Związek Harcerstwa Rzeczpospolitej, Główna Kwatera Harcerzy
Regulamin Kategoryzacji Drużyn Harcerzy
Regulamin
Kategoryzacji
Drużyn Harcerzy
Organizacji Harcerzy
ZwiÄ…zku Harcerstwa Rzeczypospolitej
Zatwierdzony rozkazem Naczelnika HarcerzyL3/05 z dnia 15.03.2005r.
1
Związek Harcerstwa Rzeczpospolitej, Główna Kwatera Harcerzy
Regulamin Kategoryzacji Drużyn Harcerzy
I. Regulacje ogólne.
Kategoryzacja Drużyn Harcerzy należy do podstawowych form pracy hufca
i chorągwi, realizującą metodę harcerską m.in. w zakresie stopniowania trudności,
współzawodnictwa i współdziałania drużyn. Podstawą formalną Regulaminu Kategoryzacji
Drużyn (zwanego dalej Regulaminem) jest Regulamin Drużyny Harcerzy ZHR.
Wprowadza się następujące kategorie drużyn harcerzy:
1. Drużyny próbne  to takie, które dopiero powstają, ewentualnie starają się o przyjęcie
do ZHR lub też takie, które z jakichś powodów przechodzą kryzys działalności.
2. Drużyny nazwane  Polowymi  to takie, które spełniają wymagania Regulaminu
Drużyny ZHR.
3. Drużyny nazwane  Leśnymi  to takie, które wyrastają ponad przeciętność, które
prowadząc swą działalność wykształciły obrzędowość i ją kultywują, które aktywnie
działają w hufcu, które współpracują wędrownikami i z zuchami, które prowadzą
własne kwatermistrzostwo.
4. Drużyny nazwane  Puszczańskimi  to takie, które mogą być wzorem dla wszystkich
Drużyn w ZHR, które na wszystkich polach swej działalności osiągnęły mistrzostwo,
które trwale zaistniały w historii, które promują i wzbogacają ZHR.
Spośród Drużyn  Leśnych wybierana jest najlepsza Drużyna  Leśna Chorągwi,
która na jeden rok otrzymuje miano  Orlej i przechodni, okolicznościowy proporzec
Komendanta Chorągwi. Odbywa się to podczas Harców Drużyn  Leśnych Chorągwi.
Spośród Drużyn  Puszczańskich wybierana jest najlepsza Drużyna Organizacji
Harcerzy ZHR, która na jeden rok otrzymuje miano  Drużyny Rzeczypospolitej i
przechodnią, okolicznościową buławę Naczelnika Harcerzy. Odbywa się to podczas Harców
Drużyn  Puszczańskich Organizacji.
Regulamin wskazuje minimalny poziom, który musi osiągnąć Drużyna ubiegająca
się o daną kategorię. Są to tylko hasła wyznaczające kierunki i etapy rozwoju.
Regulamin może być podstawą do opracowania punktacji Drużyn w Hufcu.
Załącznikiem do Regulaminu są  Karty Kategoryzacyjne zawierające wykaz
potwierdzeń spełnienia poniższych wymagań, na których Drużynowi składają do Hufcowych
wnioski o przyznanie odpowiedniej kategorii.
Hufcowy na podstawie zweryfikowanej wiedzy o Drużynie oraz ewentualnych
dodatkowych form zaplanowanych przez Referat Harcerski, stwierdza czy ocena
Drużynowego jest do zaakceptowania. Ocenie podlega bieżący stan Drużyny i jej osiągnięcia
w okresie poprzedniego roku harcerskiej służby. Do Hufcowego też należy interpretacja
punktów Regulaminu Kategoryzacji oraz ich twórczy rozwój.
Wyróżnikiem kategorii zdobytej przez Drużynę jest miano Drużyny i plakietki
przyznawane wszystkim jej członkom (wzory w załączniku). Plakietki dla Drużyn
Puszczańskich i Drużyny Rzeczypospolitej dostarcza Główna Kwatera Harcerzy. Plakietki dla
pozostałych drużyn dostarczają Chorągwie lub Namiestnictwa Harcerzy.
2
Związek Harcerstwa Rzeczpospolitej, Główna Kwatera Harcerzy
Regulamin Kategoryzacji Drużyn Harcerzy
II. Regulacje organizacyjne
1. Wszystkie drużyny harcerzy podlegają kategoryzacji.
2. Kategorie przyznawane sÄ… co roku w okresie od 1 kwietnia do 15 czerwca (z wyjÄ…tkiem
 Próbnej przyznawanej w momencie rozpoczęcia próby), na okres jednego roku.
3. Kategorie można zdobywać i tracić bez trzymania się kolejności.
4. Kategoria nigdy nie jest nadawana na  wyrost , ani za czas przeszły ale w określonym
punkcie roku harcerskiego. Drużyna ma obowiązek w tym momencie spełniać wymagania
danej kategorii.
5. W wyjątkowych sytuacjach rażącego niespełnienia wymagań można odebrać kategorię w
trakcie roku jej obowiÄ…zywania, odpowiednio:
żð Hufcowy   PolowÄ… ,
żð Komendant ChorÄ…gwi   LeÅ›nÄ… i  OrlÄ… ,
żð Naczelnik   PuszczaÅ„skÄ… i  Rzeczypospolitej .
6. Wszystkie prawa Drużyn muszą być zgodne z odpowiednimi regulaminami Związku.
7. Wszystkie Drużyny Harcerzy ZHR są zobligowane do uczestnictwa w kategoryzacji.
8. W przypadku utraty posiadanej kategorii Drużyna automatycznie traci wszelkie prawa
przysługujące tej kategorii.
9. Turniej Drużyn Leśnych odbywa się w okresie przyznawania kategorii w Chorągwiach 
to jest od 1 kwietnia do 15 czerwca, a Turniej Drużyn Puszczańskich odbywa się w
okresie 15 czerwca a 30 września każdego roku. Wskazana jest konsultacja terminu z
zainteresowanymi drużynami.
10. W przypadku, gdy istnieje jedna drużyna Puszczańska lub Leśna zdobywa miano drużyny
odpowiednio Rzeczypospolitej lub Orlej automatycznie.
11. Komendant Chorągwi przekazuje Naczelnikowi wyniki kategoryzacji wszystkich drużyn
z terenu chorągwi do dnia 30 czerwca każdego roku.
12. Wszelkie kwestie sporne związane z kategoryzacją drużyn próbnych, polowych i leśnych
rozstrzyga Komendant Chorągwi, a w stosunku do drużyn puszczańskich Naczelnik
Harcerzy.
13. Za funkcjonowanie oznaczeń mundurowych kategorii w stosunku do drużyn polowych,
leśnych i orlich odpowiada Komendant Chorągwi, a w stosunku do drużyn puszczańskich
i drużyny Rzeczpospolitej odpowiada Naczelnik Harcerzy.
3
Związek Harcerstwa Rzeczpospolitej, Główna Kwatera Harcerzy
Regulamin Kategoryzacji Drużyn Harcerzy
III. Drużyna próbna.
Jest to Drużyna nie spełniająca wymagań zawartych w Regulaminie Drużyny Harcerzy
Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej, starająca się o miano Drużyny związkowej. Kategoria
ta, zgodnie z Regulaminem Drużyny może zostać nadana jedynie w trzech przypadkach:
" w momencie tworzenia nowej Drużyny ;
" w momencie przyjmowania do ZHR Drużyny spoza organizacji ;
" w momencie obniżenia poziomu działania istniejącej Drużyny ;
Kategoria może zostać nadana jedynie na okres nie dłuższy niż sześć miesięcy. Określa ona
minimum, które należy osiągnąć by wnioskować o otwarcie okresu próbnego.
Wymagania
1. Drużyna przeprowadziła nabór, powołano minimum 2 zastępy lub Drużyna
przeprowadziła nabór do zastępu zastępowych.
2. Drużyną kieruje co najmniej p.o. drużynowego w wieku min. 17 lat, w stopniu ćwika,
posiadający przeszkolenie instruktorskie, pod opieką instruktora w służbie czynnej,
ustanowionego rozkazem hufcowego.
3. Harcerze sÄ… w trakcie kompletowania umundurowania.
4. Drużyna posiada zatwierdzony plan pracy, przewidujący osiągnięcie poziomu drużyny
określonego w Regulaminie Drużyny Harcerzy, zgodnie z którym realizowana jest jej
praca.
5. Drużynowy posiada pisemne zgody rodziców wszystkich harcerzy na przynależność do
drużyny.
Prawa
1. Drużyna ma prawo posiadać numer i nazwę zatwierdzoną przez Hufcowego.
2. Drużyna ma prawo organizować samodzielne biwaki.
3. Drużyna ma prawo uczestniczyć w obozie /zimowisku/ w ramach zgrupowania.
4. Drużyna ma prawo uczestniczyć w imprezach i akcjach macierzystego Hufca.
5. Drużyna ma prawo korzystać z dofinansowania.
6. Drużynowy ma prawo wydawać rozkazy.
4
Związek Harcerstwa Rzeczpospolitej, Główna Kwatera Harcerzy
Regulamin Kategoryzacji Drużyn Harcerzy
Tryb przyznawania
Po osiągnięciu odpowiedniego poziomu Drużynowy składa Kartę Kategoryzacyjną
z wnioskiem o powołanie Drużyny Próbnej do Hufcowego, który po sprawdzeniu go
powołuje Drużynę Próbną i wyznacza termin osiągnięcia poziomu Drużyny  Polowej .
Termin ten powinien być nie dłuższy niż sześć miesięcy.
5
Związek Harcerstwa Rzeczpospolitej, Główna Kwatera Harcerzy
Regulamin Kategoryzacji Drużyn Harcerzy
IV. Drużyna  Polowa .
Wzór oznaczenia
Jest to Drużyna wypełniająca wymagania zawarte w Regulaminie Drużyny Harcerzy Związku
Harcerstwa Rzeczypospolitej i powołana lub przyjęta do ZHR przez Hufcowego zgodnie z tym
Regulaminem.
Wymagania
1. Drużyna liczy minimum 16 członków  w tym 3 zastępy, które odbywają regularne zbiórki.
2. Drużyną kieruje drużynowy  instruktor ZHR lub p.o. drużynowego w stopniu co najmniej ćwika,
posiadający przeszkolenie instruktorskie oraz otwartą próbą na stopień przewodnika przy pomocy
przybocznego i zastępowych. W przypadku p.o. drużynowego Drużyna posiada opiekuna -
instruktora ZHR w służbie czynnej, ustanowionego rozkazem hufcowego.
3. W Drużynie jest przyboczny.
4. W Drużynie działają:
żð Rada Drużyny, która uczestniczy w planowaniu i podsumowywaniu pracy drużyny,
żð ZastÄ™p ZastÄ™powych jako wewnÄ™trzny system szkolenia i motywowania funkcyjnych.
5. W Drużynie istnieje współzawodnictwo miedzy zastępami.
6. W Drużynie funkcjonuje system stopni i sprawności - harcerze posiadają lub zdobywają stopnie
adekwatne do swego wieku.
7. Średnia ilość zdobytych w danym roku sprawności na jednego harcerza  1.
8. 70% harcerzy posiada regulaminowe umundurowanie.
9. Drużyna posiada zatwierdzony plan pracy, zgodnie z którym realizowana jest jej praca.
10. Drużyna posiada dokumentację: (finansowo-gospodarczą, programową i administracyjną)
wymaganą Regulaminem Drużyny Harcerzy ZHR oraz odrębnymi przepisami Związku.
11. Obozowanie: drużyna odbyła w minionym roku pracy harcerskiej minimum 10-dniowy obóz
(wędrowny lub stały) i rozliczyła go w regulaminowym czasie. Przepisu dotyczącego obozowania
nie zalicza się gdy jest to pierwszy rok pracy drużyny, a obóz jest organizowany w bieżącym roku
kalendarzowym kategoryzacji.
12. Drużyna w ramach wychowania religijnego uczestniczy w życiu parafii lub duszpasterstwa
harcerskiego.
13. Drużynowy utrzymuje stały kontakt z rodzicami harcerzy informując ich o swoich
przedsięwzięciach.
14. Drużyna pełni służbę na rzecz swego środowiska działania.
15. Drużyna aktywnie uczestniczy w pracach hufca.
6
Związek Harcerstwa Rzeczpospolitej, Główna Kwatera Harcerzy
Regulamin Kategoryzacji Drużyn Harcerzy
Prawa
1. Drużyna ma prawo obrać sobie patrona, którego nadaje Hufcowy.
2. Drużyna ma prawo używać proporca.
3. Drużyna ma prawo używać pieczęci podłużnej.
4. Drużyna ma prawo organizować samodzielny obóz /zimowisko/.
5. Drużyna ma prawo reprezentować hufiec.
Tryb przyznawania
Drużynowy składa Kartę Kategoryzacyjną z pisemnym wnioskiem o przyznanie kategorii Drużyny
 Polowej do Hufcowego, który po zweryfikowaniu przyznaje kategorię Drużyny  Polowej
Kategoria jest ważna przez okres jednego roku.
7
Związek Harcerstwa Rzeczpospolitej, Główna Kwatera Harcerzy
Regulamin Kategoryzacji Drużyn Harcerzy
V. Drużyna  Leśna .
Wzór oznaczenia  Drużyna Leśna
Wzór oznaczenia  Drużyna Orla
Jest to Drużyna, która osiągnęła poziom Drużyny Polowej, a ponadto spełnia poniższe kryteria.
Wymagania
1. Drużynowy jest instruktorem ZHR w stopniu co najmniej przewodnika.
2. Co najmniej jeden przyboczny w danym roku kategoryzacji ukończył lub jest w trakcie kursu
metodycznego albo praktykuje na funkcji przybocznego w gromadzie zuchowej.
3. Drużyna działa systemem zastępowym: harcerze pełnią przydzielone funkcje w zastępie (np.
chorążego, kronikarza, sanitariusza, gospodarza, zapiewajły, kuchcika, reportera, itp.), zastępy
posiadają zeszyty pracy zastępów, proporce oraz prowadzą regularne, cotygodniowe zbiórki.
4. Zastępowi pogłębiają wiedzę i umiejętności uczestnicząc w zewnętrznych formach szkolenia.
5. W Drużynie istnieje współzawodnictwo miedzy zastępami w formie ciągłej punktacji.
6. W Drużynie działa Rada Drużyny, która uczestniczy w ocenie wykonania zadań i
postawy zastępów.
7. Drużyna ma wypracowaną własną obrzędowość, kultywuje zwyczaje i tradycje, utrzymuje stały
kontakt z byłymi instruktorami i harcerzami, którzy wyszli z drużyny.
8. Minimum 75 % harcerzy posiada lub zdobywa stopnie adekwatne do wieku.
9. Średnia ilość zdobytych w tym roku sprawności na jednego harcerza  2.
10. Wszyscy harcerze posiadajÄ… regulaminowe umundurowanie.
11. Rodzice pomagają Drużynie w realizacji programu pracy.
12. Drużyna współpracuje z instytucją, przy której działa (szkoła, parafia, Dom Dziecka, itp.)
13. W Drużynie prowadzone jest kwatermistrzostwo :
żð przeszkolony kwatermistrz;
żð dokumentacja finansowa i gospodarcza zgodna z odpowiednimi regulaminami ZHR;
żð Drużyna posiada wÅ‚asny sprzÄ™t do gier i harców oraz organizacji biwaków;
żð Drużyna posiada biblioteczkÄ™;
żð Drużyna organizuje akcje zarobkowe gromadzÄ…c fundusze na swÄ… dziaÅ‚alność.
14. Drużyna posiada ewentualnie zdobywa imię Patrona lub miano.
15. Drużyna co roku organizuje lub uczestniczy w obozie letnim.
8
Związek Harcerstwa Rzeczpospolitej, Główna Kwatera Harcerzy
Regulamin Kategoryzacji Drużyn Harcerzy
16. Drużyna współpracuje z gromadą zuchów lub drużyną wędrowników - przepływ zuchów do
harcerzy lub harcerzy do wędrowników.
17. Drużyna utrzymuje kontakt z byłymi harcerzami, zaprasza ich minimum raz w roku na wspólną
zbiórkę
18. Drużyna w ramach prowadzonego wychowania religijnego współpracuje z parafią lub
duszpasterstwem harcerskim.
19. Drużyna legitymuje się osiągnięciami w służbie na rzecz własnego środowiska działania.
20. Drużyna jest jednostką wnoszącą swoim udziałem wkład w pracę hufca i wywiązuje się bez
zarzutu z jego reprezentowania.
Prawa
1. Drużyna ma prawo używać sztandaru.
2. Drużyna ma prawo reprezentować Chorągiew.
3. Drużyna otrzymuje plakietki  Drużyny Leśnej .
4. Drużyna ma prawo uczestnictwa w Turnieju Drużyn Leśnych, z zastrzeżeniem że w przypadku
zmiany na funkcji drużynowego przez następcę nie posiadającego stopnia instruktorskiego:
- drużyna zachowuje kategorię drużyny Leśnej
- drużyna traci określone w tym punkcie prawo udziału w Turnieju Drużyn Leśnych.
Tryb przyznawania
Drużynowy składa Kartę Kategoryzacyjną z pisemnym wnioskiem o przyznanie kategorii Drużyny
 Leśnej do Hufcowego, który po zweryfikowaniu opiniuje i przesyła do Komendanta Chorągwi.
Komendant Chorągwi przyznaje kategorię Drużyny  Leśnej i organizuje Turniej Drużyn  Leśnych
Chorągwi, podczas których najlepsza Drużyna  Leśna Chorągwi otrzymuje przechodnie trofeum
Komendanta Chorągwi i miano Drużyny  Orlej .
Kategoria jest ważna przez okres jednego roku.
9
Związek Harcerstwa Rzeczpospolitej, Główna Kwatera Harcerzy
Regulamin Kategoryzacji Drużyn Harcerzy
IV. Drużyna  Puszczańska .
Wzór oznaczenia  Drużyna Puszczańska
Wzór oznaczenia  Drużyna Rzeczpospolitej
Jest to Drużyna, która osiągnęła poziom Drużyny Leśnej, a ponadto spełnia poniższe kryteria.
Wymagania
1. Drużynowy jest instruktorem ZHR w stopniu co najmniej przewodnika z minimum
półtorarocznym, zaliczonym stażem służby instruktorskiej oraz posiada, ewentualnie zdobywa
stopień Harcerza Rzeczypospolitej.
2. Co najmniej jeden przyboczny ma otwartą próbę na stopień przewodnika.
3. We wszystkich zastępach działają podzastępowi.
4. W Drużynie działa Rada Drużyny, która ma wpływ na ocenę postaw harcerzy i
uczestniczy w rozwiązywaniu problemów.
5. Minimum 90 % członków Drużyny posiada lub zdobywa stopnie adekwatne do wieku.
6. Średnia ilość zdobytych w tym roku sprawności na jednego harcerza  3.
7. Drużyna posiada własny charakterystyczny element umundurowania lub jednolite umundurowanie
polowe
8. Przy Drużynie aktywnie działa Koło Przyjaciół Harcerstwa lub inna forma zorganizowania
rodziców i przyjaciół.
9. Drużyna zorganizowała samodzielny programowo i organizacyjnie obóz (co najmniej 21 dniowy)
oceniony na bardzo dobry oraz osobny biwak dla Zastępu Zastępowych.
10. Drużyna gromadzi własny sprzęt obozowy, skutecznie go konserwuje i ma miejsce odpowiednie
do jego składowania oraz organizuje akcje zarobkowe, z których dochód przeznacza na zakup
sprzętu oraz pomoc dla harcerzy w sfinansowaniu obozów.
11. Drużyna posiada:
żð wÅ‚asnÄ… harcówkÄ™,
żð aktualizowanÄ… na bieżąco kronikÄ™ i archiwum,
żð wÅ‚asnÄ… stronÄ™ internetowÄ….
12. Drużyna posiada patrona i ewentualnie miano, na fundamencie którego buduje swoją działalność
ideowo-wychowawczą  w tym obrzędowość i styl działania.
13. Drużyna może wykazać się licznymi własnymi zwyczajami i umiejętnie kultywuje własne
tradycje.
10
Związek Harcerstwa Rzeczpospolitej, Główna Kwatera Harcerzy
Regulamin Kategoryzacji Drużyn Harcerzy
14. Drużyna ma Kapelana lub Duszpasterza, z którym współpracuje w zakresie wychowania
religijnego.
15. Drużyna utrzymuje stały kontakt z drużynami spoza swego hufca.
16. Drużyna przeprowadziła dużą akcję promującą ZHR.
17. Drużyna wzbogaciła ZHR (np. wydaje gazetkę, propozycje metodyczne, propozycje programowe,
wydawnictwo, publikuje w prasie harcerskiej relacje z własnych osiągnięć programowych, itp.).
18. Drużyna wysyła w danym roku kategoryzacji co najmniej jedną osobę na kursy instruktorskie
(zuchowy, harcerski, wędrowniczy) oraz umożliwia uczestnictwo członkom drużyny w kursach
specjalizacyjnych (np. kursy pierwszej pomocy, wysokościowe, WOPR, kwatermistrzowskie, itp.)
19. Drużyna współpracuje z gromadą zuchową oraz drużyną wędrowników w zakresie zapewnienia
ciągłości wychowawczej i realizacji wspólnych form metodycznych.
20. Drużyna pełni stałą służbę na rzecz swojego środowiska działania.
21. Drużyna bierze udział w tworzeniu działania hufca (np. pomaga w przygotowaniu zlotu,
obchodów świąt, przygotowaniu służby hufca) oraz bez zarzutu wywiązuje się z reprezentowania
hufca i chorÄ…gwi.
Prawa
1. Drużyna ma prawo do reprezentowania ZHR w Kraju i poza nim.
2. Drużyna otrzymuje plakietki  Drużyny Puszczańskiej .
3. Drużynowy otrzymuje buławę  Drużyny Puszczańskiej .
4. Drużyna ma prawo do nagrody rzeczowej, ew. finansowej.
5. Drużyna ma prawo używać owalnej pieczęci honorowej.
5. Drużyna ma prawo uczestnictwa w Turnieju Drużyn Puszczańskich, z zastrzeżeniem że w
przypadku zmiany na funkcji drużynowego przez następcę nie posiadającego stopnia
instruktorskiego:
- drużyna zachowuje kategorię drużyny Puszczańskiej,
- drużyna traci określone w tym punkcie prawo udziału w Turnieju Drużyn
Puszczańskich.
Tryb przyznawania
Drużynowy składa Kartę Kategoryzacyjną z pisemnym wnioskiem o przyznanie kategorii Drużyny
 Puszczańskiej do Hufcowego, który po zweryfikowaniu opiniuje ją i przesyła do Komendanta
Chorągwi. Komendant Chorągwi opiniuje ją i przesyła do Naczelnika Harcerzy. Naczelnik Harcerzy
przyznaje kategorię Drużyny  Puszczańskiej i organizuje Turniej Drużyn  Puszczańskich
Organizacji Harcerzy, podczas których najlepsza Drużyna otrzymuje przechodnie trofeum Naczelnika
i miano Drużyny  Rzeczypospolitej .
Kategoria jest ważna przez okres jednego roku.
11