (połączenia lutowane)
" metale szlachetne (złoto i srebro, stanowiące pokrycie styków i
gniazd rozszerzeń)
" ceramika (procesory, rdzenie ferrytowe, transformatory)
15
Ekologia
Recykling komputerów
Recykling komputerów
Odzysk elementów stalowych i aluminiowych jest prosty,
sprowadza się do demontażu, selekcji i odpowiedniego
przetworzenia na pakiety dla hut.
Odzysk miedzi wymaga bardziej zaawansowanych technologii:
strzępienia, kruszenia i separacji a następnie przetapiania.
Dodatkowy proces rafinacji elektrolitycznej pozwala na
wyodrębnienie metali szlachetnych oraz ołowiu i cyny. Wyżej
wymienione materiały mogą być na powrót wprowadzone do
obiegu.
Pozostałe materiały czyli tworzywa sztuczne, drobne elementy
elektroniczne, ceramiczne i ferrytowe najczęściej kruszy się i
wykorzystuje jako składniki materiałów do budowy dróg.
Ekologia
Materiałowe składniki sprzętu
Materiałowe składniki sprzętu
komputerowego
komputerowego
Monitor zawiera:
" tworzywo sztuczne (obudowa, płyta główna, drobne elementy
montażowe)
" szkło ołowiowe (kineskop)
" stal (konstrukcja nośna)
" miedz
(przewody, ścieżki obwodów drukowanych)
" aluminium (konstrukcja nośna, radiatory, kondensatory)
" siarczki cynku, kadmu domieszkowane metalami ziem
rzadkich (luminofory barwne)
" stopy specjalne (elementy kineskopu)
16
Ekologia
Recykling monitorów
Recykling monitorów
Szkło, elementy stalowe, aluminiowe i miedziane można
odzyskiwać i na powrót wprowadzać do obiegu.
Pozostałe składniki (tworzywa sztuczne oraz luminofory) muszą
być unieszkodliwiane, co jest bardzo ważne z uwagi na ich
wysoka toksyczność.
Obecnie w związku z wymianą monitorów kineskopowych na
ciekłokrystaliczne problem recyklingu monitorów będzie miał
szczególne znaczenie.
Na razie ... koniec
Na razie ... koniec
Zapraszam na kolejne zajęcia
17