"Mendel GdaÃÄ…ski"





PostaÃÅš Mendla GdaÃÄ…skiego, jego wystÂÄ…pienie przeciw haÃÄ…biÂÄ…cemu zÂÅ‚u - antysemityzmowi:

-Mendel GdaÃÄ…ski (a wÂÅ‚aÅ“ciwie Warszawski; akcja noweli dzieje siê w Warszawie, a takie nazwisko miaÂÅ‚o tylko zmyliÃÅš cenzurê), gÂłówny bohater utworu uosobieniem wielkiej godnoÅ“ci osobistej; nie lêka siê zÂÅ‚a, ufajÂÄ…c w ludzkÂÄ… dobroÃÅš, a nawet dziwi siê tym, którzy bojÂÄ… siê nadchodzÂÄ…cych pogromów,

- jego rozmowa z zegarmistrzem i argumenty w niej wysuwane; wykÂÅ‚ada swoje poglÂÄ…dy i broni swej postawy, wystêpujÂÄ…c przeciwko antysemityzmowi,

- jego poglÂÄ…dy na kwestiê róÂżnic narodowoÅ“ciowych; ÂżÂÄ…da równych praw dla wszystkich obywateli kraju bez wzglêdu na rasê czy wyznanie; ÂżÂÄ…da prawa, a nie litoÅ“ci,

- jego stosunek do kraju i spoÂÅ‚eczeÃÄ…stwa; ÂżÂÄ…da doceniania wkÂÅ‚adu wszystkich obywateli w rozwój paÃÄ…stwa; czuje silnÂÄ… wiêŸ z PolskÂÄ…, miastem, w którym Âżyje i jego mieszkaÃÄ…cami; jest wroÅ“niêty w to miasto, uwaÂża je za wÂÅ‚asne,

-jest doskonale zadomowiony w swojej kamienicy; ceniÂÄ… go i szanujÂÄ… sÂÄ…siedzi, chcÂÄ… go uratowaÃÅš sÂÄ…siadki i student z poddasza, który rzeczywiÅ“cie go uratowaÂÅ‚, poskramiajÂÄ…c napastników; sÂÄ…siedzi sÂÄ… Âżyczliwi Mendlowi i nie godzÂÄ… siê ze zÂÅ‚em,

- nieugiêtoÅ“ÃÅš jego postawy moralnej; jego mÂÄ…droÅ“ÃÅš, ÂżarliwoÅ“ÃÅš i odwaga; trwa przy wÂÅ‚asnych przekonaniach i próbuje walczyÃÅš z gÂÅ‚upotÂÄ… i okrucieÃÄ…stwem,

- jego klêska - utrata wiary w ludzi; poniewaÂż zachowaÂÅ‚ ÂżydowskÂÄ… religiê i obyczaje, jest dla wielu ludzi w mieÅ“cie obcy i jest przedmiotem ich pogardy; chociaÂż jego rozumowanie jest logiczne, argumenty prawdziwe, przegrywa; jego klêska polega na tym, Âże po doznanych doÅ“wiadczeniach zaÂÅ‚amaÂÅ‚a siê w nim wiara w ludzi,

- odarcie go z uczuÃÅš, którym caÂÅ‚e Âżycie byÂÅ‚ wierny:

"Nu, u mnie umarÂÅ‚o to, z czymja siê urodziÂÅ‚, z czym szeÅ“ÃÅšdziesiÂÄ…t i siedem lat ÂżyÂÅ‚, z czym ja umieraÃÅš myÅ“laÂÅ‚... Nu, u mnie umarÂÅ‚o serce do tego miasto!"