listopad 2011
Polskie Towarzystwo
Kaktusowo-Sukulentowe
Ferocactus cylindraceus na pustyni Anza Borrego
fot. Elton Roberts (USA)
Kaktusarium 3 | listopad 2011
1
 Kaktusarium
numer 3
Spis treści:
listopad 2011
1. Kaktus na okładce.
Ferocactus cylindraceus
O D R E D A K C J I
2. Dziwna rzecz z kaktusem acuńa
3. Raport z działalności naszego
Drodzy Czytelnicy
Tak się zło\
yło, w sposób zupełnie nie pla-
forum
nowany, \
e prawie cały materiał w bie\
ącym
4. Od redakcji
numerze dotyczy kaktusów z USA - w kolejnych
5. Na kolejnym stanowisku w
numerach będzie ju\
poło\
ony większy nacisk
pustyni Anza Borrego. na inne obszary świata.
W obecnym numerze  Kaktusarium nie ma
6. Drobne informacje
kolejnej części przeglądu firm kaktusowych i su-
7. Zanim wjadą spychacze
kulentowych, jednak od następnego numeru na
pewno pojawią się dalsze części cyklu.
Trwa konkurs na nadanie taksonomicznego
rodowodu kaktusowi figurującemu na naszym
logo. Dotychczas pojawiły się dopiero 2 suge-
stie. Zapraszamy do uruchamiania wyobraz
ni!
Dostępne są bezpłatnie naklejki z logo i na-
zwą Towarzystwa. Jeśli ktoś z Państwa chciałby
otrzymać nieodpłatnie kilka sztuk, niech zgłosi to
\
yczenie.
Tymczasem \
yczymy miłej lektury !
Chcesz się wymienić
kaktusami / sukulentami z innymi?
Poszukujesz ciekawych okazów?
Jeśli tak, to miejscem, które warto
odwiedzić jest
Polskie Towarzystwo
znajdująca się na naszym forum
Kaktusowo-Sukulentowe
www.kaktusy-sukulenty.pl/forum
By pomagać, by poznawać, by chronić.
ZAPRASZAMY !
Kaktusarium 3 | listopad 2011
2
Kaktus na okładce
Dziwna rzecz z
Ferocactus
kaktusem acuńa
cylindraceus
Insekty (?) atakują
Echinomastus erectocentrus
Ferocactus cylindraceus to jeden z najbar-
var. acunensis
dziej rozprzestrzenionych w naturze ferokaktu-
sów, i jeden z największych - niektóre egzem-
plarze mogą osiagnąć nawet do 3 m wysokości.
Echinomastus erectocentrus var. acunensis jest
Kaktus występuje w Kaliforni, Nowym Meksyku,
z pewnością jednym z ładniejszych reprezentantów
Arizonie, północnej części Półwyspu Kalifornij-
rodzaju Echinomastus. Kaktus ten, znany tak\
e
skiego, i północy Sonora w Meksyku. Gatunek
pod nazwą Acuńa cactus, rośnie w pięciu popula-
jest bardzo zmienny, głównie jeśli chodzi o
cjach na południu Arizony, i w jednej po meksy-
uciernienie. Opisano kilka odmian - var. lecontei,
kańskiej stronie granicy, w stanie Sonora. Mo\
e
var. eastwoodiae, var. tortulispinus. Ferocactus
osiągnąć do 10 cm średnicy i ponad 20 cm wyso-
cylindraceus, a przynajmniej jego typowe formy,
kości, ma ładne czerwonawe lub brązowawe
rosną dość szybko, są raczej nietrudne w upra-
uciernienie, a kwiaty są koloru od ró\
owego do
wie, o ile nie są wystawione na zimno. Kwiaty
purpurpurowego. Rodzaj Echinomastus nie jest
są zielonkawozółte, mogą być z czerwonymi
popularny w kolekcjach z uwagi na trudności upra-
przebarwieniami, w polskich warunkach jednak
wowe.
kaktus praktycznie nie kwitnie. W kolekcjach
Ferocactus cylindraceus częściej widnieje pod
wcześniej u\
ywaną nazwą F. acanthodes, która
jednak z pewnych formalnych względów została
zarzucona.
Polecamy ksią\
kę o rodzaju Ariocarpus
Jerzego Woz
niaka, drugą z serii
"Te wspaniałe sukulenty".
Echinomastus erectocentrus var. acunensis
Echinomastus erectocentrus var. acunensis jest
w naturze nieliczny, tym większą więc stratą było
to, co zauwa\
yli w 1997r. botanicy ze słynnego
Narodowego Parku Kaktusów Organowych w Ari-
zonie - kilkaset egzemplarzy E. acunensis wyrwa-
Dodatkowa informacja: w przypadku
nych z korzeniami i le\
ących na ziemi. Parkowi
zamówienia dwóch pozycji - Ariokarpusy
botanicy podejrzewają, \
e prawdopodobnie winne
i Ferokaktusy, łączna cena obu ksią\
ek
wynosi tylko 55zł, wraz z wysyłką.
są... insekty. Według nich larwy jakichś nieokreślo-
Zamówienia pod adresem:
nych jeszcze owadów mogły opanować wnętrza
[e-mail]
lub telefonicznie 0-606 266 724 kaktusów, gdzie przekształcały się dalej w dorosłe
Kaktusarium 3 | listopad 2011
3
osobniki. Ich obecność prawdopodobnie została Na forum śledzimy te\
nieustannie świat nowo-
wykryta przez ptaki, które w ich poszukiwaniu ści wydawniczych, historię publikacji prasowych
zniszczyły kaktusy. Niestety cała populacja wystę- oraz rzucamy okiem na interesujące, najczęściej
pująca w Parku straciła, jak się ocenia, od jednej nowo powstałe, strony internetowe lub prezento-
trzeciej do połowy egzemplarzy. wane w sieci zdjęcia.
Mamy tu więc kolejne przypomnienie tego, \
e Z ciekawszych dyskusji odnotować mo\
na m.
populacje mogą być przypadkowo niszczone in. tę, dotyczącą matukan naszego członka oraz
przez czynniki naturalne, nie tylko człowieka. wyciągniętych przy tej okazji wniosków odnośnie
z
ródłosłowu nazw botanicznych. Wielu nowych
na podstawie: miłośników kaktusów upewnia się, jak zweryfiko-
Unusual Suspects. What triggered the fall of Or- wać wiedzę zaczerpniętą z fachowej literatury w
gan Pipe s acuńa cactus? \
yciu codziennym, przekładając okresy rozwoju
By Amy Leinbach Marquis roślin na zmienną polską pogodę.
National Parks, Fall 2011 Cała administracja forum dokłada starań, by to
www.npca.org/magazine/2011/fall/ nasze małe miejsce spotkań stawało się coraz
atrakcyjniejsze. Tworzone są w tym celu specjali-
styczne działy, które mają być odzewem na wystę-
pujące najczęściej potrzeby hodowców. Stanowić
mogą z drugiej strony obszary, gdzie w razie zaob-
serwowania takiego zainteresowania, wypełniane
będą nisze poznawcze konkretnej gałęzi uprawy.
Raport z forum
Więcej szczegółów dostępnych jest bezpośred-
nio u z
ródła, czyli pod adresem www.kaktusy-
Informacje o aktywności
sukulenty.pl/forum/, na który to gorąco zapraszam.
na naszym forum internetowym
Michał Lisok,
Administrator forum Kaktusy i Inne
Od momentu gruntownych prac i udostępnie-
nia nowego forum minęło ju\
przeszło 10 miesię-
cy, a wirtualna społeczność nabrała nieco kolorów.
Do chwili obecnej zarejestrowało się u nas 66
członków, którzy stworzyli 220 wątków, obejmują-
cych łącznie 675 wiadomości. Największą popu-
Polecamy ksią\
kę Raquel Pinto o
larnością cieszą się działy dotyczące identyfikacji
kaktusach - głównie kolumnowych i
kaktusów i sukulentów oraz forum ogólne o tema-
opuncjowych - najbardziej północnej
tyce ukierunkowanej na kwestie bardziej meryto- części Chile
Więcej informacji i zamawiańie:
ryczne. Większość wiadomości pojawiających się
http://librodecactus.blogspot.com
w ramach pierwszej z wymienionych sekcji za-
mieszczana jest niestety ciągle przez osoby, które
rejestrują się wyłącznie w celu poznania odpowie-
dzi na temat przynale\
ności gatunkowej posiada-
nych roślin, by móc zapewnić im optymalne wa-
runki do rozwoju, a następnie u\
ytkownicy ci za-
mierają całkowicie i najczęściej ju\
nigdy nie opi-
sują postępów w uprawie swoich podopiecznych.
Okazjonalnie do internetowego grona dołączają
osoby dociekliwe, pochłonięte rozwijającą się pa-
sją i miłością do sukulentów, a tak\
e silnie zde-
terminowane w swoich zamiarach poznania
wszystkich tajników uprawy.
Kaktusarium 3 | listopad 2011
4
Na kolejnym stanowisku w pustyni
Anza Borrego
Trzecia część kaktusowych przygód Eltona Robertsa z podró\
y
po pustyni Anza Borrego w Kaliforni.
Na nizinach obok Salton Sea
znajdują się du\
e obszary gdzie ro-
śnie Agave desertii. Jej kępy mogą
mieć do kilku metrów szerokości.
Gdy mogą one swobodnie rosnąć,
zlewają się ze sobą, i z czasem nie-
które takie dywany mogą mieć do
dziesięciu lub więcej metrów szero-
kości. W czasie okresu deszczowego
rośliny te mogą wyglądać naprawdę
ładnie, w czasie suszy natomiast - na
wpół \
ywe. Na zdjęciu 1 mo\
ecie
zobaczyć, \
e roślina wygląda nie
najgorzej, na drugim widać rozety,
które umarły z suszy - zwykle rośliny
nie umierają zanim nie zakwitną, a te
1. Agave desertii
martwe głowy nie kwitły.
W latach z dobrymi opadami w
takich dywanach pojawia się du\
o
łodyg kwiatostanowych. Mogą one
mieć do 5m wysokości. To naprawdę
piękny widok, gdy widzi się całe akry
tych kwitnących roślin. Wy\
ej rośliny
nie rosną ju\
w tak du\
ych koloniach,
i widziałem je tylko gdzieniegdzie, i
mniejsze.
Z Teksasu pochodził mój wujek,
który zawsze miał replikę na wszyst-
ko w czasie dyskusji, i uwa\
ał, \
e w
Teksasie wszystko jest najlepsze i
największe. Pewnego razu za mojej
młodości cała pustynia kwitła, praw-
dziwy pokaz kwitnienia dawały rów-
nie\
agawy. Moja mama powiedziala
mu wtedy, \
e u nas jest coś więk-
2. Agave desertii
szego i ciekawszego ni\
w Tek-
Kaktusarium 3 | listopad 2011
5
sasie - kalifornijski asparagus, i
wskazała na pędy kwiatostanu aga-
wy. To zupełnie zachwiało jego tek-
sańską dumą - to jedyny raz gdy wi-
działem mojego wujka pokonanego
na argumenty.
Niektórym pustynnym roślinom
du\
o czasu zabiera wyleczenie się
ze skutków długiej suszy. Nawet je-
śli pustynia otrzymała trochę desz-
czu, nie znaczy to jeszcze, \
e susza
się skończyła. Na pewno pustynia
mo\
e wyglądać bardziej zielono, czy
bardziej kwitnąco, ale to nie znaczy,
\
e suszy ju\
nie ma. Na zdjęciu 4
mo\
ecie zobaczyć, \
e Cylindropun-
3. Agave desertii
tia echinocarpa wykazuje oznaki
nowych przyrostów, ale tym bardziej
widać, \
e było kilka lat suszy. Tak\
e
na zdjęciu 5 mo\
ecie zobaczyć,
zniszczenia spowodowane okresem
suszy wokół Ferocactus cylindra-
ceus. Obok jednak martwych roślin,
widać te\
\
ywe rośliny i kwiaty, a
tak\
e nowy przyrost na Ferocactus
cylindraceus. Kaktus nadal nie jest
jednak gruby od pobranej wody. Ro-
śliny w habitacie są jak w uprawie -
zdrowieją od góry w dół. Zauwa\
cie,
\
e górna część rośliny jest grubsza
ni\
jej ni\
sza część - po długiej su-
szy i ponownym pobraniu wody,
pierwsze dwie rzeczy, jakie robi ro-
ślina to rozpoczęcie wzrostu na
4. Cylindropuntia echinocarpa
szczycie, następnie kwitnienie by
wydać nasiona.
tekst i zdjęcia:
Elton Roberts (USA)
[e-mail]
Kaktusarium 3 | listopad 2011
6
5. Ferocactus cylindraceus
dwa nowe towarzystwa - pierwsze to Les Amis de
Drobne informacje
Terra Seca - towarzystwo ju\
typowo francuskie,
wydające kwartalnik o tytule  Terra Seca , będący
kontynuacją pisma Succulentes, oraz drugie, Les
amis du Jardin Exotique de Monaco (AJEM), towa-
Opuncje w USA -
rzystwo nadal związane z ogrodem w Monaco,
strona internetowa wydające półrocznik  Cactus & Succulentes .
 Opuntiands in the USA - tak zatytuowana jest
wartościowa strona internetowa poświęcona ame-
Nowy rodzaj wśród kaktusów
rykańskim Opuncjowym. Strona zawieraj du\
o
zdjęć i wiadomości, znajduje się pod adresem
W numerze 25  Cactaceae Systematics Inicia-
http://opuntiads.com. Oprócz wielu artykułów o
tives , biuletynu International Cactaceae Systema-
opuncjowych, na stronie jest tak\
e blog z wieloma
tics Group, został utworzony przez Davida Hunta
drobnymi informacjami n.t. innych kaktusów. Auto-
nowy rodzaj: Punotia, dla Austrocylindropuntia
rami strony są Joe Shaw i Dave Ferguson.
lagopus, znanej te\
m. in. pod nazwami A. maly-
ana, Tephrocactus malyanus. Piękne włosy tej
austrocylindropuntii sprawiają, \
e jest to jedna z
Klub Kaktusów i Sukulentów ładniejszych opuncjowych, i jest uwa\
ana tak\
e za
jeden z atrakcyjniejszych kaktusów. Rośnie ona w
w Chile
górach, w południowym Peru i północnej Boliwii,
gdzie tworzy du\
e włochate kopce. Niestety jest
Kaktusy raczej nie mają miłośników w swoich
trudna w uprawie, w sprzeda\
y występuje rzadko, i
ojczyznach. W Ameryce A
acińskiej tylko w Argen-
zwykle jako roślina szczepiona.
tynie, Peru i Meksyku istniały dotychczas to-
warzystwa kaktusowe, przy czym to ostatnie to
raczej koło naukowe ni\
grupa hobbystów. Do w/w
krajów nale\
y oczywiście doliczyć tak\
e Stany
Zjednoczone. W innych jednak ojczyznach kak-
tusów, takich jak Boliwia, Brazylia, Urugwaj,
Paragwaj, Kolumbia, czy Wenezuela, pró\
no by
szukać towarzystw miłośników kaktusów bo... nie
ma tam miłośników kaktusów - (czym się tu zach-
wycać?). Do grona nielicznych państw w Ameryce
A
acińskiej z towarzystwami kaktusowymi dołączyło
ostatnio Chile - w 2005r. został tam bowiem zai-
nicjowany Club de Cactus y Suculentas en Chile.
Więcej o aktywności klubu, co prawda skromnej,
bo jest to tylko mała grupka pasjonatów, mo\
na
się dowiedzieć ze strony internetowej klubu, zna-
Szczytowa część Austrocylindropuntia lagopus, fot.
jdującej się pod adresem: http://clubdecactus.cl.
Cristian Neciu, www.cactusi.com
Kilka atrakcyjnych zdjęć A. lagopus z jej środowika
naturalnego mo\
na zobaczyć na stronie:
Nowe czasopisma francuskie
http://www.opuntiadelsur.de/01deutsch/pflanzensei
ten/pflanzen_fo_deu/austrocylindropuntia/malyana/
Niestety w 2008r. rozpadło się francuskie to-
malyana0159_1.htm
warzystwo kaktusiarzy usadowione przy ogrodzie
egzotycznym w Monaco, AIAPS, które wydawało
pismo  Succulentes . W jego miejsce powstały
Kaktusarium 3 | listopad 2011
7
O kaktusowym
ratownictwie w Arizonie !
Zanim wjadą spychacze
Bardzo ciekawą inicjatywę rozpoczęli w 1999r. F. wislizenii, przesłane przez Chrisa Monrada z
kaktusiarze z Tucson w Arizonie. Nazwana przez Arizony, głównodowodzącego projektem.
nich  kaktusowym ratownictwem , ma ona na celu 14 sierpnia katusiarze z Tucson organizowali
ochronę kaktusów przed zniszczeniem powodo- kolejną sprzeda\
kaktusów. W ofercie było między
wanym działalnością budowlaną. Od poczatku innymi 350 egzemplarzy Ferocactus wislizenii od
trwania projektu przeprowadzono 265 akcji, pod- 15 do 50 cm wysokości, 50 saguaro, od 15 cm do
czas których odratowano ponad 50 000 (!) roślin, 1 m wysokości. Tak proszę Państwa, to jest Ame-
głównie Ferocactus wislizenii, Echinocerus fasci- ryka, tam się idzie na całość! Uprzedzając Wasze
culatus, Mammillaria grahamii, czasem młodych pytanie - nie, kaktusów nie ma w sprzeda\
y wysył-
Saguaro, sukulenta znanego jako Ocotillo (Fouqu- kowej do Europy, mo\
na je kupić tylko na miejscu!
ieria splendens), i inne. Rośliny te po usunięciu z Rzeczywiście, trudno się temu dziwić, jednak jeśli
terenów przeznaczonych pod budowę, są następ- macie krewnych w USA, którzy marzą o kaktuso-
nie sprzedawane podczas ró\
nych okazji. Zaspo- wym ogródku - dajcie im o tym znać!
kaja to częściowo handlowe zapotrzebowanie na
nie, ograniczając tym samym proceder ich niele-
galnego wykopywania. Największym powodze-
niem cieszą się młode Saguaro i Ocotillo. Ceny są
bardzo niskie - rośliny są wyceniane np. na... cale
- przykładowo 1 cal średnicy lub wysokości Fero-
cactus wislizenii kosztuje 1,50 $, czyli za 14-
calowego, inaczej 35-centymetrowego F. wislize-
nii, wykopanego ze środowiska naturalnego, pła-
cimy 21 $ (60 pln!), prawda, \
e bez doniczki, a
etykieta wisi na sznurku. Trochę inaczej jest z mło-
dymi Saguaro - one są wyceniane od... stopy; jed-
na stopa (ok. 30 cm) saguaro kosztuje w przybli-
\
eniu 25 $. Jeszcze inaczej jest z echinocereusa-
mi - te sprzedawane są na pędy (do 2 $ za pęd) -
Ferocactus wislizenii - odratowane rośliny wystawione na
np. kępa z 3 pędami moze kosztować do 6 $, a
sprzeda\
. Ni\
ej: kwitnący F. wislizenii. Oba zdjęcia: Chris
kępa 5-pędowa - 10 $ !! Pozyskiwane są tylko
Monrad, Arizona.
niezbyt du\
e egzemplarze, gdy\
firmę budowlane
mają obowiązek przesadzania większych roślin.
Środki pienię\
ne ze sprzeda\
y odratowanych
kaktusów idą na cele edukacyjne, natomiast osoby
biorące udział w akcjach mają mo\
liwość przygar-
nięcia niektórych egzemplarzy do swoich ogro-
dów, co jest zachętą do udziału. Prawo stanowe
Arizony zezwala na taka działalność, i regulują ją
odpowiednie przepisy. Szerzej o całej akcji mo\
na
przeczytać na stronie www kaktusiarzy z Tucson:
http://www.tucsoncactus.org/html/cactus_rescue.h
tml, gdzie zamieszczono tak\
e artykuły z prasowe
o akcji. Wykopane i przeznaczone na sprzeda\

Ferokaktusy mo\
na zobaczyć na podstronie
http://www.tucsoncactus.org/html/Rescue%20Sale
s.htm. Poni\
ej równie\
jest zdjęcie odratowanych
k&s
Kaktusarium 3 | listopad 2011
8